JENESIS
1 Long stat God i mekem heven mo wol.+
2 Long taem ya, wol ya i narafala olgeta, mo i no gat wan samting nating i stap long hem.* Long evri ples i gat wota we i dip mo ples i tudak nomo,+ mo paoa blong God we i stap wok,*+ i stap muv olbaot antap long wota ya.+
3 Nao God i talem se: “I gud i gat delaet.” Nao delaet i kamaot.+ 4 Biaen hem i luk se delaet i gud, nao hem i mekem se delaet mo tudak i seraot. 5 Nao God i singaot delaet se Dei, mo tudak se Naet.+ Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia faswan dei.
6 Biaen God i talem se: “I gud wota ya i seraot long tu haf mo i gat wan spes+ bitwin long tufala wota ya.”+ 7 Nao God i mekem spes ya i kamaot nao i seraotem wota ya long tu haf. Wan haf blong wota ya i stap aninit long spes ya, mo narafala haf i stap antap long spes ya.+ Nao ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem. 8 Nao God i singaot spes ya se Heven.* Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia seken dei.
9 Biaen God i talem se: “I gud ol wota aninit long heven oli kam wanples, blong ples we i drae i kamaot.”+ Nao ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem. 10 God i singaot ples ya we i drae se Graon,+ mo ol wota we oli kam wanples se Solwota.+ Mo hem i luk se i gud.+ 11 Biaen hem i talem se: “I gud gras i gru long graon ya, wetem ol defdefren kaen plant we oli save givim sid mo ol defdefren kaen tri we oli save givim frut. Mo i gud ol tri ya oli karem frut mo ol plant ya oli karem sid.” Nao ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem. 12 Nao gras wetem ol defdefren kaen plant we oli gat sid+ mo ol defdefren kaen tri, oli stat blong gru long graon ya, nao oli karem ol frut mo ol sid. Nao God i luk se i gud. 13 Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia namba 3 dei.
14 Biaen God i talem se: “I gud ol laet+ oli kamaot long spes long heven blong seraotem delaet mo tudak,+ mo bambae oli olsem ol saen blong makem ol dei, ol yia, mo ol defdefren taem long yia.+ 15 Bambae oli stap olsem ol laet long spes long heven, mo oli saen i kamdaon long wol.” Nao ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem. 16 Nao God i gohed, i mekem tu laet, wan i bigwan mo i rul long dei+ mo narawan i smol mo i rul long naet. Mo hem i mekem ol sta tu.+ 17 Nao God i putum olgeta long spes long heven blong oli saen i kamdaon long wol, 18 mo blong oli rul long dei mo long naet, mo blong oli seraotem delaet long tudak.+ Nao God i luk se i gud. 19 Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia namba 4 dei.
20 Biaen God i talem se: “I gud ol laef samting* oli laef insaed long wota, mo i gud ol laef samting oli flae olbaot long heven.”*+ 21 Nao God i mekem ol bigbigfala animol blong solwota mo plante defdefren kaen animol* we oli save muv olbaot long wota ya. Mo hem i mekem ol defdefren kaen laef samting we oli stap flae. Nao hem i luk se i gud. 22 Ale God i blesem olgeta mo i talem se: “Yufala i mas gat ol pikinini mo yufala i kam plante, mo yufala i fulumap solwota,+ mo i gud ol laef samting we oli stap flae oli kam plante olbaot long wol.” 23 Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia namba 5 dei.
24 Biaen God i talem se: “I gud i gat ol defdefren kaen laef samting* long wol ya, ol animol we oli save laef wetem ol man, mo ol animol olsem snek mo lised,* mo ol wael animol.”+ Mo ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem. 25 Nao God i mekem ol defdefren kaen wael animol blong graon, mo ol defdefren kaen animol we oli save laef wetem ol man, mo ol defdefren kaen animol olsem snek mo lised. Mo hem i luk se i gud.
26 Biaen God i talem se: “I gud yumi+ mekem man long pija blong yumi,+ blong i olsem yumi.+ Mo i gud olgeta oli bos long ol fis long solwota, mo long ol pijin we oli stap flae long heven, mo long ol animol we oli save laef wetem ol man, mo long evri animol we oli olsem snek mo lised we oli stap muv olbaot long wol ya, mo i gud oli lukaot long olgeta samting long wol.”+ 27 Ale God i gohed, i mekem man long pija blong hem. God i mekem man ya long pija blong hem. Hem i mekem wan man mo wan woman.+ 28 Biaen God i blesem olgeta, mo i talem se: “Yufala i mas gat ol pikinini mo yufala i kam plante mo fulumap wol,+ mo mekem ol samting long wol ya oli stap aninit long han blong yufala,+ mo bos+ long ol fis long solwota, ol pijin we oli stap flae long heven, mo evri laef samting we oli stap muv long wol ya.”
29 Nao God i talem se: “Mi mi givim long yufala, evri plant we oli gat sid mo evri tri we oli stap karem frut we oli stap olbaot long wol ya. Mi mi givim ol samting ya blong yufala i kakae.+ 30 Be ol samting we oli grin olsem ol gras mo ol lif, mi mi givim long evri wael animol blong oli kakae, mo long evri pijin we oli stap flae long heven, mo long evri animol* we oli laef mo oli stap muv olbaot long wol ya.”+ Mo ol samting ya oli kamtru olsem we hem i talem.
31 Mo taem God i luk olgeta samting we hem i mekem, hem i luk se oli gud tumas.+ Nao sapa i pas mo moning i pas, hemia namba 6 dei.
2 Nao wok ya blong mekem heven mo wol mo olgeta samting we oli stap long tufala i finis.+ 2 Mo bifo long namba 7 dei, God i finisim ol wok we hem i bin stap mekem, mo long namba 7 dei hem i spel long olgeta wok we hem i stap mekem.+ 3 Nao God i blesem namba 7 dei mo i talemaot se i tabu, from we long dei ya, hem i spel long olgeta wok we hem i stap mekem. Olgeta samting we hem i wantem mekem, hem i mekem finis.
4 Hemia nao stori blong taem ya we heven mo wol i kamaot, long dei ya we Jehova* God i mekem heven mo wol.+
5 Long taem ya, i no gat bus mo i no gat ol tri yet we oli gru long wol, from we Jehova i no mekem ren mo i no gat man blong mekem garen. 6 Be God i mekem se smok we i gat wota long hem i aot long graon i go antap mo i mekem olgeta ples i wetwet.
7 Nao Jehova God i tekem das+ blong graon mo i wokem wan man long hem mo i blo insaed long nus blong hem, i putum win blong laef long hem,+ nao man ya i kam wan man* we i laef.+ 8 Mo tu, Jehova God i mekem wan garen long Iden,+ long saed i go long is, mo i putum man ya we hem i wokem, long ples ya.+ 9 Nao Jehova God i mekem evri tri oli gru i kamaot long graon, ol tri ya oli naes blong man i lukluk mo ol frut blong olgeta oli gud blong man i kakae. Mo tu hem i wokem tri blong laef+ long medel blong garen ya, mo tri blong save samting we i gud mo samting we i nogud.+
10 Nao i gat wan reva i stap ron long Iden mo i stap wasem garen ya, mo reva ya i seraot i go long fo reva taem i kamaot long Iden. 11 Faswan reva, nem blong hem Pison mo hem i stap ron i go long evri ples long kantri ya Havila we i gat gol long hem. 12 Ol gol long ples ya oli ol gudfala gol. Mo tu i gat gudfala senta ya deliam,* mo gudfala ston ya onikis long ples ya. 13 Seken reva, nem blong hem Gihon mo hem i stap ron i go long evri ples long kantri ya Kus. 14 Namba 3 reva, nem blong hem Taegris*+ mo hem i stap ron i go long is blong Asiria.+ Mo namba 4 reva, nem blong hem Yufretes.+
15 Jehova God i tekem man ya mo i putum hem long garen blong Iden, blong hem i mekem garen long ples ya mo i lukaot long hem.+ 16 Mo Jehova God i givim oda long man ya, se: “Evri tri we oli stap long garen ya, yu save kakae frut blong olgeta olsem we yu wantem.+ 17 Be tri blong save samting we i gud mo samting we i nogud, yu no mas kakae frut blong hem, from we long dei we yu kakae, bambae yu ded.”+
18 Biaen Jehova God i talem se: “I nogud we man ya i gohed blong stap hem wan. Bambae mi mekem wan fren blong hem we i stret long hem, mo we bambae i givhan long hem.”+ 19 Jehova i bin yusum graon blong wokem evri wael animol, mo evri pijin we oli stap flae long heven. Biaen hem i tekem olgeta oli kam long man ya blong luk se bambae hem i putum nem blong olgeta olsem wanem. Mo wanem nem we hem i putum long ol animol* ya wanwan, nem ya i kam nem blong olgeta.+ 20 Nao man ya i putum nem blong evri animol we oli save laef wetem ol man, mo ol animol we oli stap flae long heven, mo evri wael animol. Be man ya i no gat wan fren we i stret long hem mo we i save givhan long hem. 21 Nao Jehova God i mekem man ya i slip ded, mo taem hem i stap slip, God i tekemaot wan rib blong hem, mo i mekem bodi blong hem i kam gud bakegen long ples ya we hem i tekemaot rib ya long hem. 22 Mo Jehova God i yusum rib ya we hem i tekemaot long man ya mo i wokem wan woman long hem, biaen hem i tekem woman ya i kam long man ya.+
23 Nao man ya i talem se:
“Hemia nao bun we i kamaot long ol bun blong mi
Mo bodi we i kamaot long bodi blong mi.
Bambae nem blong hem Woman,
From we hem i kamaot long man.”+
24 Hemia nao from wanem man bambae i aot long papa mo mama blong hem, mo bambae hem i go joen* wetem waef blong hem, mo bambae tufala i kam wan bodi nomo.+ 25 Nao man ya wetem waef blong hem, tufala i gohed blong stap neked nomo,+ be tufala i no sem.
3 Nao snek+ i wan animol we i lukaot gud moa* i bitim evri narafala wael animol we Jehova God i mekem. Ale hem i talem long woman ya se: “?I tru we God i talem se yutufala i no mas kakae frut blong evri tri we oli stap long garen ya?”+ 2 Nao woman ya i talem long snek ya se: “Mitufala i save kakae frut blong ol tri we oli stap long garen ya.+ 3 Be tri ya nomo we i stap long medel blong garen ya,+ God i talem se: ‘Yutufala i no mas kakae frut blong hem, mo yutufala i no mas tajem, sipos no bambae yutufala i ded.’” 4 Be snek ya i talem long woman ya se: “Bambae yutufala i no ded.+ 5 From we God i save se long dei ya we yutufala i kakae frut ya, ae blong yutufala bambae i open, mo bambae yutufala i kam olsem God, yutufala i save samting we i gud mo samting we i nogud.”+
6 Nao woman ya i luk se frut blong tri ya i gud tumas blong kakae mo i pulum ae blong hem, yes tri ya i naes blong lukluk. Ale hem i tekem frut blong tri ya mo i kakae.+ Biaen, hem i givim sam long hasban blong hem taem i stap wetem hem, nao hem tu i kakae.+ 7 Nao ae blong tufala i open, mo tufala i luksave se tufala i neked nomo. Ale tufala i somap ol lif blong figtri mo tufala i parpar long hem.+
8 Biaen tufala i harem voes blong Jehova God taem hem i stap wokbaot long garen long sapa,* nao man ya wetem waef blong hem tufala i go long ol tri we oli stap long garen ya, blong haed long Jehova God. 9 Nao Jehova God i gohed blong singaot man ya, i se: “?Yu stap wea?” 10 Sam taem biaen, man ya i ansa se: “Mi harem voes blong yu long garen, be mi fraet from we mi neked, taswe mi go haed.” 11 Nao God i talem se: “?Hu i talem long yu se yu neked?+ ?Yu yu kakae frut blong tri we mi talem long yu se yu no mas kakae?”+ 12 Be man ya i talem se: “Woman ya we yu givim long mi, hem nao i givim frut blong tri ya long mi, nao mi kakae.” 13 Ale Jehova God i talem long woman ya se: “?Wanem samting ya we yu yu mekem?” Mo woman ya i talem se: “Snek ya nao i trikim mi, nao mi kakae.”+
14 Nao Jehova God i talem long snek ya+ se: “From we yu yu mekem samting ya, bambae yu yu daon moa long evri wael animol mo long evri animol we oli save laef wetem ol man. Long ful laef blong yu, bambae yu stap pulum bel blong yu blong go olbaot, mo bambae yu stap kakae das blong graon. 15 Bambae mi mekem se yu+ wetem woman ya+ yutufala i badfren,*+ mo pikinini* blong yu+ wetem pikinini* blong hem+ bambae oli badfren. Bambae hem i smasem* hed blong yu,+ mo yu bambae yu givim kil long* bak blong leg blong hem daon.”+
16 Biaen hem i talem long woman ya se: “Bambae mi mekem se yu harem nogud moa long bodi blong yu taem yu gat bel. Mo bambae yu harem nogud taem yu bonem pikinini. Mo bambae yu stap wantem hasban blong yu tumas, mo hem bambae i bos long yu.”
17 Nao hem i talem long Adam* se: “Mi mi bin talem long yu+ se: ‘Yu no mas kakae frut blong tri ya.’ Be yu yu lesin long waef blong yu nao yu kakae frut blong tri ya, taswe bambae mi mekem graon ya i kam nogud.+ Long ful laef blong yu, bambae yu stap harem nogud blong kasem kakae we yu wantem.+ 18 Ol ropnil mo ol rabis gras bambae oli gru olbaot long graon ya, mo yu mas kakae ol samting we oli stap gru long graon ya. 19 Bambae yu mas swet blong kasem kakae* blong yu, mo bambae yu mekem olsem gogo kasem we yu gobak long graon, from we mi mi wokem yu long graon.+ Yu yu das taswe bambae yu gobak long das.”+
20 Afta long samting ya, Adam i singaot waef blong hem se Iv,* from we bambae hem i mama blong olgeta man we oli laef.+ 21 Nao Jehova i wokem ol longfala klos blong Adam mo Iv long skin blong animol blong tufala i werem.+ 22 Biaen Jehova God i talem se: “Naoia man i kam olsem yumi, hem i save samting we i gud mo samting we i nogud.+ Taswe mi mas mekem wan samting, blong hem i no save pusum han blong hem mo i tekem frut blong tri blong laef,+ i kakae nao i laef olwe.”* 23 Nao Jehova God i ronemaot hem long garen blong Iden+ blong i go mekem garen long graon ya we fastaem God i mekem man ya long hem.+ 24 Nao hem i ronemaot man ya, mo i putum ol jerubim+ mo wan naef blong faet long is blong garen ya, blong oli blokem rod we i go long tri blong laef. Naef ya i gat faea long hem mo i stap tantanem hem i goraon.
4 Nao Adam i mekem seks wetem waef blong hem Iv, mo Iv i gat bel.+ Mo taem hem i bonem Ken,+ hem i talem se: “Jehova i givhan long mi nao mi bonem* wan boe.” 2 Biaen hem i bonem Ebel, we i brata blong Ken.+
Ebel i kam man blong lukaot long sipsip, be Ken i kam man blong wokem garen. 3 Sam taem i pas, nao Ken i tekem sam frut long garen blong givim long Jehova olsem ofring. 4 Be Ebel i tekem sam fasbon pikinini blong ol sipsip blong hem+ mo i givim wetem ol gris blong olgeta. Nao Jehova i glad long Ebel mo ofring blong hem,+ 5 be hem i no glad long Ken mo ofring blong hem. Nao Ken i kros we i kros, mo fes blong hem i kam nogud. 6 Ale Jehova i talem long Ken se: “?From wanem yu kros tumas mo fes blong yu i kam nogud? 7 Sipos yu mekem samting we i gud, ?yu no ting se bambae mi glad long yu? Be sipos yu mekem samting we i nogud, sin i stap nomo long doa blong yu mo i rere blong kasem yu. ?Olsem wanem? ?Bambae yu winim hem?”
8 Biaen Ken i talem long brata blong hem Ebel se: “Yu kam yumitu go long garen.” Nao taem tufala i stap long garen, Ken i tanemraon long brata blong hem Ebel mo i kilim hem i ded.+ 9 Biaen Jehova i askem long Ken se: “?Wehem brata blong yu Ebel?” Mo hem i ansa se: “Mi no save. I no wok blong mi blong lukaot long brata blong mi.” 10 Nao God i talem se: “?Yu yu mekem wanem ya? !Yu lesin! Blad blong brata blong yu we i ron i go long graon, i stap krae i kam long mi.+ 11 Naoia bambae yu kasem trabol. Bambae yu no moa stap long graon ya, we i openem maot blong hem blong dring blad blong brata blong yu we yu kilim hem i ded.+ 12 Sipos yu planem kakae long graon, bambae garen blong yu i no save givim kakae. Bambae yu no gat prapa ples blong yu long wol ya, mo long eni ples we yu go long hem, ol man bambae oli ronem yu.” 13 Nao Ken i talem long Jehova se: “Panis blong sin blong mi i strong tumas long mi. 14 Tede yu stap ronemaot mi long ples ya, mo bambae mi no moa stap long fes blong yu. Mo bambae mi no gat prapa ples blong mi long wol ya, mo ol man bambae oli ronem mi, mo i sua se man we i faenem mi bambae i kilim mi mi ded.” 15 Nao Jehova i talem long hem se: “From samting ya, eni man we i kilim Ken i ded, bambae i kasem panis seven taem.”
Ale Jehova i putumap wan saen blong Ken, olsem nao man we i faenem hem bambae i no kilim hem i ded. 16 Nao Ken i aot long fes blong Jehova mo i go stap long ples ya Nod,* hemia long is blong Iden.+
17 Biaen Ken i mekem seks wetem waef blong hem,+ mo waef blong hem i gat bel nao i bonem wan boe we nem blong hem Inok. Biaen Ken i bildim wan bigfala taon mo i putum nem blong boe blong hem Inok, long taon ya. 18 Sam taem afta, Inok i kam papa blong Irad. Mo Irad i kam papa blong Mehujael, mo Mehujael i kam papa blong Metusael, mo Metusael i kam papa blong Lamek.
19 Nao Lamek i tekem tu waef blong hem. Faswan nem blong hem Ada, mo sekenwan nem blong hem Jila. 20 Nao Ada i bonem Jabal. Mo Jabal nao i faswan man blong stap long ol tent mo lukaot long ol animol. 21 Mo brata blong hem, nem blong hem Jubal. Hem nao i faswan man blong plei long hap mo long paep.* 22 Mo Jila i bonem Tubalken. Tubalken ya i stap wokem enikaen tul long kopa mo long aean. Mo sista blong Tubalken, hemia Nahama. 23 Nao Lamek i talem ol tok ya long tufala waef blong hem Ada mo Jila, i se:
“Ol waef blong Lamek, yutufala i lesin long voes blong mi,
Yutufala i lesin long tok blong mi:
Mi mi kilim wan man i ded from we hem i givim kil long mi,
Yes, wan yang man we i kilim mi.
24 Sipos man we i kilim Ken i mas kasem panis 7 taem,+
Man we i kilim Lamek i mas kasem panis 77 taem.”
25 Adam i mekem seks bakegen wetem waef blong hem, nao waef blong hem i bonem wan boe. Iv i putum nem blong hem se Set,*+ from we hem i talem se: “God i givim wan narafala pikinini* long mi, blong i tekem ples blong Ebel we Ken i kilim hem i ded.”+ 26 Nao biaen Set tu i gat wan boe, mo hem i putum nem blong hem se Enos.+ Long taem ya ol man oli stat blong singaot long nem blong Jehova.
5 Hemia buk blong histri blong Adam. Long dei ya we God i mekem Adam, hem i mekem we Adam i olsem hem.+ 2 God i mekem wan man mo wan woman.+ Mo long dei ya we hem i wokem tufala,+ hem i blesem tufala mo i putum nem blong tufala se Man.*
3 Taem Adam i gat 130 yia, hem i gat wan boe we i olsem hem, mo i putum nem blong hem se Set.+ 4 Afta we Adam i kam papa blong Set, hem i laef 800 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 5 Adam i laef kasem 930 yia, nao biaen hem i ded.+
6 Taem Set i gat 105 yia, hem i kam papa blong Enos.+ 7 Afta we Set i kam papa blong Enos, hem i laef 807 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 8 Set i laef kasem 912 yia, nao biaen hem i ded.
9 Taem Enos i gat 90 yia, hem i kam papa blong Kaenan. 10 Afta we Enos i kam papa blong Kaenan, hem i laef 815 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 11 Enos i laef kasem 905 yia, nao biaen hem i ded.
12 Taem Kaenan i gat 70 yia, hem i kam papa blong Mahalalel.+ 13 Afta we Kaenan i kam papa blong Mahalalel, hem i laef 840 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 14 Kaenan i laef kasem 910 yia, nao biaen hem i ded.
15 Taem Mahalalel i gat 65 yia, hem i kam papa blong Jared.+ 16 Afta we Mahalalel i kam papa blong Jared, hem i laef 830 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 17 Mahalalel i laef kasem 895 yia, nao biaen hem i ded.
18 Taem Jared i gat 162 yia, hem i kam papa blong Inok.+ 19 Afta we Jared i kam papa blong Inok, hem i laef 800 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 20 Jared i laef kasem 962 yia, nao biaen hem i ded.
21 Taem Inok i gat 65 yia, hem i kam papa blong Metusela.+ 22 Afta we Inok i kam papa blong Metusela, hem i gohed blong wokbaot wetem tru God* blong 300 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 23 Inok i laef kasem 365 yia. 24 Inok i gohed blong wokbaot wetem tru God.+ Nao biaen ol man oli no moa luk hem bakegen from we God i tekemaot hem.+
25 Taem Metusela i gat 187 yia, hem i kam papa blong Lamek.+ 26 Afta we Metusela i kam papa blong Lamek, hem i laef 782 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 27 Metusela i laef kasem 969 yia, nao biaen hem i ded.
28 Taem Lamek i gat 182 yia, hem i kam papa blong wan boe. 29 Hem i putum nem blong boe ya se Noa,*+ mo i talem se: “Naoia yumi stap wok had from we Jehova i panisim graon ya, be pikinini ya bambae i mekem se yumi no moa hadwok.”+ 30 Afta we Lamek i kam papa blong Noa, hem i laef 595 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel. 31 Lamek i laef kasem 777 yia, nao biaen hem i ded.
32 Taem Noa i gat 500 yia, hem i kam papa blong Sem,+ Ham,+ mo Jafet.+
6 Nao taem ol man oli stap kam plante long wol ya, mo oli stap gat ol gel, 2 ol pikinini blong tru God*+ oli luk we ol gel ya oli naes tumas. Ale oli stat blong tekem eni gel we oli wantem blong oli kam waef blong olgeta. 3 Biaen Jehova i talem se: “Spirit blong mi i no save letem ol man oli gohed olsem blong olwe,+ from we oli sinman nomo.* Stat naoia bambae olgeta oli laef 120 yia nomo.”+
4 Ol Nefilim* oli stap long wol long taem ya mo afta tu. Long taem ya, ol pikinini blong tru God oli gohed blong slip wetem ol gel blong ol man, nao ol gel ya oli bonem ol boe blong olgeta. Ol pikinini ya oli ol strong man we ol man bifo oli savegud olgeta.
5 From samting ya, Jehova i luk se ol man oli stap mekem plante nogud samting long wol ya. Mo hem i luk se oltaem tingting blong ol man mo samting we i stap long hat blong olgeta, i nogud.+ 6 Jehova i rigret* se hem i bin mekem ol man long wol ya mo hem i harem nogud.*+ 7 Nao Jehova i talem se: “Ol man we mi mi wokem olgeta, bambae mi waepemaot olgeta long wol ya. Bambae mi mekem samting ya long ol man, ol animol we oli save laef wetem ol man, ol animol olsem snek mo lised, mo ol animol we oli stap flae long heven, from we mi mi rigret se mi bin mekem olgeta.” 8 Be Jehova i glad long Noa.
9 Hemia stori blong Noa.
Noa i wan stret man.+ Hem i no olsem ol man we oli laef long taem blong hem, hem i soemaot se hem i no gat poen long hem. Noa i wokbaot wetem tru God.+ 10 Sam taem i pas, ale Noa i kam papa blong tri boe, Sem, Ham, mo Jafet.+ 11 Be wol ya i kam nogud olgeta long fes blong tru God, mo wol i fulap long raf fasin. 12 Nao taem God i luk wol ya, hem i luk se i kam nogud olgeta.+ Ol man long wol ya oli stap mekem ol samting we oli nogud olgeta.+
13 Biaen God i talem long Noa se: “Mi mi mekem desisen finis blong finisim ol man, from we olgeta nao oli mekem se wol ya i fulap long raf fasin, taswe bambae mi spolem olgeta mo wol ya.+ 14 Yu tekem ol gudfala timba* mo yu wokem wan bigfala sip.*+ Bambae yu mekem ol rum insaed long bigfala sip ya, mo yu pentem insaed mo aotsaed blong sip ya long kolta.+ 15 Bambae yu yu wokem sip ya olsem: Longfala blong hem bambae i 300 kiubit,* bigfala blong hem bambae i 50 kiubit, mo hae blong hem bambae i kasem 30 kiubit. 16 Samwe long wan kiubit bifo long ruf blong sip, bambae yu mekem wan windo blong laet* i save kam insaed. Bambae yu putum wan doa long saed blong sip ya,+ mo yu mekem tri dek: Wan i stap daon, wan long medel, mo narawan antap.
17 “Be mi, bambae mi mekem bigfala wota i kam+ long wol ya, blong spolem evri samting aninit long heven we oli gat win blong laef.* Evri samting long wol bambae oli lus.+ 18 Mo mi mekem wan kontrak wetem yu, mo yu wetem ol boe blong yu, mo waef blong yu, mo ol waef blong ol boe blong yu, yufala i mas go insaed long sip ya.+ 19 Mo bambae yu mas tekem tutu long evri defdefren kaen animol oli kam insaed long sip ya,+ wan we i man mo wan we i woman,+ blong mekem se yufala evriwan i save stap laef. 20 Bambae yu tekem tutu long ol defdefren kaen animol we oli stap flae, ol defdefren kaen animol we oli save laef wetem man, mo ol defdefren kaen animol olsem snek mo lised. Olgeta ya bambae oli kam long yu mo oli go insaed long sip blong oli save stap laef.+ 21 Mo yu, bambae yu hivimap ol defdefren kaen kakae,+ blong yu wetem ol animol ya, yufala i save kakae.”
22 Ale Noa i mekem olgeta samting we God i talem long hem blong i mekem. Hem i mekem stret olsem we God i talem.+
7 Biaen Jehova i talem long Noa se: “Yu go insaed long sip ya, yu wetem olgeta long haos blong yu, from we mi mi luk se yu yu wan stret man long medel blong jeneresen ya.+ 2 Long ol defdefren kaen animol we oli klin long fes blong mi, yu mas tekem seven long olgeta,*+ we wan i man wetem wan we i woman.* Mo long olgeta animol we oli no klin, bambae yu tekem tu nomo, wan we i man mo wan we i woman. 3 Mo long evri animol we oli stap flae long skae, bambae yu tekem seven long olgeta,* sam we oli man mo sam we oli woman, blong mekem se ol pikinini blong olgeta oli save laef long olgeta ples long wol.+ 4 From we i gat seven dei nomo i stap bifo we mi mekem ren+ i foldaon long wol, mo bambae i ren blong 40 dei mo 40 naet.+ Mo bambae mi waepemaot olgeta laef samting we mi mekem long wol ya.”+ 5 Ale Noa i mekem olgeta samting we Jehova i talem long hem.
6 Noa i gat 600 yia taem bigfala wota i kam long wol.+ 7 Noa wetem ol boe blong hem, mo waef blong hem, mo ol waef blong ol boe blong hem, oli go insaed long sip bifo we bigfala wota i kam.+ 8 Olgeta animol we oli klin, mo olgeta animol we oli no klin, mo olgeta pijin we oli stap flae, mo evri laef samting we oli stap muv long graon ya,+ 9 oli kam long Noa insaed long sip ya, oli go tutu, wan we i man wetem wan we i woman, olsem we God i bin talem. 10 Mo seven dei biaen, bigfala wota i kam.
11 Long yia we Noa i gat 600 yia blong hem, long namba 17 dei blong seken manis, bigfala wota we i stap antap i brokaot mo ol doa blong heven oli open.+ 12 Mo ren i foldaon i kam long wol ya blong 40 dei mo 40 naet. 13 Long sem dei ya nomo, Noa i go insaed long sip wetem trifala boe blong hem, Sem, Ham, mo Jafet,+ mo waef blong hem, mo waef blong ol boe blong hem.+ 14 Oli go insaed wetem ol defdefren kaen animol we oli stap long wol ya, ol wael animol, ol animol we oli save laef wetem ol man, mo ol animol olsem snek mo lised, mo ol defdefren laef samting we oli stap flae, hemia ol pijin mo ol animol we oli gat wing blong olgeta. 15 Nao ol defdefren kaen animol we oli gat win blong laef,* oli stap kam tutu insaed long sip ya, oli kam long Noa. 16 Yes, ol defdefren kaen animol ya oli go insaed, ol man wan mo ol woman wan, olsem we God i bin talem. Biaen Jehova i satem doa.
17 Ren i gohed blong foldaon blong 40 dei, nao wota i stap kam antap mo i leftemap sip, nao sip ya i flot antap long dip wota. 18 Wota ya i stap kam antap mo i gohed blong fulumap wol ya. Be sip ya i stap flot nomo antap long wota. 19 Wota ya i gohed blong kam antap gogo i kavremap olgeta bigfala hil we oli stap aninit long heven.+ 20 Mo wota i gohed blong kam antap kasem 15 kiubit* bakegen i bitim top blong ol bigfala hil ya.
21 Nao olgeta laef samting we oli stap muv olbaot long wol ya, oli ded.+ Ol animol we oli stap flae, ol animol we oli save laef wetem ol man, ol wael animol, ol smol animol we oli stap long grup, mo evri man.+ 22 Evri laef samting we oli pulum win blong laef* insaed long nus blong olgeta, hemia evri samting we oli stap long graon ya, oli ded.+ 23 God i waepemaot olgeta laef samting we oli stap long wol ya, hemia ol man, ol animol, ol animol olsem snek mo lised, mo ol animol we oli stap flae long skae. Hem i kilim olgeta evriwan oli ded,+ be Noa wetem olgeta we oli stap wetem hem insaed long bigfala sip ya, olgeta ya nomo oli laef.+ 24 Mo wota i gohed blong stap olsem long wol ya blong 150 dei.+
8 Be God i tingbaot Noa we i stap insaed long bigfala sip ya,+ wetem ol wael animol, mo ol animol we oli save laef wetem ol man, nao God i mekem win i blu strong long wol ya, ale wota i stat blong godaon. 2 Nao olgeta wota we oli stap antap oli stop, mo ol doa blong heven oli sat.+ 3 Biaen wota i stat blong godaon sloslo. Mo long en blong 150 dei, wota i godaon evriwan. 4 Long namba 17 dei blong namba 7 manis, sip ya i sidaon antap long ol bigfala hil blong Ararat. 5 Mo wota i gohed blong godaon sloslo kasem long namba 10 manis. Nao long faswan dei blong manis ya, ol top blong ol bigfala hil oli stat blong kamkamaot.+
6 Nao long en blong 40 dei, Noa i openem windo+ blong sip ya, 7 mo i letem pijin ya reven i flae i go. Pijin ya i gohed blong flae i go aotsaed mo i kambak, kasem taem we wota i drae.
8 Biaen hem i letem wan sotleg i flae i go blong jekem sipos wota i drae no nogat. 9 Be sotleg ya i no faenem wan ples blong sidaon long hem, from we wota i fulap yet long olgeta ples long wol,+ nao hem i kambak long sip. Ale Noa i stretem han blong hem mo i tekem sotleg ya i kambak insaed. 10 Ale hem i wet seven dei mo biaen hem i letem sotleg ya i go bakegen. 11 Long sapa taem sotleg ya i kambak, Noa i luk long maot blong pijin ya, wan lif blong oliftri we hem i jes brekem nomo. Ale Noa i save se wota i godaon finis.+ 12 Hem i wet seven dei bakegen, nao hem i letem sotleg ya i go, be sotleg ya i no moa kambak.
13 Nao long yia we Noa i gat 601 yia blong hem,+ long faswan dei blong faswan manis, i no moa gat wota long graon. Ale Noa i tekemaot smol haf long ruf blong sip ya, blong hem i save lukluk i go aotsaed, mo hem i luk we ples i stap kam drae. 14 Long namba 27 dei blong seken manis, ples i kam drae olgeta.
15 Nao God i talem long Noa se: 16 “Yu go aotsaed long sip, yu wetem waef blong yu, ol boe blong yu, mo ol waef blong ol boe blong yu.+ 17 Yu tekemaot ol defdefren kaen animol ya we oli stap wetem yu,+ ol animol we oli stap flae, ol narafala animol, mo ol animol olsem snek mo lised, blong oli kam fulap long wol, mo blong oli gat ol pikinini mo oli kam plante long wol.”+
18 Ale Noa i kamaot long sip, hem wetem ol boe blong hem,+ waef blong hem, mo ol waef blong ol boe blong hem. 19 Mo evri laef samting, evri animol olsem snek mo lised, evri animol we oli stap flae, mo evri animol we oli stap muv olbaot long wol ya, oli goaot long sip ya folem ol grup blong olgeta.+ 20 Biaen Noa i wokem wan olta+ blong Jehova, mo hem i tekem sam animol mo sam pijin+ we oli klin long fes blong God, mo i bonem ol ofring ya blong oli bon fulwan long olta ya.+ 21 Nao Jehova i stat blong smelem wan gudfala smel. Nao Jehova i stap tingting hem wan se: “Neva bambae mi singaot trabol i kam long graon ya bakegen,+ from samting we man i mekem. Hemia from we stat long taem we man i pikinini nomo, hat blong hem i pulum hem blong mekem samting we i nogud.+ Mo bambae mi neva kilim i ded olgeta laef samting, olsem we mi bin mekem.+ 22 Stat naoia i go, oltaem bambae i gat taem blong saksakem sid mo taem blong havest, mo bambae i gat kolkol mo hot, mo bambae i gat taem blong hot mo taem blong kolkol, mo bambae i gat dei mo naet long wol ya.”+
9 Nao God i blesem Noa mo ol boe blong hem, mo i talem long olgeta se: “Yufala i mas gat ol pikinini mo yufala i kam plante mo fulumap wol.+ 2 Evri laef samting we oli stap long wol ya, mo evri animol we oli stap flae long heven, mo evri samting we oli stap muv long graon ya, mo evri fis long solwota, bambae oli fraet long yufala. Naoia mi putum olgeta long han blong yufala.*+ 3 Fastaem mi mi givim ol samting we oli stap gru, blong yufala i save kakae,+ be naoia mi givim tu evri animol we oli laef mo oli stap muv olbaot long wol ya, blong yufala i save kakae.+ 4 Be mit we i gat blad long hem,+ yufala i no mas kakae+ from we blad hem i laef.* 5 Mo tu, sipos wan man i mekem blad blong yufala* i ron, bambae mi askembak kaon long hem. Bambae mi askembak kaon long evri laef samting we i mekem blad blong yufala i ron, mo long man we i kilim brata blong hem i ded.+ 6 Sipos wan man i kilim wan narafala i ded,* bambae ol man oli mas kilim hem i ded,+ from we God i mekem man long pija blong hem.+ 7 Mo long saed blong yufala, yufala i mas gat ol pikinini mo yufala i kam plante, mo yufala i mas mekem se yufala i kam plante we plante long wol ya.”+
8 Nao God i gohed, i talem long Noa wetem ol boe blong hem se: 9 “Naoia bambae mi mekem wan kontrak wetem yufala+ mo wetem ol pikinini we bambae oli kamaot biaen long yufala, 10 mo wetem olgeta laef samting* we oli stap wetem yufala, ol pijin, ol animol, mo ol narafala animol blong wol, yes evri animol we oli kamaot long bigfala sip ya.+ 11 Yes, hemia kontrak we mi mekem wetem yufala: Neva bakegen bambae bigfala wota i spolem ol laef samting, mo i spolem wol ya.”+
12 Mo God i talem se: “Hemia saen blong kontrak we mi mekem wetem yufala mo ol laef samting* we oli stap wetem yufala, mo olgeta jeneresen blong yufala long fiuja. 13 Mi putum renbo blong mi long ol klaod, mo hemia bambae i stap olsem wan saen blong kontrak we mi mekem wetem olgeta laef samting long wol ya. 14 Taem mi mekem klaod i kam long wol ya, bambae renbo i kamaot long klaod ya. 15 Nao bambae mi tingbaot kontrak we mi mekem wetem yufala mo ol defdefren kaen laef samting.* Mo neva bambae wota i kam bigwan blong spolem ol laef samting bakegen.+ 16 Taem mi luk renbo i kamaot long klaod ya, bambae mi tingbaot kontrak ya we i stap blong olwe bitwin mi mo ol defdefren kaen laef samting* long wol ya.”
17 Nao God i talem bakegen long Noa se: “Hemia nao saen blong kontrak we mi mekem wetem olgeta laef samting we oli stap long wol ya.”+
18 Ol boe blong Noa we oli kamaot long bigfala sip ya, hemia Sem, Ham, mo Jafet.+ Sam taem biaen, Ham i kam papa blong Kenan.+ 19 Trifala ya i boe blong Noa, mo olgeta man long wol oli kamaot long trifala mo oli go stap long ol defdefren ples long wol.+
20 Nao Noa i kam wan fama mo i planem wan plantesen blong grep. 21 Taem hem i dring waen, hem i kam drong nao i slip neked insaed long tent blong hem. 22 Nao Ham we i papa blong Kenan, i luk we papa blong hem i neked i stap, ale hem i go talem long tufala brata blong hem aotsaed. 23 Nao Sem mo Jafet tufala i tekem wan kaliko, wan i holem wan en mo narawan i holem narafala en, mo tufala i wokbaot arier i go long papa blong tufala mo kavremap hem long kaliko ya. Long fasin ya, tufala i tanem fes blong tufala mo tufala i no luk we papa blong tufala i neked.
24 Taem Noa i wekap mo hed blong hem i kam klia, hem i harem nius blong samting we lasbon boe blong hem i mekem long hem, 25 ale hem i talem se:
“Trabol i mas kasem Kenan.+
I gud hem i kam slef* blong ol brata blong hem.”+
26 Mo hem i gohed se:
“Yumi presem Jehova we i God blong Sem,
Mo i gud Kenan i kam slef blong hem.+
27 I gud God i givim bigfala graon long Jafet,
Mo i gud Jafet i stap long ol tent blong Sem.
Mo i gud Kenan i kam slef blong hem tu.”
28 Afta long Bigfala Wota, Noa i gohed blong laef 350 yia bakegen.+ 29 Taswe Noa i laef kasem 950 yia, nao biaen hem i ded.
10 Hemia stori blong Sem,+ Ham, mo Jafet we oli ol boe blong Noa.
Afta long Bigfala Wota, oli gat ol boe blong olgeta.+ 2 Ol boe blong Jafet, i gat Goma,+ Magog,+ Madae, Javan, Tubal,+ Mesek,+ mo Tiras.+
3 Ol boe blong Goma, i gat Askenas,+ Rifat, mo Togama.+
4 Ol boe blong Javan, i gat Elisaha,+ Tasis,+ Kitim,+ mo Dodanim.
5 Olgeta ya oli ol bubu blong ol man we oli go stap long ol defdefren aelan,* folem ol lanwis blong olgeta, mo ol famle blong olgeta, mo nesen blong olgeta.
6 Ol boe blong Ham, i gat Kus, Misraem,+ Put,+ mo Kenan.+
7 Ol boe blong Kus, i gat Siba,+ Havila, Sabtaha, Rahama,+ mo Sabteka.
Mo ol boe blong Rahama, i gat Seba mo Dedan.
8 Kus i kam papa blong Nimrod. Mo Nimrod i faswan strong man long wol ya. 9 Hem i kam wan strong man blong hanting mo hem i agensem Jehova. Hemia nao from wanem ol man oli stap talem long narafala se: “Yu yu olsem Nimrod, strong man ya blong kilim ol animol mo we i agensem Jehova.” 10 Ol faswan taon we hem i rul long olgeta, hemia Babel,+ Erek,+ Akad, mo Kalnei, we oli stap long ples ya Sina.+ 11 Biaen hem i go long Asiria+ mo i wokem taon ya Nineve,+ Rehobotiri, Kalaha, 12 mo Resen we i stap bitwin Nineve mo Kalaha: Hemia nao taon we i bigwan we i bigwan.*
13 Misraem i kam papa blong Ludim,+ Anamim, Lehabim, Naftuim,+ 14 Patrusim,+ Kasluhim+ we ol man Filistia oli kamaot long hem, mo Kaftorim.*+
15 Kenan i kam papa blong Saedon+ we i fasbon blong hem, mo Het,+ 16 mo tu hem i kam papa blong ol man Jebus,+ wetem ol man Amoro,+ ol man Gigas, 17 ol man Hivi,+ ol man Aki, ol man Sini, 18 ol man Avad,+ ol man Jemari, mo ol man Hamat.+ Biaen ol laen blong Kenan oli go stap long ol defdefren ples. 19 Taswe ples blong ol laen blong Kenan i stat long Saedon i go kasem Gerara+ we i stap klosap long Gasa,+ mo i go kasem Sodom, Gomora,+ Admaha, mo Jeboeim+ we i stap klosap long Lasa. 20 Hemia ol boe blong Ham, wetem famle blong olgeta, lanwis blong olgeta, ples we oli stap long hem, mo nesen blong olgeta.
21 Sem tu i gat ol pikinini. Hem i bubu blong ol boe blong Eba+ mo hem i smol brata blong Jafet.* 22 Ol boe blong Sem, i gat Elam,+ Asuru,+ Apaksad,+ Lud, mo Aram.+
23 Mo ol boe blong Aram, i gat Uj, Hul, Geta, mo Mas.
24 Apaksad i kam papa blong Sela, mo Sela+ i kam papa blong Eba.
25 Eba i gat tu boe. Wan nem blong hem Peleg,*+ from we long taem blong hem wol* i seraot. Mo nem blong brata blong hem Joktan.+
26 Joktan i kam papa blong Almodad, Selef, Hajamavet, Jera,+ 27 Hadoram, Usal, Diklaha, 28 Obal, Abimael, Seba, 29 Ofiri,+ Havila, mo Jobab. Hemia nao ol boe blong Joktan.
30 Ples we oli stap long hem i stat long Mesaha i go kasem Sefa, we i stap long rijen blong ol hil long Is.
31 Hemia ol boe blong Sem wetem ol famle blong olgeta, lanwis blong olgeta, ples blong olgeta, mo nesen blong olgeta.+
32 Hemia ol famle blong ol boe blong Noa wetem laen blong olgeta, mo nesen blong olgeta. Ol nesen oli kamaot biaen long olgeta ya, mo oli go stap olbaot long wol afta long Bigfala Wota.+
11 Nao fulwol i toktok wan lanwis nomo mo i yusum ol sem wod nomo. 2 Nao taem ol man oli stap wokbaot i go long is, oli faenem wan levelples long Sina,+ ale oli stap long ples ya. 3 Nao oli stap taltalem long olgeta se: “!Yufala i kam! I gud yumi mekem brikis mo yumi kukum long faea.” Nao oli no moa yusum ston be oli yusum ol brikis, mo oli yusum kolta blong joenem ol brikis ya. 4 Nao oli talem se: “!Yufala i kam! Bambae yumi wokem wan bigfala taon blong yumi, mo wan taoa we bambae i hae we i hae i go kasem heven. Nao bambae yumi leftemap nem blong yumi, mo bambae yumi no go wanwan olbaot long olgeta ples long wol.”+
5 Nao Jehova i godaon blong luk bigfala taon mo taoa ya we ol man oli stap wokem. 6 Mo Jehova i talem se: “!Luk! Ol man ya oli joen tugeta mo oli gat wan lanwis,+ mo hemia nao from wanem oli stat blong mekem samting ya. Naoia eni samting we oli tingbaot blong mekem, bambae oli naf blong mekem. 7 I gud yumi+ godaon mo yumi mekem lanwis blong olgeta i paspas nao bambae oli no kasemsave long toktok blong olgeta.” 8 Nao Jehova i mekem se oli go wanwan long olgeta ples long wol,+ mo sloslo oli no moa wokem bigfala taon ya. 9 Taswe oli putum nem blong taon ya se Babel,*+ from we long ples ya Jehova i mekem lanwis blong olgeta man long wol i paspas, mo Jehova i mekem oli go wanwan long olgeta ples long wol.
10 Hemia stori blong Sem.+
Sem i gat 100 yia taem hem i kam papa blong Apaksad,+ hemia tu yia afta long Bigfala Wota. 11 Afta we hem i kam papa blong Apaksad, hem i gohed blong laef 500 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.+
12 Taem Apaksad i gat 35 yia, hem i kam papa blong Sela.+ 13 Afta we hem i kam papa blong Sela, hem i gohed blong laef 403 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
14 Taem Sela i gat 30 yia, hem i kam papa blong Eba.+ 15 Afta we hem i kam papa blong Eba, hem i gohed blong laef 403 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
16 Taem Eba i gat 34 yia, hem i kam papa blong Peleg.+ 17 Afta we hem i kam papa blong Peleg, hem i gohed blong laef 430 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
18 Taem Peleg i gat 30 yia, hem i kam papa blong Rehu.+ 19 Afta we hem i kam papa blong Rehu, hem i gohed blong laef 209 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
20 Taem Rehu i gat 32 yia, hem i kam papa blong Serug. 21 Afta we hem i kam papa blong Serug, hem i gohed blong laef 207 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
22 Taem Serug i gat 30 yia, hem i kam papa blong Naho. 23 Afta we hem i kam papa blong Naho, hem i gohed blong laef 200 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
24 Taem Naho i gat 29 yia, hem i kam papa blong Tera.+ 25 Afta we hem i kam papa blong Tera, hem i gohed blong laef 119 yia bakegen. Mo hem i gat sam moa pikinini, ol boe mo ol gel.
26 Tera i laef blong 70 yia, biaen hem i kam papa blong Ebram,+ Naho,+ mo Haran.
27 Hemia stori blong Tera.
Tera i kam papa blong Ebram, Naho mo Haran. Mo Haran i kam papa blong Lot.+ 28 Biaen, Haran i ded long ples we hem i bon long hem, hemia Uru+ long Koldia.+ Long taem ya, papa blong hem Tera i laef yet i stap. 29 Ebram mo Naho, tufala i tekem ol waef blong tufala. Waef blong Ebram nem blong hem Sarae,+ mo waef blong Naho nem blong hem Milka.+ Milka ya i sista blong Iska, mo papa blong tufala i Haran. 30 Be Sarae i no save gat pikinini.+
31 Nao Tera i aot long Uru long Koldia blong go long Kenan.+ Taem hem i go, hem i tekem boe blong hem Ebram, smol bubu blong hem Lot+ we i boe blong Haran, mo Sarae we i waef blong Ebram. Biaen taem oli kamtru long Haran,+ oli stap long ples ya. 32 Tera i laef kasem 205 yia, nao biaen hem i ded long Haran.
12 Nao Jehova i talem long Ebram se: “Yu aot long ples blong yu, mo long ol famle blong yu, mo long haos blong papa blong yu, mo yu go long ples we bambae mi soem long yu.+ 2 Bambae mi mekem wan bigfala nesen i kamaot biaen long yu, mo bambae mi blesem yu, mo mi mekem nem blong yu i hae, mo from yu nao bambae olgeta man oli kasem blesing.+ 3 Bambae mi blesem olgeta we oli blesem yu, mo bambae mi singaot trabol i go long olgeta we oli singaot trabol i kam long yu,+ mo from yu nao bambae olgeta famle long wol ya oli kasem blesing.”+
4 Taem Ebram i gat 75 yia, hem i aot long Haran olsem we Jehova i bin talem long hem. Mo Lot i go wetem hem.+ 5 Taem Ebram i aot blong go long Kenan,+ hem i tekem waef blong hem Sarae,+ Lot we i boe blong brata blong hem,+ mo tu hem i tekem ol samting we hem i hivimap+ taem hem i stap long Haran mo ol slef blong hem. Taem oli kasem kantri ya Kenan, 6 Ebram i wokbaot gogo i kasem ples ya Sekem,+ klosap long ples ya More we i gat ol bigfala tri long hem.+ Long taem ya, ol man Kenan oli stap yet long kantri ya. 7 Biaen Jehova i kamtru long Ebram mo i talem long hem se: “Bambae mi givim kantri ya+ long pikinini* blong yu.”+ Nao Ebram i wokem wan olta long ples ya we Jehova i bin kamtru long hem. 8 Biaen hem i aot long ples ya, mo i go long rijen blong ol hil long is blong Betel.+ Hem i stanemap tent blong hem long medel blong Betel mo Eae,+ we Betel i stap long wes mo Eae i stap long is. Mo long ples ya, hem i wokem wan olta blong Jehova+ mo i stat blong singaot long nem blong Jehova.+ 9 Biaen Ebram i aot long ples ya mo i stap putum kamp blong hem long ol defdefren ples, taem hem i stap go long Negeb.+
10 Nao i no moa gat kakae long kantri ya Kenan,+ taswe Ebram i aot blong godaon long Ijip mo i stap smoltaem* long ples ya.+ 11 Taem oli kam klosap long Ijip, Ebram i talem long waef blong hem Sarae se: “!Plis yu lesin long mi! Mi save se yu yu wan naesfala woman.+ 12 Sipos ol man Ijip oli luk yu, bambae oli talem se: ‘Hemia waef blong hem ya.’ Nao bambae oli kilim mi mi ded, be bambae oli livim yu yu laef i stap. 13 Plis, yu talem se yu sista blong mi, olsem nao bambae mi no kasem trabol from yu, mo bambae mi no lusum laef blong mi.”*+
14 Stret long taem ya we Ebram i kamtru long Ijip, ol man Ijip oli luk we woman ya i naes tumas. 15 Mo ol prins blong Fero tu oli luk hem mo oli go talemaot long Fero se woman ya i naes tumas. Nao oli tekem woman ya i kam long haos blong Fero. 16 Fero i mekem i gud long Ebram from woman ya. Nao Ebram i kasem ol sipsip, ol buluk, ol man mo ol woman dongki, ol man mo ol woman slef, mo ol kamel.+ 17 Nao Jehova i mekem wan rabis sik* i kasem Fero wetem olgeta we oli stap long haos blong hem, from Sarae we i waef blong Ebram.+ 18 Ale Fero i singaot Ebram mo i talem se: “?Wanem samting ya we yu mekem long mi? ?From wanem yu no talem long mi se woman ya i waef blong yu? 19 ?From wanem yu talem se: ‘Woman ya i sista blong mi’?+ Mi mi rere blong tekem hem i kam waef blong mi. Hemia waef blong yu. !Yu tekem hem mo yu go!” 20 Nao Fero i talem long ol man blong hem blong oli sanemaot Ebram mo waef blong hem mo olgeta samting we oli blong hem, nao olgeta oli mekem olsem we hem i talem.+
13 Nao biaen, Ebram i aot long Ijip mo i go antap long Negeb,+ hem mo waef blong hem, wetem Lot, mo olgeta samting we hem i gat. 2 Ebram i rij from we hem i gat plante animol, mo silva, mo gol.+ 3 Biaen hem i aot long Negeb blong go long Betel. Taem hem i stap go, hem i muvum kamp blong hem long wan ples i go long wan narafala ples, gogo hem i kamtru long ples we hem i bin putum tent blong hem fastaem, long medel blong Betel mo Eae,+ 4 long ples we hem i bin wokem wan olta long hem. Nao long ples ya, Ebram i singaot long nem blong Jehova.
5 Lot i folem Ebram, be hem tu i gat ol sipsip, ol buluk, mo ol tent blong hem. 6 Be ples we oli stap long hem, i no naf long olgeta evriwan. Ol animol blong olgeta oli stap kam plante tumas, nao i no gat inaf ples blong oli stap long hem. 7 From samting ya, rao i kamaot bitwin ol man we oli lukaot long ol animol blong Ebram mo ol man we oli lukaot long ol animol blong Lot. Long taem ya, ol laen blong Kenan mo ol man Perij oli stap long kantri ya.+ 8 Ale Ebram i talem long Lot+ se: “Plis, i no mas gat rao bitwin mi mo yu, mo bitwin ol man blong mi mo ol man blong yu, from we yumitu wan famle nomo. 9 Plis, i moa gud yumitu seraot. Yu jusum eni ples we yu wantem stap long hem, sipos yu go long lef, bambae mi go long raet, be sipos yu go long raet, bambae mi go long lef.” 10 Ale Lot i luklukraon mo i luk we i gat plante wota long olgeta ples long eria blong Jodan Reva+ go kasem long Joa.+ Ples ya i olsem garen blong Jehova,+ mo i olsem graon blong Ijip. Long taem ya, Jehova i no spolem yet Sodom mo Gomora. 11 Nao Lot i jusum ful eria blong Jodan Reva, ale hem i aot, i go mekem kamp blong hem long is. Long fasin ya, hem i seraot long Ebram. 12 Ebram i stap long kantri blong Kenan, be Lot i stap klosap long ol taon long eria blong Jodan Reva.+ Biaen, hem i go stanemap tent blong hem klosap long Sodom. 13 Be ol man Sodom oli rabis, oli stap mekem sin we i nogud we i nogud agens long Jehova.+
14 Afta we Lot i aot long Ebram, Jehova i talem long Ebram se: “Plis, yu stanap long ples ya mo yu luklukraon, yu lukluk i go long not, long saot, long is, mo long wes, 15 from we olgeta ples ya we yu luk, bambae mi givim long yu mo long pikinini* blong yu, mo bambae hem i blong yufala blong olwe.+ 16 Mo bambae mi mekem ol pikinini* blong yu oli kam plante olsem das blong graon. Nao sipos man i naf blong kaontem ol das blong graon, bambae hem i naf blong kaontem ol pikinini* blong yu tu.+ 17 Yu girap, mo yu wokbaot i go long olgeta ples ya, from we bambae mi givim kantri ya long yu.” 18 Ale Ebram i gohed blong stap long ol tent. Biaen hem i kam stap klosap long ol bigfala tri blong Mamre+ we i stap long Hebron,+ mo long ples ya, hem i wokem wan olta blong Jehova.+
14 Nao long taem blong Amrafel we i king blong Sina,+ mo Ariok we i king blong Elasara, mo Kedolaoma+ we i king blong Elam,+ mo Tidal we i king blong Goeim, 2 olgeta oli kam mekem faet agensem Bera we i king blong Sodom,+ mo Bisaha we i king blong Gomora,+ mo Sineab we i king blong Admaha, mo Semeba we i king blong Jeboeim,+ mo king blong ples ya Bela we narafala nem blong hem Joa. 3 Olgeta evriwan ya oli kam wanples long Vali* Long Sidim,+ hemia Sol Si.*+
4 Olgeta ya oli wok blong Kedolaoma blong 12 yia, be long namba 13 yia, oli rebel. 5 Ale long namba 14 yia, Kedolaoma mo ol king we oli joen wetem hem, oli kam faet nao oli winim ol man Refaem long Astarot-kenaem, ol man Susim long Ham, ol man Emim+ long Savekiriataem, 6 ol man Horaet+ long bigfala hil long Seiri,+ mo oli go kasem Elparan we i stap long draeples. 7 Biaen, oli tanemraon mo oli kam long Enmispat, hemia Kades,+ mo oli winim olgeta teritori blong ol laen blong Amalek.+ Mo tu, oli winim ol man Amoro+ we oli stap long Hajajontama.+
8 Afta long hemia, king blong Sodom, mo king blong Gomora, mo king blong Admaha, mo king blong Jeboeim, mo king blong ples ya Bela we narafala nem blong hem Joa, oli maj i kam long Vali* Long Sidim, mo oli stanap rere long ol grup, 9 blong faet agens long Kedolaoma we i king blong Elam, mo Tidal we i king blong Goeim, mo Amrafel we i king blong Sina, mo Ariok we i king blong Elasara.+ Ol fo king ya oli faet agensem faef king ya. 10 Long Vali* Long Sidim, i gat plante bigfala hol we i fulap long kolta. Nao ol king blong Sodom mo Gomora oli traem blong ronwe, be oli foldaon insaed long ol hol ya, mo ol narafala we oli stap, oli ronwe i go long ol rijen blong ol hil long eria ya. 11 Nao ol fo king ya we oli winim faet oli tekem olgeta samting we i stap long Sodom mo Gomora, wetem ol kakae blong olgeta, mo oli karem i go.+ 12 Mo tu, oli tekem Lot we i stap long Sodom+ mo we i boe blong brata blong Ebram. Mo oli tekem evri samting blong hem, nao oli go.
13 Be i gat wan man i ronwe mo i kam talemaot ol samting ya long man Hibru ya, Ebram. Long taem ya, Ebram i stap* klosap long ol bigfala tri blong Mamre. Mamre ya i wan man Amoro+ mo hem i brata blong Eskol mo Anere.+ Olgeta ya oli joen wetem Ebram. 14 Nao Ebram i harem se oli holem famle* blong hem.+ Ale hem i hivimap ol man blong wok blong hem we hem i trenem olgeta finis. Olgeta evriwan ya oli 318 man we oli bon long haos blong hem. Nao oli go antap long Dan blong biaen long ol man ya.+ 15 Long naet, Ebram i seraotem ol man blong hem, mo oli mekem faet long ol king ya nao oli winim olgeta. Mo hem i ronem olgeta i go kasem antap long Hoba we i stap long not blong Damaskes. 16 Nao Ebram i tekembak olgeta samting we ol man ya oli karem i go. Mo tu hem i tekembak Lot we i famle blong hem, wetem olting blong hem, ol woman, mo ol narafala man we ol man ya oli bin holemtaet.
17 Taem Ebram i kambak afta we i winim Kedolaoma wetem ol king we oli joen wetem hem, king blong Sodom i go blong mitim Ebram long Vali* Long Save, hemia Vali Blong King.+ 18 Nao Melkisedek+ we i king blong Salem,+ i givim sam bred mo waen long Ebram. Melkisedek i pris blong God Ya We i Hae Olgeta.+
19 Nao hem i blesem Ebram mo i se:
“Prea blong mi se Ebram bambae i kasem blesing we i kam long God Ya We i Hae Olgeta,
Man we i mekem heven mo wol.
20 Mo yumi presem God Ya We i Hae Olgeta,
!Hem nao i putum ol enemi blong yu long han blong yu!”
Nao Ebram i hivimap olgeta samting we hem i tekem i go long ten hip, nao i givim wan hip long Melkisedek.+
21 Nao biaen, king blong Sodom i talem long Ebram se: “Yu givimbak ol man* long mi, be yu holem olting we yu tekem.” 22 Be Ebram i talem long king blong Sodom se: “Mi leftemap han blong mi mo mi mekem wan strong promes long Jehova, God Ya We i Hae Olgeta, Man ya we i mekem heven mo wol, 23 se bambae mi no tekem eni samting we i blong yu, nating we i tred no i strap blong sandel, be bambae mi no tekem, from we i nogud yu talem se: ‘Mi nao mi mekem Ebram i kam rij.’ 24 Bambae mi no save tekem eni samting. Ol kakae ya nomo we ol yang man ya oli kakae finis, hemia i naf. Be i gud yu letem Anere, Eskol, mo Mamre,+ oli tekem ol samting we oli wantem, from we olgeta ya oli joen wetem mi blong faet.”
15 Biaen, tok blong Jehova i kamtru long Ebram long wan vison, i se: “Ebram, yu no fraet.+ Mi mi sil blong yu.+ Pei we bambae yu kasem i bigwan we i bigwan.”+ 2 Ebram i talem se: “Hae Masta Jehova, ?bambae yu givim wanem long mi? Mi mi no gat pikinini, mo man we bambae i holem olgeta samting blong mi, hemia Eliesa we i blong Damaskes.”+ 3 Ebram i gohed i se: “Yu yu no givim wan pikinini* long mi,+ mo sipos mi ded, wan man* long haos blong mi bambae i holem evri samting blong mi.” 4 !Be luk! Jehova i talem long hem se: “Sipos yu ded, man ya bambae i no holem ol samting blong yu, be prapa boe blong yu* bambae i holem ol samting ya.”+
5 Nao hem i mekem Ebram i go aotsaed mo i talem long hem se: “Plis, yu lukluk i go antap long heven, mo sipos yu naf, yu kaontem ol sta ya.” Biaen hem i talem long Ebram se: “Ol pikinini* blong yu bambae oli kam plante olsem.”+ 6 Mo Ebram i bilif long Jehova,+ nao God i luk hem olsem wan stret man.+ 7 Nao God i gohed, i talem long Ebram se: “Mi mi Jehova, mi nao mi tekemaot yu long Uru long Koldia, blong givim kantri ya long yu.”+ 8 Nao Ebram i talem se: “Hae Masta Jehova, ?bambae mi save olsem wanem se kantri ya bambae i blong mi?” 9 Nao hem i talem long Ebram se: “Yu tekem wan kao we i gat tri yia, wan woman nani we i gat tri yia, wan man sipsip we i gat tri yia, wan sotleg, mo wan yang pijin we i olsem nawimba.” 10 Ale Ebram i tekem ol animol ya, mo i katem olgeta long tu haf, mo i putum wan haf wansaed mo nara haf wansaed, be tufala pijin ya, hem i no katem. 11 Nao ol bigfala pijin oli stat blong kamdaon blong kakae ol ded animol ya, be Ebram i stap ronemaot olgeta.
12 Taem san i stap go blong draon, Ebram i slip ded mo wan tudak we i bigwan mo i mekem man i fraet, i kamdaon long hem. 13 Nao God i talem long Ebram se: “Yu mas save se ol pikinini* blong yu bambae oli stap olsem ol man blong narafala kantri long wan kantri we i no blong olgeta, mo ol man long kantri ya bambae oli mekem olgeta oli kam ol slef mo oli mekem i strong long olgeta blong 400 yia.+ 14 Be bambae mi jajem nesen ya we i mekem olgeta oli kam slef,+ nao biaen bambae olgeta oli aot wetem plante gudfala samting.+ 15 Be yu, bambae yu laef gogo yu olfala gud, nao bambae yu ded long pis, mo bambae oli berem yu wetem ol olfala blong yu.+ 16 Be long taem blong namba 4 jeneresen, bambae oli kambak long ples ya,+ from we sin blong ol man Amoro i no kasem fulmak blong hem yet.”+
17 Taem san i draon mo ples i kam tudak, wan oven* we i gat bigfala smok long hem i kamaot, mo wan stik faea we i laet i pas bitwin ol animol ya we Ebram i katem. 18 Long dei ya, Jehova i mekem wan kontrak wetem Ebram,+ i se: “Bambae mi givim kantri ya long pikinini* blong yu,+ stat long reva long Ijip i go kasem bigfala reva ya, Yufretes:+ 19 Hemia ples blong ol man Kenaet,+ ples blong ol laen blong Kenas, ples blong ol man Kadmon, 20 ples blong ol laen blong Het,+ ples blong ol man Perij,+ ples blong ol man Refaem,+ 21 ples blong ol man Amoro, ples blong ol laen blong Kenan, ples blong ol man Gigas, mo ples blong ol man Jebus.”+
16 Nao Sarae we i waef blong Ebram, hem i no bonem wan pikinini,+ be hem i gat wan woman slef blong Ijip we nem blong hem Hega.+ 2 Ale Sarae i talem long Ebram se: “Jehova i blokem mi blong mi no gat pikinini. Naoia, plis yu mekem seks wetem woman slef ya blong mi. Maet mi save gat pikinini tru long hem.”+ Nao Ebram i lesin long tok blong Sarae. 3 Ebram i stap ten yia finis long kantri blong Kenan, nao waef blong hem Sarae, i tekem Hega we i woman slef blong hem blong Ijip, mo i givim long hasban blong hem Ebram, blong i kam olsem waef blong hem. 4 Nao Ebram i mekem seks wetem Hega, ale Hega i gat bel. Taem hem i kasem save se hem i gat bel, hem i stat blong lukluk nogud long misis blong hem, Sarae.
5 Nao Sarae i talem long Ebram se: “Trabol we mi kasem i fol blong yu. Mi nao mi putum woman slef ya long han* blong yu, be taem hem i kasem save se hem i gat bel, hem i stat blong lukluk nogud long mi. I gud Jehova i jajem yumitu, blong luk se hu i rong.” 6 Ale Ebram i talem long Sarae se: “!Yu luk! Yu yu bos long woman slef ya. Yu mekem eni samting long hem we yu luk se i stret.” Nao Sarae i stap mekem i strong tumas long woman slef ya, nao hem i ronwe.
7 Biaen, enjel blong Jehova i faenem hem long draeples, long springwota we i stap long rod we i go long Suru.+ 8 Mo hem i talem se: “Hega, woman slef blong Sarae. ?Yu kam wea, mo yu stap go wea?” Nao hem i talem se: “Mi stap ronwe long misis blong mi, Sarae.” 9 Biaen enjel blong Jehova i talem long hem se: “Yu gobak long misis blong yu, mo yu mekem yu stap daon aninit long han blong hem.” 10 Nao Enjel blong Jehova i talem se: “Bambae mi mekem we ol pikinini* blong yu oli kam plante we plante, nao bambae man i no save kaontem olgeta.”+ 11 Enjel blong Jehova i gohed i se: “Naoia yu gat bel, mo bambae yu bonem wan boe, mo yu mas putum nem blong hem se Ismael,* from we Jehova i harem trabol blong yu. 12 Bambae boe ya i olsem wan wael dongki.* Han blong hem bambae i agensem evri man, mo han blong evri man bambae i agensem hem, mo ples blong hem bambae i stap klosap long olgeta brata blong hem.”*
13 Nao hem i singaot long nem blong Jehova we i stap toktok long hem, i se: “Yu yu wan God we yu save lukluk,”+ from we hem i talem se: “Mi mi luk God ya we i luk mi.” 14 Hemia nao from wanem oli singaot wel ya se Berelahaeroe.* Wel ya i stap long medel blong Kades mo Bered. 15 Ale Hega i bonem wan boe blong Ebram, mo Ebram i putum nem blong boe ya se Ismael.+ 16 Ebram i gat 86 yia taem Hega i bonem Ismael.
17 Taem Ebram i gat 99 yia, Jehova i kamtru long hem mo i talem long hem se: “Mi mi God Ya We i Gat Olgeta Paoa. Yu mas wokbaot long fored blong mi mo yu mas pruvum se yu no gat poen. 2 Bambae mi mekem wan kontrak wetem yu,+ mo bambae mi mekem olgeta we oli kamaot biaen long yu, oli plante we oli plante.”+
3 Nao Ebram i foldaon we fes blong hem i go long graon, mo God i gohed blong toktok long hem, i se: 4 “Long saed blong mi !Yu luk! Mi mi mekem kontrak wetem yu,+ mo yu bambae yu kam papa blong plante nesen.+ 5 Bambae oli no moa singaot yu se Ebram.* Naoia nem blong yu Ebraham,* from we bambae mi mekem yu kam papa blong plante nesen. 6 Bambae mi mekem yu gat plante plante pikinini, nao plante nesen bambae oli kamaot long yu, mo plante king bambae oli kamaot long yu.+
7 “Bambae mi holem kontrak ya mo kontrak ya bambae i stap blong olwe. Kontrak ya, mi mekem wetem yu+ mo wetem ol pikinini* we bambae oli kamaot afta long yu, wetem ol jeneresen blong olgeta. Bambae mi mi God blong yu mo blong pikinini* blong yu we bambae i kamaot afta long yu. 8 Mo kantri ya we yu stap long hem olsem wan man blong narafala kantri,+ yes ful kantri blong Kenan, bambae mi givim long yu mo long ol pikinini* blong yu we bambae oli kamaot afta long yu. Bambae kantri ya i blong yufala blong olwe, mo mi bambae mi God blong olgeta.”+
9 Nao God i gohed, i talem long Ebraham se: “Be yu, yu mas holem kontrak ya we mi mekem wetem yu. Mo ol pikinini* we oli kamaot afta long yu mo ol jeneresen blong olgeta, olgeta tu oli mas holem kontrak ya. 10 Hemia kontrak we mi mekem wetem yufala, we yu mo ol pikinini* we bambae oli kamaot afta long yu, yufala i mas holem: Yufala evriwan we i man, yufala i mas sakomsaes.+ 11 Yufala i mas katemaot skin blong tabu pat blong yufala. Hemia bambae i olsem saen blong kontrak we mi mekem wetem yufala.+ 12 Evri pikinini boe we oli bon, oli mas sakomsaes long namba 8 dei blong olgeta.+ Evri jeneresen we oli kamaot biaen long yufala, oli mas mekem olsem. Hemia olgeta we oli bon long haos blong yufala, wetem olgeta we oli no pikinini* blong yufala, we yufala i pemaot olgeta long wan man blong narafala kantri. 13 Evri boe we oli bon long haos blong yufala, mo evri man we yufala i pem olgeta, oli mas sakomsaes.+ Mo kontrak ya blong mi we saen blong hem i stap long bodi blong yufala, bambae i mas stap blong olwe. 14 Sipos wan man we i no sakomsaes, i no wantem katemaot skin blong tabu pat blong hem, yufala i mas aotem man* ya long ol man ples blong hem.* Hem i brekem kontrak blong mi.”
15 Biaen God i talem long Ebraham se: “Long saed blong waef blong yu, yu no mas singaot hem se Sarae*+ from we naoia nem blong hem Sera.* 16 Bambae mi blesem hem mo mi mekem we hem i bonem wan boe blong yu.+ Bambae mi blesem hem mo ol nesen bambae oli kamaot long hem, mo ol king bambae oli kamaot long hem.” 17 Nao Ebraham i foldaon we fes blong hem i go long graon, nao i stat blong laf, mo hem i stap tingting se:+ “?Wan man we i gat 100 yia i save gat pikinini? ?Mo Sera, wan woman we i gat 90 yia, i save bonem pikinini?”+
18 Ale Ebraham i talem long tru God se: “!Bambae i gud tumas sipos yu blesem Ismael!”+ 19 Nao God i talem se: “Waef blong yu Sera bambae i bonem wan boe blong yu, mo yu mas putum nem blong hem se Aesak.*+ Mo bambae mi mekem kontrak blong mi wetem hem, mo kontrak ya bambae i stap blong olwe wetem ol pikinini* we bambae oli kamaot biaen long hem.+ 20 Be mi harem tok we yu talem from Ismael. !Yu luk! Bambae mi blesem hem, mo mi mekem we hem i gat plante plante pikinini. Bambae 12 jif oli kamaot long hem, mo bambae mi mekem we hem i kam wan bigfala nesen.+ 21 Be bambae mi mekem kontrak blong mi wetem Aesak+ ya we Sera bambae i bonem hem nekis yia, long sem taem olsem.”+
22 Nao taem God i toktok finis wetem Ebraham, hem i aot. 23 Nao long sem dei ya nomo, Ebraham i tekem evri man we oli stap long haos blong hem, hemia boe blong hem Ismael, wetem olgeta man we oli bon long haos blong hem, mo olgeta we hem i pemaot olgeta, nao i katemaot skin blong tabu pat blong olgeta, olsem we God i talem long hem.+ 24 Ebraham i gat 99 yia taem oli katemaot skin blong tabu pat blong hem.+ 25 Mo boe blong hem Ismael, i gat 13 yia taem oli katemaot skin blong tabu pat blong hem.+ 26 Long sem dei ya nomo, Ebraham mo boe blong hem Ismael, tufala i sakomsaes. 27 Mo evri man long haos blong Ebraham, hemia olgeta we oli bon long haos blong hem mo olgeta we hem i pemaot olgeta long wan man blong narafala kantri, olgeta tu oli sakomsaes wetem hem.
18 Biaen Jehova+ i kamtru long Ebraham long ol bigfala tri blong Mamre.+ Long taem ya, Ebraham i stap sidaon long doa blong tent blong hem, long medel dei taem san i strong. 2 Taem hem i lukluk i go, hem i luk tri man oli stap stanap longwe lelebet.+ Taem hem i luk olgeta, hem i aot long doa blong tent blong hem mo i resis i go blong mitim olgeta, mo i bodaon we fes blong hem i go long graon. 3 Biaen hem i talem se: “Jehova, sipos yu glad long mi, plis yu stap smol wetem man blong wok blong yu. 4 Plis, yufala i letem mifala i tekem smol wota i kam blong wasem leg blong yufala,+ biaen yufala i save spel aninit long tri. 5 From we yufala i kam long ples ya, long man blong wok blong yufala, i gud mi tekem wan pis bred blong yufala i kakae mo yufala i gat paoa, nao biaen yufala i save go.” Nao oli talem se: “I oraet. Yu save mekem olsem we yu talem.”
6 Ale Ebraham i hariap i go luk Sera long tent, mo i talem se: “!Yu hariap! Yu tekem tri sia* blong flaoa we i nambawan, yu miksim i kam bred, mo yu kukum.” 7 Biaen Ebraham i resis i go long ples blong ol animol, i tekem wan yang bul we mit blong hem i gud, nao i givim long man blong wok blong hem, ale man ya i hariap i go kukum. 8 Biaen, Ebraham i tekem bata, mo melek, mo yang bul ya we oli kukum finis, mo i givim long ol man ya. Nao hem i stanap klosap long olgeta aninit long tri ya taem olgeta oli stap kakae.+
9 Nao olgeta oli askem long hem se: “?Wehem waef blong yu Sera?”+ Hem i ansa se: “Hem i stap ya, insaed long tent.” 10 Nao wan long olgeta i talem se: “Nekis yia, long sem taem olsem, bambae mi kam luk yu bakegen, !mo luk! waef blong yu Sera bambae i gat wan boe.”+ Long taem ya, Sera i stap long doa blong tent, biaen long man ya, mo i stap lesin. 11 Long taem ya, Ebraham mo Sera tufala i olfala finis.+ Mo Sera i bitim finis yia blong bonem pikinini.*+ 12 Ale Sera i stat blong laf long tingting blong hem, mo i se: “Mi mi olfala finis mo masta blong mi tu i olfala. ?I tru ya se bambae mi kam wan mama?”+ 13 Ale Jehova i talem long Ebraham se: “?From wanem Sera i laf mo i talem se: ‘I tru ya se bambae mi bonem wan pikinini, nating se mi olfala finis’? 14 ?I gat wan samting we i strong tumas blong Jehova i mekem?+ Nekis yia, long sem taem olsem, bambae mi kam luk yu bakegen, mo Sera bambae i gat wan boe.” 15 Be Sera i fraet nao i traem blong haedem, i se: “!Mi mi no laf!” Be God i se: “!Si! Yu bin laf.”
16 Taem ol man ya oli aot long ples ya mo oli wokbaot i go, oli lukluk i godaon long Sodom,+ mo Ebraham tu i wokbaot wetem olgeta blong livim olgeta. 17 Nao Jehova i talem se: “Bambae mi no haedem long Ebraham samting we mi rere blong mekem.+ 18 Ebraham bambae i kam wan bigfala nesen we i strong, mo olgeta nesen blong wol bambae oli kasem blesing from hem.+ 19 Mi mi jusum* hem blong hem i talemaot long olgeta we bambae oli kamaot biaen long hem, se oli mas wokbaot long rod blong Jehova, taem oli mekem samting we i gud mo samting we i stret.+ Olsem nao Jehova i save mekem samting we hem i promes long Ebraham, i kamtru.”
20 Biaen Jehova i se: “Mi harem plante komplen long saed blong Sodom mo Gomora,+ mo sin blong tufala i bigwan tumas.+ 21 Bambae mi godaon blong luk sipos samting we oli stap komplen from, i tru o nogat, mo sipos i tru se ol samting we oli mekem i nogud we i nogud. Mo sipos i no tru, bambae mi faenemaot.”+
22 Nao ol man ya oli aot mo oli go long Sodom, be Jehova+ i stap yet wetem Ebraham. 23 Nao Ebraham i kam klosap mo i askem se: “?I tru ya se bambae yu waepemaot ol stret man wetem ol rabis man?+ 24 Traem tingbaot sipos i gat 50 stret man long bigfala taon ya. ?Olsem wanem? ?Bambae yu waepemaot taon ya, yu no fogivim hem from ol 50 stret man ya? 25 Bambae i no stret nating sipos yu kilim i ded ol stret man wetem ol rabis man, hemia i olsem se stret man i sem mak nomo long rabis man.+ !I no stret nating blong yu mekem olsem!+ Bambae Jaj blong olgeta man long wol i mas mekem samting we i stret.”+ 26 Nao Jehova i talem se: “Sipos mi faenem 50 stret man long Sodom, bambae mi fogivim ful taon ya from ol man ya.” 27 Be Ebraham i talem bakegen se: “Mi mi das mo mi asis nomo, mi no gat raet blong toktok long yu. Be plis Jehova, yu lesin long mi. 28 Sipos i no gat 50 stret man be i gat 45 nomo, ?bambae yu spolem ful taon ya?” Nao God i talem se: “Bambae mi no spolem taon ya sipos i gat 45 stret man.”+
29 Be bakegen Ebraham i askem se: “?Be sipos i gat 40 stret man, bambae i olsem wanem?” Nao God i ansa se: “Bambae mi no spolem taon ya from ol 40 man ya.” 30 Be Ebraham i gohed i se: “Plis Jehova, yu no kam kros long mi,+ be yu letem mi mi toktok: ?Sipos i gat 30 stret man nomo long taon ya, bambae i olsem wanem?” Nao God i ansa se: “Bambae mi no spolem taon ya sipos i gat 30 man.” 31 Be Ebraham i gohed i se: “Mi mi no gat raet blong toktok long yu, be plis Jehova, yu lesin long mi: ?Sipos i gat 20 stret man nomo long taon ya, bambae i olsem wanem?” Nao God i ansa se: “Bambae mi no spolem taon ya from ol 20 man ya.” 32 Nao biaen Ebraham i talem se: “Plis Jehova yu no kros long mi, be yu letem mi mi toktok wan moa taem: ?Sipos i gat ten stret man nomo long taon ya, bambae i olsem wanem?” Nao God i ansa se: “Bambae mi no spolem taon ya from ol ten man ya.” 33 Taem Jehova i toktok finis wetem Ebraham, hem i aot i go,+ mo Ebraham i gobak long ples blong hem.
19 Nao long sapa, tufala enjel ya i kamtru long Sodom, mo Lot i stap sidaon long get blong taon ya. Taem Lot i luk tufala, hem i girap, i go mitim tufala, mo i bodaon we fes blong hem i go long graon.+ 2 Nao hem i talem se: “Plis tufala masta blong mi, yutufala i kam long haos blong man blong wok blong yutufala, mo yutufala i stap ya kasem moning, mo mifala i save wasem leg blong yutufala. Nao long eli moning, yutufala i save go long rod blong yutufala.” Be tufala i talem se: “Nogat. Bambae mitufala i stap long bigfala open ples long taon ya go kasem long moning.” 3 Be Lot i strong long tufala gogo tufala i folem hem i go long haos blong hem. Nao hem i mekem wan bigfala kakae blong tufala, mo hem i kukum bred we i no gat is, nao tufala i kakae.
4 Nao bifo we oli slip, wan grup blong ol man blong bigfala taon ya Sodom, i stat long ol boe i go kasem ol olfala, olgeta evriwan oli kam hivap raon long haos ya. 5 Oli gohed blong singaot i go long Lot, se: “?Wehem ol man ya we oli kam stap wetem yu long naet ya? Yu tekem olgeta i kam aotsaed, blong mifala i save mekem seks wetem olgeta.”+
6 Nao Lot i go aotsaed, mo i satem doa. 7 Ale hem i talem se: “Plis ol brata blong mi, yufala i no mekem samting we i nogud. 8 Mi mi gat tu gel we tufala i neva mekem seks wetem man. Plis yufala i letem mi go tekem tufala i kam, blong yufala i mekem eni samting long tufala olsem we yufala i wantem. Be tufala man ya, yufala i no mas mekem eni samting long tufala, from we tufala i kam stap* aninit long ruf blong haos blong mi.”+ 9 Be olgeta oli talem se: “!Yu kamaot!” Mo oli gohed se: “!Man ya i wan man blong narafala kantri we i kam stap long ples ya, mo naoia hem i wantem jajem yumi! Naoia bambae mifala i mekem i mowas long yu i bitim long tufala ya.” Ale oli pusum Lot i go long doa mo oli wantem brekem doa. 10 Be tufala man ya insaed long haos, tufala i pusum han blong tufala i go aotsaed, tufala i pulum Lot i kam insaed, mo tufala i satem doa. 11 Nao tufala i mekem olgeta we oli stap aotsaed long haos, stat long ol boe go kasem ol olfala, olgeta evriwan oli blaen, ale oli traehad blong faenem doa ya gogo oli kam taed.
12 Nao tufala man ya i talem long Lot se: “?Yu yu gat sam narafala famle long ples ya? !Yu mas mekem ol boe blong yu, ol gel blong yu mo ol hasban blong olgeta, mo olgeta man blong yu long taon ya, oli kamaot long ples ya! 13 Bambae mitufala i spolem ples ya, from we Jehova i harem plante komplen long saed blong taon ya,+ ale Jehova i sanem mitufala blong spolem taon ya.” 14 Ale Lot i go toktok wetem ol hasban* blong ol gel blong hem, mo i gohed blong talem long olgeta se: “!Yufala i girap! !Yufala i aot long ples ya, from we Jehova bambae i spolem taon ya!” Be ol hasban ya oli ting se hem i stap tokplei nomo long olgeta.+
15 Taem i stap brok delaet, tufala enjel ya i hariap long Lot, se: “!Yu girap! Yu tekem waef blong yu wetem tufala gel blong yu we oli stap ya, sipos no, bambae yufala i lus taem taon ya i lus from sin blong hem.”+ 16 Be Lot i stap sloslo yet, ale Jehova i sore long hem,+ taswe i mekem tufala man ya i holem han blong hem mo blong waef blong hem, mo blong tufala gel blong hem, nao oli tekem olgeta oli go aotsaed long taon.+ 17 Taem tufala i tekem olgeta i go aotsaed, wan long tufala i talem se: “!Yufala i ron blong sevem laef* blong yufala! !Yufala i no mas lukluk i gobak biaen,+ mo yufala i no mas stanap i stap long eni ples long eria ya!+ !Yufala i ron i go long rijen blong ol hil, blong bambae yufala i no lus!”
18 Nao Lot i talem se: “!Plis Jehova, yu no letem mi mi go long ples ya! 19 Yu yu glad long mi we mi man blong wok blong yu, mo yu kaen tumas long mi* taswe yu sevem laef* blong mi.+ Be mi mi no naf blong ronwe i go long rijen blong ol hil, from we mi fraet se trabol ya bambae i kasem mi long hafrod, nao bambae mi ded.+ 20 Plis, taon ya longwe i stap klosap nomo, yu letem mi mi ronwe i go long taon ya, hem i wan smol ples nomo. ?Plis, mi save ronwe i go long ples ya? Hem i wan smol ples nomo. Olsem nao bambae mi no ded.”* 21 Nao hem i talem long Lot se: “I oraet, bambae mi mekem samting we yu askem.+ Bambae mi no spolem taon ya we yu tokbaot.+ 22 !Be yu hariap! !Yu ronwe i go long taon ya, from we bambae mi no mekem wan samting gogo yufala i kasem ples ya!”+ Hemia nao from wanem oli kolem taon ya se Joa.*+
23 Taem Lot i gotru long Joa, san i kam antap finis. 24 Biaen Jehova i mekem salfa mo faea i foldaon olsem ren long Sodom mo Gomora. Jehova nao i mekem salfa mo faea i aot long heven i kamdaon.+ 25 Nao hem i spolemgud tufala taon ya, yes olgeta ples long eria ya, wetem olgeta man long ol taon ya mo olgeta samting we oli gru long graon.+ 26 Be waef blong Lot we i stap biaen long hem, i stat blong lukluk i gobak biaen, ale sol i kavremap hem nao i stanap i stap olsem wan bigfala pos.+
27 Nao Ebraham i girap eli long moning, mo i go long ples we hem i bin stanap long hem long fes blong Jehova.+ 28 Taem hem i lukluk i godaon long Sodom mo Gomora, mo long olgeta ples long eria ya, hem i sapraes tumas. !Bigfala smok i kamaot long ples ya, olsem smok we i kamaot long oven blong kukum brikis!+ 29 Taem God i spolem tufala taon long eria ya, hem i tingbaot Ebraham, nao hem i sanemaot Lot long ol taon ya we hem i spolem, ol taon ya we Lot i bin stap long olgeta.+
30 Biaen Lot i fraet blong stap long Joa, ale hem wetem tufala gel blong hem, oli aot long Joa,+ mo oli go stap antap long rijen blong ol hil.+ Nao hem wetem tufala gel blong hem, oli stap long wan hol blong ston. 31 Nao fasbon i talem long smol sista blong hem se: “Papa i olfala, mo i no gat wan man long ples ya we i save mekem seks wetem yumitu folem kastom blong olgeta man long wol. 32 Yu kam, bambae yumitu givim waen long papa, blong hem i dring, mo bambae yumitu slip wetem hem, blong mekem se famle laen blong papa blong yumitu i no lus.”
33 Ale long naet ya, tufala i gohed blong givim waen long papa blong tufala blong hem i dring. Biaen, fasbon i go insaed mo i slip wetem papa blong hem, be hem i no save wetaem gel ya i go slip wetem hem mo wetaem hem i girap. 34 Nao long nekis dei, fasbon i talem long smol sista blong hem se: “Las naet, mi mi slip wetem papa blong mi. Tunaet bambae yumitu givim waen long hem bakegen. Biaen bambae yu go insaed blong slip wetem hem, blong mekem se famle laen blong papa blong yumitu i no lus.” 35 Nao long naet ya, tufala i gohed blong givim waen long papa blong tufala blong i dring. Biaen, smol sista blong hem i go slip wetem papa blong hem, be hem i no save wetaem gel ya i go slip wetem hem mo wetaem hem i girap. 36 Biaen tugeta gel blong Lot i gat bel blong papa blong tufala. 37 Nao fasbon i bonem wan boe mo i putum nem blong hem se Moab.+ Olgeta laen blong Moab we oli stap tede oli kamaot long hem.+ 38 Mo smol sista blong hem tu i bonem wan boe mo i putum nem blong hem se Benami. Olgeta laen blong Amon+ we oli stap tede, oli kamaot long hem.
20 Nao Ebraham i aot long ples ya,+ mo i go mekem kamp blong hem long Negeb, mo i stap long medel blong Kades+ mo Suru.+ Taem hem i stap* long Gerara,+ 2 Ebraham i talem bakegen long saed blong Sera se: “Hem i sista blong mi.”+ Ale Abimelek we i king blong Gerara, i sanem sam man nao oli go tekem Sera i kam long hem.+ 3 Biaen, long naet, God i kamtru long Abimelek long wan drim, mo i talem long hem se: “Bambae yu yu ded, from we woman ya we yu tekem+ i mared finis mo hem i blong narafala man.”+ 4 Be Abimelek i no bin go klosap long woman ya.* Taswe hem i talem se: “Jehova, ?bambae yu yu kilim wan nesen we i no mekem wan rong?* 5 Man ya i talem long mi se woman ya i sista blong hem. Mo woman ya tu i talem se man ya i brata blong hem. Mi no bin save se mi mekem wan samting we i rong, mo han blong mi i klin nomo.” 6 Nao tru God i talem long hem long drim se: “Mi mi save we yu no bin save se yu mekem wan rong, ale mi blokem yu blong yu no mekem sin agens long mi. Hemia nao from wanem mi no letem yu blong yu tajem hem. 7 Naoia yu mas givimbak waef blong man ya from we hem i wan profet,+ mo bambae hem i prea long mi blong mi givhan long yu,+ nao bambae yu save stap laef. Be sipos yu no givimbak woman ya, yu wetem olgeta man blong yu, bambae yufala i ded.”
8 Ale Abimelek i girap eli long moning, i singaot ol man blong wok blong hem, mo i talemaot olgeta samting ya long olgeta, mo olgeta oli fraet tumas. 9 Biaen Abimelek i singaot Ebraham, mo i talem long hem se: “?Wanem samting ya we yu mekem long mifala? ?Mi mi mekem wanem sin agensem yu, nao yu wantem se mi mo kingdom blong mi i kasem bigfala trabol? Samting we yu mekem long mi i no stret nating.” 10 Mo Abimelek i gohed, i talem long Ebraham se: “?From wanem yu mekem samting ya?”+ 11 Nao Ebraham i talem se: “Hemia from we mi stap tingting se: ‘Ol man long ples ya oli no fraet long God, mo bambae oli kilim mi mi ded from waef blong mi.’+ 12 Be i tru, hem i sista blong mi, hem i gel blong papa blong mi, be i no blong mama blong mi, mo hem i kam waef blong mi.+ 13 Ale taem God i talem se bambae mi aot long haos blong papa blong mi,+ mo mi go stap wokbaot olbaot, mi talem long woman ya se: ‘Hemia samting we yu mas mekem blong soemaot se yu lavem mi oltaem: Long eni ples we yumitu go long hem, bambae yu talem long ol man se mi mi brata blong yu.’”+
14 Nao biaen, Abimelek i tekem ol sipsip, ol buluk, ol man mo ol woman slef, mo i givim olgeta long Ebraham, mo i givimbak waef blong hem Sera, long hem. 15 Mo tu, Abimelek i talem se: “Graon blong mi i open long yu. Yu save stap long eni ples we yu wantem.” 16 Mo hem i talem long Sera se: “Mi mi givim 1,000 silva mane long brata blong yu.+ Hem i wan saen blong soemaot long olgeta we oli stap wetem yu mo long fes blong evri man, se yu yu no mekem wan rong mo se nem blong yu i stap klin.” 17 Nao Ebraham i askem long tru God blong i givhan long Abimelek, ale God i hilim Abimelek wetem waef blong hem mo ol slef gel blong hem, nao olgeta oli stat blong gat pikinini. 18 Hemia from we Jehova i bin blokem evri woman long haos blong Abimelek, blong oli no gat pikinini,* from samting we i hapen long Sera we i waef blong Ebraham.+
21 Nao Jehova i tingbaot Sera olsem we hem i bin talem, mo Jehova i mekem samting we hem i promes blong mekem long Sera.+ 2 Ale Sera i gat bel,+ mo i bonem wan boe blong Ebraham long stret taem we God i bin promes long hem.+ Long taem ya, Ebraham i olfala finis. 3 Ebraham i putum nem blong boe blong hem we Sera i jes bonem, se Aesak.+ 4 Mo taem Aesak i gat eit dei blong hem, Ebraham i mekem sakomsaes long hem, olsem we God i bin talem long hem.+ 5 Ebraham i gat 100 yia taem boe blong hem Aesak i bon. 6 Nao Sera i talem se: “God i mekem se naoia mi save laf. Evri man we bambae oli harem samting ya, bambae oli laf wetem mi.”* 7 Mo hem i gohed i se: “?Bifo, hu i save talem se wan dei, Sera we i waef blong Ebraham, bambae i givim titi long ol pikinini? Be naoia mi mi bonem wan boe blong Ebraham, nating se hem i olfala.”
8 Nao Aesak i stap gruap, mo long dei we hem i livim titi, Ebraham i mekemrere wan bigfala kakae blong hem. 9 Be Sera i gohed blong luk we boe blong Ebraham, we woman Ijip ya Hega i bonem,+ i stap jikim Aesak.+ 10 Ale Sera i talem long Ebraham se: “Yu sanemaot woman slef ya wetem boe blong hem, from we boe blong woman slef ya bambae i no joen wetem Aesak blong kasem olting blong yu.”+ 11 Be Ebraham i no glad nating long tok we Sera i talem long saed blong boe blong hem.+ 12 Nao God i talem long Ebraham se: “Yu no mas harem nogud from tok we Sera i talem long saed blong boe ya mo woman slef ya. Yu lesin long Sera,* from we olgeta ya we bambae ol man oli singaot olgeta se ol pikinini* blong yu, bambae oli kamaot long Aesak.+ 13 Be boe blong woman slef ya,+ bambae mi mekem we hem tu i kam wan nesen,+ from we hem i pikinini* blong yu.”
14 Ale Ebraham i girap eli long moning, i tekem bred, mo wan skin botel blong wota, mo i givim long Hega. Hem i putum ol samting ya long solda blong Hega, mo i sanem hem wetem boe ya blong tufala i aot.+ Nao Hega i aot mo i go stap wokbaot olbaot long draeples blong Bereseba.+ 15 Biaen, wota long skin botel ya i finis, nao Hega i pusum boe ya i go aninit long wan bus. 16 Nao hem i wokbaot i go longwe lelebet, mo i sidaon hem wan, from we hem i stap tingting se: “Mi no wantem luk boe ya i ded.” Ale hem i sidaon long ples ya, i singaot bigwan mo i stap krae.
17 Nao God i harem voes blong boe ya,+ mo enjel blong hem long heven i singaot i kam long Hega se:+ “?Hega, wanem i rong long yu? Yu no fraet, from we God i harem voes blong boe ya long ples we hem i stap long hem. 18 Yu girap, yu leftemap boe ya, mo yu holemtaet hem, from we bambae mi mekem hem i kam wan bigfala nesen.”+ 19 Nao God i openem ae blong Hega, ale hem i luk wan wel blong wota, mo hem i go fulumap wota long skin botel ya, nao i kam givim long boe ya blong i dring. 20 Mo God i stap wetem boe ya+ taem hem i stap gruap. Boe ya i stap long draeples, mo hem i kam wan man blong sut long bonara. 21 Hem i stap long draeples long Paran,+ mo mama blong hem i tekem wan woman Ijip blong i kam waef blong hem.
22 Long taem ya, Abimelek mo Fikol we i lida blong ol ami blong hem, tufala i talem long Ebraham se: “God i stap wetem yu long evri samting we yu mekem.+ 23 Naoia long nem blong God, yu mas mekem wan strong promes long mi se, bambae yu no trikim mi wetem ol pikinini blong mi, mo wetem olgeta we bambae oli kamaot biaen long mi. Mo oltaem bambae yu soem lav long mi mo long ples we yu bin stap long hem, olsem we mi mi soem lav long yu.”+ 24 Ale Ebraham i talem se: “Mi mi promes strong se bambae mi mekem.”
25 Be Ebraham i komplen long Abimelek from wel blong wota we ol man blong wok blong Abimelek oli kam fos nao oli holem.+ 26 Ale Abimelek i talem se: “Mi mi no save se hu i mekem samting ya. Yu yu no bin talem long mi, mo tede nomo mi jes harem samting ya.” 27 Nao Ebraham i tekem sam sipsip mo sam buluk, i givim long Abimelek, mo tufala i mekem wan kontrak. 28 Taem Ebraham i tekemaot seven smol woman sipsip, mo i putum olgeta longwe long ol narafala sipsip, 29 Abimelek i askem long hem se: “?From wanem yu putum seven smol woman sipsip ya oli stap olgeta wan?” 30 Nao Ebraham i talem se: “Yu mas tekem seven smol woman sipsip ya long mi, from we hemia i olsem wan witnes se mi nao mi digim wel ya.” 31 Hemia nao from wanem hem i putum nem blong ples ya se Bereseba,*+ from we long ples ya nao tufala i mekem wan strong promes. 32 Ale oli mekem wan kontrak+ long Bereseba, biaen Abimelek wetem Fikol we i lida blong ol ami blong hem, tufala i gobak long ples blong ol man Filistia.+ 33 Biaen hem i planem wan tri long Bereseba we nem blong hem tamaris, mo long ples ya, hem i singaot long nem blong Jehova,+ God ya we i stap gogo i no save finis.+ 34 Mo Ebraham i stap* longtaem* long ples blong ol man Filistia.+
22 Nao biaen, tru God i traem Ebraham blong luk se hem i bilif long hem no nogat.+ Hem i talem long hem se: “!Ebraham!” Nao Ebraham i ansa se: “!Mi hemia!” 2 Ale hem i talem se: “Plis yu tekem Aesak,+ wan boe ya nomo we yu gat mo we yu lavem hem tumas,+ mo yutufala i go long ples ya Moria.+ Long ples ya, bambae mi soemaot wan bigfala hil long yu, mo long bigfala hil ya bambae yu kilim Aesak mo yu givim hem long mi olsem wan ofring we i bon fulwan.”
3 Ale Ebraham i girap eli long moning, i spletem faeawud blong ofring ya we i bon fulwan, mo i putum sadel long dongki blong hem, mo i tekem tufala man blong wok blong hem, wetem boe blong hem Aesak, nao oli go long ples ya we tru God i talem long hem. 4 Nao long namba 3 dei, Ebraham i lukluk i go, nao i luk ples ya i stap longwe. 5 Ale Ebraham i talem long tufala man blong wok blong hem se: “Yutufala i stap long ples ya wetem dongki, be mi wetem boe ya, bambae mitufala i go longwe blong mekem wosip, mo biaen bambae mitufala i kambak.”
6 Nao Ebraham i tekem ol faeawud blong ofring ya we i blong bon fulwan, mo i putum long solda blong boe blong hem Aesak. Biaen, hem i tekem faea mo naef,* nao tufala i wokbaot i go. 7 Ale Aesak i talem long papa blong hem Ebraham, se: “!Papa!” Ebraham i ansa se: “!Yes boe blong mi!” Nao Aesak i askem se: “Faea mo faeawud hemia, ?be wehem sipsip blong mekem ofring we i bon fulwan?” 8 Be Ebraham i talem se: “Boe blong mi, God nomo bambae i givim sipsip blong mekem ofring ya.”+ Nao tufala i wokbaot i go.
9 Biaen tufala i kamtru long ples ya we tru God i talem long Ebraham. Nao Ebraham i wokem wan olta long ples ya, mo i putumrere ol faeawud long hem. Nao hem i fasem han mo leg blong boe blong hem Aesak, mo i putum hem long ol faeawud antap long olta ya.+ 10 Biaen Ebraham i pusum han blong hem, i tekem naef,* mo i rere blong kilim i ded boe blong hem.+ 11 Be enjel blong Jehova long heven i singaot hem, i se: “!Ebraham, Ebraham!” Mo Ebraham i ansa se: “!Mi hemia!” 12 Nao enjel ya i talem se: “Yu no kilim boe ya, mo yu no mas mekem eni samting long hem. Naoia mi save se yu yu fraet long God, from we yu rere nomo blong givim boe blong yu long mi, nating se hem i wan nomo we yu yu gat.”+ 13 Ale Ebraham i lukluk raon long hem, mo i luk wan man sipsip we ol hon blong hem i fas long wan smol bus. Nao hem i go tekem man sipsip ya, i kilim, mo i bonem olsem wan ofring we i bon fulwan blong i tekem ples blong boe blong hem. 14 Mo Ebraham i putum nem blong ples ya se Jehova-jaire.* Hemia nao from wanem tede ol man oli stap talem se: “Long bigfala hil blong Jehova, bambae hem i givim samting we man i nidim.”+
15 Nao enjel blong Jehova long heven i singaot Ebraham bakegen, 16 i se: “Mi Jehova, mi mekem wan strong promes long nem blong mi,+ se: ‘From samting ya we yu mekem, mo yu rere nomo blong givim boe blong yu, wan nomo we yu gat,+ 17 bambae mi blesem yu mo bambae mi mekem ol pikinini* blong yu oli kam plante olsem ol sta long heven mo olsem sanbij long saed blong solwota.+ Mo pikinini* blong yu bambae i winim taon* blong ol enemi blong hem.+ 18 Mo tru long pikinini* blong yu,+ olgeta nesen long wol bambae oli kasem blesing, from we yu yu lesin long voes blong mi.’”+
19 Biaen Ebraham i kambak long tufala man blong wok blong hem, nao olgeta evriwan oli aot, oli gobak long Bereseba.+ Mo Ebraham i gohed blong stap long Bereseba.
20 Biaen, Ebraham i harem nius ya se: “Milka tu i bonem ol boe blong brata blong yu Naho.+ 21 Fasbon, nem blong hem Uj, mo ol brata blong hem, hemia Bus, mo Kemuel we i papa blong Aram, 22 mo Kesed, Haso, Pildas, Jidlaf, mo Betuel.”+ 23 Betuel i kam papa blong Rebeka.+ Hemia nao ol eit boe we Milka i bonem blong Naho we i brata blong Ebraham. 24 Naho i gat wan narafala woman blong hem, nem blong hem Rumaha. Hem tu i bonem ol boe ya: Teba, Gaham, Tahas, mo Mahaka.
23 Nao Sera i laef 127 yia. Hemia nao ol yia blong laef blong Sera.+ 2 Hem i ded long Kiriataba,+ hemia Hebron,+ long kantri ya Kenan.+ Mo Ebraham i stat blong sore mo krae from Sera. 3 Nao Ebraham i girap long fored blong dedbodi blong waef blong hem, mo i go talem long ol boe blong Het se:+ 4 “Mi mi wan man blong narafala kantri mo wan man kam nomo long medel blong yufala.+ Yufala i givim wan graon long mi blong i kam wan ples blong berem ol dedman, olsem nao mi save berem dedbodi blong waef blong mi.” 5 Nao ol boe blong Het oli talem long Ebraham se: 6 “Masta, plis yu lesin long mifala. Mifala i luk se yu yu wan jif we God i jusumaot.*+ Yu save berem dedbodi blong waef blong yu long eni ples we yu wantem, long beregraon blong mifala. I no gat wan long mifala we bambae i blokem yu.”
7 Ale Ebraham i girap, i bodaon long fes blong ol man long ples ya mo long ol boe blong Het,+ 8 mo i talem long olgeta se: “Sipos yufala* i agri blong letem mi mi berem dedbodi blong waef blong mi, plis yufala i lesin long mi, mo yufala i askem long Efron we i boe blong Johar, 9 blong i salem long mi hol blong ston blong hem long Makpela. Hol blong ston ya i stap long en blong graon blong hem. I gud hem i salem graon ya long mi long fes blong yufala, long ful praes blong hem,+ blong ples ya i kam beregraon blong mi.”+
10 Nao long taem ya, Efron we i wan laen blong Het, i stap sidaon wetem ol boe blong Het. Ale Efron i toktok long Ebraham, mo ol boe blong Het wetem olgeta man we oli kam insaed long get blong bigfala taon,+ oli harem we hem i talem se: 11 “!No masta blong mi! Plis yu lesin long mi. Mi givim graon ya long yu wetem hol blong ston we i stap long hem. Long fes blong ol man blong mi, mi givim ples ya long yu. Yu go berem dedbodi blong waef blong yu long hem.” 12 Nao Ebraham i bodaon long fes blong ol man long ples ya, 13 mo hem i talem long Efron long fes blong ol man se: “!Yu traem lesin long mi! Bambae mi pem graon ya long ful praes blong hem. Yu tekem silva mane ya, blong mi save go berem dedbodi blong waef blong mi.”
14 Nao Efron i talem long Ebraham se: 15 “Masta blong mi, plis yu lesin. Graon ya, praes blong hem i 400 silva sekel.* Be hemia i no impoten. Yu go berem dedbodi blong waef blong yu.” 16 Ale Ebraham i lesin long Efron, mo hem i skelem mane we Efron i talem long fes blong ol boe blong Het, hemia 400 silva sekel.* Hemia i folem wet we ol bisnesman oli agri long hem finis.+ 17 Taswe graon blong Efron long Makpela, we i stap long fored blong Mamre, graon ya wetem hol blong ston we i stap long hem mo ol tri long graon ya, oli kam 18 graon blong Ebraham. Hem i pem graon ya long fes blong ol boe blong Het, mo long fes blong ol man we oli kam insaed long get blong taon ya. 19 Biaen Ebraham i go berem waef blong hem Sera, long hol blong ston long Makpela we i stap long fored blong Mamre, hemia Hebron, long kantri ya Kenan. 20 Taswe ol boe blong Het oli givim graon mo hol blong ston we i stap long hem, i go long Ebraham blong i kam wan ples blong hem blong berem man.+
24 Nao Ebraham i kam olfala we i olfala, mo Jehova i stap blesem hem long evri samting we hem i mekem.+ 2 Ale wan dei, Ebraham i singaot man blong wok blong hem we i olfala moa long ol narawan, mo we i bos long olgeta samting blong hem,+ mo i talem long hem se: “Plis, yu putum han blong yu biaen long leg blong mi antap,* 3 from mi wantem se yu mekem wan strong promes long nem blong Jehova we i God blong heven mo wol, se bambae yu no tekem wan gel blong ol man Kenan we mi stap long medel blong olgeta, blong i kam waef blong boe blong mi.+ 4 Yu mas go long kantri blong mi, mo long ol famle blong mi,+ blong tekem wan waef blong boe blong mi Aesak.”
5 Be man blong wok blong hem i talem se: “?Olsem wanem sipos woman ya i no wantem kam wetem mi long ples ya? ?Bambae mi tekem boe blong yu i gobak long kantri we yu kamaot long hem?”+ 6 Be Ebraham i talem long hem se: “Yu mas lukaot gud se yu no tekem boe blong mi i gobak long ples ya.+ 7 Jehova we i God blong heven, hem nao i bin tekemaot mi long haos blong papa blong mi, mo long kantri we ol famle blong mi oli stap long hem,+ mo i toktok wetem mi, mo i mekem strong promes ya long mi se:+ ‘Bambae mi givim kantri ya+ long pikinini* blong yu.’+ Hem nao bambae i sanem enjel blong hem i go fastaem long yu,+ mo bambae yu mas tekem wan waef blong boe blong mi long ples ya.+ 8 Be sipos woman ya i no wantem kam wetem yu, i no moa nid blong yu holem strong promes ya. Be yu no mas tekem boe blong mi i gobak long kantri ya.” 9 Ale, man blong wok blong Ebraham i putum han blong hem biaen long leg blong Ebraham antap, mo i mekem strong promes long hem.+
10 Ale man blong wok blong Ebraham i tekem ten kamel wetem ol gudgudfala samting blong masta blong hem, mo i aot, i go long Mesopotemia, long bigfala taon blong Naho. 11 Nao hem i kamtru long wan wel blong wota we i stap aotsaed long bigfala taon ya, mo i mekem ol kamel oli spel long ples ya. Hemia klosap long sapa, long taem we ol woman oli stap kam long wel ya blong kasem wota. 12 Biaen hem i talem se: “Jehova, God blong masta blong mi Ebraham, plis yu mekem se tede wok blong mi bambae i go gud, mo yu soemaot se oltaem yu lavem masta blong mi Ebraham. 13 Naoia mi stap long springwota ya, mo ol gel blong ol man long taon ya oli stap kam blong kasem wota. 14 Bambae mi talem long wan yang woman we i kam, se: ‘Plis, yu letem mi dring smol wota long botel blong yu.’ Sipos hem i talem se: ‘Yu dring, mo bambae mi givim wota tu long ol kamel blong yu,’ plis yu letem tok ya i soemaot se yu yu jusum woman ya blong i kam waef blong man blong wok blong yu Aesak. Nao samting ya bambae i soemaot se yu yu lavem masta blong mi oltaem.”
15 Be taem hem i stap toktok yet, Rebeka we i gel blong Betuel,+ i kamtru mo wan botel wota i stap long solda blong hem. Betuel ya i boe blong Milka+ we i waef blong Naho,+ brata blong Ebraham. 16 Yang woman ya i naes we i naes, mo hem i no save man yet. Hem i godaon long springwota ya, i fulumap botel blong hem, mo i kam antap bakegen. 17 Wantaem nomo, man blong wok blong Ebraham i resis i go mitim hem, mo i talem se: “Plis, yu givim smol wota long botel blong yu, blong mi dring.” 18 Nao woman ya i talem se: “Yu dring, masta blong mi.” Nao kwiktaem nomo, hem i tekemaot botel ya long solda blong hem, mo i mekem man ya i dring wota. 19 Afta we hem i givim wota long man ya, hem i talem se: “Bambae mi go kasem wota blong ol kamel blong yu tu, mo bambae mi gohed blong mekem olsem gogo kasem we oli fulap.” 20 Nao kwiktaem nomo, hem i kafsaedem wota i go long ples blong wota blong ol animol, mo i resis i go long wel ya bakegen mo bakegen blong kasem wota, mo hem i gohed blong kasem wota blong evri kamel ya. 21 Long olgeta taem ya, man ya i sapraes nao i no moa toktok mo i stap lukluk woman ya, mo i no sua sipos Jehova i blesem trip blong hem no nogat.
22 Taem ol kamel ya oli dring finis, man ya i tekemaot wan gol ring blong nus we hevi blong hem i haf sekel,* mo i givim long woman ya. Mo tu, hem i givim tu gol braslet we hevi blong tufala i ten sekel.* 23 Mo hem i talem long woman ya se: “Plis yu talem long mi, ?hu i papa blong yu? ?I gat rum long haos blong papa blong yu we mifala i save slip long hem long naet?” 24 Nao woman ya i talem se: “Papa blong mi Betuel,+ we i boe blong Milka mo Naho.”+ 25 Mo hem i gohed i se: “Mifala i gat ples we yu save slip long hem long naet, mo tu i gat ples blong ol kamel mo fulap gras blong olgeta.” 26 Nao man ya i bodaon long fes blong Jehova blong ona long hem, 27 mo i talem se: “Mi mi presem Jehova, God blong masta blong mi Ebraham, from we hem i no lego lav we hem i gat oltaem long masta blong mi, mo hem i holemstrong long promes blong hem. Jehova i lidim mi mi kam long haos blong brata blong masta blong mi.”
28 Nao yang woman ya i resis i go long haos blong mama blong hem, blong talemaot ol samting ya. 29 Nao Rebeka i gat wan brata we nem blong hem Laban.+ Ale Laban ya i resis i go blong luk man blong wok blong Ebraham we i stap aotsaed long taon, long springwota. 30 Taem Laban i luk ring blong nus mo ol braslet long han blong sista blong hem Rebeka, mo i harem we sista blong hem i talem se: “Hemia nao samting we man ya i talem,” hem i resis i go blong mitim man ya, we i stap stanap yet wetem ol kamel blong hem long springwota. 31 Nao wantaem nomo Laban i talem se: “Yu we Jehova i stap blesem yu, yu kam. ?From wanem yu stap stanap yet long ples ya? Mi mi mekemrere haos finis mo ples blong ol kamel.” 32 Nao man blong wok blong Ebraham i kam insaed long haos, mo hem* i tekemaot ol samting we oli stap long kamel, nao i givim kakae long olgeta, mo wota blong wasem leg blong man blong wok blong Ebraham wetem leg blong ol man we oli folem hem. 33 Be taem oli karem kakae i kam blong hem i kakae, hem i talem se: “Bambae mi no kakae gogo kasem we mi talemaot from wanem mi kam long ples ya.” Ale Laban i talem se: “!Yu gohed, yu talemaot!”
34 Nao hem i gohed i se: “Mi mi man blong wok blong Ebraham.+ 35 Mo Jehova i blesem masta blong mi bigwan, mo i mekem se hem i rij we i rij taem hem i givim plante sipsip long hem, wetem plante buluk, silva, gol, ol man slef, ol woman slef, ol kamel, mo ol dongki.+ 36 Mo tu, masta blong mi i gat wan boe we waef blong hem Sera i bonem taem hem i olfala we i olfala.+ Mo bambae hem i givim evri samting we hem i gat long boe ya.+ 37 Masta blong mi i mekem mi talem wan strong promes, i se: ‘Yu no mas tekem wan gel blong ol man Kenan we mi stap long ples blong olgeta, blong i kam waef blong boe blong mi.+ 38 Nogat. Be bambae yu go long haos blong papa blong mi mo long ol famle blong mi,+ mo yu mas tekem wan waef blong boe blong mi.’+ 39 Be mi talem long masta blong mi se: ‘?Olsem wanem sipos woman ya i no wantem kam wetem mi?’+ 40 Nao hem i talem long mi se: ‘Jehova, we mi stap wokbaot long fes blong hem,+ bambae i sanem enjel blong hem+ i go wetem yu, mo bambae hem i mekem wok blong yu i go gud, mo yu mas tekem wan waef blong boe blong mi long ol famle blong mi mo long haos blong papa blong mi.+ 41 Be sipos yu go long ol famle blong mi mo oli no givim woman ya long yu, bambae i no moa nid blong yu holem strong promes ya we yu mekem long mi. Samting ya bambae i mekem se yu kam fri long promes ya.’+
42 “Be tede, taem mi kam long springwota ya, mi talem se: ‘Jehova, God blong masta blong mi Ebraham, sipos i tru se yu stap mekem wok blong mi i go gud, hemia nao samting we bambae i hapen. 43 Taem mi stap stanap long springwota, mo wan yang woman i kam blong kasem wota,+ bambae mi talem long hem se: “Plis yu letem mi dring smol wota long botel blong yu,” 44 mo bambae hem i talem se: “Yu dring, mo bambae mi kasem wota blong ol kamel blong yu tu.” Woman ya nao bambae i kam woman we Jehova i jusum blong i kam waef blong boe blong masta blong mi.’+
45 “Be taem mi stap prea yet long hat blong mi, Rebeka i kamtru wetem wan botel wota long solda blong hem, nao hem i godaon long springwota, mo i kasem wota. Ale mi talem long hem se: ‘Plis yu givim smol wota blong mi dring.’+ 46 Ale kwiktaem nomo, hem i tekemaot botel ya long solda blong hem mo i se: ‘Yu dring.+ Mo bambae mi givim wota long ol kamel blong yu tu.’ Nao mi dring, mo hem i givim wota long ol kamel tu. 47 Biaen mi askem long hem se: ‘?Hu i papa blong yu?’ Nao hem i ansa se: ‘Papa blong mi Betuel we i boe blong Naho mo Milka.’ Ale mi putum ring long nus blong hem mo ol braslet long han blong hem.+ 48 Mo mi bodaon long fes blong Jehova, blong ona long hem, mo mi presem Jehova we i God blong masta blong mi Ebraham.+ Hem nao i lidim mi, nao mi faenem gel blong brata blong masta blong mi, blong i kam waef blong boe blong hem. 49 Naoia, yufala i mas talem long mi sipos yufala i wantem soem lav oltaem long masta blong mi mo sipos yufala i wantem mekem promes long hem. Be sipos yufala i no wantem, yufala i talem, olsem nao bambae mi go long wan defren ples.”+
50 Nao Laban mo Betuel tufala i ansa se: “Jehova nao i mekem samting we i hapen. Mifala i no save talem ‘yes’ o ‘no.’* 51 Rebeka hemia i stap. Yu tekem hem i go, mo i gud hem i kam waef blong boe blong masta blong yu, olsem we Jehova i talemaot.” 52 Taem man blong wok blong Ebraham i harem tok ya, wantaem nomo hem i bodaon long Jehova we fes blong hem i go long graon. 53 Nao man ya i tekemaot ol klos mo ol samting we oli wokem long silva mo long gol, mo i givim long Rebeka. Mo hem i givim ol sas samting long brata blong hem mo long mama blong hem. 54 Biaen, hem wetem ol man we oli folem hem, oli kakae mo oli dring, mo oli slip long haos ya.
Taem man ya i girap long moning, hem i talem se: “Yufala i sanem mi mi gobak long masta blong mi.” 55 Ale brata blong woman ya mo mama blong hem, tufala i talem se: “Letem yang woman ya i stap wetem mifala ten dei bakegen. Biaen hem i save go.” 56 Be hem i talem se: “Yufala i luk we Jehova i stap mekem wok blong mi i go gud, taswe yufala i no mas blokem mi. Yufala i sanem mi blong mi gobak long masta blong mi.” 57 Ale oli talem se: “I gud yumi singaot yang woman ya i kam, mo yumi askem long hem.” 58 Nao oli singaot Rebeka i kam, mo oli askem long hem se: “?Bambae yu go wetem man ya?” Nao hem i ansa se: “Mi mi glad nomo blong go.”
59 Ale oli sanem sista blong olgeta Rebeka+ i go, wetem woman we i lukaot long hem taem hem i smol,*+ mo man blong wok blong Ebraham mo ol man blong hem. 60 Mo oli blesem Rebeka, oli se: “Sista blong mifala, prea blong mifala se olgeta we bambae oli kamaot biaen long yu, oli plante taosen.* Mo prea blong mifala se ol pikinini* blong yu bambae oli winim taon* blong ol enemi blong olgeta.”+ 61 Biaen, Rebeka mo ol woman blong wok blong hem oli klaem long ol kamel mo oli folem man ya. Mo man ya i tekem Rebeka, nao oli go.
62 Nao Aesak i stap long Negeb,+ mo hem i aot long Berelahaeroe,+ i stap kam. 63 Nao long sapa, Aesak i stap wokbaot long open ples mo i stap tingting dip.+ !Taem hem i lukluk i go, hem i luk we ol kamel oli stap kam! 64 Mo taem Rebeka i lukluk i go, hem i luk Aesak, nao kwiktaem nomo hem i jamdaon long kamel. 65 Nao hem i askem long man blong wok blong Ebraham se: “?Hu ya man ya we i stap wokbaot i kam long yumi?” Mo man ya i ansa se: “Hemia masta blong mi ya.” Ale Rebeka i tekem wan kaliko mo i kavremap hed blong hem. 66 Nao man blong wok blong Ebraham i talemaot long Aesak evri samting we hem i bin mekem. 67 Biaen, Aesak i tekem Rebeka i go long tent blong mama blong hem Sera.+ Nao long fasin ya, hem i tekem Rebeka i kam waef blong hem. Nao Aesak i lavem Rebeka tumas,+ mo hem i no moa harem nogud from ded blong mama blong hem.+
25 Nao Ebraham i mared long wan narafala woman bakegen, we nem blong hem Ketura. 2 Sam taem biaen, woman ya i bonem ol boe ya: Simran, Joksan, Medan, Midian,+ Isbak, mo Suaha.+
3 Joksan i kam papa blong Seba mo Dedan.
Ol boe blong Dedan, i gat Asuru, Letus, mo Leum.*
4 Ol boe blong Midian, i gat Efaha, Efa, Hanok, Abida, mo Eldaha.
Olgeta evriwan ya oli ol boe blong Ketura.
5 Biaen, Ebraham i givim olgeta samting blong hem long Aesak.+ 6 Be Ebraham i givim ol presen tu long ol boe blong hem we ol narafala woman blong hem oli bonem. Mo taem hem i laef yet, hem i sanemaot olgeta oli go stap long ol narafala kantri long is, longwe long boe blong hem Aesak.+ 7 Mo Ebraham i laef blong 175 yia. 8 Biaen, Ebraham i pulum las win blong hem mo i ded, nao oli berem hem olsem ol olfala blong hem bifo. Hem i gat wan gudfala laef mo taem hem i ded, hem i olfala we i olfala. 9 Nao tufala boe blong hem, Aesak mo Ismael, tufala i berem hem long hol blong ston long Makpela, we i stap long fored blong Mamre, long graon blong Efron we i boe blong Johar we i wan laen blong Het.+ 10 Graon ya, Ebraham i pem long ol boe blong Het. Long ples ya nao oli berem Ebraham long hem, mo waef blong hem Sera.+ 11 Afta long ded blong Ebraham, God i gohed blong blesem boe blong hem Aesak,+ mo Aesak i stap klosap long Berelahaeroe.+
12 Hemia stori blong Ismael+ we i boe blong Ebraham mo woman Ijip ya Hega.+ Hega ya i woman slef blong Sera.
13 Hemia nem blong ol boe blong Ismael folem famle laen blong olgeta. Fasbon blong Ismael, nem blong hem Nebaeot,+ biaen i gat Kedara,+ Adbehel, Mibsam,+ 14 Mismaha, Dumaha, Masaha, 15 Hadad, Tema, Jeturu, Nafis, mo Kedemaha. 16 Hemia nao ol boe blong Ismael, hemia 12 jif wetem ol laen blong olgeta, mo hemia nem blong ol vilej blong olgeta mo nem blong ol kamp* blong olgeta.+ 17 Mo Ismael i laef blong 137 yia. Biaen, hem i pulum las win blong hem mo hem i ded, mo oli berem hem olsem ol olfala blong hem bifo. 18 Mo ples blong olgeta* i stat long Havila,+ hemia klosap long Suru+ mo long Ijip, mo i go kasem long Asiria. Hem i stap klosap long olgeta brata blong hem.*+
19 Mo hemia stori blong Aesak we i boe blong Ebraham.+
Ebraham i papa blong Aesak. 20 Aesak i gat 40 yia taem hem i mared long Rebeka, we i gel blong Betuel+ mo i sista blong Laban. Betuel i blong Padan-aram mo hem wetem Laban, tufala i man Aram. 21 Mo Aesak i gohed blong askem long Jehova blong i tingbaot waef blong hem, from we hem i no save karem pikinini. Ale Jehova i ansa long prea blong hem, mo waef blong hem Rebeka, i gat bel. 22 Be tufala boe we oli stap long bel blong hem, tufala i stap faet,+ ale Rebeka i talem se: “Sipos samting ya i stap gohed olsem, ?from wanem mi gohed blong laef?” Ale hem i askem tingting blong Jehova. 23 Mo Jehova i talem long hem se: “I gat tu nesen i stap insaed long bel blong yu,+ mo insaed long yu, i gat tu grup blong man we bambae oli seraot.+ Wan nesen bambae i strong moa long narawan,+ mo fasbon bambae i mekem wok blong sekenbon.”+
24 Nao long taem we Rebeka i bonem pikinini, !luk! i gat tu pikinini long bel blong hem. 25 Taem fasbon i kamaot, hem i red fulwan, mo i gat plante hea long bodi blong hem olsem se i werem wan klos,+ ale oli putum nem blong hem se Esao.*+ 26 Biaen brata blong hem i kamaot, be han blong hem i holemtaet leg blong Esao,+ taswe oli putum nem blong hem se Jekob.*+ Aesak i gat 60 yia taem Rebeka i bonem tufala boe ya.
27 Taem tufala boe ya i stap gruap, Esao i kam wan man we i gat gudhan blong hanting,+ hem i wan man we i laekem blong wokbaot long bus. Be Jekob i wan man we i no gat poen agens long hem, hem i stap nomo long ol tent.+ 28 Mo Aesak i lavem Esao from we Esao i stap karem mit i kam blong hem i kakae, be Rebeka i lavem Jekob.+ 29 Wan dei, taem Jekob i stap boelem supsup, Esao i kambak long bus we i slak we i slak. 30 Ale Esao i talem long Jekob se: “!Plis, yu givim sam red supsup ya long mi! !Mi mi slak tumas!* !Yu hariap!” Hemia nao from wanem hem i karem nem ya Edom.*+ 31 Nao Jekob i talem se: “!Fastaem yu salem long mi, raet blong yu olsem fasbon!”+ 32 Mo Esao i gohed, i talem se: “!Yu luk, bambae mi ded nao! ?Raet blong fasbon ya bambae i givhan long mi olsem wanem?” 33 Nao Jekob i gohed i se: “!Yu mas mekem wan strong promes long mi fastaem!” Ale Esao i mekem wan strong promes long hem, mo i salem raet blong hem olsem fasbon, long Jekob.+ 34 Biaen Jekob i givim bred mo supsup blong bin ya lentil long Esao, nao Esao i kakae mo i dring, biaen hem i girap mo i go. Long fasin ya nao, Esao i ting nating long raet blong hem olsem fasbon.
26 Nao i no moa gat kakae long kantri ya, olsem we i bin hapen long taem blong Ebraham.+ Ale Aesak i go luk Abimelek we i king blong ol man Filistia, long Gerara. 2 Biaen Jehova i kamtru long hem mo i talem se: “Yu no mas godaon long Ijip. Yu stap nomo long kantri ya we mi soem long yu. 3 Yu stap long ples ya olsem wan man blong narafala kantri,+ mo bambae mi gohed blong stap wetem yu mo blesem yu, from we bambae mi givim olgeta ples long kantri ya long yu mo long ol pikinini* blong yu.+ Mo bambae mi holemtaet strong promes we mi mekem long papa blong yu Ebraham, hemia se:+ 4 ‘Bambae mi mekem pikinini* blong yu i kam plante olsem ol sta long heven,+ mo bambae mi givim olgeta ples long kantri ya long ol pikinini* blong yu,+ mo olgeta nesen long wol bambae oli kasem blesing tru long pikinini* blong yu.’+ 5 Hemia from we Ebraham i lesin long voes blong mi, mo i gohed blong mekem ol samting we mi wantem, mo i holemtaet ol komanmen blong mi, mo ol loa blong mi.”+ 6 Ale Aesak i gohed blong stap long Gerara.+
7 Taem ol man ples ya oli luk Rebeka mo oli askem long Aesak se hem i hu, Aesak i stap talem se: “Hem i sista blong mi.”+ Aesak i fraet blong talem se Rebeka i waef blong hem, from we hem i talem se: “I nogud ol man ples ya oli kilim mi mi ded from Rebeka,” from we hem i naes tumas.+ 8 Plante dei afta, Abimelek we i king blong ol man Filistia i stap long haos blong hem mo i lukluk tru long windo, nao i luk we Aesak i stap mekem sam samting long* waef blong hem Rebeka, blong soem filing blong hem.+ 9 Nao wantaem nomo, Abimelek i singaot Aesak, mo i talem se: “!Hem i waef blong yu ya! ?From wanem yu talem se hem i sista blong yu?” Ale Aesak i talem se: “Mi talem olsem from we mi fraet se bambae oli kilim mi mi ded from hem.”+ 10 Be Abimelek i gohed i se: “?Wanem samting ya we yu yu mekem long mifala?+ !I isi nomo blong wan long ol man ya i slip wetem waef blong yu! !Mo hemia bambae i mekem se mifala i gat fol!”+ 11 Biaen Abimelek i givim oda long evri man se: “!Eni man we i tajem man ya wetem waef blong hem, bambae hem i mas ded!”
12 Nao Aesak i stat blong saksakem sid long ples ya, mo long sem yia ya, ol kakae we hem i tekemaot, oli 100 taem antap moa long wanem we hem i planem, from we Jehova i stap blesem hem.+ 13 Aesak i kam rij, mo hem i gohed blong gat plante moa samting gogo hem i kam rij we i rij. 14 Hem i gat plante sipsip mo plante buluk, mo hem i gat plante man blong wok,+ nao ol man Filistia oli stat blong jalus long hem.
15 Ale ol man Filistia oli tekem graon mo oli berem evri wel we ol man blong wok blong papa blong hem Ebraham, oli bin digim taem hem i laef yet.+ 16 Nao Abimelek i talem long Aesak se: “Yu aot long ples ya, from we naoia yu stap kam strong moa i bitim mifala.” 17 Ale Aesak i aot long ples ya, mo i go mekem kamp blong hem long krik* long Gerara,+ mo hem i stap long ples ya. 18 Nao Aesak i digim bakegen ol wel ya we papa blong hem Ebraham i bin digim be ol man Filistia oli berem afta we hem i ded.+ Mo hem i putum ol sem nem nomo long olgeta we papa blong hem i bin putum fastaem.+
19 Taem ol man blong wok blong Aesak oli stap digim graon long krik* ya, oli faenem wan wel we i gat fres wota long hem. 20 Nao ol man Gerara we oli stap lukaot long sipsip, oli stat blong rao long ol man blong Aesak we oli stap lukaot long sipsip, oli se: “!Wota ya i blong mifala!” Ale Aesak i putum nem blong wel ya se Esek,* from we olgeta oli rao wetem hem. 21 Ale oli digim wan narafala wel, be ol man ya oli rao long olgeta bakegen. Ale hem i putum nem blong wel ya se Sitnaha.* 22 Biaen, hem i aot long ples ya mo i digim wan narafala wel, be oli no moa rao from, ale hem i putum nem blong wel ya se Rehobot,* mo i talem se: “Naoia Jehova i givim bigfala spes long yumi mo i mekem se yumi kam plante long ples ya.”+
23 Biaen hem i aot long ples ya mo i go long Bereseba.+ 24 Nao long naet ya, Jehova i kamtru long Aesak, mo i talem se: “Mi mi God blong papa blong yu Ebraham.+ Yu no mas fraet+ from we mi mi stap wetem yu, mo bambae mi blesem yu mo mi mekem ol pikinini* blong yu oli kam plante we plante, from man blong wok blong mi Ebraham.”+ 25 Ale hem i wokem wan olta long ples ya mo i singaot long nem blong Jehova.+ Mo hem i stanemap tent blong hem long ples ya,+ mo ol man blong hem oli digim wan wel long ples ya.
26 Biaen, Abimelek wetem Ahusat we i advaesa blong hem, mo Fikol we i lida blong ami blong hem, oli aot long Gerara, mo oli kam luk Aesak.+ 27 Nao Aesak i talem long olgeta se: “?From wanem yufala i kam luk mi? Yufala i no laekem mi mo yufala i sanemaot mi i gowe finis long ples blong yufala.” 28 Nao oli talem se: “Mifala i luksave klia nomo se Jehova i stap wetem yu.+ Ale mifala i talem se: ‘Plis, i mas gat wan strong promes bitwin yu mo mifala, mo i gud mifala i mekem wan kontrak wetem yu,+ 29 se bambae yu no spolem mifala olsem we mifala i no spolem yu, from we mifala i mekem i gud long yu taem mifala i sanem yu yu aot long pis. Yu nao Jehova i stap blesem yu.’” 30 Biaen Aesak i mekem wan bigfala kakae blong olgeta, nao oli kakae mo oli dring. 31 Long nekis dei, oli girap long eli moning, mo oli mekem wan strong promes bitwin olgeta.+ Biaen Aesak i sanem olgeta oli go, mo oli aot long pis.
32 Long dei ya, ol man blong wok blong Aesak oli kam luk hem, mo oli talemaot nius long saed blong wel we oli digim,+ oli se: “!Mifala i faenem wota!” 33 Ale Aesak i putum nem blong wel ya se Sibah. Hemia nao from wanem kam kasem tede, oli singaot bigfala taon ya se Bereseba.+
34 Taem Esao i gat 40 yia, hem i tekem Judit mo Basemat blong tufala i kam waef blong hem. Judit ya i gel blong Beheri we i wan laen blong Het, mo Basemat i gel blong Elon we i wan laen blong Het.+ 35 Tufala woman ya i stap mekem Aesak mo Rebeka i harem nogud tumas.+
27 Nao taem Aesak i kam olfala mo hem i no moa save lukluk, hem i singaot fasbon blong hem Esao+ i kam, mo i talem se: “!Boe blong mi!” Mo Esao i ansa se: “!Mi hemia!” 2 Nao Aesak i gohed i se: “Naoia mi kam olfala. Mi no save wetaem bambae mi ded. 3 Naoia plis yu tekem bonara mo ol ara blong yu, yu go long bus, mo yu kilim sam wael animol blong mi kakae.+ 4 Biaen yu kukum mit ya mo yu mekem tes blong hem i gud we i gud olsem we mi laekem, mo yu kam givim long mi. Ale bambae mi kakae mo biaen bambae mi* blesem yu bifo we mi ded.”
5 Be Rebeka i stap lesin taem Aesak i toktok wetem boe blong hem Esao. Nao Esao i aot i go long bus blong kilim animol mo karem i kam.+ 6 Ale Rebeka i talem long boe blong hem Jekob,+ se: “Mi jes harem papa blong yu i talem long brata blong yu Esao, se: 7 ‘Yu go kilim sam wael animol, mo yu karem i kam, yu kukum mo yu mekem tes blong hem i gud we i gud olsem we mi laekem. Nao bambae mi kakae, biaen mi blesem yu long fes blong Jehova, bifo we mi ded.’+ 8 Naoia boe blong mi, yu lesin gud, mo yu mekem samting we bambae mi talem long yu.+ 9 Plis yu go long ples blong ol animol, yu tekem tu smol nani we oli beswan, mo yu karem i kam. Bambae mi kukum, mi mekem tes blong hem i gud we i gud olsem we papa blong yu i laekem. 10 Biaen bambae yu tekem i go long papa blong yu, blong hem i kakae, nao bambae hem i blesem yu bifo we hem i ded.”
11 Be Jekob i talem long mama blong hem Rebeka se: “Brata blong mi Esao i gat plante hea,+ be mi, skin blong mi i smut. 12 ?Olsem wanem sipos papa blong mi i tajem mi?+ Bambae hem i ting se mi stap jikim hem, nao bambae hem i no moa blesem mi, be i singaot trabol i kam long mi.” 13 Nao mama blong hem i talem long hem se: “Boe blong mi, sipos i olsem, trabol ya bambae i kam long mi. Be yu go mekem samting we mi talem, yu go tekem ol smol nani ya i kam.”+ 14 Ale hem i go tekem ol nani ya, mo i givim long mama blong hem. Nao mama blong hem i kukum, i mekem tes blong hem i gud we i gud olsem we papa blong hem i laekem. 15 Biaen Rebeka i tekem beswan klos blong fasbon blong hem Esao we i stap long haos, mo i mekem sekenbon blong hem Jekob i werem.+ 16 Mo tu, hem i putum hea blong tufala smol nani ya long ol han blong Jekob, mo long nek blong hem we i no gat hea long hem.+ 17 Biaen hem i tekem mit ya we hem i kukum mo bred we hem i mekem, mo i givim long boe blong hem Jekob.+
18 Ale Jekob i go luk papa blong hem, mo i talem se: “!Papa blong mi!” Nao Aesak i se: “!Mi hemia! ?Be boe blong mi, yu hu ya?” 19 Nao Jekob i talem long papa blong hem se: “Mi mi Esao, fasbon blong yu.+ Mi mekem olsem we yu talem. Plis yu sidaon, mo yu kakae sam mit ya we mi kukum, olsem nao yu* save blesem mi.”+ 20 Nao Aesak i talem long boe blong hem se: “?Boe blong mi, wanem i mekem se yu faenem mit ya hariap olsem?” Nao Jekob i ansa se: “God blong yu Jehova nao i mekem mi faenem hem.” 21 Biaen Aesak i talem long Jekob se: “Boe blong mi, plis yu kam klosap, blong mi save tajem yu, blong harem sipos i tru se yu yu boe blong mi Esao no nogat.”+ 22 Ale Jekob i kam klosap long papa blong hem Aesak, mo papa blong hem i tajem hem, nao biaen i talem se: “Voes i voes blong Jekob, be ol han oli ol han blong Esao.”+ 23 Aesak i no luksave se hemia Jekob, from we i gat ol hea long han blong hem olsem brata blong hem Esao. Ale hem i blesem Jekob.+
24 Biaen long samting ya, hem i askem se: “?I tru se yu yu boe blong mi Esao?” Nao Jekob i ansa se: “Yes, mi ya.” 25 Biaen Aesak i talem se: “Boe blong mi, yu givim sam mit ya we yu kukum, blong mi kakae. Biaen bambae mi* blesem yu.” Ale Jekob i givim mit ya long hem nao hem i kakae, mo hem i karem waen i kam, nao hem i dring. 26 Biaen papa blong hem Aesak i talem long hem se: “Boe blong mi, plis yu kam klosap, mo yu kis long mi.”+ 27 Ale Jekob i kam klosap long hem mo i kisim hem, mo papa blong hem i smelem klos blong hem.+ Biaen hem i blesem hem, mo i se:
“Yu luk, smel blong boe blong mi i olsem smel blong open ples we Jehova i blesem. 28 Prea blong mi se tru God bambae i mekem we graon blong yu i rij,+ mo i mekem wota blong naet we i kamaot long heven i foldaon long hem,+ mo i givim plante sid mo niufala waen long yu.+ 29 Bambae ol man oli wok blong yu, mo ol nesen bambae oli bodaon long yu. Bambae yu bos long ol brata blong yu, mo ol boe blong mama blong yu bambae oli bodaon long yu.+ Man we i singaot trabol i kam long yu bambae i kasem trabol, mo man we i blesem yu bambae i kasem blesing.”+
30 Taem Aesak i blesem Jekob finis, Jekob i aot long fes blong papa blong hem. Be taem Jekob i jes aot i go, Esao we i bin stap hanting, i kambak.+ 31 Nao Esao tu i kukum wan kakae we tes blong hem i gud we i gud, mo i karem i go long papa blong hem, mo i talem se: “I gud papa blong mi i girap mo i kakae sam mit ya we boe blong hem i karem i kam, olsem nao yu* save blesem mi.” 32 Ale papa blong hem Aesak, i askem long hem se: “?Be yu hu ya?” Mo Esao i ansa se: “Mi ya fasbon boe blong yu, Esao.”+ 33 Nao Aesak i seksek bigwan, mo i se: “?Be hu ya we i kilim animol mo i karem mit blong hem i kam long mi? Mi mi kakae finis bifo we yu kamtru, mo mi blesem hem. !Mo i tru se bambae hem i kasem blesing!”
34 Taem Esao i harem ol tok ya we papa blong hem i talem, hem i stat blong singaot bigwan mo i krae long wan fasin we i soemaot se hem i no glad nating, mo i talem long papa blong hem se: “!Plis papa blong mi, yu blesem mi, yes mi tu!”+ 35 Be papa blong hem i talem se: “Brata blong yu i kam long ples ya, mo i trikim mi blong hem i save kasem ol blesing ya we oli blong yu.” 36 Nao Esao i talem se: “Hemia namba 2 taem nao we hem i trikim mi, hemia nao from wanem nem blong hem Jekob.*+ !Hem i tekemaot raet blong fasbon long mi finis,+ mo naoia hem i tekemaot blesing blong mi tu!”+ Mo hem i gohed i se: “?Be yu no gat wan blesing blong mi i stap?” 37 Be Aesak i talem long Esao se: “Mi mi putumap hem blong i bos long yu,+ mo mi givim evri brata blong hem blong oli wok blong hem, mo mi givim sid mo niufala waen blong givhan long hem.+ Boe blong mi, i no moa gat wan samting i stap blong mi givim long yu.”
38 Nao Esao i talem long papa blong hem se: “?Papa blong mi, i no gat wan blesing nating i stap? !Yu blesem mi, papa blong mi, yu blesem mi tu!” Nao Esao i singaot bigwan mo i krae we i krae.+ 39 Ale papa blong hem Aesak, i talem long hem se:
“Yu luk, bambae yu yu stap longwe long gudfala graon we i rij, mo longwe long wota blong naet we i foldaon long heven.+ 40 Oltaem bambae yu yusum naef blong faet blong stap laef,+ mo bambae yu wok blong brata blong yu.+ Be taem yu kam taed long yok blong hem we i stap long nek blong yu, bambae yu brekem yok ya.”+
41 Be Esao i no laekem Jekob nating mo i agensem hem, from blesing we papa blong hem i givim long Jekob.+ Mo Esao i stap talem long hat blong hem se: “Papa blong mi bambae i ded i no longtaem.+ Be afta we taem blong sore i finis, bambae mi kilim i ded brata blong mi Jekob.” 42 Taem oli talemaot long Rebeka ol tok blong fasbon boe blong hem Esao, wantaem nomo Rebeka i sanem tok i go long sekenbon blong hem Jekob blong i kam, mo i talem long hem se: “!Yu luk! Brata blong yu Esao i wantem givimbak long yu, taswe hem i stap plan blong kilim yu yu ded. 43 Boe blong mi, naoia yu mas mekem samting we bambae mi talem long yu. Yu girap mo yu ronwe i go long brata blong mi Laban, long Haran.+ 44 Yu stap smoltaem wetem hem, gogo kasem we kros blong brata blong yu i godaon, 45 mo gogo kasem we hem i no moa kros long yu, mo i fogetem samting we yu mekem long hem. Biaen bambae mi sanem tok i go long yu, blong yu kambak. ?From wanem bambae mi lusum yutufala long sem dei nomo?”
46 Biaen, Rebeka i gohed blong talem long Aesak se: “Ol gel long laen blong Het oli mekem se mi no glad nating long laef blong mi.+ Sipos Jekob i tekem wan gel long laen blong Het, olsem ol gel ya, blong i kam waef blong hem, !i moa gud mi ded nomo!”+
28 Nao Aesak i singaot Jekob i kam, i blesem hem, mo i talem long hem se: “Yu no mas tekem wan long ol gel Kenan blong i kam waef blong yu.+ 2 Yu go long Padan-aram, long haos blong Betuel we i papa blong mama blong yu. Mo long ples ya, yu tekem wan gel blong Laban+ we i brata blong mama blong yu, blong i kam waef blong yu. 3 God Ya We i Gat Olgeta Paoa bambae i blesem yu, i mekem yu gat plante pikinini mo yu kam plante, mo bambae wan kongregesen blong ol man i kamaot long yu.+ 4 Mo bambae hem i givim long yu wetem ol pikinini* blong yu, blesing ya we hem i promes blong givim long Ebraham,+ nao bambae yu kasem graon ya we yu bin stap long hem olsem wan man blong narafala kantri, hemia graon ya we God i givim long Ebraham.”+
5 Ale Aesak i sanem Jekob i go. Nao Jekob i wokbaot i go long Padan-aram, blong go luk Laban we i boe blong man Aram ya Betuel.+ Laban ya i brata blong Rebeka+ we i mama blong Jekob mo Esao.
6 Esao i luk we Aesak i blesem Jekob mo i sanem hem i go long Padan-aram blong faenem wan waef blong hem longwe. Mo hem i luk we Aesak i blesem Jekob, mo i talem long hem se: “Yu no mas tekem wan long ol gel Kenan blong i kam waef blong yu,”+ 7 mo hem i luk we Jekob i obei long papa mo mama blong hem, nao i aot i go long Padan-aram.+ 8 Nao Esao i luksave se papa blong hem Aesak, i no glad long ol gel Kenan.+ 9 Ale hem i go i luk famle blong Ismael, mo i tekem Mahalat, blong i kam namba 3 waef blong hem. Mahalat ya i sista blong Nebaeot, mo tufala i pikinini blong Ismael we i boe blong Ebraham.+
10 Nao Jekob i aot long Bereseba mo i stap wokbaot i go long Haran.+ 11 Nao taem san i stap godaon, hem i kamtru long wan ples, mo i stap long ples ya blong slip. Ale hem i tekem wan ston, i putumgud blong hem i pilo long hem, nao i ledaon long ples ya.+ 12 Nao hem i drim, !mo luk! i gat wan lada we i stat long wol mo i go kasem heven. Mo hem i luk we ol enjel blong God oli stap go antap mo oli stap kamdaon long lada ya.+ 13 !Nao luk! Jehova i stap antap long lada ya, mo i talem se:
“Mi mi Jehova, mi God blong ol olfala blong yu Ebraham mo Aesak.+ Kantri mo ples ya we yu stap slip long hem, bambae mi givim long yu mo long ol pikinini* blong yu.+ 14 Mo bambae ol pikinini* blong yu oli kam plante olsem das blong graon,+ mo bambae oli go stap long ol ples long wes i go kasem is, mo long not i go kasem saot. Mo olgeta famle long wol bambae oli kasem blesing tru long yu mo tru long pikinini* blong yu.+ 15 Mi mi stap wetem yu, mo bambae mi lukaot gud long yu long eni ples we yu go long hem, mo bambae mi tekem yu yu kambak long ples ya.+ Bambae mi no lego yu gogo mi mekem olgeta samting we mi promes blong mekem.”+
16 Nao Jekob i wekap, mo i talem se: “I tru nomo se Jehova i stap long ples ya, be mi mi no save.” 17 Nao hem i fraet tumas mo i talem se: “!Ples ya i tabu tumas! Hem i haos blong God+ mo i get blong heven.”+ 18 Nao long eli moning, Jekob i girap mo i tekem ston ya we hem i pilo long hem, i stanemap olsem wan bigfala pos, mo i kafsaedem oel antap long hem.+ 19 Ale hem i putum nem blong ples ya se Betel,* be fastaem, nem blong bigfala taon we i stap klosap long ples ya, hemia Lus.+
20 Biaen Jekob i mekem wan strong promes se: “Sipos God i gohed blong stap wetem mi mo i lukaot gud long mi long rod we mi go long hem, mo i givim bred blong mi kakae, mo klos blong mi werem, 21 mo mi kambak long haos blong papa blong mi long pis, hemia bambae i pruvum se Jehova i God blong mi. 22 Mo ston ya we mi stanemap long ples ya olsem wan bigfala pos, bambae i kam haos blong God.+ O God, long olgeta samting we yu givim long mi, bambae mi seraotem olgeta i go long ten hip nao mi tekemaot namba 10 hip blong hem, mi givim i gobak long yu.”
29 Biaen Jekob i wokbaot bakegen, mo i go long kantri blong ol man we oli stap long Is. 2 Nao hem i luk wan wel we i stap long wan open ples, mo i luk tri hip blong ol sipsip we oli stap slip klosap long wel ya, from we hemia nao ples we ol man oli stap givim wota long olgeta blong oli dring. Mo i gat wan bigfala ston we i blokem maot blong wel ya. 3 Nao taem evri hip blong ol sipsip oli kam long ples ya, ol man blong lukaot long sipsip oli rolemaot ston ya long maot blong wel ya, oli givim wota long ol sipsip, biaen oli rolem ston ya i gobak.
4 Nao Jekob i askem long olgeta se: “?Ol brata blong mi, yufala i blong wea?” Nao olgeta oli se: “Mifala i blong Haran.”+ 5 Nao hem i talem long olgeta se: “?Yufala i save Laban+ we i smol bubu blong Naho?”+ Nao olgeta oli talem se: “Yes, mifala i save hem.” 6 Nao hem i talem long olgeta se: “?Olsem wanem? ?Hem i oraet?” Nao oli ansa se: “Hem i oraet. !Yu luk, gel blong hem Rejel+ i stap wokbaot i kam wetem ol sipsip!” 7 Nao hem i talem se: “Hemia medel dei ya. I no taem blong hivimap ol sipsip. Yufala i givim wota long ol sipsip ya mo yufala i go fidim olgeta.” 8 Nao olgeta oli talem se: “Mifala i no gat raet blong mekem samting ya. Mifala i mas wet kasem we evri hip blong ol sipsip oli kam wanples, mo ol man blong lukaot long sipsip oli rolemaot ston ya long maot blong wel ya. Biaen mifala i save givim wota long ol sipsip.”
9 Taem hem i stap toktok yet wetem ol man ya, Rejel i kamtru wetem ol sipsip blong papa blong hem, from we hem tu i stap lukaot long ol sipsip. 10 Taem Jekob i luk Rejel mo ol sipsip blong Laban, kwiktaem nomo hem i go mo i rolemaot ston long maot blong wel ya, mo i givim wota long ol sipsip blong Laban. Rejel ya, hem i gel blong Laban we i brata blong mama blong Jekob. 11 Biaen Jekob i kis long Rejel nao i singaot bigwan mo i krae. 12 Mo Jekob i talem long Rejel se hem i wan famle* blong papa blong hem, hem i boe blong Rebeka. Nao Rejel i ron i go talemaot long papa blong hem.
13 Stret long taem we Laban+ i harem nius blong Jekob we i boe blong sista blong hem, hem i ron i go blong mitim hem. Hem i holem hem, i kis long hem, mo i tekem hem i go insaed long haos blong hem. Mo Jekob i talemaot long Laban olgeta samting we i hapen long hem. 14 Nao Laban i talem long hem se: “Yu yu stret famle* blong mi.” Nao Jekob i stap wetem hem blong wan fulmanis.
15 Biaen Laban i talem long Jekob se: “Nating se yu yu famle* blong mi,+ i no stret we yu yu wok blong mi blong nating nomo. Yu talem, ?bambae mi pem yu olsem wanem?”+ 16 Nao Laban i gat tu gel, fasbon nem blong hem Lea, mo narawan nem blong hem Rejel.+ 17 Lea, ae blong hem i no naes. Be Rejel i kam wan woman we fes mo bodi blong hem i naes we i naes. 18 Mo Jekob i lavem Rejel tumas, ale hem i talem se: “Mi mi glad blong wok blong yu seven yia, from gel blong yu Rejel.”+ 19 Nao Laban i talem long hem se: “I moa gud we mi givim hem long yu i bitim we mi givim long wan narafala man. Yu stap wetem mi.” 20 Nao Jekob i wok seven yia from Rejel,+ be from we hem i lavem Rejel tumas, hem i luk ol yia ya olsem sam dei nomo.
21 Biaen Jekob i talem long Laban se: “Yu givim waef blong mi long mi, blong mi save mekem seks wetem hem, from we ol dei blong wok blong mi oli finis.” 22 Nao Laban i singaot olgeta man oli kam wanples mo i mekem wan bigfala lafet. 23 Be long sapa, hem i tekem gel blong hem Lea, mo i karem hem i go long Jekob blong hem i mekem seks wetem hem. 24 Mo tu Laban i givim woman slef blong hem we nem blong hem Silpa, long Lea, blong i kam slef blong Lea.+ 25 !Long moning, Jekob i luk nao i sek se Lea i stap! Nao hem i talem long Laban se: “?Yu yu mekem wanem long mi? Mi mi wok from Rejel. ?From wanem yu trikim mi?”+ 26 Nao Laban i talem se: “I no kastom blong mifala blong mekem sekenbon gel i mared fastaem long fasbon. 27 Yu gohed, yu mekem lafet wan fulwik wetem woman ya. Biaen bambae mi givim narafala woman ya tu long yu, be yu mas wok blong mi seven yia moa.”+ 28 Ale Jekob i mekem olsem we Laban i talem, hem i mekem lafet wan fulwik wetem woman ya. Biaen Laban i givim gel blong hem Rejel blong i kam waef blong Jekob. 29 Mo tu, Laban i givim woman slef blong hem we nem blong hem Bilhaha,+ long Rejel, blong i kam slef blong Rejel.+
30 Nao Jekob i mekem seks wetem Rejel tu, mo hem i lavem Rejel moa i bitim Lea, mo hem i wok blong Laban seven yia moa.+ 31 Taem Jehova i luk se Jekob i no lavem Lea,* hem i mekem se Lea i save gat pikinini,*+ be Rejel i no save gat pikinini.+ 32 Nao Lea i gat bel mo i bonem wan boe, mo i putum nem blong hem se Ruben,*+ from we i talem se: “Jehova i luk trabol blong mi.+ Naoia bambae hasban blong mi i lavem mi.” 33 Hem i gat bel bakegen mo i bonem wan boe, mo i talem se: “Hemia from we Jehova i lesin, nao i save se hasban blong mi i no lavem mi, taswe hem i givim boe ya tu long mi.” Ale hem i putum nem blong boe ya se Simeon.*+ 34 Biaen hem i gat bel bakegen mo i bonem wan boe, mo i talem se: “Naoia bambae hasban blong mi i joen wetem mi, from we mi mi bonem tri boe blong hem.” Taswe hem i putum nem blong boe ya se Livae.*+ 35 Biaen, hem i gat bel bakegen mo i bonem wan boe, mo i talem se: “Naoia bambae mi presem Jehova.” Taswe hem i putum nem blong boe ya se Juda.*+ Biaen hem i no moa gat bel bakegen.
30 Taem Rejel i luk se hem i no save gat pikinini blong Jekob, hem i kam jalus long sista blong hem, mo i talem long Jekob se: “Yu mas givim pikinini long mi, sipos no bambae mi ded.” 2 Nao Jekob i kros long Rejel mo i talem se: “?Yu ting se mi mi God? Hem nao i blokem yu blong yu no gat pikinini.”* 3 Ale Rejel i talem se: “Hemia slef gel blong mi Bilhaha.+ I gud yu mekem seks wetem hem blong hem i save bonem ol pikinini blong mi, olsem nao mi tu mi save gat pikinini tru long hem.” 4 Ale hem i givim slef gel blong hem Bilhaha long Jekob blong i kam olsem waef blong hem, nao Jekob i mekem seks wetem hem.+ 5 Nao Bilhaha i gat bel mo biaen hem i bonem wan boe blong Jekob. 6 Ale Rejel i talem se: “God i jaj blong mi, mo tu hem i lesin long voes blong mi, nao i givim wan boe long mi.” Hemia nao from wanem hem i putum nem blong boe ya se Dan.*+ 7 Mo biaen, Bilhaha we i slef gel blong Rejel, i gat bel bakegen mo i bonem seken boe blong hem wetem Jekob. 8 Nao Rejel i talem se: “!Mi mi faet strong* wetem sista blong mi, mo mi win!” Ale hem i putum nem blong boe ya se Naftali.*+
9 Taem Lea i luk se hem i stop blong bonem pikinini, hem i tekem Silpa we i slef gel blong hem, mo i givim long Jekob blong i kam olsem waef blong hem.+ 10 Biaen Silpa we i slef gel blong Lea i bonem wan boe blong Jekob. 11 Ale Lea i talem se: “!Mi mi laki ya!” Nao hem i putum nem blong boe ya se Gad.*+ 12 Biaen Silpa we i slef gel blong Lea, i bonem seken boe blong hem wetem Jekob. 13 Ale Lea i talem se: “!Mi mi hapi tumas! Ol gel bambae oli talemaot se mi mi hapi.”+ Ale hem i putum nem blong boe ya se Asere.*+
14 Nao long taem blong havestem ol wit, Ruben+ i stap wokbaot long garen mo i faenem ol frut blong mandrek.* Ale hem i tekem ol mandrek ya i kam long mama blong hem Lea. Nao Rejel i talem long Lea se: “Plis yu givim sam mandrek blong boe blong yu long mi.” 15 Nao Lea i talem se: “Yu yu tekem hasban blong mi finis. ?Yu ting se hemia wan smol samting ya?+ ?Mo naoia yu wantem tekem ol mandrek blong boe blong mi?” Ale Rejel i talem se: “I oraet. Yu givim ol mandrek blong boe blong yu, mo tede long naet bambae Jekob i slip wetem yu.”
16 Taem Jekob i stap kambak long garen long sapa, Lea i go mitim hem, mo i talem se: “Bambae yu mekem seks wetem mi, from we mi mi pem Rejel finis wetem ol mandrek blong boe blong mi, blong yu mekem seks wetem mi.” Ale long naet ya, Jekob i slip wetem Lea. 17 Nao God i harem prea blong Lea mo i ansa long hem, ale Lea i gat bel. Biaen hem i bonem namba 5 boe blong hem wetem Jekob. 18 Nao Lea i talem se: “God i givim pei long mi from we mi givim slef gel blong mi long hasban blong mi.” Ale hem i putum nem blong boe ya se Isakara.*+ 19 Biaen Lea i gat bel bakegen mo i bonem namba 6 boe blong hem wetem Jekob.+ 20 Nao Lea i talem se: “God i givim long mi, yes long mi, wan gudfala presen. Naoia hasban blong mi bambae i akseptem mi+ from we mi bonem sikis boe blong hem.”+ Ale hem i putum nem blong boe ya se Sebulun.*+ 21 Biaen hem i bonem wan gel mo i putum nem blong hem se Daena.+
22 Nao biaen, God i tingbaot Rejel, mo i harem prea blong hem mo i ansa long hem, taem i mekem se hem i save gat bel.*+ 23 Ale Rejel i gat bel mo i bonem wan boe. Nao hem i talem se: “!God i tekemaot sem blong mi!”+ 24 Ale hem i putum nem blong boe ya se Josef,*+ mo i se: “Jehova i ademap wan narafala boe blong mi.”
25 Afta we Rejel i bonem Josef, kwiktaem nomo Jekob i talem long Laban se: “Yu sanem mi mi go, olsem nao mi save gobak long ples blong mi mo long kantri blong mi.+ 26 Mi bin wok blong yu from ol waef mo ol pikinini blong mi, be naoia yu givim olgeta, olsem nao mi save go, from we yu yu savegud olsem wanem mi stap wok blong yu.”+ 27 Ale Laban i talem long hem se: “Sipos yu glad long mi, plis yu stap, from we mi stap luk plante saen* we oli soemaot long mi se Jehova i stap blesem mi from yu.” 28 Mo hem i gohed, i se: “Yu talemaot pei blong yu long mi, mo bambae mi givim.”+ 29 Ale Jekob i talem long hem se: “Yu yu savegud olsem wanem mi stap wok blong yu, mo olsem wanem ol animol blong yu oli stap gud wetem mi.+ 30 Taem mi no kam yet, yu yu gat smol samting nomo, be naoia ol animol blong yu oli plante we oli plante, mo Jehova i blesem yu stat long taem we mi kam long ples ya kasem naoia. ?Taswe wetaem bambae mi mekem samting blong prapa famle blong mi?”+
31 Nao Laban i talem se: “?Bambae mi givim wanem long yu?” Mo Jekob i talem se: “!Bambae yu no givim eni samting long mi! Wan samting nomo we mi wantem, sipos yu mekem, bambae mi gohed blong lukaot long ol animol blong yu.+ 32 Bambae mi go lukluk evri animol blong yu tede. Yu tekemaot evri sipsip we oli gat smosmol blak mak long olgeta mo olgeta we oli gat bigfala blak mak long olgeta. Mo yu tekemaot evri yang man sipsip we oli dak braon. Mo yu tekemaot evri woman nani we i gat smosmol blak mak long olgeta mo olgeta we oli gat bigfala mak long olgeta. Stat naoia, ol animol ya bambae oli pei blong mi.+ 33 Nao long fiuja, taem yu kam blong jekem pei blong mi, bambae yu luk se mi mi mekem i stret nomo.* Sipos yu faenem wan woman nani we i no gat ol smosmol mak mo ol bigfala mak long hem, no wan yang man sipsip we i no dak braon, i stret nomo blong talem se mi stilim olgeta.”
34 Nao Laban i talem se: “!I oraet nomo! I gud yu mekem olsem we yu talem.”+ 35 Nao long dei ya, Laban i tekemaot ol man nani we i gat longfala blak laen long olgeta mo olgeta we oli gat ol bigfala mak long olgeta. Mo hem i tekemaot ol woman nani we oli gat smosmol mak long olgeta mo olgeta we oli gat ol bigfala mak long olgeta. Mo hem i tekemaot evri yang man sipsip we oli gat waet mak long olgeta mo olgeta we oli dak braon, nao hem i givim olgeta long ol boe blong hem, blong oli lukaot long olgeta. 36 Biaen, hem i tekem ol animol ya mo i lidim olgeta i go long wan ples we i stap longwe long Jekob, nao oli wokbaot tri dei blong kasem ples ya. Be Jekob i stap lukaot long ol narafala animol blong Laban we oli stap.
37 Ale Jekob i katem sam branj blong ol tri ya storaks, almon, mo plentri. Biaen hem i tekem ol branj ya, mo i katemaot sam skin blong olgeta, nao i gat ol waet mak long ples ya we fastaem i gat skin long hem. 38 Biaen hem i tekem ol branj ya we hem i katemaot sam skin blong olgeta, mo i putum long fored blong ol animol ya, mo long ol gata blong wota, mo long ples we oli putum wota blong ol animol long hem, blong oli dring. Hemia from we hem i wantem se taem ol animol oli kam dring wota mo oli stap long fored blong ol branj ya, be bambae ol man animol oli wantem klaem long ol woman animol.
39 Taswe taem ol animol ya oli stap long fored blong ol branj ya, ol man wan oli klaem long ol woman wan, nao biaen oli bonem ol pikinini we oli gat longfala blak laen long olgeta, wetem olgeta we oli gat ol smosmol mak long olgeta, mo olgeta we oli gat ol bigfala mak long olgeta. 40 Ale Jekob i tekemaot ol yang man sipsip long ol narafala sipsip. Mo ol narafala sipsip blong Laban we i stap, hem i mekem oli lukluk olgeta we oli gat longfala blak laen long olgeta, mo olgeta we oli dak braon. Biaen hem i tekemaot ol animol blong hem, mo i no miksim olgeta wetem ol animol blong Laban. 41 Mo taem hem i luk we klosap ol man mo woman animol we oli strong oli wantem olgeta, hem i putum ol branj ya long ol gata blong wota long fored blong olgeta, blong mekem se taem oli luk ol branj ya, wantem nomo oli wantem olgeta. 42 Be taem hem i luk ol animol we oli slak, hem i no putum ol branj ya long fored blong olgeta. Hemia i mekem se ol animol we oli slak oli blong Laban, be ol animol we oli strong oli blong Jekob.+
43 Nao Jekob i kam rij we i rij, mo hem i gat plante animol, ol man mo woman slef, ol kamel, mo ol dongki.+
31 Sam taem i pas, nao Jekob i harem we ol boe blong Laban oli stap talem se: “Jekob i tekem evri samting blong papa blong yumi, mo hem i stap kam rij from ol samting we oli blong papa blong yumi.”+ 2 Mo taem Jekob i luk fes blong Laban, hem i luk we Laban i no moa glad long hem olsem fastaem.+ 3 Biaen, Jehova i talem long Jekob se: “Yu gobak long kantri blong bubu blong yu mo blong ol famle blong yu,+ mo mi bambae mi gohed blong stap wetem yu.” 4 Nao Jekob i sanem mesej i go long Rejel mo Lea blong tufala i kam long open ples, long ples we ol animol blong hem oli stap long hem, 5 ale hem i talem long tufala se:
“Mi luk long fes blong papa blong yutufala, se hem i no moa glad long mi olsem fastaem,+ be God blong papa blong mi i stap wetem mi.+ 6 Yutufala i savegud se mi mi wok blong papa blong yutufala wetem ful paoa blong mi.+ 7 Be papa blong yutufala i stap traem blong ravem mi, mo hem i jenisim pei blong mi ten taem finis. Be God i no letem hem i kilim mi. 8 Taem papa blong yutufala i talem se: ‘Pei blong yu, hemia ol animol we oli gat smosmol blak mak long olgeta.’ Nao olgeta animol ya oli bonem ol pikinini we oli gat smosmol blak mak long olgeta. Be taem hem i talem se: ‘Pei blong yu, hemia ol animol we oli gat longfala blak laen long olgeta.’ Ale olgeta animol ya oli bonem ol pikinini we oli gat longfala blak laen long olgeta.+ 9 Taswe, God i stap tekemaot ol animol blong papa blong yutufala, mo i stap givim long mi. 10 Wan taem, mi mi luk wan drim long taem we ol man animol oli wantem klaem long ol woman animol. Long drim ya, mi luk we ol man nani oli stap klaem long ol woman nani. Ol man nani ya, sam oli gat longfala blak laen, sam oli gat plante smosmol blak mak, mo sam oli gat bigfala mak long olgeta.+ 11 Nao enjel blong tru God i talem long mi long drim ya se: ‘!Jekob!’ Nao mi ansa se: ‘Mi hemia.’ 12 Mo enjel ya i gohed, i se: ‘Plis yu leftemap hed blong yu mo yu luk olgeta man nani ya we oli stap klaem long ol woman nani. Sam long olgeta oli gat longfala blak laen, sam oli gat plante smosmol blak mak, mo sam oli gat bigfala mak long olgeta. Samting ya i hapen from we mi luk olgeta samting we Laban i stap mekem long yu.+ 13 Mi mi tru God blong Betel,+ ples ya we yu makemaot wan bigfala pos long hem mo yu mekem wan strong promes long mi.+ Naoia yu girap, yu aot long ples ya, mo yu gobak long kantri we yu bon long hem.’”+
14 Nao Rejel mo Lea tufala i talem long hem se: “I no moa gat eni samting long haos blong papa blong mitufala we mitufala i save holem. 15 Hem i luk mitufala olsem ol man blong narafala kantri nomo, from we hem i bin salemaot mitufala mo i yusum evri mane we hem i kasem from praes blong mitufala.+ 16 Olgeta sas samting we God i tekemaot long papa blong mitufala, naoia oli blong mitufala wetem ol pikinini blong mitufala.+ Taswe, i gud yu mekem evri samting we God i talem long yu.”+
17 Nao Jekob i girap mo i putum ol pikinini blong hem, mo ol waef blong hem long ol kamel,+ 18 ale hem i tekem olgeta samting blong hem mo evri animol we hem i kasem long Padan-aram,+ nao oli aot blong gobak long papa blong hem Aesak long Kenan.+
19 Long taem ya, Laban i aot blong go katem hea blong ol sipsip blong hem, ale Rejel i go stilim ol aedol ya terafim*+ we i blong papa blong hem.+ 20 Mo tu, Jekob i trikim man Aram ya Laban, from we hem i ronwe be i no talemaot. 21 Hem i ronwe wetem olgeta samting we hem i gat, mo i gokros long Reva.*+ Biaen hem i go long rijen long ol hil blong Gilead.+ 22 Tri dei afta, Laban i harem nius se Jekob i ronwe. 23 Ale hem i tekem ol brata* blong hem mo oli biaenem Jekob blong seven dei, mo oli kasem hem long rijen long ol hil blong Gilead. 24 Nao long naet, God i kamtru long man Aram ya Laban+ long wan drim,+ mo i talem se: “Yu mas lukaot gud long samting we yu talem long Jekob, nating se i gud no i nogud.”+
25 Nao Jekob i stanemap tent blong hem long hil, mo Laban wetem ol brata blong hem, olgeta tu oli mekem kamp blong olgeta long rijen long ol hil blong Gilead. Biaen Laban i kam luk Jekob, 26 mo i talem long hem se: “?Wanem samting ya we yu yu mekem? ?From wanem yu trikim mi nao yu tekemaot ol gel blong mi, olsem wan man we i winim faet nao i tekem ol man oli go kalabus? 27 ?From wanem yu trikim mi mo yu ronwe haed we yu no talemaot long mi? Sipos yu bin talemaot long mi, bambae mifala i glad blong singsing mo plei long tamborin mo hap blong talem tata long yufala. 28 Be yu yu no givim janis long mi blong mi kis long ol smol bubu* blong mi, mo long ol gel blong mi. Yu yu mekem wan krangke fasin ya. 29 Mi mi naf blong spolem yufala, be las naet, God blong papa blong yu i toktok long mi mo i talem se: ‘Yu mas lukaot long samting we yu talem long Jekob, nating se i gud no i nogud.’+ 30 Naoia yu aot from we yu wantem gobak long haos blong papa blong yu, ?be from wanem yu stilim ol god blong mi?”+
31 Nao Jekob i talem long Laban se: “Mi ronwe from we mi fraet, mo mi stap tingting se: ‘Maet bambae yu fos blong tekemaot ol gel blong yu long mi.’ 32 Mo sipos yu faenem se wan long mifala i karem ol god ya, man ya i mas ded. Long fes blong ol brata blong yumitu, yu luklukgud long ol samting blong mi mo yu save tekem eni samting we i blong yu.” Be Jekob i no save se Rejel nao i stilim ol god ya. 33 Nao Laban i go insaed long tent blong Jekob, long tent blong Lea, mo long tent blong tufala slef gel,+ be hem i no faenem ol god ya. Biaen hem i kamaot long tent blong Lea mo i go insaed long tent blong Rejel. 34 Long taem ya, Rejel i tekem ol aedol ya terafim mo i putum olgeta insaed long paos blong sadel* we i stap long kamel, mo hem i sidaon antap long olgeta. Nao Laban i lukaotem ol aedol ya long evri ples long tent ya, be hem i no faenem olgeta. 35 Nao Rejel i talem long papa blong hem se: “Masta blong mi, yu no kros, mi mi no save stanap long fes blong yu, from we samting we oltaem i stap kasem ol woman, i kasem mi.”+ Nao Laban i lukaot ol aedol ya terafim be hem i no faenem.+
36 Nao Jekob i kros mo i stat blong tok long Laban, i talemaot ol fol blong hem. Biaen hem i talem se: “?Wanem nogud samting we mi mi mekem? ?Mi mi mekem wanem sin blong yu stap ronem mi olsem? 37 Yu yu jekemgud olgeta samting blong mi finis. Mo sipos yu faenem eni samting we i blong yu, i gud yu putum samting ya long fored blong ol brata blong mi mo ol brata blong yu, nao bambae oli jajem yumitu se hu i mekem i stret. 38 Long ol 20 yia we mi stap wetem yu, i no gat wan sipsip o wan nani blong yu we pikinini blong hem i ded long bel blong hem,+ mo mi neva kakae wan man sipsip blong yu. 39 Taem wan wael animol i kilim i ded wan animol blong yu,+ mi no karem bodi blong hem i kam long yu. Mi nomo mi givim jenis blong hem. Be sipos oli stilim wan animol blong yu long dei no long naet, yu yu wantem se mi mas pembak. 40 Long dei, san i bonem mi, mo long naet, kolkol i kilim mi, mo slip i ronwe long mi.+ 41 Naoia mi stap 20 yia long haos blong yu. Mi wok blong yu 14 yia from tufala gel blong yu, mo mi wok 6 yia bakegen from ol animol blong yu. Be yu yu gohed blong jenisim pei blong mi ten taem.+ 42 Sipos God blong papa blong mi,+ we i God blong Ebraham mo i God ya we Aesak i fraet long hem,+ i no bin givhan long mi, bambae yu yu sanemaot mi we i no gat wan samting nating long han blong mi. Be God i luk ol trabol blong mi mo ol hadwok blong mi, taswe hem i stretem yu las naet.”+
43 Nao Laban i talem long Jekob se: “Ol gel ya oli ol gel blong mi, mo ol pikinini ya oli ol pikinini blong mi, mo ol animol ya oli ol animol blong mi. Mo evri samting we yu stap luk, oli blong mi wetem ol gel blong mi. Taswe, mi mi no save spolem olgeta wetem ol pikinini blong olgeta. 44 Yu kam yumitu mekem wan kontrak, yes mi mo yu, mo bambae kontrak ya i stap olsem wan witnes blong samting we yumitu mekem.” 45 Nao Jekob i tekem wan ston mo i stanemap olsem wan bigfala pos.+ 46 Biaen, hem i talem long ol brata blong hem se: “!Yufala i pikimap ol ston!” Nao oli pikimap ol ston mo oli putumgud tugeta. Biaen oli kakae antap long ol ston ya, long ples ya. 47 Nao Laban i singaot ol ston ya se Jegarasahaduta,* be Jekob i singaot se Galehed.*
48 Biaen Laban i talem se: “Tede ol ston ya i olsem witnes bitwin mi mo yu.” Taswe hem i putum nem blong hem se Galehed,+ 49 mo Wajtaoa, from we hem i talem se: “I gud Jehova i wajem mi mo yu taem yumitu stap longwe long yumitu. 50 Sipos yu mekem i nogud long ol gel blong mi, mo sipos yu tekem sam moa waef blong yu, nating we mi no save samting ya, be yu mas tingbaot se God bambae i stap olsem wan witnes bitwin mi mo yu.” 51 Nao Laban i gohed, i talem long Jekob se: “Hemia hip blong ol ston ya, mo hemia bigfala pos we mi stanemap bitwin mi mo yu. 52 Hip blong ol ston ya mo bigfala pos ya we mi stanemap oli olsem wan witnes,+ se bambae mi no bitim olgeta blong go spolem yu, mo bambae yu no bitim olgeta blong kam spolem mi. 53 I gud God blong Ebraham+ mo God blong Naho, hemia God blong papa blong tufala, i jajem yumitu.” Nao Jekob i mekem wan strong promes long nem blong God ya we papa blong hem Aesak, i fraet long hem.+
54 Biaen Jekob i mekem wan sakrefaes antap long bigfala hil, mo hem i singaot ol brata blong hem blong oli kam kakae bred wetem hem. Nao oli kakae, mo long naet ya oli slip antap long bigfala hil. 55 Be long eli moning, Laban i girap, i kis long ol bubu* blong hem+ mo ol gel blong hem, mo i blesem olgeta.+ Biaen hem i aot mo i gobak long haos blong hem.+
32 Jekob i stap wokbaot i go nao ol enjel blong God oli kam mitim hem. 2 Taem Jekob i luk olgeta, hem i talem se: “!Hemia kamp blong God!” Nao hem i putum nem blong ples ya se Mahanaem.*
3 Biaen hem i sanem sam mesenja oli go fastaem long hem, blong oli go luk brata blong hem Esao long Seiri,+ we i teritori blong Edom,+ 4 mo i talem long olgeta se: “Taem yufala i luk masta blong mi Esao, bambae yufala i talem long hem se: ‘Hemia samting we man blong wok blong yu Jekob i talem: “Mi mi stap* longtaem wetem Laban kam kasem naoia.+ 5 Mo mi gat ol bul, ol dongki, ol sipsip, mo ol man mo woman slef,+ mo mi sanem mesej ya i kam blong letem masta blong mi i save, blong mekem se hem i glad long mi.”’”
6 Samtaem biaen, ol mesenja ya oli kambak mo oli talem long Jekob se: “Mifala i mitim brata blong yu Esao, naoia hem i stap kam blong mitim yu, mo i gat 400 man wetem hem.”+ 7 Nao Jekob i fraet tumas mo i stap wari.+ Ale hem i seraotem ol man we oli stap wetem hem, mo ol sipsip, ol nani, ol buluk, mo ol kamel, long tu grup. 8 Hem i talem se: “Sipos Esao i mekem faet long wan grup, narafala grup i save ronwe.”
9 Biaen Jekob i talem se: “O God blong bubu blong mi Ebraham mo God blong papa blong mi Aesak, O Jehova, yu nao yu talem long mi se: ‘Yu gobak long kantri blong yu mo long ol famle blong yu, mo bambae mi mekem i gud long yu.’+ 10 Mi mi man blong wok blong yu, mo oltaem yu stap lavem mi tumas mo yu stap holem promes blong yu long mi, be i no stret blong yu stap mekem i gud tumas long mi olsem.+ Taem mi mi krosem Jodan Reva, mi holem stik blong mi nomo, be naoia mi gat plante samting mo mi mas seraotem olgeta i go long tu grup.+ 11 Mi mi prea blong yu tekemaot mi+ long han blong brata blong mi Esao, from we mi fraet se bambae hem i kam kilim mi,+ wetem ol pikinini ya mo ol mama blong olgeta. 12 Mi talem olsem from we yu bin talem long mi se: ‘Bambae mi mekem i gud long yu, mo bambae mi mekem ol pikinini* blong yu oli kam plante olsem sanbij long solwota we man i no save kaontem.’”+
13 Nao long naet Jekob i slip long ples ya. Biaen hem i tekem sam animol blong hem blong givim olsem presen long brata blong hem Esao.+ 14 Hem i tekem 200 woman nani, 20 man nani, 200 woman sipsip, 20 man sipsip, 15 30 woman kamel we oli gat pikinini, 40 kao, 10 bul, 20 woman dongki, mo 10 man dongki.+
16 Nao Jekob i givim wanwan hip blong ol animol ya long ol man blong wok blong hem, mo i talem long olgeta i se: “Yufala i gokros fastaem long mi. Mo yufala i no wokbaot wanples. Taem faswan hip i go, sekenwan i wet fastaem nao biaen i jes go, mo ol narafala oli mas mekem sem mak.” 17 Mo hem i talem long man blong wok blong hem we i go fastaem se: “Sipos brata blong mi Esao i mitim yu nao i askem se: ‘?Hu i masta blong yu mo yu stap go wea? ?Mo ol animol ya oli blong hu?’ 18 Yu mas talem long hem se: ‘Ol animol ya oli blong man blong wok blong yu Jekob. Mo hem i sanem olgeta i go long masta blong mi Esao olsem presen.+ Yu luk, hem i stap kam biaen long mifala.’” 19 Mo hem i talem long man blong wok blong hem we i go wetem seken hip mo hemia we i go wetem namba 3 hip, mo ol narafala we oli go biaen, se: “Hemia nao tok we yufala i mas talem taem yufala i mitim Esao. 20 Mo yufala i mas talem tu se: ‘Man blong wok blong yu Jekob i stap kam biaen long mifala.’” Jekob i talem olsem from we hem i stap tingting se: ‘Sipos hem i glad long ol presen ya we mi sanem long hem,+ taem bambae mi mitim hem, maet hem i glad blong luk mi.’ 21 Nao ol man blong wok blong hem oli go fastaem wetem ol presen ya, be hem i stap long kamp long naet ya.
22 Biaen, long naet ya, hem i girap mo i tekem tufala waef blong hem,+ tufala woman slef blong hem,+ mo ol 11 smol boe blong hem, nao oli gokros long krik blong Jabok.+ 23 Long rod ya hem i tekem olgeta oli gokros long krik ya,* wetem olgeta samting we hem i gat.
24 Nao biaen Jekob i stap hem wan. Ale wan man i kam holem hem nao tufala i resling gogo kasem we i brok delaet.+ 25 Taem tufala i stap resling, man ya i luk se hem i no winim Jekob, ale hem i tajem Jekob long ples we bun blong leg blong hem i joen wetem bun blong as, nao joen ya i kamaot.+ 26 Nao man ya i talem se: “Ples i stap delaet nao, yu letem mi mi go.” Be Jekob i talem se: “Mi mi no save letem yu yu go, yu mas blesem mi fastaem.”+ 27 Nao man ya i askem se: ?Wanem nem blong yu? Nao hem i ansa se: “Jekob.” 28 Biaen man ya i talem se: “Naoia nem blong yu Isrel,*+ i no moa Jekob, from we yu yu faet wetem God+ mo wetem ol man, nao yu yu win.” 29 Nao Jekob i askem se: “Plis yu talem nem blong yu.” Be hem i ansa se: “?From wanem yu askem nem blong mi?”+ Ale hem i blesem Jekob long ples ya. 30 Nao Jekob i putum nem blong ples ya se Peniel,*+ from we hem i talem se: “Mi mi luk God stret long ae blong mi, be mi* laef yet.”+
31 Jekob i aot long Penuel* taem san i stap kam antap, be hem i stap wokbaot nogud from leg blong hem we i kamaot.+ 32 Taswe kam kasem tede, taem ol pikinini blong Isrel oli kakae mit blong animol, oli no stap kakae bigfala string we i stap long ples we bun blong leg i joen long bun blong as, from we man ya i tajem Jekob long ples ya nao.
33 Nao Jekob i leftemap hed blong hem mo i luk we Esao i stap kam wetem 400 man.+ Ale hem i seraotem ol pikinini blong hem, hem i putum sam wetem Lea, sam wetem Rejel, mo sam wetem tufala woman slef.+ 2 Hem i putum tufala woman slef ya wetem ol pikinini blong tufala long fored,+ mo biaen long olgeta, hem i putum Lea wetem ol pikinini blong hem,+ mo hem i putum Rejel+ mo Josef laswan. 3 Biaen hem i go fastaem long olgeta. Taem hem i stap wokbaot i go klosap long brata blong hem, hem i bodaon seven taem we fes blong hem i go long graon.
4 Be Esao i resis i kam mitim Jekob, mo i putum han blong hem i goraon long hem, mo i kis long hem, mo tufala tugeta i krae. 5 Taem Esao i leftemap hed blong hem mo i luk ol woman ya mo ol pikinini ya, hem i askem se: “?Olgeta ya oli hu?” Nao Jekob i talem se: “Hemia ol pikinini we God i glad blong givim long man blong wok blong yu.”+ 6 Nao tufala woman slef wetem ol pikinini blong tufala oli kam klosap mo oli bodaon, 7 mo Lea tu wetem ol pikinini blong hem oli kam klosap mo oli bodaon. Biaen Josef mo Rejel i kam klosap mo tufala i bodaon.+
8 Nao Esao i talem se: “?From wanem yu sanem ol animol ya we mi mitim olgeta long rod?”+ Jekob i ansa se: “Hemia blong mekem se masta blong mi i glad long mi.”+ 9 Nao Esao i talem se: “Brata blong mi, mi mi gat plante samting finis,+ yu kipim ol samting ya i blong yu.” 10 Be Jekob i talem se: “No plis, sipos yu glad long mi, bambae yu tekem ol presen ya we mi givim. Mi mi tekem ol samting ya i kam blong mi save luk fes blong yu. Taem mi luk fes blong yu naoia we yu yu glad blong luk mi, i olsem we mi luk fes blong God.+ 11 Plis yu tekem presen ya we i olsem wan blesing we mi karem i kam long yu,+ from we God i glad long mi mo mi gat evri samting we mi nidim.”+ Nao hem i strong long brata blong hem gogo hem i tekem presen ya.
12 Biaen Esao i talem se: “I gud yumi aot, yumi go, mo bambae mi mi lidim yu.” 13 Be Jekob i talem se: “Masta blong mi, yu yu savegud se ol pikinini oli no strong,+ mo mi mi gat ol smol sipsip mo ol smol buluk tu we oli stap titi yet. Sipos yumi mekem oli wokbaot strong long wan dei nomo, bambae olgeta evriwan oli ded. 14 Masta blong mi, plis yu go fastaem long man blong wok blong yu, be mi bambae mi wokbaot sloslo folem spid blong ol pikinini mo ol animol ya, gogo kasem we mifala i mitim yu long Seiri.”+ 15 Nao Esao i talem se: “Plis yu letem mi mi lego sam man blong mi oli stap wetem yu.” Be Jekob i talem se: “?From wanem bambae yu mekem olsem? Mi mi wantem nomo se yu glad long mi.” 16 Nao long dei ya, Esao i aot blong gobak long Seiri.
17 Nao Jekob i go kasem Sukot,+ mo i wokem wan haos blong hem mo ol selta blong ol animol blong hem long ples ya. Hemia nao from wanem hem i putum nem blong ples ya se Sukot.*
18 Afta we Jekob i aot long Padan-aram,+ hem i kamtru sef nomo long bigfala taon blong Sekem+ long kantri ya Kenan.+ Nao hem i mekem kamp blong hem klosap long taon ya. 19 Biaen hem i pem wan pis graon blong 100 silva mane, long ol boe blong Hamoro. Wan long ol boe ya nem blong hem Sekem. Mo Jekob i stanemap tent blong hem long pis graon ya.+ 20 Biaen hem i wokem wan olta long ples ya, mo i putum nem blong hem se God, God blong Isrel.+
34 Nao Daena we i gel blong Jekob mo Lea,+ i stap go spenem taem wetem* ol yang woman blong ples ya.+ 2 I gat wan boe long ples ya we nem blong hem Sekem, hem i boe blong Hamoro we i wan man Hivi+ mo hem i wan jif long ples ya. Taem Sekem i luk Daena, hem i tekem hem mo i slip wetem hem, nao i repem hem. 3 Mo oltaem hem* i stap tingbaot Daena we i gel blong Jekob, mo hem i laekem hem tumas, mo i stap toktok gud long hem blong mekem hem i laekem hem.* 4 Nao Sekem i talem long papa blong hem Hamoro+ se: “Yu go askem blong yangfala woman ya i kam waef blong mi.”
5 Taem Jekob i harem nius se Sekem i mekem gel blong hem Daena i kam doti, hem i no talem wan samting from we long taem ya, ol boe blong hem oli stap yet wetem ol animol blong hem long open ples. 6 Biaen Hamoro we i papa blong Sekem, i go luk Jekob blong toktok wetem hem. 7 Be ol boe blong Jekob oli harem nius blong samting we Sekem i mekem, nao kwiktaem nomo oli aot long open ples mo oli kambak long haos. Oli harem nogud mo oli kros tumas from we Sekem i mekem wan samting we i no stret nating,+ hem i pulum sem i kam long Isrel taem hem i slip wetem gel blong Jekob.+
8 Nao Hamoro i toktok wetem olgeta, i se: “Boe blong mi Sekem i wantem gel blong yufala tumas. Plis yufala i givim gel ya blong i kam waef blong hem, 9 nao bambae yumi kam famle tru long mared ya.* Yufala i givim ol gel blong yufala long mifala, mo yufala i save tekem ol gel blong mifala.+ 10 Yufala i save stap wetem mifala, mo yufala i save stap long eni ples long graon ya. Yufala i save stap mo mekem bisnes long ples ya, mo yufala i save holem ol graon ya i blong yufala.” 11 Biaen Sekem i talem long papa blong Daena mo long ol brata blong hem se: “Mi wantem se yufala i glad long mi, mo bambae mi givim eni samting we yufala i askem. 12 Yufala i save leftemap praes blong woman ya i go antap mo yufala i save askem plante presen long mi.+ Mi mi rere blong givim eni samting we yufala i talem. Mi mi wantem nomo se yufala i givim yang woman ya blong i kam waef blong mi.”
13 Nao ol boe blong Jekob oli trikim Sekem mo papa blong hem Hamoro, from we Sekem i bin mekem sista blong olgeta Daena i kam doti. 14 Oli talem long tufala se: “Mifala i no save mekem samting ya, mifala i no save givim sista blong mifala long wan man we i no sakomsaes,+ from we hemia bambae i mekem bigfala sem long mifala. 15 I gat wan samting nomo we i save mekem se mifala i agri: Hemia sipos yufala i kam sem mak long mifala, mo yufala i mekem olgeta man blong yufala oli sakomsaes.+ 16 Nao bambae mifala i givim ol gel blong mifala long yufala, mo bambae mifala i tekem ol gel blong yufala, mo bambae mifala i stap wetem yufala mo yumi kam wan nomo. 17 Be sipos yufala i no lesin long mifala mo yufala i no sakomsaes, bambae mifala i tekem gel blong mifala mo mifala i aot.”
18 Nao Hamoro mo boe blong hem Sekem,+ tufala i luk se ol tok ya oli gud.+ 19 Yang man ya i kwik blong mekem samting we oli talem,+ from we hem i laekem gel blong Jekob tumas, mo from we hem i wan man we ol man oli respektem hem moa i bitim ol narafala man long haos blong papa blong hem.
20 Nao Hamoro mo boe blong hem Sekem, tufala i go long get blong taon blong tufala, blong toktok wetem ol man long taon ya,+ se: 21 “Ol man ya oli wantem gat pis wetem yumi. I gud yumi letem olgeta oli stap mo oli mekem bisnes long ples ya, from we graon ya i bigwan inaf long yumi evriwan. Yumi save tekem ol gel blong olgeta blong oli kam waef blong yumi, mo yumi save givim ol gel blong yumi long olgeta.+ 22 I gat wan samting nomo we i save mekem se olgeta oli agri blong stap wetem yumi, blong yumi kam wan nomo: Hemia se yumi evriwan we i man, yumi mas sakomsaes olsem we olgeta oli sakomsaes.+ 23 Nao bambae olting blong olgeta, ol sas samting blong olgeta, mo evri animol blong olgeta, bambae oli blong yumi. Taswe i gud yumi agri long samting we oli talem, olsem nao oli save stap wetem yumi.” 24 Nao evriwan we oli stap long get blong bigfala taon ya, oli lesin long Hamoro mo boe blong hem Sekem. Nao evri man we oli stap long taon ya oli sakomsaes.
25 Be long namba 3 dei, taem ol man oli harem bodi blong olgeta i soa yet, Simeon mo Livae we tufala i boe blong Jekob mo tufala i brata blong Daena,+ tufala i tekem naef blong faet blong tufala, mo tufala i go insaed long taon ya we tufala i stap wokbaot gud nomo. Nao tufala i kilim i ded olgeta man long taon ya.+ 26 Tufala i kilim i ded Hamoro mo boe blong hem Sekem long naef blong faet, mo tufala i tekemaot Daena long haos blong Sekem nao oli aot. 27 Ol narafala boe blong Jekob oli kamtru long ol man ya we oli ded i stap, mo oli tekemaot olgeta samting long taon ya from we Sekem i mekem sista blong olgeta i kam doti.+ 28 Oli tekem ol sipsip, ol nani, ol buluk, mo ol dongki blong olgeta, wetem evri samting we oli luk long open ples mo long taon ya. 29 Mo tu oli tekem evri samting blong olgeta, mo oli holemtaet evri pikinini mo waef blong olgeta, mo oli tekem evri samting we i stap long ol haos blong olgeta.
30 Nao Jekob i talem long Simeon mo Livae+ se: “Yutufala i mekem bigfala trabol i kam long mi,* naoia ol man Kenan mo ol man Perij oli luk mi olsem wan samting we i sting. Yumi ya, yumi smol nomo, mo bambae olgeta oli joen tugeta blong faet agensem mi mo bambae oli finisim gud mi mo evriwan long haos blong mi.” 31 Be tufala i talem se: “?Olsem wanem? ?Bambae ol man oli mekem sista blong mifala i kam olsem wan prostitut?”
35 Biaen God i talem long Jekob se: “Yu girap mo yu go stap long Betel,+ mo yu mekem wan olta long ples ya we tru God i kamtru long yu, taem we yu stap ronwe long brata blong yu Esao.”+
2 Nao Jekob i talem long ol famle blong hem mo long evriwan we oli stap wetem hem se: “Yufala i sakemaot ol god blong ol narafala kantri we yufala i gat,+ mo yufala i mas mekem yufala i klin, mo yufala i jenisim ol klos blong yufala, 3 nao bambae yumi go antap long Betel. Long ples ya, bambae mi wokem wan olta blong tru God ya we i lesin long mi taem mi kasem trabol, mo i stap wetem mi long evri ples we mi go long hem.”+ 4 Ale oli givim long Jekob ol god blong ol narafala kantri we oli gat, mo ol iaring we i stap long sora blong olgeta, nao Jekob i berem* olgeta aninit long bigfala tri we i stap klosap long Sekem.
5 Taem oli stap wokbaot i go, God i mekem ol man we oli stap long ol taon raonabaot oli fraet tumas, nao oli no ronem ol boe blong Jekob. 6 Nao Jekob wetem olgeta man we oli stap wetem hem oli kamtru long Lus,+ hemia Betel, long kantri ya Kenan. 7 Nao hem i wokem wan olta mo i putum nem blong ples ya se Elbetel,* from we long ples ya God i bin soemaot hem long Jekob, taem hem i stap ronwe long brata blong hem.+ 8 Biaen Debora+ i ded. Debora ya i bin lukaot long Rebeka taem i smol. Nao oli berem hem aninit long wan oktri long stamba blong hil we Betel i stap long hem. Nao Jekob i putum nem blong tri ya se, Alonbakut.*
9 Nao afta we Jekob i aot long Padan-aram i kam, God i kamtru long hem bakegen mo i blesem hem. 10 Mo God i talem long hem se: “Nem blong yu Jekob.+ Be naoia nem blong yu Isrel, i no moa Jekob.” Mo God i stat blong singaot hem se Isrel.+ 11 Nao God i gohed i se: “Mi mi God Ya We i Gat Olgeta Paoa.+ Yu mas gat ol pikinini mo yu kam plante. Ol nesen mo wan kongregesen blong ol nesen bambae oli kamaot long yu,+ mo ol king bambae oli kamaot long yu.+ 12 Kantri ya we mi bin givim long Ebraham mo long Aesak, bambae mi givim long yu mo long ol pikinini* we bambae oli kamaot biaen long yu.”+ 13 Biaen God i aot long ples we hem i stap toktok long Jekob, mo i go.
14 Nao Jekob i stanemap wan bigfala pos long ples ya we God i toktok long hem, wan bigfala pos long ston, mo hem i kafsaedem wan dring ofring long hem mo i kafsaedem oel tu long hem.+ 15 Mo Jekob i gohed blong singaot ples ya we God i toktok long hem se Betel.+
16 Biaen oli aot long Betel blong go long Efrat. Be taem oli stap longwe yet long Efrat, Rejel i harem se bambae i bonem pikinini blong hem, be i had blong hem i bonem pikinini ya. 17 Mo taem hem i stap harem nogud blong bonem pikinini ya, woman we i stap givhan long hem, i talem long hem se: “Yu no fraet, from we bambae yu bonem wan narafala boe.”+ 18 Taem laef* blong hem i stap go blong i lus (from we hem i stap ded), hem i putum nem blong boe ya se Benoni,* be papa blong pikinini ya i putum nem blong hem se Benjamin.*+ 19 Nao Rejel i ded mo oli berem hem long rod we i go long Efrat, hemia Betlehem.+ 20 Biaen Jekob i stanemap wan bigfala pos long gref blong hem, mo bigfala pos ya i makem gref blong Rejel kam kasem tede.
21 Biaen Isrel i aot long ples ya, mo i wokbaot gogo i bitim taoa blong Eda, mo i putum tent blong hem long ples ya. 22 Wan dei, taem Isrel i stap long ples ya, Ruben i go slip wetem Bilhaha we i narafala woman blong papa blong hem, mo Isrel i harem nius blong samting ya.+
Jekob i gat 12 boe blong hem. 23 Ol boe we Lea i bonem, i gat Ruben we i fasbon blong Jekob,+ mo Simeon, Livae, Juda, Isakara, mo Sebulun. 24 Ol boe we Rejel i bonem, i gat Josef mo Benjamin. 25 Mo ol boe we Bilhaha, woman slef blong Rejel i bonem, i gat Dan mo Naftali. 26 Mo ol boe we Silpa, woman slef blong Lea i bonem, i gat Gad mo Asere. Hemia nao ol boe blong Jekob we oli bon long Padan-aram.
27 Nao Jekob i kasem ples we papa blong hem Aesak i stap long hem, long Mamre+ long Kiriataba, hemia Hebron, ples ya we Ebraham mo Aesak i bin stap long hem olsem ol man blong narafala kantri.+ 28 Aesak i laef kasem 180 yia.+ 29 Biaen Aesak i pulum las win blong hem mo i ded, nao oli berem hem olsem ol olfala blong hem bifo. Hem i gat wan gudfala laef mo taem hem i ded, hem i olfala we i olfala. Nao tufala boe blong hem Esao mo Jekob tufala i berem hem.+
36 Hemia stori blong Esao we hem i Edom.+
2 Esao i tekem tu woman Kenan blong tufala i kam waef blong hem, nem blong tufala Ada+ mo Oholibama. Ada ya i gel blong Elon we i wan laen blong Het,+ mo Oholibama+ i gel blong Anaha mo i smol bubu blong Jibeon we i blong Hivi. 3 Mo Esao i tekem Basemat+ tu blong i kam waef blong hem. Basemat ya i gel blong Ismael mo i sista blong Nebaeot.+
4 Nao Ada i bonem wan boe blong Esao we nem blong hem Elifas. Mo Basemat i bonem Rehuel,
5 mo Oholibama i bonem Jehus, Jalam, mo Kora.+
Hemia ol boe blong Esao we oli bon long kantri ya Kenan. 6 Biaen Esao i tekem ol waef blong hem, ol boe mo ol gel blong hem, ol man* we oli stap long haos blong hem, olgeta animol blong hem, mo ol sas samting we hem i kasem+ long kantri ya Kenan, mo hem i go stap long wan narafala kantri longwe long brata blong hem Jekob.+ 7 Hem i mekem olsem from we ol samting blong hem mo Jekob oli plante tumas, nao i no moa gat inaf spes blong olgeta, mo ples we oli stap long hem* i no naf long evri animol blong tufala. 8 Taswe Esao i go stap long rijen blong ol hil blong Seiri.+ Narafala nem blong Esao hemia Edom.+
9 Hemia stori blong Esao, we i papa blong ol man Edom we oli stap long rijen blong ol hil blong Seiri.+
10 Hemia nem blong ol boe blong Esao: Elifas, we mama blong hem Ada we i waef blong Esao. Rehuel, we mama blong hem Basemat we i waef blong Esao.+
11 Ol boe blong Elifas, i gat Teman,+ Omara, Jefo, Gatam mo Kenas.+ 12 Elifas we i boe blong Esao i gat wan narafala woman we nem blong hem Timna. Sam taem biaen, woman ya i bonem wan boe blong Elifas we nem blong hem Amalek.+ Hemia nao ol boe blong Ada, waef blong Esao.
13 Hemia ol boe blong Rehuel: Nahat, Jeraha, Samah, mo Misaha. Olgeta ya oli ol boe blong Basemat,+ waef blong Esao.
14 Hemia ol boe blong Esao we waef blong hem Oholibama we i gel blong Anaha mo i smol bubu blong Jibeon, i bonem: Jehus, Jalam mo Kora.
15 Hemia ol boe blong Esao we oli jif.*+ Long ol boe blong Elifas we i fasbon blong Esao, i gat Jif Teman, Jif Omara, Jif Jefo, Jif Kenas,+ 16 Jif Kora, Jif Gatam, mo Jif Amalek. Hemia nao ol jif we oli kamaot long Elifas+ long kantri ya Edom. Olgeta ya oli ol boe blong Ada.
17 Hemia ol boe blong Rehuel we i boe blong Esao: Jif Nahat, Jif Jeraha, Jif Samah, mo Jif Misaha. Hemia nao ol jif we oli kamaot long Rehuel long kantri ya Edom.+ Olgeta ya oli ol boe blong Basemat, waef blong Esao.
18 Mo hemia ol boe blong Oholibama we i waef blong Esao: Jif Jehus, Jif Jalam, mo Jif Kora. Hemia nao ol jif we oli kamaot long Oholibama we i gel blong Anaha mo i waef blong Esao.
19 Hemia nao ol boe blong Esao mo ol jif blong olgeta. Esao ya hem i Edom.+
20 Seiri i wan man Horaet we i stap long kantri ya, mo hemia ol boe blong hem:+ Lotan, Sobal, Jibeon, Anaha,+ 21 Dison, Eja, mo Disan.+ Olgeta ya oli ol boe blong Seiri mo oli jif blong ol man Horaet, long kantri ya Edom.
22 Ol boe blong Lotan, i gat Hori mo Heman, mo sista blong Lotan hemia Timna.+
23 Hemia ol boe blong Sobal: Alvan, Manahat, Ebal, Sefo, mo Onam.
24 Hemia ol boe blong Jibeon:+ Aea mo Anaha. Hemia sem Anaha ya we i faenem springwota ya we i hot, taem hem i stap lukaot long ol dongki blong papa blong hem Jibeon long draeples.
25 Hemia ol pikinini blong Anaha, i gat Dison mo Oholibama we i gel blong Anaha.
26 Hemia ol boe blong Dison: Hemdan, Esban, Itran, mo Keran.+
27 Hemia ol boe blong Eja: Bilhan, Sahavan, mo Akan.
28 Hemia ol boe blong Disan: Uj mo Aran.+
29 Hemia ol jif blong ol man Horaet: Jif Lotan, Jif Sobal, Jif Jibeon, Jif Anaha, 30 Jif Dison, Jif Eja, mo Jif Disan.+ Hemia nao ol jif blong ol man Horaet we oli stap long kantri ya Seiri.
31 Hemia nem blong ol king we oli rul long kantri ya Edom.+ Long taem ya ol man Isrel oli no gat king blong olgeta yet.+ 32 Bela we i boe blong Beo i rul long Edom, mo nem blong bigfala taon we hem i stap long hem, hemia Dinaba. 33 Taem Bela i ded, Jobab i rul long ples blong hem. Jobab ya i boe blong Jeraha we i wan man Bojeraha. 34 Taem Jobab i ded, Husam i rul long ples blong hem. Husam ya i wan laen blong Teman. 35 Taem Husam i ded, Hadad i rul long ples blong hem, mo nem blong bigfala taon we hem i stap long hem, hemia Avit. Hadad ya i boe blong Bedad, mo hem nao i bin winim ol man Midian+ long teritori blong Moab. 36 Taem Hadad i ded, Samlaha we i blong Masreka i rul long ples blong hem. 37 Taem Samlaha i ded, Saol i rul long ples blong hem. Saol ya i blong Rehobot, wan taon we i stap klosap long Reva. 38 Taem Saol i ded, Balanan we i boe blong Akboro, i rul long ples blong hem. 39 Taem Balanan we i boe blong Akboro i ded, Hadar i rul long ples blong hem, mo nem blong bigfala taon we hem i stap long hem, hemia Pao. Waef blong Hadar nem blong hem Mehetabel we i gel blong Matred, mo i smol bubu blong Mesahab.
40 Hemia nem blong ol jif we oli kamaot long Esao, folem famle blong olgeta mo ples blong olgeta: Jif Timna, Jif Alvaha, Jif Jetet,+ 41 Jif Oholibama, Jif Elaha, Jif Pinon, 42 Jif Kenas, Jif Teman, Jif Mibsara, 43 Jif Magdiel, mo Jif Iram. Hemia nao ol jif blong Edom folem vilej blong olgeta long kantri ya we oli tekem i blong olgeta.+ Esao ya i papa blong ol man Edom.+
37 Nao Jekob i gohed blong stap long kantri ya Kenan, hemia ples we papa blong hem i bin stap long hem olsem wan man blong narafala kantri.+
2 Hemia stori blong famle blong Jekob.*
Taem Josef+ i gat 17 yia, hem i stap joen wetem ol boe blong Bilhaha+ mo Silpa,+ mo oli stap lukaot long ol sipsip.+ Bilhaha mo Silpa tufala i waef blong papa blong hem. Mo Josef i go ripotem long papa blong hem, ol nogud samting we ol brata blong hem oli stap mekem. 3 Isrel i lavem Josef moa i winim ol narafala boe blong hem,+ from we hem i gat pikinini ya taem hem i olfala. Mo hem i tekem wan longfala klos we i spesel mo i givim long Josef. 4 Be taem ol brata blong Josef oli luk we papa blong olgeta i lavem hem moa i winim olgeta, oli stat blong agensem Josef, mo oli no save toktok gud long hem.
5 Biaen Josef i luk wan drim mo i go talemaot drim ya long ol brata blong hem,+ nao samting ya i mekem olgeta oli agensem hem moa. 6 Hem i talem long olgeta se: “Plis yufala i lesin long drim blong mi. 7 Mi mi luk we yumi stap fasem ol bandel blong wit long medel blong garen. Nao bandel we mi mi fasem i girap mo i stanap stret, mo ol bandel we yufala i fasem oli kam stanap raon long hem, mo oli bodaon long hem.”+ 8 Nao ol brata blong hem oli talem long hem se: “?Yu stap minim se bambae yu kam king blong mifala mo yu bos long mifala?”+ Nao oli faenem wan moa poen blong agensem hem from drim blong hem mo from samting we hem i talem.
9 Biaen hem i luk wan narafala drim bakegen, mo i go talem long ol brata blong hem se: “Mi mi luk wan narafala drim. Mi luk we san, mun, mo 11 sta, oli stap bodaon long mi.”+ 10 Biaen hem i talemaot drim ya long papa blong hem wetem ol brata blong hem. Nao papa blong hem i tok long hem, i se: “?Wanem mining blong drim blong yu? ?Yu ting se mi mo mama blong yu, wetem ol brata blong yu, bambae mifala i kam bodaon long yu we fes blong mifala i go long graon?” 11 Nao ol brata blong hem oli stap jalus long hem,+ be papa blong hem i stap tingbaot ol toktok we Josef i talem.
12 Nao wan dei, ol brata blong Josef oli go stap klosap long Sekem, oli stap lukaot long ol animol blong papa blong olgeta.+ 13 Sam taem i pas, Isrel i talem long Josef se: “Naoia ol brata blong yu oli stap klosap long Sekem, oli stap lukaot long ol animol. Yu kam, bambae mi sanem yu yu go luk olgeta.” Nao Josef i ansa se: “!Mi mi rere blong go!” 14 Nao hem i talem se: “Plis yu go jekem sipos ol brata blong yu oli oraet. Mo yu jekem sipos ol animol oli oraet, biaen yu kam talem long mi.” Ale Josef i aot long vali* long Hebron+ mo i wokbaot blong go long Sekem. 15 Taem Josef i stap wokbaot olbaot long open ples, hem i mitim wan man. Nao man ya i askem long hem se: “?Yu stap lukaotem wanem?” 16 Ale hem i ansa se: “Mi stap lukaotem ol brata blong mi. Plis yu talem long mi, ?oli stap lukaot long ol sipsip long weples?” 17 Nao man ya i talem se: “Olgeta oli aot long ples ya finis. Mi mi harem oli talem se bambae oli go long Dotan.” Ale Josef i biaen long ol brata blong hem mo i faenem olgeta long Dotan.
18 Be taem hem i stap longwe yet, ol brata blong hem oli luk hem, mo bifo we hem i kasem olgeta, oli stat blong mekem plan blong kilim hem i ded. 19 Nao oli stap taltalem long olgeta se: “!Yufala i luk! Man blong drim i stap kam.+ 20 I gud yumi kilim hem i ded, mo yumi sakem hem i go insaed long wan long ol wel ya. Mo bambae yumi talem se wan wael animol i kilim hem mo i kakae hem. Biaen bambae yumi luk se drim blong hem i olsem wanem.” 21 Be taem Ruben+ i harem plan ya, hem i traem blong sevem Josef long ol brata blong hem. Ale hem i talem se: “Yumi no mas tekemaot laef blong hem.”*+ 22 Mo Ruben i gohed i se: “Yufala i no mekem blad blong hem i ron.+ Yufala i sakem hem i go insaed long wel ya we i stap long draeples, mo yufala i no mas givim kil* long hem.”+ Ruben i talem olsem from we hem i wantem sevem Josef, mo tekem hem i gobak long papa blong hem.
23 Stret long taem we Josef i kamtru long olgeta, oli pulumaot longfala klos blong hem, hemia spesel klos ya we hem i werem.+ 24 Ale oli sakem hem i go insaed long wel. Long taem ya, wel ya i emti, i no gat wota insaed.
25 Biaen oli sidaon blong kakae. Nao taem oli lukluk i go, oli luk wan grup blong ol man long laen blong Ismael,+ we oli aot long Gilead blong go long Ijip. Ol kamel blong olgeta oli karem ol skin blong ol tri we oli gat gudfala smel, mo blad blong ol tri ya labdanum mo balsam we oli gat gudfala smel.+ 26 Nao Juda i talem long ol brata blong hem se: “Sipos yumi kilim brata blong yumi i ded, mo yumi haedem samting ya, bambae yumi no save winim wan samting.+ 27 I moa gud yumi salem hem+ i go long ol laen blong Ismael. Long fasin ya, bambae yumi no spolem hem, from we hem i brata blong yumi mo yumi sem blad nomo.” Nao oli lesin long brata blong olgeta. 28 Nao taem ol laen blong Ismael,+ hemia ol bisnesman long Midian, oli pas, ol brata blong Josef oli pulumaot hem long wel ya, mo oli salem hem blong 20 pis silva mane.+ Nao ol man ya oli tekem Josef oli go long Ijip.
29 Biaen taem Ruben i gobak long wel ya mo i luk se Josef i no moa stap, hem i terem klos blong hem. 30 Nao taem hem i kambak long ol brata blong hem, hem i talem se: “!Boe ya i no moa stap! Mo mi—?bambae mi mekem wanem?”
31 Nao oli kilim wan man nani, mo oli tekem kot blong Josef, oli draonem long blad blong nani ya. 32 Biaen oli sanem spesel klos ya i go long papa blong olgeta mo oli talem se: “Mifala i faenem klos ya. Plis yu traem jekem sipos hemia klos blong boe blong yu.”+ 33 Nao hem i jekem klos ya mo i talem se: “!Hemia klos blong boe blong mi! !Ating wan wael animol i kakae hem! !Ating i terterem hem long ol smosmol pis!” 34 Nao Jekob i terem ol klos blong hem mo i putum klos we oli wokem long bag i goraon long weist blong hem, mo i stap krae from boe blong hem blong plante dei. 35 Mo taem ol boe mo ol gel blong hem oli traem blong mekem hem i harem gud bakegen, hem i no wantem harem olgeta. Nao hem i talem se: “!Bambae mi mi gohed blong sore from boe blong mi kasem we mi go long Gref!”*+ Nao papa blong Josef i gohed blong krae from hem.
36 Nao ol man Midian oli go long Ijip mo oli salem Josef i go long Potifa we i wan haeman blong Fero+ mo i lida blong ol gad.+
38 Long taem ya, Juda i aot long ol brata blong hem mo i go stanemap tent blong hem klosap long ples we man Adulam ya Hiraha, i stap long hem. 2 Nao long ples ya, Juda i luk gel blong Sua we i blong Kenan,+ ale hem i tekem hem mo i mekem seks wetem hem. 3 Nao gel ya i gat bel, biaen hem i bonem wan boe mo Juda i putum nem blong hem se Ere.+ 4 Biaen, woman ya i gat bel bakegen mo i bonem wan boe, nao i putum nem blong hem se Onan. 5 Mo bakegen, hem i bonem wan boe mo i putum nem blong hem se Sela. Long taem we pikinini ya i bon, hem* i stap long Aksib.+
6 Sam taem biaen, Juda i tekem wan gel we nem blong hem Tamara, blong i kam waef blong fasbon blong hem Ere.+ 7 Be Jehova i no glad long Ere we i fasbon blong Juda, nao Jehova i kilim hem i ded. 8 Nao Juda i talem long Onan se: “I gud yu maredem waef blong brata blong yu mo yu mekem seks wetem hem, olsem nao sipos woman ya i gat pikinini, pikinini ya bambae i blong brata blong yu.”+ 9 Be Onan i savegud we sipos woman ya i bonem pikinini, bambae pikinini ya i karem nem blong brata blong hem.+ Taswe taem hem i mekem seks wetem waef blong brata blong hem, oltaem hem i stap mekem melek blong hem i sut i go long graon nomo. Hem i mekem olsem blong woman ya i no save bonem pikinini blong brata blong hem.+ 10 Be samting we Onan i mekem i no stret nating long fes blong Jehova, ale Hem i kilim hem tu i ded.+ 11 Nao Juda i talem long Tamara we i waef blong boe blong hem, i se: “Yu gobak long haos blong papa blong yu, mo yu stap olsem wan wido gogo kasem taem we boe blong mi Sela i kam bigwan.” Hemia from we Juda i stap tingting se: ‘I nogud Sela tu i ded olsem ol brata blong hem.’+ Nao Tamara i gobak mo i stap long haos blong papa blong hem.
12 Sam taem i pas, nao waef blong Juda we i gel blong Sua, i ded.+ Nao Juda i harem nogud gogo kasem we ol dei blong sore i finis, ale hem wetem fren blong hem Hiraha we i wan man Adulam,+ tufala i go long Timnaha blong luk ol man blong wok blong Juda we oli stap katem hea blong ol sipsip.+ 13 Nao Tamara i harem nius se papa blong man blong hem, i stap go long Timnaha blong katem hea blong ol sipsip blong hem. 14 Ale hem i tekemaot ol klos we i soemaot se hem i wan wido, mo hem i putum ol narafala klos mo i kavremap hem long wan kaliko, mo i putum wan narafala kaliko blong blokem fes blong hem. Biaen hem i go sidaon long get blong Enaem, hemia long rod we i go long Timnaha. Hem i mekem olsem from we hem i luk we Sela i kam bigwan finis, be papa blong hasban blong hem i no tekem hem blong i kam waef blong Sela.+
15 Nao taem Juda i luk woman ya, hem i ting se hem i wan prostitut, from we hem i kavremap fes blong hem. 16 Nao Juda i go luk hem long saed blong rod mo i se: “Plis yu letem mi mi mekem seks wetem yu.” Be hem i no save se woman ya i waef blong boe blong hem.+ Nao woman ya i talem se: “Sipos yu mekem seks wetem mi, ?bambae yu givim wanem long mi?” 17 Nao hem i talem se: “Bambae mi tekem wan smol nani blong mi, mo mi sanem i kam long yu.” Be woman ya i talem se: “?Bambae yu givim wanem blong mi holem gogo kasem we yu sanem nani ya i kam?” 18 Nao Juda i talem se: “?Yu wantem se mi givim wanem long yu?” Nao woman ya i talem se: “Spesel ring* blong yu+ wetem rop blong hem, mo stik ya we yu stap holem.” Nao Juda i givim ol samting ya long woman ya, mo i mekem seks wetem hem, nao woman ya i gat bel. 19 Biaen, woman ya i girap, i aot mo i go tekemaot klos ya we hem i werem mo i putumbak ol klos we oli soemaot se hem i wan wido.
20 Nao Juda i givim smol nani ya long fren blong hem we i blong Adulam+ mo i sanem hem blong i go givim long woman ya mo blong tekembak ol samting we hem i givim long woman ya. Be man ya i neva faenem woman ya. 21 Nao hem i askem long ol man long ples ya se: “?Wehem tempol prostitut we i stap long saed blong rod long Enaem?” Be oli talem long hem se: “I neva bin gat wan tempol prostitut long ples ya.” 22 Nao man ya i gobak mo i talem long Juda se: “Mi no faenem hem, mo ol man long ples ya oli talem se: ‘I neva bin gat wan tempol prostitut long ples ya.’” 23 Ale Juda i talem se: “I gud hem i holem ol samting ya oli blong hem, olsem nao bambae oli no laf long yumi. Mi bin sanem smol nani ya i go long hem, be yu no faenem hem.”
24 Be samwe afta long tri manis, Juda i kasem nius ya se: “Waef blong boe blong yu i bin mekem olsem wan prostitut, mo hem i gat bel from fasin ya we hem i mekem.” Nao Juda i talem se: “Yufala i tekem hem i go aotsaed mo yufala i bonem hem.”+ 25 Taem oli tekem woman ya i go aotsaed, hem i sanem toktok i go long papa blong hasban blong hem se: “Mi mi gat bel blong man ya we ol samting ya oli blong hem.” Nao hem i gohed i se: “Plis yu jekem se spesel ring ya wetem rop blong hem, mo stik ya, oli blong hu.”+ 26 Nao Juda i jekemgud ol samting ya mo i talem se: “Hem i mekem i stret nomo, mi nao mi rong, from we mi mi no givim hem long boe blong mi Sela.”+ Mo hem i no moa mekem seks wetem woman ya bakegen.
27 Taem i kam blong Tamara i bonem pikinini, mo hem i gat twin long bel blong hem. 28 Taem hem i stap bonem pikinini, wan long tufala pikinini ya i pusum han blong hem i kamaot, nao kwiktaem nomo woman we i stap givhan long Tamara, i tekem wan tred we i laet red mo i fasem han blong pikinini ya, mo i se: “Hemia i kamaot fastaem.” 29 Be taem pikinini ya i pulum han blong hem i gobak insaed, brata blong hem i kamaot, nao woman ya i sek mo i talem se: “?From wanem yu terem mama blong yu?” Taswe oli singaot pikinini ya se Peres.*+ 30 Biaen brata blong hem we oli fasem tred we i laet red long han blong hem, i kamaot, nao oli putum nem blong hem se Jeraha.+
39 Nao ol laen blong Ismael oli tekem Josef i godaon long Ijip,+ ale wan man Ijip we nem blong hem Potifa+ i pemaot Josef long olgeta.+ Potifa ya i wan haeman blong Fero mo i lida blong ol gad. 2 Be Jehova i stap wetem Josef.+ Taswe ol wok blong Josef oli go gud, mo masta blong hem we i blong Ijip, i putumap hem blong i lukaot long evri samting long haos blong hem. 3 Mo masta blong hem i luk se Jehova i stap wetem Josef mo se Jehova i stap mekem evri samting we Josef i mekem oli go gud.
4 Nao masta blong Josef i stap glad moa long hem, mo i mekem Josef i kam man blong givhan long hem. Mo Potifa i putumap hem blong i lukaot long evri samting long haos blong hem mo blong i bos long evri samting we hem i gat. 5 Nao stat long taem we hem i putumap Josef blong i lukaot long evri samting blong hem mo blong i bos long evri samting we hem i gat, Jehova i gohed blong blesem haos blong man Ijip ya from Josef. Mo Jehova i blesem olgeta samting we man ya i gat long haos mo long graon blong hem.+ 6 Biaen hem i livim olgeta samting blong hem oli stap long han blong Josef. Mo hem i no moa tingbaot ol samting ya, hem i stap tingting nomo long kakae we bambae hem i kakae. Mo Josef i kam wan yangfala we bodi mo fes blong hem i naes we i naes.
7 Afta long ol samting ya, waef blong masta blong hem i stat blong lukluk Josef mo i talem long hem se: “Yu kam slip wetem mi.” 8 Be hem i no wantem mo i talem long waef blong masta blong hem se: “Yu luk, masta blong mi i putumap mi blong mi lukaot long evri samting we hem i gat, taswe hem i no wari from ol samting we i stap long haos blong hem. 9 Long haos ya, i no gat wan man we i hae moa long mi, mo masta blong mi i givim raet long mi long evri samting long haos ya. Be yu nomo yu stap long han blong hem, from we yu yu waef blong hem. ?Taswe olsem wanem mi save mekem bigfala rong olsem mo mekem sin agens long God?”+
10 Nao evri dei woman ya i stap toktok wetem Josef, be Josef i no agri blong slip wetem hem no blong stap wetem hem. 11 Be wan dei, taem Josef i go insaed long haos blong mekem wok blong hem, i no gat wan man blong wok i stap insaed long haos. 12 Nao woman ya i holem Josef long klos blong hem, mo i talem long hem se: “!Yu kam slip wetem mi!” Be Josef i lego klos blong hem i stap long han blong woman ya, nao hem i ronwe i go aotsaed. 13 Taem woman ya i luk we Josef i lego klos blong hem i stap long han blong hem mo i ronwe i go aotsaed, 14 hem i singaot bigwan i go long ol man we oli stap wok long haos blong hem, mo i talem long olgeta se: “!Yufala i luk! Hasban blong mi i karem man Hibru ya i kam blong mekem ol man oli laf long yumi nomo. Man ya i kam blong slip wetem mi, be mi singaot bigwan. 15 Mo taem hem i harem we mi stat blong singaot we voes blong mi i go antap, hem i lego klos blong hem i stap klosap long mi, nao i ronwe i go aotsaed.” 16 Biaen, woman ya i lego klos blong Josef i stap klosap long hem kasem we masta blong Josef i kambak long haos.
17 Nao woman ya i talemaot sem tok ya long hasban blong hem, i se: “Hibru slef ya we yu tekem i kam, i kam luk mi blong mekem ol man oli laf long mi. 18 Be taem mi stat blong singaot we voes blong mi i go antap, hem i lego klos blong hem klosap long mi nao i ronwe i go aotsaed.” 19 Taem masta blong Josef i harem ol tok ya we waef blong hem i talem, se: “Hemia ol samting we man blong wok blong yu i mekem long mi,” hem i kros we i kros. 20 Nao hem i tekem Josef mo i putum hem long kalabus, long ples we ol prisena blong king oli stap long hem. Nao Josef i stap long kalabus.+
21 Be Jehova i gohed blong stap wetem Josef mo i gohed blong soemaot se i lavem hem oltaem, mo i mekem se jif ofisa blong kalabus i glad long Josef.+ 22 Nao jif ofisa blong kalabus i putumap Josef blong i bos long evri prisena we oli stap long kalabus. Mo evri samting we ol prisena oli mekem long ples ya, Josef nao i talem long olgeta blong oli mekem.+ 23 Nao jif ofisa blong kalabus i no moa lukaot long wan samting we i stap long han blong Josef, from we Jehova i stap wetem Josef, mo Jehova i mekem se evri samting we Josef i mekem oli go gud.+
40 Afta long ol samting ya, tu man blong king tufala i mekem sin agens long masta blong tufala we i king blong Ijip. Tufala man ya, hemia bos blong karem dring+ mo bos blong bred blong king blong Ijip. 2 Nao Fero i kros long tufala ofisa blong hem, hemia bos blong karem dring mo bos blong bred.+ 3 Nao hem i putum tufala long kalabus long haos blong lida blong ol gad,+ long sem kalabus ya we Josef i stap long hem.+ 4 Nao lida blong ol gad i putumap Josef blong i stap wetem tufala mo i lukaot long tufala,+ mo oli stap tugeta long kalabus ya blong plante dei.
5 Nao wan naet, tufala man blong king blong Ijip we tufala i stap long kalabus, hemia bos blong karem dring mo bos blong bred, tufala tugeta i drim, mo mining blong tufala drim ya i no sem mak. 6 Nao long moning, taem Josef i kam insaed blong luk tufala, hem i luk we fes blong tufala i nogud. 7 Nao hem i askem long tufala se: “?From wanem fes blong yutufala i nogud tede?” 8 Nao tufala i talem long hem se: “Mitufala tugeta i drim, be i no gat man blong talemaot mining blong ol drim ya long mitufala.” Nao Josef i talem se: “God nomo i gat paoa blong talemaot mining blong ol drim.+ Plis yutufala i talemaot drim blong yutufala long mi.”
9 Nao bos blong karem dring i tokbaot drim blong hem long Josef, i se: “Long drim blong mi, mi luk wan rop blong grep long fored blong mi. 10 Mo long rop ya, i gat tri smol han blong hem, nao taem rop ya i stap gru mo i putum niufala lif, flaoa i kamaot long hem, mo ol bandel blong grep we oli raep oli hang long hem. 11 Mo kap blong Fero i stap long han blong mi, nao mi tekem ol grep ya mo mi skwisimaot wota blong olgeta i go long kap ya. Nao mi putum kap ya long han blong Fero.” 12 Nao Josef i talem long hem se: “Hemia mining blong drim ya: Tri smol han ya i minim tri dei. 13 Long namba 3 dei, Fero bambae i tekemaot yu long ples ya mo i givimbak wok blong yu.+ Mo bambae yu stap putum kap blong Fero bakegen long han blong hem, olsem we yu stap mekem bifo.+ 14 Be taem laef blong yu i kam gud bakegen, yu mas tingbaot mi. Plis yu mas soemaot se yu lavem mi oltaem mo yu tokbaot mi long Fero, olsem nao mi save kamaot long ples ya. 15 Mi mi wan man Hibru mo blong talem stret, ol man oli stilim mi long ples blong mi nao oli tekem mi mi kam long ples ya.+ Mo mi mi no mekem wan rong samting blong oli putum mi long kalabus.”*+
16 Taem bos blong bred i luk we mining blong drim we Josef i talemaot, i gud, hem i talem se: “Mi tu mi gat wan drim, mo long drim blong mi, mi luk tri basket blong waet bred antap long hed blong mi. 17 Mo long laswan basket we i stap antap, i gat ol defdefren kaen kek mo bred blong Fero, mo ol pijin oli stap kakae ol samting we oli stap long laswan basket ya antap long hed blong mi.” 18 Nao Josef i talem se: “Hemia mining blong drim blong yu: Trifala basket ya i minim tri dei. 19 Long namba 3 dei, Fero bambae i katemaot hed blong yu mo i hangem yu long wan pos, mo bambae ol pijin oli kakae bodi blong yu.”+
20 Nao long namba 3 dei, hem i betde blong Fero.+ Nao Fero i mekem wan bigfala lafet blong olgeta man blong wok blong hem. Nao long fes blong ol man blong hem, hem i tekemaot bos blong karem dring mo bos blong bred long kalabus. 21 Nao hem i mekem se bos blong karem dring i kasembak wok blong hem, ale hem i gohed blong putum kap blong waen long han blong Fero. 22 Be Fero i hangem bos blong bred, stret olsem we Josef i bin talem.+ 23 Be bos blong karem dring i no moa tingbaot Josef, hem i fogetem gud hem.+
41 Tu yia i pas, nao Fero i drim+ se hem i stap stanap long saed blong Nael Reva. 2 Nao hem i luk seven buluk oli kamaot long reva ya. Ol buluk ya oli naes, oli fatfatgud, mo oli stap kakae ol gras long saed blong Nael Reva.+ 3 Mo biaen, hem i luk seven narafala buluk oli kamaot long reva ya. Olgeta ya oli no naes mo oli bunbun, mo oli go stanap klosap long ol fatfat buluk ya long saed blong Nael Reva. 4 Nao ol buluk ya we oli no naes mo oli bunbun, oli kakae ol seven buluk ya we oli naes mo oli fatfatgud. Nao taem Fero i luk samting ya, hem i wekap.
5 Biaen hem i slip bakegen mo i luk wan narafala drim. Hem i luk wan stik blong wit mo seven hed blong wit oli kamaot long hem. Ol hed ya oli fatfat mo oli gud.+ 6 Mo biaen hem i luk seven narafala hed blong wit oli kamaot. Ol hed ya oli bunbun mo hot win blong is i mekem oli drae. 7 Nao ol hed ya we oli bunbun oli solemdaon ol seven hed ya we oli fatfat mo oli gud. Nao taem Fero i luk samting ya, hem i wekap mo i kasemsave se hem i stap drim nomo.
8 Be long moning, tingting blong hem i trabol tumas. Nao hem i sanem tok blong oli singaot olgeta waes man mo olgeta pris blong Ijip we oli stap mekem majik oli kam. Nao Fero i talemaot drim blong hem long olgeta, be i no gat wan long olgeta i save talemaot mining blong drim ya.
9 Nao bos blong karem dring i talem long Fero se: “Tede mi tingbaot ol sin blong mi mo ol samting we mi no mekem. 10 Fero i bin kros long ol man blong wok blong hem, hemia mi wetem bos blong bred. Nao hem i putum mitufala long kalabus long haos blong lida blong ol gad.+ 11 Nao wan naet, mitufala tugeta i drim. Mi mi luk wan drim mo hem tu i luk wan drim, be mining blong ol drim ya i no sem mak.+ 12 Long taem ya, i gat wan yangfala man Hibru i stap wetem mitufala. Hem i wan slef blong lida blong ol gad.+ Taem mitufala i talemaot drim blong mitufala long hem,+ hem i talemaot mining blong tufala drim ya. 13 Mo ol samting oli kamtru stret olsem we hem i talem long mitufala. Mi mi tekembak wok blong mi, be narafala man ya, oli hangem hem.”+
14 Nao Fero i sanem tok blong oli tekem Josef i kam,+ nao kwiktaem nomo oli go tekemaot hem long kalabus.*+ Nao Josef i sevemaot mustas blong hem, i jenisim ol klos blong hem, mo i go insaed blong luk Fero. 15 Nao Fero i talem long Josef se: “Mi mi luk wan drim, be i no gat wan man blong talemaot mining blong hem. Oli talem long mi se taem wan man i talemaot drim blong hem long yu, yu yu save talemaot mining blong hem.”+ 16 Nao Josef i talem long Fero se: “!Mi mi man nating nomo! God nao bambae i tokbaot gudfala samting we bambae i hapen long Fero.”+
17 Nao Fero i gohed, i talem long Josef se: “Long drim blong mi, mi luk we mi stap stanap long saed blong Nael Reva. 18 Nao mi luk seven buluk oli kamaot long reva ya. Ol buluk ya oli naes, oli fatfatgud, mo oli stat blong kakae ol gras long saed blong Nael Reva.+ 19 Mo afta long olgeta ya, mi luk seven narafala buluk oli kamaot. Olgeta ya oli slak, oli no naes nating, mo oli bunbun nogud, mi mi neva luk ol buluk olsem long Ijip. 20 Nao ol buluk ya we oli bunbun mo oli nogud, oli stat blong kakae ol faswan buluk ya we oli fatfatgud. 21 Be afta we oli kakae ol buluk ya, man i no luksave se oli kakae olgeta, from we oli bunbun sem mak nomo. Taem mi luk samting ya, mi wekap.
22 “Biaen long samting ya, mi luk long drim blong mi, wan stik blong wit mo seven hed blong wit oli kamaot long hem. Ol hed ya oli fatfat mo oli gud.+ 23 Mo biaen seven narafala hed blong wit oli kamaot. Ol hed ya oli smol, oli bunbun, mo hot win blong is i mekem oli drae. 24 Nao ol hed ya we oli bunbun oli solemdaon ol seven hed ya we oli gud. Nao taem mi talemaot drim ya long ol pris we oli stap mekem majik,+ i no gat wan long olgeta i save eksplenem drim ya long mi.”+
25 Nao Josef i talem long Fero se: “Tufala drim blong Fero oli gat wan mining nomo. Trufala God i talemaot long Fero samting we bambae hem i mekem.+ 26 Ol seven gudfala buluk ya i minim seven yia. Long sem fasin, ol seven hed blong wit we oli gud i minim seven yia. Tufala drim ya oli gat wan mining nomo. 27 Ol seven buluk ya we oli kamaot afta long olgeta, mo we oli bunbun mo oli nogud, oli minim seven yia. Mo ol seven hed blong wit we oli emti mo we hot win we i kam long is i mekem oli drae, i minim seven yia we kakae bambae i sot. 28 Olsem we mi bin talem long Fero, tru God i mekem Fero i luk ol samting ya we hem bambae i mekem.
29 “Blong seven yia bambae i gat kakae we i plante we i plante olbaot long Ijip. 30 Be afta long hemia, kakae bambae i sot blong seven yia. Bambae ol man oli fogetem taem ya we i gat plante kakae olbaot long Ijip, mo hadtaem ya bambae i spolem kantri ya.+ 31 Mo bambae ol man oli no moa tingbaot taem ya we i gat plante kakae long kantri ya, from we hadtaem ya bambae i nogud we i nogud. 32 Fero i luk drim ya tu taem, from we tru God i mekem desisen finis blong samting ya, mo i no longtaem tru God bambae i mekem samting ya i kamtru.
33 “Naoia, i gud Fero i lukaot wan man we i gat hed mo i waes, mo i putumap hem blong i lukaot long olgeta samting long Ijip. 34 I gud Fero i tekem aksen mo i putumap ol man blong oli lukaot long wok ya blong seraotem olgeta kakae blong Ijip i go long faef hip, nao oli tekemaot wan hip blong putumgud i stap. Oli mas mekem olsem long ol seven yia ya we bambae i gat plante kakae long Ijip.+ 35 Mo bambae oli hivimap olgeta kakae long ol gudfala yia we oli stap kam. Mo i gud oli putumgud ol sid long ol taon mo oli gad long olgeta. Ol sid ya bambae oli blong Fero.+ 36 Nao taem ol seven yia ya we kakae bambae i sot long Ijip oli kamtru, ol man mo ol animol bambae oli kakae ol kakae ya we oli stap finis, nao bambae oli no ded from hanggri.”+
37 Fero mo ol man blong wok blong hem oli glad long tingting ya. 38 Ale Fero i askem long ol man blong wok blong hem se: “?Yufala i ting se yumi save faenem wan narafala man olsem Josef, we spirit blong God i stap wetem hem?” 39 Nao Fero i talem long Josef se: “God i mekem se yu yu save olgeta samting ya, taswe i no gat wan narafala man we i gat hed mo i waes olsem yu. 40 Bambae mi putumap yu blong yu lukaot long olgeta samting long haos blong mi, mo olgeta man blong mi bambae oli obei fulwan long yu.+ Wan samting nomo we i mekem se mi mi hae moa long yu, hemia se mi mi king.”* 41 Nao Fero i gohed blong talem long Josef se: “Yu luk, mi mi putumap yu blong yu lukaot long olgeta samting long Ijip.”+ 42 Nao Fero i tekemaot spesel ring* long han blong hem mo i putum long han blong Josef, mo i mekem hem i werem wan spesel klos we oli wokem long linen, mo biaen hem i hangem wan gol jen long nek blong hem. 43 Mo tu, hem i mekem Josef i ron long seken beswan jariot blong hem, mo i mekem ol man oli singaot long fored blong hem, se: “!Avrek!”* Long rod ya, Fero i putumap hem i hae moa long olgeta samting long Ijip.
44 Nao Fero i gohed, i talem long Josef se: “Mi mi Fero, be wan man i no save mekem wan samting* long kantri ya Ijip sipos yu yu no givim raet long hem.”+ 45 Biaen, Fero i givim wan nem long Josef se Safenat-panea, mo i givim Asenat blong i kam waef blong hem.+ Asenat ya i gel blong Potifera we i pris blong On.* Mo Josef i stat blong lukaot long olgeta samting long kantri ya Ijip.*+ 46 Josef i gat 30 yia blong hem+ taem hem i stanap long fored* blong Fero we i king blong Ijip.
Nao Josef i aot long fored blong Fero mo i travel i go long olgeta ples long Ijip. 47 Mo long ol faswan seven yia, graon i karem plante kakae we oli fulap gud. 48 Mo long ol seven yia ya, hem i gohed blong hivimap olgeta kakae we oli kamaot long Ijip, mo hem i putumgud olgeta long ol bigfala taon. Taem hem i stap long wan bigfala taon, hem i stap tekem ol kakae long ol garen raonabaot long taon ya, mo i stap putumgud olgeta insaed long taon ya, mo hem i mekem olsem long evri bigfala taon. 49 Josef i gohed blong putumgud ol sid gogo oli kam plante tumas olsem sanbij long solwota, nao ol man oli no moa save makem se oli hamas from we oli plante tumas.
50 Bifo we ol seven yia blong hadtaem oli kamtru, Asenat we i gel blong Potifera we i pris blong On,* i bonem tu boe blong Josef.+ 51 Mo Josef i putum nem blong fasbon se Manase,*+ from we hem i talem se: “God i mekem se mi mi fogetem ol trabol blong mi mo olgeta man long haos blong papa blong mi.” 52 Mo hem i putum nem blong sekenbon se Efrem,*+ from we hem i talem se: “God i mekem se mi gat pikinini long kantri ya we mi kasem trabol long hem.”+
53 Nao ol faswan seven yia we i gat plante kakae long Ijip, i finis.+ 54 Mo ol seven yia blong hadtaem i stat, stret olsem we Josef i talem.+ Kakae i sot long olgeta kantri, be long olgeta ples long Ijip i gat bred.*+ 55 Biaen, olgeta ples long Ijip i no moa gat kakae, nao ol man oli stat blong krae i go long Fero blong i givim bred long olgeta.+ Nao Fero i talem long olgeta man Ijip se: “Yufala i go luk Josef, mo yufala i mekem eni samting we hem i talem long yufala.”+ 56 Nao kakae i sot long olgeta ples long wol.+ Mo taem hadtaem ya i kam strong moa long olgeta ples long Ijip, Josef i stat blong openem olgeta haos we hem i bin putumgud ol sid long olgeta, mo hem i salem ol sid long ol man Ijip.+ 57 Mo tu, taem hadtaem ya i stap kam strong moa long olgeta ples long wol, ol man long olgeta ples long wol oli stap kam long Ijip blong pem kakae long Josef.+
42 Taem Jekob i harem nius se i gat sid long Ijip,+ hem i talem long ol boe blong hem se: “?From wanem yufala i no mekem wan samting?” 2 Nao hem i gohed, i se: “Mi mi harem nius se i gat sid long Ijip. Yufala i godaon long Ijip mo yufala i pem sam sid blong yumi, nao bambae yumi save stap laef, yumi no ded.”+ 3 Nao ten brata blong Josef+ oli godaon long Ijip blong pem sid. 4 Be Jekob i no sanem Benjamin+ we i stret brata blong Josef, blong i go wetem ol narafala brata blong hem, from we hem i stap tingting se: “Maet wan rabis aksiden bambae i kasem hem long rod, nao hem i ded.”+
5 Nao ol boe blong Isrel oli folem ol narafala man Kenan we olgeta tu oli go blong pem kakae, from we i no moa gat kakae long ples blong olgeta.+ 6 Josef nao i gat paoa long olgeta ples long Ijip,+ mo hem nao i stap salem ol sid long ol man we oli kam long olgeta ples long wol.+ Ale ol brata blong hem oli kam mo oli bodaon long hem we fes blong olgeta i go long graon.+ 7 Taem Josef i luk ol brata blong hem, wantaem nomo hem i luksave olgeta, be hem i mekem olsem se hem i no save olgeta.+ Nao hem i tok strong long olgeta, i se: “?Yufala i kam wea?” Nao oli ansa se: “Mifala i kam long Kenan, mifala i kam blong pem kakae.”+
8 Josef i luksave ol brata blong hem, be olgeta oli no luksave hem nating. 9 Wantaem nomo Josef i tingbaot drim we hem i bin luk long saed blong olgeta,+ mo i talem long olgeta se: “!Yufala ol spae ya! !Yufala i kam blong faenemaot ol ples long kantri ya we oli no strong, blong yufala i kam mekem faet long mifala!” 10 Be olgeta oli talem se: “Nogat masta, mifala ol man blong wok blong yu, mifala i kam blong pem kakae nomo. 11 Mifala evriwan ya i gat wan papa nomo. Mifala i man blong wok blong yu, mo mifala i stap mekem samting we i stret, mo mifala i no ol spae.” 12 Be hem i talem long olgeta se: “!Nogat! !Yufala i kam blong faenemaot ol ples long kantri ya we oli no strong, blong yufala i kam mekem faet long mifala!” 13 Nao olgeta oli talem se: “Mifala i man blong wok blong yu mo mifala i 12 brata evriwan.+ Mifala i gat wan papa nomo+ we i stap long kantri ya Kenan, mo smol brata blong mifala i stap wetem hem,+ be narafala brata blong mifala i no moa stap.”+
14 Be Josef i talem long olgeta se: “Mi mi talem finis se: ‘!Yufala ol spae ya!’ 15 Naoia bambae mi jekem se yufala i stap tok tru no nogat. Long nem blong Fero we i laef i stap, mi mi talem long yufala se, bambae yufala i no livim ples ya kasem we smol brata blong yufala i kam.+ 16 Yufala i sanem wan long yufala blong i go tekem brata blong yufala i kam. Ol narawan bambae oli stap long kalabus long ples ya. Long rod ya, bambae mi luk sipos tok blong yufala i tru. Sipos tok blong yufala i no tru, mi mi talem long yufala long nem blong Fero we i laef i stap, se yufala ol spae.” 17 Ale hem i putum olgeta long kalabus blong tri dei.
18 Nao long namba 3 dei, Josef i talem long olgeta se: “Mi mi fraet long God, taswe yufala i mas mekem samting we mi mi talem, blong yufala i save stap laef. 19 Sipos yufala i stap mekem samting we i stret, i gud yufala i letem wan long ol brata blong yufala i stap long kalabus long ples ya, be ol narawan oli save go. Mo yufala i tekem sam sid, blong ol famle blong yufala oli no moa hanggri.+ 20 Biaen yufala i tekem smol brata blong yufala i kam long mi, nao bambae mi save trastem tok blong yufala mo bambae yufala i no ded.” Ale olgeta oli mekem olsem we hem i talem.
21 Nao oli stap taltalem long olgeta se: “Yumi stap kasem panis from samting we yumi bin mekem long brata blong yumi.+ Yumi luk we hem* i harem nogud taem hem i stap plis long yumi blong yumi sore long hem, be yumi no wantem lesin long hem. Hemia nao from wanem trabol ya i kasem yumi.” 22 Nao Ruben i talem long olgeta se: “Mi mi bin talem long yufala se: ‘Yufala i no mas mekem sin agens long boe ya,’ be yufala i no wantem lesin long mi.+ Naoia God i stap askembak blad blong hem long yumi.”+ 23 Be olgeta oli no save se Josef i kasemsave samting we oli stap talem, from we oltaem, taem oli stap toktok wetem hem, be i gat wan man i stap transletem ol tok blong olgeta. 24 Nao Josef i aot long olgeta, mo i go krae.+ Taem hem i kambak mo i toktok wetem olgeta, hem i tekem Simeon+ mo i fasem han blong hem long fored blong olgeta.+ 25 Biaen hem i givim oda long ol man blong hem blong oli fulumap ol sid long ol bag blong olgeta, mo blong oli putumbak mane blong olgeta long ol bag ya, mo blong oli givim kakae long olgeta blong oli kakae long rod. Mo ol man ya oli mekem olsem we hem i talem.
26 Nao ol brata blong Josef oli putum ol bag blong ol sid ya long ol dongki blong olgeta, mo oli aot. 27 Taem oli kasem wan ples we bambae oli slip long hem long naet, wan long olgeta i openem bag blong hem blong givim kakae long dongki blong hem, nao hem i luk mane blong hem i stap long maot blong bag ya. 28 Nao hem i talem long ol brata blong hem se: “!Oli givimbak mane blong mi! !Hemia i stap insaed long bag blong mi!” Nao oli fraet tumas mo oli seksek, nao oli stap taltalem long olgeta se: “?Wanem samting ya we God i mekem long yumi?”
29 Taem oli kambak long papa blong olgeta Jekob, long Kenan, oli talemaot evri samting we i hapen long olgeta, oli se: 30 “Man we i masta blong kantri ya i tok strong long mifala,+ mo i talem se mifala i go blong spae long kantri blong hem. 31 Be mifala i talem long hem se: ‘Mifala i stap mekem samting we i stret. Mifala i no ol spae.+ 32 Mifala i 12 brata+ mo mifala i gat wan papa nomo. Wan brata blong mifala i no moa stap,+ mo smol brata blong mifala i stap wetem papa blong mifala long kantri ya Kenan.’+ 33 Be man ya we i masta blong kantri ya, i talem se: ‘Bambae mi save se yufala i stap mekem samting we i stret sipos yufala i letem wan long ol brata blong yufala i stap wetem mi.+ Mo yufala i tekem sam sid blong ol famle blong yufala oli no moa hanggri, mo yufala i go.+ 34 Mo yufala mas tekem smol brata blong yufala i kam long mi, olsem nao bambae mi save se yufala i no ol spae, be yufala i stap mekem samting we i stret. Nao bambae mi givimbak brata blong yufala, mo yufala i save gohed blong mekem bisnes long ples ya.’”
35 Taem oli stap tekemaot ol kakae long ol bag blong olgeta, olgeta evriwan oli luk we paos blong mane blong olgeta i stap insaed long ol bag blong olgeta. Nao taem olgeta wetem papa blong olgeta oli luk samting ya, oli fraet tumas. 36 Nao papa blong olgeta, Jekob, i talem long olgeta se: “!Yufala i stap tekemaot ol pikinini blong mi long mi!+ !Josef i no moa stap,+ mo Simeon tu i no moa stap,+ mo naoia bambae yufala i tekem Benjamin! !Ol trabol ya oli stap spolem mi nomo!” 37 Be Ruben i talem long papa blong hem se: “Yu save kilim i ded tufala boe blong mi sipos mi no tekem Benjamin i kambak long yu.+ Yu putum hem long han blong mi, mo bambae mi tekem hem i kambak long yu.”+ 38 Be hem i talem se: “Boe blong mi bambae i no godaon wetem yufala, from we brata blong hem i ded finis, mo hem wan nomo i stap.+ Sipos yufala i tekem hem, nao wan rabis aksiden i kasem hem long rod nao hem i ded, bambae yufala i mekem mi harem nogud gogo mi go long Gref*+ wetem ol waet hea blong mi.”+
43 Nao hadtaem ya blong kasem kakae i kam strong tumas long kantri ya.+ 2 Mo taem ol sid ya we oli tekem long Ijip i finis,+ papa blong olgeta i talem long olgeta se: “Yufala i gobak blong pem smol kakae blong yumi.” 3 Nao Juda i talem long hem se: “Man ya i talem klia long mifala se: ‘Mi no wantem luk fes blong yufala bakegen sipos brata blong yufala i no kam wetem yufala.’+ 4 Sipos yu letem brata blong mifala i folem mifala, bambae mifala i godaon blong pem kakae blong yu. 5 Be sipos yu blokem hem, bambae mifala i no godaon, from we man ya i talem long mifala se: ‘Mi no wantem luk fes blong yufala bakegen sipos brata blong yufala i no kam wetem yufala.’”+ 6 Nao Isrel+ i askem se: “?From wanem yufala i talem long man ya se yufala i gat wan narafala brata? !Yufala i spolem mi nomo!” 7 Nao oli ansa se: “Man ya i askem kwestin long saed blong mifala mo famle blong mifala, hem i askem stret long mifala se: ‘?Papa blong yufala i laef yet? ?Yufala i gat wan narafala brata?’ Mo mifala i talemaot evri samting long hem.+ Mifala i no save se bambae hem i talem long mifala se: ‘Yufala i go tekem brata blong yufala i kam.’”+
8 Nao Juda i talem long papa blong hem Isrel se: “Yu letem boe ya i kam wetem mi,+ nao bambae mifala i aot i go, olsem nao bambae yu wetem mifala, mo ol pikinini blong mifala, yumi laef be yumi no ded.+ 9 Blong pruvum se boe ya bambae i stap sef, mi mi putum laef blong mi i stap long han blong yu.+ Sipos eni samting i hapen long hem, yu save panisim mi. Mo sipos mi no tekem hem i kambak long yu, hemia bambae i wan sin we mi mekem agens long yu blong olwe. 10 Mifala i sud aot longtaem finis, sipos mifala i bin go, ating mifala i mekem tu trip finis.”
11 Nao Isrel we i papa blong olgeta, i talem long olgeta se: “Sipos i mas olsem, ale yufala i fulumap ol nambawan samting blong kantri ya long ol bag blong yufala, mo yufala i tekem i go long man ya olsem wan presen.+ Yufala i tekem smol hani, pistasio, almon, smol blad blong ol tri ya balsam+ mo labdanum we i gat gudfala smel blong hem, mo skin blong ol tri we oli gudfala smel.+ 12 Yufala i dabolem mane we bambae yufala i tekem, mo yufala i tekembak ol mane blong laswan trip ya we oli stap long maot blong ol bag blong yufala.+ Maet samting we oli mekem lastaem i wan mastik. 13 Yufala i tekem brata blong yufala, yufala i aot, mo yufala i gobak long man ya. 14 Prea blong mi se God Ya We i Gat Olgeta Paoa bambae i mekem man ya i sore long yufala, nao i letem Benjamin mo Simeon i go fri. !Be mi, sipos mi mas lusum ol pikinini blong mi, be bambae i mas olsem!”+
15 Nao ol man ya oli tekem ol presen ya, ol mane we oli dabolem, mo Benjamin, nao oli girap mo oli godaon long Ijip. Oli go stanap bakegen long fored blong Josef.+ 16 Taem Josef i luk Benjamin wetem olgeta, kwiktaem nomo hem i talem long man we i bos long evri samting long haos blong hem, se: “Yu tekem ol man ya oli go long haos, yu kilim ol animol, mo yu kukum blong ol man ya oli kakae wetem mi long medel dei.” 17 Kwiktaem nomo man ya i mekem samting we Josef i talem,+ mo i tekem olgeta oli go long haos blong Josef. 18 Be taem man ya i tekem olgeta i go long haos blong Josef, olgeta oli fraet mo oli stap talem se: “Oli tekem yumi i kam long ples ya from mane we i stap insaed long bag blong yumi lastaem. !Naoia bambae oli atakem yumi, oli mekem yumi kam slef, mo oli tekemaot ol dongki blong yumi!”+
19 Nao oli kam klosap long man ya we i lukaot long evri samting long haos blong Josef, mo oli toktok long hem long fored blong haos ya. 20 Oli talem se: “!Sore masta blong mifala! Lastaem, mifala i kamdaon long ples ya blong pem kakae.+ 21 Be taem mifala i gobak mo mifala i kasem ples we bambae mifala i slip long hem long naet, mo mifala i openem ol bag blong mifala, mifala i luk olgeta mane blong mifala long maot blong ol bag ya.+ Taswe mifala i wantem givimbak mane ya long yu. 22 Mifala i no save se hu i putum ol mane ya long ol bag blong mifala. Be mifala i gat sam moa mane blong pem kakae.”+ 23 Nao man ya i talem se: “I oraet nomo. Yufala i no fraet. God blong yufala mo God blong papa blong yufala, hem nao i putum presen ya long ol bag blong yufala. Mi mi kasem mane ya fastaem nao biaen oli putum long ol bag blong yufala.” Biaen hem i tekem Simeon i kam long olgeta.+
24 Nao man ya i tekem olgeta oli go insaed long haos blong Josef mo i givim wota long olgeta blong oli wasem leg blong olgeta, biaen hem i givim kakae long ol dongki blong olgeta. 25 Mo oli harem nius se Josef bambae i kam kakae wetem olgeta long medel dei, nao oli rerem presen ya+ we oli karem i kam blong givim long hem.+ 26 Taem Josef i kam insaed long haos, oli tekem presen blong hem i kam long hem, mo oli bodaon we fes blong olgeta i go long graon, blong ona long hem.+ 27 Biaen long samting ya, hem i askem sipos oli oraet mo i talem se: “?Olsem wanem long olfala papa blong yufala we yufala i bin tokbaot hem? ?Hem i laef yet?”+ 28 Nao oli ansa se: “Papa blong mifala we i man blong wok blong yu, hem i oraet mo i laef yet.” Biaen oli bodaon we fes blong olgeta i go long graon, blong ona long hem.+
29 Taem Josef i leftemap hed blong hem mo i luk brata blong hem Benjamin we i boe blong mama blong hem,+ hem i talem se: “?Hemia nao smol brata blong yufala we yufala i bin tokbaot hem long mi?”+ Mo hem i gohed i se: “Boe blong mi, prea blong mi se God bambae i blesem yu.” 30 Nao kwiktaem nomo Josef i goaot from we hem i wantem krae taem hem i luk brata blong hem, ale hem i go lukaot wan ples blong i krae. Nao hem i go insaed long wan rum we i no gat man long hem mo i krae.+ 31 Biaen hem i mekem tingting blong hem i kam strong, nao i wasem fes blong hem mo i gobak long olgeta, mo hem i talem long ol man blong wok blong hem se: “Yufala i kasem kakae.” 32 Nao hem i sidaon long wan tebol mo oli kasem kakae blong hem. Mo oli kasem kakae blong ol brata blong hem we oli sidaon long wan narafala tebol. Mo ol man Ijip we oli stap wetem hem, oli kakae long wan narafala tebol bakegen, from we fasin ya blong kakae wanples wetem ol man Hibru, i wan samting we i nogud we i nogud long ae blong ol man Ijip.+
33 Ol brata blong hem oli sidaon folem yia blong olgeta stat long fasbon+ i go kasem lasbon, oli sidaon long fored blong Josef, mo oli sapraes tumas nao oli stap lukluk olgeta. 34 Mo Josef i gohed blong sanem ol kakae we i stap long tebol blong hem i go long tebol blong olgeta. Be kakae we hem i sanem i go long Benjamin i faef taem moa long kakae blong ol brata blong hem.+ Ale olgeta oli gohed blong kakae mo dring wetem hem kasem we oli fulap gud.
44 Biaen, Josef i talem long man we i bos long evri samting long haos blong hem se: “Yu fulumap kakae long ol bag blong ol man ya kasem we oli naf blong karem, mo yu putum mane blong olgeta long maot blong ol bag blong olgeta.+ 2 Be yu mas putum silva kap blong mi long maot blong bag blong lasbon brata blong olgeta, wetem mane blong hem.” Mo man ya i mekem olsem we Josef i talem.
3 Long moning taem i delaet, oli sanem olgeta oli go wetem ol dongki blong olgeta. 4 Nao taem oli stap longwe lelebet long taon, Josef i talem long man ya we i bos long evri samting long haos blong hem se: “!Yu girap! !Yu go biaen long olgeta! Mo taem yu kasem olgeta, yu talem long olgeta se: ‘Masta blong mi i mekem i gud long yufala, ?be from wanem yufala i mekem i nogud long hem? 5 Kap ya, masta blong mi i stap dring long hem mo i stap lukluk ol saen long hem blong talemaot fiuja. Samting we yufala i mekem i no stret nating.’”
6 Ale man ya i biaen long olgeta nao i kasem olgeta, mo i talemaot ol tok ya long olgeta. 7 Be olgeta oli talem long hem se: “?From wanem masta blong mifala i toktok olsem? I no stret nating blong mifala ol man blong wok blong yu, mifala i mekem wan samting olsem. 8 Mane ya we mifala i faenem long maot blong ol bag blong mifala, mifala i karem i kambak long yu taem mifala i aot long Kenan i kam.+ Taswe, ?from wanem bambae mifala i stilim gol no silva long haos blong masta blong yu? 9 Sipos yu faenem kap ya long wan long mifala, man ya i mas ded, mo mifala ol narawan bambae mifala i kam ol slef blong masta blong mifala.” 10 Nao man ya i talem se: “Bambae i olsem we yufala i talem: Man ya we oli faenem kap ya long bag blong hem, bambae i kam slef blong mi, be yufala ol narawan yufala i save go fri.” 11 Nao kwiktaem nomo oli tekemaot ol bag blong olgeta long ol dongki, oli putumdaon, mo oli openem. 12 Man ya i luklukgud insaed long ol bag blong olgeta, i stat long fasbon i go kasem lasbon. Nao hem i faenem kap ya long bag blong Benjamin.+
13 Ale ol brata blong hem oli harem nogud tumas nao oli terem ol klos blong olgeta, mo oli putum ol bag blong olgeta long ol dongki mo oli gobak long taon. 14 Taem Juda+ wetem ol brata blong hem oli go insaed long haos blong Josef, Josef i stap yet long haos ya, nao oli foldaon i go long graon long fored blong hem.+ 15 Nao Josef i talem long olgeta se: “?Wanem samting ya we yufala i mekem? Mi mi save ridim ol saen blong talemaot fiuja, ?yufala i ting se mi no save faenemaot yufala?”+ 16 Nao Juda i ansa se: “?Masta blong mi, bambae mifala i talem wanem? ?Bambae mifala i eksplenem samting ya olsem wanem? ?Olsem wanem bambae mifala i pruvum se mifala i stret man? Tru God i faenemaot rong we mifala ol man blong wok blong yu, mifala i mekem.+ Naoia mifala wetem man ya we oli faenem kap ya long bag blong hem, mifala evriwan i slef blong masta blong mi.” 17 Be Josef i talem long olgeta se: “!I no stret nating blong mi mekem wan samting olsem! Man ya nomo we oli faenem kap ya long bag blong hem, bambae hem i kam slef blong mi.+ Be yufala ol narawan, yufala i save gobak long papa blong yufala long pis.”
18 Nao Juda i kam klosap long hem mo i talem se: “Mi plis long yu masta blong mi. Mi mi save se yu yu hae sem mak long Fero, be plis yu letem slef blong yu i talem wan samting long sora blong yu mo yu no kros long mi.+ 19 Masta blong mi i bin askem long mifala ol slef blong hem se: ‘?Yufala i gat wan papa mo wan moa brata?’ 20 Nao mifala i ansa se: ‘Yes papa blong mifala i olfala finis, mo mifala i gat wan smol brata we i bon taem papa blong mifala i olfala.+ Mama blong lasbon ya i bonem tu boe nomo blong hem, be fasbon i lus finis,+ lasbon ya nomo i stap.+ Mo papa blong mifala i lavem hem tumas.’ 21 Biaen yu bin talem long mifala ol slef blong yu, se: ‘Yufala i tekem hem i kamdaon blong mi save luk hem.’+ 22 Be mifala i talem long masta blong mi se: ‘Boe ya i no save livim papa blong hem. Sipos hem i livim papa blong hem, bambae papa blong hem i ded.’+ 23 Biaen yu bin talem long mifala ol slef blong yu se: ‘Mi no wantem luk fes blong yufala bakegen sipos brata blong yufala i no kam wetem yufala.’+
24 “Nao mifala i go luk papa blong mifala we i slef blong yu, mo mifala i talemaot ol tok ya we masta blong mi i talem. 25 Sam taem biaen, papa blong mifala i talem se: ‘Yufala i gobak mo yufala i pem smol kakae blong yumi.’+ 26 Be mifala i talem se: ‘Mifala i no save godaon. Sipos smol brata blong mifala i go wetem mifala, bambae mifala i godaon. Mifala i no save luk fes blong man ya sipos smol brata blong mifala i no folem mifala.’+ 27 Nao papa blong mifala we i slef blong yu, i talem long mifala se: ‘Yufala i savegud we waef blong mi i bonem tu boe nomo blong mi.+ 28 Be wan long tufala i lego mi, nao mi talem se: “!Maet wan wael animol i terterem hem long ol smosmol pis!”+ Mo mi mi no moa luk hem kasem naoia. 29 Sipos yufala i tekemaot boe ya tu long mi mo wan rabis aksiden i kasem hem nao hem i ded, bambae yufala i mekem mi mi harem nogud gogo mi go long Gref*+ wetem ol waet hea blong mi.’+
30 “Laef* blong papa blong mifala i stap long laef* blong boe ya. Sipos mi gobak long papa blong mi we boe ya i no stap wetem mifala, 31 mo papa blong mi i luk samting ya, wantaem nomo bambae hem i ded. Sipos samting ya i hapen, mifala nao i mekem papa blong mifala i harem nogud gogo i go long Gref* wetem ol waet hea blong hem. 32 Blong pruvum se boe ya bambae i stap sef, mi mi bin putum laef blong mi long han blong papa blong mi mo mi talem se: ‘Sipos mi no tekem hem i kambak, hemia bambae i wan sin we mi mekem agens long papa blong mi blong olwe.’+ 33 Taswe plis yu letem mi mi tekem ples blong boe ya, mi kam slef blong masta blong mi, olsem nao boe ya i save gobak wetem ol brata blong hem. 34 !Mi mi no save gobak long papa blong mi sipos boe ya i no folem mi! !Mi mi no wantem luk we bigfala trabol olsem i kasem papa blong mi!”
45 Nao Josef i no moa save kontrolem filing blong hem long fored blong ol man blong wok blong hem.+ Ale hem i singaot bigwan i go long olgeta se: “!Yufala evriwan i aot!” Ale taem hem nomo wetem ol brata blong hem oli stap, hem i talemaot hem long olgeta.+
2 Biaen hem i krae bigwan nao ol man Ijip oli harem, mo olgeta long haos blong Fero tu oli harem. 3 Nao Josef i talem long ol brata blong hem se: “Mi ya Josef. ?Papa blong mi i laef yet?” Be ol brata blong hem oli sek nao oli no save talem wan samting. 4 Nao Josef i talem long ol brata blong hem se: “Plis, yufala i kam klosap long mi.” Ale oli kam klosap long hem.
Nao hem i talem se: “Mi mi Josef, brata blong yufala we yufala i bin salemaot hem long ol man Ijip.+ 5 Be yufala i no mas harem nogud, mo yufala i no mas blemem yufala from we yufala i salemaot mi. God nao i sanem mi mi kam fastaem long yufala, blong mi save sevem laef blong ol man.+ 6 Hemia seken yia nomo we kakae i sot long kantri ya,+ be i gat faef yia i stap yet we ol man bambae oli no plao mo oli no havest. 7 God i wantem sevem laef blong yufala long fasin ya we yumi evriwan i sapraes tumas long hem, blong mekem se wan smol haf blong yufala i laef yet+ long wol ya,* taswe hem i sanem mi mi kam fastaem long yufala. 8 Tru God nao i sanem mi mi kam long ples ya, be i no yufala. Hem i mekem olsem blong oli save putumap mi blong mi kam nambawan advaesa* blong Fero, mo blong mi bos long evri samting long haos blong hem, mo blong mi kam rula long olgeta ples long Ijip.+
9 “Yufala i gobak kwiktaem long papa blong mi, mo yufala i talem long hem se: ‘Hemia samting we boe blong yu Josef i talem: “God i putumap mi blong mi kam masta blong olgeta ples long Ijip.+ Yu hariap, yu kamdaon blong luk mi.+ 10 Yu mas stap long ples ya Gosen,+ yu wetem ol boe blong yu, ol smol bubu blong yu, olgeta animol blong yu, mo evri samting we yu gat, olsem nao bambae yu stap klosap long mi. 11 Long ples ya bambae mi stap givim kakae long yu, from we kakae bambae i sot blong faef yia bakegen.+ Sipos yu no kam, yu wetem olgeta we oli stap long haos blong yu, bambae yufala i hanggri, mo bambae yu lusum evri samting we yu gat.”’ 12 Yufala wetem brata blong mi Benjamin, yufala evriwan i luk wetem ae blong yufala se mi nao mi stap toktok wetem yufala.+ 13 Yufala i mas tokbaot long papa blong mi bigfala ona we mi kasem long Ijip, mo yufala i tokbaot evri samting we yufala i luk. Naoia yufala i hariap, yufala i go tekem papa blong mi i kamdaon long ples ya.”
14 Nao Josef i putum han blong hem i goraon long brata blong hem Benjamin mo i krae, mo Benjamin tu i putum han blong hem i goraon long nek blong Josef, mo i krae.+ 15 Biaen Josef i kis long olgeta brata blong hem mo i krae. Afta, ol brata blong hem oli toktok wetem hem.
16 Nao nius i kamtru long haos blong Fero se: “!Ol brata blong Josef oli kam!” Fero mo ol man blong wok blong hem oli glad long samting ya. 17 Nao Fero i talem long Josef se: “Yu talem long ol brata blong yu se oli mas putum ol bag kakae blong olgeta long ol animol blong olgeta, mo oli go long Kenan, 18 mo oli mas tekem papa blong yufala i kam long ples ya, wetem olgeta man we oli stap long haos blong olgeta. Bambae mi givim long olgeta, ol gudfala samting we i stap long kantri ya Ijip, mo bambae oli kakae ol nambawan kakae we oli gru long ples ya.+ 19 Mo yu mas talem long olgeta se+ taem oli aot long Ijip, oli mas tekem ol kat we ol buluk oli pulum,+ blong ol pikinini blong olgeta mo ol waef blong olgeta oli save kam long hem. Mo oli mas putum papa blong yufala long wan long ol kat ya mo tekem hem i kam long ples ya.+ 20 Olgeta oli no mas wari long ol samting blong olgeta,+ from we ol beswan samting blong Ijip bambae i blong olgeta.”
21 Nao ol boe blong Isrel oli mekem samting ya, mo Josef i givim ol kat long olgeta stret olsem we Fero i talem, mo i givim sam kakae blong oli kakae long rod. 22 Mo hem i givim wan niufala klos long wanwan long olgeta, be long Benjamin hem i givim 300 silva mane mo faef niufala klos.+ 23 Mo long papa blong hem, hem i sanem ten dongki we oli karem ol gudfala samting blong Ijip, mo ten woman dongki we oli karem ol sid, bred, mo ol samting we bambae hem i kakae long rod. 24 Nao Josef i sanem ol brata blong hem oli go, mo taem oli stap aot, hem i talem long olgeta se: “Yufala i no mas kros long yufala long rod.”+
25 Nao oli aot long Ijip mo oli kamtru long papa blong olgeta long Kenan. 26 Mo oli talemaot long hem se: “!Josef i laef yet i stap, mo hem nao i rula blong olgeta ples long Ijip!”+ Jekob i sek long samting we oli talem be hem i no bilivim olgeta.+ 27 Be taem oli talemaot olgeta samting we Josef i talem long olgeta, mo papa blong olgeta i luk kat ya we Josef i sanem i kam blong karem hem, tingting* blong hem i kam gud bakegen. 28 Nao Isrel i talem se: “!I naf! !Mi mi bilivim yufala! !Boe blong mi Josef i laef yet! !Mi mi mas go luk hem bifo we mi ded!”+
46 Nao Isrel i tekem evri samting blong hem* mo i aot. Taem hem i kasem Bereseba,+ hem i mekem sakrefaes i go long God blong papa blong hem Aesak.+ 2 Nao long naet, God i kamtru long hem long wan vison mo i talem long hem se: “!Jekob, Jekob!” Nao hem i ansa se: “!Mi hemia!” 3 Mo God i talem se: “Mi mi tru God, mi God blong papa blong yu.+ Yu no mas fraet blong godaon long Ijip, from we long ples ya, bambae mi mekem yu kam wan bigfala nesen.+ 4 Mi bambae mi godaon wetem yu long Ijip, mo bambae mi tekem yu yu kambak long ples ya,+ mo Josef bambae i satem ae blong yu taem yu ded.”+
5 Biaen Jekob i aot long Bereseba. Ol boe blong hem* oli tekem papa blong olgeta Jekob, ol pikinini blong olgeta, ol waef blong olgeta, mo oli putum olgeta long ol kat ya we Fero i sanem. 6 Oli tekem ol animol blong olgeta tu mo ol samting we oli kasem long kantri ya Kenan. Nao Jekob wetem evri pikinini blong hem, oli kamtru long Ijip. 7 Hem i tekem evri famle blong hem oli kamdaon long Ijip, hemia ol boe blong hem, ol gel blong hem, mo ol smol bubu blong hem.
8 Nem blong ol boe blong Isrel, hemia ol boe blong Jekob, we oli kam long Ijip, i olsem:+ I gat Ruben we i fasbon blong hem.+
9 Ol boe blong Ruben, i gat Hanok, Palu, Hesron, mo Kami.+
10 Ol boe blong Simeon,+ i gat Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Johar, mo Saol+ we mama blong hem i blong Kenan.
11 Ol boe blong Livae,+ i gat Geson, Kohat, mo Merari.+
12 Ol boe blong Juda,+ i gat Ere, Onan, Sela,+ Peres,+ mo Jeraha.+ Be Ere mo Onan tufala i ded long kantri ya Kenan.+
Mo Peres i gat tu boe blong hem we nem blong tufala Hesron mo Hamul.+
13 Ol boe blong Isakara, i gat Tola, Puva, Ihob, mo Simron.+
14 Ol boe blong Sebulun,+ i gat Sered, Elon, mo Jalehel.+
15 Hemia nao ol boe blong Jekob we Lea i bonem long Padan-aram, wetem gel blong tufala Daena.+ Evri boe mo evri gel* blong hem, oli 33 evriwan.
16 Ol boe blong Gad,+ i gat Jifion, Hagi, Suni, Esbon, Eri, Arodi, mo Areli.+
17 Ol boe blong Asere,+ i gat Imnaha, Isva, Isvae, Beria, mo sista blong olgeta Sera.
Mo ol boe blong Beria, i gat Heba mo Malkiel.+
18 Hemia nao ol boe blong Jekob we Silpa i bonem.+ Silpa ya i woman slef we Laban i givim long gel blong hem Lea. Olgeta we oli kamaot biaen long Silpa mo Jekob, oli 16 evriwan.*
19 Ol boe blong Jekob we waef blong hem Rejel i bonem, i gat Josef+ mo Benjamin.+
20 Ol boe blong Josef we Asenat i bonem, i gat Manase+ mo Efrem.+ Asenet+ ya i gel blong Potifera we i pris blong On.*
21 Ol boe blong Benjamin,+ i gat Bela, Bekere, Asbel, Geraha,+ Nahaman, Ehi, Ros, Mupim, Hupim,+ mo Ad.+
22 Hemia nao ol boe blong Jekob we Rejel i bonem, olgeta evriwan oli 14.*
23 Dan+ i gat wan boe* blong hem we nem blong hem Husim.+
24 Ol boe blong Naftali,+ i gat Jajehel, Guni, Jeja, mo Silem.+
25 Hemia nao ol boe blong Bilhaha. Bilhaha ya i woman slef we Laban i givim long gel blong hem Rejel. Olgeta ya oli ol boe blong Jekob we Bilhaha i bonem, mo oli seven evriwan.*
26 Olgeta evriwan we oli kamaot biaen long Jekob we oli folem hem i go long Ijip, oli 66 evriwan, be oli no kaontem ol waef blong ol boe blong Jekob.+ 27 Josef i gat tu boe we tufala i bon long Ijip. Evriwan long haos blong Jekob we oli kam stap long Ijip, oli 70 evriwan.+
28 Nao Jekob i sanem Juda+ blong i go fastaem mo talem long Josef se hem i stap go long Gosen. Taem oli kamtru long Gosen,+ 29 Josef i klaem long jariot blong hem we oli rerem finis, mo i go antap long Gosen blong mitim papa blong hem Isrel. Taem tufala i mit, kwiktaem nomo Josef i putum han blong hem i goraon long papa blong hem mo i krae longtaem. 30 Biaen Isrel i talem long Josef se: “Naoia mi mi rere blong ded. Mi mi luk fes blong yu finis mo mi save se yu yu laef i stap.”
31 Nao Josef i talem long ol brata blong hem mo long olgeta we oli stap long haos blong papa blong hem, se: “Bambae mi go luk Fero+ blong talemaot long hem se, ol brata blong mi mo olgeta we oli stap long haos blong papa blong mi we oli bin stap long Kenan, oli kam finis long ples ya.+ 32 Bambae mi talem long hem se yufala i man blong lukaot long ol sipsip+ mo ol narafala animol,+ mo se yufala i kam wetem olgeta animol blong yufala mo evri samting we yufala i gat.+ 33 Sipos Fero i singaot yufala mo i askem se: ‘?Yufala i stap mekem wanem wok?’ 34 yufala i mas talem se: ‘Mifala ol man blong wok blong yu. Stat taem mifala i smol kam kasem naoia, mifala i stap lukaot long ol animol, olsem we ol olfala blong mifala bifo oli mekem.’+ Sipos yufala i talem olsem, bambae yufala i save stap long ples ya Gosen,+ from we ol man blong lukaot long sipsip oli nogud we oli nogud long ae blong ol man Ijip.”+
47 Nao Josef i go mo i talemaot long Fero+ se: “Papa blong mi mo ol brata blong mi, oli aot long kantri ya Kenan wetem ol sipsip, ol narafala animol blong olgeta, mo olgeta samting we oli gat. Mo naoia oli stap long Gosen.”+ 2 Hem i tekem faef brata blong hem mo i go soem olgeta long Fero.+
3 Nao Fero i askem long ol brata blong Josef se: “?Yufala i stap mekem wanem wok?” Oli ansa se: “Mifala ol man blong wok blong yu, mifala i stap lukaot long ol sipsip, olsem we ol olfala blong mifala bifo oli mekem.”+ 4 Mo oli talem long Fero se: “Mifala ol man blong wok blong yu, mifala i kam blong stap long kantri ya olsem ol man blong narafala kantri,+ from we hadtaem ya blong kasem kakae i strong tumas long Kenan, mo i no moa gat gras blong ol sipsip blong mifala.+ Taswe plis yu letem mifala i stap long ples ya Gosen.”+ 5 Nao Fero i talem long Josef se: “Papa blong yu mo ol brata blong yu, oli kam long ples ya blong stap klosap long yu. 6 Olgeta ples long Ijip i open long yu. Yu save putum papa blong yu mo ol brata blong yu, long beswan graon long ples ya.+ I gud oli stap long Gosen, mo sipos yu save sam long olgeta we oli gudfala man blong wok, yu putumap olgeta blong oli bos long ol animol blong mi.”
7 Biaen Josef i tekem papa blong hem Jekob, mo i go soem hem long Fero, ale Jekob i blesem Fero. 8 Nao Fero i askem long Jekob se: “?Yu yu gat hamas yia?” 9 Jekob i ansa long Fero se: “Olgeta yia we mi stap go olbaot long evri ples,* oli 130 yia. Laef blong mi i sot nomo mo i had,+ i no olsem ol olfala blong mi bifo we oli gat longfala laef taem oli stap go olbaot long evri ples.”*+ 10 Biaen Jekob i blesem Fero mo i aot long hem.
11 Nao Josef i mekem samting we Fero i talem long hem. Hem i mekem papa blong hem mo ol brata blong hem oli stap gud long kantri ya Ijip, mo hem i givim beswan ples long Ijip long olgeta, hemia Rameses.+ 12 Mo Josef i gohed blong givim kakae* long papa blong hem, mo ol brata blong hem, mo olgeta evriwan we oli stap long haos blong papa blong hem, folem namba blong ol pikinini blong olgeta.
13 Nao i no moa gat kakae* long olgeta ples, from we hadtaem ya blong kasem kakae i kam strong moa, ale ol man long Ijip mo long Kenan oli kam slak from we oli hanggri tumas.+ 14 Nao ol man long Ijip mo long Kenan oli tekem evri mane blong olgeta, mo oli kam pem ol sid long Josef,+ mo hem i tekem evri mane ya mo i go putum long haos blong Fero. 15 Sam taem biaen, ol man long Ijip mo long Kenan oli spenem evri mane we oli gat, nao ol man Ijip oli kam luk Josef mo oli talem se: “!Mifala i no moa gat mane! !Yu givim kakae long mifala! ?From wanem bambae mifala i ded long fored blong yu?” 16 Nao Josef i talem se: “Sipos yufala i no moa gat mane, yufala i tekem ol animol blong yufala i kam. Yufala i save yusum ol animol ya blong pem kakae blong yufala.” 17 Ale oli tekem ol animol blong olgeta i kam long Josef. Mo Josef i gohed blong givim kakae long olgeta taem oli givim ol hos, ol nani, ol sipsip, ol buluk, mo ol dongki long hem. Mo long fulyia ya, hem i gohed blong givim kakae long olgeta taem oli givim ol animol blong olgeta long hem.
18 Nao yia ya i finis mo long nekis yia, oli kambak bakegen long Josef mo oli talem se: “Masta, mifala i no save haedem long yu se mifala i givim evri mane mo animol blong mifala long yu finis. Mifala i no moa gat wan samting blong givim long yu, mifala nomo i stap wetem ol graon blong mifala. 19 ?From wanem bambae mifala i ded long fored blong yu mo ol graon blong mifala i stap nating nomo? Yu givim kakae long mifala blong pemaot mifala wetem ol graon blong mifala, nao ol graon ya bambae oli blong Fero, mo mifala bambae i slef blong hem. Yu givim sid long mifala blong mifala i stap laef, mifala i no ded, mo blong graon ya i no stap nating nomo.” 20 Nao Josef i pemaot evri graon blong ol man Ijip blong i kam graon blong Fero, from we hadtaem ya blong kasem kakae i kam strong moa, nao evri man Ijip oli salemaot ol graon blong olgeta. Nao olgeta graon long kantri ya oli kam graon blong Fero.
21 Biaen Josef i muvumaot ol man long olgeta teritori blong Ijip, oli go stap long ol taon.+ 22 Graon blong ol pris nomo, Josef i no pemaot,+ from we Fero nao i stap givim kakae long ol pris, mo oli dipen long kakae ya nomo blong stap laef. Hemia nao from wanem oli no salemaot graon blong olgeta. 23 Biaen Josef i talem long ol man se: “Yufala i luk, tede mi mi pemaot yufala mo ol graon blong yufala, mo naoia yufala i blong Fero. Hemia ol sid, yufala i mas kam tekem mo yufala i mas saksakem long ol graon ya. 24 Taem ol sid ya oli karem kakae, yufala i mas seraotem i go long faef hip, wan hip i blong Fero,+ be fo hip i blong yufala, we sam i blong yufala i planem bakegen, mo sam i blong yufala i kakae, yufala wetem olgeta we oli stap long haos blong yufala, mo ol pikinini blong yufala.” 25 Nao oli talem se: “Yu yu sevem laef blong mifala.+ Sipos yu glad long mifala, bambae mifala i kam slef blong Fero.”+ 26 Nao Josef i givim wan oda se taem ol man oli tekemaot ol kakae long garen, oli mas seraotem olgeta i go long faef hip, mo oltaem oli mas givim wan hip long Fero, mo kam kasem tede, oda ya i stap long olgeta ples long Ijip. Graon blong ol pris nomo i no kam graon blong Fero.+
27 Nao Isrel mo ol famle blong hem oli gohed blong stap long Gosen,+ long kantri ya Ijip. Oli stap gud long kantri ya mo oli gat pikinini, nao oli kam plante we oli plante.+ 28 Mo Jekob i stap long Ijip blong 17 yia, mo hem i laef kasem 147 yia.+
29 Nao long taem ya we klosap Isrel i ded,+ hem i singaot boe blong hem Josef i kam, mo i talem long hem se: “Sipos yu yu glad long mi, plis yu putum han blong yu biaen long leg blong mi antap, mo yu mekem strong promes se bambae yu soemaot se yu lavem mi oltaem, mo yu holemstrong long mi. Plis, yu no mas berem mi long Ijip.+ 30 Taem mi ded, yu mas tekemaot bodi blong mi long Ijip mo yu mas go berem long gref blong ol olfala blong mi.”+ Nao Josef i ansa se: “Bambae mi mekem olsem we yu talem.” 31 Nao Isrel i talem se: “Yu mas promes strong long mi.” Ale Josef i mekem strong promes long hem.+ Isrel i stap sidaon long bed blong hem, long ples we hem i stap pilo long hem, nao i bodaon.+
48 Biaen long ol samting ya, nius i kasem Josef se: “Yu luk, papa blong yu i sik tumas.” Nao hem i tekem tufala boe blong hem Manase mo Efrem, mo oli go luk hem.+ 2 Nao oli talem long Jekob se: “Boe blong yu Josef, i kam blong luk yu.” Ale Isrel i fosem hem wan nao i sidaon long bed blong hem. 3 Nao Jekob i talem long Josef se:
“God Ya We i Gat Olgeta Paoa, i kamtru long mi long ples ya Lus we i stap long Kenan, mo i blesem mi.+ 4 Mo hem i talem long mi se: ‘Mi mi stap mekem we yu gat pikinini, mo bambae mi mekem yu kam plante, mo bambae mi mekem yu kam wan kongregesen blong ol man,+ mo bambae mi givim kantri ya long ol pikinini* blong yu, mo bambae i blong olgeta blong olwe.’+ 5 Naoia tufala boe blong yu we tufala i bon long Ijip bifo we mi kam long ples ya, tufala i blong mi.+ Bambae Efrem mo Manase tufala i boe blong mi, olsem Ruben mo Simeon.+ 6 Be ol pikinini we bambae oli bon afta long tufala, oli blong yu. Graon we bambae olgeta oli kasem, bambae i kamaot long graon blong Efrem mo Manase.+ 7 Be mi, taem mi bin aot long Padan, Rejel i ded+ long saed blong mi long kantri ya Kenan, taem mifala i stap longwe yet long Efrat.+ Ale mi berem hem long rod we i go long Efrat, hemia Betlehem.”+
8 Taem Isrel i luk tufala boe blong Josef, hem i askem se “?Hu ya tufala ya?” 9 Nao Josef i talem long papa blong hem se: “Hemia ol boe blong mi we God i givim long mi long ples ya.”+ Ale papa blong hem i talem se: “Plis, yu tekem tufala i kam long mi blong mi save blesem tufala.”+ 10 Long taem ya, Isrel i olfala tumas, mo hem i no save lukluk klia. Nao Josef i tekem tufala boe blong hem i kam klosap long hem, ale hem i holem tufala mo i kis long tufala. 11 Biaen Isrel i talem long Josef se: “Mi neva ting se bambae mi luk fes blong yu bakegen,+ be naoia God i letem mi mi luk ol pikinini* blong yu tu.” 12 Biaen Josef i tekemaot tufala boe blong hem long ni blong Isrel, mo i bodaon we fes blong hem i go long graon.
13 Ale Josef i tekem tufala boe blong hem i kam klosap bakegen long Isrel. Efrem+ i stanap long raetsaed blong Josef, be long lefsaed blong Isrel, mo Manase+ i stanap long lefsaed blong Josef, be long raetsaed blong Isrel. 14 Be Isrel i putum raethan blong hem i go long hed blong Efrem, nating we Efrem i sekenbon, mo hem i putum lefhan blong hem i go long hed blong Manase. Hem i minim nomo blong mekem olsem nating we hem i save se Manase i fasbon.+ 15 Biaen hem i blesem Josef mo i talem se:+
“Trufala God ya we ol papa blong mi Ebraham mo Aesak oli wokbaot long fored blong hem,+
Mo trufala God ya we long ful laef blong mi, hem i stap lukaot gud long mi olsem man blong lukaot long sipsip,+
16 Mo God ya we i sanem enjel blong hem blong i mekem mi harem gud bakegen from olgeta trabol blong mi,+ i gud hem i blesem ol boe ya.+
Mo i gud tufala boe ya i karem nem blong mi, mo nem blong ol papa blong mi Ebraham mo Aesak,
Mo i gud tufala i gat pikinini mo oli kam plante long wol ya.”+
17 Taem Josef i luk we papa blong hem i putum raethan blong hem long hed blong Efrem, hem i no glad. Ale hem i traem blong tekemaot han blong papa blong hem long hed blong Efrem, blong putum long hed blong Manase. 18 Mo hem i talem long papa blong hem se: “Papa, yu no mekem olsem. Yu putum raethan blong yu long hed blong hemia, from we hem i fasbon.”+ 19 Be papa blong hem i no wantem, mo i talem long hem se: “Mi save boe blong mi, mi save. Hem tu, bambae wan bigfala grup blong ol man oli kamaot long hem, mo bambae hem tu i kam wan impoten man. Be nating se i olsem, smol brata blong hem bambae i kam hae moa long hem,+ mo ol pikinini* blong hem bambae oli kam plante gogo oli naf blong kam wan nesen.”+ 20 Mo hem i gohed bakegen blong blesem olgeta long dei ya,+ i se:
“Taem bambae ol man Isrel oli blesem olgeta, i gud oli tokbaot yutufala se:
‘Prea blong mi se God bambae i mekem yufala i kam olsem Efrem mo olsem Manase.’”
Long fasin ya, hem i gohed blong putum Efrem i kam fastaem long Manase.
21 Biaen Isrel i talem long Josef se: “Yu luk, bambae mi mi ded nao,+ be God bambae i gohed blong stap wetem yufala, mo bambae hem i tekem yufala i gobak long kantri blong ol olfala blong yufala.+ 22 Mi bambae mi givim wan moa pis graon long yu, antap long hemia we yu mo ol brata blong yu, yufala i gat raet blong kasem. Graon ya, mi yusum naef blong faet mo bonara blong mi, blong tekemaot long han blong ol laen blong Amoro.”
49 Mo Jekob i singaot ol boe blong hem mo i talem se: “Yufala i kam klosap, nao bambae mi talemaot long yufala samting we bambae i hapen long yufala long ol las dei blong laef blong yufala. 2 Yufala ol boe blong Jekob, yufala i kam wanples mo yufala i lesin, yes, yufala i lesin long papa blong yufala Isrel.
3 “Ruben,+ yu yu fasbon blong mi,+ yu yu paoa blong mi, mo yu yu fas pikinini we mi gat taem mi kam man. Yu yu nambawan long fasin ya blong soem respek mo paoa. 4 Be bambae yu no kam hae moa long ol brata blong yu, from we olsem wota we i ron bigwan, yu yu no blokem yu, nao yu go antap long bed blong papa blong yu.+ Long taem ya, yu mekem bed blong mi i kam doti.* !Hemia nao samting we hem i mekem!
5 “Simeon mo Livae, tufala i brata.+ Tufala i yusum naef blong faet blong mekem raf fasin.+ 6 O sol* blong mi, yu no joen wetem tufala. O hat* blong mi, yu no joen long asembli blong tufala, from we taem tufala i kros, tufala i kilim i ded ol man,+ mo tufala i stap katem string blong leg blong ol bul, blong pleplei. 7 Kros blong tufala i nogud we i nogud* from we i strong tumas mo i mekem tufala i kam raf.+ I gud mi mekem tufala i go stap wanwan olbaot long graon blong Jekob.+
8 “Mo yu Juda,+ ol brata blong yu bambae oli presem yu.+ Bambae yu yu stap winim ol enemi blong yu.*+ Ol boe blong papa blong yu bambae oli bodaon long fored blong yu.+ 9 Juda i olsem wan pikinini blong laeon.+ Boe blong mi, bambae yu kilim animol, yu kakae, mo biaen yu aot. Olsem wan laeon, hem i ledaon mo i stretem hem. ?Hu bambae i naf blong go hambag long hem? 10 Septa* bambae i no aot long Juda,+ mo stik blong komanda bambae i stap oltaem bitwin long tufala leg blong hem, gogo kasem we Silo* i kamtru.+ Nao olgeta man bambae oli mas obei long hem.+ 11 Bambae hem i fasem dongki blong hem i go long rop blong grep, mo bambae hem i fasem pikinini blong dongki blong hem i go long rop blong grep we i beswan, mo bambae hem i wasem ol klos blong hem long waen mo long blad blong grep. 12 Ae blong hem i red we i red from waen, mo ol tut blong hem oli waet from melek.
13 “Sebulun+ bambae i stap klosap long solwota, klosap long ples we ol sip oli stap kam angka long hem,+ mo en blong graon blong hem bambae i lukluk i go long Saedon.+
14 “Isakara+ i olsem wan strong dongki blong wok, we i ledaon wetem tu bag we oli fasem long sadel blong hem. 15 Bambae hem i luk we ples blong spel blong hem i gud mo graon raonabaot long hem i nambawan. Bambae hem i glad nomo blong benem solda blong hem blong karem ol hevi baden, mo bambae hem i letem ol man oli fosem hem blong mekem ol strong wok.
16 “Dan+ bambae i jajem ol man blong hem, olsem wan long ol traeb blong Isrel.+ 17 I gud Dan i olsem wan snek we i stap long saed blong rod. Mo i gud hem i olsem wan posen snek we i gat hon blong hem, we i stap long saed blong rod, mo i kakae leg blong hos nao i mekem man we i sidaon long hos i foldaon i go biaen.+ 18 O Jehova, bambae mi mi wet blong yu sevem mi.
19 “Mo long saed blong Gad,+ bambae wan grup blong ol raskol i kam atakem hem, be hem bambae i ronem olgeta mo i atakem olgeta.+
20 “Bred* blong Asere+ bambae i fulap, mo bambae hem i rerem kakae we i stret blong king i kakae.+
21 “Naftali+ i olsem wan naesfala woman dia. Hem i stap talem ol tok we oli naes.+
22 “Josef+ i olsem branj blong wan tri we i gat ol frut blong hem, mo tri ya i stap klosap long wan springwota, mo ol branj blong hem oli gru i go ova long stonwol. 23 Be ol man blong sut long bonara oli gohed blong spolem hem, mo oli stap sutum hem, mo oli no laekem hem nating, oli stap agens long hem.+ 24 Be hem i holem bonara blong hem i stap long sem ples nomo,+ mo ol han blong hem oli strong mo oli save muv kwik.+ Man ya we i gat paoa mo we i givhan long Jekob, hem nao i mekem samting ya i hapen, man ya i man blong lukaot long sipsip mo i ston blong ol man Isrel. 25 Hem* i wan presen we i kamaot long God ya we papa blong hem i stap wosipim, mo bambae God i halpem hem. Hem i stap klosap long God Ya We i Gat Olgeta Paoa. Mo bambae God i blesem hem long ol blesing we oli kamaot long heven mo long ol wota we i stap aninit long graon.+ Mo bambae hem i mekem se hem mo ol animol blong hem, oli gat plante pikinini. 26 Ol blesing we papa blong yu i talemaot, bambae oli gud moa i bitim ol bigfala hil we oli stap blong olwe, mo oli gud moa long ol gudfala samting we oli stap long ol hil.+ Ol blesing ya bambae oli gohed blong stap long hed blong Josef, yes antap long hed blong man ya we oli jusumaot hem long medel blong ol brata blong hem.+
27 “Benjamin+ bambae i olsem wan wulf we i gohed blong terem ol animol we hem i kakae.+ Long moning bambae hem i kakae animol, mo long sapa bambae hem i seraotem ol samting we hem i tekem long ol enemi blong hem.”+
28 Olgeta evriwan ya oli ol 12 traeb blong Isrel, mo hemia nao samting we papa blong olgeta i talem long olgeta taem hem i blesem olgeta. Hem i givim ol blesing we i stret long olgeta wanwan.+
29 Biaen hem i talem long olgeta se: “I no longtaem bambae mi ded mo mi go long beregraon olsem ol olfala blong mi bifo.+ Yufala i mas berem mi long hol blong ston we oli berem ol olfala blong mi long hem, hemia hol blong ston we i stap long graon blong Efron we i wan laen blong Het.+ 30 Hol blong ston ya i stap long Makpela we i stap long fored blong Mamre, long kantri ya Kenan. Ples ya, Ebraham i bin pem long Efron we i laen blong Het, blong i kam beregraon blong hem. 31 Mo long ples ya nao oli berem Ebraham mo waef blong hem Sera,+ Aesak+ mo waef blong hem Rebeka, mo long ples ya nao mi berem Lea long hem. 32 Graon ya wetem hol blong ston ya, oli pemaot long ol boe blong Het.”+
33 Taem Jekob i talemaot ol instraksen ya finis long ol boe blong hem, hem i ledaon, i pulum laswan win blong hem, nao i ded, mo oli berem hem olsem ol olfala blong hem bifo.+
50 Nao Josef i sakem hem i godaon long papa blong hem,+ i krae bigwan long hem, mo i kisim hem. 2 Biaen Josef i talem long ol man blong wok blong hem, hemia ol dokta, blong oli putum sam samting long bodi blong papa blong hem, blong i no roten.+ Ale ol dokta ya oli mekem samting ya long bodi blong Isrel. 3 Oli mekem samting ya 40 dei, from we wok ya i tekem 40 dei. Mo ol man Ijip oli gohed blong krae from hem 70 dei.
4 Taem ol dei blong sore i finis, Josef i talem long ol man we oli stap long haos blong Fero, se: “Sipos yufala i glad long mi, yufala i pasem mesej ya long Fero: 5 ‘Papa blong mi i bin askem long mi blong mi mekem wan strong promes long hem+ se: “!Yu luk! Bambae mi ded nao.+ Be yu mas berem mi long hol blong ston we mi mi mekemrere finis+ long kantri ya Kenan.”+ Taswe plis, yu letem mi mi go antap blong berem papa blong mi, biaen bambae mi kambak.’” 6 Nao Fero i talem se: “Yu go berem papa blong yu olsem we yu promes long hem.”+
7 Ale Josef i go antap blong berem papa blong hem, mo evri man blong wok blong Fero oli folem hem, wetem ol elda+ long haos blong Fero, mo evri elda long kantri blong Ijip. 8 Mo evri man long haos blong Josef mo ol brata blong hem tu oli go, wetem evri man long haos blong papa blong hem.+ Be ol smol pikinini blong olgeta wetem evri animol blong olgeta, oli lego oli stap long Gosen. 9 Ol jariot+ mo ol man we oli ron long hos, olgeta tu oli go antap, mo olgeta evriwan oli plante we oli plante. 10 Nao oli kamtru long ples blong klinim wit long Atad, long eria blong Jodan Reva, nao long ples ya, oli sore bitim mak, mo Josef i gohed blong sore from papa blong hem blong seven dei. 11 Taem ol man Kenan oli luk we oli stap sore long ples blong klinim wit long Atad, oli talem se: “!Ol man Ijip oli sore tumas from ded ya!” Hemia nao from wanem oli kolem ples ya we i stap long eria blong Jodan Reva se, Abelmisraem.*
12 Ol boe blong Jekob oli mekem ol samting stret olsem we hem i bin talem long olgeta.+ 13 Ol boe blong hem oli karem bodi blong hem i go long kantri ya Kenan, mo oli berem hem long hol blong ston long Makpela we i stap long fored blong Mamre. Ples ya, Ebraham i bin pem long Efron we i wan laen blong Het, blong i kam beregraon blong hem.+ 14 Afta we Josef i berem papa blong hem, hem wetem ol brata blong hem oli gobak long Ijip, wetem evri man we oli bin go antap blong berem papa blong hem.
15 Taem ol brata blong Josef oli luk we papa blong olgeta i ded, oli stap taltalem long olgeta se: “Ating Josef i gat rabis tingting agens long yumi, mo bambae hem i givimbak long yumi from olgeta nogud fasin ya we yumi bin mekem long hem.”+ 16 Ale oli sanem mesej i go long Josef se: “Papa blong yu i bin talem toktok ya bifo we hem i ded: 17 ‘Hemia tok we bambae yufala i talem long Josef: “Ol brata blong yu oli bin mekem wan bigfala rong agens long yu mo oli mekem sin taem oli spolem yu. Be mi plis long yu se yu fogivim olgeta.”’ Naoia plis, yu fogivim rong blong ol man blong wok blong God blong papa blong yu.” Taem Josef i harem ol tok ya, hem i krae. 18 Nao ol brata blong hem tu oli kam mo oli foldaon long fes blong hem, mo oli talem se: “!Mifala i slef blong yu! Yu mekem eni samting long mifala olsem we yu wantem.”+ 19 Be Josef i talem long olgeta se: “Yufala i no fraet. Mi mi no save tekem ples blong God. 20 Nating se yufala i plan blong spolem mi,+ be God i jenisim plan ya, i mekem gudfala samting i kamaot long hem, mo i yusum plan ya blong sevem laef blong plante man, olsem we hem i stap mekem tede.+ 21 Taswe yufala i no mas fraet. Bambae mi gohed blong givim kakae long yufala wetem ol smol pikinini blong yufala.”+ Long fasin ya, Josef i talem ol gudfala toktok long olgeta blong oli harem gud mo oli no fraet.
22 Josef i gohed blong stap long Ijip, hem wetem evriwan we oli stap long haos blong papa blong hem. Mo Josef i laef blong 110 yia. 23 Josef i luk namba 3 jeneresen blong ol boe blong Efrem.+ Mo tu, hem i luk ol boe blong smol bubu blong hem Makiri,+ we i boe blong Manase. Hem i luk olgeta olsem se oli stret pikinini blong hem.* 24 Sam taem biaen, Josef i talem long ol brata blong hem se: “Bambae mi ded nao, be mi mi save se God bambae i givhan long yufala,+ mo bambae hem i tekemaot yufala long kantri ya, i tekem yufala i gobak long kantri we hem i promes blong givim long Ebraham, Aesak, mo Jekob.”+ 25 Ale Josef i talem long ol boe blong Isrel se: “Mi mi save se God bambae i givhan long yufala. Taswe yufala i mas mekem wan strong promes long mi se bambae yufala i tekem ol bun blong mi i go wetem yufala, taem yufala i aot long ples ya.”+ 26 Nao Josef i ded taem hem i gat 110 yia. Nao oli mekem sam samting long bodi blong hem blong i no kam roten,+ mo oli putum hem long wan kofin long Ijip.
NT: “i emti.”
NT: “spirit blong God.”
NT: “Skae.”
NT: “sol.”
PT: “flae antap long graon long spes long heven.”
NT: “sol we i laef.”
NT: “sol.”
NT: “ol animol we oli krol.”
NT: “sol.”
Hemia faswan taem we prapa nem blong God, יהוה (YHWH), i kamaot. Yu luk Ap. A4.
NT: “sol.” Hibru: ne′phesh, we i minim “wan laef samting we i pulum win.” Yu luk Diksonari.
Deliam i wan senta we i kamaot long blad blong wan tri.
PT: “Hidekel.”
NT: “sol.”
NT: “stap.”
NT: “waes blong mekem trik.”
NT: “long taem we win i stap blu.”
NT: “enemi.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
NT: “givim kil long; kilim.”
NT: “kilim; smasem.”
Hemia i minim “Man We i Kamaot Long Graon; Man.”
NT: “bred.”
Hemia i minim “Hemia We i Laef.”
NT: “gogo i no save finis.”
PT: “wokem.”
Hemia i min se hem i stap olsem wan man we oli ronemaot hem long ples blong hem.
NT: “flut.”
Hemia i minim “Stanemap; Putum.”
PT: “sid.”
NT: “Adam.”
Yu luk Diksonari.
Maet hemia i minim “Spel; Mekem Man i Harem Gud.”
Hemia wan Hibru pijatok we i tokbaot ol enjel se oli pikinini blong God.
NT: “from we oli mekem samting we bodi blong olgeta nomo i wantem.”
Maet hemia i minim olgeta we oli mekem ol narafala oli foldaon. Yu luk Diksonari.
NT: “sore.”
NT: “hem i harem nogud long hat blong hem.”
Maet hemia timba blong wan kaen paentri.
PT: “bokis.” Hemia wan sip we i olsem wan longfala bokis we i gat fo kona, mo botom blong hem i flat.
1 kiubit i sem mak long 44.5 sentimeta. Yu luk Ap. B14.
Hib: tso′har. Wan nara tingting se tok ya tso′har, i minim wan ruf we wan saed blong hem i go antap smol blong 1 kiubit, be i no wan windo o wan ples we i open blong laet i kam insaed.
NT: “spirit blong laef.”
MNT: “long olgeta animol we oli klin bambae yu tekem seven we i man mo seven we i woman.”
Hemia i minim tri man mo tri woman mo wan ekstra wan.
MNT: “long evri pijin we oli stap flae long skae bambae yu tekem seven we i man mo seven we i woman.”
NT: “spirit blong laef.”
1 kiubit i sem mak long 44.5 sentimeta. Yu luk Ap. B14.
NT: “spirit blong laef.”
NT: “yufala i bos long olgeta.”
NT: “sol.”
NT: “blad blong sol blong yufala.”
PT: “mekem blad blong narafala man i ron.”
NT: “sol.”
NT: “sol.”
NT: “ol defdefren kaen sol we i laef.”
NT: “ol defdefren kaen sol we i laef.”
PT: “slef blong ol slef.”
NT: “ol ples klosap long solwota.”
MNT: “Olgeta ya oli mekemap wan taon we i bigwan we i bigwan.”
Maet ol nem ya oli minim ol laen no ol man we oli kamaot biaen long Misraem.
NT: “brata blong Jafet, we i fasbon long hem.” MNT: “mo hem i fasbon brata blong Jafet.”
Hemia i minim “Seraot.”
NT: “ol man long wol.”
Hemia i minim “Paspas.”
PT: “sid.”
NT: “stap olsem wan man blong narafala kantri.”
NT: “sol blong mi bambae i laef i stap.”
NT: “bigfala trabol.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
NT: “Levelples Long Medel Blong Ol Hil.”
Hemia Ded Si.
NT: “Levelples Long Medel Blong Ol Hil.”
NT: “Levelples Long Medel Blong Ol Hil.”
NT: “stap long tent.”
PT: “brata.”
NT: “Levelples Long Medel Blong Ol Hil.”
NT: “sol.”
PT: “sid.”
PT: “boe.”
PT: “wan we bambae i kamaot insaed long yu.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
Yu luk Diksonari.
PT: “sid.”
PT: “jes.”
PT: “sid.”
Hemia i minim “God i Harem.”
Maet hemia wan wael dongki we long Inglis, oli kolem onager. Be samfala oli ting se tok ya i minim wan Sebra. Maet hemia from we hem i no dipen long ol narafala.
MNT: “bambae hem i agensem olgeta brata blong hem.”
Hemia i minim “Wel Blong God Ya We i Laef, We i Luk Mi.”
Hemia i minim “Papa We i Hae.”
Hemia i minim “Papa Blong Wan Bigfala Hip Blong Man; Papa Blong Plante.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
NT: “sol.”
NT: “kilim hem i ded.”
Maet hemia i minim “Rao.”
Hemia i minim “Prinses.”
Hemia i minim “Laf.”
PT: “sid.”
1 sia i sem mak long 7.33 L. Yu luk Ap. B14.
NT: “no moa kasem sikmun.”
PT: “save.”
NT: “sef; haed.”
Folem kastom blong ol man Hibru, ol man we oli blokem ol woman blong olgeta finis, oli luk olgeta olsem se oli mared finis.
NT: “sol.”
NT: “lavem mi oltaem.”
NT: “sol.”
NT: “sol blong mi bambae i gohed blong laef.”
Hemia i minim “Smol.”
NT: “stap olsem wan man blong narafala kantri.”
Hemia i min se hem i no slip wetem hem.
NT: “wan nesen we i stret.”
NT: “Jehova i satem basket blong pikinini long bel blong evri woman long haos blong Abimelek.”
MNT: “laf long mi.”
PT: “voes blong hem.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
Maet hemia i minim “Wel Blong Strong Promes; Wel Blong Seven.”
NT: “stap olsem wan man blong narafala kantri.”
PT: “plante dei.”
NT: “naef blong kilim animol.”
NT: “naef blong kilim animol.”
Hemia i minim “Jehova Bambae i Givim; Jehova Bambae i Lukluk Long Hem.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “get.”
PT: “sid.”
MNT: “wan bigfala jif.”
NT: “sol blong yufala.”
1 sekel i sem mak long 11.4 g. Yu luk Ap. B14.
1 sekel i sem mak long 11.4 g. Yu luk Ap. B14.
Hemia wan kastom blong bifo, blong mekem promes i kam strong moa.
PT: “sid.”
1 sekel i sem mak long 11.4 g. Yu luk Ap. B14.
1 sekel i sem mak long 11.4 g. Yu luk Ap. B14.
Maet hemia Laban.
NT: “Mifala i no save talem wan samting.”
Naoia woman ya i kam woman blong wok blong Rebeka.
NT: “yu kam mama blong plante taosen man.”
PT: “sid.”
PT: “get.”
“Asuru, Letus, mo Leum.” Hibru tok blong ol nem ya i save minim olgeta ya tu we oli kamaot biaen long olgeta.
NT: “kamp we stonwol i goraon long hem.”
Hemia ol laen blong Ismael.
MNT: “Hem i stap long ples ya be hem i enemi blong olgeta brata blong hem.”
Hemia i minim “Fulap Hea.”
Hemia i minim “Man We i Holemtaet Leg; Man We i Tekem Ples.”
NT: “hanggri tumas.”
Hemia i minim “Red.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
NT: “stap holemtaet.”
NT: “wadi.” Yu luk Diksonari.
NT: “wadi.”
Hemia i minim “Rao.”
Hemia i minim “Faenem Poen.”
Hemia i minim “Bigfala Spes.”
PT: “sid.”
NT: “sol blong mi i.”
NT: “sol blong yu i.”
NT: “sol blong mi i.”
NT: “sol blong yu i.”
Hemia i minim “Man We i Holemtaet Leg; Man We i Tekem Ples.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
Hemia i minim “Haos Blong God.”
PT: “brata.”
NT: “stret blad.”
PT: “brata.”
PT: “no laekem Lea nating.”
PT: “hem i openem basket blong pikinini long bel blong Lea.”
Hemia i minim “!Yu Luk, Wan Boe!”
Hemia i minim “Lesin.”
Hemia i minim “Joen.”
Hemia i minim “Presem; Man We Oli Presem Hem.”
NT: “blokem basket blong pikinini blong yu no gat bel.”
Hemia i minim “Jaj.”
NT: “resling.”
Hemia i minim “Ol Resling Blong Mi.”
Hemia i minim “Laki.”
Hemia i minim “Hapi.”
Ol woman oli kakae frut ya from we oli ting se bambae i givhan long olgeta blong gat pikinini.
Hemia i minim “Hem i Pei.”
Hemia i minim “Akseptem.”
PT: “God i lesin long hem mo i openem basket blong pikinini blong hem.”
Hemia sot nem blong Josifia, we i minim “I Gud Jah i Ademap (Mekem i Kam Plante).”
NT: “pruf.”
NT: “mi no stil.”
Yu luk Diksonari.
Hemia Yufretes Reva.
NT: “famle.”
PT: “ol boe.”
Hemia sadel blong ol woman.
Hemia wan tok long lanwis Aramaek, we i minim “Hip Blong Ol Ston We Oli Olsem Witnes.”
Hemia wan Hibru tok we i minim “Hip Blong Ol Ston We Oli Olsem Witnes.”
PT: “ol boe.”
Hemia i minim “Tu Kamp.”
NT: “stap olsem wan man blong narafala kantri.”
PT: “sid.”
NT: “wadi.” Yu luk Diksonari.
Hemia i minim “Faet Wetem God” o “God i Faet.”
Hemia i minim “Fes Blong God.”
NT: “sol blong mi i.”
NT: “Peniel.”
Hemia i minim “Ol Wansaed Haos; Ol Selta.”
NT: “go luk.”
NT: “sol blong hem.”
PT: “blong pulum hat blong yang woman ya.”
PT: “yumi mekem agrimen blong mared.”
NT: “mekem ol man oli no moa wantem joen wetem mi.”
NT: “haedem.”
Hemia i minim “God Blong Betel.”
Hemia i minim “Oktri Blong Krae.”
PT: “sid.”
NT: “sol.”
Hemia i minim “Boe We Mi Bonem Wetem Sore.”
Hemia i minim “Boe We i Stap Long Raethan.”
NT: “sol.”
NT: “stap olsem ol man blong narafala kantri.”
PT: “seik.” Wan seik i wan jif blong traeb.
NT: “Hemia stori blong Jekob.”
NT: “levelples long medel blong ol hil.”
NT: “kilim sol blong hem.”
NT: “putum han.”
NT: “Seol,” hemia gref blong ol dedman. Yu luk Diksonari.
Hemia Juda.
Yu luk Diksonari.
Hemia i minim “Terem.”
Hemia wan ples aninit long graon, we i olsem wan hol we man i digim, blong putum ol prisena long hem.
Hemia wan ples aninit long graon, we i olsem wan hol we man i digim, blong putum ol prisena long hem.
NT: “Jea blong king nomo i mekem se mi mi hae moa long yu.”
Yu luk Diksonari.
I luk olsem se tok ya i blong talem long ol man se oli mas soemaot ona mo respek.
PT: “leftemap han o leg blong hem.”
Hemia Heliopolis.
NT: “travel i go long olgeta ples long Ijip.”
NT: “stat blong wok.”
Hemia Heliopolis.
Hemia i minim “Man We i Mekem Mi Foget.”
Hemia i minim “Dabolem Pikinini Blong Mi.”
NT: “kakae.”
NT: “sol blong hem.”
NT: “Seol,” hemia gref blong ol dedman. Yu luk Diksonari.
NT: “Seol,” hemia gref blong ol dedman. Yu luk Diksonari.
NT: “Sol.”
NT: “Sol.”
NT: “Seol,” hemia gref blong ol dedman. Yu luk Diksonari.
NT: “long kantri ya.”
PT: “olsem wan papa.”
PT: “spirit.”
NT: “olgeta famle mo olgeta man blong wok blong hem.”
PT: “Isrel.”
NT: “Olgeta sol blong ol boe mo ol gel.”
NT: “16 sol.”
Hemia Heliopolis.
NT: “14 sol.”
PT: “ol boe.”
NT: “7 sol.”
NT: “stap olsem wan man blong narafala kantri.”
NT: “stap olsem ol man blong narafala kantri.”
PT: “bred.”
PT: “bred.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
PT: “sid.”
NT: “i no moa klin.”
Yu luk Diksonari.
NT: “gudnem.” MNT: “maen.”
PT: “I gud God i panisim kros blong tufala.”
PT: “Han blong yu bambae i stap long nek blong ol enemi blong yu.”
Yu luk Diksonari.
Hemia i minim “Man We Samting Ya i Blong Hem; Man We i Gat Raet Long Samting Ya.”
NT: “Kakae.”
Hemia Josef.
Hemia i minim “Ol Man Ijip Oli Harem Nogud Tumas.”
PT: “Oli bon long ni blong Josef.”