Usa ka Desisyon Pabor sa Pagpili sa Medikal nga Pagtambal
WALAY lain kondili ang labing halangdong Personahe sa tibuok uniberso ang nagpasiugda sa binase-sa-kahibalo nga pagpili. Siya ang atong Maglalalang. Tungod kay nagbatog walay kinutobang kahibalo sa mga panginahanglan sa tawo, madagayaon siyang mohatag ug instruksiyon, pasidaan, ug giya bahin sa maalamong dalan nga pilion. Bisan pa niana, wala niya gibalewala ang kagawasan sa pagpili nga iyang gihatag sa iyang intelihenteng mga linalang. Ang iyang manalagna nga si Moises nagbanaag sa tinamdan sa Diyos: “Gibutang ko ang kinabuhi ug kamatayon sa imong atubangan, ang panalangin ug ang tunglo; ug pilion mo gayod ang kinabuhi aron nga mabuhi ka, ikaw ug ang imong kaliwatan.”—Deuteronomio 30:19.
Kining prinsipyoha nakaapekto sa natad sa medisina. Ang ideya sa binase-sa-kahibalo nga pagpili, o binase-sa-kahibalo nga pag-uyon, anam-anam nang gidawat sa Hapon ug sa ubang kayutaan diin dili kini naandan kaayo sa miagi. Si Dr. Michitaro Nakamura mihatag niini nga paghubit sa binase-sa-kahibalo nga pag-uyon: “Kini mao ang ideya nga ang doktor mopatin-aw ngadto sa pasyente diha sa sayon sabtong pinulongan sa sakit, sa kalaoman sa pagkaayo, sa paagi sa pagtambal, ug posibleng mga segundaryong epekto, nga nagtahod sa katungod sa pasyente nga modesisyon alang sa iyang kaugalingon sa paagi sa pagtambal.”—Japan Medical Journal.
Sa daghang tuig, ang mga doktor sa Hapon nagpresentar ug nagkadaiyang mga katarongan sa pagsalikway niining paagiha sa pagtambal sa mga pasyente, ug ang mga korte nagpasundayag ug kiling sa pagsunod sa medikal nga kostumbre. Busa, usa kadto ka lisoanang punto sa dihang ang desisyon pabor sa binase-sa-kahibalo nga pagpili gipakanaog ni Pangulong Huwes Takeo Inaba sa Hataas nga Korte sa Tokyo niadtong Pebrero 9, 1998. Unsa ang maong desisyon, ug unsa ang isyu nga nagdala sa maong kaso ngadto sa mga korte?
Balik niadtong Hulyo 1992, ang 63-anyos nga si Misae Takeda, usa sa mga Saksi ni Jehova, nagpatan-aw sa Institute of Medical Science Hospital, sa University of Tokyo. Siya nahiling nga dunay makamatay nga tumor sa atay ug nanginahanglang operahan. Tungod kay buot gayong motuman sa mando sa Bibliya batok sa sayop nga paggamit sa dugo, iyang gitin-aw ngadto sa iyang mga mananambal ang iyang tinguha nga modawat lamang ug walay-dugo nga pagtambal. (Genesis 9:3, 4; Buhat 15:29) Gidawat sa mga mananambal ang papeles nga magpahigawas sa tulubagon, nga magpalingkawas kanila ug sa ospital sa bisan unsang tulubagon nga moresulta gumikan sa iyang desisyon. Ilang gipasaligan siya nga sila motuman.
Apan, human sa operasyon, ug samtang si Misae nailalom pa sa pangpakalma, siya giabonohan ug dugo—sukwahi sa direktang paagi sa iyang tin-awng gipahayag nga mga kagustohan. Ang mga paningkamot nga tagoon ang dili-awtorisadong pag-abono nabutyag sa dihang ang usa ka empleyado sa ospital dayag nga mitug-an sa maong butang ngadto sa usa ka tigbalita. Imong masabtan nga kining sinserong Kristohanong babaye naguol sa dihang iyang nahibaloan ang dili-awtorisadong pag-abono. Siya nagsalig sa medikal nga kawani, nga nagtuong ilang tumanon ang ilang gisulti ug tahoron ang iyang relihiyosong mga pagtuo. Tungod sa tumang kaguol nga iyang giantos tungod niining seryosong paglapas sa doktor/pasyente nga relasyon ug naglaom nga makaestablisar ug usa ka basehanan nga magpalingkawas sa uban gikan sa susamang sayop sa medikal nga pagtambal, iyang gidala ang maong butang sa korte.
Kahusay sa Publiko ug mga Paggawi
Tulo ka huwes sa Korte sa Distrito sa Tokyo ang mihusay sa kaso ug mihukom pabor sa mga mananambal ug, busa, batok sa katungod sa binase-sa-kahibalo nga pag-uyon. Diha sa ilang desisyon, nga gipakanaog niadtong Marso 12, 1997, ilang gipahayag nga ang bisan unsang paningkamot sa paghimog kontrata alang sa absoluto walay-dugong pagtambal maoy imbalido. Ang ilang katarongan mao nga paglapas kini sa kojo ryozoku,a o mga sukdanan sa katilingban, alang sa mananambal nga mosalmot sa usa ka linaing kasabotan nga dili mogamit ug dugo bisan pag motungha ang usa ka kritikal nga kahimtang. Ang ilang opinyon mao nga ang pangunang obligasyon sa doktor maoy pagluwas ug kinabuhi sa labing maayong paagi nga iyang maarangan, busa ang maong kontrata imbalido sa sinugdan pa lang, bisan pag unsay relihiyosong mga pagtuo sa pasyente. Sila mihukom nga sa kataposang pag-analisar, ang propesyonal nga opinyon sa mananambal maoy angayng mopatigbabaw kay sa bisan unsang abanteng medikal nga hangyo nga himoon tingali sa pasyente.
Dugang pa, ang mga huwes nagpahayag nga tungod sa mao gihapong mga katarongan, bisan pag gidahom nga mopatin-aw sa pasukaranang paagi, mga epekto, ug mga kapeligrohan sa giplano nga operasyon, ang mananambal “dili na kinahanglang mosulti pa kon may tuyo ba siyang mogamit ug dugo o dili.” Ang ilang paghukom mao nga: “Dili maisip nga supak sa balaod ni sayop nga ang mga doktor ingong mga Sinumbong nakasabot sa kagustohan sa Nag-akusar nga dili modawat ug mga pag-abono sa dugo ilalom sa bisan unsang kahimtang ug milihok nga kunohay ilang tahoron ang iyang kagustohan ug busa maoy hinungdan sa pagdawat niya sa gilantugiang operasyon.” Ang ideya mao nga kon wala kini himoa sa mga mananambal, ang pasyente tingalig dili magpaopera ug migawas sa ospital.
Ang maong mando sa korte nakapakurat ug nakapabalaka sa mga tiglaban sa binase-sa-kahibalo nga pag-uyon. Sa paghisgot sa desisyon sa Takeda nga kaso ug sa mga sangpotanan sa binase-sa-kahibalo nga pag-uyon diha sa Hapon, si Propesor Takao Yamada, nga nangulong awtoridad sa sibil nga balaod, misulat: “Kon ang pangatarongan niining desisyona tugotang magpabilin nga balido, ang pagdumili sa pag-abonog dugo ug ang legal nga prinsipyo sa binase-sa-kahibalo nga pag-uyon anam-anam nga mawala.” (Legal nga mantalaang Hogaku Kyoshitsu) Iyang gisaway sa kusganong mga pulong ang pinugos nga pag-abonog dugo ingong “usa ka seryosong paglapas sa pagsalig, kaamgid sa usa ka hinanaling pag-atake.” Si Propesor Yamada midugang nga ang maong nagguba-sa-pagsalig nga aksiyon angayng “dili gayod tugotan.”
Ang hilomong kinaiya ni Misae nagpalisod kaniya nga mabutang ngadto sa sentro sa atensiyon sa publiko. Apan tungod kay nakaamgo nga makabaton siya ug bahin sa pagdepensa sa ngalan ni Jehova ug sa matarong nga mga sukdanan maylabot sa pagkabalaan sa dugo, siya determinado sa paghimo sa iyang bahin. Siya misulat ngadto sa iyang abogado: “Abog lamang ako, ubos pa gani. Natingala ako kon nganong ang usa ka dili-takos nga tawo sama nako maoy gigamit. Apan kon ako magtinguha sa paghimo kon unsa gayoy giingon ni Jehova—ang usa nga makapasinggit sa mga bato—siya magahatag kanakog gahom.” (Mateo 10:18; Lucas 19:40) Diha sa luna sa testigos panahon sa maong paghusay, iyang gihubit sa nagpangurog nga tingog ang emosyonal nga kadaot nga iyang naagoman ingong sangpotanan sa maong pagbudhi. “Ako mibating giabusohan, sama sa usa ka babayeng gilugos.” Ang iyang testimonya nakapatulo sa luha sa ubay-ubay nga anaa sa lawak sa hukmanan nianang adlawa.
Sorpresa nga Pagdasig
Tungod sa desisyon sa Korte sa Distrito, ang kaso dihadihang giapelar sa Hataas nga Korte. Ang pangbukas nga mga argumento diha sa korte sa apelasyon misugod niadtong Hulyo 1997, ug niadtong panahona ang luspad apan determinadong si Misae atua didto nga nagweltsir. Mibalik ang kanser, ug nagkaluya siya. Nadasig kaayo si Misae sa dihang ang pangulong huwes, sa usa ka talagsaong lakang, mipatin-aw sa direksiyon nga buot sundon sa korte. Iyang gitin-aw nga ang korte sa apelasyon wala mouyon sa desisyon sa ubos nga korte—nga ang usa ka mananambal dunay katungod sa pagbalewala sa mga kagustohan sa pasyente, nga naglihok nga morag sundon niya apan determinado sa tago sa paghimog lain. Ang pangulong huwes miingon nga ang korte dili mopaluyo sa inamahan nga kalagdaan sa paggawi nga “Shirashimu bekarazu, yorashimu beshi,”b nga nagkahulogang, “Hupti silang walay-alamag ug nagsalig” sa medikal nga mga propesyonal. Si Misae miingon sa ulahi: “Dako ang akong kalipay sa pagkadungog sa makiangayong komento sa huwes, nga lahi kaayo sa unang mando sa Korte sa Distrito.” Siya midugang: “Mao kini ang akong giampo kanunay kang Jehova.”
Namatay si Misae pagkasunod bulan, nga gialirongan sa usa ka mahigugmaong pamilya ug sa medikal nga kawani sa lahi nga ospital, diin ang iyang tim-os nga mga tinuohan gisabot ug gitahod. Bisan tuod nasubo sa hilabihan tungod sa iyang kamatayon, ang iyang anak nga lalaki, si Masami, ug ubang mga membro sa pamilya determinadong atimanon ang kaso hangtod kini matapos, uyon sa iyang mga kagustohan.
Ang Desisyon
Sa kataposan, niadtong Pebrero 9, 1998, ang tulo ka huwes sa Hataas nga Korte nagpakanaog sa ilang mando, nga nagbali sa desisyon sa ubos nga korte. Ang gamayng lawak sa korte napuno sa mga tigbalita, mga propesor ug mga tigdukiduki, ug ubang regular nga nagsunod sa bista. Ang dagkong mga mantalaan ug mga estasyon sa telebisyon nagtaho sa desisyon. Ang pipila sa ulohang mga balita mabasa: “Korte: Mga Pasyente Makadumili sa Pagtambal”; “Hataas nga Korte: Pag-abonog Dugo Usa ka Paglapas sa mga Katungod”; “Doktor nga Mipugos sa Pag-abonog Dugo Napildi sa Korte”; ug “Saksi ni Jehova Makadawat ug Danyos Tungod kay Giabonohag Dugo.”
Ang mga taho bahin sa desisyon tukma ug paborable kaayo. Ang The Daily Yomiuri nagtaho: “Si Huwes Takeo Inaba nag-ingon nga sayop alang sa mga doktor nga maghimog mga paagi sa pagtambal nga gidumilian sa pasyente.” Kini usab tin-awng nagpahayag: “Ang mga doktor nga mihimo [sa pag-abonog dugo] mihikaw kaniya sa higayon nga mopili sa [paagi sa] pagtambal kaniya.”
Gipunting sa Asahi Shimbun nga bisan tuod niining kahimtanga ang korte nagtuong walay igong ebidensiya nga dunay naglungtad nga kontrata diin ang duha ka partido nagkauyon nga dili gamiton ang dugo bisan diha sa naghulga-sa-kinabuhi nga kahimtang, ang mga huwes wala mouyon sa ubos nga korte bahin sa legalidad sa maong kontrata: “Kon dunay makataronganong kasabotan tali sa natungdang mga partido nga dili himoon ang pag-abono sa dugo ilalom sa bisan unsang mga kahimtang, kini nga Korte wala mag-isip niini nga batok sa publikong kahusay ug, busa, imbalido.” Dugang pa, gipunting niini nga mantalaan ang panglantaw sa mga huwes nga “ang kada tawo gitakda nga mamatay sa umaabot, ug ang paagi padulong ngadto sa maong panahon sa kamatayon mahimong desisyonan sa matag indibiduwal.”
Sa pagkatinuod, ang mga Saksi ni Jehova nanukiduki niining butanga ug kombinsido nga sila nagpili sa labing maayong paagi nga mabuhi. Kana naglakip sa pagsalikway sa nasayrang mga kapeligrohan sa mga pag-abonog dugo ug hinunoa nagdawat ug walay-dugong mga paagi nga kaylap nga gigamit sa daghang kayutaan ug nga uyon sa balaod sa Diyos. (Buhat 21:25) Ang usa ka iladong Hapones nga propesor sa balaod sa konstitusyon mipunting: “Sa pagkatinuod, ang pagdumili sa gilantugiang pagtambal [nga pag-abonog dugo] dili usa ka butang maylabot sa pagpili ‘kon unsaon pagkamatay’ apan, hinunoa, nianang kon unsaon pagkabuhi.”
Ang desisyon sa Hataas nga Korte angayng magpaalinggat sa mga mananambal nga ang ilang mga katungod dili sama ka luag sa gihunahuna sa pipila. Ug angay kining moresulta ngadto sa pag-establisar ug etikal nga kalagdaan sa dugang pang mga ospital. Bisan tuod kini nga mando sa korte gidawat sa kadaghanan ug nakapadasig sa mga pasyente, nga halos walay katungod sa pagdesisyon sa pagtambal kanila, dili tanang partido ang bug-os nga midawat niini. Ang gidumala-sa-estado nga ospital ug ang tulo ka mananambal nag-apelar sa kaso ngadto sa Korte Suprema. Busa tan-awon nato kon ituboy ba usab sa kinatas-ang korte sa Hapon ang mga katungod sa mga pasyente, sama sa pagtuboy niini sa Soberano sa uniberso.
[Mga footnote]
a Usa ka legal wala mahubit nga ideya nga gitugyan ngadto sa mahistrado sa pagbatbat ug sa pagpadapat.
b Mao kini ang kredo sa edad-medya nga mga magmamando sa panahon sa Tokugawa kon sa unsang paagi sila angayng magmando sa ilang mga sakop.