Hapit na Bang Mapuo ang mga Orkid?

Ang mga orkid manggibuhion. Sila mabuhi sa yuta, sa mga kahoy, bisan sa mga bato. Apan ang International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN) nagpasidaan nga daghang matang niining maanindot nga mga tanom lagmit dili mabuhi sa natural nilang palibot kon ang ilang palibot magpadayon nga hilabtan. “Ang mga kausaban sa lugar nga gituboan niini nagpaila nga ang mga insekto nga hinungdanon sa polinasyon mapuo o mobalhin sa laing dapit,” nag-ingon si Wendi Strahm sa IUCN. “Kon kana mahitabo,” siya midugang, “ang orkid dili makasanay.”

Ang gibanabanang 20 porsiyento sa lima ka milyong orkid nga gibaligya sa tibuok-kalibotan matag tuig gikuha gikan sa ilang natural nga palibot. Kini, nag-ingon ang IUCN, makadaot sa pagpreserbar niining matahom nga tanom. Busa, ang IUCN nagrekomendar nga kadtong gustong makabaton ug mga orkid kinahanglang mopalit niadtong gipatubo sa mga greenhouse imbes lukaon kini gikan sa ilang natural nga palibot.

Adunay labing menos 20,000 ka matang sa mga orkid nga nailhan sa tawo. Ang ubang mga tanom mosukod ug un-kuwarto lamang sa usa ka pulgadang gitas-on; ang uban maoy mga balagon nga motubo ngadto sa gitas-ong 30 metros. Ang kadaghanang matang sa mga orkid mabuhi sa mainit, tropikal nga mga lugar nga kanunayng mag-ulan. Apan sila nagadepende sa tandogonong pagkatimbang sa kinaiyahan aron mabuhi.

Makasubo, ang pagkawalay-hibangkaagan ug pagkadanghag sa mga tawo nagpadayon sa pagdaot sa kalikopan, nga nagpameligro sa nagtubong gidaghanon sa mga tanom, lakip ang orkid. Apan matapos kini sa dili madugay. Diha sa bag-ong kalibotan nga gisaad sa Diyos, ang tawo magkinabuhi nga kaharmonya sa kinaiyahan. Nianang higayona ang mga pulong sa salmista matuman: “Pabayawa ang kapatagan ug ang tanan nga anaa niini. Sa samang higayon pasadyaa ang tanang kakahoyan sa lasang.”—Salmo 96:12.

[Picture Credit Line sa panid 31]

Jardinería Juan Bourguignon

[Picture Credit Line sa panid 31]

Jardinería Juan Bourguignon