Imong Medikal nga Kagawasan—Ang mga Korte Nagpahayag!

ANG tulo ka bag-ong kaso tingali mag-apektar sa imong kinabuhi ug sa pagpatambal. Ang mga doktor, trabahante sa ospital, huwes, ug mga Saksi ni Jehova naghatag ug dakong pagtagad sa mga kaso. Ang tanang nasayod sa mga kamatuoran makapasalamat tungod sa kalabotan sa maong mga kaso diha sa tawhanong mga katungod, legal nga mga panalipod, ug pagtahod sa mga kasugoan sa Diyos.

Ang Randolph nga Kaso—Kamatayon Tapos sa Abuno

Ang hustong pagsabot sa unang kaso lisod tingali nimong mabatonan. Ngano man? Kay daghang peryodiko ug medikal nga mga basahon mihatag ug tinuis nga hulagway niana. Ngani, ang maong pagtuis dayag nakapasuko kang Huwes Bambrick, sa Korte Suprema sa Estado sa New York, kinsa maoy nagdumala sa kaso. Misulat siyag makapatin-awng 53-panid nga opinyon.¹

Niana si Huwes Bambrick miingon nga “ang ikaupat nga sanga sa gobyerno, ang prensa,” nagdaot pag-ayo sa kaso nga kinahanglang iyang “tul-iron ang rekord, ug ipahayag pag-usab ang palakaw sa kaso sumala sa pagkapresentar niadto ngadto sa hurado.” Ikasubong ang prensa naghilom mahitungod niining bililhong opinyon nga nagtumong sa ilang kapakyasan. Apan malipay kami sa pagpakig-ambit kanimo sa hinungdanong impormasyon gikan sa gisulat ni Huwes Bambrick. Ang tukma niyang asoy mahimong makaapektar sa imong medikal nga kagawasan, kon kaha ikaw usa ka doktor, abogado, o yanong usa ka lungsoranon nga mabalak-on sa imong kaugalingong mga katungod maylabot sa pagpatambal.

Atong kuhaon gikan sa gipatik nga opinyon sa huwes ang paninugdang mga kamatuoran, nga magaitalisar sa talagsaong mga punto: Sa Hulyo 1975, si Gng. Bessie Randolph (edad 45) gisulod sa usa ka ospital sa New York City aron manganak sa ikaupat niyang anak, pinaagi sa sesaryan. Gisulat sa mga rekord sa ospital nga, ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, siya dili modawat sa dugo.a Gidawat sa doktor ang iyang halalom relihiyosong mga pagtuo, kay iyang gihimo ang iyang desisyon ingong may-hunahuna, may-katakos nga hamtong. Tapos sa malamposong pagpanganak, ang usa ka sakit sa matris mitultol sa bug-os nga pagkuha sa matris. Apan mipahayag si Huwes Bambrick: “Tungod sa kondisyon ni Gng. Randolph ug sa paagi sa pag-opera [sa doktor], may kusog nga paghemoreds.”

Sa sunod nga takna o kapin pa nawad-an siyag daghang dugo. Sa 12:45 s.g. ang doktor misugod sa paghatag sa usa ka yunit sa dugo, ug sa 1:30 s.g. sa ikaduhang yunit. Ugaling, ang kasingkasing ni Gng. Randolph mihunong, ug siya gipahayag nga patay sa 2:00 s.g. Sa kaulahian, ang iyang bana (dili usa sa mga Saksi ni Jehova) nagkiha sa mga doktor ug sa ospital. Ang usa ka doktor nakig-areglo lamang. Unya sa Pebrero 1984 ang usa ka hurado mipahayag sa usa ka hukom nga dapig kang Gn. Randolph. Ang mga balita bahin niadto may pagkakritikal. Usa ka legal nga basahon mipahayag: “Usa ka hurado mihukom nga bayran ug $1.25 milyon ang bana sa usa ka pasyenteng Saksi ni Jehova nga namatay tapos sa pagdumili sa abuno sa dugo.” Ang maong mga taho mihatag sa impresyong gitahod sa mga doktor ang pagpili sa usa ka Saksi, bisan pa niana sila gikiha gihapon. Ingong sangpotanan sa pagtuis sa prensa, ang ubang doktor nalibog kon sila angay bang mokooperar sa mga Saksi ni Jehova. Ang pila ka ospital mihimo gani sa usa ka polisa nga dili modawat ug mga pasyente nga dili mosugot sa pagdawat ug dugo. Ang maong mga polisa maoy dili-maalamon sa legal nga paagi ug pinansiyal kay ang pederal nga balaod nagapanalipod batok sa pagpihigpihig pinasukad sa rasa, relihiyon, o kolor.

Busa hisabtang si Huwes Bambrick magtinguha nga “tul-iron ang rekord.” Sa iyang opinyon iyang gipasiugdang ang asunto maoy dili tungod kay misangpot ang kamatayon gumikan sa pagtahod sa may-kahibalo nga pagdumili sa usa ka pasyente. Hinunoa, ang asunto maoy tungod sa sayop nga praktis. Siya mipatin-aw:

“Dili malalis nga si Bessie Randolph maoy may-katakos nga hamtong nga mipaila ngadto sa mga gikiha nga midumili siya sa bisan unsang isugyot nga abuno sa dugo sa bisan unsang mga kahimtang. Ang legal nga katungod sa pagdumilig tambal, napahayag na, maoy bahin sa dinawat-sa-katilingban nga katungod sa paghukom sa kaugalingon o katungod sa maayong panglawas. . . .

“Pagahinumdomang kini dili kaso bahin sa ‘katungod nga mamatay.’ Sa kasukwahi, buot kaayo ni Bessie Randolph nga mabuhi. Apan sanglit ang iyang relihiyosong mga pagtuo nagdili kaniya sa pagdawat sa moluwas-kinabuhing mga abuno sa dugo, ang espirituwal nga ‘katungod sa kinabuhing walay kataposan’ ni Bessie Randolph labi pang hinungdanon alang kaniya. . . . Ang usa tingali moergo pa nga gikan sa pagtuo sa usa ka Saksi ni Jehova, ang pagdawat sa magtutuo ug abuno sa dugo ug sa ingon pagsalikway sa kinabuhing walay kataposan maoy katumbas sa ‘espirituwal nga paghikog’.”

Imong maila nga ang mga doktor diha sa lisod nga kahimtang sa ilang nakita nga basin mamatay ang ilang pasyente. Bisan pa niana miingon si Huwes Bambrick: “Ang presenteng balaod nagaila sa katungod sa pasyente sa paghukom sa lakaw sa iyang kaugalingong pagtambal nga pinasukad sa may-kahibalo nga pag-uyon nga sama ka hinungdanon sa kon unsa untay obligasyon sa doktor sa pagtagana sa gikinahanglang pagtambal. . . . Ang etikal nga pagkamaayo sa medikal nga propesyon dili madaot dihang ang may-katakos nga hamtong mosalikway sa gisugyot nga pagtambal, bisan sa moluwas-kinabuhing pagtambal, ug ang usa ka doktor nagatahod sa may-kahibalo nga pagpili sa iyang pasyente.”

Unsa na man ang interes sa Estado nga ang mga anak sa pamilya dili iabandono? Si Huwes Bambrick miingong si Gn. Randolph maoy usa ka polis ug makaarang sa pagbuhi ug pag-atiman sa mga anak. Busa ang huwes misulat: “Sa maong mga kahimtang, si Gn. Randolph may katakos sa pagbuhi sa iyang mga anak, ug wala gayoy tinuod nga isyu sa pag-abandono.”

Kon ikaw sakop sa hurado, imo untang masayran kining mga kasayorana bahin ni Gng. Randolph ug sa legal nga katungod sa pagdumilig abuno samtang nagapahigawas sa mga doktor sa tulubagon. Ang hurado gisultihan: “Ang may-katakos nga hamtong dunay dinawat-sa-katilingban nga katungod sa pagdumili o pagdawat sa medikal nga tambal bisan pag ang tambal tingali makaayo o bisan kinahanglanon sa pagluwas sa kinabuhi sa usa ka pasyente. Ang katungod sa pasyente sa paghukom sa lakaw sa iyang kaugalingong medikal nga tambal sama ra ka hinungdanon sa kon unsay obligasyon sa doktor sa pagtagana sa gikinahanglang pagtambal.

“Busa, ang mga gikiha . . . dili pagaisipong naglapas sa bisan unsang legal o propesyonal nga mga responsabilidad sa dihang ilang gitahod ang katungod ni Bessie Randolph sa pagdumili sa medikal nga tambal, nga sa tino mao ang dili pagpaabuno.”

Nan, nganong mihukom ang hurado sumala sa gipakanaog niana nga desisyon?

Misulat si Huwes Bambrick: “Kon gisunod pa sa [doktor] ang mga tugon ni Gng. Randolph sa bug-os, pinaagi sa dili gayod pagpadapat ug abuno sa dugo, siya dili unta papanubagon tungod sa paglaktaw sa pag-abuno kaniya sa dugo, bisan pag ang maong paglaktaw isipong usa ka hinungdan sa iyang kamatayon. . . . Ang mga kamatuoran niining kasoha, hinunoa, mao nga sa 12:45 S.G. sa Hulyo 17, 1975 [siya] nagpadapat ug abuno sa dugo kang Bessie Randolph ug ang mga resulta sa maong pagpanghilabot nahimong usa ka isyu sa hurado.”

Panahon sa paghusay, gipamatian sa hurado ang ekspertong pamatuod bahin sa kinaiya ug kalidad sa tambal nga gihatag, dihang gisugdan sa doktor ang abuno nga supak sa gusto sa pasyente. Busa ang nalangkit mao ang isyu sa sayop nga praktis. Ang huwes miasoy: “Nakaplagan sa hurado nga nagkahiusa nga ang mga gikiha . . . maoy . . . mapinasagdanon sa ilang pagtambal kang Bessie Randolph; ug ang maong pagkamapinasagdanon maoy hinungdan sa iyang kamatayon. . . . Busa, mihinapos ang Korte nga ang nagkahiusang hukom sa hurado dapig sa kihante [Gn. Randolph] bahin sa isyu sa pagkamay-tulubagon dili supak sa gibug-aton sa ebidensiya ug husto sumala sa balaod.”

Giapelar sa mga gikiha ang maong kaplag. Makapaabot kita sa desisyon sa korte sa apelasyon. Apan, bisan unsa man ang sangpotan sa apelasyon, ang opinyon ni Huwes Bambrick takos sa atong pagtagad. Kini nagatin-aw kon unsay nahitabo, ug kini nagapadayag nga ang pagtuis sa prensa sa dili makataronganon nag-apektar sa medikal nga opinyon, sa ingon nanghilabot sa mga katungod sa inosenteng mga pasyente.

Ang Doreen Shorter nga Kaso—Nasamad, Nalungagang Matris

Sa pikas nga bahin sa kontinente, ang laing kaso gihukman sa Korte Suprema sa Washington State sa Enero 11, 1985.² Kadto, usab, naglangkit sa sayop nga praktis. Apan sa maong panahon ang mga balita tukma ug positibo. Gisentro niana ang makatabang nga tikang nga gihimo sa mga Saksi ni Jehova sa pagpahigawas sa medikal nga mga trabahante sa kabalaka bahin sa posibleng responsabilidad. Gipirmahan sa mga Saksi ang legal nga mga kasulatan nga nagpahayag nga dili nila isipon ang uban nga responsable alang sa mga kadaot nga mopatim-awng resulta sa dili nila pagdawat ug dugo. Bisan pag dili ka Saksi, ang kaso ni Doreen Shorter may kalabotan sa imong medikal nga mga katungod.

Si Doreen ug Elmer Shorter mipirma sa maong kasulatang nagpahigawas sa responsabilidad sa nasulod siya sa ospital. Nasayran sa maong Kristohanong magtiayon nga ang bata sa tiyan ni Doreen namatay apan wala mogawas. Ang opinyon sa Korte Suprema sa Estado mitahong ang iyang doktor, si Dr. Drury, misugyot sa paglimpiyo sa matris pinaagig “dilation and curettage” (D & C), nga naglangkit sa maampingong pagkiyas sa mga bungbong sa matris.

Ang Korte misaysay: “Dili maayog dagan ang operasyon. Mga 1 ka oras tapos sa operasyon, misugod sa paghemoreds si Gng. Shorter sa sulod ug na-shock siya. Ang emerhensiyang operasyon sa pagsusi nga gihimo sa ubang siruhano nagpadayag nga nasamaran nga grabe ni Dr. Drury ang matris ni Gng. Shorter.” Siya namatay tungod sa hemoreds.

“Tapos niadto gidala ni Gn. Shorter sa korte ang maong sayop nga aksiyon nga nakapatay nga nagpatuong ang pagkamapinasagdanon ni Dr. Drury maoy mipahinabo sa pagkamatay ni Gng. Shorter . . . Nakaplagan sa hurado nga si Dr. Drury mapinasagdanon ug ang iyang pagkamapinasagdanon maoy ‘usa ka hinungdan sa kamatayon ni Doreen Shorter’. Ang danyos maoy $412,000.” Ugaling, ang hurado nagpatuo nga ang baroganan sa magtiayong Shorter nakabulig sa sangpotanan, busa ang desisyon giusab ngadto sa $103,000.

Ang usa ka importanteng isyu mao ang pagkabalido sa kasulatan sa pagpahigawas sa responsabilidad sa dili paggamit ug dugo, sama sa gipirmahan sa magtiayong Shorter. Angay bang pirmahan sa mga Saksi ni Jehova ang maong mga kasulatan?b Kana nagapanalipod ba sa mga doktor ug ospital nga nalangkit? Usab, ang maong mga kasulatan nagapahigawas ba sa medikal nga mga trabahante sa tanang responsabilidad, apil ang pagkamapinasagdanon (sayop nga praktis) panahon sa operasyon?

Ang Korte Suprema sa Estado miingon: “Kon hatagan sa linaing mga suliran nga atubangon dihang ang pasyente dili motugot sa gikinahanglan o angayang mga abuno sa dugo tungod sa relihiyosong mga hinungdan, kami nagtuo nga ang paggamit sa usa ka kasulatang nagpahigawas sama sa gipirmahan dinhi nahiangay. . . . Ang kapaingnan sa mga doktor o mga ospital nga dili motambal sa mga Saksi ni Jehova maoy mangil-ad diha sa usa ka katilingban nga nagatinguha nga ang medikal nga pagtambal mabatonan sa tanang sakop niini.

“Nagtuo kami nga ang paagi nga gigamit dinhi, ang kinabubut-ong pagpirma sa kasulatang nagapanalipod sa doktor ug ospital ug sa pasyente maoy nahiangay nga kapaingnan ug dili supak sa kaayohan sa katilingban.”

Apan, tingali mahibulong ka, ‘Unsa na man kon ang siruhano sad-an sa pagkamapinasagdanon panahon sa operasyon? Siya ba responsable gihapon alang nianang sayop nga praktis?’

Matikdi ang gipahayag sa Korte: “Bisan tuod gidawat ni Gng. Shorter ang sangpotanan gumikan sa dili pagdawat ug abuno sa dugo, wala niya dawata ang sangpotanan sa pagkamapinasagdanon ni Dr. Drury nga maoy, sumala sa nakaplagan sa hurado, usa ka hinungdan sa pagkamatay ni Gng. Shorter.”

Angay nimong mahibaloan nga upat sa siyam ka sakop sa Korte Suprema sa Estado nagtuo nga ang gihukom nga bayranan angay dili kunhoran tungod sa pangatarongang “giambitang riyesgo.” Misulat sila: “Ang porma sa pagdumili nga gipirmahan sa magtiayong Shorter nagahawas sa ilang pag-uyong ipahigawas si Dr. Drury sa iyang obligasyon sa pagpadapat ug dugo kon kinahanglanon sa dili-mapinasagdanong paghimo sa operasyon. . . . Kon nahimo pa ni Dr. Drury ang operasyon nga walay pagkamapinasagdanon, apan sa gihapon namatay si Gng. Shorter tungod sa hemoreds, ang doktor dili isipong responsable niining kasoha.” Ugaling . . .

“Ang mga kapeligrohan sa paghimo sa D and C wala gayod bug-os ipatin-aw ngadto sa magtiayong Shorter; wala sila pahibaloa nga tulo ka paagi ang magamit sa paghimo sa operasyon, ni sila gisultihang ang metodong giplanohang gamiton ni Dr. Drury mao ang metodong lagmit kaayong mosangpot sa pagkalungag sa matris ug kusog nga hemoreds.” Busa ang maong mga huwes nagtuo: “Ang kang Dr. Drury nga pagkamapinasagdanon nagpasamot kaayo sa purohan ni Gng. Shorter nga mahemoreds nga ikamatay; sa ingon, ang ‘gidak-on’ sa riyesgo misamot.” Gibati sa maong mga huwes nga ang bug-os $412,000 angay ipasig-uli.

Ang mga doktor ug mga awtoridad sa ospital makasabot gikan sa mga kasong Randolph ug Shorter nga ginaila sa mga korte nga ang pagtambal sa mga Saksi ni Jehova samtang magagamit ug mga kasulatan sa pagpahigawas sa responsabilidad maoy “nahiangay.” Ang maong may-kasulatang pagdumili sa dugo sa usa ka hamtong mahimong tahoron bisan pag nalangkit ang mga anak nga menor de edad ug dili-Saksing mga paryente. Apan sumala sa gipahayag sa opinyon sa magtiayong Shorter: “Apan, ang maong kasulatang nagpahigawas dili manalipod niadtong gipahigawas sa responsabilidad tungod sa ilang kaugalingong pagkamapinasagdanon sa pagtambal sa pasyente.” Kana makataronganon alang sa doktor ug sa pasyente.

Sa mga kasong Randolph ug Shorter, misangpot ang kamatayon sa gipangangkong sayop nga praktis. Apan sa mas bag-ong kaso ang resulta labi pang makalipay.

Ang Kasong Jackson—Maayo ang Inahan ug Batang Babaye

Si Ernestine Jackson mabdos sa mga 26 ka semana na dihang misugod siya sa pagbati aron manganak sa Pebrero 1984. Ang mga trabahante sa Mercy Hospital sa Baltimore, Maryland, nakadiskobre nga tungod sa nangaging operasyon ug posisyon sa bata sa tiyan nameligro nga mobuto ang iyang matris. Miawhag silag sesaryan. Mitugot si Gn. ug Gng. Jackson, apan mihangyo sila nga dili ihatag ang dugo. Gidawat nila ang Kristohanong mga pagtuo sa mga Saksi ni Jehova, nga uban kanila sila nagtuon sa Bibliya.

Ang mga trabahante sa Katolikong ospital mipahibalo nga may abot ug 50-porsientong purohang magkinahanglan si Gng. Jackson ug abuno sa dugo. Dihang siya “hugot midumili sa pagkompromiso,” ang ospital mihangyo kang Huwes Greenfeld sa Circuit Court sa pagtudlog usa ka tinugyanan (guardian) nga mag-awtorisar sa pagtugot sa abuno. Tapos sa usa ka husay sa daplin sa katre, wala itugot ni Huwes Greenfeld ang hangyo.

‘Busa unsay nahitabo?’ tingali mahibulong ka. Aw, nga walay pagtugot sa paggamit ug dugo, gihimo sa mga doktor ang sesaryan. Ang dugo wala kinahanglana o gamita. Ang inahan ug batang babaye naluwas ug sa kaulahian mipauli sa balay. Sila maayo gihapon.

Mopatim-aw nga kadto magtapos sa butang. Apan dili. Miapelar ang ospital, nga gipasukad sa pangutana: “Nasayop ba ang . . . (circuit) nga korte sa paghukom nga ang may-katakos, mabdos nga hamtong dunay labaw nga katungod sa pagdumilig abuno sa dugo sumala sa iyang relihiyosong mga pagtuo diha sa mga kahimtang gipresentar?”

Ang Korte sa Apelasyon sa Maryland³ miadmitir nga ang isyu dili na dinalian tungod kay si Gng. Jackson ug ang iyang anak nakalabang sa operasyon nga walay paggamit sa dugo. Apan mihukom ang Korte sa pagkonsiderar sa apelasyon, sanglit basin motungha ang ubang ingong kaso.

Ang Korte mipahayag nga ang Mercy Hospital miergo nga kadto gidumala sa usa ka ordeng Katoliko ug “nadedikar ngadto sa pagluwas ug kinabuhi.” Bisan pa niana ang Korte miingong ang Mercy Hospital “dili tukmang makareklamo nga ang relihiyosong mga pagtuo ni Gng. Jackson gilabanan sa kadaotan sa iya sa ospital . . . Ang kagawasan sa relihiyon nagkahulogan sa katungod sa pagtuman sa relihiyosong mga pagtuo sa usa nga walay pagpanghilabot sa laing relihiyon, dili-relihiyon o gobyerno.”

Unsa na man ang interes sa Estado? “Ang Estado sa Maryland . . . miapil sa maong apelasyon pinaagi sa paghatag ug sinulat nga kasumahan ingong amicus curiae o magtatambag, ug bisan sa mga pagpatuo sa Mercy Hospital sa kaatbang, mipunting nga ang interes sa Estado sa pagluwas sa kinabuhi dili gayod absoluto.” Dugang pa, miingon ang Korte nga ang balaod sa Maryland “nalangkoban sa mapasiugdahong lehislatibong mando nga ang desisyon sa pasyente bahin sa matang sa pagtambal nga antoson sa pasyente maoy kinalabwan. Ang ordinansa nagapahayag pa nga, sa kataposang analisis, ang pasyente mao ang magahukom kon aduna bay tambal.”

Matikdi ang konklusyon sa Korte: “Sa iyang pagdumili sa hangyo sa Mercy Hospital sa usa ka tinugyanan alang kang Gng. Jackson, si Huwes Greenfeld miingon: ‘Maoy pagtuo niining Korteha nga ang may-katakos, mabdos nga hamtong dunay labaw nga katungod sa pagdumilig abuno sa dugo sumala sa iyang relihiyosong mga pagtuo, diin ang maong desisyon gihimong tinuyo ug kinabubut-on ug dili magpameligro sa pagpanganak, pagkaluwas o suportar sa bata sa tiyan. Kining konklusyona nahiuyon sa katungod sa pasyente sa may-kahibalo nga pag-uyon sa medikal nga pagtambal . . . ug sa kinaiyanhong katungod sa pagdumili nianang medikal nga pagtambal.’ Kami mouyon. HUKOM GIUYONAN.”—Abril 4, 1985.c

Kining mga kasoha importante gayod. Sila nagapasiugda nga ang matag usa kanato dunay katungod sa paghukom sa medikal nga pagtambal ug ang atong desisyon makabanaag sa atong kinalalomang relihiyoso o etikal nga mga pagtuo. Ang mga doktor ug mga ospital sa dugang makasabot nga sila luwas makatagana sa dili-madapigong medikal nga pagtambal nga ilang gitinguha alang sa tanan. Samtang ilang buhaton kana, ilang madiskobrehang ang mga Saksi ni Jehova motimbayayong, mapabilhong mga pasyente kansang kusog nga determinasyong mabuhi nagadugang sa bililhong hinungdan nga maulian sila sa maayong panglawas.

[Mga Reperencia]

1. Randolph v. City of New York, N.Y.L.J., Okt. 12, 1984, sa 6, kol. 4 (N.Y. Sup. Ct. Oct. 1, 1984)

2. Shorter v. Drury, 103 Wash. 2d 645, 695 P.2d 116 (1985)

3. Mercy Hospital, Inc. v. Jackson, 62 Md. App. 409, 489 A.2d 1130 (Md. Ct. Spec. App. 1985)

4. St. Mary’s Hospital v. Ramsey, 465 So. 2d 666 (Fla. Dist. Ct. App. 1985)

[Mga Footnote]