!“Laekem Trutok Mo Pis”!
“Jeova blong ol ami i gohed blong talem long mi, se: ‘. . . Laekem trutok mo pis.’ ”—SEKARAEA 8:18, 19.
1, 2. (a) ?Histri blong ol man i soem wanem long saed blong pis? (b) ?From wanem i no save gat trufala pis long wol naoia?
“I NEVA gat wan taem we pis i stap long ful wol. Long samples—mo samtaem, long plante ples wantaem—faet i stap gohed.” Tija Milton Mayer blong Yunivesiti blong Masajuset, Yunaeted Stet, i talem tok ya. !Hemia wan nogud store long saed blong laef blong ol man! Tru ya, ol man oli wantem pis tumas. Ol man blong politik oli traem ol defren rod blong putum pis, stat long kontrak ya Pax Romana long taem we Rom i rul, go kasem kontrak ya MAD (“Oli Holem Pis Nomo From Oli Fraet Long Ol Narafala Nesen”) long taem blong Kol Wo.a Be ol traehad blong olgeta oli foldaon. Olsem Aesea i talem plante handred yia bifo, ‘ol man blong karem mesej blong pis oli krae we oli krae.’ (Aesea 33:7) ?From wanem?
2 From we, blong gat pis we i save stap longtaem, i no mas gat fasin agens mo fasin griri. Pis ya i mas stanap long trutok. Hem i no save stanap long ol gyaman tok. Taswe taem Jeova i promes se bambae ol man Isrel bifo oli gobak long ples blong olgeta mo bambae oli gat pis, hem i talem se: “Mi stap mekem pis blong hem i kam olsem wan reva mo ol gudfala samting blong ol nesen olsem bigfala wora we i ron strong.” (Aesea 66:12) Setan, we i god blong wol ya, “hem i man blong kilim man,” mo i “man blong gyaman, we i stampa blong ol gyaman toktok.” (Jon 8:44; 2 Korin 4:4) ?Olsem wanem wol we i stap long paoa blong wan god olsem i save gat pis?
3. ?Wanem presen we i mekem ol man oli sapraes, we Jeova i givim long ol man blong hem, nating se oli stap long wol ya we i fulap long trabol?
3 Be wan samting blong sapraes, se Jeova i stap givim pis long ol man blong hem, nating se oli stap long wol blong Setan, we i fulap long faet. (Jon 17:16) Long ol yia 500 B.K.T., Jeova i fulumap promes we hem i yusum Jeremaea blong talemaot. Hem i givim “pis mo trutok” long spesel nesen blong hem, taem hem i mekem olgeta oli gobak long kantri blong olgeta. (Jeremaea 33:6) Mo naoia long ol las dei, hem i givim “pis mo trutok” long ol man blong hem we oli stap long “kantri” blong olgeta, no ples blong olgeta long saed blong speret long wol ya, nating se oli bin stap laef tru long wan taem blong trabol we i bitim ol narafala taem bifo. (Aesea 66:8; Matyu 24:7-13; Revelesen 6:1-8) Taem yumi gohed blong tokbaot Sekaraea japta 8, bambae yumi kasem moa tangkyu from pis mo trutok we God i givim, mo bambae yumi luk samting we yumi mas mekem blong no lusum olgeta.
‘Mekem Han Blong Yu i Strong’
4. ?Sekaraea i talem long ol man Isrel blong mekem wanem sipos oli wantem pis?
4 Hemia namba sikis taem long Sekaraea japta 8, we yumi harem wan nambawan mesej we Jeova i talem se: “Hemia samting we Jeova blong ol ami i talem, ‘Yufala ol man, we naoia yufala i stap harem ol tok ya we ol profet oli stap talem, long ol dei ya we oli putum faondesen blong haos blong Jeova blong ol ami, blong bildim haos prea, yufala i mekem han blong yufala i strong. From we bifo long ol dei ya, ol man oli no kasem pei. Mo i no gat wan samting olsem pei blong ol anamol blong velej. Mo man we i stap go mo i stap kam, enemi blong hem i mekem se i no gat pis. From we mi stap mekem ol man oli agensem olgeta.’ ”—Sekaraea 8:9, 10.
5, 6. (a) ?Wanem i kamaot long Isrel taem tingting blong ol man blong hem i foldaon? (b) ?Wanem samting we Jeova i promes long ol man Isrel blong jenisim sipos oli putum wosip blong hem long fasples?
5 Sekaraea i talem ol tok ya taem oli stap bildim bakegen haos prea long Jerusalem. Ol man Isrel we oli aot long Babilon mo oli gobak long kantri blong olgeta, fastaem tingting blong olgeta i foldaon, nao oli no moa gohed blong bildim haos prea. From we oli tingbaot tumas ol samting blong mekem olgeta nomo oli haremgud, Jeova i no blesem mo givim pis long olgeta. Nating se oli wokem garen mo oli planem rop ya we oli mekem waen long frut blong hem, oli no kam rij. (Hagae 1:3-6) I olsem we oli “no kasem pei” from wok blong olgeta.
6 Taem ol man Jyu oli stap gohed blong bildim bakegen haos prea, Sekaraea i leftemap tingting blong olgeta blong kam “strong.” Oli no mas fraet blong putum wosip blong Jeova long fasples. ?Wanem bambae i hapen sipos oli mekem olsem? “ ‘Olgeta ya we oli stap laef yet, naoia, bambae mi no mekem long olgeta ya olsem we mi mekem bifo,’ hemia tok blong Jeova blong ol ami. ‘From we bambae i gat sid blong pis. Rop we oli mekem waen long frut blong hem bambae i karem frut, mo graon ya bambae i givim kakae, mo skae bambae i givim wora blong naet. Mo bambae mi givim ol samting ya long olgeta ya we oli stap yet. Mo olsem we yufala, laen blong Juda mo laen blong Isrel, yufala i bin kam olsem wan trabol long medel blong ol nesen, ale bambae mi sevem yufala, nao bambae yufala i kam wan blesing. Yufala i no mas fraet. Yufala i mas mekem han blong yufala i strong.’ ” (Sekaraea 8:11-13) Sipos Isrel i wok wetem strong tingting, hem i save kam rij. Fastaem, taem ol nesen oli wantem talem eksampel blong trabol, oli tokbaot Isrel. Naoia, bambae Isrel i kam wan eksampel blong blesing. !Hemia wan nambawan risen blong ‘mekem han blong olgeta i strong’!
7. (a) ?Wanem ol nambawan jenis we ol man blong Jeova oli luk kam kasem sevis yia blong 1995? (b) ?Taem yu lukluk long ripot blong yia, wanem ol kantri we oli gat bigfala namba blong ol man blong talemaot gud nyus, ol paenia, mo ol haoa?
7 ?Olsem wanem tede? Long ol yia bifo long 1919, ol man blong Jeova oli no gat strong tingting long sam samting. Long faswan bigfala faet blong wol, oli no lego fulwan fasin blong joen long faet. Mo tu, oli folem wan man, bitim we oli folem King blong olgeta, Jisas Kraes. From samting ya, ol man blong agens insaed mo afsaed long ogenaesesen, oli mekem tingting blong sam long olgeta i foldaon. Ale, long 1919, wetem help blong Jeova, oli mekem han blong olgeta i strong. (Sekaraea 4:6) Jeova i givim pis long olgeta, mo oli kasem plante gudfala samting. Yumi save luk samting ya long ripot blong olgeta long ol 75 yia we oli pas, kam kasem sevis yia blong 1995. Olsem wan grup, ol Wetnes blong Jeova oli lego fasin blong leftemap wan kantri bitim narafala kantri, fasin blong tinghae moa long wan laen, fasin agens, mo ol narafala fasin blong no laekem nating narafala. (1 Jon 3:14-18) Oli rili strong blong mekem wok blong Jeova long haos prea blong hem long saed blong speret. (Hibrus 13:15; Revelesen 7:15) !Las yia nomo, oli spenem moa long 1 bilyan haoa blong tokbaot Papa blong olgeta long heven long ol narafala man! Evri manis, oli mekem 4,865,060 Baebol stadi. I gat 663,521 oli mekem wok blong paenia evri manis. Taem ol misinari blong Krisendom oli wantem givim wan eksampel long saed blong ol man we oli strong long wosip blong olgeta, samtaem oli tokbaot ol Wetnes blong Jeova.
8. ?Olsem wanem ol wanwan Kristin oli save kasem blesing from “sid blong pis”?
8 From we ol man blong Jeova oli wok strong, Hem i givim “sid blong pis” long olgeta. Ol wanwan man we oli planem sid ya, bambae oli luk pis i gru long hat mo laef blong olgeta. Evri Kristin we oli bilif, mo we oli lukaot pis wetem Jeova mo wetem ol Kristin brata mo sista blong olgeta, oli kasem trutok mo pis blong ol man we oli holem nem blong Jeova. (1 Pita 3:11; skelem wetem Jemes 3:18.) Samting ya i nambawan tumas.
“Yufala i No Mas Fraet”
9. ?Wanem promes blong Jeova blong jenisim fasin we hem i mekem long ol man blong hem?
9 Naoia, yumi ridim namba seven mesej we i kamaot long Jeova. ?Wanem mesej ya? “Hemia samting we Jeova blong ol ami i talem, ‘Olsem we mi gat tingting blong mekem trabol i kam long yufala from we ol bubu blong yufala oli mekem mi mi kros, mo mi no bin sore nating,’ Jeova blong ol ami i talem, ‘ale long ol dei ya, bambae mi gat tingting bakegen blong mekem i gud long olgeta long Jerusalem mo long haos blong Juda. Yufala i no mas fraet.’ ”—Sekaraea 8:14, 15.
10. ?Wanem ripot blong ol Wetnes blong Jeova we i soem se oli no fraet?
10 Long faswan bigfala faet blong wol, ol man blong Jeova oli go wanwan long saed blong speret. Nating se i olsem, long hat blong olgeta oli wantem mekem samting we i stret. Taswe, afta we Jeova i stretem olgeta, hem i jenisim fasin we hem i bin mekem long olgeta. (Malakae 3:2-4) Tede, yumi tingtingbak mo talem bigfala tangkyu long hem from samting we hem i bin mekem. I tru, ‘sam man oli mekem tumas trabol long yumi.’ (Matyu 24:9) Oli putum plante long kalabus, mo samfala oli ded from bilif blong olgeta. Plante taem ol man oli no intres long mesej blong yumi mo samfala oli agensem yumi. Be yumi no mas fraet. Yumi save se Jeova i strong moa bitim ol man ya blong agens, nating se yumi save luk olgeta no yumi no save luk olgeta. (Aesea 40:15; Efesas 6:10-13) Bambae yumi no mas kam slak blong folem ol tok ya, se: “Yumi mas trastem [Jeova]. Yumi mas mekem tingting blong yumi i strong. Yumi no mas letem tingting blong yumi i foldaon.”—Ol Sam 27:14.
“Talem Trutok Long Narafala”
11, 12. ?Wanwan long yumi i mas tingbaot wanem sipos yumi wantem kasem olgeta blesing we Jeova i stap givim long ol man blong hem?
11 I gat sam samting we yumi mas tingbaot, sipos yumi wantem kasem olgeta blesing we Jeova i givim. Sekaraea i talem se: “‘Hemia ol samting we yufala i mas mekem: Yufala i mas tok tru wetem yufala. Insaed long get blong yufala, yufala i mas jajem ol man wetem trutok mo pis. Mo long hat blong yufala, yufala i no mas mekem plan blong spolem narafala. Yufala i no mas laekem fasin blong mekem gyaman promes. From we hemia ol samting we mi mi no laekem nating,’ hemia tok blong Jeova.”—Sekaraea 8:16, 17.
12 Jeova i givim advaes long yumi blong talem trutok. (Efesas 4:15, 25) Hem i no save harem prea blong olgeta we oli stap mekem plan blong spolem narafala, oli haedem trutok blong kasem samting blong olgeta nomo, mo oli mekem gyaman promes. (Proveb 28:9) From we hem i no laekem nating fasin apostasib, hem i wantem se yumi mas holemstrong long trutok blong Baebol. (Ol Sam 25:5; 2 Jon 9-11) Mo tu, olsem ol olfala long get blong ol taon blong Isrel, ol elda we oli mekem kot komiti, oli mas givim ol advaes mo mekem ol disisen we oli stanap long ol trutok blong Baebol, i no long prapa tingting blong olgeta nomo. (Jon 17:17) Jeova i wantem se oli mas ‘jajem man wetem pis.’ Olsem ol Kristin man blong lukaot long sipsip, oli mas traem blong mekem olgeta we oli rao oli joen long pis bakegen. Mo oli mas givhan long olgeta we oli tanem tingting blong olgeta from wan bigfala sin we oli bin mekem, blong oli gat pis wetem God bakegen. (Jemes 5:14, 15; Jud 23) Long semtaem, oli mas lukaotgud long pis blong kongregesen.c Oli no mas fraet blong sakemaot olgeta we oli spolem pis ya, taem oli stap gohed blong mekem fasin we oli save se i nogud.—1 Korin 6:9, 10.
“Haremgud Mo Glad”
13. (a) ?Sekaraea i talem wanem profet tok blong soem se fasin blong livim kakae bambae i jenis? (b) ?Wanem fasin blong lego kakae we ol man Isrel oli mekem?
13 Naoia, yumi harem namba 8 impoten mesej: “Hemia samting we Jeova blong ol ami i talem, ‘Taem ol man oli livim kakae blong olgeta long namba fo manis, namba faef manis, namba seven manis, mo namba ten manis, laen blong Juda bambae i mekem bigfala lafet mo haremgud mo glad. Taswe, yufala i mas laekem tumas trutok mo pis.’ ” (Sekaraea 8:19) Loa blong Moses i talem se ol man Isrel oli mas lego kakae blong olgeta long Dei blong Stretem ol Sin, blong soem se oli sore from ol sin blong olgeta. (Levitikas 16:29-31) Fofala taem blong lego kakae we Sekaraea i tokbaot, oli blong harem nogud from faet mo trabol we i kamaot taem ol ami oli winim mo spolemgud Jerusalem. (2 King 25:1-4, 8, 9, 22-26) Be, naoia, oli stap bildim bakegen haos prea, mo Jerusalem i stap kam fulap bakegen wetem ol man. Ol man oli no moa krae be oli glad, mo oli no moa lego kakae blong olgeta be oli mekem ol lafet.
14, 15. (a) ?Olsem wanem Memoriol i karem bigfala glad, mo samting ya i mekem yumi tingbaot wanem? (b) Olsem yumi luk long ripot blong yia, ?wanem ol kantri we oli gat bigfala namba blong ol man we oli kam long Memoriol?
14 Tede, yumi no holem ol taem blong lego kakae blong yumi olsem Sekaraea i tokbaot, no olsem Loa i talem. Jisas i givim laef blong hem blong tekemaot ol sin blong yumi. Taswe, yumi stap haremgud long ol blesing we oli kamaot from wan Dei blong Stretem ol Sin we i bigfala moa. Hem i kavremap ol sin blong yumi, i no long wan smol fasin nomo, be fulwan. (Hibrus 9:6-14) Yumi obei long Hae Pris long heven, Jisas Kraes, ale yumi mekem Memoriol blong ded blong hem olsem wan impoten dei nomo we yumi mas makem long kalenda blong ol Kristin. (Luk 22:19, 20) ?Yumi “haremgud mo yumi glad” taem yumi hivap evri yia blong tingbaot dei ya?
15 Las yia, 13,147,201 man oli hivap wanples blong mekem Memoriol. Namba ya i 858,284 antap long namba blong 1994. !Hemia i rili wan bigfala hif blong man! Traem tingbaot glad blong ol 78,620 kongregesen blong ol Wetnes blong Jeova, taem bigbigfala hif blong man oli kam long Haos Kingdom blong tingbaot dei ya. !Tru ya, dei ya i pusum evriwan we oli kam blong “laekem tumas trutok mo pis” taem oli tingbaot ded blong Hemia we i ‘rod mo trutok mo laef,’ we naoia i stap rul olsem nambawan “Prins blong Pis” we Jeova i putumap! (Jon 14:6; Aesea 9:6) Dei ya i gat spesel mining long ol man long ol kantri we oli fulap long trabol mo faet. Long 1995, sam brata mo sista blong yumi, oli luk ol samting blong fraet we yumi no naf blong eksplenem. Be, ‘pis blong God we i bigfala moa, i bitim save blong yumi olgeta, hem i stap lukaotgud long hat mo tingting blong olgeta ya we oli joen long Jisas Kraes.’—Filipae 4:7.
‘Askem Jeova Blong Mekem i Gud Long Yumi’
16, 17. ?Olsem wanem ol man blong olgeta nesen oli save askem “Jeova blong mekem i gud long” olgeta?
16 ?Be, ol milyan man ya we oli joen long Memoriol, oli kam weples? Namba naen mesej blong Jeova i eksplenem se: ‘Hemia samting we Jeova blong ol ami i talem, “Bambae i kamtru bakegen, se plante laen blong man mo plante man blong ol taon, bambae oli kam. Mo ol man blong wan taon bambae oli go long ol man blong narafala taon, nao oli talem se: ‘I gud yumi strong blong askem Jeova blong mekem i gud long yumi mo blong lukaot Jeova blong ol ami. Mi tu, bambae mi go.’ Nao plante laen blong man, wetem plante strongfala nesen, bambae oli kam long Jerusalem blong lukaot Jeova blong ol ami, mo blong askem hem blong mekem i gud long olgeta.” ’—Sekaraea 8:20-22.
17 Ol man we oli kam long Memoriol oli wantem “lukaot Jeova blong ol ami.” Plante long ol man ya, oli givim laef blong olgeta finis long hem, mo oli baptaes. Ol narafala milyan man we oli kam long Memoriol, oli no baptaes yet. Long sam kantri, namba blong ol man we oli kam long Memoriol i fo no faef taem antap long namba blong ol man blong talemaot Kingdom. Olgeta man ya we oli soem intres, oli nidim help blong gohed moa. I gud yumi tijim olgeta blong haremgud long save ya, se Jisas i ded from ol sin blong yumi mo naoia hem i stap rul long Kingdom blong God. (1 Korin 5:7, 8; Revelesen 11:15) Mo i gud yumi leftemap tingting blong olgeta blong givim laef blong olgeta long Jeova God mo blong obei long King we Hem i putumap. Olsem nao, oli ‘askem long Jeova blong mekem i gud long olgeta.’—Ol Sam 116:18, 19; Filipae 2:12, 13.
“Ten Man Blong Olgeta Lanwis Blong Ol Nesen”
18, 19. (a) Long Sekaraea 8:23, ?hu ya “wan man Jyu” tede? (b) ?Hu ya i olsem “ten man” tede we “oli holemgud kaliko blong wan man Jyu”?
18 Hemia laswan taem we yumi ridim long Sekaraea japta 8, se: “Hemia samting we Jeova blong ol ami i talem.” ?Wanem laswan mesej blong Jeova? ‘Long ol dei ya, ten man we oli kamaot long olgeta lanwis blong ol nesen bambae oli holem, yes, bambae oli holemgud kaliko blong wan man Jyu, mo bambae oli talem se: “Bambae mifala i go wetem yufala, from we mifala i harem se God i stap wetem yufala.” ’ (Sekaraea 8:23) Long taem blong Sekaraea, ol prapa man Isrel oli nesen ya we God i jusumaot. Be, long faswan handred yia, ol man Isrel oli sakemaot Mesaea blong Jeova. Taswe, God blong yumi i jusum “wan man Jyu”—wan nyufala Isrel—olsem ol spesel man blong hem. Hemia “Isrel blong God” we ol memba blong hem oli ol man Jyu long saed blong speret. (Galesia 6:16; Jon 1:11; Rom 2:28, 29) Namba blong olgeta i mas kasem 144,000. Mo God i jusumaot olgeta long ol narafala man, blong oli rul wetem Jisas long Kingdom blong heven.—Revelesen 14:1, 4.
19 Bighaf blong ol 144,000 man ya, oli bin fasgud long God gogo oli ded, mo oli go finis long heven blong kasem pei blong olgeta. (1 Korin 15:51, 52; Revelesen 6:9-11) Smol nomo long olgeta ya oli stap yet long wol. Mo oli glad blong luk se ‘ten man ya’ we oli jusum blong go wetem “man Jyu,” oli kam “wan bigfala hif blong man, we . . . oli kamaot long olgeta kala, mo long olgeta kantri, mo long olgeta lanwis.”—Revelesen 7:9; Aesea 2:2, 3; 60:4-10, 22.
20, 21. Taem en blong wol ya i stap kam kolosap moa, ?olsem wanem yumi save holemtaet pis we yumi gat wetem Jeova?
20 Taem en blong wol ya i stap kam kolosap tumas, Krisendom i olsem Jerusalem long taem blong Jeremaea: “Oli wantem pis, be i no gat wan gudfala samting i kamaot. Mo oli wantem wan taem blong haremgud, be !yu luk! !fraet nomo i kam!” (Jeremaea 14:19) Fraet ya bambae i kasem fulmak blong hem taem ol nesen oli agensem ol gyaman skul mo oli spolem olgeta long wan nogud en. Smoltaem biaen, bambae ol nesen oli lus long laswan faet blong God, hemia Amageden. (Matyu 24:29, 30; Revelesen 16:14, 16; 17:16-18; 19:11-21) !Bambae hemia i rili wan taem blong trabol!
21 Long taem ya, bambae Jeova i lukaotgud long olgeta we oli laekem trutok mo oli planem “sid blong pis.” (Sekaraea 8:12; Sefanaea 2:3) Ale, i gud yumi stap sef long kantri blong ol man blong Jeova, we yumi stap wok strong blong presem hem long fes blong ol man, mo blong givhan kwik long plante narafala blong ‘askem Jeova blong mekem i gud long olgeta.’ Sipos yumi mekem olsem, bambae oltaem yumi haremgud long pis blong Jeova. Yes, “[Jeova] i stap givim paoa long ol man blong hem, mo i stap blesem olgeta, i stap mekem olgeta oli gat gudfala laef, oli gat pis.”—Ol Sam 29:11.
[Ol futnot]
a Fasin blong faet wetem toktok mo ol narafala samting be i no wetem ol prapa tul blong faet.
b Fasin blong lego trufala bilif mo agensem hem.
c Wan grup blong man we oli joen wanples blong wosip.
?Yu Yu Save Eksplenem?
◻ ?Olsem wanem ol man blong God oli ‘mekem han blong olgeta i strong’ long taem blong Sekaraea? ?Olsem wanem tede?
◻ ?Bambae yumi mekem wanem taem ol man oli ronem yumi, oli agensem yumi, mo oli no intres long mesej blong yumi?
◻ ?Wanem i joen wetem fasin blong yumi blong ‘tok tru wetem yumi’?
◻ ?Olsem wanem wan man i save askem ‘Jeova blong mekem i gud long hem’?
◻ ?Wanem bigfala risen blong glad taem profet tok blong Sekaraea 8:23 i kamtru?
[Tok Blong Pija Long Pej 18]
Las yia, ol Wetnes blong Jeova oli spenem 1,150,353,444 haoa blong tokbaot Kingdom blong God long ol man