Pagpaniid sa Kalibotan
Pag-abusar sa Droga sa Tibuok Kalibotan
Ang WHO (World Health Organization) nagabanabanang dunay abot sa 48 milyong tawo sa tibuok kalibotan nga nagaabusar ug sayop nagagamit sa mga droga. Nianang numeroha, mga 1.7 milyon ang nagiyan sa opio, 30 milyon nagatabakog cannabis, ug 700,000 nagagamit ug heroina. Gibanabanang kadtong nagiyan sa cocaine, nga karon giisip nga labing makapagiyang droga nga mabatonan, moabot sa minilyon. Sumala sa opisyales sa WHO, kining mga numeroha nagahawas lamang sa tumoy sa dakong yelo, sanglit limitado ang mabatonang impormasyon gikan sa daghang nasod.
AIDS Isip Armas?
Ang mga korteng kriminal sa Tinipong Bansa karon ginaatake sa mga kasong maylabot sa AIDS? Ang mga piskal nagapayl sa mga kiha batok sa “mga gikiha nga gihunahunang nagbaton sa sakit si kinsa nangluwa o nagpaak sa mga polis,” mitaho ang The National Law Journal. Sa tulo ka separadong kaso, ang mga piskal nagpakamatarong sa maong mga kiha tungod sa riyesgo sa pagkaylap sa makapatayng sakit. Sila nagtuong “ang AIDS ikapasa pinaagi sa laway kon kini makasulod sa bukas nga samad, mga mata o sapasapa sa dugo.” Ang usa ka abogado sa piskaliya miingon: “Kami dili buot moggukod ug mga tawo. Apan kon may mogamit sa sakit ingong armas nga pangatake, dili kami motugot niana.”
Suliran sa Haga sa Tungang Sidlakan
Ang usa ka suliran sa populasyon nagalungtad ubay sa Israeli-Sirya hunong-pusilay nga linya. Dili taliwala sa mga tawo—diyutay rag tawo ang lugar—kondili taliwala sa mga ilaga sa umahan. Ang gibanabanang 250 milyong ilaga nagapuyo dinha. Ang mga ilaga nagpatay sa ilang kaugalingon nga pinakyaw pinaagi sa paglukso ngadto sa mga suba ug sa mga pangpang sa Golan Heights. Sumala sa mga siyentipiko nga naniid kanila, ang mga ilaga nagagawing kinaiyanhon sa pagsulbad sa ilang suliran sa sobrang populasyon.
Bolkan Mimugnag Bag-ong Isla
Sa Lunes, Enero 20, ang usa ka isla natawo 750 milya (1,200 km) habagatan sa Tokyo. Ang ilalom-sa-dagat nga bolkan mibuto sa Kasadpang Pasipiko ug mipormag bag-ong isla nga daw pikas nga bulan. Sa pagka-Biyernes ang isla “mitubo“ ngadto sa mga 2,300 tiil (700 m) ang gitas-on gikan sa silangan ngadto sa kasadpan ug 650 tiil (200 m) ang gilapdon sa labing lapad nga bahin, ug kini “nagatubo“ pa, mao ang sulti sa Maritime Safety Agency sa Hapon ngadto sa Pagmata! Apan mahimong mawala ang bag-ong natawong isla. “Mitungha ang bag-ong mga isla human sa mga pagbuto sa bolkan sa samang dapit sa 1907-1908 ug sa 1914, apan sila nawala sa wala madugay,” matud sa Mainichi Daily News.
Pangyuhot sa Abanteg-Teknolohiya nga Kasangkapan
Ang kadalo mao ang pangunang tigpalihok sa pagpangyuhot sa abanteg-teknolohiya nga kasangkapan gikan sa Tinipong Bansa, mitaho ang The New York Times. Ang pipila niana gigamit sa pagsulay sa nukleyar nga armas. Ang langyawng mga gobyerno dili kinahanglang mogamit sa ilang kaugalingong mga trabahante sa sekretong serbisyo aron mabatonan ang teknolohiya sa U.S. sa ilegal nga paagi, matud ni Richard Roberts, usa ka tiktik sa U.S. Customs Service. Ipahibalo lang nila nga buot sa ilang nasod ang usa ka produkto ug sila andam mobayad sa kinalabwang salapi alang niana. “Ug ilang makuha kana,” matud niya, tungod kay “ang kadalo mosulod.” Kinsa ang mangyuhot? “Kadaghanan ang legal nga mga negosyante nga magpahimulos sa higayong makasapig dako,” matud sa usa ka luyoluyong U.S. nga abogado, ug siya midugang nga sila “maayog-pamatasan nga katawhan nga nagasimba.”
Hain ang mga Hayop?
Ang mga turistang nagabisita sa Aprikanhong mga parke sa kahayopan usahay mahiubos tungod kay dili makakitag igong ihalas nga kahayopan. “Ang usa ka dapit nga wala maghitok sa nagkadaiyang kahayopan,” matud sa South African nga magasing Fauna & Flora, “mahimong usa ka ilhanan sa maayong katimbang tali sa kahayopan ug sa kasagbotan.” Ang sobrang mga hayop magdaot sa kasagbotan ug magpahinabo sa pagkakankan sa yuta. Sa usa ka panahon, ang mga hayop ayamon may bug-os nga kagawasan sa paglakawlakaw, nga usa ka panalipod sa hayop nga ayamon ug sa kasagbotan. Karon, tungod sa gipiotang paglakawlakaw, pilian sa mga konserbasiyonista ang mga panon aron ang mga hayop ayamon dili mamatay sa masakit nga kamatayon gumikan sa gutom ug kauhaw.
Mahal nga mga Bukog
Ang pagdili sa bag-o pa sa pag-eksportar sa mga kalabera sa tawo gikan sa India nakaapektar nga grabe sa suplay niana sa Uropa, Tinipong Bansa, ug Hapon, nagtaho ang India Today. Ang maong limitadong mga suplay sa mga kalabera sa tawo misangpot sa mas mahal nga bili alang sa mga estudyante sa medisina, nga karon nagabayad ug abot sa $140 alang sa dili-tibuok nga kalabera nga sa nangagi mobilig menos sa $100. Bisan tuod ang India mao ang tigsuplay sa kalibotan sa mga bukog sa tawo sulod na sa kapin sa 50 anyos, ang pagdili gipahamtang tungod sa mga pangangkon sa “pagsakmit sa lawas” ug ubang mangil-ad nga mga buhat nga gihimo niadtong buot makasapi sa mga patay.
Pagkakatuohan sa Pagsusi Bahin sa Allergy
Ang $350 nga pagsusi sa dugo nga gitanyag sa Bio Health Centers misaad sa pagrekonosir sa pagkasensitibo sa usa ka tawo ngadto sa kapin sa 187 ka nagkalainlaing substansiya. Ang magasing Omni mitahong si Frank Golden, usa ka imbestigador sa FDA nga maduhaduhaon bahin sa kalamposan sa maong tanyag, nagpadalag sampol sa dugo sa baka ngadto sa sentro aron susihon. Makaiikag, ang kompaniya wala lang mapakyas sa pag-ila sa dugo ingong dili sa tawo kondili nagpahibalo sa imbestigador nga ang nagdonar allergic sa cottage cheese, yogurt, ug gatas sa baka!