Pakigdait sa Yuta—Damgo ba Lamang?

HUMAN nakalabang sa mga kalisang sa Gubat sa Kalibotan II, ang mga tawo sa tanang dapit nangandoy ug pakigdait. “Kataposang higayon na nato kini,” miingon si Heneral Douglas MacArthur. “Kon dili kita karon magtukod ug dugang ug mas timbang nga sistema haduol kanato ang Armageddon.”

Niana gihapong tuiga ang Karta sa Hiniusang Kanasoran gipirmahan. “Kami sa Hiniusang Kanasoran,” pamatuod sa preamble sa Karta, “determinado sa pagluwas sa sunod nga mga kaliwatan gikan sa hampak sa gubat . . . ug sa paghiusa sa among kusog sa pagpatunhay sa internasyonal nga pakigdait ug kasegurohan.”

Gibayaw ang Hiniusang Kanasoran tapos niadto sa politikal ug relihiyosong mga lider. Sa 1961 gitawag kana ni Presidente John F. Kennedy sa U.S. nga ang “atong kataposan labing maayong paglaom sa usa ka panahon diin ang mga kasangkapan sa gubat nalabwan sa mga kasangkapan sa pakigdait.” (Italiko amoa.) Ug sa 1965 si Papa Paulo miingon: “Ang mga tawo sa yuta midangop sa Hiniusang Kanasoran ingong kataposang paglaom sa kahusay ug pakigdait.”

Apan, wala gayoy pakigdait! Hinunoa, tinagpulo ka milyon ang nangamatay sa mga gubat sa tibuok kalibotan, ug ang pagkawala sa paglaom sa HK mitubo. Bisan pa sa bag-ong deklarasyon sa HK sa 1986 ingong Internasyonal nga Tuig sa Pakigdait, ang katawhan sa tanang dapit nagduhaduha kon makab-ot pa ba ang tinuod nga pakigdait.

Usa pa ka Paglaom

Apan komusta ang pahayag sa manulonda dihang natawo si Kristo mahitungod sa ‘pakigdait sa yuta’? (Lucas 2:14) “Ang matang sa pakigdait nga giawit sa manulonda,” misulat ang editor sa relihiyon si Tom Harpur, “dili kay personal, ‘luwas diha sa mga bukton ni Jesus’ nga matang sa kalinaw sa kinasuloran. . . . Nagkahulogan kini ug pakigdait nga resulta sa paglungtad sa hustisya, mawagtang ang kahadlok, ug dili na mahunahunaan pa ang gubat.”

Sumala sa paghunahuna sa tawo, kining tinuod nga pakigdait daw dili posible. Apan, mahitungod sa Usa diin nanag-awit ang mga manulonda dihang natawo siya, ang Bibliya nagsaad: “Sa iyang mga adlaw molambo ang pagkamatarong, ug ang kadagaya sa pakigdait hangtod ang bulan mawala na. Ug siya magagahom gikan sa dagat ngadto sa laing dagat ug gikan sa Suba ngadto sa mga kinatumyan sa yuta.”—Salmo 72:7, 8.

Oo, ang gitagna dinhi mao ang tibuok-yutang pagmando sa Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo. Gisaad kini nga mahitabo sa katumanan sa pasalig sa manulonda kang Maria mahitungod sa iyang anak nga si Jesus, “Ug siya maghari . . . ug walay kataposan ang iyang gingharian”!—Lucas 1:32, 33.

‘Apan sa unsang paagi mahimo kini,’ tingali mangutana ka, ‘sanglit walay pagpanukong makiggubat ang mga Kristohanon ug magpinatyanay sa usag usa? Unsay atong basehan sa pagtuo nga posible ang tinuod nga pakigdait?’

“Mga Kristohanon” nga Dili mga Kristohanon

Una, maayong tin-awon kon unsa ang Kristiyanidad ug unsa ang dili. Si Jesus mismo miingon nga dili mahimong Kristohanon ang usa ka tawo tungod lang kay nangangkong Kristohanon siya. Sa pagkatinuod, siya mipasidaan: “Magbantay kamo sa mga mini nga mga propeta nga moanha kaninyo nga managsapot sa pagkakarnero.” Si Jesus miingon usab: “Daghan ang moingon kanako niadtong adlawa, ‘Ginoo, Ginoo, dili ba . . . naghimo man kami ug daghang katingalahang mga buhat pinaagi sa imong ngalan?’ Ug unya magaingon ako kanila: Wala ko gayod kamo igkaila! Pahawa kanako, kamong mga mamumuhat ug daotan.”—Mateo 7:15, 21-23.

Mihatag si Jesus niining lagdaa: “Pinaagi sa ilang mga bunga inyong mailhan sila.” (Mateo 7:16) Yano kaayong lagda kini, kun kamatuoran. Si Steve Whysall, usa sa magsusulat sa The Vancouver Sun, mipunting niini, nga nagbatbat: “Kasagaran makadungog kag tawo nga maghisgot kon sa unsang paagi buhaton kini o kana sa ngalan sa Kristiyanidad ug pagkamalilisang niadtong buhata. Oo, makalilisang kadto. . . . Apan kinsay nag-ingon nga mga Kristohanon sila nga nagbuhat niadtong makalilisang nga mga butang?

“Oh, moingon ka, ang establisadong mga iglesya ang nag-ingon. Buweno, kinsay nag-ingon nga Kristohanon ang establisadong mga iglesya?

“Oo gipanalanginan sa papa si Mussolini, ug adunay ebidensiya nga nakahimog mangilngig nga mga butang ang ubang mga papa sa nangagi. Busa kinsay nag-ingon nga mga Kristohanon sila?

“Naghunahuna ka ba nga tungod kay papa ang usa ka tawo Kristohanon na siya? Ang pag-ingon sa tawo nga ‘ako Kristohanon’ wala magpasabot nga Kristohanon siya—sama sa usa ka tawong nag-angkong mekaniko mahimo nga dili mekaniko. . . .

“Makapatingala nga daghang tawo nagtuo nga ang gubat sa Amihanang Irlandiya maoy usa ka matang sa balaang gubat. Bakak kana.

“Walay Kristohanong makiggubat sa laing Kristohanon—sama ra kana sa usa ka tawo nga makig-away sa iyang kaugalingon. Ang tinuod nga mga Kristohanon maoy mga igsoong lalaki ug mga igsoong babaye diha kang Jesu-Kristo. . . . Sila wala, wala gayoy intensiyon sa pagsakit sa usag usa.”

Gipadayag sa Bibliya kining butanga sa yano, nga nag-ingon: “Maila kon kinsa ang mga anak sa Diyos ug kinsa ang mga anak sa Yawa pinaagi niini: Bisan kinsa nga wala maghimog pagkamatarong ug wala maghigugma sa iyang igsoon, kini siya dili iya sa Diyos. Kay mao kini ang balita nga inyong nadungog sukad sa sinugdan, nga kinahanglang maghigugmaay kita sa usag usa; dili sama kang Cain, nga iya sa usa nga daotan ug gipatay ang iyang igsoon.”—1 Juan 3:10-12.

Sa matin-aw, ang mga iglesya walay basehanan sa pagtuo nga sila makapatunghag tibuok-yutang pakigdait. Unsay gipakita sa ilang rekord? Kini nagpakita nga ang ilang mga sakop mao ang pangunang mga manggugubat sa duha ka labing dakong mga gubat sa kalibotan; ilang gipatay dili lamang ang usag usa kondili ang inosenteng mga babaye ug maingon man usab ang mga kabataan.

Nan, may basehanan ba sa paglaom nga makab-ot ang dumalayong pakigdait?

Paghimo sa Gubat nga Imposible

Gibatbat ni Jesus kon sa unsang paagi mailhan ang iyang tinuod nga mga sumusunod. Sila mga “makigdaiton,” siya miingon. (Mateo 5:9) Iyang gihatag usab kining paagiha sa pag-ila: “Pinaagi niini ang tanan mahibalo nga kamo akong mga tinun-an, kon kamo adunay gugma sa usag usa.” Dugang pa, si Jesus miingon bahin sa iyang mga disipulo: “Sila dili bahin sa kalibotan, sama nga ako dili bahin sa kalibotan.”—Juan 13:35; 17:16.

Tungod niining mga pagtulon-ana, nagtuo ka ba nga miapil ang unang mga sumusunod ni Kristo sa mga gubat sa mga nasod? Naghisgot niining mga butanga, si Propesor Reo M. Christenson misulat diha sa The Christian Century: “Ang unang mga Kristohanon wala magserbisyo sa puwersa militar. Si Roland Bainton miingon nga ‘gikan sa kataposan sa panahon sa Bag-ong Testamento hangtod sa dekada A.D. 170-180 walay ebidensiya nga adunay mga Kristohanon diha sa militar’ . . . Anam-anam nga mibiya ang mga Kristohanon sa ilang pagtutol sa pagserbisyo sa militar.”

Busa, walay madungog nga nakiggubat ang Kristohanon batok sa isigka-Kristohanon. Bisan unsa pay isugo sa mga magmamando sa kalibotan, ang mga sumusunod ni Kristo dili mahimong mga anak sa Yawa pinaagi sa pagpatay sa ilang espirituwal nga mga igsoon. Ilang gisunod ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo! (Buhat 5:29) Busa kon pulos pa unta mga Kristohanon ang nagpuyo sa tibuok yuta, imposible gayod ang gubat!

Makalilipay, ang Bibliya nagtagna nga kining situwasyona tinuod nga mahitabo. Kini nag-ingon: “Ang ilang mga espada ilang himoon nga mga punta sa daro, ug ang ilang mga bangkaw himoon nga mga galab: usa ka nasod dili na mobakyaw sa espada batok sa laing nasod, ug dili na gayod sila makakat-on pa mahitungod sa gubat.” (Isaias 2:4, King James Version) Kining mga pulonga gikulit diha sa bato nga padir sa tabok sa dalan gikan sa pangunang tinukod sa Hiniusang Kanasoran sa New York City, apan dayag nga ang mga sakop sa HK wala makakab-ot niana. Apan, nakab-ot kana sa unang mga Kristohanon!

Ang iladong manalaysay sa iglesya si C. J. Cadoux mibatbat: “Ang unang mga Kristohanon mituo sa pulong ni Jesus . . . Ilang gipaila ang ilang relihiyon pinaagi sa pakigdait; puwersado silang mitutol sa gubat tungod sa pag-ulag dugo nga nahimo niini; ilang giaplikar sa ilang kaugalingon ang tagna sa Daang Testamento nga nagtagna sa paghimo sa mga hinagiban sa gubat nga mga gamit sa agrikultura.”—Isaias 2:4.

Busa ang pakigdait sa yuta dili kay usa ka dili makab-ot nga damgo. Sanglit ang pagsunod sa mga pagtulon-an ni Kristo naghimo sa gubat nga imposible taliwala iyang unang mga sumusunod, nahatag ang basehanan sa pagtuo nga ang pakigdait sa tibuok yuta sa ulahi makab-ot. Aduna bay samang basehanan karon sa pagtuo nga posible ang tibuok yuta nga pakigdait?

Basehanan sa Paglaom Karon

Buweno, ang Encyclopedia Canadiana miingon: “Ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova mao ang pagpasig-uli ug sa pagtukod pag-usab sa sayong Kristiyanidad nga gihimo niadto ni Jesus ug sa iyang mga disipulo sa yugto sa una ug ikaduhang siglo sa atong panahon. . . . Ang tanan mga igsoon.”

Tinuod ba gayod kana? Dihang nalangkit ang mga nasod sa Gubat sa Kalibotan II, misunod ba ang mga Saksi ni Jehova sa mga pagtulon-an ni Kristo nga “maghigugmaay ang usa sa usa” ug nga magpabiling “makigdaiton”?—Juan 13:34; Mateo 5:9.

Oo, ilang gisunod kana. Ang librong The Nazi Persecution of the Churches 1933-45, ni J. S. Conway, mibatbat: “Pinasukad sa ilang biblikanhong sugo, midumili ang [mga Saksi ni Jehova] sa pagsundalo.” Kon itandi ang ilang pagsunod sa sugo ni Kristo sa lihok sa uban, ang Romano Katolikong St. Anthony Messenger miingon: “Ang mga Saksi ni Jehova nagtindog sa gawas sa ‘establisimento’ ug dili modawat sa kaakohan sa paghimaya sa bisan unsa nga isugo sa kagamhanan nga buhaton. Libolibong maayong mga tawo ang nakaamgo nga ang paglikay sa politikal ug ekonomikanhong interes mas duol sa espiritu sa Bag-ong Testamento kay sa mahigalaong kahikayan karon sa Iglesya ug sa estado.”

Ang mga Saksi ni Jehova sa tanang dapit nagbutang sa ilang paglaom sa pakigdait, dili sa Hiniusang Kanasoran kun sa bisan unsa pang paningkamot sa tawo sa pakigdait, kondili sa pagmando sa Prinsipe sa Pakigdait, si Jesu-Kristo. Komusta kon ingon niana ang tanan? Oo, handurawa kon unsay mahitabo kon sundon pa sa tanan ang mga pagtulon-an ni Kristo nga “maghigugmaay ang usa sa usa” ug magpabiling “makigdaiton”?

Tinuod nga Pakigdait sa Yuta—Sa Dili Madugay!

‘Pakigdait sa yuta’ mao ang madunggan kanunay sa panahon sa Pasko, uban sa makitang larawan sa bata diha sa pasungan. Apan tinuod bang hulagway kini sumala sa baroganan ni Kristo? Dili gayod! Labaw pa si Kristo karon kay sa usa ka batang prinsipe—siya gihatagag pagmando ug awtoridad sa katumanan sa karaang tagna sa Bibliya: “Ang kagamhanan igatungtong sa iyang abaga. Ug ang iyang ngalan pagatawgong . . . Prinsipe sa Pakigdait.”—Isaias 9:6.

Ingong tinudlong Magmamando sa tibuok yuta, mopatungha si Kristo ug pakigdait sa yuta. Apan dili kini mahitabo sumala sa ginapaabot sa kadaghanan. Palihog paklia ang imong Bibliya sa Pinadayag kapitulo 19 ug basaha ang mga bersikulo 11 ngadto sa 16. Hinungdanon nga atong masabtan ang baroganan ni Kristo nga gibatbat dinhi—ingong gamhanang magmamando nga manguna sa mga panon sa manulonda. Matikdi nga nag-ingon ang kasulatan nga si Kristo, nga mao “Ang Pulong sa Diyos,” ‘mohampak sa kanasoran ug magabantay kanila pinaagi sa olisi nga puthaw,’ wagtangon sila aron mohatag dalan alang sa kagamhanan sa Diyos sa pakigdait.

Nan, niining paagiha makab-ot ang pakigdait. Dili kini modangat pinaagi sa Hiniusang Kanasoran o sa bisan unsang tawhanong ahensiya sa pakigdait. Apan makab-ot kini pinaagi sa kagamhanan sa Gingharian sa Diyos. Kita nagpuyo na sa panahon dihang matuman kining tagnaa sa Bibliya: “Ug sa mga adlaw niadtong mga haria ang Diyos sa langit magatukod ug usa ka gingharian nga dili gayod malumpag. Ug kini nga gingharian . . . magadugmok ug magaut-ot sa tanang gingharian, ug kini molungtad sa walay kataposan.”—Daniel 2:44.

Tungod sa gitagnang balaang kalaglagan sa tanang presenteng mga kagamhanan, maingon man sa mga relihiyon nga nagapaluyo kanila, hinungdanong atong susihon ang atong situwasyon. Kon mouyon ka nga dili makataronganon ang gubat ug buot kang mabuhi sa yuta diin tibuok-yuta ang pakigdait, pakigkontak sa mga Saksi ni Jehova. Malipay sila sa pagtabang kanimo sa pagkakat-on kon sa unsang paagi ang pakigdait sa yuta sa dili madugay makab-ot ilalaom sa pagmando sa Gingharian sa Diyos.

[Blurb sa panid 8]

“Maghigugmaay kita sa usag usa; dili sama kang Cain, nga . . . mipatay sa iyang igsoon”

[Kahon sa panid 9]

Mamumuno Nahimong-Tawo sa Pakigdait

Usa ka nagapanawng magtatan-aw sa mga Saksi ni Jehova sa habagatang Tinipong Bansa nagpamalaybalay uban sa usa ka edarang Saksing Aleman. Diha sa usa ka pultahan usa ka babaye nga nagpaila sa iyang kaugalingon nga sakop sa usa sa mga iglesya sa Kakristiyanohan miingon nga dili siya buot makiglabot sa mga Saksi ni Jehova tungod kay dili sila makig-away alang sa ilang nasod. Namatyan siyag anak nga lalaki sa panahon sa Gubat sa Kalibotan II ug mibati nga angayng makigbahin ang mga Saksi sa paningkamot sa gubat.

Dihang molakaw na unta sila, nangutana ang edarang Saksing Aleman kon makahimo ba siya sa pagsulti sa babaye. ‘Abi nimo, nakig-away ako niadtong gubata,’ siya miingon. ‘Apan wala ako makig-away alang sa Tinipong Bansa. Nakig-away ako alang sa Alemanya. Ug ako mismo gihatagag medalya ni Adolf Hitler tungod kay nakapatay akog 35 ka Amerikanong mga sundalo nga ako rang usa. Ang kadaghanan kanila namatay sa akong kaugalingong kamot, sa inatubangay nga kombati. Tingali ang usa kanila imong anak. Ambot lang. Apan giampo unta ko nimo nga mahimong usa sa mga Saksi ni Jehova balik niadtong panahona tungod kay sa gibuhat nako kadto sakop ako sa imong relihiyon.’

Tungod niadto bug-os nga nabag-o ang pagtamod niadtong babayehana. Oo, sa unsang paagi mahimong tinuod nga mga Kristohanon ang tawo ug mopatayg kaubang mga magtutuo tungod kay lahi sila ug rasa kun nasyonalidad?

Umari kamo, tan-awa ang mga buhat ni Jehova, sa iyang paghimog katingalahang mga hitabo sa yuta. Nagapahunong siya sa gubat hangtod sa kinatumyan sa yuta. Gibali niya ang pana ug giputolputol niya ang bangkaw; sa kalayo gisunog niya ang mga karo.—Salmo 46:8, 9.

[Letrato sa panid 10]

Kinsa ang nagtuman sa tagna sa Bibliya nga gikulit niining padira sa plasa sa Hiniusang Kanasoran?