Nganong may Pagkabahinbahin?

ANG pasukaranang hinungdan sa relihiyosong pagkabahinbahin, o pagbulag, gipatik sa usa ka ensiklopedia sa relihiyon nga tulo: sa doktrina, sa organisasyon, ug sa politika. Atong tan-awon kon kini nga pag-analisar mohaom sa situwasyon sa Iglesya Katolika.

Teolohiya o ang Kamatuoran sa Bibliya?

Diha sa iyang kaugalingong pagtuki sa hinungdan sa karon nga pagkabahinbahin sa Iglesya Katolika, ang paring si René Laurentin misulat: “Daw matin-aw na kanako ang hinungdan. Kini mao ang nagkalahing mga ideolohiya.” Iyang gihisgotan ang progresibong ideolohiya. Kini maoy sukwahi sa tradisyon, nga mao, ang pagkakonserbatibo nga gilarawan ni Arsobispo Lefebvre. Ang Dominicanong superyor nga si Jean-Pierre Lintanf miingon: “Ang pagtuo usa, ang mga teolohiya nagkalainlain.”

Ang nagkalahing mga ideolohiya, nga maoy hinungdan sa pagkabahinbahin sulod sa iglesya, malikayan kon ang iglesya nagasunod pa sa Bibliya ingong tuboran sa mga pagtulon-an niini. Sa pagkamatuod, ang Ikaduhang Konselyong Batikano nagsugo: “Ang balaang Pulong maoy usa ka bililhong instrumento sa gamhanang kamot sa Diyos aron makab-ot ang maong panaghiusa nga gitanyag sa Manunubos sa tanang mga tawo.” Apan, gipahuyang ang makapahiusang bili sa Bibliya, nga ang maong Konselyong Batikano miingon: “Ang Iglesya wala magkuha sa iyang katinoan bahin sa tanang gipadayag nga mga kamatuoran gikan sa balaang mga Kasulatan lamang. Busa, ang Kasulatan ug ang Tradisyon angay dawaton ug pasidunggan nga may samang mga pagbati sa debosyon ug pagtahod.” Ug usab: “Ang sagradong teolohiya may pagtuo sa sinulat nga Pulong sa Diyos, uban ang sagradong Tradisyon.”

Ang mga pulong ni Jesus sa mga Pariseo hustong ipadapat sa magisterium sa Iglesya Katolika: “Inyong gihimo ang pulong sa Diyos nga walay pulos tungod sa inyong mga tradisyon.” (Mateo 15:6, The New Jerusalem Bible) Ang usa ka sinserong Katoliko nga babaye misulat sa usa ka peryodikong Katoliko sa Pransiya: “Kon ang klero wala na mapukaw sa pagsangyaw sa Maayong Pulong, ikatingala ba nga ang mga sumusunod nagkaus-os sa gidaghanon, o mangita sa ubang dapit? (Apan alang sa mga Saksi ni Jehova ug sa mga tradisyonalista, ang ilang pagtuo nagpahimo kanila nga lahi.)”

Usa ka Nabahing Herarkiya

Tagda karon ang organisasyonal nga hinungdan sa pagkabahinbahin sulod sa iglesya. Ang pagkabahinbahin nga gipatungha ni Arsobispo Lefebvre direktang nalangkit sa doktrinang Katoliko sa “Apostolikong Paghalili” ug sa kinalabwang gahom sa papa. Miingon si Lefebvre nga ang “gahom sa pagtudlo, pagmando, ug pagkabalaan nga gihatag ni Kristo sa Iyang mga Apostol . . . gipadayon sa kolehiyo sa mga obispo sa Iglesya.” Sa laing bahin, ginaingon nga ang obispo sa Roma, ang papa, mao ang “una sa tanang mga obispo, dili lamang sa ranggo o dignidad, kondili diha sa pastoral nga awtoridad.”​—New Catholic Encyclopedia.

Apan kini bang mga doktrina pinasukad sa Bibliya? Ang mao gihapong Katolikong ensiklopedia miangkon nga “dili makakaplag ang usa diha sa Bag-ong Tugon ug bisan unsang mga pulong ni Kristo nga nagpaila kon unsaon ipapasa ang apostolikong sugo.” Ug kini usab nagbutyag nga ang “pagkalabaw sa papa” wala “kaayo hisabti o tin-aw nga gipahayag” sa “Kasadpang [Latin] nga Iglesya” hangtod sa ikalimang siglo K.P.

Sa pagkakaron ang sistemang herarkiya sa Iglesya Katolika gitutolan gikan sa itaas hangtod sa ubos. Kini maoy usa ka hinungdan sa pagkabahinbahin, samtang ang mga obispo, mga teologo, mga pari, ug mga layko bukas nga nagpahayag sa ilang pagsupak sa papa bahin sa pagtuo, maayong pamatasan, ug pagdumala sa iglesya. Ang “Deklarasyon sa Cologne” nag-ingon: “Kon ginabuhat sa papa ang buluhaton nga dili iyang katungdanan, siya dili makapamugos ug pagkamasinundanon sa ngalan sa Katolisismo.”

Nabahin sa Politikanhong Paagi

Ang Economist sa Britanya misulat: “Sama sa nakita sa mga sumusunod ni Lefebvre, ang ilang iglesya nahimong biktima sa usa ka konsabo nga naghatod niini ngadto sa mga kamot sa mga Marxista, modernista, ug mga Protestante. Si Monsinyor Lefebvre nagtuo nga ang Pranses nga rebolusyon nagpailaila ug makasubong modernismo ug liberalismo sa kalibotan, ug nga ang Batikano II nagpailaila sa Pranses nga Rebolusyon . . . ngadto sa iglesya.” Daghang makituo nga mga Katoliko adunay sama niini nga kaisipan. Sa laing bahin, ang makiwala (left-wing) nga mga Katoliko maoy alang sa reporma sa katilingban, ang pipila misaylo pa gani sa pagdawat sa prinsipyo sa armadong rebolusyon. Busa, ang politika maoy laing nagpabahing hinungdan taliwala sa mga Katoliko.

Sa pagtapos sa iyang artikulo bahin sa “Nganong Adunay Pagkabahinbahin Tali sa mga Kristohanon?” ang paring si Laurentin miingon nga ang kredibilidad sa Katolikong Iglesya nagadepende sa pagsunod niini sa mga pulong ni Jesus: “Pinaagi sa inyong gugma sa usag usa, nga ang tanan makaila kaninyo ingong akong mga tinun-an.”​—Juan 13:35, NJB.

Migamit niana nga sumbanan, daghang sinserong mga Katoliko sa tibuok yuta ang nakadangat ug konklusyon nga ang pangangkon sa Katolikong Iglesya nga mao ang matuod nga iglesya dili katuohan. Kay nakaamgo, sama sa gipamulong usab ni Jesus, nga “walay panimalay nga nabahin batok sa iyang kaugalingon ang molungtad,” daghan ang “hinayhinay nga mibiya” sa iglesya.​—Mateo 12:25, NJB.

Ubay-ubayng mga Katoliko karon nagapangita ug usa ka “panimalay” nga nalangkoban sa matuod nga mga Kristohanon, nga nahiusa sa tinuod inigsoong gugma ug nga wala mabahin sa mga doktrina nga wala sa Bibliya, sa nabahing herarkiya, o sa nagkasupak nga mga opinyon sa politika. Linibo ang nakakaplag sa ilang gipangita sa dihang sila misugod sa pagpakig-uban sa mga Saksi ni Jehova.

[Hulagway sa panid 9]

Gihukman ni Jesus ang mga Pariseo sa paghimo sa ilang mga tradisyon nga labaw kay sa Pulong sa Diyos