Ol Elda, Jajem Man Long Stret Fasin
“Taem yufala i harem ol bisnes blong ol brata blong yufala, yufala i mas jajem long stret fasin.”—DUTRONOME 1:16.
1. ?Long saed blong jajmen, hu i givim paoa blong ol man i mekem jajmen, mo samting ya i minim wanem long ol man we oli jajem narafala man?
JEOVA, olsem Bigman blong jajem ol man i givim paoa long Pikinini blong hem blong i jajem ol man. (Jon 5:27) Biaen, Kraes we i olsem Hed blong Kristin kongregesen, i yusum slef ya we i stret mo waes mo Hed Kampani blong hem blong makemaot ol elda, blong samtaem oli save mekem wok olsem ol jaj. (Matyu 24:45-47; 1 Korin 5:12, 13; Taetas 1:5, 9) Ol elda ya we oli mekem wok blong jaj, oli mas folemgud eksampel blong tufala jaj long heven, hemia Jeova mo Jisas Kraes.
Kraes—Gudfala Jaj
2, 3. (a) ?Wanem profet tok i soemaot se Kraes i gat ol fasin ya olsem wan Man blong jajem man? (b) ?Wanem ol poen we yumi mas makemgud?
2 Profet tok blong Baebol i tokbaot Kraes olsem wan Jaj, i se: “Speret blong Jeova bambae i stap long hem, hemia speret blong waes mo dip save, speret blong gudfala plan mo bigfala paoa, speret blong save mo fasin fraet long Jeova. Mo bambae hem i glad long fasin fraet long Jeova. Mo hem bambae i no jajem man from lukluk blong hem nomo, no hem i stretem man from ol samting we hem i harem. Mo long stret fasin hem i mas jajem ol man we oli no gat nem mo long fasin we i stret hem i mas stretem ol man blong givhan long olgeta we tingting blong olgeta i stap daon.”—Aesea 11:2-4.
3 Makem se long profet tok ya i tokbaot ol fasin we oli mekem Jisas i naf blong “jajem olgeta man long wol, mo bambae hem i mekem long fasin we i stret nomo.” (Ol Wok 17:31) Hem i jajem man long speret, waes, fasin luksave, advaes, mo save blong God. Mo tu, hem i fraet long Jeova taem hem i stap jajem ol man. Taswe taem ol man oli “stanap long fes blong Kraes” i olsem we oli “stanap long fes blong God.” (2 Korin 5:10; Rom 14:10) Jisas i lukaotgud se hem i jajem ol bisnes blong ol man sem mak olsem we Jeova i save mekem. (Jon 8:16) Hem i no jajem man from lukluk blong hem no from ol samting we hem i harem. Hem i jajem ol man long stret fasin blong givhan long ol kwaet man mo olgeta we oli no gat nem. !Hem i wan nambawan Jaj! !Mo hemia wan gudfala eksampel long ol man we oli no stretgud olgeta be oli gat wok ya blong jajem ol man tede!
Ol Jaj Long Wol
4. (a) ?Wanem wok ol 144,000 man oli mas mekem taem Kraes i rul long Wan Taosen Yia? (b) ?Wanem profet tok i soemaot se bambae i gat sam Kristin we tabu speret i makemaot olgeta bambae oli wok olsem ol man blong jajem ol narafala man taem oli stap yet long wol?
4 Baebol i soemaot se smol namba blong ol Kristin we tabu speret i makemaot olgeta, stat wetem ol 12 aposol, bambae oli joen wetem Kraes blong jajem ol man long Wan Taosen Yia rul blong hem. (Luk 22:28-30; 1 Korin 6:2; Revelesen 20:4) God i jajem smolhaf blong Isrel long saed blong speret we tabu speret i makemaot olgeta mo hem i stanemap olgeta bakegen long 1918 kasem 1919. (Malakae 3:2-4) Profet tok i tokbaot fasin ya we Isrel long saed blong speret i stanap bakegen, i se: “Bambae mi mi tekembak ol jaj blong yu olsem fastaem, ol man blong givim advaes blong yu olsem we i stap long stat blong hem.” (Aesea 1:26) Yes, Jeova i mekem olsem we hem i bin mekem “long stat blong” Isrel long saed blong bodi, long medel blong smolhaf blong Isrel blong speret we hem i stanemap olgeta bakegen, hem i makemaot ol jaj mo ol man blong givim advaes long stret fasin.
5. (a) ?Hu ya oli putumap olgeta olsem ol man ‘blong stretem ol bisnes’ afta we Isrel long saed blong speret i stanap bakegen, mo olsem wanem buk blong Revelesen i tokbaot olgeta? (b) ?Naoia hu i givhan long ol man blong lukaot we tabu speret i makemaot olgeta long wok blong jajem ol bisnes, mo olsem wanem oli trenem olgeta ya blong oli kam gudfala man blong jajem man?
5 Long stat, ol ‘waes man’ we oli jusumaot olgeta ‘blong oli stretem ol bisnes olsem’ oli olfala man no ol elda we tabu speret i makemaot olgeta. (1 Korin 6:4, 5) Ol man blong lukaot we oli stap tru long God, mo tabu speret i makemaot olgeta, buk blong Revelesen i soemaot se Jisas i stap holem olgeta long raethan blong hem, i olsem we hem i stap kontrolem mo lidim olgeta. (Revelesen 1:16, 20; 2:1) Stat long 1935 ol Kristin we tabu speret i makemaot olgeta oli kasem help long “bigfala kampani” (NW) we namba blong olgeta i stap gru, hop blong olgeta i blong laef tru long “bigfala trabol” mo kasem laef foreva long paradaes long wol. (Revelesen 7:9, 10, 14-17) Naoia taem “mared blong Smol Sipsip” i stap kam kolosap, plante long olgeta we oli gat hop blong laef long paradaes long wol, Hed Kampani i bin jusumaot olgeta blong wok olsem ol elda mo olsem ol jaj long bitim 66,000 kongregesen blong ol Wetnes blong Jeova long olgeta ples long wol.a (Revelesen 19:7-9) Oli bin lanem long ol spesel skul olsem wanem blong mekem wok ya long “nyufala wol” sosaeti. (2 Pita 3:13) Kingdom Ministri Skul we oli stap mekem long en blong yia 1991 long plante kantri, i soemaot stret rod blong stretem ol bisnes blong ol man. Ol elda we oli mekem wok olsem ol jaj oli mas folem fasin blong Jeova mo Jisas Kraes, we fasin blong tufala blong jajem ol man i tru mo i stret.—Jon 5:30; 8:16; Revelesen 19:1, 2.
Ol Jaj We ‘Oli Gat Fasin Fraet’
6. ?From wanem ol elda we oli wok long ol kot komiti oli mas fraetgud long God?
6 !Sipos Kraes hem wan i mekem wok blong jaj long fasin fraet long Jeova mo wetem help blong speret blong Hem, ol elda we oli no stretgud olgeta oli mas mekem samting ya tu! Taem oli jusum olgeta blong mekem kot komiti, oli mas mekem wok ya olsem “we oli fraetgud long God,” (NW) oli mas askem Papa we i stap “jajem olgeta man evriwan” blong i givhan long olgeta blong oli jajem man long stret fasin. (1 Pita 1:17) Oli mas tingbaot se oli stap mekem wok we i joen long laef blong ol man, mo “laef” blong ol man ya i mekem se oli “mas talemaot long God we oli holem wok ya blong olgeta olsem wanem.” (Hibrus 13:17) From samting ya, olgeta tu bambae oli mas talemaot ol poen blong olgeta long fes blong Jeova sipos oli mekem mastik taem oli jajem ol man. J. H. A. Ebrard i tokbaot Hibrus 13:17, i se: “Hem i wok blong man blong lukaot long sipsip blong hem i lukaotgud long laef blong ol man we oli stap aninit long hem, mo . . . hem i mas talemaot long God ol samting we hem i mekem long saed blong ol man ya, mo olgeta we oli lus from fol blong hem. Hemia wan impoten tok. Evri minista blong tok blong God i mas tingbaot se, hem nomo i wantem tekem impoten wok ya.”—Lukluk Jon 17:12; Jemes 3:1.
7. (a) ?Tede ol jaj oli mas tingbaot wanem, mo wanem tingting blong olgeta? (b) ?Wanem samting ol elda oli mas lanem long Matyu 18:18-20?
7 Ol elda we oli wok long kot komiti oli mas tingbaot se trufala Man blong jajem ol bisnes hemia Jeova mo Jisas Kraes. Tingbaot wanem ol jaj blong Isrel oli mas mekem: “Yufala i mekem wok blong jaj i no blong man be i blong Jeova. Mo hem i stap wetem yufala long bisnes blong jajem man. Mo naoia yufala i save letem fraet blong Jeova i kam long yufala. . . . Yufala i mas mekem olsem blong yufala i no save gat fol.” (2 Kronikel 19:6-10) Wetem fasin fraet long God, ol elda we oli stap stretem wan bisnes oli mas traehad blong mekem se Jeova i rili ‘stap wetem olgeta long bisnes ya.’ Disisin we oli mekem i mas soemaot stret se hemia rod we Jeova mo Jisas Kraes i tingbaot bisnes ya. Wanem samting oli putum se ‘oli blokem’ (se man i mekem i no stret) no ‘oli letem’ (oli faenemaot se man i no mekem rabis fasin) long wol oli bin blokem no oli letem finis long heven—olsem we Tok blong God i soemaot. Sipos oli prea long Jeova long nem blong Jisas, Jisas bambae i “stap long medel blong olgeta” blong givhan long olgeta. (Matyu 18:18-20, Wajtaoa, Engglis mo Franis, Febuwari 15, 1988, pej 9 futnot) Filing we oli gat taem oli stap long kot komiti i mas soemaot se Kraes i rili stap long medel blong olgeta.
Fultaem Wok Blong Ol Man Blong Lukaot Sipsip
8. ?Ol elda oli mas mekem wanem impoten wok olsem Jeova mo Jisas tufala i mekem long saed blong ol sipsip? (Aesea 40:10, 11; Jon 10:11, 27-29)
8 Ol elda oli no mekem fultaem wok blong jajem ol narafala man. Olgeta oli fultaem long wok blong lukaot long ol sipsip. Olgeta oli man blong mekem ol narafala man oli haremgud bakegen, oli no man blong givim panis long ol narafala man. (Jemes 5:13-16) Stampa tingting biaen long Grik tok ya blong man blong lukaot (e·piʹsko·pos) i minim fasin blong lukaotgud. Buk ya Theological Dictionary of the New Testament i talem se: “Sam moa wok blong man blong lukaot sipsip i stap [long 1 Pita 2:25], tok ya [e·piʹsko·pos] i minim wan wok blong lukaotgud no gad blong ol sipsip.” Yes, fasin blong lukaotgud long sipsip no gad long olgeta, holem olgeta oli stap insaed long wan kampani.
9, 10. (a) ?Olsem wanem Pol i makem faswan wok we ol elda oli mas mekem, taswe wanem poen oli save tingbaot? (b) ?Tok blong Pol long Ol Wok 20:29 i soemaot wanem, mo olsem wanem ol elda oli mas traem blong mekem namba blong ol kot komiti blong stretem ol trabol i godaon?
9 Taem Pol i toktok long ol elda long kongregesen blong Efesas, hem i makemaot samting ya, i se: “Yufala i mas stap lukaotgud long yufala mo long ol man ya we Tabu Speret i putum olgeta oli stap finis long han blong yufala. Yufala i mas stap lukaot long ol man blong jyos blong God, olsem we man blong lukaot long sipsip i stap lukaot long ol sipsip blong hem. From we God i pemaot ol man ya finis long blad blong Pikinini blong hem.” (Ol Wok 20:28) Pol i makem wok blong lukaot long sipsip, i no wok blong givim panis. Maet i gud ol elda oli save tingbaot poen ya, se: Sipos yumi spenem moa taem blong mekem wok blong lukaot long sipsip, bambae yumi nidim blong spenem smoltaem nomo blong stretem sam bisnes.
10 Tru ya, Pol i givim woning long saed blong ol man “we oli olsem wael dog nomo.” Hem i tok strong long olgeta ya from we oli no stap “lukaot long ol sipsip wetem lav.” (NW) (Ol Wok 20:29) Hem i talem se ol man blong lukaot we oli holemstrong long wok ya oli mas putumaot ol man ya we oli olsem “wael dog.” Be tok blong hem i soemaot tu se ol elda oli mas lukaotgud long ol man olsem oli “lukaot long ol sipsip wetem lav.” (NW) Taem wan sipsip i kam slak long saed blong speret mo i no moa wosip long Jeova, wanem samting hem i nidim—?kilim hem no mekem hem i haremgud bakegen, givim panis long hem no lukaotgud long hem olsem man blong lukaot long sipsip? (Jemes 5:14, 15) Taswe oltaem ol eda oli mas gat plan blong mekem wok blong lukaot long ol sipsip. From samting ya maet oli save haremgud se oli no moa spenem plante taem long ol kot komiti blong stretem sam Kristin we sin i winim olgeta. Faswan samting se, ol eda oli mas tingbaot blong givim spel mo mekem man i haremgud, nao pis, kwaet fasin, mo seftaem i stap long medel blong ol man blong Jeova. —Aesea 32:1, 2.
Ol Man Blong Lukaot Long Sipsip We Oli Gat Fasin Sore
11. ?From wanem ol elda we oli wok long kot komiti oli mas gat tingting blong mekem i sem mak nomo long evri man mo kasem “waes long heven”?
11 Sipos ol elda oli mekem moa wok blong lukaot long ol sipsip bifo we sam Kristin oli foldaon, samting ya i save givhan blong mekem namba blong ol trabol we kot komiti i mas stretem long medel blong ol man blong Jeova i godaon. (Lukluk Galesia 6:1.) Nating se i olsem, ol man blong lukaot bambae samtaem oli mas stretem sam samting we oli no stret from ol man oli gat sin mo oli no stretgud olgeta. ?Wanem rul i mas lidim olgeta? Ol rul ya long taem blong Moses no long taem blong ol faswan Kristin oli no jenis. Ol tok we Moses i talem long ol jaj long Isrel oli gud yet: “Taem yu yu harem wan bisnes long medel blong ol brata blong yu, yu mas jajem olgeta wetem stret fasin . . . Yu mas mekem i sem mak nomo long evriwan.” (Dutronome 1:16, 17) Fasin blong mekem i sem mak nomo long evri man i kamaot from fasin “waes long heven,” fasin waes ya i impoten tumas long ol elda we oli wok long kot komiti. (Jemes 3:17; Proveb 24:23) Waes fasin olsem bambae i givhan long olgeta blong luksave wanem ya slak fasin mo wanem ya rabis fasin.
12. ?Olsem wanem i stret blong ol jaj oli mas gat gud fasin tu?
12 Ol elda oli mas “soemaot fasin blong jajem man,” folem ol mak we Jeova i putum long saed blong stret fasin mo rabis fasin. (Ol Sam 19:9) Taem oli stap traehad blong kam stret man, oli mas traehad tu blong oli kam gud man, i min se oli stret olsem Pol i talem long Rom 5:7, 8. Buk ya Insight on the Scriptures i tokbaot vas ya, aninit long tok ya “Stret fasin,” (Righteousness) i se: “Grik tok we oli yusum i soemaot se man we i gat gud fasin hem i stap mekem i gud long narafala man (gat fasin blong mekem i gud no givim blesing long narafala man) mo hem i soemaot fasin ya long laef blong hem (hem i strong blong soemaot gud fasin). Man olsem i no wantem mekem stret fasin nomo be hem i go moa, hem i tingbaot ol narafala man mo hem i wantem givim ol samting we ol narafala man oli save haremgud long hem mo hem i wantem givhan long olgeta.” (Volyum 2, pej 809) Ol elda we oli no gat stret fasin nomo be oli gat gud fasin tu, taem oli traehad blong halpem wan man we i mekem rabis fasin i tanem tingting blong hem, bambae oli kaen long man ya mo bambae oli traem givhangud long hem. (Rom 2:4) Oli mas soemaot fasin sore long man. Ol mas traehad blong givhan long man we i mekem rabis fasin i luksave se hem i mas tanem tingting blong hem, nating se fastaem i luk olsem we hem i no wantem lesin long olgeta.
Stret Tingting Long Kot
13. (a) ?Taem wan elda i mekem wok olsem wan jaj, hem i no mas stop long wanem samting? (b) ?Wanem advaes blong Pol i stret tu long taem we kot komiti i sidaon?
13 Sipos wan samting i nidim we kot komiti i mas sidaon from, ol man blong lukaot oli no mas fogetem se olgeta oli olsem man blong lukaot long ol sipsip yet, oli stap lukaot long ol sipsip blong Jeova, aninit long “gudfala man ya blong lukaot long sipsip,” Jisas. (Jon 10:11) Advaes we Pol i givim blong givhan oltaem long ol sipsip we oli kasem trabol i stret nomo long taem we kot komiti i sidaon. Hem i raetem se: “Ol brata mo sista. Sipos wan long yufala i foldaon, i mekem samting we i no stret, yufala we Speret blong God i stap long yufala, yufala i mas givhan long hem blong stretem hem. Be yufala i mas mekem long kwaet fasin. Mo yufala tu i mas lukaotgud long yufala, blong sam samting bambae i no kam traem yufala. Yufala i mas stap givgivhan long yufala long ol trabol blong yufala. Long fasin ya, bambae yufala i save mekem ol samting we loa blong Kraes i talem.”—Galesia 6:1, 2.b
14. ?Olsem wanem ol man blong lukaot oli mas tingbaot ol kot komiti, mo wanem tingting oli mas gat long wan man we i mekem rabis fasin?
14 Ol elda oli no mas tingbaot olgeta se oli bigfala man blong jajem man mo blong givim panis long olgeta, ol elda we oli stap long kot komiti oli mas tingbaot wok ya olsem haf long wok blong lukaot long ol sipsip. Wan long ol sipsip blong Jeova i kasem trabol. ?Wanem samting oli mas mekem blong sevem hem? ?Hem i let tumas blong givhan long sipsip ya we i no moa joen long ol narafala sipsip? Bambae yumi no mas ting olsem. Ol elda oli mas gat gudfala tingting blong soemaot fasin sore long olgeta sipos i stret blong mekem olsem. Hem i no blong daonem ol mak blong Jeova sipos wan man i mekem sin we i bigwan. Be sipos oli tingbaot ol samting we oli pulum man blong sin, samting ya bambae i givhan long olgeta blong oli sore long hem. (Ol Sam 103:8-10; 130:3) Sore tumas sam man we oli mekem rabis fasin oli strong hed tumas, mekem se ol elda oli mas mekem i strong long olgeta, be neva oli mas tok nogud blong daonem olgeta.—1 Korin 5:13.
Wok Blong Ol Kot Komiti
15. ?Taem wan bigfala trabol i kamaot long medel blong ol man, wanem faswan samting oli mas faenemaot?
15 Sipos trabol i kamaot bitwin ol man, ol elda we oli waes bambae oli traem faenemaot fastaem sipos olgeta we oli gat trabol oli bin traem blong winim trabol olgeta nomo, olsem Matyu 5:23, 24 no Matyu 18:15 i talem. Sipos rod ya i no givhan long olgeta we oli gat trabol, maet advaes blong wan no tu elda nomo i naf. Kot komiti i save sidaon nomo sipos man i mekem wan bigfala sin we oli save sakemaot hem long kongregesen from. (Matyu 18:17; 1 Korin 5:11) I mas gat risen we i stanap long Baebol blong mekem wan kot komiti. (Lukluk Wajtaoa, Engglis mo Franis, Septemba 15, 1989, pej 18.) Taem oli putumap wan kot komiti, oli mas jusumaot ol elda we oli naf blong lukluk long ol bisnes olsem.
16. ?Ol elda oli mas traem blong winim wanem long rod ya blong kot komiti?
16 ?Ol elda oli traem blong winim wanem taem oli sidaon long kot komiti? Faswan samting, i hadwok blong jajem wan bisnes wetem stret fasin sipos oli no save trutok blong hem. Olsem long Isrel, ol bigfala sin we man i mekem oli mas ‘jekemgud blong faenem ol pruf.’ (Dutronome 13:14; 17:4) Taswe wan samting we kot komiti i sidaon from i blong faenemaot ol trufala store blong wan bisnes. Be oli mas mekem long lav. (1 Korin 13:4, 6, 7) Taem oli save ol trufala store blong wan bisnes, ol elda bambae oli mekem ol samting we oli nidim blong mekem blong blokem mo holem kongregesen i stap klin long ol hae mak blong Jeova mo blong tabu speret blong hem i save wok. (1 Korin 5:7, 8) Be, wan long olgeta risen blong mekem kot komiti i blong sevem man, sipos oli save mekem blong sevem wan man we i mekem sin.—Lukluk Luk 15:8-10.
17. (a) ?Olsem wanem oli mas toktok wetem wan man we i mekem sin long taem blong kot komiti, mo wanem risen blong mekem olsem? (b) ?Samting ya i minim wanem long ol memba blong kot komiti?
17 Oli mas toktok long wan man we hem i mekem sin olsem man ya i wan sipsip blong God. Oli mas mekem olsem we oli lukaot long sipsip long kaen fasin. Sipos man ya i mekem wan sin, (no plante sin) risen blong stretem bisnes ya long stret fasin, hem i blong givhan long hem blong hem i jenisim fasin blong hem, blong luksave rabis fasin we hem i mekem, blong hem i tanem tingting blong hem, mo blong tekemaot hem long “trap blong Setan.” Rod ya blong stretem wan bisnes olsem i nidim man we save “tijimgud” man, “wan man we i save stretem ol man we oli agens long hem, long fasin we i kwaet nomo.” (2 Timote 2:24-26; 4:2) ?Olsem wanem sipos man we i mekem sin i luksave se hem i bin mekem sin, nao hem i sore tru long hat blong hem, mo i askem Jeova blong fogivim hem? (Lukluk Ol Wok 2:37.) ?Sipos kot komiti i bilif se man ya i rili wantem man i givhan long hem, i no nid blong oli mas putumaot hem long kongregesen.—Lukluk Wajtaoa, (Engglis) Janewari 1, 1983, pej 31, paragraf 1.
18. (a) ?Wetaem wan kot komiti i mas strong blong putumaot wan man we i mekem sin long kongregesen? (b) ?Wanem samting we yumi harem nogud from i mas mekem ol elda oli traehad blong givhan long ol sipsip we oli lusum rod?
18 Be, taem ol memba blong kot komiti oli faenemaot wan bisnes we i soemaot klia se man we i mekem sin i man blong apostasi we i strong hed, no hem nomo i wantem agensem ol loa blong Jeova, no mekem ol rabis fasin, i wok blong olgeta putumaot man ya we i no wantem tanem tingting blong hem aot long kongregesen. Kot komiti i no mas luk man ya oltaem bakegen no fosem hem blong toktok, no traem fosem hem blong tanem tingting blong hem, sipos i klia se hem i no sore nating.c Long ol yia we i pas i no longtaem, fasin blong sakemaot man long kongregesen long olgeta ples long wol i kolosap olsem 1% long ol pablisa. Hemia i min se long wan handred sipsip long wan kampani, wan long olgeta i lus—samtaem i blong smoltaem nomo. Tingbaot taem mo fasin traehad blong pulum wan man i kam insaed long kongregesen fastaem, yumi harem nogud taem yumi luk se bitim ten taosen man oli stap ‘putum olgeta i go long han blong Setan’ evri yia.—1 Korin 5:5.
19. ?Ol elda we oli stap long kot komiti oli no mas fogetem wanem? ?Taswe wanem samting oli mas traem blong kasem?
19 Ol elda we oli stat blong mekem kot komiti long wan bisnes oli mas tingbaot se plante long ol bisnes ya blong sin long kongregesen i kamaot from ol man oli gat ol slak fasin i no from ol rabis fasin. Oli no mas fogetem parabol we Jisas i tokbaot long saed blong sipsip we i lus, nao long las haf blong tok blong hem, hem i se: “Mi mi talem long yufala, bambae long heven i olsem nomo. Bambae oli glad moa long wan man nomo we i man nogud, be i tanem tingting blong hem from sin blong hem, i winim we oli glad long naentenaen stret man, we oli no mekem samting we oli mas tanem tingting blong olgeta from.” (Luk 15:7) Tru ya, “[Jeova, NW] i no wantem blong ol man oli lus. Hem i wantem blong olgeta man bambae oli tanem tingting blong olgeta from ol sin blong olgeta.” (2 Pita 3:9) Wetem help blong Jeova, i gud olgeta kot komiti long olgeta ples long wol oli mas traem blong mekem olgeta long heven oli glad taem oli givhan long ol man we oli mekem rabis fasin oli luksave se oli mas tanem tingting blong olgeta mo oli save wokbaot bakegen folem smol rod ya we i blong lidim olgeta i go long laef ya we i no save finis.—Matyu 7:13, 14.
[Ol futnot]
a Blong luk wok we ol elda long kampani blong ol narafala sipsip we oli stap long raethan blong Kraes oli stap mekem yu save lukluk long pej 136, futnot blong buk ya Revelation—Its Grand Climax At Hand! we Watchtower Bible and Tract Society of Nyu Yok, Inc. i wokem.
b Lukluk Wajtaoa, (Engglis mo Franis) Septemba 15, 1989, pej 19.
c Lukluk Wajtaoa, (Engglis) Septemba 1, 1981, pej 26, paragraf 24.
Ol Kwestin Blong Tingtingbak
◻ ?Olsem eksampel blong Bigfala Man blong lukaot long ol sipsip mo Gudfala Man blong lukaot long sipsip, ol elda oli mas gat wanem intres?
◻ ?Olsem wanem ol elda oli save mekem namba blong ol trabol we kot komiti i mas stretem i godaon?
◻ ?Olsem wanem ol jaj oli mas gat stret fasin be tu oli mas gudfala man?
◻ ?Ol elda oli mas mekem wanem taem oli toktok wetem wan man we i mekem sin long kot komiti, mo from wanem oli mekem olsem?
◻ ?From wanem fasin blong putumaot man long kongregesen hem i laswan rod we ol elda oli save mekem taem oli no moa faenem narafala rod blong winim trabol ya?
[Tok Blong Pija Long Pej 16]
Sipos oli lukaotgud long ol sipsip fastaem, bambae i no save gat plante trabol blong stretem
[Tok Blong Pija Long Pej 18]
Long taem blong kot komiti, ol elda oli mas traem stretem man we i mekem sin long kwaet fasin