Bimvame biangane bi ne vé?

1, 2. Jé bôt abui ba buni mfa’a ya bewu?

BEMILLION be bôte ya Afrika be nji buni na ényiñe môte ja man éyoñ a wu. Ba viane simesane na awu da bo na môt a ke nyiñe vôme mfe. Ajô te abui da buni na bimvame biap bi ne nlam bekôn.

² Bôte ba buni na, bimvame biap bi ne bekôn bia ba’ale a fôé akume ya menda me bôte map me nga li’i émo. Mfa’a wop, bekôn be ne bemvôé ya nda môt, be ne ngule ya toñe a ba’ale bia. Ve nge bi bo be melo a ébiasé, be ne ngule ya so bia mbia be mam​—akon, azoé a mame mefe me ne abé.

3. Aval avé bôte béziñe ba kañe bimvame biap?

³ Bôte be vee ba ba’ale metume bimvame biap na, be liti ésemé mfa’a wop a ba’ale mbamba ntamban a be. Mam mete ma dañe yené ésulan awu, éyoñe ba bo môt akus, nge mame mefe me tii a éjame mbim. Ékaña’a bevamba ja beta yené mevale mefe. Éyoñe ba zu nyu meyok, bôte béziñe ba taté sôé meyo’o si asu bimvame biap. Bevok be wô’ô li’i bidi viek nge ésua na, nge bimvame biap bi soé, bi aye koone jôme ya di.

4. Bôt abui ba buni na ékôkôma’a é ne jé?

⁴ Bôte bevok ba buni na vevee a môt a bili ékôkôma’a ja li’i é vee éyoñe nyôl é wuya. Nge a too mbamba môt, ékôkôma’a jé ja ke paradis e yôbe été. Nge a too ke mbia môt, wô na ékôkôma’a jé ja ke ébé nduan. Kom ése, bôte ba fulane ôsimesane te a miñye’elane bevamba be nga lik. Ajô te, éyoñ môt a wuya, môt a ve mefoé me awu a wô’ô jô na, môt ate “a se fe, a keya bekôn.” Aval asimesane te é tii a évuse ñye’elane wo jô na, ékôkôma’a nge nsisime môt ô nji wu, nyôl étam nje ja wu. Jé Kalate Zambe a ye’ele mfa’a te?

Ékôkôma’a ba nsisim

5, 6. Kalate Zambe a ye’ele na ékôkôma’a é ne jé?

⁵ Kalate Zambe a liti na ékôkôma’a é nji bo jôm é ne nyôle môt été. Ékôkôma’a é ne môt émien. Bi tame nyoñ éve’an. Éyoñe Zambe a nga té Adam, “môt a nga bo ététéa [ékôkôma’a, NW] é vee.” (Metata’a 2:7, Kalate Zambe Mfefé Nkôñelan) Zambe a nji ve Adam ékôkôma’a; Adam émien a mbe ékôkôma’a (nge ke ététéa).

⁶ Amu nalé, bia lañe na bikôkôma’a bi nga bialé. (Metata’a 46:18) Bi ne ngule ya di nge bo te di. (Lévitique 7:20; Besam 35:13) Bi ne yôn, nge tek. (Jérémie 13:17; Jonas 2:7) Bikôkôma’a bi abili, be ne bie tôñe, a be ne fe bie tiñeti a bengôkop bityé. (Deuteronome 24:7; Besam 7:5; 105:18) Minkôñelane be Kalate Zambe miziñe mi akôñelan éfia te aval é mbe nkobô hébreu “ékôkôma’a”; wô’ na minkôñelane mivok mi abelane bifia “vevee”, “ététéa”, “môt” nge “nlem.” Bise bi atinane jôme jijia.

7. Bifuse bi Kalate Zambe bivé bi aliti na ékôkôma’a é ne wu?

⁷ Mbôl ékôkôma’a é ne môt émien, nalé a liti na, éyoñ môt a wu, ékôkôma’a fe ja wu. Ezechiel 18:4 a jô na: “Nlem [Ékôkôma’a, NW] w’abo abé, ñwô ôte wo ye wu.” Nalé fe, Mam minlôman 3:23 a jô na: “Môt [nge Ékôkôma’a, NW] ase a bo te wô’ô nkulu mejô ate a ye jañ, te fe beta tabe vôm bôte ya Zambe be to.” Nalé a tu’a liti na ékôkôma’a é nji bo jôme ja li’i é vee éyoñe môt a wuya.

8. Nsisime môt ô ne jé?

⁸ Nsisime ba ékôkôma’a be nji bo jôme jia. E be môt a binam, nsisim ô ne ngule ja volô nye na a bo mam. Nsisim ô ne bebé ane zo’oyañ. Zo’oyañ ja ve radio ngule ya wulu, ve zo’oyañ étam é se ngule ya kobô. Avale te fe, nsisime wongane wo volô na bi yen, bi wôk, a bi fas. Ve nsisim étam ô se ngule ya bo mame mete nge mis, melo a boo be nji bo. Kalate Zambe a jô mfa’a môt na: “Mvebe wé w’akôlô, a bulane mete’e mé; môs ôte ôbien minsimesane mié mi ajañ.”​—Besam 146:4.

9. Jé nje ékôkôma’a a nsisime be se ngule ya bo?

⁹ Ajô te Kalate Zambe a ye’ele na, awolo ya awu, nge ékôkôma’a, nge nsisim, be se ngule ya kôlô nyôle môt a ke ôsu a nyiñe nlame minsisim.

Jé ja kui éyoñe môt a wu?

10. Jé Kalate Zambe a ye’ele mfa’a ya été bewu?

¹⁰ Nde ñhe, jé ja kui be môt éyoñ a wu? Mbôle Yéhôva a ne nyô a nga té môt, a yeme fe jé ja kui be bia éyoñe bia wu. Mejô mé ma ye’ele na bewu be nji beta nyiñ, be se ngule ya wôk, nge yen, nge kobô, nge simesane jam éziñ. Kalate Zambe a jô na:

• “Miñwuan mi ne te yeme jam.”​—Ecclesiaste 9:5.

• “Nye’ane wop, ziñe jap a abane dap bi jañeya.”​—Ecclesiaste 9:6.

• “Te ke ésaé, nge mboane jam, nge fek, nge ñyemane mam, bi ne Sheol, mfa’a w’ake.”​—Ecclesiaste 9:10.

11. Éyoñ Adam a biaséya atiñe, Yéhôva a nga jô nye aya?

¹¹ Tame fase jame Kalate Zambe a liti ajô émvame jangan ôsusua, Adam. Yéhôva a nga kôm Adam “a mete’e me ya si.” (Metata’a 2:7) Nge Adam a nga to ba’ale atiñe Yéhôva, a nga ye nyiñe si nyô nnôm éto meva’a été. Adam a nga viane biasé atiñe Yéhôva, a fonose jé é mbe awu. Adam a nga ke vé éyoñ a wuya? Zambe a nga jô nye na: “W’aye timane si été; amu ô nga nyoñebane si été; amu ô ne metek, w’aye timane fe metek.”​—Metata’a 3:19.

12. Jé é nga kui Adam éyoñ a wuya?

¹² Adam a mbe vé ôsusua na Yéhôva a kôme nye a metek? A nji be vôm éziñ, nge nyiñe vôm éziñ. Nde éyoñe Yéhôva a nga jô nye na a ye “timane si été”, a nga kômbô jô na Adam a ye beta bo teke ényiñ, fo’o ve ane metek. Adam a nji ke nyiñe nlame minsisim. A nji veñesane nsisim, nge ke nlame bekôn, nge yôp, nge ébé nduan. Ényiñe jé é nga mane ne meññ.

13. Awolo ya awu, betit a bôte ba su’ulan aya?

¹³ Ye ne môt a binam ase a su’ulane nalé? Ôwé! Kalate Zambe a tu’a liti na: “[Bôt a betit] b’ake vôme wua; bese b’aso mbuluk, a bese b’abulane fe mbuluk.”​—Ecclesiaste 3:19, 20.

14. Ndi nleme fé é ne mfa’a ya bewu?

¹⁴ Kalate Zambe a ka’a na Zambe a ye wômôlô miñwuane na mi nyiñe paradis e si va. (Jean 5:28, 29; Mam minlôman 24:15) Ve ngaka’a éte ja ye tôébane melu ma zu. Éyoñe ji, bewu be ngenane be bôô mesoñ. (Jean 11:11-14) Ajô te bi nji yiane ko be woñ, nge kañe be amu be se ngule ya volô nge ndeñele bia.

15, 16. Aval avé Satan a jeñe na bôte be buni na bewu be nji tu’a wu?

¹⁵ Ôsimesan ô ne na bi nji tu’a wu, ô ne minsose mi aso be Satan Diable. Asu na bôte be kañese minsose mite, Satan a mimbia minsisim ba tindi bôte na be buni na ôkon a minju’u mife mi ne mimboane mi mame bekôn. Nya ajô a ne na, minju’u miziñe mia so be mimbia minsisim, ve mivok mi aso mezene mefe. Nde é ne minsose na bewu be ne bo bia mbia be mam.

¹⁶ Mimbia minsisime mia tindi bôte na be nyoñe mam Kalate Zambe a jô mfa’a ya bewu na me ne minsos. Ba du’u bôte be buni na ba te yen, nge kobô a bewu. Mimbia minsisime mia bo de a zene ya biyeyem, ngengañ, mvi’i a mezene mefe. Bôte ba buni na ba laane a bewu bap, nde ba viane laane a mimbia minsisim. Ajô te nde Yéhôva a vini mvi’i a bôte ba kômbô laane a bewu.​—Deuteronome 18:10-12; Zacharie 10:2.