Tani Watchtower LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Watchtower
LÍBURU-AGEI LIDAN INTERNET
Garifuna
Ǘ
  • á
  • Á
  • é
  • É
  • í
  • Í
  • ó
  • Ó
  • ú
  • Ú
  • ü
  • Ü
  • ǘ
  • Ǘ
  • Ñ
  • ñ
  • BÍBÜLIA
  • AGUMEIRAGUAGÜDÜNI
  • ADAMURIDAGUNI
  • w24 ǘrüwa-hati páh. 20-25
  • Redei wamá lidan larugounga, mama lidan luburiga

Úati bidéu lidan fánreinti le.

Sarí wamuti, anihein mégeiti, siñati larihíniwa bidéu.

  • Redei wamá lidan larugounga, mama lidan luburiga
  • Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (to lánina aturiahani) (2024)
  • Arütíkulu burí
  • Dugumedu to genegeguatu
  • LÍDANGIÑE LUBURIGA LIDOUN LARUGOUNGA
  • DISE WAMÁ LUÉI LUBURIGA
  • ÍTARAMEME WAMÁ “AGABURIDA […] KEISI GÜRIGIA HA ÉIBUGUBAÑA LIDAN LARUGOUNGA”
  • Gabaroun huméi le lariñagubei Heowá dan le hanúadiruni kaba lan hadüga
    Le lunbei ladügǘniwa lidan adamuridaguni Habagari Kristiánugu luma Heseriwidun 2023
  • Ǘnabugu wamá dan le anihein lan katei le úabei gunfuranda wamani
    Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (to lánina aturiahani) (2025)
  • Subudi bumuti san inarüni lumoun iyeeni?
    Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (to lánina aturiahani) (2024)
  • Le wafurendeirubei lídangiñe lagumuhóun burí dimurei le hariñagubei wügüriña úaraguatiña
    Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (to lánina aturiahani) (2024)
Lanwoun ariñahani
Garüdia Awisahatu Tasubudiragüdüñein Larúeihan Heowá (to lánina aturiahani) (2024)
w24 ǘrüwa-hati páh. 20-25

ATURIAHANI 12

UREMU 77 Leiti lidan aban ubóu búrigati

Redei wamá lidan larugounga, mama lidan luburiga

“Lídanñadün meha luburiga; anhein guentó, […] lídanhadün larugounga” (EFE. 5:8).

LE LUNBEI WATURIAHANI

Lidan aturiahani le, warihubei ka lan wafurendeirubei lídangiñe le lariñagubei apostolu Pábulu lidan Éfesuna kapítulu 5 dan le layanuhanbei luagu larugounga luma luburiga.

1, 2. a) Ídabuga, halía ani ka uagu labürüdoun apostolu Pábulu ligaradan houn kristiánugu ha Éfesubaña? b) Kaba álügüdahani ounabúa lidan aturiahani le?

KEI meha busén lubéi apostolu Pábulu líchugun dǘgüdaguaü houn líbirigu sun aniha lan adaürǘwa tidan aban muna uburugu Roma ani siñati meha lidin abisidahaña, aba labürühan saragu gárada houn. Houn kristiánugu ha Éfesubaña lóunaha aban tídangiñe, kéiburi lidan irumu 60 o 61 (Efe. 1:1; 4:1).

2 Sügühali meha yarafa lun 10 irumu lúmagiñe lásügürün Pábulu dan Éfesu apurichiha luma arufudahei uganu buiti (Adü. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21). Wéiriti meha hínsiñe líbirigu lun ani busenti meha líderaguniña lun úaragua hamá lun Heowá. Kati uagu labürüha houn kristiánugu anuadirúaaña hagía luagu larugounga luma luburiga? Ani ka gayaraabei hafurendeiruni sun kristiánugu lídangiñe adundehani le líchugubei houn? Lidan aturiahani le, lounabúba bián álügüdahani le.

LÍDANGIÑE LUBURIGA LIDOUN LARUGOUNGA

3. Ka hénpulu layusurubei Pábulu lidan Éfesuna kapítulu 5?

3 Ariñagati meha Pábulu houn kristiánugu ha uburugubaña Éfesu: “Lídanñadün meha luburiga; anhein guentó, […] lídanhadün larugounga” (Efe. 5:8). Yusu lumuti Pábulu larugounga luma luburiga kei hénpulu lun lafuranguagüdüni lueirin sánsiguaü le hadügübei kristiánugu ha Éfesubaña. Lidan furumiñe lúgaaru, ariha waméi ka lan uagu lariñaga houn “lídanñadün meha luburiga”.

4. Ka uagu gayara lubéi lariñawagún lídanñanu lan meha luburiga tánina relihión éfesuna?

4 Lídanñanu meha luburiga le tani relihión. Lubaragiñe meha hafurendeiruni éfesuna inarüni luma hadügagun houngua kristiánugume, afiñetiña meha luagu saragu arufudahani mama inarüniti luma luagu afiñeni le mébunati. Éfesuñoun meha ténpulu to adügǘboun tun bungiu Diana, lidan meha dan ligía, subudiwatu meha kei aban lídangiñe sedü katei buítimati le ubouagubei. Ñǘdüntiña meha saragu gürigia áhuduragua houn bandi guáriua ñein. Gíbeti meha seinsu hagañeirun alugurahatiña tirahüñü titenpulun Diana to lautu pülata (Adü. 19:​23-27). Lanwoun lira, subudiwatiña meha lílana fulasu ligía luagu gabiñarahadi hamá (Adü. 19:19).

5. Ka uagu gayara lubéi lariñawagúniwa lídanñanu lan luburiga éfesuna lidan ligaburi hanügüni habagari?

5 Lídanñanu meha luburiga ladüga liwiye hanügüni habagari. Wíyeti meha ligaburi hanügüni gürigia ha erederubaña uburugu Éfesu habagari ani mabusigaritiña meha lau liwiye ibagari ligía. Dandu isebáhari kei ligaburi háhuduragun buin liña meha lau magíaguni (Efe. 5:3). “Féridi hamaali habusigari”, mini lan dimurei le, magarihali lan meha houn hadügün sun luwuyeri iwiyei (Efe. 4:​17-19). Lidan amu dimurei, meberesegúntiña meha lau le hadügübei ani masaminaruntiña meha mosu lan haguserun ligibugiñe Heowá. Kei meha ibidiñe lubéi houn ka lan buídubei lumoun le wuribabei, aba lariñagun Pábulu houn darugu liña lan meha lau hasaminan ani ua lan “ibagari le ñǘbuinbei lúmagiñe Bungiu hadan”.

6. Ka meha uagu lariñaga Pábulu houn éfesuna “lídanhadün larugounga”?

6 Furihaña meha hádangiñe éfesuna hagía lídangiñe luburiga ligía, ligíati lariñagunbei Pábulu houn: “Kei lídanñadün lan aban luma Wabureme, lídanhadün larugounga” (Efe. 5:8). Gumeseeña meha afalarei le tariñagubei Lererun Heowá lidan habagari, le meha ítarabei kei larugounga le adundehabaliña (Sal. 119:105). Ígira hamaali meha échuni le tani relihión mama inarünitu lúmati liwiye ibagari le meha hanügübei. Áyeiha hamuti meha Bungiu ani adüga hamuti sun hayaraati lun háhuduragun lun luma lun hagundaaragüdüni (Efe. 5:1).

7. Ida liña genegegua lan le gádanbaliwa luma le meha gádanbaliña kristiánugu ha Éfesubaña?

7 Ítarameme, lubaragiñe meha wafurendeiruni inarüni, lídanñadiwa meha luburiga tánina relihión mama inarünitu luma liwiye ibagari. Másiñati añahein lan meha wádangiñe efeduha wamuti fedu le ñǘbuinbei tídangiñe relihión mama inarünitu, o winwan wamá lidan magíaguni. Danti le wasubudirunbalin Heowá, aba wasansiruni ligaburi wabagaridun ani aba wagumeserun afalarei lilurudun luáguti le buídubei lumoun le wuribabei. Ani adügaali katei le lun wasagarun saragu buiti lídangiñe (Isa. 48:17). Íbini ítara, anihein dan hénrengu lan woun wakipuragun woungua dise luéi luburiga luma lun wasigirun keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga. Ariha wamá ida luba lan wibihini katei le.

Fiu iyawaü lidan aban: 1. Lábürühaña apostolu Pábulu aban gárada sun aniha lan güragu luma aban súdara rómana lau güringüri. 2. Tiyawa aban binadu kopia tani gárada to labürühaboun apostolu Pábulu houn kristiánugu ha Éfesubaña.

Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0

Dimurei lánina ínsiñeni le labürüdübei Pábulu houn éfesuna, húugili woun uguñe weyu. (Ariha huméi párafu 7).b


DISE WAMÁ LUÉI LUBURIGA

8. Según Éfesuna 5:​3-5, ka meha lunbei madügün hamani éfesuna?

8 (Aliiha huméi Éfesuna 5:​3-5). Lun meha dise lan hakipuragun kristiánugu ha Éfesubaña houngua luéi luburiga lánina liwiye ibagari, mosu meha maha hamá lun échuni le aubei magundan lan Heowá. Lunti meha hadisedun, mámarügü luéi magíaguni, lunti meha giñe hadisedun luéi bulagiadi. Haritaguagüda lumutiña meha Pábulu lunti lan hadisedun sunsuinagubei luéi sun katei le, anhein meha busén habéi gafanran hamá “lidan larúeihan Kristu luma Bungiu”.

9. Ka uagu lunti lubéi wadisedun luéi furumiñeguarügü katei le gayaraabei lanügüniwa lidoun magíaguni?

9 Wagía sun, lunti giñe duari wamá lun madan lániwa burí “katei málati le hadügübei ha lánigubaña luburiga” (Efe. 5:11). Arihúaali furangu dan le lan lasigirun aban gürigia aganbaha o aríagua katei wíyeti le lánina magíaguni o ayanuha luagu, heigua lan lidoun figóu ligía (Agu. 3:6; Sant. 1:​14, 15). Kei hénpulu, lidan ítaga ageiraü, aba hadararun wuisiu Gefentiña aban páhina lidan Internet le lánina hadügǘn umadagu lun hóunahan ariñahani hámagua. Dan le hagumeserunbei, ayanuhatiña luagu katei le lánina Bungiu. Gama lumoun, murusun murusun aba lagumeserun hayanun adireira lidoun amu katei, darí lun luágurügaali lan agamariduni hayanuha. Dan lárigiñe, ariñagatiña saragu hádangiñe barǘ lániña ayanuhani luáguti katei wíyeti lun héiguadun lidoun magíaguni.

10. Ka labusenrubei Satanási libihin? (Éfesuna 5:6).

10 Hínsiñeti lun Satanási layuridaguagüdüniña gürigia lun ibidiñe lan houn ka lan buídubei lumoun le wuribabei (Isa. 5:20; 2 Ko. 4:4). Ligía maweiridun tubéi wanigi dan le houchun gürigia lun wafiñerun mariban lan le uágubei lariñaga Heowá wiye lan o aban lan magíaguni (2 Fe. 2:19). Ligía gibe tubéi pelikula, luma programa le áfuachubei tidan bigibigitu luma lidan Internet to ínchahabaliña gürigia lun hadügün katei le múaranbei luma lilurudun Heowá. Busenti Satanási lun wasaminarun mariban lan échuni wíyeti luma liwiye ibagari le kamanibei hadan gürigia uguñe weyu ani ru lan ugundani (aliiha huméi Éfesuna 5:6).

11. Ítara kei warihini lidan tikesin Angela, ka uagu súdini lubéi lun wafalaruni adundehani le lídanbei Éfesuna 5:7? (Ariha humóun giñe iyawaü).

11 Busenti Satanási lun wóundarun hama gürigia ha adügübaña lun hénrengu lan woun lun gaganbadi wamá lun lilurudun Heowá. Ligía lariñagunbei Pábulu houn éfesuna lun móundaragun hamá hama gürigia ha adügübaña katei wuribati. Ariñagati houn: “Direi humá lubeiti hawéi gürigia ítaratiña” (Efe. 5:7). Mosu duaritima wamá sügǘ meha hau éfesuna. Ka uagu? Ladüga uguñe weyu gayaraati giñe wásügürün dan hama gürigia dandu dan le wadunragun hama kei luéigiñe Internet. Afuranguagüda tumuti aban íbiri ásiana gíritu Angelaa ida liña lan tíchugun fe luagu dencha lan páhina lánina hadügǘn umadagu, ariñagatu: “Murusun murusun, aba lasansirun nisaminan. Chülüti dan lun nasaminarun mariban lan gamadagua nan hama gürigia ha minebenti adundehani le tídanbei Bíbülia houn. Lau lásügürün dan, aba natatirun asaminara mariban lan nanügün aban ibagari le iyereegubei lun Heowá”. Ma lubuidun aba lan híderagunu wéiyaaña lidan afiñeni lau saragu ínsiñeni lun tadügüni asansiruni le temegeirubei! Ariñagatu: “Guenlé, mabuinchagüdün naali nisaminan lau katei le lídanbei páhina burí le, lubaragiñe lira, buíngüda numuti lau le hínsiñebei lun Heowá”.

Fiu iyawaü lidan aban: 1. Aban íbiri nibureingiru tarihiñein uganu le achülürübei lidoun tigagamurun lídangiñe páhina le lánina hadügǘn umadagu. 2. Tuguyaméme íbiri tapurichihaña tuma aban íbiri, biángubei hagía hayanuhaña hayeina hagía.

Mama sun umadagu lun híderaguniwa lun gaganbadi wamá lun Heowá. Kábati hádangiñe wanúadira? (Ariha huméi párafu 11).


12. Ka lunbei wadügüni anhein busén wabéi lun gaganbadi wamá lun lilurudun Heowá?

12 Íbini ariñaga lan ubóu buidu lan sun luwuyeri magíaguni; wagía lubúeingu Bungiu, subudi wamuti luagu iyeeni lan lira (Efe. 4:​19, 20). Álügüdagua wamá woungua: “Adüga numuti san sun niyaraati lun móundaragun nan saragu hama nupaanágu lidan wadagimanu o leskuelarugu o hama amu gürigia ha minebenbei lilurudun Heowá houn? Ganigiti nan san lun nadimurehan luagu nafiñen íbini hariñagun gürigia mineben lan le hasaminarubei amu nun?”. Luagu amu oubaü, ítara kei lariñaguni 2 Timotéu 2:​20-22, mosu giñe duari wamá dan le wanúadiruniña wamadagu lidan damuriguaü. Haritagua waméi mámaba lan súngubei hagía íderaguawa lun úaragua wamá lun Heowá.

ÍTARAMEME WAMÁ “AGABURIDA […] KEISI GÜRIGIA HA ÉIBUGUBAÑA LIDAN LARUGOUNGA”

13. Ka mini lubéi dimurei “agaburida humá keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga”? (Éfesuna 5:​7-9).

13 Lárigiñe lariñagun Pábulu houn kristiánugu éfesuna lunti lan hadisedun luéi luburiga, ariñagati houn: “Agaburida humá keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga” (aliiha huméi Éfesuna 5:​7-9). Ka mini lubéi le? Lidan fiu dimurei, lun hóuserun súnwandan keisi aban kristiánu inarüniti. Lun wibihini, mosu wadügün saragu katei. Aban lídangiñe, mosu waliihanu ani aturiaha wamounme Bíbülia sagü weyu tuma wani agumeiraguagüdüni. Danme le wadügüni, ténitima wamá lun hénpulu le líchugubei Hesukrístu, le “lilanpunbei ubóu”, luma lun larufudahan (Huan 8:12; Ari. 6:23).

14. Ida luba líderaguniwa sífiri sandu?

14 Anhein busén wabéi wasigirun éibuga “lidan larugounga”, megei wamuti lídehan lani Bungiu sífiri sandu. Ka uagu? Ladüga mégeiwati saragu áfaaguni lun wakipuragun woungua harumañu lidan ubóu le buinbei lau iwiyei (1 Tesa. 4:​3-5, 7, 8). Gayaraati líderaguniwa sífiri sandu lun wararamun lun saminaü luma lichú aau le lánina ubóu le, le múaranbei luma lilurudun Bungiu. Gayaraati giñe líderaguniwa lun gürigia wamá ha “areidatiña, suruti habagari, [ani ha] hínsiñeti inarüni houn” (Efe. 5:9).

15. Ka lunbei wadügüni lun weresibirun sífiri sandu? (Éfesuna 5:​19, 20).

15 Ariñagati Hesusu líchuguba lan Heowá sífiri sandu houn ha amuriahabalin (Luk. 11:13). Resibi wamuti sífiri sandu dan le wamuriahani luma Heowá lidan furíei. Weresibirubei giñe dan le walawahani Heowá lidan adamuridaguni úara hama wábirigu (aliiha huméi Éfesuna 5:​19, 20). Líderagubadiwa sífiri sandu lun wanügün aban ibagari le aubei lagundaara Bungiu.

16. Kaba íderaguawa lun wanúadirun buidu? (Éfesuna 5:​10, 17).

16 Dan le lunti lan wanúadirun aban katei súdiniti, lunti wasubudiruni “ka lan lugundanbei Wabureme” Heowá, ñéingiñemeti gayaraahalime wadügüni le lunbei wadügüni (aliiha huméi Éfesuna 5:​10, 17). Dan le wáfaagun lun wadarirun adundehani tídangiñeti Bíbülia le lunbei lahuudun woun lidan le gádanbaliwa, wóuchuña wasubudiruni ka lan lasaminarubei Heowá luagu katei ligía. Dan le wafalaruni adundehani burí ligía, gayaraabei wanúadirun buidu.

17. Ida luba wayusuruni wadaani buidu? (Éfesuna 5:​15, 16; ariha huméi giñe dibuhu).

17 Ínchaha lumutiña giñe Pábulu kristiánugu éfesuna lun hayusuruni hadaani buidu (aliiha huméi Éfesuna 5:​15, 16). Hínsiñeti hamuga lun “Mafia” larihiniwa beresegu lidan katei le lánina ubóu le darí lun madaani wamá lun weseriwidun lun Bungiu (1 Huan 5:19). Gayaraati hamuga ménrengun lan woun wáluahan seinsu, waturiahan o wíchuguni wadagimanu furumiñe lubaragiñe waganwoundagüdüni weseriwidun lun Heowá. Anhein hamuga asusereda katei le woun, ábanbei hamuga seini lira luagu wáyeihañein lan ligaburi lisaminan ubóu le. Lau sun mama lan aban katei wuribati seinsu, waturiahan o wawadigimaridun, moun lumuti wíchuguni lidan furumiñeti lúgaaru lidan wabagari. Lun wasigirun “agaburida […] keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga”, mosu wayusuruni wadaani “lidan katei buiti”, mini lan le, lunti lan wetenirun lun katei le súdinitimabei.

Hapurichihaña kristiánugu lidan furumiñeti sígulu lidan aban üma Éfesu le buinbei hau gürigia.

Resibi hamuti kristiánugu ha Éfesubaña adundehani lun hayusuruni hadaani buidu. (Ariha huméi párafu 17).


18. Ka ladügübei Donald lun layusuruni lidaani buidu?

18 Áluaha wamá chansi lun waganwoundagüdüni weseriwidun lun Heowá. Ligía meha ladügübei Donald, le awinwandubei Suru Áfürika. Ariñagati: “Aba nakutihani le gádanbalina ani aba nayumuragun lun Heowá lun líderagunina aganwoundagüdei neseriwidun lun. Amuriahatina luma lun líderagunina adarira aban wadagimanu le lunbei líchugun dan nun lun naganwoundagüdüni napurichihan. Ani lau lídehan Heowá, darí numuti. Ligíati nagumeserunbei eseriwida lidan dan dayarüti au tuma nani weiriou”.

19. Ka lunbei wadügüni lun wasigirun “agaburida […] keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga”?

19 Chóuruti ídeha tan gárada to meha labürüdüboun Pábulu houn Éfesuna lun úaragua hamá lun Heowá ani gayaraati giñe tíderaguniwa. Ítara kei warihini, íderagua tumutiwa lun buidu lan isebáhari hama umadagu ha wanúadirubaña. Ínchaha tumutiwa giñe lun aban wamá aturiahatiña Bíbülia buítiña, ítararügübei ladundehaniwa larugounga lánina inarüni. Lanwoun lira, haritaguagüda lumutiwa súdini lan sífiri sandu, lugundun, íderagua lumutiwa lun wáyeihan igaburi buiti. Ánhawa afalarei ladundehan Pábulu, gayaraabei wagundaaragüdüni Heowá lau le wanúadirubei. Lau wadügüni sun katei le, wadiseduba luéi luburiga le lídanbei ubóu le ani werederuba lidan larugounga.

KABA HÓUNABAGÜLE?

  • Ka mini lubéi “larugounga” luma “luburiga” le iridúbei lidan Éfesuna 5:8?

  • Ka lunbei wadügüni lun wadisedun luéi “luburiga” le lídanbei ubóu le?

  • Ka lunbei wadügüni lun wasigirun “agaburida […] keisi gürigia ha éibugubaña lidan larugounga”?

UREMU 95 Arugoungadeinatima liña lémeri inarüni

a Sánsiwaali fiu iri.

b LE ARIÑAWAGÚBEI TUAGU IYAWAÜ: Tiyawa aban binadu kopia tani gárada to labürühaboun apostolu Pábulu houn kristiánugu ha Éfesubaña.

    Garifuna | Biblioteca en Línea (2009-2025)
    Áfurida lídangiñe sesióun
    Agumesera sesióun
    • Garifuna
    • afanreinha huméi
    • Ligaburi larihín
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ida luba layusurún
    • Wani polítika
    • Laranserawagún dátosu
    • JW.ORG
    • Agumesera sesióun
    afanreinha huméi