Bi nji ke ve’ele bo étam

1-2. (a) Amu jé bi ne tabe ndi na bi nji ke bo étam éyoñe bia tôbane minjuk? (b) Jé bia zu yen ayé’é di?

ÉYOÑE bia tôbane beta minjuk, bi ne wô’ôtane ve ane bi bete mon éfunga étame mañ été. Ve nya ajôô a ne na bi nji ke bo étam. Ésa wongane ya yôp a nye’e bia, a yene minju’u bia tôbane mie, a ka’ale fe bia na a ye volô bia na bi jibi minju’u mite. Yéhôva a jô bebo bisaé bé na: “Ma ye volô wo.”—Ésa. 41:10.

² Ayé’é di, bia zu yen aval avé Yéhôva (1) a liti bia zen, (2) aval a nyoñe ngap a bia, (3) aval a ba’ale bia a (4) aval a volô bia minlem. Yéhôva a kôme bia ji’ane na, teke jôm éziñ é ne kui bia ényiñe ja ye bo na a vuane bia. A ye ke ve’ele li’i bia môs éziñ. Ajô te bi nji ve’ele bo étam.

YÉHÔVA A LITI BIA ZEN

3-4. Aval avé Yéhôva a liti bia zen? (Besam 48:14)

³ Lañe’e Besam 48:14. Yéhôva a yeme na bi vo’o wulu biabebien, jôme te nje a liti bia zen. Aval avé a liti bebo bisaé bé ya dene zen? Zene jia ya été é ne Kalate Zambe. (Bsa. 119:105) A zene ya Kalate Zambe, Yéhôva a volô bia na bi nyoñe mbamba mintyi’an, a na bi bi mefulu ma ye volô bia na bi nyiñe mevak été ataté éyoñe ji akekui melu ma zu.a Éve’an é ne na, a ye’ele bia aval avé bi ne jamé bôte bevok, a na bi bo te ba’ale ôviti’i ziñe nlem, na bi bo zosô mame mese, a na bi nye’e bôte bevok a nleme wongan ôse. (Bsa. 37:8; Héb. 13:18; 1 P. 1:22) Bia bo mbamba beluk, mbamba bebiaé a mbamba bemvôé éyoñe bi bili avale mbamba mefulu éte.

⁴ Nde fe na Yéhôva a nga bo na be futi minkañete mi bôte be nga tôbane fe avale minju’u bia tôbane de e Kalate Zambe été. (1 Cor. 10:13; Jacq. 5:17) Éyoñe bia lañe minkañete ya ényiñe bôte bete a tôñe miñye’elane bia nyoñ été, jam éte da volô bia mimfa’a mibaé. Mfa’a ôsu, bia tu’a yeme na bi nji bo étam. Bôte befe be nga tôban avale minjuk éte a jibi mie a dañe mie a mvolane Yéhôva. (1 P. 5:9) Mfa’a baa, bia yé’é avale bi ne kui na jibi minju’u miangan a ba’ale ava’a dangan.—Rom. 15:4.

5. Beza Yéhôva a belane be asu na a liti bia zene ya ényiñ?

⁵ Yéhôva a belane bobejañ a bekale bangane na be liti bia zen.b Éve’an é ne na bejome bikôane bekristene ba jome bikôane bekristen éyoñ ése asu na be ve bie ngule nyul. Minkañete miap mia yemete mbunane wongan a mia volô na bi ba’ale ngul élat é ne zañe jangan. (Mame mi. 15:40–16:5) Bemvendé ya ékôane bekristene fe ba saé a ngule jap ése na be volô môt ase ya be bia na a ke ôsu a ba’ale élate jé a Yéhôva. (1 P. 5:​2, 3) Bebiaé fe ba ye’ele bone bap na be fe be nye’e Yéhôva, a na be nyoñe mbamba mintyi’ane mia ye bo na be bo mbamba be bôt. (Mink. 22:6) A binga be ne bitôtôlô nsisime be ne fe volô bengone be binga a mbamba éve’ela wop a ve be mbamba melep a se’e be.—Tite 2:​3-5.

6. Jé bi ne bo asu na bi bu’ubane zene Yéhôva a liti bia?

⁶ Yéhôva a liti bia zene bia yiane tôñ asu na bi nyoñe mbamba mintyi’an a bi mevak ényiñe jangan. Ve jé bi ne bo asu na bi bu’ubane mbamba melep a ve bia? Minkana 3:​5, 6 a jô na: “Tabe’e Yéhôva mebun a nleme wôé ôse, a te ye’ebe fe’e jôé womien.” Nge bi bo de, “a ye sôane mezene [mangan],” nalé a tinane na, a ye volô bia na bi sa’ale abui minjuk a na bi nyiñe mevak été. Bia ve Yéhôva akiba amu a kôme bia yem, a liti fe bia na a nye’e bia nya abuii, a ve melebe ma yiane môt ase ya be bia.—Bsa. 32:8.

YÉHÔVA A NYOÑE NGAP A MÔT ASE YA BE BIA

7. Mezene mevé Yéhôva a belane me asu na a volô bia? (Bephilippien 4:19)

⁷ Lañe’e Bephilippien 4:19. Ane ô vaa na Yéhôva a liti bia zene mfa’a ya nsisim, a ne fe botane ngule bia ve na bi bi bidi, biyé a vôme ya tabe. (Matt. 6:33; 2 Thes. 3:12) É ne été na bi wô’ô tyelé minleme yôp asu miñyiane miangane ya minsôn, ve Yéhôva a jô bia na bi bo te dañe tyelé minleme yôp asu mame mete. (Matt. 6:25.) Amu jé? Amu Ésa wongan a ye ke ve’ele li’i bebo bisaé bé étame môs éziñ. (Matt. 6:8; Héb. 13:5) Bi ne kôme tabe ndi a nye éyoñ a jô na a ye nyoñe ngap a bia.

8. Jé Yéhôva a nga bo asu David?

⁸ Tame ve’ele simesan avale Yéhôva a nga volô David. David a nga lôt abui mimbu a kele’e a tube njô bôte Saül a mbe a yiik na a wôé nye. Yéhôva a nga nyoñe ngap a nye a bôte be be nsamba a nye. Éyoñ a nga simesan avale Yéhôva a nga nyoñe ngap a nye mimbu mimbu, David a nga tili na: “Me mbe mongô, a éyoñe ji me ntoo nnôm; ve me nji yene môt a ne zôsô a liki’i nge yene mvoñe bôte jé é jaké’é bidi.” (Bsa. 37:25) Aval ane David, wo fe ô yianeya yene na Yéhôva a nyoñe ngap a wo, nge ke bobenyoñ a bekale bôé éyoñe be tele minjuk été.

9. Aval avé Yéhôva a nyoñe ngap a bôte bé éyoñe beta ébubua a kui be? (Fombô’ô fe befôtô.)

⁹ Yéhôva a nyoñe fe ngap a bôte bé éyoñe beta bibubua bia kui be. Éve’an é ne na, éyoñe beta mfumbale ya zaé a nga kui ntete mimbu ôsu, bekristene be mbe nyiñi’i abui mefôla be nga jalé miñyiane mi bobenyañe bap a besita bap ya Jérusalem. (Mame mi. 11:​27-30; Rom. 15:​25, 26) Bebo bisaé be Yéhôva ya dene fe ba liti fulu akap éte. Éyoñe beta ébubua a kui, Yéhôva a tindi bebo bisaé bé a nye’an ôse na be ke jalé miñyiane mi bôte ba te tôban ébubua. A ne bo bidi, biyé, mendim a mebiañ. Bobejañe ba bo ésaé melôñ, ba kôme menda a Meba me Éjôé ma te mane ndaman. Bebo bisaé be Yéhôva ba ji’a fe ke volô minleme mi bôte ba te jañele menda map a ba ba ke bi mewu.c

10-11. Jé nkañete Borys ô ne ye’ele bia?

¹⁰ Yéhôva a nyoñe fe ngabe ja’a a bôte ba kañe ke nye. Bia fe bi ne vu Yéhôva éyoñe bia jeñe mezene ya volô bôte ba kañe ke nye. Éyoñe bia bo nalé, bia ve be nkômbane ya tu’a yeme Yéhôva, Zambe bia kañ. (Gal. 6:10) Bia tame yene nkañete Borys a nyiñ Ukraine, a ne ntebe ôsu ya sikôlô éziñ. Akusa bo Borys a mbe ki Ngaa Yéhôva, a mbe a yeme’e nyoñe bongô besikôlô be mbe Bengaa be Yéhôva, a semene fe ñyebe wop. Éyoñe Borys a nga tube bita vôm a mbe a nyiñi’i na a ke tabe vôme bita bi nji be, bobenyañe bangane be nga nyoñe ngap a nye. Mvuse ya valé, Borys a nga ke tabe Mesimesa’ane ya awu Yésus. Éyoñ a simesan avale be nga nyoñe nye, Borys a jô na: “Bengaa be nga yeme nyoñe ngap a ma, a liti ma mbamba nlem. Ma ve Bengaa be Yéhôva akiba.”

¹¹ Bia fe bi ne vu Ésa wongan éyoñe bia liti bôte bevo’o nye’an, ba ba kañe Yéhôva, ja’a ba ba kañe ke nye. (Luc 6:​31, 36) Bi too ndi na, nye’ane bia ye liti be wo ye tindi be na be tu’a yeme Yéhôva a na be nyoñe ntyi’ane ya bo nye ésaé fufulu a bia. (1 P. 2:12) Ja’a ba tyi’i na ba kañe Yéhôva nge momo, bia ye bo mevak amu meva’a me ne abui be môt a ve.—Mame mi. 20:35.

YÉHÔVA A BA’ALE BIA

12. Ngaka’a fé Yéhôva a bo na a ye ba’ale bebo bisaé bé bese? (Besam 91:​1, 2, 14)

¹² Lañe’e Besam 91:​1, 2, 14. Den, Yéhôva a ka’ale na a ye ba’ale bebo bisaé bé mfa’a ya jôm ése é ne ndeñele élat é ne zañe jap. Yéhôva a ye ke ve’ele kañese na Satan a zu ndamane nya ékaña’a bia ve nye. (Jean 17:15) A éyoñe ya “beta étibila’a,” bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye tôé ngaka’a jé ya kamane bebo bisaé bé sa ke ve nsisim étam, ja’a minsôn.—Nlitan 7:​9, 14.

13. Mfa’a ôvé Yéhôva a kamane môt ase ya be bia?

¹³ Aval avé Yéhôva a kamane môt ase ya be bia? A zene ya mejô mé, Yéhôva a volô bia na bi yemelane jam é ne mvo’é a di é ne abé. (Héb. 5:14) Éyoñe bia tôñe miñye’elane ya Kalate Zambe ényiñe jangan, bia ba’ale biabebiene mfa’a ya minsôn a nsisim. (Bsa. 91:4) A fe na, Yéhôva a ba’ale bia a zene ya ékôane bekristen. (Ésa. 32:​1, 2) Éyoñe bia yeñ a bôte ba nye’e Yéhôva a ba ba tôñe miñye’elane mié, bia bi abui ngule nyul, a nalé a volô bia na bi sa’ale mame me ne ndaman élate jangan a Yéhôva.—Mink. 13:20.

14. (a) Amu jé Zambe a kamane ki na bi bo teke tôban avale minjuk ése? (b) Ndi nleme fé Besam 9:10 a ve bia? (Fombô’ô fe ayemé.)

¹⁴ Melu mvus, Yéhôva a mbe a kama’ane bebo bisaé bé na be bo teke tôbane minju’u nge ke awu. Ve a nji be a bo’o de éyoñ ése. Biyoñe biziñe bia tôbane minjuk amu “éyoñ a ndôba’ane.” (Eccl. 9:11) A fe na, Yéhôva a nga kañese na bebo bisaé bé béziñe be tôbane minjuk, to’o awu, asu na a liti na Satan ne nlaa minsos. (Job 2:​4-6; Matt. 23:34) Jam éte é ne fe été melu ma. Akusa bo Yéhôva a vaa ki minjuk, ve bi ne tabe ndi na a ye ke ve’ele vuane ba ba nye’e nye.d—Bsa. 9:10.

YÉHÔVA A VOLÔ BIA MINLEM

15. Aval avé bi ne bi mvolane minlem a zene ya meye’elan, Kalate Zambe a bobejañ? (2 Becorinthien 1:​3, 4)

¹⁵ Lañe’e 2 Becorinthien 1:​3, 4. Biyoñe biziñ, bi wô’ô bili atek a mame ma tyelé bia minleme yôp. Éko éziñe na éyoñe ji wo tôbane njuk éziñe wo taé wo nlem a bo na ô simesane na ô ne étam. Ye môt éziñ a ne ngule ya yem avale wo wô’ôtan? Yéhôva nye a yem. A nji su’u ve na a wô’ô bia mintaé. Ve a “volô bia minleme minju’u mise bia tôbane mie.” Aval avé? Éyoñe bia ye’elane Yéhôva, a ve bia “mvo’é [jé,] nje éte é ne anen a dañ abime bi ne simesan.” (Philip. 4:​6, 7) Bia bi fe mvolane nlem, éyoñe bia lañe mejô me Yéhôva me ne Kalate Zambe. Été, Yéhôva a kate bia abim avé a nye’e bia. A ye’ele bia aval avé bi ne bo fek a bi ndi nlem. Bisulane fe bia volô bia minlem amu bia yé’é Kalate Zambe wôé, a bia lôte fe mbamba biyoñe bia be bobejañ a bekale bangan.

16. Nkañete Nathan a Priscilla ô ne bia ye’ele jé?

¹⁶ Asu na bi kôme yen avale Yéhôva a volô bia minlem a zene ya mejô mé me ne Kalate Zambe, bi tame yen éve’ela Nathan a Priscilla ba nyiñ États-unis. Mvuse bone mimbu, be nga tyi’i na ba ke suk ésaé nkañete vôme bekañete mbamba foé ba jemban. Nathan a jô na: “Bi mbe bi simesa’ane na Yéhôva a ye botane ngule jangan.” Éyoñe be nga kui wôé, mbe nga tôban abui minjuk ane akon, ayaé ya yene bisaé bi ne bo na be jalé miñyiane miap ya minsôn. Belu’u bete be nga bulane jale dap, ve be nga ke ôsu a tôbane minju’u mi tii a mame me moné. Nathan a beta jô na: “Me nga kôme kam amu jé Yéhôva a nji botane bia avale bi mbe bi simesa’an, me nga kaa na ma sili mamiene nge me nji bo mbia jam éziñ.” Ane éyoñ é nga lôt, Nathan ba Priscilla be nga yeme na Zambe a nji ke be lik étam éyoñe be mbe be tele minjuk été. Nathan a jô na: “Biyoñe bite, Kalate Zambe a mbe a ntoo ane mvôé jangane ja liti bia zen a volô bia minlem.” Nathan a su’ulane jô na: “Éyoñe bia bem ôsimesane wongane mvolane Yéhôva a ve bia na bi bo mbane ya jibi minju’u bia tôbane mie éyoñe ji, nalé a volô bia na bi tabe ndi na a ye su’u bia minju’u bia ye tôbane mie melu ma zu.”

17. Aval avé sita Helga a nga bi mvolan? (Fombô’ô fe fôtô.)

¹⁷ Bobejañ a bekale bangane be ne fe bia volô minlem. Aval avé? Bi tame yen éve’ela Helga a nyiñe Hongrie. Mvus abui mimbu, a nga tôban étua ya abui minju’u mi nga bo na a yen émien ane jôm é ne teke mfi. Éyoñ a beta fombô mvus, a yen aval avé Yéhôva a nga volô nye a zene ya ékôane bekristen. A tili na: “Yéhôva a mbe a volô’ô ma éyoñ ése a mbe a yene’e na me te’eya a mboon ésaé ya nyoñe ngap a mone wom a mbe a konô’ôk a minju’u mife. Teke môs éziñe mimbu 30 mite, Yéhôva a nga vuane ngaka’a jé a nga bo na a ye nyoñe ngap a ma. A mbe fe a volô’ô ma nlem a mbamba mejô bôte bevo’o be mbe be jô’ô ma. Me mbe fe me biik bekalate bobejañe be mbe be lôme’e ma, be mbe be volô’ô ma nlem éyoñ é mbe é yian.”

18. Aval avé bi ne volô bôte bevo’o minlem?

¹⁸ Bi bili beta mvome ya vu Yéhôva éyoñe bia volô bôte bevo’o minlem. Aval avé bi ne bo jam éte? Bi ne kôme vô’ôlô be a laane be mame ma wône be, a volô be avale mezene mese. (Mink. 3:27) Bia ve ngule ya su’u bôte bese ba tôbane minjuk, ja’a ba ba kañe ki Yéhôva. Éyoñe bôte bia be be bi too afôla da ba tôbane njuk éziñ ane ôkon, nge ke na nlem ô tyele be yôp a jam éziñ, bia yiane be ke jom a vô’ôlô be a lañe be bifuse biziñe ya Kalate Zambe bia ve be ngule nyul. Éyoñe bia bo nalé, bia vu Yéhôva, “Zambe ya mvolane minlem ôse.” Bia ye ke su’u ve na bia volô bobejañe bangane ba tôbane minjuk, bia ye volô fe ja’a ba ba kañe ke nye. Nalé a ye volô na be yé’é abui mam a lat a Zambe.—Matt. 5:16.

YÉHÔVA A YE KE LI’I BIA ÉTAME MÔS ÉZIÑ

19. Jé Yéhôva a bo asu dangan, a aval avé bi ne vu nye?

¹⁹ Yéhôva a kôme nyoñe ngap a ba bese ba nye’e nye. A vo’o ki li’i bia étam éyoñe bia tôbane minjuk. Aval ane mbiaé a nyoñe ngap a mone wé a nye’e a nlem ôse, aval éte fe Yéhôva a nyoñe ngap a bebo bisaé bé. A liti bia zen, a nyoñe ngap a bia, a ba’ale bia, a volô fe bia minlem. Bi ne vu Ésa wongane ya yôp éyoñe bia su’u bobejañe be tele minjuk été a ve be ngule nyul. Émo bia nyiñe ji, bi ne tôban abui minju’u da te’e bia minlem, ve bi ne tabe ndi na Yéhôva a ye tabe a bia. A ka’ale bia na: “Te ko woñ, amu me ne be wo.” (Ésa. 41:10) Ngaka’a éte ja ve bia ndi nleme na nté ôse bia ye tabe a Yéhôva, bia ye ke ve’ele bo étam.