ATURIAHANI 15
Ka wafurendeirubei lídangiñe milaguru le ladügübei Hesusu?
“Subudi humuti [...] luagu meha giñe ladaagun buiti, luma lareidaguagüdüniña ha asufurirubaña” (ADÜ. 10:38).
UREMU 13 Kristu wánibei hénpulu
LE LUNBEI WATURIAHANIa
1. Ka sügǘ ídanbei ladügei Hesusu furumiñeti milaguru?
ARIHA waméi le asuseredubei lidan lagumuchagüle irumu 29. Sun liña meha lagumeseruni Hesusu lani ministeriu. Ligía, María to lúguchu hama fiu hádangiñe lani disipulugu, aba houdin lidan aban maríei Kaná, fulasu le erederubei nórute libiti Nasarétü, le ñein lubéi meha lagüriarúa Hesusu. Tumadagu meha María haduheñu ha amarieidubaña ani genegeti tídehaña lan meha lidan letenirún houn ha amisurahóubaña. Ábati lasuseredun aban katei: aba tagumuchun diwéin hawéi. Ladügüba meha katei le lun wuribabei lan harihín maríeitiña hama haduheñu.b Másiñati chülǘ hamá hóugiñe ha amisurahóubaña. Aba tidin María óufudagueina lumoun tiráü ani aba tariñagun lun: “Gumuhatia diwéin” (Huan 2:1-3). Ka ladügübei Hesusu? Aban katei hanarimeti lubuidun: aba lasaliraguagüdün “tubuidun-agei diwéin” lídangiñe duna (Huan 2:9, 10).
2, 3. a) Ida liña meha layusuruni Hesusu lubafu? b) Ka uagu buidu lubéi wakutihani milaguru burí le ladügübei Hesusu?
2 Adügati meha Hesusu saragu milaguru lidan lani ministeriu.c Yusu lumuti meha lubafu lun líderagun saragu milu gürigia. Kei hénpulu, luagu aban dan, hóugüdati 5,000 wügüriña ani lidan ámuya dan, hóugüdati 4,000. Láurügü bián milaguru le, háfuga hóugüdati hóugiñe 27,000 gürigia, ánhaña wabahüda würiña hama irahüñü ha ñéinbaña (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Dan le ladügünbalin Hesusu bián milaguru le, areidaguagüdati giñe sánditiña (Mat. 14:14; 15:30, 31). Chóuruti wéirigüda lanu hanigi sun gürigia ha, harihini líchugun Hesusu éigini houn saragu gürigia ani areidaguagüda laña.
3 Gayaraati wafurendeirun saragu lídangiñe burí milaguru le meha ladügübei Hesusu. Lidan aturiahani le, wadariruba arufudahani le lunbei lederebudagüdüni wafiñen. Warihubei giñe ida luba lan wáyeihani ǘnabuguni luma gudemehabu le larufudubei Hesusu dan meha le ladügüni milaguru burí le.
ARUFUDAHANI LUAGU HEOWÁ LUMA LUAGU HESUSU
4. Kaba uagu wafurendeira dan le wakutihani milaguru burí le meha ladügübei Hesusu?
4 Milaguru le meha ladügübei Hesusu, arufudahati saragu katei woun, mámarügü luagu Hesusu, arufudahati giñe saragu katei woun luagu Heowá le Lúguchi. Heowá meha íchugubalin ubafu lun Hesusu lun ladügün milaguru. Ariñagati Adügaü 10:38 luagu Hesusu: “Ru lani Bungiu lubafu [s]ífiri [s]andu lun Hesusu Nasarétüna, luagu meha giñe ladaagun buiti, luma lareidaguagüdüniña ha asufurirubaña lábugiñe lubafu Mafia [...], ladüga ñeinñein lan Bungiu luma”. Lanwoun lira, subudi wamuti áyeiha lani Hesusu le lasandirubei luma ligaburi lisaminan Lúguchi buidu buidu, arihúati katei le, dandu lau le lariñagubei kei lau le ladügübei, íbini dan le ladügün milaguru (Huan 14:9). Ariha wamá ǘrüwa arufudahani le gayaraabei wasagaruni lídangiñe burí milaguru le meha ladügübei Hesusu, le lunbei lederebudagüdüni wafiñen.
5. Ka ínchahabalin Hesusu lun ladügün milaguru? (Matéu 20:30-34).
5 Furumiñe, wéiriti wínsiñe lun Hesusu luma lun Lúguchi. Dan meha le ya lubéi Hesusu ubouagu, arufuda lumuti weiri lan hínsiñe gürigia lun lau layusuruni lubafu lun ladügün milaguru le awalidaguagüdübaliña lídangiñe hasufurirun. Luagu aban dan, aba hagúarahan bián marihintiña lárigi amuriaha ídemuei luma (aliiha huméi Matéu 20:30-34). Aba lariñagun abahüdaguni “aba [lan] hagudemedagun lun Hesusu” ani aba ladügün lun harihin. Dimurei güriegu le ásügürawagüdübei ya kei “aba hagudemedagun lun”, mini lan aban katei wéiriti le lasandirubei tidan lanigi ani arihúati lau katei le ladügübei. Lanarime gudemehabu le lasandirubei Hesusu, arufudati weiri lan hínsiñe gürigia lun ani ligía adügübei lun líchugun éigini houn ha lamabaña luma lun lareidaguagüdün aban gürigia le gawaguti lépüra (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Ligía chouru wabalin aban lan Bungiu le gudemehabuti Heowá ani weiri lan wínsiñe lun Liráü, gáriti giñe houn biángubei hagía harihiniwa asufurira (Luk. 1:78; 1 Fe. 5:7). Busentiña tídangiñe sun hanigi lun hagumuchun lau turobuli burí le úmabei hagagibudagua gürigia.
6. Ka ubafu líchugubei Bungiu lun Hesusu?
6 Libiaman, ru laali Bungiu ubafu lun Hesusu lun lagumuchun lau sun turobuli le yaabei ubouagu. Anihein turobuli le siñá wabéi aransera. Ánheinti Hesusu, arufudati lau milaguru burí le ladügübei, luagu gayara lubéi lan aransera. Kei hénpulu, gabafuti lun lagidaruni wuribani ubouagugiñe sunsuinagubei: figóu le galagante wabéi luma le sun lanügübei, kei burí sandi luma óunweni (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19). Arufudati burí milaguru le ladügübei gayara lan lareidaguagüdüni “sun luwuyeri sandi” luma láguyuguagüdüniña hilaaña (Mat. 4:23; Huan 11:43, 44). Gabafuti giñe lun lararamuni lanarime durumandei luma lun lagumuchun hau sífirigu wuribatiña (Mar. 4:37-39; Luk. 8:2). Ma ruti darangilaü woun wasubudiruni rúhali lan Heowá ubafu lun Liráü?
7, 8. a) Ka gayaraabei wachoururuni seremei milaguru burí le ladügübei Hesusu? b) Ka lídangiñe milaguru le lunbei ladügǘn ayumahatima hubéi harihin?
7 Lǘrüwan, gayaraati wachoururuni sunsuinagubei lagunfuliruba lan abiniruni le lunbei lanügüni Larúeihan Bungiu. Fiu burí milaguru le ladügübei Hesusu ya ubouagu, arufudati ladügübei lan dayarügü lidan sun Ubóu kei Urúei le lánina Larúeihan Bungiu. Samina humá ida luba lan ibagari yarafa madise, danme le lagumadihani Kristu Ubóu. Kei lagidarubei lan sun danimaü luma sandi le asufuriragüdübaliña gürigia uguñe weyu, sunme gürigia buídubei hátuadi (Isa. 33:24; 35:5, 6; Aruf. 21:3, 4). Úaalime ilamaü ubouagu ani masufurirúnhadiwame ladüga liñawan dan, hárabaganali o katei líbeina lira (Isa. 25:6; Mar. 4:41). Hanarimebei ugundani le lunbei wasandiruni danme weresibiruniña waduheñu danme le háguyugun lídangiñe óunweni (Huan 5:28, 29). Lau hasaminarun luagu iseri Ubóu, kátima milaguru lídangiñe le lunbei ladügǘn hagurabubei?
8 Dan meha le ladügünbei Hesusu milaguru, arufudati bián igaburi le lunbei wáyeihani: ǘnabuguni luma gudemehabu. Ariha wamá bián abahüdaguni. Gumese wamá lau maríei le adügǘbei Kaná.
ABAN ARUFUDAHANI LÁNINA ǗNABUGUNI
9. Ka ladügübei Hesusu lidan maríei le adügǘbei Kaná? (Huan 2:6-10).
9 (Aliiha huméi Huan 2:6-10). Dan le tagumuchunbei diwéin lidan maríei, mosu meha san ladügün Hesusu somu katei? Uá. Mariñagunti ni aban profesía ladügüba lan meha Mesíasi diwéin lau aban milaguru. Gama lumoun, samina humá ida luba lan hamuga hasandiragun hungua lun hamuga lasuseredun aban katei ítarati lidan hamarieidun. Háfuga samina lan Hesusu luagu óunwenbu busiganu le lunbei hásügürüni haduheñu maríeitiña —hátima amarieidubaña—, ladüga gudemehabu le lasandirubei hawagu, ligía adügübei lun busén lan líderaguniña. Ligía meha ladügünbalin milaguru le uágubei layanuhóua lidan lagumeseha aturiahani le. Aba lasaliraguagüdüni 390 líturu o (103 galun) duna lun tubuidun-ágeime diwéin. Ani ka uagu gibe tubéi diwéin to ítara? Háfuga meha gayara lan hayusurunu to ígiraguboun lun amu fedu o halugurunu lun híderawagun iseri maríeitiña ha. Ma funa lueirin heteingiruni le hasandirubei!
Ítara wamá kei Hesusu ani mapantaha wamá luagu le wadügübei. (Ariha huméi párafu 10 luma 11).e
10. Írida humá fiu lídangiñe katei le abahüdawagúbei lidan kapítulu 2 le lídanbei lani Huan Ewanhéliu (ariha huméi dibuhu).
10 Ariha wamá fiu katei súdiniti lidan abahüdaguni le wadarirubei lidan kapítulu 2 lidan Ewanhéliu le labürüdübei Huan. Ténitün san ka lan abuinchagüdübalin ágeidinaü? Mama Hesusu. Kei le mabusenrun lan lachawaruni arihini luouguoun, aba lamuriahan hama éheraagutiña lun hadügüni (bérusu 6 luma 7). Ani lárigiñe ladügüni milaguru, ka íchugubei diwéin lun le arihibei lau fedu lun lóuchunu? Mama giñe Hesusu. Aba lariñagun houn éheraagutiña lun hadaburun murusun tídangiñe lun hanügünu lun le arihibei lau fedu (bérusu 8). Ani chóuruti miñurun lani Hesusu weru tau diwéin hagibugiñe sun ha ñéinbaña lun lariñagun: “Houcha humóun tisemén diwéin to nadügüboun!”.
11. Ka wafurendeirubei lídangiñe milaguru le ladügübei Hesusu?
11 Ka wafurendeirubei lídangiñe milaguru le ladügübei Hesusu? Furendeitiwa ǘnabuguni. Mapantahanti Hesusu lau lasaliraguagüdün duna diweinme. Le linarün katei, mapantahanti meha Hesusu luagu ni aban lídangiñe katei buiti le ladügübei. Lubaragiñe lira, ǘnabuguti meha ani súnwandan meha líchuguni uéiriguni lun Lúguchi luagu katei le ladügübei (Huan 5:19, 30; 8:28). Ánhawa áyeihei Hesusu, ǘnabugubadiwa ani manaagunbadiwa woungua luagu katei le wadügübei. Meberesenga ka lan wadügübei lidan weseriwidun lun Heowá, manaagunbadiwa, woungua luagu katei le wadügübei, lubaragiñe lira, wíchugubei sun uéiriguni lun Bungiu le unbei weseriwida (Her. 9:23, 24). Ru waméi sun uéiriguni le ladünabei Bungiu lun. Ladüga lun hamuga míderagun lániwa Heowá, siñabei hamuga wadügün ni kata (1 Ko. 1:26-31).
12. Ka amu katei lunbei wadügüni lun wáyeihani ǘnabuguni le larufudubei Hesusu? Ru humá aban hénpulu.
12 Samina wamá luagun amu igaburi le ídanbei gayara lan wáyeihani ǘnabuguni le larufudubei Hesusu. Samina wamá luagu aban wéiyaali lidan afiñeni le ásügürübei saragu dan íderagua aban ídehati lidan damuriguaü le nibureingili lun laranseruni furumiñeti yanu le lunbei líchuguni houn sun gürigia. Seremei lun ídemuei le libihubei nibureinti le, aba líchugun aban lubuidun yanu, ani gúndaatiña sun lílana damuriguaü lau. Lárigiñe adamuridaguni, aba liabin aban íbiri ariñaga lun wéiyaali lidan afiñeni le: “Ma lubuidun yanu le líchugubei íbiri le, adián?”. Saminatün san luagun wéiyaali lidan afiñeni le ariñaga: “Anha, áugu íderagubalin!”? Odi lariñaguña hamuga lau ǘnabuguni: “Anha, buiti yanu le líchugubei íbiri, gúndaatina lau”? Aban gürigia ǘnabuguti, memegeirunti lun hasubudiruni sun gürigia buiti le ladügübei hawagu amu. Buídurügüti lun lun lasubudiruni Heowá le ladügübei ani gebegi ligía lun (ariha huméi giñe Matéu 6:2-4; Ebü. 13:16). Wéiriti lugundan Heowá dan le larihini busén wamá ǘnabugu wamá kei Hesusu (1 Fe. 5:6).
ABAN ARUFUDAHANI LÁNINA GUDEMEHABU
13. Ka uma ladunragua Hesusu yarafa lun uburugu Naín, ani ka ladügübei? (Lúkasi 7:11-15).
13 (Aliiha huméi Lúkasi 7:11-15). Fiu dan lárigiñe lagumeseruni Hesusu lani ministeriu, aba laweiyasuhan uburugun Naín. Madiseti uburugu galiléana le lun Sunemü, le meha ñein lubéi láguyuguagüdei Eliséu tiráü aban würi 900 irumu lubaragiñe dan ligía (2 Uru. 4:32-37). Dan le layarafadúnbei lun lubenari uburugu, aba ladunragun Hesusu hama ábunahatiña. Hanarimeti lirun le asuseredubei. Sun liña meha teferidiruni aban würi hilaali tani weiriei tisaani ani ligíarügüñein meha tun. Ani mama meha tábuguarügüñoun; ñǘdüntiña meha saragu lílana uburugu ligía ábunaha tuma. Aba lararamagüdüniña Hesusu ha anügübalin hilaali lun ladügün aban milaguru luagu tufulesein úguchuru hírutu to: aba lásaaragüdüni tisaani. Anihán furumiñeti lídangiñe ǘrüwa águyuguni le meha ladügübei Hesusu le uágubei layanuhóua lidan Ewanhéliu.
Áyeiha waméi Hesusu ani arufuda wamá gudemehabu houn ha egeburihabaña. (Ariha huméi párafu 14 darí 16).
14. Írida humá fiu lídangiñe katei le abahüdawagúbei lidan kapítulu 7 lidan Ewanhéliu lani Lúkasi (ariha huméi giñe dibuhu).
14 Ariha wamá fiu katei súdiniti lídangiñe abahüdaguni le, le wadarirubei lidan kapítulu 7 lidan Ewanhéliu lani Lúkasi. Ariha humuti san ligaburi lasuseredun sun katei le aban lárigiñe aban? Furumiñe, “dan le larihinbarun Wabureme Hesusu” ani lárigiñe “aba tagudemedagun lun” (bérusu 13). Háfuga aríagua lanu úguchuru to ayahuaha dan le anuhán lubéi éibuga habá habá ha anügübalin lúgubu tisaani. Aba tañuludagun lanigi luagu le larihibei. Mama sandirügüti Hesusu gudemehabu tuagu, arufuda lumuti giñe lau le ladügübei. Chóuruti aba lan lariñagun Hesusu tun lau umalali lánina gudemehabu: “Mayahuabá”. Ani mama ayanuharügüti tuma; aba giñe láguyuguagüdüni tisaani ani “aba lederegeruni [...] tun” (bérusu 14 luma 15).
15. Ka wafurendeirubei lídangiñe milaguru le ladügübei Hesusu?
15 Ka wafurendeirubei lídangiñe milaguru le ladügübei Hesusu? Arufudahati woun ida luba lan warufudun gudemehabu houn ha egeburihabaña. Inarüni siñá lan o mabafu wamá lun wáguyuguagüdün hilaaña, kei ladügüni Hesusu lun tiráü würi to hilaalibei tani weiriei. Gama lumoun, gayaraati wafurendeirun arufuda gudemehabu houn ha féridihañabaña somu haduhe lidan óunweni. Furumiñe, mosu wetenirun houn, lun wasubudiruni kaba lan wariñaga houn o kaba lan wadüga lun wíderaguniña luma lun wíchugun dǘgüdaguaü houn (Ari. 17:17; 2 Ko. 1:3, 4; 1 Fe. 3:8).d Lau fiu dimurei luma warufudun gudemehabu houn gayaraati ladügün saragu buiti.
16. Ka wafurendeirubei lídangiñe sügǘ le lídanbei párafu le? (Ariha humóun iyawaü to arufudubalin sügǘ le).
16 Samina wamá luagu le asuseredubei lidan aban adamuridaguni fiu irumu guentó. Dan le añaha lubéi eremuha aban uremu lánina águyuguni, aba tarihin aban íbiri amu íbiri ayahuaha luéigiñe le aban oubaü tidan Luban Adamuridaguni. Tayahuña meha ladüga málügili lan lúmagiñe tounwen tiráü. Kei le subudi tubalin íbiri to le tásügürübei úguchuru to, aba tidin furesegueina tumoun, aba tóuburunu ani aba teremuhani uremu le úara tuma. Haritagua tágili úguchuru to lúmagiñe lan weyu ligía aba lan tabuinchun tanigi lau ínsiñeni hawagu íbirigu. Gúndaatu lau tidin adamuridagua. Ábati tariñagun: “Subudi numuti neresibiruba lan ídemuei, tidan Luban Adamuridaguni”. Gayaraati wachoururuni ariha lani Heowá, ani gebegi ligía lun, le wadügübei lun warufudun gudemehabu houn ha egeburihabaña hama “ha féridi hamaalibei hemenigin” (Sal. 34:18).
BUÍDUBEI LIDIN WOUN ÁNHAWA ADIREIRA DAN LUN WATURIAHAN WÁBUGUA
17. Ka wafurendeirubei lídangiñe aturiahani le?
17 Lederebudagüdübei wafiñen waturiahani milaguru burí le ladügübei Hesusu. Arufudati abahüdaguni le lídanbei burí Ewanhéliu le weiri lan wínsiñe lun Heowá luma lun Hesusu, arufudati giñe gabafu lan Hesusu lun lagumuchun lau sun turobuli le yaabei ubouagu ani gayara lan wachoururuni sunsuinagubei lagunfulirubei lan Larúeihan Bungiu sun abiniruni le füramase láalibei yarafa madise. Lanwoun lira, ruti chansi woun lun wararamagun asaminara luagu ida luba lan wáyeihani lubuidun burí ligaburi Hesusu. Ka uagu maturiahan hubéi luagu amu burí milaguru le ladügübei Hesusu lidan áhuduraguni keisi iduheñu o dan le haturiahan hábugua? Teni humá lun le gayara hubéi afurendeira lídangiñe ani ayanuha humá luagu hama amu. Ladügüba le lun hásügürün aban lubuidun dan ayanuha hama amu (Rom. 1:11, 12).
18. Kaba wariha lidan leweñegua aturiahani?
18 Lidan lagumuchagüle lani Hesusu ministeriu, aba ladügüni lǘrüwan ani lagumuhóun águyuguni le uágubei tayanuha Bíbülia. Gama lumoun, amu águyuguni le luéi le líbiri: láguyuguagüdüñein meha Hesusu aban besi lumada le barühalibei gádürü weyu lúmagiñe lounwen. Ka burí arufudahani wafurendeirubei lídangiñe milaguru le? Ani ka gayaraabei wadügün lun wederebudagüdüni wafiñen luagu águyuguni? Warihubei lídanme leweñegua aturiahani.
UREMU 20 Derege bumuti Biráü le hínsiñebei bun
a Gálumati Hesusu aban óunwenbu durumandei, areidaguagüdati sánditiña ani águyuguagüdati hilaaña. Chóuruti wéirigüda lanu wanigi waliihan luagu milaguru burí le ladügübei Hesusu. Mabürüdǘnti sügǘ burí le tidan Bíbülia lun waliihani lun wásügürün dan, bürüwati lun larufudahan woun. Lidan aturiahani le, wakutihaba fiu lídangiñe milaguru burí le. Wafurendeiruba ka lan larufudahabei sügǘ burí le woun luagu Heowá luma luagu Hesusu lun lederebudagüdüni wafiñen, ani warihubei giñe lubuidun burí igaburi le gayaraabei wáyeihani lídangiñe.
b Ariñagati aban subudihabúti tuáguti Bíbülia: “Lidan meha fulasu le ñein lubéi tabürüdǘwa Bíbülia, aban meha igaburi súdiniti heresibirún amu buidu ani úati meha buídurügü lan láurügü lichugún le mégeiwabei. Lun heresibirúniwa gürigia buidu, lídantima aban maríei, mosu meha ñein lan saragu lídangiñe sun katei”.
c Lidan burí Ewanhéliu dariwati lóugiñe 30 milaguru le meha ladügübei Hesusu. Anihein meha giñe dan ladügün Hesusu ámuñegueinarügü milaguru lidan aban. Kei hénpulu, aba meha hanügǘn sun lílana uburugu lun Hesusu ani aba lareidaguagüdün “saragu sánditiña” (Mar. 1:32-34).
d Hadariruba fiu adundehani lidan aturiahani “Jesús supo consolar a sus amigos”, tidan La Atalaya to lánina 1 lidan unsu-hati, irumu 2010, luagu kaba lan hariñaga o hadüga lun híchugun dǘgüdaguaü houn ha egeburihabaña.
e LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Sun añaha lan maríeitiña hama ha agunbirahóubaña ata tubuidun diwéin, anihán Hesusu yágüta aríaguaña lau ugundani mariñagunga houn luagu milaguru le ladügübei.