Vana ni mawonelo a Txizimu mayelano ni wusuke

DITSHURI ti to wa ti londola tiningo a ti Jehovha a nga kuninga ni ku wa m’bonga ngu ku a ku tumelelako ku u ti thumisa. Ngu kuya ngu Bhiblia vhinya ni yona i ningo ya Jehovha. Yona yi khene: “Vathu va rambana kasi kuta tsaka ni vhinya yi tsakisa kuhanya.” (Ekl. 10:19; Mas. 104:15) Kambe, ti nga maha u di ti pfisisile ti to, ku ni vathu vamwani va ku ni txikarato ni wusuke. Hahanze keto, vathu hamafuni kotshe va ni mawonelo o hambana mayelano ni kusela wusuke. Se nji txani txi nga vhunako Mkristu ti to e maha txisungo txa wutxhari mayelano ni wusuke?

Ti si khataliseki to hi zumba hani mwendo mu hi nga kulela kona, tilava hi themba milayo ya Txizimu, Hi txi maha toneto hi nava ni wutomi wo tsakisa ngutu.

Ngu ha u nga thukako u di tiwoni ngu kona, vathu va vangi hamafuni kotshe va sela ngutu. Vamwani va dhunda kusela wusuke nguku va ti pfa va di rute. Vamwani va sela kasi kudivala wusiwana. Ka makhalo mamwani, m’thu wu a kotako kusela ngutu a wonwa kota m’thu wo banga ni mtamo.

Txo tsakisa Makristu ma mana mkongomiso wa lirando wa m’vangi wawe. Ngu txikombiso, Jehovha a womba-womba ngu wuyelo yo mbi tsakisa ngako hi txi sela ngutu. Ka Mavingu 23:29-35 hi nga gonda mayelano ni didevi ni wuyelo yo mbi tsakisa yi nga humelela ngu msana.a Didhota dimwani da Europa di dhanwako ku i Daniel, di khumbula nzila yi wutomi wa dona wu nga ti zumbisile tona mbimo yi di nga si se gonda mayelano ni Jehovha ni ku thumisa milayo yakwe. Dona di womba tiya: “Ani ni txi sela ngutu, ngu toneto ni mahile sisungo so mbi tsakisa ni ku wuyelo ya kona kha ya nga va yo tsakisa ni nyamsi ngako ni txi ema ni alakanyisisa ngu mhaka yoneyo, kha ni xalali.”

Makristu ma nga mahisa kutxani sisungo sa wutxhari ni ku vayilela mazunga? Tilava hi tumelela ti to mialakanyo ya Txizimu yi kongomisa sisungo sathu.

A hi woni ati Bhiblia yi ti wombako mayelano ni wusuke ni ku ngu kutxani vamwani va txi sela.

BHIBLIA YI WOMBA TXANI MAYELANO NI KU SELA WUSUKE

Bhiblia kha yi wombi ti to ti bihile kusela ngu kudinganisela. Kuwomba ditshuri yona yi womba ti to kusela vhinya ta tsakisa. Yi womba tiya: “Sela vhinya yako ngu mbilu ya yinene.” (Ekl. 9:7) Jesu mbimo yimwani a txi sela vhinya, ni ku malanda o thembeka a Jehovha ma mahile ti ti fanako.—Mat. 26:27-29; Luka 7: 34; 1 Tim. 5:23.

Bhiblia yi kombisa ti to ku ni kuhambana ka kusela nyana ni kuleva. Yona yi womba tiya: “Mi nga leveni ngu vhinya”. (Vaef. 5: 18) Yi tshumela yi womba kambe ti to “Sidhakwa . . . ni wamweyo kwakwe a no sikota kudya thomba ya Mfumo wa Txizimu.’’ (1 Vak. 6:10) Ti hakubasani ti to, Jehovha kha tsaki ngako hi txi sela ngutu ni ku leva. Hahanze ko etetela basi ati vathu va ti mahako, athu hi maha txisungo mayelano ni ku randa ka Txizimu.

Vamwani va pimisa ti to va nga sela ngutu va si levi. Kambe eto i phango ya hombe ngutu. Bhiblia yi womba hakubasani ti to awu a ti mahako ‘khumbi ya kusela ko pindisa’ a nga gwitisa kumaha tiphazamo ta hombe ni ku onhela Jehovha. (Tit. 2:3; Mav. 20:1) Jesu a hi txharihisile a txi ‘kwa mbi ti pimela ka wudevi’ ti ndi na tsivela m’thu ku e bela ka mafu a maphya a Txizimu. (Luka 21:34-36) Se, nji txani txi nga vhunako Mkristu ku e vayilela sikarato a si si nga vangwako ngu kusela wusuke?

PIMISA TI TO NGU KUTXANI U TXI SELA

I nga va phango kutumelela ti to wukhalo wu hi nga kulela ka wona wu gwesa mawonelo athu mayelano ni wusuke. Kota Makristu hi lava kumaha ati ti tsakisako Jehovha hambi ka sakudya ni ka so sela. Kumaha toneto ti kombisa wutxhari. Bhiblia yi hi khumbutisa tiya: “Ngu toneto mwendo ma dya mwendo ma sela mwendo mi thuma tihi ni tihi ti maheni ngu moya wa kudhumisa Txizimu.” (1 Vak. 10:31) Alakanyisisa ngu siwotiso siya kumweko ni matshina a milayo ya Bhiblia:

Ina ni sela kasi ku vamwani ve ni dhunda? Eksodha 23:2 yi womba tiya: “U nga londeti mtxawa.” Ahawa Jehovha a txi txharihisa Vaisrayeli kasi ku va si eteteli vathu va va nga si mu tsakisi. Txialakanyiso txonetxo txa thuma ni kwathu nyamsi. Ngako hi txi tumelela ku vathu ve txitxa mapimiselo ni sisungo sathu mayelano ni wusuke, hi nga gwitisa kutshuralela Jehovha ni matshina a milayo yakwe.—Var. 12:2.

Ina ni sela wusuke kasi kukombisa vamwani ti to ni txipila? Ka makhalo mamwani kusela ngutu wusuke ti tolovelekile ni ku ta tumelelwa. (1 Pedro 4:3) Kambe wona mlayo wa wutxhari awu hi wu manako ka 1 Vakorinto 16:13: “Wonelelani, mi zumba mi di tsani mu ka likholo, mi hanyisa txiwamna, mwendo mi va ni txibindi mi va ni mtamo.” Kambe ina wusuke wu nga vhuna m’thu ku e va txipila? Ahim-him. Wusuke wu nga maha ti to m’thu a si pimisi kwati hambi kwa mbi maha sisungo sa sinene. Ngu toneto kusela ngutu kha ti kombisi ti to m’thu txipila. Hahanze keto ti kombisa ti to txiphuku-phuku. Isaya 28:7 yi womba ti to vathu va va wekelelako ka wusuke va na onheka.

Mtamo wa ditshuri wu ta ngu ka Txizimu ni ku wu pata ‘kuwonelela ni ku zumba hi di tsani amu ka likholo.’ (Mas. 18:32) Hi nga maha toneto ngu ku hi zumba mbimo yotshe hi txi tiwonela ni ku maha sisungo a si si no vhikela wungana wathu ni Jehovha. Jesu a kombisile mtamo wonewo mbimo yi a nga ti hamafuni, ni ku vathu va vangi va txi mu xonipha nguko ene a ti ni txibindi ni ku tiemisela ku maha ta tinene.

Ina u sela kasi ku u divala sikarato so hambana-hambana? M’bhali mmwani wa masalmo a huhutetwe kubhala mapswi yawa: “Hagari ka sikarato si si nga ni talela mapimoni kwangu, awe [Jehovha] u ni khongotete, ni txi mana kutsaka.” (Mas. 94:19) Ngu toneto, ngako u txi vilela ngu txikarato txo kari themba Jehovha i singa wusuke. Nzila yimwani yo maha toneto ngu khongela ngutu ka Jehovha. Vamwani, va kombete txivhuno txa Mkristu wo vitwa dibanzani ni ku toneto ti va vhuni ngutu. Kuwomba ditshuri, Kusela kasi kuwonisana ni sikarato ti nga maha m’thu e guma mtamo kasi kumaha ta tinene. (Hos. 4:11) Dhaniyeli a wu hi nga womba-womba ngu ngene msana a womba tiya: “Ani ni txi xaniseka ngu mhaka yo vilela ni ku ti pfa mnando ni ku ni txi sela kasi kuwonisana ni txiemo txonetxo. Kambe sikarato sa mina si ti ko engetela niku ni luzile vangana vangu ni ku ni si ti woni ni di wa lisima.” Kambe nji txani txi nga vhuna Dhaniyeli? Ene a womba tiya: “Ni tumbute ti to ni txi lava Jehovha didhawa kwangu i singa wusuke. Ngu magwito ni sikoti kuwonisana ni sikarato sangu ni ku si xula.” Ditshuri ngu ti to Jehovha mbimo yotshe a ti emisete ku hi vhuna hambi ti txi woneka nga kha kuna nzila yo huma ka txiemo txi hi ku ka txona.—Vaf. 4:6, 7; 1 Pedro 5:7.

Ngako u txi tolovela kusela u nga xolisisa ti to tilava u maha kutxitxa kani mayelano ni makhambi ya u selako mwendo mpimo wu u selako. U nga tiwotisa tiya: ‘Ina m’thu wa hamwayani kwangu mwendo mngana wangu wa hafuhi a kombisile kukhatala mayelano ni nzila yi ni selako ngu yona?’ Xamulo i di ina, etxo txikombiso txa ti to awe wa kulisa mkhuva mwendo txikarato txi u nga si se ku txi tumbula. ‘Ina konku ni sela ngutu kupinda nzila yi ni nga txi sela ngu yona kale? M’thu wu aku ka txiemo txonetxo ti nga maha a si se kuva didevi kambe a nga thuka e va dona. ‘Ina na si kota kuzumba ni si seli ngu masiku a madotho mwendo a mangi?’ Ngako u txi tiwona ti txi kukaratela ti nga tikomba se u di di devi. Ka txiemo txonetxo ti nga lava u kombela txivhuno ka vadhokodhela kasi ku ve ku vhuna kuxula txiemo txonetxo.

Ngu mhaka ya sikarato si si nga humelelako ngu konaha ko sela, vamwani va sunga kwa mbi sela. Ni ku vamwani ti nga maha va si wu dhundi wusuke ngu ku va wupfa wu si tshambi. Ngako mwanathu a txi sawula kusela awe u nga kombisa wunene ni ku xonipha txisungo txakwe.

Ti nga maha u di ti mahete txisungo txa wutxhari mayelano ni mpimo wu u nga wu selako. Ti nga maha u sawula makhambi ya u nga selako, ti nga maha kumweko ngu divhiki mwendo kusela nyana mbimo yi u susulako. Vamwani va sungile kusawula wusuke wu va nga selako. Ngu txikombiso, kusela vhinya ni cerveja ngu kudinganisela, va si seli wusuke wo hisa. Ngako u txi tivekela mihingano yoneyo ti na ku hehukela ku yi londisa ngako u txi lava kusela. Mkristu wo vitwa a wu a ti vekelako mihingano yoneyo kha tilavi e va ni tingana ka ti vamwani va no ti pimisa.

Nda lisima ngutu ku ti tekela ha msungo a ti vamwani va ti pimisako. Varoma 14:21 yi womba tiya: “Ti tshurile ngako u si dyi nyama, u si seli vhinya, u si mahi txilo txihi ni txihi txi khuvekisako mkwanu.” U nga txi thumisa ngu nzila muni txialakanyiso txiya? Ngu ku kombisa lirando. Ngako u txi wona ti to mwanathu mmwani a na khuveka mbimo yi u selako wusuke, ina kha ti na mbi va tshuko kuvayilela kusela ngu ku khatala ngu mwanathu? Ngu nzila yoneyo u kombisa kukhatala ni ku xonipha matipfelo a vamwani, u txi lava ati ti tsakisako vamwani i si ngawe upune.—1 Vak. 10:24.

Hahanze keto, Ti nga maha wukoma wu di ni milayo mayelano ni wusuke ni ku ti hakubasani ti to Mkristu a na londisa milayo yoneyo. Ngu txikombiso, milayo yoneyo yi nga pata tanga yi m’thu a nga selako a di nayo, mwendo ku di ni mlayo awu wu tsimbako kutsimbitisa mmovha mwendo kuthumisa mitxhini yo kari msana ko sela.—Var. 13: 1-5.

Jehovha a hi ningile sihiwa so tsakisa ni ku tximwetxo txa sona mkhululeko wo sawula ti to hi na si thumisisa kutxani sihiwa soneso. Eto ti pata si hi no dya ni si hi no sela. Kha ti kanakanisi ti to ha kombisa kubonga ngu mkhululeko wonewo ni ku hi lava ku kombisa ku bonga ngu kumaha sisungo a si si tsakisako Jehovha.