‘Ndefwaya ukubombela Lesa ilyo nshilafwa’
ILYASHI PALI MAMIE FREE
MU 1990 kwabukile inkondo ya bana calo mu Liberia. Ilyo ubulwi bwalekulilako, Mamie, umukashana umuKrahn, uwa myaka ya kufyalwa 12 na ba pa ng’anda pa mwabo balifilililwe fye ukufuma mu ng’anda iyabelele mu Monrovia, umusumba ukalamba. Mamie atila: “Twaumfwile fye icintu capulika pa ng’anda ya bena mupalamano. Umunshinga waponene pa ng’anda yabo kabili yatendeke ukupya. Umulilo walimine ibaka waoca ne ng’anda yesu.” Mamie, banyina na banalume balifulumwike ninshi ubulwi nabukosa.
Mamie alebukishe icacitike, atile: “Ukwabula ukwenekela naumfwile fye icintu candasa.”
“E lyo bamayo banjipwishe abati, ‘Cinshi Mamie?’”
Nayaswike nati: “Kuli icandasa! Kwati cipolopolo.”
Mamie awile pa nshi ninshi alekuuta ku bukali kabili apepele kuli Lesa ati: “Mwe Lesa napapata ng’ufweni. Kwati nalafwa, nomba ilyo nshilafwa ndefwaya ukumubombela.” Awe apo pene alifwile icipuupu.
Abantu bamwene kwati Mamie nafwa, balafwaya no kumushiika lwa mupepi ku lulamba lwa bemba. Lelo banyina, bakoselepo fye ukutila bamutwale ku cipatala. Nomba ku cipatala kwine uko, takwali ne fibombelo fine fine ifya kubombela abantu abacenenwe. Banalume kwa Mamie abacenenwe balifwile bulya bwine bushiku, lelo Mamie alipuswike, nomba alilemene ukufuma mu musana ukuya kwi samba.
Umulopa watwalilile ukulasuumina mu kati kabili alekalipwa nga nshi. Ilyo papitile imyeshi ine badokota balimukopele pa kuti beshibe apabeela icipolopolo mu mubili. Cali pa kati ka mutima na bapwapwa. Ukulepula takwali na kwanguka, e co banyina ba kwa Mamie bamutwele ku waishiba imiti ya mu mpanga. Mamie aibukisha icacitike, atila: “Anembele inembo na kanesala, lyena atendeke ukonka pa cilonda pa kuti afumye icipolopolo. E lyo atile ‘capwa’ afwisa ne cipolopolo. Awe twamulipila no kuya twaya.”
Nomba uyu mwaume atubepele fye. Ilyo twailekopesha na kabili ku cipatala icipolopolo casangilwe ukuti e mo cicili mu mubili. Apo pene Mamie na banyina babweleele ku wa miti, kabili ailebeba ukuti nga papita imyeshi 9 e lyo cipolopolo cikaleka ukumoneka nga bakopa ku cipatala. Babweleele ku ng’anda no kulalolela nga mulya mwine abebele. Ilyo Mamie alelolela, alenwa ne miti imbi pa kuti ilemwafwako pantu alekalipwa sana. Ilyo bailekopa na kabili pa numa ya myeshi 9 basangile ukutila icipolopolo e mo cali. Lyena uyu uwa miti alibutwike.
Pali nomba, icipolopolo cali mu mubili wa kwa Mamie pa myeshi 18. Lupwa lwakwe amutwele ku ng’anga iyanakashi. Mu nshita ya kumwafwa, yamwebele ukutila pali Mamie na banyina pali no kufwa umo pa bushiku bwa kuti na bwa kuti. Mamie aali ne myaka ya kufyalwa 13 pali iyo nshita. Mamie atile: “Nalelila fye umo shacela. Lelo ilyo ubushiku atwebele bwafikile, tapali uwafwile.”
Bawishi mwaice batwele Mamie kuli shimapepo uwatile alikwete icimonwa icamulangile ukuti ukulemana kwa kwa Mamie kwa kulowekwa, te cipolopolo calengele. Alaile Mamie ukutila nga ca kutila akonkele ifyo bamwebele, aali no kutendeka ukulaenda na kabili mu mulungu fye umo. Mamie alondolwele ukuti: “Nalesamba imiti ukubomfya amenshi ya muli bemba, nalifungile ukulya, kabili nalealangana pa nshi nga bwaila ukufika ubushiku pa kati kabili nalecite ifi pa maawala ayengi. Lelo tapaali icacitike, kabili nshapolele.”
Umuye nshiku icipatala calondolokako ukwa kumutwala calimoneke, kabili ababomfi balifumishe icipolopolo muli Mamie. Aculile ukucila pa myaka ibili, alekalipwa fye cila bushiku. Ashimike ukuti: “Ilyo bandepwile, ubukali bwalinashisheko sana fye, natampile no kulapeema bwino. Nangu ca kutila ulubali lumo ulwa mubili wandi talwalebomba, naleiminina ukubomfya ifya kwiminako ifya cipatala.”
Mamie Akumana ne Nte sha kwa Yehova
Ilyo papitile imilungu iinono pa numa ya kumubombela ku cipatala, banyina kwa Mamie bakumene ne Nte sha kwa Yehova. Apo balishibe ukutila umwana wabo alitemwa ukubelenga Baibolo, baebele Inte sha kwa Yehova ukwisatandala. Apo pene Mamie alisumine ukulasambilila Baibolo. Lelo pa numa ya myeshi iingi, alibwelele mu cipatala kabili ukufume lyo tamonene na baNte na kabili.
Na lyo line, icilaka ca kwa Mamie ica kufwaya ukumfwa icine ca mu Baibolo calitwalilile. E ico ilyo shimapepo uwafumine ku calici limbi atile alefwaya ukumwafwa, alisumine. Bushiku bumo ku Sande sukulu, umwana we sukulu munankwe aipwishe kafundisha ati, “Bushe Yesu alilingana na Lesa?”
Kafundisha ayaswike ati: “Ee balilingana. Nomba te muli fyonse balingana na Lesa.”
Mamie alikutumene no kutontonkanya pa fyo kafundisha aaswike: ‘Tabalingana muli fyonse? Awe kwena ifyo tafilolelemo mwe. Pali icishilungeme mu fyo baswike.’ Kwena Mamie tatemenwe ifyo balesambilisha Baibolo uku ku calici, e ico alilekele ukuyako.
Mu 1996 inkondo yalitendeke na kabili mu Monrovia. Ba lupwa lwa kwa Mamie babili balifwile, ne ng’anda yabo baliyocele na kabili. Pa numa ya myeshi iinono, baNte babili bakumene na Mamie ilyo baleshimikila ku ng’anda ne ng’anda. Mamie alitampile na kabili ukusambilila Baibolo. Ilyo aile ku kulongana kwa kubalilapo, alipapile pa kumona bonse balewamyako Ing’anda ya Bufumu kumo na baeluda. Inshita imbi umwaka umo wine, alitemenwe nga nshi pa kusangwa ku Kulongana kwa Citungu ukwaleti “Inkombe sha Mutende wa Bukapepa,” kabili uku kwali e kulongana kukalamba ukwa Nte sha kwa Yehova ukwa kubalilapo uko asangilwe.
Mamie atile: “Ala kwena calimpapwishe. BaNte balitemwana icine cine, nangu line bafuma mu mitundu yalekanalekana. Fyonse fyaliteyanishiwe ubusaka.”
Ifyo Atendeke Ukubombela Lesa
Mu 1998 inkondo na imbi yalengele Mamie na banyina ukufulumukila ku Ivory Coast, kabili baile ku kwikala mu nkambi ya mbutushi iya Peace Town Refugee Camp umwali abena Liberia na bambi 6,000. Mamie atwalilile ukulasambilila Baibolo na baNte kabili alilundulwike bwangu. Awe apo pene alafwaya no kulalandako na bantu bambi pa fyo alesambilila. Pa kuti alebombako umulimo wa kushimikila icintubwingi, bamunyina na bankashi aba ku mupashi balemwensha pa ncinga iyo abalemana bendapo. Kanshi ifi e fyo Mamie aleshimiko ubunte ku mbutushi shimbi ishingi.
Nangu ca kutila ukulemana kwalelenga cileafya ukuya ku Ng’anda ya Bufumu, iyali bakilomita 6 ukufuma na pa mwabo, Mamie alesangwa ku kulongana konse fye. Pa May 14, 2000, aimine ubulendo wa bakilomita 190 ku kuyasangwa ku kulongana kwaibela ukwa bushiku bumo no kulanga ukuipeela kwakwe kuli Lesa ukupitila mu kubatishiwa mu menshi. (Mateo 28:19, 20) Pa menso ya bantu abengi abali ne filamba mu menso, Mamie bamutwele mu kamana, umo bamubatishe. Ilyo afumine mu menshi ali ne nsansa nga nshi ica kuti na pa menso palemoneka ukutila ali ne nsansa.
Nomba aaba mu nkambi ya mbutushi mu Ghana, kabili ico Mamie afwaisha ukucita ku ntanshi, kubombako bupainiya bwa nshita yonse, e kutila umulimo wa kulabila imbila nsuma inshita yonse. Banyina na bo balitampa ukusambilila Baibolo ne Nte sha kwa Yehova kabili pali ino nshita balashimikilako bambi ifyo balesambilila. Bonse babili balafwaisha ukwisamona uko ubulayo bwalembwa mu Cebo ca kwa Lesa bukafikilishiwa ilyo “uwalemana amolu akacilauka nge nsebula, no lulimi lwa kwa cibulu lukaula.”—Esaya 35:5-7.
[Icikope pe bula 29]
Icipolopolo ico bafumishe mu mubili wa kwa Mamie
[Icikope pe bula 30]
Mamie nabamwimya balemutwala ku kamana ku kubatishiwa
[Icikope pe bula 30]
Aletungulula isambililo lya Baibolo kuli banyina ba Emma