Ngadto sa Ibabaw sa Uropa Pinaagig Tren

Sinulat sa koresponsal sa Pagmata! sa Switzerland

ANG tawo sa ika-napulog-siyam nga siglo ikag nga sakopon ang kinaiyahan. Ang Swiss Alps maoy pangunang kandidato. Sa kasiglohan ang ilang dili mabangbang nga mga taluktok sa gansangon nga yelo ug bato nakapugong sa tawo sa usa ka igoigong distansiya​—apan karon dili na. Sayo sa katuigang 1800, ang mga manungasay sa bukid nakahimo sa pagtungas sa 4,158 metros nga Jungfrau. Samtang dili ang kinatas-an, kana sa tino usa sa labing maayong talan-awon sa Alps.

Sa kaulahian sa katuigang 1800, pipila ka abenturerong mga lalaki nagsugod sa paghunahuna kon sa unsang paagi himoon kining taluktok nga maadtoan dili lang sa pipila ka maisogong mga tigtungas sa bukid. Sa wala madugay ang ideya sa pagtukod ug relis ngadto sa taluktok nahimugso.

Usa ka Maisogong Proyekto

Ang pagtukod ug relis ngadto sa maong habog nga dapit maoy usa ka dakong buluhaton, ilabina tungod sa limitadong teknolohiya nga mabatonan kaniadto. Ang kagamhanang Swiss nagtuon sa pipila ka mga sugyot kon sa unsang paagi kana himoon ug mipili sa mga plano ni Adolphe Guyer-Zeller, usa ka industriyalista sa Zurich. Kinahanglan una niyang organisahon ang usa ka siyentipikanhong pagsuhid ngadto sa habog nga Alps aron pamatud-an nga ang mga trabahante ug mga turista mabuhi sa maong mga gihabogon.

Ang iyang mga plano migamit sa Wengernalp nga relis, nga nagsumpay na sa mga walog sa alps sa Lauterbrunnen ug Grindelwald sa ubos sa Jungfrau. Aron paabton ang mga relis ngadto sa taluktok, si Guyer-Zeller nagplano sa pagtukod ug pito ka kilometros nga tunil pasaka lahos sa sulod sa Eiger ug Mönch, ang iladong silingan nga mga taluktok sa Jungfrau. Mao nga, ang mga relis mahimong luwas gikan sa mapintasong klima sa gawas.

Ang trabaho gisugdan niadtong Hulyo 1896. Giabtag duha ka tuig sa pagkompleto sa unang hugna diha sa hawan gikan sa Kleine Scheidegg ngadto sa Eigergletscher nga Estasyon, nga may gilay-on lamang nga duha ka kilometros. Ang sunod nga buluhaton mao ang pagsugod ug bangag lahos sa Eiger. Samtang ang tingtugnaw sa 1898/99 nagsingabot, pipila ka gatos sa mga trabahante sa tunil nangandam nga mahimong bug-os nga walay kontak sa uban sa kalibotan tungod sa mga tipun-og sa niyebe.

Ang mga tulganan sa mga trabahante ug tipiganan sa mga abiyo morag nahimong usa ka balangay. Linibo ka kilo nga mga pagkaon, mga materyales sa pagpanukod, ug sugnod ang kinahanglang pundohon. Ang mga abiyo kinahanglan makaabot hangtod ang relis sa Wengernalp maagihan na usab, sa ulahi sa tingpamulak.

Ang mga trabahante naglungag sulod sa 24 oras nga nagrelyebo ug katulo nga tagwalo-ka-oras. Apan ang paglusot sa bato may bayad. Unom ka mga trabahante ang namatay sa grabeng aksidente sa mina. Sa gihapon, ang mga tiglungag nakaabot sa ikaduhang ang-ang, ang Estasyon Eigerwand, sa Marso 7, 1899. Gikan sa mga bintana sa estasyon, ilang makita ang Kleine Scheidegg, nga karon 4.3 kilometros sa ilang luyo ug, layo sa ubos, ang Lanaw sa Thun.

Wala Dahomang mga Kalisdanan

Sa Abril 3, 1899, ang proyekto nalangan tungod sa hinanali nga kamatayon ni Adolphe Guyer-Zeller. Apan ubos sa pagdumala sa iyang mga anak, ang sunod nga ang-ang natapos, ang Estasyon sa Eismeer, sa gihabogong 3,160 metros. Kana gibuksan niadtong Hulyo 1905.

Hinay ang pag-uswag sa misunod nga mga katuigan. Ang mabudlay nga kinabuhi sa maong dili-maabiabihong mga palibot nakapahadlok ug nakapahimong masuk-anon ug nakapaluya sa mga trabahante. Bisan pa niana, sa Pebrero 21, 1912, ang kataposang lungag gihimo pinaagig pagpabuto lahos sa bato sa Jungfraujoch (nagkahulogan “Yugo sa Jungfrau,” ang sak-anan tali sa Mönch ug sa Jungfrau). Usa ka kulbahinam nga talan-awon ang nabuksan​—mga taluktok sa niyebe ug mga glacier nga gitaytayan sa lutong asul nga kalangitan, ang tanan sinabwagan sa masilawong hayag-sa-adlaw!

Ang kinahabogang estasyon sa tren sa Uropa, ang Jungfraujoch, sa 3,454 metros ug 9.3 kilometros gikan sa sukaranan sa linya, giinawgurahan niadtong Agosto 1, 1912. Ang unang ideya sa pag-abot sa kinataluktokan sa Jungfrau (nga mas habog ug 700 metros) wala ipadayon​—tungod sa gastos ug sa kakulang sa luna didto alang sa panonpanon nga mga bisita nga gidahom. Sa maong panahon, ang proyekto misobra na ug lima ka milyong Swiss francs sa iyang badyet nga napulo ka milyon. Inay sa gikalkulong 7 ka tuig, ang proyekto natapos sa 16 ka tuig.

Kon Moduaw Ka sa Jungfraujoch

Nagplano ka ba sa pagduaw sa Jungfraujoch? Gikan sa Kleine Scheidegg, ang tren sa Jungfrau makadala kanimo, sa wala pay usa ka oras, ngadto sa ibabaw sa Uropa. Ang mubong mga paghunong motugot kanimo sa pagtan-aw gikan sa mga bintana sa Eigerwand ug Eismeer nga mga estasyon. Sa dihang moabot ka na sa itaas, ang nipis nga hangin sa maong gihabugon mahimong mopugos kanimo sa paglihok ug hinay sa sinugdanan samtang mopasiyo ka sa lawak pasundayaganan sa estasyon sa siyentipikanhong panukiduki o motan-aw sa mga butang nga kinulit sa yelo diha sa Palasyo sa Yelo. Pinaagi sa elevator, makaabot ka sa Sphinx Terrace nga bantaaw sa Aletsch Glacier. Mahimo ka ganing mosulay ug sakay sa karomata nga giguyod sa iro!

Kon gutomon ka o uhawon, makakita kag restawran nga mahiangay sa imong badyet ug sa imong gustong pagkaon. Apan ang kinamaayohan igahatag nga walay bayad: ang mahimayaong talan-awon nga binuhat sa Maglalalang, kon walay gabon ni mga panganod ang mokalit ug tungha. Ang talan-awon sa pagkatinuod maoy obra-maestra sa kalalangan. Kitang gagming nga mga tumatan-aw makasud-ong lamang uban sa kahingangha ug pagdayeg.

[Hulagway sa panid 24]

Jungfraubahn (ang Jungfrau nga tren)

[Diagram/Hulagway sa panid 25]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Ang rota nga giagihan sa Jungfrau nga tren:

1. Kleine Scheidegg (sa gawas);

2. Eigergletscher (sa gawas);

3. Eigerwand (sa tunil);

4. Eismeer (sa tunil);

5. Jungfraujoch (sa tunil)