Kon Nganong Daghan ang Nagkautang-utang
SI Michael ug Reena nagsaulog sa ilang unang anibersaryo sa kasal pinaagig pag-adto pag-usab sa dapit sa ilang honeymoon. Apan sa nagsugod na ang ikaduhang tuig sa ilang kaminyoon, giatubang nila ang makapasubong katinuoran. Bisan pa sa ilang pagdaginot, dili nila mabayran ang tanan nilang mga balayranan.
Tagda ang laing magtiayon. Si Robert nagbayad lamang ug gamayng utang sa iyang pagtungha sa dihang naminyo siya kang Rhonda, ug si Rhonda nagdata lamang ug kotse. Si Robert nag-ingon: “Kami nagtrabaho sa tibuok panahon, ug kaming duha mosuweldo ug $2,950 kada bulan. Apan wala gihapon kami moasenso.” Si Rhonda nag-ingon: “Kami walay gipamalit nga dagkong butang o gihimo nga katingad-an. Ambot lang kon hain ra ang among kuwarta.”
Si Robert ug Rhonda dili mga tapolan. Ingon man usab si Michael ug Reena. Unsay ilang suliran? Mga utang sa kredit kard. Sulod sa unang tuig sa kaminyoon, si Michael ug Reena nakautang ug $14,000 diha sa ilang mga kredit kard. Human sa duha ka tuig sa kaminyoon, ang utang ni Robert ug Rhonda diha sa ilang mga kard mitotal ug $6,000.
Giatubang usab ni Anthony, usa ka hamtong pamilyadong tawo, ang krisis sa panalapi sa iyang kinabuhi. Ang iyang mga suliran, hinunoa, walay labot sa mga kredit kard. Niadtong 1993 ang kompaniya nga iyang gitrabahoan nagkunhod ug mga trabahante, ug si Anthony nawad-an sa iyang posisyon isip manedyer nga mikitag $48,000 sa usa ka tuig. Human niana, ang pagsuportar sa iyang pamilya sa upat nahimong usa ka dakong hagit alang kaniya. Sa susama, si Janet, usa ka nag-inusarang ginikanan nga nagpuyo sa Siyudad sa New York, halos dili makabayad sa mga balayranan pinaagi sa iyang tinuig nga kita nga duolag $11,000.
Bisag tinuod nga ang kadaghanan sa mga suliran sa panalapi makunhoran pinaagi sa maayong pagdumala, ang kamatuoran mao nga kita nagkinabuhi sa panahon sa dihang daghan ang nagkalisodlisod tungod sa paglakaw “diha sa pagkawalay-pulos sa ilang mga kaisipan.” (Efeso 4:17) Si Grace W. Weinstein, diha sa iyang librong The Lifetime Book of Money Management, nag-ingon: “Daghang batasan sa paagi sa panalapi ang nausab, nabalit-ad gumikan sa dili matag-an nga ekonomiya, sa bag-ong mga tinamdan sa pagpamalit ug pagdaginot, ug sa nagkausab nga mga estilo-sa-kinabuhi.” Sa nagkaguliyang nga kalibotan nga atong ginapuy-an, dugang ug dugang mga tawo ang nakasinatig nag-usbaw nga kalisod sa pagdumala sa mga panalapi sa kaugalingon ug sa pamilya.
Makalilipay, si Michael ug Reena, si Robert ug Rhonda, si Anthony, ug si Janet nakaarang sa pagdumala nga malamposon sa ilang mga panalapi. Sa dili pa tagdon kon unsay nakatabang kanila, atong susihon ang matang sa daling paagi sa pagdumala ug salapi nga nakadugang sa kalisod sa panalapi sa daghan—oo, ang mga kredit kard.