Japta 19

?Yu Yu Mas Tingbaot Loa Blong Moses Olsem Wanem?

1. (a) ?I stap long yia 36 K.T., wanem samting i soemaot we Jeova i agri we ol hiten man we oli no sakomsaes oli kam Kristin nao? (b) ?Be sam Kristin blong bifo oli tingting tumas long wanem kwestin?

LONG taem blong aposol Pol, oli toktok tumas long bisnes ya: ?Ol Kristin we oli hiten man bifo oli mas folem loa blong Moses no nogat? I tru we long yia 36 K.T., tabu speret i kamdaon long sam hiten man we oli no sakomsaes. Be sam man Jyu we oli kam Kristin, oli ting se olgeta ya we oli hiten man bifo, oli mas sakomsaes mo oli mas biaenem loa blong Moses. ?Olsem wanem? ?Oli mas folem loa ya no sam narafala haf blong hem, no nogat? Long yia 49 K.T., oli sanem kwestin ya i go long hed kampani blong ol Kristin we i stap long Jerusalem.—Wok 10:44-48; 15:1, 2, 5.

2. ?From wanem yumi tingbaot kwestin ya tu?

² Yumi mas tingtinggud long ansa we hed kampani i givim long kwestin ya. ?From wanem? From we sam man tede oli stap talem se ol Kristin oli mas folem sam haf blong loa blong Moses, olsem loa blong Sabat. Nao Baebol i talem tu: “Loa ya, hem i wan tabu samting we God i putum, mo ol tok blong hem i tabu, i stret mo i gud nomo.” (Rom 7:12, NTB) Oli kolem Loa blong Moses, from we Moses i man blong wok long medel blong hem. Be Jeova God i Stampa blong loa ya.—Eks. 24:3, 8.

?From Wanem Loa i Stanap?

3. ?From wanem God i givim loa long ol man Isrel?

³ Yumi mas save from wanem Jeova i givim loa ya long Isrel, blong kasem stret tingting long hem naoia. Baebol i talem se: “?Oraet, be God i givim loa blong wanem? Hem i joenem long promes [hemia kontrak we God i mekem wetem Ebraham] blong soemaot ol fasin we i nogud [ol fasin blong brekem loa, NW]. Mo i putum loa blong i stanap, gogo i kasem taem we man ya we i laen blong Ebraham i kamtru. . . . Loa ya, hem i olsem tija [man blong lidim, NW] blong mifala, i stap lukaot long mifala kam kasem taem ya we Kraes i kamtru, we mifala i kam stret man long fes blong God, from we mifala i bilif long Kraes.” (Gal. 3:19, 24 NTB) ?Olsem wanem loa i mekem wok ya?

4. (a) ?Olsem wanem loa “i soemaot klia” ol fasin blong brekem loa? (b) ?Olsem wanem loa i karem ol man we oli bilif oli kam long Kraes?

⁴ Loa ya i makem stret ol samting we ol man Jyu oli mas mekem, mo hem i soemaot klia we ol man Jyu oli brekem loa. Nomata oli wantem folem loa ya, mo oli wok strong blong mekem, be oli no naf. Ol man Jyu ya oli olsem wan pija blong olgeta man blong wol, nao from samting ya loa i soemaot we yumi olgeta i sinman, mo i stret nomo we God i panisim yumi. (Rom 3:19, 20) Loa i soemaot klia we i mas gat wan man blong sevem yumi. Loa i lidim ol stretman oli kam long Jisas Kraes, hemia sevya blong yumi. ?Loa i mekem wok ya olsem wanem? Loa i soemaot long yumi we Kraes nomo i naf blong folem olgeta tok blong hem, mo long wol ya hem wan nomo i no gat sin. Loa i talem se oli mas kilim sam anamol olsem sakrafaes, mo ol sakrafaes ya oli save halpem ol man lelebet nomo. Be Jisas i stretgud olgeta, taswe hem i save givim laef blong hem olsem sakrafaes blong tekemaot ol sin. Olsem nao, hem i openem rod long ol man we oli bilif blong oli kasem laef we i no save finis.—Jon 1:29; 3:16; 1 Pita 1:18, 19.

5. Yusum ol vas blong Baebol mo ansa long ol kwestin we oli stap long haf ya.

⁵ ?Oraet nao sipos yu yu kasem save finis long ol samting ya, naoia yu yu save ansa long ol kwestin ya olsem wanem?

?Olgeta man blong wol oli mas folem loa blong Moses bifo? (Sam 147:19, 20; Eks. 31:12, 13) ?Jeova i talem sam tok long Isrel blong soemaot we bambae loa ya i mas finis no nogat? (Jer. 31:31-33; Hib. 8:13)

?Taem loa i finis, ol tenfala komanmen wetem loa blong sabat tu oli finis? (Kol. 2:13, 14, 16; 2 Kor. 3:7-11 [Eksodas 34:28-30 i givim klia mining long tok ya]; Rom 7:6, 7)

?Long wanem rod Jeova i finisim loa blong Moses? (Kol. 2:13-17; Mat. 5:17, 18; Rom 10:4)

6. ?Sipos ol man oli talem se Loa blong Moses i no finis yet, i olsem we oli stap mekem wanem?

⁶ ?Oraet nao, sipos sam man oli talem se loa i no finis yet, i olsem we oli stap mekem wanem? I olsem we oli no bilif long Jisas Kraes. ?From wanem? From we sipos oli talem se loa i no finis yet, ale oli no bilif Jisas i mekem olgeta wanwan samting blong loa, mo i openem rod blong God i finisim loa ya. Sam man blong bifo oli talem se oli Kristin, be oli wantem folem loa blong Moses yet. Aposol Pol i tok strong long olgeta i talem se: “Sipos yufala i stap folem loa ya blong kam stret man long fes blong God, hemia i olsem we yufala nomo i katemaot yufala long Kraes, nao God bambae i no save givhan long yufala.”—Gal. 5:4; lukluk Rom 10:2-4.

7. (a) ?Sipos ol man oli talem se sam haf blong Loa blong Moses i no finis yet, oli no rili kasem wanem samting? (b) ?Ol Kristin wok oli bigfala samting no nogat? ?Sipos yumi wantem kasem laef we i no save finis, olsem wanem long ol Kristin wok ya?

⁷ Ol man we oli talem se sam haf blong loa oli no finis yet, oli no kasem save yet we ol man oli mas bilif long sakrafaes blong Jisas, blong bambae God i save talem se olgeta oli stret man. God i no save talem se wan man i stret from ol wok blong loa. (Gal. 3:11, 12) Oli ting se ol man oli naf blong biaenem loa blong kam stret man—hemia wan samting we ol sinman oli no naf blong mekem. Be hemia nao bigfala samting: Yumi mas folem ol loa we God mo Kraes i putum long ol Kristin. (Jem. 2:15-17; Mat. 28:19, 20) Sipos yumi folem ol loa ya, hemia i soemaot we yumi laekem God tumas mo yumi bilif long Kraes. Be sipos yumi no mekem ol samting ya, i olsem we bilif blong yumi i ded finis. Taswe nomata we yumi mekem bigfala wok no yumi wok strong, yumi no save pem rod blong sevem yumi. Nogat. Laef we i no save finis i wan presen we God i givim nating long yumi long rod blong Kraes. God i no stap givim pei long yumi long ol wok we yumi mekem. Nogat. Hem i gat gladhat long yumi taswe hem i givim presen ya i go long yumi.—Efes. 2:8, 9; Rom 3:23, 24; 6:23.

8. ?Hed kampani blong ol Kristin i talem wanem long bisnes ya blong ol Kristin we oli hiten man, mo Loa blong Moses?

⁸ Tok blong hed kampani blong ol Kristin long faswan handred yia i stret nomo long samting ya. Oli talem se ol Kristin we oli hiten man bifo, oli no mas folem Loa blong Moses. Oli save se Jeova i no wantem we ol narafala man oli biaenem Loa blong Moses blong bambae oli save kasem tabu speret. Nogat. Hed kampani long Jerusalem i talem sam samting we ol Kristin oli mas no mekem, mo hemia sam samting we loa bifo i blokem. Be oli tingbaot sam rul we Baebol i givim fastaem long loa, mo ol rul ya oli stampa blong ol tabu we oli putum. Olsem ya nao, oli no talem se ol Kristin we oli hiten man bifo oli mas biaenem Loa blong Moses no sam haf blong hem. Nogat. Be oli putumap bakegen sam rul we oli stanap fastaem long Moses.—Wok 15:28, 29; lukluk tu Jenesis 9:3, 4: 34:2-7; 35:2-5.

9. (a) ?Ol man Jyu oli stap aninit yet long Loa blong Moses? (b) ?Fasin ya we Jisas i ded, i mekem wanem bigfala samting blong givhan long ol man Jyu?

⁹ Biaen long Pentekos blong yia 33 K.T., ol man Jyu oli no moa stap aninit long Loa blong Moses. Nao ol man Jyu we oli bilif oli haremgud tumas long samting ya. ?From wanem? Ol man blong ol narafala laen tu oli sinman mo oli save ded from. Be ol man Jyu oli stap nogud moa, from we oli brekem loa ya mo long lukluk blong God oli man blong lus nomo. Be ded blong Jisas—hem i ded long wan pos olsem wan man nogud—ded ya i save halpem olgeta. Hem i save tekemaot panis ya blong lus we i stap long ol man Jyu ya from we oli brekem loa blong God. Be sipos oli wantem kam fri long hem, oli mas bilif long Jisas. I olsem we Jisas i karem fasin blong lus ya i kam long hem taem hem i stap long pos. (Gal. 3:10-13) Olsem ya nao, Jisas i wokem rod blong God i fogivim olgeta. Oli no save faenem rod ya sipos oli stap oltaem aninit long Loa blong Moses.—Wok 13:38, 39.

10. ?Taem loa i no moa stap, olsem wanem samting ya i halpem olkaen man oli save joen tugeta long wosip blong Trufala God?

¹⁰ Loa i olsem wan fenis we i stap raonabaot long ol man Jyu, i blokem ol hiten man. Ol man Jyu oli mas folem sam loa we ol narafala man oli no stap aninit long hem. Ol hiten man we oli no sakomsaes oli no save joengud wetem ol man Jyu long wosip blong olgeta. (Lukluk Eksodas 12:48; Wok 10:28.) Be taem loa i kasem mak blong hem finis, nao God i tekemaot hem. Oraet nao, long rod blong Kraes, ol man Jyu mo ol hiten man we oli no sakomsaes oli save joen wanples long wosip blong Trufala God.—Efes. 2:11-18.

Yumi Gat Save Long Loa Mo Samting Ya i Halpem Yumi

11. ?Sipos yumi gat save long Loa, olsem wanem samting ya i save halpem yumi blong kasem save long ol tok we Kraes i lanem ol man long hem?

¹¹ Tede yumi no stap aninit long loa blong Moses, be sipos yumi gat save long hem, samting ya i save halpem yumi olgeta wanwan. ?Hem i save halpem yumi olsem wanem? Mama blong Jisas i blong laen blong Juda, taswe Jisas i bon aninit long loa. Sipos yumi gat gud save long ol samting we loa ya i talem we ol man Jyu oli mas mekem, nao yumi save kasem save from wanem Jisas i mekem samkaen samting. (Gal. 4:4; lukluk Luk 22:7, 8.) Jisas i mekem wok blong hem long medel blong ol man we oli stap aninit long loa. From samting ya, ol tok blong loa ya oli stampa blong plante tok we hem i lanem ol man long hem.—Skelem tok ya wetem Matyu 5:23, 24.

12. (a) ?Jisas i talem wanem blong soemaot olsem wanem ol samting we hem i mekem oli laenap wetem Loa blong Moses? (b) ?Oli talem wanem blong soemaot long yumi se sipos yumi gat save long Loa, samting ya i save halpem yumi? (c) ?Sipos yumi kasem mining blong Loa ya long saed blong speret, bambae samting ya i halpem yumi olsem wanem?

¹² Taem Jisas i girap i laef bakegen, hem i talem long ol disaepol blong hem ol samting we hem i bin mekem long wol. Laef blong hem long wol i mekem ol samting blong Loa blong Moses, ol tok blong ol profet mo ol Sam oli kamtru. (Luk 24:44) Aposol Pol tu i storebaot sam samting blong kontrak blong loa, mo i talem se ol samting ya oli “olsem pija blong soemaot ol samting we oli stap long heven.” Hem i talem tu: “Loa blong Moses, hem i no wan prapa pija blong ol tru samting we oli stap, hem i olsem sado nomo blong ol gudfala samting ya, we bambae oli save kamtru.” (Hib. 8:4, 5; 10:1, NTB) Wok blong Jisas Kraes olsem pris mo sakrafaes blong hem i mekem plante samting blong Loa oli kamtru, mo yumi sek nomo long samting ya. Sipos yumi savegud long ol samting ya, bambae yumi save kasem save long ol tru samting we Kraes i mekem blong halpem yumi. Plante haf blong ol profet saen ya oli olsem smolsmol samting we oli soemaot fasin blong mekem wosip long Jeova tede long bigfala haos blong

hem long saed blong speret. Taem save blong yumi i kam bigwan moa long ol samting ya, yumi laekem moa kongregesen blong ol man we tabu speret i makemaot, from we hem i mekem wok aninit long Jisas Kraes blong halpem yumi long wosip blong God.

13. ?From wanem i gud sipos yumi tingtinggud long ol gudfala rul we oli stap insaed long Loa?

¹³ Loa blong Moses i stap insaed long Baebol mo speret blong God i stampa blong olgeta tok blong Baebol. Olsem ya nao, olgeta tok blong Loa ya oli gud blong “tijim ol man long ol trutok, mo blong blokem ol krangke tok. Mo i stretgud blong stretem ol krangke fasin, mo blong tijim ol man long stretfasin.” (2 Tim. 3:16, NTB) Sipos yumi lukaot mo yumi tingtinggud long ol rul we Loa blong Moses i stanap long olgeta, samting ya i save pulum hat blong yumi blong wantem mekem ol samting we God i glad long hem. !Sipos yumi kasem save long tingting ya we Loa i wantem givim long ol man, mo sipos yumi biaenem gudfala tingting ya, bambae samting ya i save givhan gud long yumi!

14. (a) ?Olsem wanem Jisas i soemaot we i gud tumas blong kasem save long tingting ya we i stap long Loa blong Moses? (b) Lukluk gud long sam stampa rul blong Loa blong Moses we yumi save faenem long pej 23. (c) ?Sipos yumi savegud long ol samting ya, olsem wanem hemia i save halpem yumi blong mekem God i glad moa long yumi?

¹⁴ Taem Jisas i mekem bigfala Tok Blong Hem Antap Long Hil, hem i soemaot gud samting ya. Hem i tok long sam man we oli stap aninit long loa, nao hem i soemaot long olgeta we oli no mas blokem nomo fasin blong kilim man i ded, be oli mas karemaot enikaen fasin blong kros, mo oli mas no spolem ol brata blong ol from sam nogud tok. Sipos oli no slip olbaot mo oli no mekem krangke long mared blong olgeta, oli no mas ting se samting ya i naf nomo. Nogat. Be oli no mas lukluk i go long wan woman long fasin we i no stret. Yumi tu, yumi mas yusum olgeta haf blong bodi blong yumi blong folem ol stret rod blong Jeova. (Mat. 5:21, 22, 27-30; lukluk Rom 13:8-10.) Sipos yumi mekem olsem, bambae yumi soemaot we yumi kasem save long bigfala komanmen ya blong Loa, se: “Yu mas laekem Hae God ya [Jeova, NW] we i God blong yu long olgeta tingting blong yu, mo long olgeta laef blong yu, mo long olgeta maen blong yu.” (Mat. 22:36, 37, NTB) Tru ya, sipos yumi mekem olsem bambae yumi save kam kolosap moa long Jeova. Yumi no moa stap aninit long Loa blong Moses naoia, be yumi save haremgud sipos yumi gat save long ol rul we oli stampa blong hem, mo ol profet saen we i stap long hem.

Tingtingbak

● ?From wanem ol man we oli strong blong biaenem Loa blong Moses, oli stap sakem Kraes?

● ?Sipos yumi gat save long Loa blong Moses, olsem wanem samting ya i save halpem yumi blong kasem save long ol wok we Jisas i mekem long plan blong Jeova?

● ?Yumi no stap aninit long Loa ya, be sipos yumi kasem save long hem, yumi save kasem wanem gudfala samting from?