Kristin Famle i Mekem Ol Samting Wanples

“Ol brata mo sista. Mi mi talem strong long yufala se . . . yufala i mas gat wan tingting nomo mo fasin blong yufala i mas wan nomo.”​—1 KORIN 1:10.

1. ?Olsem wanem long fasin joengud insaed long plante famle?

?FAMLE blong yu i joengud? ?No wanwan memba blong famle i wantem folem prapa tingting blong hem nomo? ?Yufala i stap mekem ol samting wanples? ?No yufala i stap joen wanples wanwan taem nomo? Wod ya “famle” i minim wan haos we ol memba blong hem oli joengud.a Be, i no evri famle we oli joengud. Wan tija blong Engglan i go moa blong talem se: “Famle i no moa stampa blong wan gudfala sosaeti, be hem . . . i stampa blong olgeta samting we oli mekem yumi harem nogud.” ?Famle blong yu i olsem? Sipos yes, ?yu ting se bambae i mas olsem?

2. ?Hu olgeta long Baebol we oli soem se oli kamaot long wan gudfala famle?

² Plante taem fasin ya we famle i joengud no i no joengud i dipen long hed blong famle, long papa mama no wan papa no mama we i stap hem wan. Long taem blong Baebol, ol famle we oli joen wanples blong mekem wosip, oli haremgud long blesing blong Jeova. Samting ya i tru long Isrel bifo, we trifala ya, dota blong Jepta, Samson, mo Samuel, ol defren rod we trifala i soemaot, oli pruvum se wanwan long trifala i kamaot long wan famle we i obei gud long God. (Jajes 11:​30-40; 13:​2-25; 1 Samuel 1:​21-23; 2:​18-21) Long stat blong Kristin taem, Timote, gudfala fren blong Pol we i joen wetem Pol long sam misinari trep blong hem, bubu long hem Loes mo mama blong hem, Yunis, tufala i bin tijim hem long ol save blong Hibru haf blong Baebol. !Biaen hem i kam wan nambawan disaepol mo misinari!​—Ol Wok 16:​1, 2; 2 Timote 1:5; 3:​14, 15; lukluk Ol Wok 21:​8, 9.

?From Wanem Famle i Mas Mekem Ol Samting Wanples?

3, 4. (a) ?Wan famle we i joengud i mas gat wanem fasin? (b) ?Olsem wanem blong mekem wan hom i olsem wan haos nomo?

³ ?From wanem i gud blong ol famle oli mekem ol samting wanples? From fasin ya i mekem se oli savegud mo gat respek long olgeta. Yumi no stap longwe long ol narafala, be yumi stap joengud mo sapotem yumi. I no longtaem wan haf long nyuspepa ya Family Relations i talem se: “Wan smol pija i bin kamaot we i tokbaotgud ol fasin blong ‘ol famle we oli stanap strong.’ Ol fasin ya oli joen wetem fasin blong stap wetem mo gat fasin tangkyu long ol narafala, fasin blong stap wanples, gudfala fasin blong toktok tugeta, gat save blong winim problem, mo ol samting long saed blong speret oli gat paoa long laef.”

⁴ Taem ol fasin ya oli stap insaed long wan famle, haos i no moa olsem wan ples blong fulumap bensin, wan ples blong stop blong fulumap bensin. I no olsem wan haos nomo. Hem i wan ples we i pulum ol memba blong famle oli kam. Hem i wan sefples blong kaen fasin mo fasin lav, fasin sore, mo fasin blong kasem save. (Proveb 4:​3, 4) Hem i wan ples we yumi save faenem fasin joen blong famle, i no wan ples blong rao mo fasin seraot. ?Be olsem wanem yumi save kasem samting ya?

Mekem Ol Samting Wanples Long Famle Stadi

5. ?Yumi mas gat wanem blong lanem trufala wosip?

⁵ Yumi lanem trufala wosip blong Jeova from we yumi yusum fasin blong yumi blong tingtinggud, no yumi ‘mekem wetem tingting blong yumi.’ (Rom 12:​1) Yumi no mas letem eni filing i bos long fasin blong yumi olsem ol man ya we oli stap pulum ol man blong lesin long olgeta tru long ol flas tok mo fasin blong prij long televisin. Be, fasin blong yumi blong stadi oltaem, tingting dip long Baebol mo Baebol stadi long ol buk we ‘slef ya we i stret mo waes’ i givim, oli pusum yumi. (Matyu 24:45) Long eni fasin blong laef no traem we maet i save kamaot, ol Kristin fasin blong yumi oli ol frut we i soemaot se yumi kasem tingting blong Kraes. Long fasin ya, Jeova hem i Bigfala Tija blong yumi.​—Ol Sam 25:9; Aesea 54:13; 1 Korin 2:16.

6. ?Raonabaot long wol yumi gat wanem eksampel long saed blong famle stadi?

⁶ Famle Baebol stadi i mekem wan impoten wok, i mekem evri Kristin famle oli stap strong long saed blong speret. ?Wetaem yufala i stap mekem famle stadi blong yufala? Sipos yufala i no gat plan yet no i stap nomo long disisen blong yufala blong mekem famle stadi taem yufala i luk se i gat jans blong mekem, fasin ya i olsem we yufala i stap mekem famle stadi wanwan taem nomo. Fasin blong joen wanples blong mekem famle stadi i nidim wan plan we i stap oltaem. Ale evriwan bambae oli save dei mo taem we oli stap tingbaot blong joen blong harem gud long saed blong speret long fasin joen blong famle. Bitim 12,000 memba blong Betel raonabaot long wol oli save se famle stadi blong olgeta i stap long Mande naet. Olgeta ya we oli wok long Betel oli glad tumas blong tingbaot se oli stap joen long sem stadi long en blong dei ya, long ol aelan blong Pasifik mo Niu Silan, mo i go moa long Ostrelya, Japon, Taiwan, Hong Kong, mo i krosem Esia, Afrika, Yurop, mo laswan long Amerika. Nating se plante taosen mael mo lanwis i seraotem olgeta, famle stadi ya i mekem se ol memba blong famle blong Betel oli gat filing blong joen wanples. Yufala i save soemaot sem filing ya long wan grup we i smol moa, hemia long famle blong yufala taem yufala i stap mekem famle stadi.​—1 Pita 2:17; 5:9.

7. ?Olsem Pita i talem, yumi mas tingbaot trutok olsem wanem?

⁷ Aposol Pita i givim advaes long yumi se: ‘Yufala i mas olsem smol pikinini we i jes bon we i wantem titi tumas. Yufala i mas wantem melek ya we i klin gud, we i blong tingting blong yufala. Melek ya i save mekem yufala i kam strong, nao bambae God i sevem yufala. Yufala i bin traem fasin blong Masta blong yumi finis, yufala i save finis we hem i kaen tumas.’ (1 Pita 2:​2, 3) !Hemia wan naesfala pija we Pita i talem long ol tok blong hem! Hem i yusum Grik wod ya e·pi·po·theʹsa·te, olsem buk ya Linguistic Key to the Greek New Testament i soemaot se, tok ya i kamaot long wan wod we i minim “wantem kasem, laekem tumas, blong wantem tumas blong kakae.” Hem i soemaot fasin blong laekem wan samting tumas. ?Yu bin makem gud olsem wanem wan pikinini anamol we i stap traehad blong faenem titi blong mama blong hem, mo olsem wanem wan pikinini blong man i harem gud taem hem i stap titi long titi blong mama blong hem? Yumi mas gat sem fasin ya blong laekem trutok. William Barclay, man blong haesave long Grik lanwis, i talem se: “Long wan trufala Kristin man, stadi long tok blong God i no wan had wok be i wan samting we hem i haremgud blong mekem, from we hem i save se bambae hat blong hem i kasem samting we hem i stap lukaotem.”

8. ?Hed blong famle oli fesem wanem traem long saed blong famle stadi?

⁸ Famle stadi i givim wan bigfala responsabiliti long hed blong famle. Hem i mas mekem sua se evriwan oli intres long stadi ya mo se evriwan oli save toktok. Ol pikinini oli no mas harem se stadi i stret nomo long olgeta we oli bigman finis. Gudfala fasin long stadi i moa impoten bitim plante buk we oli stadi finis long olgeta. Mekem Baebol i kam laef. Sipos i gat jans, givhan long ol pikinini blong yu blong tingbaot ol ples mo ol haf blong Palestaen we ol samting we yufala i stap tokbaot oli bin kamaot long hem. Yu mas leftemap tingting blong wanwan long olgeta blong lukaot sam poen long ol narafala buk blong serem wetem famle. Long rod ya ol pikinini tu oli save ‘gruap wetem Jeova.’​—1 Samuel 2:​20, 21.

Joen Wanples Long Wok Blong Prij

9. ?Olsem wanem wok blong prij i save kam wan nambawan ekspiryens we famle i glad long hem?

⁹ Jisas i talem se: “Yufala i mas mekem olsem from we gud nyus ya i mas go long olgeta man long wol fastaem.” (Mak 13:10) Ol tok ya oli givim wan wok long ol trufala Kristin​—wok blong prij, talemaot gud nyus blong rul blong Kingdom blong God long ol narafala man. Prij wanples olsem wan famle i save leftemap tingting mo i save karem gudfala ekspiryens. Ol mama mo ol papa oli harem gud taem pikinini blong olgeta i talemaot gud nyus. Wan papa mo wan mama wetem trifala boe blong tufala we yia blong trifala i stap bitwin 15 mo 21, tufala i talem se oltaem tufala i gat fasin blong joen wetem ol pikinini blong tufala long wok blong prij long evri Wenesdei afta long skul mo evri Sarede moning. Papa ya i talem se: “Evri taem mitufala i tijim trifala long sam samting. Mo mitufala i mekem sua se fasin ya i wan ekspiryens we i mekem mifala i glad.”

10. ?Olsem wanem papa mama tufala i save mekem pikinini blong tufala i karem frut long wok blong prij?

¹⁰ Fasin blong wok wanples olsem wan famle long wok blong prij mo tij i save karem plante frut. Samtaem ol man oli wantem lesin gud moa long ol isi tok mo trutok we wan pikinini i stap talemaot. Ale, Mama no Papa i save givhan long pikinini sipos i nidim. Papa mama tufala i mas mekem sua se ol pikinini blong tufala oli mas langud mo oli kam man blong talemaot gud nyus ‘we oli no gat sem long wok blong olgeta, we oli man we oli stap tijim ol man long trutok blong God, long stret fasin nomo.’ Fasin ya blong prij wanples i givhan long papa mama blong luksave tingting, traehad, mo ol gudfala fasin blong pikinini long wok blong prij. Taem tufala i mekem olsem oltaem, tufala i luk olsem wanem pikinini i stap gohed mo tufala i save givim moa trening mo leftemap tingting blong hem blong mekem bilif blong hem i kam strong moa. Long sem taem, ol pikinini oli save luk se papa mama blong olgeta oli ol gudfala eksampel long wok blong prij. Naoia we laef i kam strong tumas mo i kam nogud, fasin blong wok olsem wan famle we i joengud mo i keagud i save sevem wan famle long ples we i fulap long fasin blong brekem loa.​—2 Timote 2:15; Filipae 3:16.

11. ?Wanem samting i save spolem strong tingting blong pikinini long saed blong trutok?

¹¹ I isi nomo blong ol pikinini oli faenemaot tufala fasin long ol bigman. Sipos papa mama tufala i no soem trufala lav long trutok mo long wok blong prij long ol haos wanwan, ol pikinini oli no save gat tingting blong wok strong long wok blong prij. Taswe, sipos papa mama we tufala i strong long saed blong bodi, be tufala i no prij long ol dei blong wik be tufala i stap mekem stadi nomo long pikinini blong tufala, tufala i save kasem nogud frut taem ol pikinini ya oli gru i kam bigman.​—Proveb 22:6; Efesas 6:4.

12. ?Olsem wanem sam famle oli save kasem wan spesel blesing long Jeova?

¹² Ating wan fasin blong gohed moa blong mekem ‘tingting i kam wan’ blong famle i kam wanples ale wan memba i save wok olsem fultaem paenia long kongregesen. Plante famle raonabaot long wol oli mekem samting ya, mo evriwan oli kasem blesing long ol ekspiryens mo gudfala wok blong paenia we i memba blong famle blong olgeta.​—2 Korin 13:11; Filipae 2:​1-4.

Joen Wanples Blong Winim Ol Problem

13, 14. (a) ?Wanem ol fasin ya we oli save spolem fasin joen blong wan famle? (b) ?Olsem wanem famle i save blokem ol problem blong hem?

¹³ Long ol hadtaem ya we i givim “wari” mo “denja,” yumi evriwan yumi fesem traem. (2 Timote 3:​1, Revised Standard Version; Phillips) I gat ol problem long ples blong wok, long skul, long ol rod, mo insaed long famle tu. Samfala oli harem nogud from sik no ol problem long saed blong filing we oli stap longtaem, we samtaem i mekem se oli wari mo oli no kasem stret save long tingting blong olgeta wanwan insaed long famle. ?Olsem wanem yumi save winim ol problem ya? ?Bambae yumi letem samting ya i spolem fasin blong yumi blong toktok tugeta? ?Bambae yumi wantem stap longlongwe long yumi nating se yumi stap long wan haos nomo? No gat. I gud blong talemaot ol wari blong yumi mo askem help. ?Yu ting se i gat wan ples we i moa gud blong mekem samting ya bitim wan famle we i gat lav? No gat.​—1 Korin 16:14; 1 Pita 4:8.

¹⁴ Olsem ol dokta oli save, fasin blong blokem sik fastaem i moa gud bitim fasin blong traem winim. Samting ya i tru long ol problem long famle. Plante taem fasin blong talemaot mo toktok stret long wan trabol i save blokem ol problem blong oli no kam bigwan. Nating sipos ol bigfala problem oli kamaot, famle i save winim mo fiksimap sipos oli lukluk wanples ol rul blong Baebol we oli stret long bisnes ya. Plante taem wan rao i save jenis i kam fasin joengud sipos oli folem ol tok blong Pol long Kolosi 3:​12-14 se: “Yufala i mas putum nyufala laef ya blong yufala olsem prapa klos blong yufala. Yufala i mas gat sore long ol man. Yufala i mas mekem i gud long ol man. Tingting blong yufala i mas stap daon. Yufala i mas kwaet man. Mo tingting blong yufala i mas longfala. Yufala i mas stap givgivhan long yufala, mo taem wan long yufala i gat sam poen agens long narawan long yufala, tufala ya i mas fofogivim tufala . . . Mo wetem ol fasin ya, yufala i mas laekem tumas ol man. From we fasin ya blong laekem tumas ol man, hem i save joenem olgeta samting blong oli kam wan nomo stret.”

Joen Wanples Long Taem Blong Spel Mo Pleplei

15, 16. (a) ?Ol Kristin famle oli mas folem wanem fasin blong soem se oli defren long ol narafala famle? (b) ?Sam skul oli gat wanem kaen man, mo from wanem?

¹⁵ Jeova i wan hapi God, mo trutok i wan hapi mesej​—wan hop blong ol man. Antap moa, glad i wan long ol frut blong speret. Glad ya i defren long glad blong smoltaem we ol man blong resis oli kasem taem oli winim kompetisin. Hem i wan strong filing blong harem gud we i kamaot long hat from fasin fren we yumi gat wetem Jeova. Glad ya i stanap long ol gudfala tijing blong Baebol mo fasin fren blong yumi.​—Galesia 5:22; 1 Timote 1:11.

¹⁶ From samting ya, olsem ol Kristin Wetnes blong Jeova, i no gat samting we i save mekem se yumi stap kwaet oltaem no i blokem yumi blong no save pleplei. I gat ol man olsem long sam skul from we bilif blong olgeta i leftemap ol fasin we i no blong mekem man i glad. Ol tijing blong olgeta i mekem se wosip blong olgeta i kwaet, i no gat fasin glad long hem, samting ya i no laenap wetem Baebol mo hem i no stret. Oli no mekem ol hapi famle long wok blong God. Jisas i luksave nid blong pleplei mo spel. Eksampel, wan taem, Jisas i askem ol man long hem blong oli go long wan ‘ples we i no gat man, blong oli save spel smol.’​—Mak 6:​30-32; Ol Sam 126:​1-3; Jeremaea 30:​18, 19.

17, 18. ?Maet oli Kristin famle oli save folem ol wanem stret fasin blong spel?

¹⁷ Ol famle tu oli nidim taem blong spel. Wan papa i tokbaot ol pikinini blong hem se: “Mifala i mekem plante samting blong haremgud tugeta​—mifala i go long sanbij, go pleplei wetem bol long ples we olgeta man oli save pleplei long hem mo plan blong mekem wan piknik long ol hil. Samtaem, mifala i spenem wan fuldei long wok blong prij; ale mifala i mekem spesel kakae blong makem dei ya, mo long dei ya mifala i save givim presen long wanwan long mifala.”

¹⁸ Ol narafala samting we maet ol papa mama oli save tingbaot hemia blong mekem trep i long ples blong lukluk ol anamol, go pleplei long wan ples we olgeta man oli save go pleplei long hem, go long musium, mo ol narafala naes ples. Wokbaot long bus, wajem ol pijin, mo mekem garen mo ol wok we evriwan oli save haremgud blong mekem tugeta. Ol papa mama oli save lanem ol pikinini blong olgeta tu blong plei myusek no joen blong lanem sam wok long fri taem blong olgeta. Yes, ol papa mama we oli gat stret tingting bambae oli faenem taem blong pleplei wetem ol pikinini blong olgeta. !Sipos ol famle oli pleplei tugeta, bambae oli wantem moa blong stap tugeta!

19. ?Wanem tingting tede we i save spolem wan famle?

¹⁹ Ol yangfala tede oli no wantem stap insaed long famle mo taem oli wantem spel, oli mekem samting we olgeta nomo oli wantem. I no rong blong wan yangfala i gat wan samting we hem i laekem tumas blong mekem long fri taem blong hem, be i no waes blong letem ol intres olsem oli mekem yangfala i seraot long ol narafala memba blong famle. Be, yumi wantem folem rul ya we Pol i talem: “Mo yufala evriwan i mas stap luklukaotgud long ol bisnes blong yufala evriwan, i nogud yufala wanwan i stap lukaot long ol bisnes blong yufala nomo.”​—Filipae 2:4.

20. ?Olsem wanem ol famle oli save haremgud long taem blong asembli?

²⁰ !Yumi evriwan yumi glad tumas blong luk ol famle oli sidaon wanples long taem blong ol asembli! Long rod ya, plante taem ol pikinini we oli bigwan finis oli save givhan blong lukaot olgeta ya we oli smol yet. Fasin ya i save blokem ol yangfala we oli wantem sidaon biaen olsem ol grup mo oli no stap lesingud long program blong asembli. Famle i save glad tu taem oli toktok tugeta blong jusum wanem rod we oli save tekem blong go no kambak long wan asembli, wanem samting oli save go lukluk taem oli mekem trip ya, mo ples we oli stap long hem. !Tingbaot nambawan taem ya long taem blong Jisas taem ol famle oli stap wokbaot tugeta i go long Jerusalem!​—Luk 2:​41, 42.

Ol Blesing We Oli Kamaot From Fasin Blong Joen Wanples

21. (a) ?Olsem wanem yumi save traehad blong harem gud long mared? (b) ?Wanem ol fo fasin we oli save mekem wan mared i stap longtaem?

²¹ I no isi nating blong gat gudfala mared mo famle we oli joengud, mo oli no kamaot olsem nomo. Samfala oli faenem se i moa isi blong ‘no moa traehad,’ ale oli finisim mared ya wetem divos, mo oli traem statem wan narafala mared bakegen. Be, plante taem ol sem problem ya oli kamaot bakegen long taem we hem i mared namba tu no tri taem. Kristin fasin blong fiksimap problem i moa gud: Traehad blong folem ol rul blong Baebol long saed blong lav mo respek blong winim ol problem. Blong ol famle oli joen gud, oli mas taltalemaot tingting blong olgeta, oli no mas tingbaot olgeta nomo. Wan man blong givim advaes long ol mared man i tokbaot impoten samting we i save mekem mared i stap longtaem. Hem i raetem se: “I gat fo samting we i stap long ol gudfala mared, hemia fasin blong laekem lesin, save talem sore, kam i naf blong soemaot strong sapot long filing, mo wantem soemaot lav.” Tru ya, ol fasin ya oli save givhan blong mekem wan mared i stap longtaem from we oli stanap long ol gudfala rul blong Baebol tu.​—1 Korin 13:​1-8; Efesas 5:33; Jemes 1:19.

22. ?Wanem sam frut we oli save kamaot taem wan famle i stap joengud?

²² Sipos yumi folem ol advaes blong Baebol, bambae fasin joen long famle blong yumi i save stanap strong, mo ol famle we oli joengud oli olsem fandesen blong wan kongregesen we i joengud long saed blong speret. Taswe, bambae yumi kasem plante blesing long Jeova taem yumi stap joen gud moa blong presem hem.

[Futnot]

?Yu Yu Tingbaot?

◻ ?From wanem i gud blong ol famle oli mekem ol samting wanples?

◻ ?From wanem i impoten blong mekem famle Baebol stadi oltaem?

◻ ?From wanem i gud blong ol papa mama oli mas joen long wok blong prij wetem ol pikinini blong olgeta?

◻ ?From wanem fasin blong tokbaot ol problem insaed long famle i save givhan?

◻ ?From wanem ol Kristin oli no mas kwaet mo oli no soem fasin glad?

[Tok Blong Pija Long Pej 17]

?Famle blong yu i stap joen wanples blong kakae wantaem nomo long wan dei?

[Tok Blong Pija Long Pej 18]

Wan famle i mas spel mo harem gud blong mekem wan trep i go long wan ples