Pagbansay nga ang Imong Tumong Mao ang Diyosnong Debosyon

“Bansaya ang imong kaugalingon nga ang diyosnong debosyon mao ang imong tumong.”—1 TIMOTEO 4:7.

SIYA ang labing maayong magdadagan sa tem sa iyang dula. Ang nangaging mga kadaogan nakahatag kaniyag nasodnong ranggo. Busa gidahom nga siya makadaog nianang iladong bangga sa dagan. Ugaling, sa kahiubos sa iyang magbabansay, kaubang mga magdadagan ug siya mismo, siya midagan sa labing maot nga lumba sa iyang karera. Ngano? “Nahinay ang akong pagpraktis ug mihunong ako sa pagbansayg maayo,” miangkon ang dalaga, nga naulaw kaayo. “Gisulayan sa akong magbabansay ang pagduso kanako sa pagbansay pag maayo ug gipasidan-an ako, apan wala ako mamati.” Tungod kay siya napakyas sa pagbansay sa tukma wala niya maangkon ang kadaogan nga maoy iyang gitumong.

² Ingong Kristohanon, ilabina kon ikaw batan-on, ikaw may hinungdanon usab nga pagbansay. “Bansaya ang imong kaugalingon nga ang imong tumong mao ang diyosnong debosyon.” (1 Timoteo 4:7) Ang Gregong pulong alang sa “bansaya” (gy·mnaʹzo) nagbatbat sa hago ug kadaghanan masakit nga mga ehersisyo nga buhaton sa mga atleta diha sa gymnasium. Busa, mahitungod sa diyosnong debosyon ug sa mga ganti niini, si apostol Pablo midugang: “Sa maong katuyoan kita nagabudlay ug nagapanlimbasog.” (1 Timoteo 4:10) Kining kinahanglanong hiyas dili kay motunghang kinaiyanhon o motakod gikan sa diyosnong mga ginikanan. Apan unsang mga tikang ang imong pagakuhaon? Ang mga Kristohanon sa tanang panuigon angay mahibalo.

Maayong Pagpakigkomunikar sa Diyos

³ Sanglit ang kinasingkasing nga pagpabili sa mga hiyas ni Jehova nalangkit sa diyosnong debosyon, kinahanglang imong mailhan kon unsa gayod siya. Si Jehova nagapahibalo niini diha sa Bibliya. Apan kinahanglang maampingon mong tun-an ang iyang Pulong ug ang mga basahong gipasukad sa Bibliya, nga pinaagi niana mahimong “gibuhi sa mga pulong sa pagtuo ug sa maayong pagtulon-an.” (1 Timoteo 4:6) Ang maong pagtuon motabang kanimo sa pagkakita “sa pagkamaayo ni Jehova.”—Salmo 27:4.

⁴“Kon labaw ang imong mahibaloan bahin kaniya ikaw mobating labi pang suod kang Jehova,” mipahayag ang usa ka 22-anyos, bug-os-panahong magsasangyaw (payunir). “Kon ako mobasa sa mga tagna ug akong masabot nga sila nangatuman, ako mahibulong kaniya. Ang personal nga pagtuon mao gayod ang nagatabang kanako.” Ang usa ka 16-anyos, kinsa mibatig grabeng depresyon, misulat mahitungod sa usa sa mga artikulo diha sa seryeng “Mga Batan-on Nangutana” nga makitang regular diha sa Pagmata! nga magasin: “Sa panahon gayod nga ako nawad-an sa tanang paglaom, kining artikuloha migawas. Ako nahinam pag-ayo nga kana wala ko ikabutang! Tungod niadto gibati ko nga labi pang suod kang Jehova, ug akong naamgohang siya nakasabot ug matinagdanon kaayo kanako. Gibati ko karon nga ako makasagubang.”a Gitino mo ba ang pagbasa sa matag isyu sa atong mga magasin? Bisan pag gikinahanglan ang panlimbasog, nagagahin ka bag panahon sa pagpakaon sa imong hunahuna ug kasingkasing pinaagi sa personal nga pagtuon sa Bibliya? Pinaagi sa paghimo sa imong kaugalingong panukiduki, imo gayong mapamatud-an sa imong kaugalingon nga anaa nimo ang kamatuoran. Dihang ang maong kahibalo moabot sa kasingkasing, kana tinong mopalihok kanimo, kay kini mao “ang pagtulon-an nga sibo sa diyosnong debosyon.”—1 Timoteo 6:3; Roma 12:2.

⁵ Ang maayong pagpakigkomunikar sa Diyos nagalangkit usab sa kinasingkasing ug ispisipikong mga pag-ampo. Kini motabang sa pag-ugmad sa personal nga pagpakighigala kang Jehova. Kon makahimo kag mga sayop, maandam sa pagpangaliyupo sama sa gibuhat ni David: “Ang mga sala sa akong pagkabatan-on ug ang akong mga pagsukol ayaw paghinumdomi.” (Salmo 25:7, 11) Ug hibaloi nga ikaw iyang pasayloon kon ikaw mahinulsolon. Tun-i ang pagdugay sa pag-ampo, nga imong ihabwa ang sulod sa imong kasingkasing. Usa ka batan-on, bisan pag gimatuto sa diyosnong panimalay, nagpapugong sa iyang pagkanganga sa pagkalangkit sa matuod nga relihiyon. “Unya usa ka gabii,” mibutyag kining 22-anyos, ‘miampo ako kang Jehova, ‘Tabangi ako aron ako magmatinguhaon sa pag-alagad kanimo, ug dili lamang kay buot kana sa mga ansiano o sa akong mga ginikanan.’” Pagkadako sa kausaban sa iyang kinabuhi! Bisan pa sa iyang pagkanganga, siya bug-os nalangkit sa ministeryo. Sa pagkamalipayon siya nagpahayag, “Ako labaw pang nagasalig kang Jehova karon tungod kay ako nahibalo nga siya kanunay motuman.”—Salmo 62:8.

⁶ Usa ka Kristohanong batan-on miampo nga linain bahin sa iyang mga plano sa pagpayunir. Sa gidungog ang iyang mga pag-ampo, siya mipatugbaw: “Nasayod ako nga si Jehova tinuod ug siya matinagdanon kanako! Sa una naghunahuna ako nga ako may relasyon uban kaniya, apan karon siya labawng samag higala—ang labing suod nga higala.” Si Jehova dili motubag kanunay sa kahibulongang paagi, apan kon ikaw tim-os ug nagalihok nga nahiuyon sa imong mga pag-ampo, imong mapabilhan ang iyang mahigugmaong paggiya.—Salmo 145:18.

Batoni ang Maayong Tanlag

⁷ Sa giawhag ni Pablo si Timoteo sa pagpadayon sa “pagbaton . . . ug maayong tanlag,” nasayod ang apostol nga gikinahanglan niana ang hugot nga panlimbasog. (1 Timoteo 1:19) Ngano man? Ang atong tanlag maoy atong hinatag-sa-Diyos nga katakos sa pagsusi sa atong kaugalingon ug paghukom sa kon unsay atong nahimo o ginapalandong nga himoon. Kini mahimong ‘makasumbong’ kanato, nga magsaway sa atong buhat nga makapasakit, o ‘makapangulipas’ kanato, nga magauyon sa atong ginabuhat ingon nga kana matarong. (Roma 2:15) Apan kon kana matuis, kana makapadalag daot nga mga mensahe. Ang pipila nga may daot nga mga tanlag mahimong molihok samag mapintas nga mga hayop, apan ang ‘tingog sa kahiladman’ dili ‘magsumbong’ kanila. Sila “sa dayag makapahayag pa nga sila nakaila sa Diyos” apan “nagapanghimakak kaniya pinaagi sa ilang binuhatan.” Sa unsang paagi makabantay ka batok sa pag-ugmad ug daot nga tanlag?—Tito 1:10-16.

⁸ Gisultihan ni Pablo si Timoteo nga ang pila ka Kristohanon “nagsalikway” sa ilang maayong tanlag pinaagi sa ‘pagpatalinghog sa bakak nga mga sugilanon’ ug sa “walay pulos nga mga sinultihan nga nagalapas kon unsay balaan.” (1 Timoteo 1:4, 19, 20; 6:20; 2 Timoteo 2:16-18) Tungod kay sila nagpatalinghog niining mga butanga, ang ilang pagtuo nagun-ob, ug kana misangpot sa espirituwal nga pagkalunod. Bisan pa niana, gipadayag ni Pablo nga ang ubang mga butang gawas sa apostatang mga pagtulon-an maoy “supak sa makaayo nga pagtulon-an.” Sa 1 Timoteo 1:9, 10 siya naglista sa mga butang sama sa pagpatay, pakighilawas, ug homoseksuwalidad.

⁹ Karong adlawa ang sine ug mga salida sa TV ingon man ang mga basahon natuhop sa kabangisan ug seksuwal nga imoralidad. Kon atong pakan-on ang atong kaisipan niana, ang atong tanlag inanay mahimong kubalan. Kini nahitabo sa usa ka batan-ong Kristohanong parisan nga nakahimog pakighilawas sa dayon na sa ilang adlaw sa kasal. “Sa akong hunahuna kadto maoy tungod sa among gitan-aw sa TV,” miangkon ang batan-ong babaye. “Imong makita ang mga tawo nga kanunay nagahikapay sa usag usa, mao nga mopatim-aw nga kana dili daotan. Maanad ka niana. Busa among gisugdan ang pagbuhat niana. Kon nakahunahuna unta ako unsa kana ka daotan!” Sa wala niya hiamgohi kana, nawad-an siya sa iyang maayong tanlag. Ang batan-ong lalaki midugang: “Ako usab may suliran sa masturbasyon, ug kini makapahabol sa imong tanlag nga dili kaayo lisod ang pagbuhat sa paghikapay sa usag usa ug dayon sa kataposan sa pagbuhat sa pakighilawas.” Bisan tuod maorag sila naghatag ug maayong panig-ingnan sa uban, ang ilang gitan-aw ingong kalingawan, uban ang tinagong mahugawng batasan, naglihok paingon sa paghimo sa ilang tanlag nga dili mobati sama rang ang unod kubalan pinaagi sa subsob nga pagdut-oy sa nagbaga nga puthawng igpapatik.—1 Timoteo 4:2.

¹⁰ Ang imong tanlag sa susama ba dili na mobati tungod sa imong ginatan-aw o ginabasa ingong kalingawan? Nagapanlimbasog ka ba gayod sa pagbuntog sa daotang batasan nga makahugaw sa imong tanlag? Alang sa imong panalipod makahimo kag positibong aksiyon pinaagi sa pagbasa—ug pagbasa pag-usab—sa binase-sa-Bibliya nga mga basahon nga nagahisgot nga linain sa imong suliran o pinaagi sa pagpakighisgot sa suliran uban sa usa ka ansiano. Ang maayo, hinlo nga tanlag maoy bililhong gasa gikan sa Diyos nga mobulig kanimo sa pag-ugmad sa diyosnong debosyon. Ayaw itugot nga may magpahinabo nga mawad-an ka niana!

Pilia ang Tukmang mga Kauban

¹¹ Si apostol Pablo misulat: “Sa usa ka dakong balay [ang kongregasyon] adunay mga sudlanan nga hinimo dili lamang sa bulawan ug salapi kondili hinimo usab sa kahoy ug sa yutang-kolonon, ug ang pipila alang sa madungganong katuyoan apan ang uban alang sa dili-madungganong katuyoan. Busa, kon ang usa magpabiling hinlo sa ulahing mga butang, siya mahimong sudlanan alang sa madungganong katuyoan, nga gibalaan, mapuslan sa iyang tag-iya, nga andam alang sa tanang maayong buhat.” (2 Timoteo 2:20, 21) Ang atong mga emosyon ug kagawian apektado kaayo niadtong atong ginapiling mga higala. Dayag na lang, ang mga dili-magtutuo dili labing maayong mga kauban. Apan ginapadayag dinhi ni Pablo sa prangka nga bisan sulod sa kongregasyon mahimong dunay mga tawo nga dili-maayong mga kauban. Tinuod, tingali kana sila makalingawng ikauban, apan ang ilang impluwensiya dili gayod motabang kanimo sa “pagkalagiw sa mga tinguha nga iya sa pagkabatan-on” o sa pag-ugmad sa diyosnong debosyon. Pangitaa ang makapalig-ong mga kauban sulod sa kongregasyon. Si Pablo nagpadayon sa bersikulo 22: “Tinguhaa ang pagkamatarong, pagtuo, gugma, pakigdait, uban niadtong nagasangpit sa Ginoo gikan sa mahinlong kasingkasing.”—Itandi ang Filipos 4:8, 9.

¹² Tagda ang kaso sa usa ka Kristohanong batan-on si kinsa, bisan pa sa diyosnong pagbansay, kanunay nasugamak sa suliran. “Kadto maoy tungod ilabina sa katawhang akong gikauban,” matud sa batan-ong babaye. Sa nakita niyang ang iyang kinabuhi nagkahimong pakyas, iyang giilisan ang iyang mga higala. Siya mihinapos: “Kon may mga higala ka alirong nimo nga nahigugma kang Jehova, kana motabang kanimo sa pagbaton ug sensitibong tanlag ug mahilayo ka sa suliran. Dihang ilang ipahayag ang kayugot sa buhat nga daotan, bation nimo ang sama.” Pinaagi sa pagpahilayo sa kuwestiyonableng mga kauban, siya nahimong usa ka sudlanan “nga mapuslan sa [iyang] tag-iya, andam sa tanang maayong buhat.” Kay nagaalagad sa napulo ka tuig ingong payunir, siya midugang: “Akong nakaplagang karon si Jehova nagagamit kanako sa pagtabang sa uban.”—2 Timoteo 2:21; Proverbio 15:31.

¹³ Busa, sa maminatud-on palandonga ang imong mga kauban. Sila nagatinguha ba sa pagkamatarong, pagtuo, gugmang gipasukad sa prinsipyo, ug pakigdait? Sila puno ba sa Kristohanong kadasig? Pinaagi sa paghimo niana nila nga suod nimong mga kauban, ikaw mismo basin mahimong panig-ingnan sa sinultihan, sa kagawian, sa gugma, sa pagtuo, sa kaputli, sama kang Timoteo, ang suod nga kauban ni Pablo. Kini wala magkahulogang ikaw magmabugnawon o dili mahigalaon niadtong dili kaayo maayong sulundan. Ang imong makalipay nga panig-ingnan basin makapalihok kanila, usab, sa paghimog matul-id nga mga agianan alang sa ilang mga tiil.—1 Timoteo 4:12; Hebreohanon 12:12-15.

Himoa ang mga Pagsakripisyo Tungod sa Diyos

¹⁴ Sa adlaw ni Timoteo, samtang nagbansay ang mga magdudula sila nagbaton sa “pagpugong-sa-kaugalingon sa tanang butang,” nga naghikaw sa ilang kaugalingon sa daghang angayang mga kalingawan. (1 Corinto 9:25) Gisunod nila ang estriktong diyeta. Sumala kang Horace, magsusulat ug balak sa unang siglo W.K.P., sila “naglikay sa mga babaye ug bino” sa “pagkab-ot sa gipangandoy nga tumong.” Sa susamang paagi, kinahanglan ang sakripisyo sa pagbansay nga ang imong tumong mao ang diyosnong debosyon. Si Pablo miingon bahin kang Timoteo: “Ako walay nabatonan nga lain nga may kinaiya nga sama kaniya . . . kay ang tanan nga uban nagapangita sa ilang kaugalingong mga kaayohan, dili ang iya ni Kristo Jesus. Apan . . . uban kanako siya nagpaulipon sa pagpauswag sa maayong balita.”—Filipos 2:19-22.

¹⁵ Si Timoteo gisugo: “Buhata ang buluhaton sa usa ka ebanghelista, bug-os tumana ang imong ministeryo.” (2 Timoteo 4:5) Bisan unsa tingali ka makapadani ang iyang personal nga mga intereses, iyang gisakripisyo kana sa paghuman sa buluhaton sa Diyos. Andam ka bang mobuhat sa sama? Karong adlawa ang pila ka batan-ong Kristohanon nga walay bug-at Kasulatanhong mga responsabilidad nagatungha sa kolehiyo o nagatrabaho sa bug-os-panahong mga trabaho nga dakog suweldo inay himoon ang Kristohanong ministeryo nga ilang karera. Usa kanila ang maikagong nagpaabot sa ingon nga trabaho. Apan, una mosugod sa trabaho, gidawat niya ang imbitasyon sa pagsangyaw uban sa usa ka magtiayong payunir sa tibuok ting-init. Nakaangay siya niadto. Ingong sangpotanan, iyang gisakripisyo kadtong gipangandoy bug-os-panahong trabaho ug gidawat ang dili kaayo makaiikag inoras nga trabaho aron magpayunir. Uban niining espirituha nga sama sa kang Timoteo, siya karon nagaalagad sa hedkuwarter sa kalibotan sa mga Saksi ni Jehova. Ang kaandam mosakripisyo maoy ebidensiya sa tiunay nga gugma, ug ang mga sakripisyo nagapalalom nianang gugmaha, sumala sa iyang nadiskobrehan.

¹⁶ Ingong “usa ka magwawali ug usa ka apostol,” gipasiugda ni Pablo ang pagkamaayo sa pagkamakasaranganon sa panapot. Andam ka bang mosakripisyo sa usa ka urog sa sinina o pamostura nga makapapikal sa uban o makapugong sa imong pagkaepektibo ingong magwawali? (1 Timoteo 2:7-10) Sa pagpadayon, si Pablo misulat: “Ang tanang nagatinguha sa pagkinabuhi uban ang diyosnong debosyon . . . pagalutoson usab.” (2 Timoteo 3:12) Andam ka bang mobarog dapig sa kamatuoran dihang kini tingali magpasabot sa pagbiaybiay, nga isakripisyo ang inuyonan nga posisyon uban sa imong mga kauban sa klase? Kanang tanang sakripisyo nga himoon nga may matarong nga motibo motabang kanimo sa pag-ugmad sa diyosnong debosyon ug sa samang panahon magtudlo kanimo sa pagsalig kang Jehova ug pagtagad sa iyang mga pagbati labaw sa tanan.

Magpadayon sa Pag-uswag

¹⁷ Ang pag-ugmad sa diyosnong debosyon maoy nagapadayon nga kalihokan. Giingnan ni Pablo si Timoteo: “Palandonga kining mga butanga; ibug-os ang imong hunahuna niana, aron ang imong pag-uswag makita sa tanang tawo.” (1 Timoteo 4:15) Ang uban, tungod kay bata pa kaayo aron mahimong ministeryal nga alagad o ansiano, basin mobating dili makauswag, kay maghunahuna nga ang pag-uswag sukdon lamang pinaagi sa mga responsabilidad ug mga pribilehiyo sa kongregasyon. Tinuod, si Timoteo nahimong may-katakos dili lamang sa pagtubo sa espirituhanon kondili sa panuigon usab aron mag-alagad nga ansiano. Apan si Timoteo nagpadayon sa pagkugi, ug niana iyang gihatag ang talagsaong panig-ingnan alang sa tanang batan-ong ministro aron sundon diha sa bisan unsang natad nga tingali bukas alang kanila.—1 Timoteo 4:12, 13.

¹⁸ Busa, sama kang Timoteo, ikaw nga nagakahamtong alagad ni Jehova mahimong “panig-ingnan sa mga matinuohon” pinaagi sa pagtugot nga ang kamatuoran dulot mag-impluwensiya sa paagi sa imong pagkinabuhi ug pag-uswag diha sa imong ministeryo. Sa pagkakaron makapaningkamot ka sa pag-uswag pinaagi sa pagtuon sa pag-ugmad sa mga hiyas sama sa pagkamakasaranganon sa mga batasan, pagkamahapsay, pagkamaabiabihon, ug pagkaugdang. Pinaagi sa pagkahimong andam nga magamit sa mga ansiano ug pinaagi sa pag-isip nga seryoso sa bisan unsang buluhatong ilang ipabuhat kanimo, makapaningkamot ka padulong sa pagpamatuod sa imong ‘pagkaangayan ilalom sa pagsulay.’ (1 Timoteo 3:1, 2, 8-10) Bisan pag ang imong pag-uswag dili dayon maila sa uban, salig nga si Jehova nakakita. Sa nahaigong panahon, ang uban makakita usab niana.—1 Timoteo 5:25.

¹⁹ Ayaw gayod hikalimting pinaagi sa pag-ugmad sa diyosnong debosyon imong makab-ot ang inuyonang personal nga relasyon uban kang Jehova. Ang kakulang sa espirituwal nga pagbansay mosangpot sa kapildihan nga labaw pa sa iya sa naulawng maglulumba nga gihisgotan sa sinugdan niining artikuloha. Ang pag-ugmad sa diyosnong debosyon maoy hago nga buhat. Apan sa tibuok kalibotan, ang kapid-ang malipayong batan-ong mga tingog nagadahunog: TAKOS KINI SA TANANG PANINGKAMOT! Ang pagbaton niining hiyasa mosangpot sa makapatagbawng pagkinabuhi karon, nga walay mga pagbasol, ug kini magabukas sa paglaom sa kalipay nga dayon. Busa magpadayon sa pagbansay. Magpadayon sa pagbuhat sa labi nimong maarangan, bisan pag kini lisod. Magkalipay nga “ang Diyos sa tanang dili-takos nga kalulot . . . magatapos sa imong pagbansay, siya magalig-on kanimo, siya magapakusgan kanimo. Adto kaniya ang gahom sa walay kataposan. Amen.”—1 Pedro 5:10, 11.

[Mga footnote]

Makatubag Ka Ba?

◻ Unsang paningkamot ang gikinahanglan aron mahuptan ang maayong komunikasyon uban sa Diyos?

◻ Unsay nalangkit sa pagbaton ug maayong tanlag?

◻ Sa unsang paagi ang 2 Timoteo 2:20-22 ikapadapat sa pag-ugmad sa diyosnong debosyon?

◻ Sa unsang paagi makauswag ang batan-ong mga Kristohanon?

[Mga Pangutana nga Pagatun-an]

1. Nganong ang usa ka maayong maglulumba wala makadaog?

2. Sa unsang paagi ang mga Kristohanon kinahanglang magbansay, ug nganong angay masayran natong tanan kon sa unsang paagi?

3. (a) Nganong hinungdanon kaayo ang personal nga pagtuon? (b) Unsang mga hiyas sa Diyos ang makapasuod nimo kaniya?

4. Unsang mga kasinatian nagapadayag sa bili sa personal nga pagtuon, ug unsang mga pangutana ang angay nimong palandongon sa ugdang?

5, 6. Unsang matang sa mga pag-ampo ang labi pang mopasuod kanimo sa Diyos? Iilustrar.

7. Unsa ang tanlag, ug nganong kinahanglang magbaton ka sa maayong tanlag?

8. Sa unsang paagi ang pipila sa unang siglo “nagsalikway” sa maayong tanlag?

9, 10. (a) Unsay matun-an gikan sa panig-ingnan sa usa ka Kristohanong parisan nga napakyas sa pagbaton ug maayong tanlag? (b) Sa unsang paagi atong masanta ang pagkahabol sa atong tanlag?

11, 12. (a) Unsang pasidaan ang gihatag sa 2 Timoteo 2:20, 21? (b) Sa unsang paagi makapamati ka nianang pasidaana?

13. Sa unsang paagi makatino ka kon kinsa ang maayong mga kauban, ug sa unsang paagi sila makaimpluwensiya kanimo?

14, 15. (a) Unsa ang gikinahanglan sa karaang mga magdudula samtang nagbansay? (b) Unsang buluhaton ang nagkinahanglag sakripisyo, ug unsang maayong mga panig-ingnan ang atong nabatonan?

16. Unsa ang pila ka sakripisyo nga tingali kinahanglang himoon sa mga batan-on?

17. Sa paghimog pag-uswag, sa unsang paagi si Timoteo usa ka panig-ingnan alang sa batan-ong mga ministro karong adlawa?

18. Sa unsang mga paagi ang batan-ong mga Kristohanon makauswag?

19. Bisan sa panlimbasog, nganong angay kang magbansay nga ang diyosnong debosyon mao ang imong tumong?

[Kahon sa panid 23]

Pipila ka Kinaiya sa Atong Mabinationg Diyos

◼ Siya may mga pagbati. Busa, ang atong mga lihok mahimong “makapasakit” o makapalipay kaniya.—Salmo 78:40; Proverbio 27:11.

◼ Samtang ang mga tawo kadaghanan motan-aw lamang sa panagway sa lain, siya “motan-aw kon unsa ang kasingkasing.”—1 Samuel 16:7.

◼ Siya matinagdanon kanato ug nagadapit nga atong itugyan ang atong mga kabalaka kaniya, ug siya maoy “usa ka kuta sa adlaw sa kasakitan.”—Nahum 1:7; 1 Pedro 5:7.

◼ Siya gitawag “ang malipayong Diyos,” ug siya “nagakalipay” sa iyang mga alagad.—1 Timoteo 1:11; Salmo 35:27.

◼ Siya dili gayod molihok nga dili makataronganon o mopakitag pagpalabi.—Job 34:10; Buhat 10:34, 35.

◼ Bisag dili mokonsentir sa buhat nga daotan, kon maghinulsol kita sa usa ka sayop o kahuyangan, siya “andam sa pagpasaylo,” nga dili mohimo “kanato sumala sa atong mga sala” ni magpahamtang “kanato kon unsay takos kanato.”—Salmo 86:5; 103:8-14.

◼ Siya maduolan, ug siya nagadasig sa iyang maunongong mga linalang sa paggamit sa ilang mga katakos. Bisan pa sa iyang walay-kinutobang kaalam, siya mamatig mga sugyot. “Ang imong pagkamapaubsanon mohimo kanakong dako,” misulat si Haring David.—Salmo 18:35; 1 Hari 22:19-22.