ESMERALDA
Usa ka bililhon, magilakon, ug sihag nga mutya nga usa ka matang sa berilo. Ang esmeralda gilangkoban sa silicate sa aluminum ug beryllium ug may diyutayng kromyo nga naghatag sa berdeng kolor niini. Kini mas gahig diyutay kay sa kuwarso ug kasagarang makaplagan ingong mga tibugol o unom-ug-kilid nga mga kristal.
Ang mga esmeralda nailhan na sa unang mga Ehiptohanon nga nagkuha niini gikan sa Ibabaw nga Ehipto. Malagmit lakip kini sa bililhong mga butang nga nadawat gikan sa mga Ehiptohanon sa dihang hapit nang mobiya ang mga Israelinhon gikan sa Ehipto. (Ex 12:35, 36) Sa ulahi, ang usa ka esmeralda (Heb., ba·reʹqeth) gitaod ingong ikatulong bato sa unang laray sa mga bato diha sa “tabon sa dughan sa paghukom” sa hataas nga saserdote. (Ex 28:2, 15, 17, 21; 39:10) Ang hari sa Tiro gihulagway nga nagsul-ob ug tabon nga nalukop sa “tanang bililhon nga bato,” lakip ang esmeralda, diha sa matagnaong awit sa pagbangotan nga gipatugbaw ni Ezequiel.—Eze 28:12, 13.
Si apostol Juan, diha sa iyang panan-awon bahin sa langitnong trono ni Jehova, migamit sa esmeralda aron sa paghubit sa balangaw nga ‘naglibot sa trono.’ (Pin 4:1-3) Sa dihang nakita ni Juan ang “balaang siyudad, ang Bag-ong Jerusalem,” iyang nakita nga “ang mga patukoranan sa paril sa siyudad gidayandayanan sa tanang matang sa bililhong bato,” nga ang ikaupat mao ang esmeralda (Gr., smaʹra·gdos).—Pin 21:2, 10, 19.