Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w93 9/1 amabu. 15-20
  • Ulupwa lwa Bwina Kristu Lucitila Ifintu Capamo

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Ulupwa lwa Bwina Kristu Lucitila Ifintu Capamo
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1993
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Mulandu Nshi uwa Kucitila Ifintu Capamo?
  • Buumo mwi Sambililo lya Lupwa
  • Buumo mu Kubila Imbila Nsuma
  • Buumo mu Kubomba ne Mpika
  • Buumo mu Kukokoloka
  • Amapaalo ya Buumo
  • Ulupwa—Lulakabilwa mu Buntunse!
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
  • Bushe Kwalibako Inkaama ku Kukwata Ulupwa lwa Nsansa?
    Icaba Inkaama ku Nsansa sha Lupwa
  • Mulesambilila Icebo ca kwa Lesa Lyonse Capamo mu Lupwa
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1999
  • Amapepo ya Lupwa Yalafwa Sana Indupwa
    Ubutumikishi Bwesu Ubwa Bufumu—2011
Moneni na Fimbi
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1993
w93 9/1 amabu. 15-20

Ulupwa lwa Bwina Kristu Lucitila Ifintu Capamo

“Lelo, mwe bamunyinane, ndemupaapaatila . . . [mwikatane, NW] mu mucetekanya umo wine na mu kulinga kumo kwine.”—1 ABENA KORINTI 1:10.

1. Yaba shani imibele ukukuma ku kwikatana mu ndupwa ishingi?

BUSHE ulupwa lwenu lwalikatana? Nelyo bushe cila muntu amoneka ukucita ifintu muli bucaibela? Bushe mulacitila ifintu capamo? Nelyo bushe bonse te lingi muba pa cifulo cimo pa nshita imo ine? Ishiwi line “ulupwa” litubulula icinshingwa-ŋanda caikatanishiwa.a Lelo, te shonse indupwa ishaikatana. Kafundisha umo uwa pa universiti ku Britain afikile ukwalepa ukusoso kuti: “Mu cifulo ca kuba icitendekelo ca sosaite musuma, ulupwa . . . e ntulo ya kukanaikushiwa kwesu konse.” Bushe ico ca cine ukulosha ku lupwa lwenu? Nga ni fyo, bushe e fyo cilingile ukuba?

2. Bantu nshi aba mu Baibolo abapeela ubushininkisho bwa kufuma ku lupwa ulusuma?

2 Ukwikatana no kukanaikatana kwa lupwa ilingi line kushintilila pa butungulushi, nampo nga kufuma ku bafyashi babili nelyo umufyashi uwaba eka. Mu nshita sha Baibolo, indupwa shaikatana ishapepele capamo shaipakishe ipaalo lya kwa Yehova. Ici cali ica cine muli Israele wa pa kale, umo umwana mwakanashi wa kwa Yefta, Samson, na Samwele, umo umo mu nshila shapusana, bapeele ubushininkisho bwa kufuma ku lupwa lwa bukapepa. (Abapingushi 11:30-40; 13:2-25; 1 Samwele 1:21-23; 2:18-21) Mu nshita sha mu kubangilila isha Bwina Kristu, Timote, uwa kwenda nankwe wa busumino pa nyendo shimo isha bumishonari isha kwa Paulo, akushiwe mu kwishiba Amalembo ya ciHebere kuli nakulu Loisi na nyina Yunike. Mwandi abele musambi kabili mishonari wapulamo!—Imilimo 16:1, 2; 2 Timote 1:5; 3:14, 15; moneni na kabili Imilimo 21:8, 9.

Mulandu Nshi uwa Kucitila Ifintu Capamo?

3, 4. (a) Mibele nshi ilingile ukuba iyamonekesha mu lupwa lwaikatana? (b) Ni shani fintu pa ŋanda pengaba ukucila pa kuba fye iŋanda ya fye?

3 Mulandu nshi cabele ca kunonsha ku ndupwa ukucitila ifintu capamo? Pantu cilakuula ukumfwana no mucinshi. Ukucila ukuitalushako fwe bene ukufuma kuli umo no munankwe, tulapalamana no kutungililana. Icipande ca mu nshiku sha nomba line muli magazini wa Family Relations calondolwele ukuti: “Ukumoneka kwalengama mu kulinganishiwako kwalimako ukulondolola imibele ya kulungatika iya ‘ndupwa shakosa.’ Imibele ya musango yo isanshamo ukukakililwako kuli umo no munankwe no kutesekesha umo no munankwe, buumo, ukumfwana kusuma, amaka ya kupikulula impika, na bumupashi bwakosa.”

4 Lintu iyi mibele yabako mu lupwa, pa ŋanda tapaba na kabili nge cifulo ca kushitishishapo petro, icifulo ca kwimininapo fye ku kunwesha petro. Paba ukucila pa kuba fye iŋanda ya fye. Cifulo ca kucebusha icicebusha ifilundwa fya lupwa. Ciba cifulo ca cikabilila ne citemwishi, icililishi, no kulangulukilako. (Amapinda 4:3, 4) Ciba cifulo uko ukwikatana kwa lupwa kusangwa, te kupala iŋanda ya bakaliŋongo uko kuba ukushenkana no kupusana. Lelo ni shani fintu ici cinonkwa?

Buumo mwi Sambililo lya Lupwa

5. Cinshi tubomfya pa kuti twingasambilila ukupepa kwa cine?

5 Ukupepa kwa cine ukwa kuli Yehova kusambililwa ukupitila mu kubomfya kwa maka yesu aya kutontonkanya, nelyo “amaka ya kupelulula.” (Abena Roma 12:1, NW) Imyendele yesu tailingile ukutungululwa ne nkuntu sha pa kashita akepi ukupala isho shibukululwa ukupitila mu malyashi yalongoloka aya njishi kweba sha tubungwe twa butotelo utwa pa TV. Ukucila, tukuntwa no kusambilila kwesu ukwa lyonse no kwetetula pali Baibolo ne mpapulo sha kusambililamo Baibolo ishipayanishiwa no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka.” (Mateo 24:45) Incitilo shesu isha Bwina Kristu shaba ca kufumamo ca kukwata umuntontonkanya wa kwa Kristu pa mibele iili yonse nelyo itunko ifyo pambi ifingemako. Muli uko kuloshako, Yehova ni Kafundisha wesu Umukalamba.—Ilumbo 25:9; Esaya 54:13; 1 Abena Korinti 2:16.

6. Ca kumwenako nshi ica mu kusaalala kwa calo ice sambililo lya lupwa twakwata?

6 Isambililo lya Baibolo ilya lupwa libomba ulubali lwakatama muli bumupashi bwa lupwa ululi lonse ulwa Bwina Kristu. Ni lilali mukwata isambililo lyenu ilya lupwa? Nga caliba fye kupingulapo kwa mankumanya, lyene nga lilacitwa ninshi te lya lyonse. Buumo mwi sambililo lya lupwa bufwaya ukutantika kwaimikwa ukwa lyonse. Lyene bonse ukwishiba ubushiku ne nshita benekelwa ukubapo ku kuipakisha ukuba pamo ukwa lupwa ukwa ku mupashi. Ifilundwa ukucila pali 12,000 ifya lupwa lwa mu kusaalala kwa calo ulwa Bethel balishiba ukuti isambililo lyabo ilya lupwa ni pali Cimo icungulo bushiku. Fintu ciba ica kwebekesha kuli aba aba kuitemenwa ba pa Bethel ukwibukisha ukuti bonse baleakana isambililo limo line ilyo ubushiku bulesondwelela, mu fishi fya Pacific na New Zealand, lyene mu kukonkana mu Australia, Japan, Taiwan, Hong Kong, mu kukonkapo ukupulinkana Asia, Africa, na Europe, na mu kulekelesha muli baAmerica. Nangula ca kuti balipaatukana ku makana ya makilomita ne ndimi ishingi, ili isambililo lya lupwa lipuuta mu filundwa fya lupwa lwa Bethel ukuyumfwa kwa buumo. Pa cipimo cacepako, kuti mwalundulula ukuyumfwa kumo kwine ukupitila mwi sambililo lyenu ilya lupwa.—1 Petro 2:17; 5:9.

7. Ukulingana na Petro, ni shani fintu tulingile ukumona icebo ca cine?

7 Umutumwa Petro atufunda ukuti: “Fulukeni ishiba lya bumupashi ilyabulo bucenjeshi, ngo tunya utwafyalwa nomba, ukuti mukulileko ukufika ku kupusuka; apo mwasondo kuti Kristu musuma.” (1 Petro 2:2, 3) Mwandi cikope cayemba Petro abukulula mu kuba na yo mashiwi! Abomfeshe verbu wa ciGreek e·pi·po·theʹsa·te, uyo, ukulingana na Linguistic Key to the Greek New Testament, afuma kwi shiwi ilipilibula “ukufuluka, ukufwaisha, ukukumbwa.” Litubulula ukufwaisha kwaluma. Bushe mwalimona ifyo akanya ka nama kafwailisha ulusota lwa kwa nyina na fintu akanya ka muntunse kamoneka akaikushiwa lintu kaleonka ibele lya kwa nyina? Tulingile ukukwata ukufwaisha kumo kwine ku cebo ca cine. Uwasambilile ciGreek William Barclay alondolwele ukuti: “Ku Mwina Kristu wafumaluka, ukusambilila icebo ca kwa Lesa tacaba mulimo wa kunasha lelo kucankwa, pantu alishiba ukuti muli cene umutima wakwe ukasanga ukuliishiwa uko ufuluka.”

8. Kusonsomba nshi kulolenkana no lupwa mu kutungulula isambililo lya lupwa?

8 Isambililo lya lupwa libika icishingamo cikalamba pa mutwe wa lupwa. Ali no kushininkisha ukuti isambililo lili ilya kulengo buseko kuli bonse no kuti bonse kuti bayakanamo. Abana tabalingile ukuyumfwa ukuti isambililo mu cituntulu lya bakalamba fye. Imibele ye sambililo e yacilapo ukucindama ukucila ubwingi bwa fyebo fyafimbwa. Lengeni Baibolo ukuba iyumi. Apo calinga, afweni abana benu ukubika mu cikope incende ne mimonekele ya mpanga ya Palestine uko ifya kuponako filelanshanishiwapo fyacitikile. Bonse balingile ukukoseleshiwa ukucita ukusapika kwa pa lwabo no kwakana kwene no lupwa. Muli iyi nshila abana na bo bene kuti ‘bakulila kuli Yehova.’—1 Samwele 2:20, 21.

Buumo mu Kubila Imbila Nsuma

9. Ni shani fintu umulimo wa kushimikila wingalengwa ukuba ica kukumanya ca lupwa ica kulenge nsansa?

9 Yesu atile: “Ne mbila nsuma ili no kubililwa kabela ku nko shonse.” (Marko 13:10) Ayo mashiwi yapeela Umwina Kristu onse uwasakamanisha umulimo—ukubila imbila nsuma, ukwakana imbila nsuma ya kuteka kwa Bufumu bwa kwa Lesa na bambi. Ukucita ici capamo ngo lupwa kuti caba ca kukumanya ca kukoselesha kabili ica kulengo buseko. Banyinabo na bashibo balabekelwa imipeelele ya mbila nsuma iya bana babo. Abaupana bamo abakwata abana baume batatu aba myaka ya bukulu pa kati ka 15 na 21 bashimika ukuti lyonse bakwata icibelesho ca kuya na bana babo mu mulimo wa kushimikila kwa pa cintubwingi lyonse pa bushiku bwa pali Citatu pa numa bafuma ku sukulu na pa Cibelushi ulucelo. Wishi atile: “Tulabasambilisha icintu cimo cila nshita. Kabili tulashininkisha ukuti ca kukumanya ca kuipakisha, ica kukoselesha.”

10. Ni shani fintu abafyashi benganonsha abana babo mu butumikishi?

10 Ukubombela capamo ngo lupwa mu kushimikila no kusambilisha kuti kwaba ukutwala ifisabo nga nshi. Inshita shimo abantu balankulako bwino nga nshi ku mipeelele ya mwana iyaanguka lelo iyafumaluka. Lyene, Nyina nelyo Wishi alaafwa nga cakabilwa. Abafyashi kuti bashininkisha ukuti abana babo bapokelela ukukansha kwalundulukilako na muli ifyo ukuba abatumikishi ‘abashingaba na ca kukwatilapo insoni, abalungiko kusose cebo ca Cine.’ Ukushimikila capamo muli iyi nshila kusuminisha abafyashi ukubebeta imibele ya mutima iya mwana, ifyo abomba bwino, ne misango isuma mu butumikishi. Pa kukwata icibelesho ca lyonse, bamona ukulunduluka kwa mwana no kupeela ukukansha kwa mukoosha no kukoselesha ku kukosha icitetekelo cakwe. Pa nshita imo ine, abana bamona ukuti abafyashi babo fya kumwenako fisuma mu butumikishi. Muli ishi nshita shayafya kabili isha lukaakala, ukubomba ngo lupwa lwaikatana kabili ulusakamana kuti pambi kwapayanya fye ne cipimo ca kucingilila mu bwina mupalamano bwayandatilwa ne misoka.—2 Timote 2:15; Abena Filipi 3:16.

11. Cinshi mu kwanguka icingacefya ukupimpile cine kwa mwana?

11 Abana mu kwanguka balamona ifipimo fya mbali shibili mu bakalamba. Nga ca kuti abafyashi tabalangisha ukutemwa kwine kwine ku cine na ku butumikishi bwa ku ŋanda ne ŋanda, abana te kuti benekelwe ukuba abapimpa nangu panono. Muli ifyo, umufyashi uwa butuntulu bwa bumi ubusuma uyo umulimo wakwe uwa mwi bala waba fye lisambililo lya Baibolo ilya cila mulungu na bana kuti pambi akwata ifya kufumamo fyabipa lintu aba bana bakula.—Amapinda 22:6; Abena Efese 6:4.

12. Ni shani fintu indupwa shimo shinganonka ipaalo lyaibela ukufuma kuli Yehova?

12 Ubusuma bwa ‘kwikatana mu mucetekanya umo wine’ bwaba bwa kuti nalimo ulupwa kuti lwabombela pamo pa kuti mu kucefyako icilundwa cimo kuti cabomba ngo mutumikishi painiya wa nshita yonse mu cilonganino. Indupwa ishingi ukushinguluke calo shilacite ci, kabili shonse shilapokelela ipaalo ukufuma ku fya kukumanya no kufumamo cimo kwaingilishiwako ukwa cilundwa cabo painiya.—2 Abena Korinti 13:11; Abena Filipi 2:1-4.

Buumo mu Kubomba ne Mpika

13, 14. (a) Mibele nshi iingambukila ukumfwana kwa lupwa? (b) Ni shani fintu impika ishingi isha mu lupwa shingacilikilwa?

13 Muli shino nshita shayafya isha “kukanshika” no “busanso,” ifwe bonse tulalolenkana no kutitikisha. (2 Timote 3:1, Revised Standard Version; Phillips) Kwaliba impika ku ncito, pa sukulu, ku nse ya ŋanda, na pa ŋanda pene. Bamo balacula ku kulwalilila nelyo impika sha mu nkuntu isha nshita ntali, ifyo inshita shimo fitungulula ku kukangana no kukanaumfwana mu lupwa. Ni shani fintu imibele ya musango yo ingabombelwapo? Ukupitila mu kuleka ukumfwana? Ukupitila mu kuipaatulako ilyo muleikala mu ŋanda imo ine? Iyo. Ukucila, tukabila ukulanshanya amasakamika yesu no kulomba ukwaafwa. Kabili cifulo nshi cawamisha ku kucite ci ukucila mu cinshingwa-ŋanda ca lupwa ica kutemwa?—1 Abena Korinti 16:14; 1 Petro 4:8.

14 Nga fintu dokota uuli onse aishiba, ukucilikila kwaliwamapo ukucila ukundapa. Cimo cine na ku mpika sha mu lupwa. Ukulanshanya kwakakuka ukwa bufumacumi ilingi line kuti kwacilikila impika ukufuma ku kuba ishabipisha. Nelyo nga ca kuti impika shabipisha shaimako, kuti shabombwapo kabili no kupikululwa nga ca kuti ulupwa lwalanguluka capamo ifishinte fya Baibolo ifyabimbwamo. Ilingi line ukushenkana kuti kwayalwilwa mu kwampana kwatelela pa kubomfya amashiwi ya kwa Paulo pa Abena Kolose 3:12-14 apatila: “Fwaleni umutima wa nkumbu, icongwe, ubupete, ukunakilila, ukutekanya; mube abashipikishanya, no kubelelano luse nga umo aba na kafiimbo ku mubiye. . . . Fwalilenipo no kutemwa, e kukakila fyonse pamo mu kwitabana.”

Buumo mu Kukokoloka

15, 16. (a) Mibele nshi ilingile ukupusanya indupwa sha Bwina Kristu? (b) Musango nshi uwa bantu amabutotelo yamo yaletako, kabili mulandu nshi?

15 Yehova ni Lesa wa nsansa, kabili icine bukombe bwa nsansa—ubwe subilo ku mutundu wa muntu. Mu kulundapo, cimo ica fisabo fya mupashi kusekelela. Uku kusekelela kwalipusanininako ukufuma ku kwanga kwa pa kashita akepi ukwa kwa kangala uwacimfya mu fyangalo fya kucimfyanya. Kwaba kuyumfwa kwashika ukunonkwa ukufuma ku kwikushiwa kwashika ukusempauka mu mutima nge ca kufumamo ca kulundulula ukwampana kwabamo isenge na Yehova. Kwaba kusekelela ukwashimpwa pa fyakatamikwa fya ku mupashi no kwampana kwa kukuulilila.—Abena Galatia 5:22; 1 Timote 1:11.

16 Kanshi, nge Nte sha Bwina Kristu isha kwa Yehova, tatwakwata umulandu wa kuba ababombomana nelyo ababulwe cimwemwe. Amabutotelo yamo yaletako abantu bapale fyo pantu umusango wabo uwa citetekelo ukomaila pa fintu fyabipa. Ifisambilisho fyabo fifumamo umusango wa kupepa uwa cintefwila, uwabulwa ukusekelela, uushaba atemwa uwa mu Baibolo nelyo uwashikatala. Tayaletako indupwa sha nsansa mu mulimo wa kwa Lesa. Yesu alimwene ukukabila kwa kutuusha no kukokoloka. Pa kashita kamo, ku ca kumwenako, alaalike abasambi bakwe ukuya “ku mbali ukwaba amatololo, no kutusha panono.”—Marko 6:30-32; Ilumbo 126:1-3; Yeremia 30:18, 19.

17, 18. Ni mu nshila nshi ishalinga umo indupwa sha Bwina Kristu pambi shingakokolokelamo?

17 Mu kupalako indupwa shikabila ukukokoloka. Umufyashi umo atile pa lwa bana bakwe: “Tulacita ifintu fya kusekesha ifingi capamo—ukuya ku lulamba, ukuteyo mupila mu parka, ukutantika ukuyaangala mu mpili. Mu nshita mu nshita, tulakwata ‘ubushiku bwa bupainiya’ capamo mu butumikishi; lyene ukusefya mu kuba ne ca kulya caibela, kabili tulapeelana fye ne fya bupe.”

18 Imitubululo imbi iyo abafyashi pambi bengalanguluka ni nyendo sha lupwa ukuya ku cifulo ca kutambilako inama, ku maparka yakwata ifya kwangalapo, ukuya ku mayanda ya babenye, na ku fifulo fimbi ifya kucincimusha. Ukutandala mu mitengo, ukutamba ifyuni, no kulima mibombele iyo mwingaipakisha ukwakanamo. Abafyashi na kabili kuti bakoselesha abana babo ukusambilila ukulisha icilimba nelyo ukuibimba mu ca kuleseshamo icitendwe cibomba. Mu kushininkisha, abafyashi bashikatala bakashako inshita ya kwangala na bana babo. Nga ca kuti indupwa shayangalila capamo, mu kupalishako kuti shaikala capamo!

19. Kukongama nshi ukwa muno nshiku ukwingacena ulupwa?

19 Ukukongama kwa muno nshiku ku bacaice kwa kufwaya ukuipaatula ukufuma ku bafyashi no kucita ifyo balefwaya lintu caisa ku kukokoloka. Ilintu takwaba ububi ku wacaice ukukwata ica kuleseshamo icitendwe nelyo ica kupisha inshita icatemwikwa, te kuti cibe ica mano ukuleka amabuseko ya musango yo ukuletako ukupaatukana kubelelela ukufuma kuli bambi mu lupwa. Ukucila, tulefwaya ukubomfya icishinte ico Paulo alondolwele: “Mwiba abalolekesha ifya imwe bene, lelo abalolekesha ne fya banenu.”—Abena Filipi 2:4.

20. Ni shani fintu ukulongana kukalamba na mabungano fingaba ni nshita sha kusekelela?

20 Fintu ciba ica buseko kuli ifwe bonse ukumona indupwa ukwikala capamo pa mabungano no kulongana kukalamba! Muli iyo nshila abana abakulileko ilingi line kuti bayafwa ukusakamana abacepeleko. Ukutantika kwa musango yo na kabili kulacilikila ukukongama kwa ba myaka ya kwaluka bamo ukuya mu mabumba ku mitande ya ku numa no kupeelako ukusakamana kunono kuli programu we bungano. Nelyo inyendo sha kuya no kufuma ku kulongana kukalamba kuti shaba isha kulengo kusekelela lintu ulupwa lwaipushiwa inshila ya kupita, ififulo fya kumona mu nshila, ukwa kwikala. Elenganyeni fintu ifwile yali ni nshita ya kucincimusha mu kasuba ka kwa Yesu ku ndupwa ukwendela capamo ukunina ukuya ku Yerusalemu!—Luka 2:41, 42.

Amapaalo ya Buumo

21. (a) Ni shani fintu twingatukutila ukutunguluka mu cupo? (b) Mitubululo nshi ine ku cupo cibelelela?

21 Ifyupo fyatunguluka ne ndupwa shaikatana tafyatala afiba ifyaanguka ukunonka, kabili tafiisa fye ku mankumanya. Abengi bamoneka ukucisanga icayangukapo ‘ukuleka ukubombesha,’ ukupwishe cupo ukupitila mu kulekana, no kwesha ukutampa cipya cipya. Nalyo line, impika shimo shine ilingi line shilabweluluka mu cupo ca bubili nelyo ica butatu. Icasuko cawamisha ca Bwina Kristu: Tukutileni ukutunguluka pa kubomfya ifishinte fya Baibolo ifya kutemwa no mucinshi. Indupwa shaikatana shashintilila pa mupashi wa kuwikishanya, uwa kubulwa akaso. Impanda mano imo iya fyupo atubulwile inshila yaanguka iya kulenga icupo ukubelelela. Alembele ati: “Imbali shakatama shine ishisangwa mupepi na mu fyupo fisuma fyonse shaba kuitemenwa ukukutika, amaka ya kulombo kwelelwa, amaka ya kupayanya ukutungilila kwa mu nkuntu ukwa lyonse, no kufwaisha kwa kukumya mu cintemwa.” Ifyo ifya kusangwilako mu cine cine kuti fyaafwa ukulenga icupo ukubelelela pantu na fyo fine fyashimpwa pa fishinte fisuma ifya Baibolo.—1 Abena Korinti 13:1-8; Abena Efese 5:33; Yakobo 1:19.

22. Kumwenamo nshi kumo ukwa kukwata ulupwa lwaikatana?

22 Nga ca kuti twakonka ukufunda kwa Baibolo, tukakwata icishinte cashangila ica lupwa lwaikatana, kabili indupwa shaikatana e mufula wa cilonganino caikatana kabili icakosa lwa ku mupashi. Muli ifyo, tukapokelela amapaalo yapaka ukufuma kuli Yehova ilyo mu kwikatana tulepeela amalumbo yaingilishiwako kuli wene.

[Futunoti]

a Ishiwi lya ciNgeleshi “family [ulupwa] lyafuma kwi shiwi lya ci L[atin] familia, orig. [mu kutendekelako] ilyapilibwile ababomfi na basha ba ŋanda nkalamba, lyene iŋanda iine mu kuba na shikulu, nakulu, abana—na bakabomba.”—Origins—A Short Etymological Dictionary of Modern English, kuli Eric Partridge.

Bushe Muleibukisha?

◻ Mulandu nshi cabele ca kunonsha ku ndupwa ukucitila ifintu capamo?

◻ Mulandu nshi isambililo lya lupwa ilya lyonse ilya Baibolo lyabele lyakatama?

◻ Mulandu nshi cabele cisuma ku bafyashi ukuibimba mu butumikishi bwa mwi bala capamo na bana babo?

◻ Mulandu nshi cabele ca kwaafwa ukulanshanya impika mu kati na nkati ka cinshingwa-ŋanda ca lupwa?

◻ Mulandu nshi indupwa sha Bwina Kristu shishilingile ukubela isha cintefwila kabili ishabulwo kusekelela?

[Icikope pe bula 17]

Bushe ulupwa lwenu lulaipakisha mu kucefyako ica kulya cimo cila bushiku capamo?

[Icikope pe bula 18]

Inyendo sha lupwa shilingile ukuba isha kulenga ukukokoloka kabili isha kuipakisha

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi