Mga Batan-on Nangutana . . .

Angay Bang Moadto Ako sa “Prom”?

“Ang gabii sa prom kasagaran mao usab ang unang panahong ang imong mga ginikanan moingon kanimo, ‘Day, maglipaylipay ka. Magkita ra kita sa buntag.’”

“Mahinumdoman ko ang pag-adto sa usa ka sayaw sa eskuylahan diin duha lang ang tsaperon, ug sila wala gani magtagad sa mga batan-on.”

GIESTORYAHAN kana sa imong mga klasmet sa daghang bulan. Kon buot sabton, ang senior proma maoy kas-a-sa-tibuok-kinabuhing okasyon. Ug sanglit manamilit ka na man sa mga klasmet nga nailhan nimo sa daghang katuigan, natural nga basin gusto nimo nga atua ka didto. “Sukad gayod sa ako pang pagkatersero-anyo sa hayskul,” matud sa usa ka 18-anyos nga dalaga, “gusto gayod nakong motambong sa prom.”

Sa pila ka nasod ang senior prom​—usa ka pormal nga sayaw una sa paggraduwar sa hayskul—maoy usa ka tinuod nga timaan sa pag-uswag sa mga batan-on. Labaw pa kay sa yanong masadyaong okasyong sosyal, ang prom maoy usa ka madungganon ug karaang rituwal nga magtimaan sa pagsulod sa pagkahamtong. Matud sa magasing Seventeen: “Ang gabii sa prom kasagaran mao usab ang unang panahong ang imong mga ginikanan moingon kanimo, ‘Day, maglipaylipay ka. Magkita ra kita sa buntag.’ Ang pagkatua sa gawas sa tibuok gabii dili lamang gitugot​—gidahom nga kini maoy imong himoon.”

Dili kay ang tanang batan-on nagplano sa tibuok-gabiing sesyon sa kaduhaduhaang kagawian. Hinunoa, daghan nagapanan-aw lamang sa usa ka nindot romantikong kasinatian​—ang higayon nga mahimong modernong-adlawng Cinderella o Prince Charming! “Kini maoy sama sa panghanduraw,” matud sa 19-anyos nga Darcey. “Ang mga graduwado mokawas sa inabangan nilang limosen, magpaletrato, ug magpasigarbo atubangan sa ilang mga higala. Kini mao ang gutlo nga sila mahimong sentro sa katilingbanong pagtagad.”

Dili kaayo magarbohon sa estilo, apan popular usab, mao ang mga sayaw sa eskuylahan. “Matag karon ug unya, imong gikinahanglan ang usa ka okasyon aron maglipaylipay,” matud sa 15-anyos nga Jamey. Apan kon kaha ang pangdani mao ang sayaw, ang pagpangaon, o ang pag-ilis, kadaghanang batan-on mobati nga ang pag-adto nianang sosyal nga mga okasyon maoy usa gayod ka katungdanan. Ang ilang mga gikabalak-an lang maoy kon kinsa ang ilang eskorte, kon unsay isul-ob, ug sa unsang paagi sila makasapi aron magamit alang sa maong gabii. Apan adunay pila ka ubang butang nga kinahanglang imong tagdon.

Pagtan-aw Saylo sa Pangidlap

Si Jesu-Kristo mismo mitambong sa madungganong sosyal nga mga salusalo. (Itandi ang Lucas 5:29; Juan 2:1, 2.) Apan ang “mga hudyaka-bahakhak,” o “mapatuyangong mga parti,” gisaway diha sa Bibliya. (Galacia 5:21; Byington) Sa unang siglo, ang mga pagpatuyang nga dayag gibuhat sa mga pagano diha sa “mga buhat sa malaw-ay nga kagawian, mga kaulag, mga paghinobra sa bino, mga hudyaka-bahakhak, mga bangga sa inom, ug supak-sa-balaod nga mga pagsimbag diyosdiyos” maoy kasagaran. Busa ang mga Kristohanon gipasidan-an batok sa pagtambong niadtong way-pugong nga mga panagtapok.​—1 Pedro 4:3, 4.

Komosta ang mga prom ug mga sayaw sa eskuylahan? Ang pipila tingali organisado ug may nagdumala, sa ingon kontroladong mga okasyon. Ang magubtanong kagawian tingali wala idasig ug husayon dayon kon kini mahitabo. Apan luyo sa pangidlap ug kamadanihon sa daghan​—kon dili kinabag-an—​nga mga prom, sagad nagpahipi ang espiritu sa panaghudyaka.b “Adunay daghang seksuwal nga imoralidad ug pag-inom,” mitug-an ang usa ka tin-edyer sa Pagmata! Ang alkoholikong mga ilimnon tingali sa opisyal gidili. Apan ang daghang pag-inom tingali magpadayon diha sa mga dapit-hugasanan, ilalom sa hagdan, ug mga parkingan.

Ang Bibliya nagpasidaan: “Ang bino matamayon, ang makahubog nga ilimnon sabaan.” (Proverbio 20:1) Idugang niana ang mahudyakaon o mahilayong musika, patuyang nga sayaw, dulom nga suga, ug ang panon sa mga batan-on nga tingali walay pagpabili sa mga prinsipyo sa Bibliya, ug ikaw nakabaton sa mga sangkap alang sa panaghudyaka. Makasalig ka ba sa mga tsaperon sa paghupot sa kontroladong kahimtang? Dili kanunay. Usa ka tin-edyer nga ginganlang si Charles miingong prangka: “Walay ginabuhat ang mga tsaperon.” Dili makataronganon? Dili sumala sa batan-ong si Darcey, kinsa miingon: “Mahinumdoman ko ang pag-adto sa usa ka sayaw sa eskuylahan diin duha lang ang tsaperon, ug sila wala gani magtagad sa mga batan-on.”

Pagaadmitahon nga diha sa ngitngit nga sayawanan o gymnasium halos imposible bisan sa labing buotang mga tsaperon ang pagkontrolar sa panon sa mga batan-on nga determinadong ‘maglipaylipay.’ Ingong sangpotanan, ang damgo sa usa ka romantikong gabii daling mabalhin ngadto sa usa ka makalilisang nga kasinatian. “Adunay daghang away,” matud sa usa ka tin-edyer nga babaye.

Makapakompromisong mga Situwasyon

Tinuod, dili tanang prom o mga sayaw sa eskuylahan mosilaob ngadto sa kapintasan. Sa gihapon, adunay tinuod kaayong kapeligrohan nga basin mahatumpawak ka ngadto sa lagmit makapakompromisong situwasyon. Nahinumdom ang usa ka batan-ong babaye: “Sa dihang makigsayaw ka sa mga batan-ong lalaki nga magkadapat ang mga aping, ang ilang mga kamot mangarawkaraw sa lainlaing mga bahin sa imong lawas. Sila nagdahom nga ikaw mouyon ra niana!” Dili ka ba makalikay nianang sulirana pinaagi lamang sa pagpalayo sa uban? Tingali. Apan kasagarang kana mas sayong sultihon kay sa buhaton.

Pananglitan ikaw moadto nga walay kauban o moadto kauban sa usa ka grupo sa mga higala. Usa ka tin-edyer nagpahinumdom kanamo: “Ang pila ka lalaki atua didto nga walay paris nga kadeyt, ug mosulay sila sa pagpakigparis sa labing daghang babaye kutob sa ilang maarangan.” Basin usab adunay ubay-ubayng agresibong babaye didto. Ang usa ka batan-ong mag-inusara sa pag-adto dali nga mahimong tumong sa wala-kagustohing pagtagad.

Sa laing bahin, ang pagpakuyog sa usa ka isigkamagtutuo isip eskorte makamugnag ubang mga komplikasyon. Kon buot sabton, ang panagdeyt giisip nga butang seryoso sa mga Saksi ni Jehova karong adlawa.c Ug bisan pag nakapaneguro ka nga ang imong eskorte walay romantikong interes kanimo, sa unsang gidak-on siya magsilbing usa ka tinuod nga panalipod? Miingon ang 19-anyos nga si Lora: “Unsay mopugong sa uban sa pagpakigbayloayg mga paris sa sayaw samtang kamo magasayaw​—o sa paghangyo nga makigdeyt ka kanila? Unya unsa may mahitabo?” Ang kulba, bakikawng situwasyon dali nga maugmad.

Dili pagakalimtan, usab, mao ang kapeligrohan sa pagpaluag sa imong moral nga mga sukdanan ug pagkalangkit sa espiritu sa okasyon mismo. Ang daotang mga panag-uban tinuod “nagadaot sa mapuslanong mga batasan.” (1 Corinto 15:33) Miangkon ang 18-anyos nga ginganlang Nick: “Bisan pag duha ka Saksi ni Jehova magkauban sa pagtambong sa sayaw, sila daling matukmod sa pagbuhat kon unsay ginabuhat sa uban.”

Inigkahuman sa Parti

Hinuon, kasagarang ang tinuod nga mga suliran motungha human sa parti. “Ang pila moadto sa usa ka otel o sa balay sa laing tawo,” matud sa batan-ong si Tanya. Midugang si Yolanda: “Gituohan nga magpabilin ka didto sa tibuok gabii. Kana maoy bahin sa tradisyon.” Ang mga droga, alkohol, ug pakigsekso basin mahimong bahin usab sa tradisyon sa prom. Hinuon, sa pagkabuntag ang usa ka batan-on mahimong may gitulisok nga konsensiya, menos nga pagtahod-sa-kaugalingon, ug tinuod kaayong kahadlok nga mamabdos​—o sa AIDS.

Nan, kasagaran gayod nga ang mga prom ug mga sayaw sa eskuylahan dili makatuman sa ilang panaad sa romansa ug maayong kalingawan ug mous-os ngadto sa gubot nga mga parti, mga panaghudyaka. Gipahinumdoman kita nga si propeta Isaias sa iyang adlaw nagpahayag sa pagkadili-uyon sa Diyos sa mga panagtapok nga milungtad “hangtod sa kangitngitan sa kagabhion.” Ang mga parti kompletog alkoholikong mga ilimnon ug musika​—“alpa ug kinuldasang tulonggon, tamborin ug plawta.” Kalingawan? Walay duhaduha. Apan si Isaias miingon mahitungod sa mga tigtambong sa parti: “Ang binuhatan ni Jehova wala nila tan-awa, ug ang buhat sa iyang mga kamot sila wala makakita.”​—Isaias 5:11, 12.

Oo, ang pagkalangkit sa usa ka parti uban sa mga batan-on nga wala magpabili sa hunahuna sa Bibliya mahimong may seryosong mga kapeligrohan. Tinuod, dili tanang ingong mga okasyon mahimong mga panaghudyaka, ug ang mga kahimtang magkalain sa tibuok kalibotan. Busa ikaw ug imong mga ginikanan kinahanglang mohukom kon kaha angay ba nga ikaw motambong. “Lisod gayod,” miadmitar ang usa ka batan-ong babaye, “tungod kay ang prom madanihon, ug makapatental kaayo. Kini mao ang sentro sa tibuok tuig!”

Apan ang paghisgot niana uban sa imong mga ginikanan o hamtong nga Kristohanon makatabang sa pagtin-aw sa mga butang. Tagda: Kinsa ang motambong sa sayaw? Unsa unya ang matang sa pagdumala ang anaa? Ang alkoholikong mga ilimnon idulot ba? Unsang matang sa musika ang ipatokar? May mga suliran ba sa miaging katuigan? Unsay pag-isip sa uban sa pagkahimong bahin sa maong okasyon​—ilabina sa isigka-Kristohanon? Ang pagtambong ba makabutang ug kapandolan sa pipila?​—1 Corinto 10:23, 24, 32.

Tungod sa tanang sulirang nalangkit sa mga prom ug mga sayaw sa eskuylahan, ang Kristohanong mga batan-on mokonsulta sa ilang mga ginikanan ug lagmit mohukom nga dili motambong. Apan dili ba ang imong graduwasyon maoy usa ka kalamposan nga ikapasigarbo? Siyempre! Hinuon, lagmit ikaw makakitag mas luwas nga paagi sa pagselebrar, tingali pinaagi sa pagpakig-ambit sa imong kalipay uban sa kaubang mga Saksi. Pananglitan, ang imong pamilya tingali mohukom sa paghikay ug kasarangang panagtapok o salusalo. Sa dihang ang maong mga salusalo himoong igoigo sa gidak-on ug organisado kaayo, talagsa rang motungha ang seryosong mga suliran.d

Ang maong panagtapok tingali walay pangidlap ug kamadanihon sa usa ka pormal nga sayaw sa eskuylahan. Apan kini mahimo gihapong sadyang okasyon​—libre sa mga lit-ag nga tingali ihatag sa usa ka prom o sayaw sa eskuylahan. Labing maayo sa tanan, ikaw mahiuyon sa mga pulong ni Pablo sa 1 Corinto 10:31: “Kon kaha ikaw nagakaon o nagainom o nagabuhat sa bisan unsang butang, buhata ang tanang butang alang sa himaya sa Diyos.”

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 21]

Ang mga tsaperon halos imposible nga makakontrolar sa gawi sa tanan nga nagatambong