Ang Kayutaan sa Bibliya

SAMTANG ang nasod sa Israel nangandam sa pagsulod sa Yutang Saad, gipahayag ni Moises ang iyang dakong tinguha ngadto sa Diyos: “Tugoti ako nga makalabang, palihog, ug makakita sa maayong yuta nga anaa tabok sa Jordan, kining maayong bukirong rehiyon.”​—Deu 3:25.

Wala kadto mahimo ni Moises, apan siya nakatungas gayod sa usa ka bukid nga nag-atubang sa Jerico ug nakakita niadtong yutaa​—‘sa Gilead hangtod sa Dan ug sa yuta sa Juda hangtod sa dagat sa kasadpan ug sa Negeb ug sa walog sa Jordan.’ (Deu 3:27; 34:1-4) Nakadungog ka ba sa maong mga ngalan? Nahibalo ka ba kon hain ang maong mga dapit?

Diyutay ra sa katawhan ni Jehova karong panahona ang makaadto sa daghang dapit nga nabasa nila diha sa Bibliya. Sila dili makabuhat sa gisulti sa Diyos nga gipabuhat niya kang Abraham, nga mao ang pagsuroy sa yuta latas sa gitas-on ug latas sa gilapdon sa Yutang Saad. (Gen 13:14-17) Bisan pa niana, ang matuod nga mga Kristohanon ikag kaayong mahibalo bahin sa mga dapit nga gihisgotan sa Bibliya ug makasabot kon unsay kalangkitan niini sa usag usa.

Ang ‘Tan-awa ang Maayong Yuta’ maoy kasangkapan nga magamit nimo sa pagpauswag sa imong pagsabot sa Kasulatan. May mga letrato kini sa aktuwal nga mga dapit, sama sa Gilead, nga gipakita diha sa hapin. Labi pang matulon-anon ang mga mapa, nga makapalalom ug dako sa imong kahibalo bahin sa mga dapit nga gihisgotan sa Bibliya.

Ang mapa sa mga panid 2 ug 3 nagpunting sa dagkong mga rehiyon. Pananglitan, sa dihang matikdan nimo kon diin nahimutang ang Asirya ug Ehipto langkit sa Yutang Saad, mas masabtan nimo ang mga tagna nga naghisgot sa maong mga nasod. (Isa 7:18; 27:13; Os 11:11; Miq 7:12) Ang gamay nga hikting luna nga gitawag ug Yutang Saad nahimutang sa dapit nga may daghang karaang mga dalan ug mga interseksiyon sa mga magpapatigayon, ug ang ubang mga nasod nagtinguha nga makagahom sa mabungahong kaumahan sa trigo, kaparasan, ug kaolibohan niini.​—Deu 8:8; Huk 15:5.

May mga panahon nga gusto nimong itandi ang mga mapa. Pananglitan, si Jonas gisugo nga moadto sa kaulohan sa Asirya, apan siya misakay hinuon ug sakayan paingon sa Tarsis. (Jon 1:1-3) Imo bang makita kanang mga dapita sa unang mapa? Apan ang Tarsis dili angay saypon nga Tarso, nga maoy natawhan ni apostol Pablo. Imong makita ang Tarso ug ang ubang iladong mga siyudad sa mapa dinhi.

Hunahunaa ang gidugayon ug ang ruta sa panaw ni Abraham samtang imong pangitaon ang Ur, Haran, ug Jerusalem. Human sa pagtawag ni Jehova kaniya gikan sa Ur, siya mipuyo sa Haran ug dayon mibalhin ngadto sa Yutang Saad. (Gen 11:28–​12:1; Buh 7:2-5) Ang panaw ni Abraham mahimong mas tin-aw samtang imong tun-an “Ang Kaliwatan sa mga Patriarka,” sa mga panid 6-7.

Ang unang mapa ug ang mapa dinhi wala malangkit sa usa ka tinong yugto sa panahon. Human sa maong duha ka mapa, ang mga mapa nahan-ay na nga makasaysayanhon. Ang mga siyudad o mga detalye diha sa usa ka mapa nalangkit sa mga panghitabo sa usa ka tinong yugto sa panahon. Bisan pag ang Indise (mga panid 34-5) wala maglakip sa matag dapit nga ginganlan diha sa mga mapa, kini sagad makatabang kanimo sa pagkaplag kon unsang mga mapa ang nalangkit sa puntong imong gidukiduki karon.

Ang sentrong mapa (mga panid 18-19) adunay labing daghang lungsod ug siyudad sa Yutang Saad. Ang talaan sa mga Simbolo sa Mapa makatabang kanimo sa pagkaplag sa mga siyudad sa mga Levihanon ug sa unom ka siyudad nga dalangpanan, ingon man mahibalo ka kon ang usa ka dapit gihisgotan ba diha sa Hebreohanong Kasulatan, Gregong Kasulatan, o nianang duha.

Ang mga lokasyon sa pipila ka dapit nga gihisgotan sa Bibliya wala pa hisayri karon, busa kadaghanan nianang mga ngalana wala diha sa sentrong mapa. Gawas pa, dili mahimo ang pag-apil sa tanang siyudad ug lungsod, sama nianang tanang lungsod sa mga listahan sa mga utlanan sa tribo. (Jos, mga kap. 15-19) Hinuon, ang maong mapa sagad naglakip sa haduol nga mga siyudad, sa ingon imong makalkulo ang lokasyon. Ang pipila ka kinaiyahan sa yuta (mga bukid, mga suba, ug mga bul-oganang walog) gimarkahan, ug ang habog nga dapit ug lapad nga yuta gipaila pinaagig mga kolor. Ang maong mga detalye makatabang kanimo sa paghanduraw sa linaing mga ang-ang sa mga panghitabo sa Bibliya.

Ang dugang impormasyon bahin sa mga lokasyon nga gihisgotan sa Bibliya anaa sa ensiklopedia nga Insight on the Scriptures, nga mabatonan na sa daghang pinulongan.a Samtang imong gamiton kana ug ang ubang tabang sa pagtuon sa Bibliya, ibutang sa duol ang ‘Tan-awa ang Maayong Yuta.’ Susiha kini samtang imong tun-an ang tibuok nga Kasulatan, nga mapuslanon gayod sa imong kinabuhi.​—2Ti 3:​16, 17.

[Footnote]

[Kahon sa panid 5]

ANG MGA BASAHON SA BIBLIYA GISULAT SA

Babilonya

Cesarea

Corinto

Ehipto

Efeso

Jerusalem

Macedonia

Moab

Patmos

Yutang Saad

Roma

Susan

[Mapa sa panid 4, 5]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Bible Lands and Key Cities

A1 ITALYA

A2 ROMA

A3 SICILIA

A3 MALTA

C2 MACEDONIA

C2 Filipos

C2 GRESYA

C3 ATENAS

C3 Corinto

C3 CRETA

C4 LIBYA

D3 Antioquia (sa Pisidia)

D3 Efeso

D3 PATMOS

D3 RODAS

D4 MEMPIS

D5 EHIPTO

E2 ASIA MINOR

E3 Tarso

E3 Antioquia (sa Sirya)

E3 CIPRO

E4 Sidon

E4 Damasco

E4 Tiro

E4 Cesarea

E4 YUTANG SAAD

E4 JERUSALEM

E4 MOAB

E4 Kades

E4 EDOM

F3 Tanaman sa Eden?

F3 ASIRYA

F3 Haran

F3 SIRYA

F5 ARABIA

G3 NINEVE

G4 BABILONYA

G4 CALDEA

G4 Susan

G4 Ur

H3 MEDIA

[Kabukiran]

E5 Bkd. Sinai

G2 BKD. ARARAT

[Kadagatan]

C3 Dagat Mediteranyo (Dakong Dagat)

E1 Itom nga Dagat

E5 Pulang Dagat

H2 Dagat Caspian

H5 Gulpo sa Persia

[Suba]

D5 Suba sa Nilo

F3 Suba sa Euprates

G3 Suba sa Tigris