Trabol Long Famle i Wan Saen Blong Lasdei

TRABOL long famle​—⁠plante man oli tingbaot samting ya olsem wan saen se ol rul blong mared mo fasin blong lukaot ol pikinini bifo oli no moa stap. Sam narafala man oli ting se samting ya i kamaot from politik, ekonomi, mo fasin blong laef blong man we i stap jenis. Be i gat sam narafala man we oli ting se hemia i wan moa trabol we i kamaot from haewok save long taem blong yumi. Be rili ol trabol we ol famle oli stap kasem tede i stap soem samting we i gat bigfala mining moa. Makemgud ol tok blong Baebol long 2 Timote 3:​1-4:

“Yu mas save samting ya tu. Long taem blong Lasdei blong wol, laef blong wol ya bambae i kam strong tumas. Bambae ol man oli save tingbaot olgeta nomo, mo bambae oli wantem mane tumas. Bambae oli man blong tok flas, we tingting blong olgeta i go antap tumas, mo oli save tok nogud long ol man. Bambae oli no save ona long papa mo mama blong olgeta, oli no man blong talem tangkyu, mo oli no save tingbaot God. Bambae oli no man blong sore, oli man blong mekem i strong tumas oltaem long ol narafala man. Bambae oli man blong spolem nem blong narafala man, mo oli man blong lusum hed, mo oli wael olgeta. Bambae oli no wantem ol fasin ya we i gud nomo, oli agens long hem. Bambae oli man blong spolem ol fren blong olgeta, oli man we oli no kea, we flas i mekem tingting blong olgeta i lus. Bambae oli man we oli wantem tumas ol samting we oli stap harem gud long hem, i winim we oli stap laekem God.”

?Yu ting se ol tok ya oli soemaot stampa blong ol trabol tede? Tede trabol blong famle i soemaot klia se hem i wan long ol trabol we Baebol i bin tokbaot finis se bambae oli kamtru long ol lasdei blong wol ya. Mo i gat pruf se taem ya blong trabol i stat long 1914.a Stat long taem ya, speret man ya Devel Setan i stat blong gat paoa blong spolem laef blong ol man.​—⁠Matyu 4:​8-10; 1 Jon 5:⁠19.

Stat long 1914 Setan i kam kalabus long wol ya, “hem i kros tumas, from we i save, i gat smol taem nomo blong hem i stap yet.” (Revelesen 12:​7-12) From we Setan i enemi blong God ya “we hem nomo i stampa blong fasin blong papa, nao olgeta famle long heven mo long wol oli stap tekem fasin ya long hem,” ?yumi sapraes se wol ya i wan trabol ples long ol famle? No gat. (Efesas 3:15) Setan i traehad blong mekem se olgeta man oli tanem baksaed long God. ?Wanem gudfala rod we hem i yusum blong mekem plan ya blong hem i kamtru? Hemia blong yusum ol trabol blong spolem ol famle.

Blong blokem bigfala paoa ya i no spolem ol famle, bambae i nidim wan narafala samting we i bitim ol tok blong ol man we oli stap talem se oli savegud long bisnes ya. Be yet, Baebol i tokbaot Setan se: “Yumi savegud ol plan blong hem.” (2 Korin 2:11) I gat rod blong stap sef sipos yumi save sam long ol rod we hem i stap yusum blong agensem ol man.

Mane Mo Wok

Wari long saed blong mane i wan long ol tul we Setan i yusum blong mekem faet blong hem. Tede, “laef long wol ya bambae i kam strong tumas,” no olsem Revised Standard Version i tanem tok ya long 2 Timote 3:​1, i se hem i “taem blong trabol.” Long ol pua kantri ol trabol olsem, nogat wok, pei blong ol man i daon tumas, ol man oli sot long ol samting we oli nidim, oli mekem laef blong famle i had tumas. Long ol kantri olsem Amerika, trabol long saed blong mane i mekem sam trabol tu i kamaot. Wan stadi long Amerika i soemaot se mane i wan long ol bigfala samting we i mekem rao i kamaot long famle. Buk ya, Secrets of Strong Families i eksplenem se “taem, tingting, [mo] paoa” we ol man oli givim long wok blong olgeta i save kam olsem wan “enemi” blong olgeta tu, we i save spolem mared laef blong olgeta.

Ol samting we oli stap kamaot long laef oli mekem se plante woman oli stap lukaot wok. Vance Packard, man blong raetem buk i ripotem se: “Naoia, long Amerika kolosap wan long ol fo pikinini mo olgeta we oli no kasem tri yia, mama blong olgeta oli stap mekem sam wok afsaed.” Fasin blong lukaot long ol nid blong ol smol pikinini mo semtaem gat wan wok tu, hem i save mekem man i taed tumas​—⁠mo hem i save spolem tingting blong ol papa mama mo ol pikinini. Packard i gohed blong talem se from we i no gat inaf fasin blong lukaot long ol pikinini long Amerika, “sam taosen pikinini tede oli no kasem gud kea long famle blong olgeta taem oli smol pikinini yet.”​—⁠Our Endangered Children.

Plante taem ples blong wok i save spolem laef blong famle. Plante man oli stap mekem nogud long saed blong seks wetem ol narafala fren blong olgeta long ples blong wok. Sam narafala oli givim plante taem blong olgeta blong oli kasem gudfala wok mo oli livim famle laef blong olgeta blong kasem gudfala wok. (Skelem Eklesiastis 4:​4.) Wan man we i spenem plante taem long wok blong hem olsem wan man blong salem ol samting blong kampani blong hem, waef blong hem i tokbaot hem wan olsem wan “woman we i gat hasban, be hem nomo i mekem olgeta wok long famle.”

Fasin Joen Long Mared i No Moa Strong

Loa blong mared tu i kasem trabol. Buk ya The Intimate Environment i talem se: “Bifo, ol man oli ting se tufala mared man mo woman we tufala i stap tugeta go kasem taem ya we wan long tufala i mekem bigfala sin agens long narawan​—⁠olsem fasin blong slip wetem narafala man no woman, faet, no fasin blong no tingbaot narafala i bitim mak. Tede plante man oli tingbaot mared olsem wan rod blong kasem sam samting we olgeta nomo oli wantem.” Yes, oli tingbaot mared olsem wan meresin blong man we i harem nogud, man we i no glad nating long laef, no man we i stap hem wan nomo​—⁠ i no olsem wan wok we i blong tingbaot narafala long ful laef blong hem. Naoia ol man oli tingbaot samting we oli save kasem long mared, be i no samting we oli save mekem long mared. (Skelem wetem Ol Wok 20:35.) “Bigfala jenis long ol samting we oli stap raonabaot long mared” i mekem mared laef i no moa strong. Taem oli no kasem samting we tufala i wantem long mared, oltaem tufala i tingbaot divos olsem rod ya blong winim trabol kwiktaem.

Profet tok long Baebol i bin tokbaot ol man long “Lasdei blong wol” se “long fes blong ol man, bambae olgeta oli stap folem fasin blong Kristin man, be oli no wantem paoa blong God nating long laef blong olgeta.” (2 Timote 3:​4, 5) Plante man we oli savegud long bisnes ya oli ting se fasin blong skul we i godaon i stap spolem mared. Long buk ya, The Case Against Divorce we Dokta Diane Medved i raetem, hem i se: “Long saed blong plante skul, God i talem se mared i blong olwe. Sipos yu no moa sua se God i stap mo yu no moa bilif long Hem, yu save mekem samting olsem we yu nomo yu wantem.” From samting ya, taem mared i kasem ol trabol, hasban mo waef tufala i no lukaot wan gudfala rod blong winim ol trabol ya. “Kwiktaem nomo tufala i save finisim mared blong tufala long divos.”

Trabol Agensem Ol Yangfala

Ol pikinini oli stap harem nogud long ol trabol we oli stap kasem tede. Plante pikinini ol papa mama blong olgeta oli stap kilim nogud olgeta mo oli stap tok nogud no mekem nogud wetem olgeta long saed blong seks. Plante pikinini oli no stap aninit long kea mo lav blong papa mo mama, from we ol papa mama oli stap divos mo plante taem samting ya i mekem ol pikinini oli harem nogud long ful laef blong olgeta.

Ol yangfala oli stap fesem plante bigfala traem long laef blong olgeta. Long Amerika taem wan yangfala i kasem 14 yia blong hem, hem i save luk fasin blong kilim man i ded 18,000 taem mo plante narafala raf fasin, nogud fasin blong seks, mo fasin blong brekem loa taem oli lukluk televisin. Myusek tu i gat bigfala paoa long ol yangfala mo plante long ol myusek ya oli no stret, oli tokbaot ol fasin blong seks, mo oli karem ol mesej blong Setan tu. Ol skul oli tijim ol yangfala long ol bilif olsem evolusen we i mekem se oli no moa bilif long God mo long Baebol. Ol fren blong olgeta long skul oli fosem plante yangfala blong oli joen wetem olgeta long fasin blong seks mo alkol no oli yusum drag.

Ol Stampa Blong Trabol Long Famle

Trabol we i agensem ol famle hem i bigfala samting mo hem i save spolem ol famle. ?Wanem samting i save givhan long ol famle blong winim ol trabol ya? John Bradshaw, man blong givim advaes long ol famle, i talem se: “Ol papa mama oli no jenis tumas long ol 150 yia. . . . Mi bilif se ol olfala rul ya oli no moa save wok.” Be, plante moa rul we ol man nomo oli mekem oli no save winim trabol ya. Jeova God i Stampa blong famle. Hem i save moa bitim ol man. Hem i save wanem wok long famle laef i impoten blong mekem yumi haremgud mo hem i save samting we wan famle i nidim blong i hapi mo i strong. ?Yu ting se yumi save sapraes se Tok blong hem, Baebol i givim ol ansa long trabol blong famle? No gat.

Baebol i eksplenem olsem wanem famle laef i no moa folem mak blong hem. Tufala faswan man mo woman, Adam mo Iv, tufala i stap long wan naesfala garen mo God i givim wan gudfala wok blong mekem wol i kam wan paradaes. God i talem se Adam i mas hed long famle. Iv i mas wok wetem hem olsem man blong “givhan long hem,” no “fren blong hem.” Be Iv i agensem fasin ya. Hem i sakem fasin ya we hasban blong hem i hed long hem mo i no wantem obei long wan loa ya nomo we God i putum long tufala. Nao Adam i no moa holem wok ya blong hem olsem hed blong famle mo i joenem woman blong hem blong agensem God.​—⁠Jenesis 1:​26–3:⁠6.

Trabol we i kamaot from fasin ya blong no obei long plan we God i putum i kam klia kwiktaem. Tufala i no moa stap klin mo tingting blong tufala i no moa stap kwaet, Adam mo Iv tufala i sem mo tufala i harem se tufala i mekem sin. Adam, we bifo hem i yusum ol naesfala tok blong tokbaot woman blong hem, naoia hem i daonem Iv se “woman ya nomo we yu givim long mi.” Nogud toktok ya we i daonem Iv hem i statem trabol long saed blong famle. Taem Adam i traehad blong kasem bak wok ya blong hem olsem hed long woman, bambae i mekem se Adam i ‘bos nomo long Iv.’ Biaen, Iv bambae i stap “wantem” tumas hasban blong hem, maet long fasin we i no skelgud nating.​—⁠Jenesis 2:23; 3:​7-16.

Yumi no sapraes we trabol blong mared blong Adam mo Iv i spolem ol pikinini blong tufala we oli kamaot biaen long tufala. Faswan pikinini boe blong tufala, Ken, i kam man blong kilim man i ded. (Jenesis 4:⁠8) Lamek, wan laen blong Ken, i ademap moa trabol long famle laef taem hem i kam olsem faswan man long histri we i karem plante woman. (Jenesis 4:19) Adam mo Iv tufala i mekem se sin mo ded i kasem olgeta man, be i no hemia nomo, stat long taem ya tufala i mekem se wan fasin blong famle we i gat trabol i kasem olgeta man. Long ol lasdei naoia, ol trabol long famle oli kasem bigfala mak blong olgeta.

Ol Famle We Oli Gohed Gud

I no evri famle, we oli stap fas long ol trabol blong tede. Eksampel blong wan hasban we i laef wetem waef mo tufala pikinini gel blong hem long wan smol taon long Amerika. Nating se plante papa mama we oli stap raonabaot long olgeta oli no stap joengud wetem ol pikinini blong olgeta, hasban ya mo woman blong hem tufala i no olsem, tufala i no wari tu se ol pikinini gel blong tufala maet oli save yusum ol drag no mekem rabis fasin blong seks. Long evri Mande naet, taem ol narafala yangfala oli stap lukluk televisin, ful famle i hivap raon long tebel blong storeyan long Baebol. Hem i talem se: “Mande naet, hem i wan spesel naet blong mifala i stap wanples mo toktok tugeta. Ol pikinini gel blong mitufala oli fri blong tokbaot trabol blong tufala long mitufala.”

Mo tu, i gat wan woman long Nyu Yok Taon we i no gat hasban i stap haremgud long famle laef blong hem wetem tufala pikinini gel blong hem. ?From wanem i olsem? Hem i eksplenem se: “Mifala i stap lukluk TV long wiken nomo. Evri dei mifala i stap storeyan long vas blong Baebol. Mo tu long wan naet long evri wik mifala i putum olsem taem blong storeyan long Baebol.”

Tufala famle ya oli Wetnes blong Jeova. Tufala i folem advaes long ol famle we i stap long Baebol​—⁠mo advaes ya i givim gudfala frut. Be, i no tufala ya nomo. I gat plante handred famle we oli olsem tufala, oli kasem ol gudfala frut taem oli mekem ol rul blong famle laef we i stap long Baebol.b ?Be wanem ol rul ya? ?Olsem wanem oli save givhan long yu mo famle blong yu? Blong faenem ansa mifala i askem yu blong lukluk ol haf we bambae oli kamaot long nekis pej.

[Ol futnot]

[Tok Blong Pija Long Pej 4]

Trabol long saed blong mane i mekem plante trabol long ol famle long ol pua kantri

[Credit Line]

U.S. Navy photo

[Tok Blong Pija Long Pej 7]

Plante famle oli winim ol trabol blong tede taem oli folem ol rul blong Baebol