Kristu Apatile Ubupulumushi—Bushe Walibupata?
“Watemwo bulungami, no kupato bupulumushi; e ico Lesa, Lesa obe, akusubile amafuta ya kwanga ukucila abanobe.”—ABAHEBERE 1:9.
1. Pa mbali ya kutemwa ubulungami, cinshi cimbi icifwaikwa ku babomfi bonse aba cine aba kwa Yehova Lesa?
ABABOMFI ba kwa Yehova aba cine balimutemwa no mutima wabo onse, umweo, umuntontonkanya, no bukose. (Marko 12:30) Bafwaya ukulenga umutima wa kwa Yehova ukusamwa pa kusungilila bumpomfu. (Amapinda 27:11) Pa kucita ico, tabafwile ukutemwa fye ubulungami lelo bafwile na kabili ukupata ubupulumushi. Ica kumwenako cabo, Yesu Kristu, mu kushininkisha e co acitile. Ku lwa wene casoselwe ukuti: “Watemwo bulungami, no kupato bupulumushi.”—AbaHebere 1:9.
2. Cinshi casanshiwamo mu bupulumushi?
2 Cinshi caba ubupulumushi? Caba lubembu, nge fyo umutumwa Yohane alangile lintu alembele ukuti: “Onse uucito lubembu ninshi acita no bupulumushi: kabili ulubembu bupulumushi.” (1 Yohane 3:4) Umuntu wa bupulumushi “tacilikilwa nelyo ukulamwa kwi funde.” (Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary) Ubupulumushi busanshamo conse icabipa, icibifi, ica bucisenene, icabola, ne cabulwa ubufumacumi. Ukubebeta mu calo kulangilila ukuti ubupulumushi nabwanana ilelo ukucila kale lyonse. Takwaba kutwishika kwa kuti twikele mu “nshita ishayafya” isho umutumwa Paulo asobele pali 2 Timote 3:1-5. Mu cilolwa ca bupulumushi bonse ubu, ifyo cili icawama ukuti twalikambishiwa ukupata conse icabipa! Ku ca kumwenako, twaebwa ukuti: “Mwe batemwa Yehova, pateni ububi.” (Ilumbo 97:10) Mu kupalako, tubelenga ukuti: “Pateni ububi, temweni ubusuma.”—Amose 5:15.
Imisango Itatu iya Lupato
3-5. Ni mu nshila nshi shitatu ishiwi “pateni” lyabomfiwa mu Cebo ca kwa Lesa?
3 Cinshi cipilibula ukupata? Mu Cebo ca kwa Lesa, ‘ukupata’ kubomfiwa mu nshila shitatu ishamonekesha. Kwalibako ulupato ulukuntwa ne cipyu kabili ulufwaya ukucena icalolenkana na lo. Abena Kristu bafwile ukusengauka uyu musango wa lupato. Uli musango uyo wacincishe Kaini ukwipaya munyina walungama Abele. (1 Yohane 3:12) Uyu na kabili e musango wa lupato uo intungulushi sha butotelo shakwete pali Yesu Kristu.—Mateo 26:3, 4.
4 Mu kulundapo, ishiwi “pateni” libomfiwa mu Malembo mu mano ya kutemwa kwacepa. Ku ca kumwenako, Yesu asosele ukuti: “Umuntu nga aisa kuli ine, kabili tapata wishi, na nyina, no mukashi, na bana, na bamunyina, ne nkashi, no mweo wakwe wine, kuti afilwo kubo musambi wandi.” (Luka 14:26) Mu kulengama, Yesu apilibwile fye ukutemwa aba panono ukucila ifyo twamutemwa. Yakobo ‘apatile Lea,’ lelo mu cituntulu amutemenwe panono ukucila ifyo atemenwe Rakele.—Ukutendeka 29:30, 31.
5 Lyene kwalibako ubupilibulo bwe shiwi “pateni” ilyo ukucilisha tuli abayangwako pano. Lyakwata itontonkanyo lya kuyumfwa kwacishamo ukwa kupata kwa musango yo nelyo ukupatisha kuli umo nelyo icintu cimo ica kuti twasengauka ukucite cili conse no muntu wa musango yo nelyo icintu. Mwi Ilumbo 139 ici casoswa ngo “lupato lutuntulu.” Palya Davidi asosele ukuti: “Bushe abamupata nshabapata, mwe Yehova? bushe abamwimina nshabafiitilwa? Nabapato lupato lutuntulu; balingwa abalwani bandi.”—Amalumbo 139:21, 22.
Umulandu Tulingile Ukupatila Ubupulumushi
6, 7. (a) Mulandu nshi, ukucilisha, tulingile ukupatila ubupulumushi? (b) Mulandu nshi uwa cibili uwa maka uwa kupatila ubupulumushi?
6 Mulandu nshi tulingile ukupatila ubupulumushi? Umulandu umo wa kuti pambi kuti twakwata umucinshi wa pa lwesu na kampingu musuma. Ni muli iyi nshila yeka fye e mo twingakwata ukwampana kusuma na Shifwe wa ku mulu uwalungama, uwakwato kutemwa, Yehova. Davidi aimike ica kumwenako cisuma muli kuno kuloshako, nge fyo cingamonwa mu kubelenga Ilumbo 26. Ku ca kumwenako, asosele ukuti: “Napato lukuta lwa ncitatubi, kabili nshingekala na babifi.” (Ilumbo 26:5) Ukutemwa kwesu ukwa kuli Lesa no bulungami filingile ukutukunta ukukwata ubukali bwalungama—ee, ulupato—lwa cili conse ica bupulumushi ukufuma ku mimwene yakwe, ukusanshako ne ncitilo sha bupulumushi isha abo abashumfwila kabili abapata Yehova. Mu kulundapo, tulingile ukupata ubupulumushi pa mulandu wa museebanya buleta pe shina lya kwa Lesa.
7 Umulandu na umbi uo abantu ba kwa Yehova balingile ukupata ubupulumushi wa kuti bwaliba ubwa busanso kabili ubwa kucena. Ukubyala ku mubili, icipilibula ukubyala ubupulumushi, kukakwata ca kufumamo nshi? Paulo asokele ukuti: “Mwilufiwa; Lesa tasentekwa; pantu ico umuntu abyala, e co akalobolola. Uubyala ku mubili wakwe wine, ku mubili akalobololako ukubola; lelo uubyala ku mupashi, ku mupashi wine akalobololako umweo wa muyayaya.” (Abena Galatia 6:7, 8) E co tatulingile ukukwata icili conse ica kucita no bupulumushi. Mu cine cine, tulekabila ukupata ubupulumushi bonse ku busuma bwesu bwine no mutende wa muntontonkanya.
Abo Abapata Ubupulumushi
8. Nani aimika ica kumwenako capulamo mu kupata ubupulumushi, nge fyo calangwa na malembo nshi?
8 Mu kupata ubupulumushi, Lesa aimike ica kumwenako capulamo ku fibumbwa fyonse ifyalamuka. Alakalipa mu kulungama pa bupulumushi, kabili Icebo cakwe cisoso kuti: “Kuli ifintu mutanda ifyo Yehova apata, awe ifintu cinelubali fya muselu kuli wene: amenso ayaisansabika, ululimi lwa bufi, iminwe iisumyo mulopa wa kaele, umutima uwelenganya amapange ya buncitatubi, amakasa ayayangufyanyo kubutukila ku bubi, inte ya bufi iilande fya bufi, no utando lubuli pa kati ka bamunyina.” Na kabili tubelengo kuti: “Ukutiina Yehova e kupato bubi; amatutumuko no kutuuma, ne nshila ibi, na kanwa ka mampuulu, nalifipata.” (Amapinda 6:16-19; 8:13) Mu kulundapo, twaebwa ukuti: “Ine Yehova natemwo [bulungi, NW], napato kwiba no bupondamishi.”—Esaya 61:8.
9, 10. Ni shani fintu Yesu alangile ukuti alipatile ubupulumushi?
9 Yesu Kristu apashenye Wishi mu kupata ubupulumushi. Muli ifyo, tubelenga ukuti: “Watemwo bulungami, no kupato bupulumushi; e ico Lesa, Lesa obe, akusubile amafuta ya kwanga ukucila abanobe.” (AbaHebere 1:9) Yesu atwimikile ica kumwenako muli uyu musango wa lupato. Alangile ulupato lwakwe ulwa bupulumushi pa kusansalika abo balebelesha bwene ku mufulo—intungulushi sha butotelo isha bufi. Mu kubwekeshabwekeshapo, alibashimawile nga babumbimunda. (Mateo, icipandwa 23) Pa kashita kambi Yesu abebele ukuti: “Imwe muli ba kwa shinwe [Ciwa, NW], ne fya lunkumbwa fya kwa shinwe e fyo mufwayo kucita.” (Yohane 8:44) Yesu alangile ulupato lwakwe ulwa bupulumushi ukufika fye na ku cipimo ca kubomfya amaka, pa tushita tubili ukusangulule tempele ku babumbimunda bafunuka aba butotelo.—Mateo 21:12, 13; Yohane 2:13-17.
10 Yesu na kabili alangile ulupato lwakwe ulwa bupulumushi no lubembu pa kuisungilila uwalubukako umupwilapo ukufuma kuli fyene. E ico, aali no kwipusha bwino bakakaanya bakwe ukuti: “Nani wa muli imwe anshinina ulwa lubembu?” (Yohane 8:46) Yesu aali “uwa mushilo, uwabula akabi, uushakowela, uwapaatuka ku babembu.” (AbaHebere 7:26) Ku kushininkishe ci, Petro alembele ukuti Yesu “wene tacitile ulubembu, no bucenjeshi tabwasangilwe mu kanwa kakwe.”—1 Petro 2:22.
11. Fya kumwenako nshi ifya mu Malembo twakwata ifya bantunse bashapwililika abapatile ubupulumushi?
11 Yesu, nangu ni fyo, aali muntu uwapwililika. Bushe twalikwata ifya kumwenako fya mu Malembo ifya bantunse bashapwililika abo mu cine cine bapatile ubupulumushi? Mu cine cine twalikwata! Ku ca kumwenako, Mose na bena Levi banankwe balangile ulupato lukalamba ulwa kupepa utulubi pa kuputunkanya mupepi na bakapepa ba tulubi 3,000 kwi kambisho lya kwa Yehova. (Ukufuma 32:27, 28) Finehasi alangile ulupato lukalamba ulwa bupulumushi lintu aipeye aba bulalelale babili kwi fumo.—Impendwa 25:7, 8.
Ukulumbulula Ulupato lwa Bupulumushi
12. (a) Ni shani fintu twingalanga ulupato lwa bupulumushi? (b) Ni nshila nshi shimo ishibomba ku kusengauka amatontonkanyo ya bupulumushi?
12 Ukufika ku nshita yesu, ni shani fintu twingalanga ulupato lwesu ulwa bupulumushi? Pa kulama amatontonkanyo yesu, amashiwi, ne ncitilo. Tulekabila ukulundulula icibelesho ca kutontonkanya pa lwa fintu fikuulilila ilintu amatontonkanyo yesu yali ayalubuka ku mulimo. Nga ca kuti pambi twalelola pa nshita ya bushiku, kuti pambi kwabako ukukongamina ku kutontonkanya kwapusanako, pamo ngo kutontonkanya pa bulanda nelyo ukuyobeka mu kwelenganya kwa kwampana kwa bwamba. Te kwesha ukusuminisha ifintu fya musango yo, lelo kwata icibelesho ca kuibimba mu kutontonkanya kwa kunonsha. Ku ca kumwenako, esha ukusungila ku mutwe amalembo, insansa pabula, ne fisabo fya ku mupashi pabula. (Mateo 5:3-12; Abena Galatia 5:22, 23) Bushe kuti walumbula abatumwa 12? Bushe walishiba Amafunde Ikumi? Filonganino nshi cinelubali fyalandwapo mu Ukusokolola? Ukusungila ku mutwe inyimbo sha Bufumu na ko kwine kulaafwa ukusungilila imintontonkanya yesu pa fintu fya cine, ifya mucinshi, ifya bulungami, ifya musangwela, ifyayemba, ifya mutembo, ifya bulumba, kabili ifya kutasha.—Abena Filipi 4:8.
13. Ukupata ubupulumushi kukatulenga ukupata musango nshi uwa milandile?
13 Mu kulundako, tulanga ukuti twalipata ubupulumushi pa kusengauka imilandile yonse iishasanguluka. Abantu ba ku calo abengi babekelwa mu kushimika no kukutika ku mipuulwe ya fiko, lelo Abena Kristu tabafwile ukukongamina nelyo fye ni mu kukutika kuli yene. Ukucila, tulingile ukufumapo no kusengauka ukuibimbamo mu kulanshanya ukuli konse uko kukonena ku kubotelela kwa musango yo. Nga ca kuti tatuli na maka ya kufumapo, kuti mu kucefyako twalangisha ku mimonekele yesu iya pa menso ukuti twalipata imilandile ya musango yo. Tulekabila ukumfwila uku kufunda kusuma ukwa kuti: “Mwileka mu tunwa twenu mufume icebo cabipa nangu cimo, kano icawama ku kukuula icilingene no kukabila, ukuti cipeele ukusenamina ku baleumfwa.” (Abena Efese 4:29) Tatulingile ukuikowesha pa kulanda ifishasanguluka nelyo ukukutika kuli fyene.
14. Kucingilila nshi ulupato lwa bupulumushi lukapayanya ukukuma ku fibelesho fya bukwebo ne ncito?
14 Ulupato lwesu ulwa bupulumushi lufwile na kabili ukulungikwa ku kulwisha ifibelesho fyonse ifya lubembu. Ukupata ubupulumushi kukatwaafwa ukusengauka iciteyo ca kunakila muli kuno kuloshako. Abena Kristu bene bene tababelesha ulubembu. (Linganyeniko 1 Yohane 5:18.) Ku ca kumwenako, tufwile ukupata ifibelesho fya bukwebo fyonse ifyabulo bufumacumi. Ilelo, Inte sha kwa Yehova abengi balititikishiwa ku kucite fintu fyabulo bufumacumi ifya babengisha incito lelo balikaana ukucite fyo. Abena Kristu baliitemenwa fye no kulufya incito shabo ukucila ukucite cintu ico cikowesha kampingu wabo wakanshiwa na Baibolo. Mu kulundapo, kuti twafwaya na kabili ukulangisha ulupato lwesu ulwa bupulumushi pa kukanatoba amafunde ya pa musebo no kufinsha lintu tufwile ukulipila imisonko nelyo isha pa kashitomo.—Imilimo 23:1; AbaHebere 13:18.
Ukupata Ukukowela kwa Kwampana kwa Bwamba
15. Ukubumba abantunse mu kuba no mununsha wa kuupana uwakosesha kwabombele mifwaile nshi iisuma?
15 Pamo nga Bena Kristu, tufwile ukucilisha ukupata ukukowela konse uko kubimbamo imilandu ya kwampana kwa bwamba. Pa kubumba umutundu wa muntu mu kuba no mununsha wa kuupana uwakosesha, Lesa abombele imifwaile ibili isuma. Ashininkishe ukuti umushobo wa mutundu wa muntu tawali na kufwa, na kabili abikileko ukupayanya kwabamo ukutemwa ku nsansa. Nelyo fye bantu ababa abapiina, abashasambilila, nelyo abapusulwa mu nshila imo kuti basanga insansa shikalamba mu kwampana kwa mu cupo. Nangu cibe fyo, Yehova alimika imipaka mu kati na nkati umo ukuipakisha kwa uku kwampana kwingabako. Iyi mipaka yaimikwa iya bulesa ifwile ukucindikwa.—Ukutendeka 2:24; AbaHebere 13:4.
16. Cinshi cilingile ukuba imibele yesu ukulola ku fya kusekesha fishasanguluka ifya kwampana kwa bwamba ne fibelesho?
16 Nga ca kuti twalipata ubupulumushi, tukasengauka mu mukoosha ifibelesho fyonse ifishasanguluka ifya kwampana kwa bwamba ne fya kusekesha fya bucisenene. Muli ifyo tukasengauka ifitabo fyonse ifya mibele yatwishikwa, bamagazini, na manyunshipepala. Mu kupalako, nga ca kuti twalipata ubupulumushi, tatwakatambe ubulangisho ubuli bonse ubushasanguluka ubwingamoneka, nampo nga ni pa televisioni, mu fikope fisela, nelyo pa cisebele. Nga ca kuti twasanga programu ukuba iya bucisenene, tufwile ukuseshiwa ukushimya television ilyo line fye nelyo tulingile ukukwata ubukose bwa kufuma mu cikuulwa ca fikope fisela. Mu kupalako, ukupata ubupulumushi kukatulenga ukuibaka ku nyimbo shonse ishibimbula insuna mu mashiwi ya shiko nelyo umusenselo wa shiko. Tatwakafwaye ukwishiba imilandu ya bucisenene lelo tukaba ‘utunya ku bubi, nalyo line abakalamba ku maka ya kumfwikisha.’—1 Abena Korinti 14:20.
17. Kufunda nshi Abena Kolose 3:5 bapeela uko kwingatwaafwa ukwikalilila abasanguluka mu mibele?
17 Mu kulingisha, twafundwa ukuti: “E ico mulenge fifwe ifya filundwa fyenu ifya pano nse: ubulalelale, ukukowela, . . . ulwinso.” (Abena Kolose 3:5) Takwaba kutwishika ukuti intampulo sha maka shilakabilwa pa lubali lwesu nga ca kuti tuli no kupampamina pa kwikalilila abasanguluka mu mibele. Ukulosha kuli verbu ya ciGreek iyapilibulwa “mulenge fifwe” pa Abena Kolose 3:5, The Expositor’s Bible Commentary ilondolola ukuti: “Itubulula ukuti tatulingile fye ukunyanyantila nelyo ukulama incitilo shabipa ne mibele. Tulingile ukuifumyapo, ukuputulako umupwilapo inshila ya kale iya bumi. ‘Ukwipaya umupwilapo’ kuti kwalumbulula amaka ya kuko. . . . Fyonse fibili ubupilibulo bwa verbu na maka ya mashiwi fitubulula ukubombesha kwabamo umupampamina ukwa kukalipwa kwa muntu.” Tulingile kanshi ukusengauka ifikope filangisho bwamba nge fya busanso, ifingaleto bulwele, ubwa kulenge mfwa, pantu ifyo e fyo caba mu mibele na lwa ku mupashi. Kristu alumbulwile itontonkanyo lyapalako lintu asosele pa lwa kuputulako kuboko, ukulu, nelyo fye ukulobolamo ilinso nga ca kuti liletulenga ukuipununa.—Marko 9:43:48.
Ukupata Ubutotelo bwa Bufi no Busangu
18. Ni shani fintu twingalumbulula ulupato lwesu ulwa bupulumushi bwa butotelo?
18 Lyene, na kabili, nge fyo Yesu alangile ulupato lwakwe ku bupulumushi pa kusansalika bashibutotelo ba bumbimunda, e fyo ne lelo Inte sha kwa Yehova balelangisha ulupato lwabo ku bupulumushi bonse ubwa butotelo ubwa bumbimunda. Shani? Pa kwananya ifitabo fya Baibolo ifyo fisokolola Babiloni Mukalamba ku cintu mu cituntulu aba, cilende wa butotelo. Nga ca kuti mu cine cine twalipata ubumbimunda bwa butotelo ubwa bupulumushi, tukaba aba kulungatika mu kusansalika Babiloni Mukalamba, ubuteko bwa calo ubwa butotelo bwa bufi. Tukacite co mu kwimininako abantu ba mitima ya bufumacumi abo apofwisha no kwikata mu busha bwa ku mupashi. Ukufika ku cipimo uko mu cine cine tupata ubupulumushi bwa Babiloni Mukalamba, ukufika kuli ico cipimo tukaba abapamfiwa mu kwakana mu mbali shonse isha butumikishi bwa Bufumu.—Mateo 15:1-3, 7-9; Tito 2:13, 14; Ukusokolola 18:1-5.
19. Ni shani fintu tulingile ukumona abasangu, kabili mulandu nshi?
19 Ukukakililwako kwa kupata ubupulumushi na kabili kubomba ku mibombele yonse iya basangu. Imibele yesu ukulola ku basangu ilingile ukupala iyo iya kwa Davidi, uwabilishe ukuti: “Bushe abamupata nshabapata, mwe Yehova? bushe abamwimina nshabafiitilwa? Nabapato lupato lutuntulu; balingwa abalwani bandi.” (Amalumbo 139:21, 22) Abasangu ba muno nshiku balyumana akapi no “muntu wa bupulumushi,” bashibutotelo ba Kristendomu. (2 Abena Tesalonika 2:3) Pamo nge Nte sha kwa Yehova aba cishinka, kanshi tatukwete icili conse ica kubomba na bo. Pa kuba abashapwililika, imitima yesu mu kwanguka kuti yakongamina ku kulengulula bamunyinefwe. Nga bantu umo umo, abo aba “musha wa cishinka kabili uwashilimuka” bantunse abashapwililika. (Mateo 24:45-47) Lelo ili bumba lya cishinka kabili lyalishilimuka. Abasangu bakomaila pa mpuso nelyo ifimoneka ukuba ifilubo ificitwa na bamunyina ababuula ubutungulushi. Ukucingililwa kwesu kwalaala mu kusengauka ukukubanya kwa busangu kwati busungu, ifyo mu cishinka bwaba.—Abena Roma 16:17, 18.
20, 21. Ni shani fintu imilandu iya kupatila ubupulumushi ingasupawilwa?
20 Twamona ukuti icalo caisulamo ubupulumushi, ubwalingana no lubembu. Tacaba icakumanina kuli ifwe ukutemwa ubulungami; tufwile na kabili ukupata ubupulumushi. Bamo abo abatamfiwa ukufuma mu cilonganino ca Bwina Kristu kuti pambi batontonkenye ukuti balitemenwe ubulungami, lelo tabapatile ubupulumushi mu kukumanina. Na kabili natumona umulandu tulingile ukupatila ubupulumushi. Te kuti tukwate kampingu musuma no mucinshi wa pa lwesu kano nga twabupata. Mu kulundapo, ubupulumushi bupilibula ukuba uwabulwa bucishinka kuli Yehova Lesa. Kabili ubupulumushi butulenga ukulobolola ifisabo fyabipisha—ubulanda, ukubola, ne mfwa.
21 Na kabili natumona ifyo tulanga ukuti twalipata ubupulumushi. Tucite fyo pa kukanakwata icili conse ica kucita no musango uuli onse uwa kubulwa ubufumacumi, bucisenene bwa bwamba, nelyo ubusangu. Apantu tulefwaya ukwakana mu kwebela Yehova no kufwaisha ukulenga umutima wakwe ukusamwa, tatulingile ukutemwa fye ubulungami no kuisunga abapamfiwa mu mulimo wakwe lelo na kabili ukupata ubupulumushi, nge fyacitile Intungulushi yesu kabili Mushika, Yesu Kristu.
Kuti Waasuka Shani?
◻ Ni shani fintu Amalembo yabomfya ishiwi “pateni”?
◻ Milandu nshi imo iisuma kuli ifwe iya kupatila ubupulumushi?
◻ Fya kumwenako nshi ifisuma ifyo twakwata ifya abo abapatile ubupulumushi?
◻ Ni shani fintu twingalanga ulupato lwesu ulwa bupulumushi?
[Icikope pe bula 8]
Yesu asangulwile itempele pa mulandu wa kuti apatile ubupulumushi
[Icikope pe bula 10]
Nga ca kuti twalipata ubupulumushi, tukasengauka ifya kusekesha fya bucisenene bwa bwamba