Magmatinumanon sa Diyos nga “Nagatan-aw sa Tago”
“Pag-ampo sa imong Amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalos kanimo.”—MATEO 6:6.
1, 2. Sa unsang paagi ikailustrar nga ang daw pribadong mga butang mahimong madayag sa publiko? (1 Samuel 21:7; 22:9)
DILI pa dugayng katuigan ang usa sa mga Saksi ni Jehova mitelepono sa iyang igsoong lalaki sa Long Island, New York. Sanglit lahig relihiyon ang iyang igsoong lalaki, iyang gisuginlan siya bahin sa saad sa Diyos sa pagwala sa pagkadaotan gikan sa yuta ug sa pagpasig-uli sa samang paraisong kahimtang. Sa natapos ang panaghisgot ug sa gibutang na sa iyang igsoong lalaki ang telepono, natingala siya sa usa ka tingog nga nag-ingon, “Hulat una, may pangutana pa ako.”
2 Kadto mao ang operitor sa telepono. Namati siya, diin makahimo siya sa pagpaminaw sa gamit sa telepono kaniadto, bisag dili kadto subay sa maayong pamatasan ug supak sa polisa sa kompaniya. Nalipay ang Saksi nga ang iyang mga pulong nakapukawg interes, ug siya mihimog kahikayan sa pagbalik-duaw, apan nakurat siya nga ang iyang pakig-estorya nadunggan sa uban. Oo, usahay makakita ug makadungog ang uban nga atong gituohang natago.—Ecclesiastes 10:20.
3. Sa unsa nga diwa nga mapasundayag kanunay ang mga kinabuhi sa mga Kristohanon?
3 Dili kini dakong problema alang sa tinuod nga mga Kristohanon kinsa nagapaningkamot nga magmatinumanon sa Diyos sa tanang panahon. Si apostol Pablo miingon: “Kami nangahimo nang talan-awon sa kalibotan, ug sa mga manulonda, ug sa mga tawo.” (1 Corinto 4:9) Ang iyang gipasabot mao ang praktis diha sa gladyatoryal nga sangkaanan. Sa dili pa ang kataposang sangka ipasundayag sa mga Romano nga walay panalipod kadtong makig-away ug hayan mamatay. Maingon man ang mga Kristohanon karon napasundayag atubangan sa dili magtutuong mga paryente, mga kauban sa trabaho, mga silingan, ug kauban sa tunghaan. Ang mga tumatan-aw tingali adunay maayo o daotang opinyon sa Kristiyanidad binase sa ilang makita kanato.—1 Pedro 2:12.
4. Sa unsang paagi maapektohan ang tawo sa kasayoran nga ang uban nagapaniid kanila?
4 Kon nahibalo kita nga naniid ang uban, kita may tendensiya nga magbantay, moduyog sa tinguha ni Pablo: “Kami wala maghatag ug hinungdan sa pagkapandol, aron dili pagasawayon ang among ministeryo.” (2 Corinto 6:3) Ang atong kasayoran nga gipanid-an kita sa uban tingali makalig-on sa atong desisyon sa pagbuhat sa matarong. Apan, komusta, kon atubangon kitag pagsulay sa Kristohanong mga prinsipyo nga dili makita sa katilingban?
Siya Nagatan-aw Dili Lamang sa Panagway sa Gawas
5. Nagpakitag unsang kalainan ang publiko ug pribadong kinabuhi sa Hudiyohanong mga lider?
5 Daghang Hudiyohanong lider sa relihiyon sa unang siglo maoy usa ka matang sa tawo sa gawas, apan laing matang sa tawo sa sulod. Si Jesus mipasidaan diha sa Wali sa Bukid: “Magmatngon sa dili pagbuhat sa imong pagkamatarong atubangan sa mga tawo aron makita nila.” (Mateo 6:1, 2) Ang relihiyosong mga lider kaamgid sa mga tasa nga limpiyo sa gawas apan sa ‘sulod puno sa panikas ug pagpatuyang,’ sama sa “pinaputi nga mga panteyon, nga sa gawas managpakita sa katahom apan sa sulod kini sila puno sa bukog sa mga patay ug sa tanang kahugawan.”—Mateo 23:25-28; itandi sa Salmo 26:4.
6 Kadtong pulonga makatabang kanato sa pagsabot nga interesado si Jehova sa dili makita sa ubang mga tawhanon. Si Jesus mitambag: “Sa mag-ampo ka, sumulod sa imong lawak ug, human nga makasira sa imong pultahan, pag-ampo sa imong amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalos kanimo.” (Mateo 6:6) Oo, makadungog ang Diyos sa atong itanyag nga mga pag-ampo kon kita mabulag gikan sa ubang mga tawo. Walay butang nga dili makita sa Diyos. Makakita usab siya sa pagporma sa bata sa tagoangkan sa usa ka tawo, makabasa sa genetikong materyal nga sa ulahi maoy moporma sa mga kinaiya sa indibiduwal. (Salmo 139:15, 16; Genesis 25:23) Makabasa ngani siya sa tagong mga hilig sa atong mga kasingkasing. (1 Samuel 16:7; 1 Hari 8:39; Jeremias 17:10; Buhat 1:24) Tagda kon sa unsang paagi makaapekto kanato kining mga kamatuorana.
7. Unsang bahina nga mahimong pauswagon sa Kristohanon?
7 Aron mahimong tinuod nga mga Kristohanon kinahanglang maningkamot kita sa pagbuntog sa dagkong mga kalapasan ug mga kasal-anan, sama sa gihimo sa unang mga Kristohanon. (1 Corinto 6:9-11; Buhat 26:20; 1 Pedro 4:1-4) Apan komusta ang bahin sa mga kalapasan nga tingali wala mahibaloi sa uban? Ang kamatuoran nga wala mahibaloi sa katilingban kining kalapasana wala makapahimo kanilang dili hinungdanon. Kini gipakita sa mga pulong ni David: “Ang bisan kinsa nga magabutangbutang sa iyang isigkatawo sa tago, pahilumon ko siya. Ang bisan kinsa nga mapahitas-on ug mapalabilabihon ug kasingkasing, dili ko siya maantos.” (Salmo 101:5) Bisag buhaton kini sa tago, sa usa lamang ka mamiminaw, daotan gayod ang pagbutangbutang. Busa dili mapalabay ni David kining ‘tago’ nga kasal-anan.
8. Sa unsang paagi nahibalo kita nga ang tagong kalapasan makita ni Jehova?
8 Dili usab makalimbong ang makasasala sa iyang kaugalingon pinaagi sa paghunahuna nga dili makita sa Diyos “nga nagatan-aw sa tago” ang kasaypanan. Sa pagkatinuod, napamatud-an sa Diyos nga siya maikagon sa pagkamatinumanon sa tawo bisag wala maladlad sa katilingban ang ilang mga buhat. Hinumdomi ang nahitabo kang Achan. Gisugo ang mga Israelitas sa paglaglag sa Jericho ug sa mga pumoluyo niini, ang daotang mga Canaanhon. Ang salapi, bulawan, ug tumbaga lamang ang dawaton kay kini maoy alang sa tipiganan sa bahandi sa sangtuwaryo sa Diyos. (Josue 6:17-19) Apan, si Achan, natintal ug mikuhag mahalong besti, mga salapi ug bulawan. Iyang gitago kini sa iyang balongbalong, tingali nagtuo nga walay usa ang makahibalo. Apan nakalimbong ba siya sa Usa “nga nagatan-aw sa tago”? Wala. Gitino sa Diyos nga ang sala ni Achan maladlad sa katilingban nga miresultag kamatayon kaniya ug sa iyang panimalay.—Josue 7:1, 16-26.
9. Unsay atong kinahanglang buhaton aron makadangat ug makabaton sa pag-uyon sa Diyos?
9 Maalamong mibatbat si Elihu bahin kang Jehova: “Kay ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa tawo, ug siya nagasud-ong sa tanan niyang mga lakang. Walay kangitngit ni mabaga nga kangiob diin makatago ang mga mamumuhat sa kadaotan.” (Job 34:21, 22) Nan, kon, nagtinguha kita nga makadangat ug makabaton sa pag-uyon ni Jehova nga Diyos, kinahanglang maningkamot kita sa pagkinabuhi sumala sa iyang mga prinsipyo ilabina kon masayod kita nga ang uban nagatan-aw kanato ug kon daw natago ang atong batasan. Sa tanang panahon “ang iyang mga mata anaa sa mga alagianan sa tawo.”
10. (a) Unsay gipakitang maayong panig-ingnan ni Pablo bahin sa tagong batasan? (b) Unsang mga bahin nga nagkinahanglan sa atong pagtagad tungod sa posibilidad sa tagong mga kasal-anan?
10 Hayan magaantos ang Kristohanon ug usa ka pagsulay nga natago sa isigkamagsisimba. Nahitabo kana kang Pablo samtang nabilanggo siya. Gisumbong siya sa mga Hudiyo nga “nag-ugdag kagubot” ug ‘misulay sa pagpasipala sa templo.’ (Buhat 24:1-6) Gipamatud-an ni Pablo ang iyang pagkawalay sala atubangan sa Romanong opisyal nga si Felix, kinsa sumala pa sa mga manalaysay nga siya mabangis ug daotan. Gipapriso ni Felix si Pablo nga “nagpaabot nga hatagan siya ni Pablo ug salapi.” (Buhat 24:10-21, 26) Sanglit nasayod ang apostol sa tambag sa Bibliya sa dili paghatag ug sa pagdawat ug mga gasa nga makaimpluwensiya sa paghukom, tingali mangatarongan siya nga ang paghatag hiphip maoy labing maayong paagi nga makabaton ug kagawasan. Sanglit matago ang paghiphip gikan sa uban, wala untay angayng kabalak-an si Pablo nga makapandol kanila. (Exodo 23:8; Salmo 15:1, 5; Proverbio 17:23) Apan wala mangatarongan si Pablo ug ingon niana. Daghang mga Saksi ni Jehova sa modernong panahon nakaatubang ug mga pagsulay may kalabotan sa balaod sa Diyos bahin sa dugo, pag-abuso sa kaugalingon, ug sa pag-abuso sa alkohol. Atong tagdon kon sa unsang paagi makaatubang ka ug ang imong minahal ning pagsulaya.
Masulayan ang Pagkamatinumanon Bahin sa Dugo
11. Unsay basehanan sa Kristohanong baroganan bahin sa paggamit sa dugo?
11 Sa pagkatinuod ang balaod sa Diyos bahin sa dugo dugay na ug matin-aw. Pinaagi sa atong amahang si Noe, gisugo ni Jehova ang tanang katawhan: “Ang unod uban sa kalag niini—nga mao ang dugo—dili ninyo pagkan-on.” (Genesis 9:4) Ang pagkabalaan sa dugo, nga naghulagway sa kinabuhi nga gikan sa Diyos, gipasiugda diha sa Moisesnong Kasugoan. Mahimong gamiton ang dugo diha sa halaran, apan sa laing paagi kini kinahanglang ‘ibubo sa yuta sama sa tubig.’ (Levitico 17:11-14; Dueteronomio 12:23-25) Ang pagdumili ba batok sa makahatag kinabuhi nga mao ang dugo nagpadayon human nga natapos ang Moisesnong Kasugoan? Oo. Diha nianang gitawag sa uban nga unang Kristohanong konselyo, ang mga apostoles ug ang mga tigulang (nga gilangkoban sa nagamandong lawas) mihukom nga ang mga Kristohanon kinahanglang ‘magpahilayo sa pagsimbag mga diyosdiyos, sa pakighilawas, sa mga mananap nga naluok [nga aduna pay dugo nga nabilin diha niini] ug sa dugo.’ Ang pag-abuso sa dugo maoy usa ka seryosong sala sa pamatasan sama sa mahilayng relasyon sa sekso.—Buhat 15:20, 21, 28, 29.
12. Unsang baroganan ang gihuptan sa unang mga Kristohanon bahin sa dugo?
12 Gisunod sa unang mga Kristohanon ang mga balaod sa Diyos bahin sa dugo. Bisan pag ang ubang mga tawo balik niadto moinom sa dugo sa mga gladyador ingong “tambal” sa patol, dili gayod kini buhaton sa tinuod nga mga Kristohonon. Ug dili usab gayod sila mokaon ug pagkaong adunay dugo, bisag ang pagdumili niini magkahulogag kamatayon kanila ug sa ilang mga anak. Sukad niadtong panahona, midawat ang nagkalainlaing mga teologo ug ang uban nga nailalom ang mga Kristohanon sa balaod sa Diyos batok sa makahatag kinabuhi pinaagi sa pagkaon ug dugo.
13. (a) Nganong makaatubang usahay ka ug pagsulay sa dugo? (b) Unsang dakong katarongan sa pagdumili sa mga Kristohanon sa pagdawat ug dugo nga kinahanglang atong ibutang sa hunahuna?
13 Karong panahona ang pag-abunog dugo nahimong popular nga kasangkapan sa medisina. Tingali makaatubang ang Kristohanon ug pagsulay may kalabotan niini. Tingali pugson siya sa mga doktor, mga nars, ug mga paryente sa pagdawat sa dugo. Ang mga tawong may kasayoran, sa pagkatinuod, nahibalo nga adunay dakong kapeligrohan ang mga pag-abuno. Ang magasing Time (Nobyembre 5, 1984) miingon nga “duolan sa 100,000 ka Amerikano natakdan ug hepatitis matag tuig tungod sa pag-abunog dugo,” gumikan sa “misteryosong kagaw nga mailhan lamang pinaagi sa mainampingong pagtuki.” Mitaho usab ang Time nga kapin sa 6,500 ang may sakit nga AIDS (acquired immune deficiency syndrome), ang uban “nalangkit sa mga pag-abuno.” Ang taho miingon: “Halos katunga sa mga biktima ang nangamatay, apan ang labing taas nga proporsiyon sa mangamatay maoy 90% o mas taas pa.” Sa pagkatinuod, wala gibase sa mga Saksi ni Jehova sa ilang pagdumili sa katarongan nga dili maayong medisina ang dugo. Bisan pag mopasalig ang mga doktor nga luwas sa peligro ang pag-abunog dugo, gisugo kita sa Diyos nga ‘magpahilayo gikan sa dugo.’—Buhat 21:25.
14. Unsang “tago” nga pagsulay bahin sa dugo nga tingali imong atubangon?
14 Hunahunaa lang kon sultihan ka nga kinahanglang abunohan kag dugo. Motungha sa imong hunahuna ang balaod sa Diyos bahin sa dugo, dili ba? Ug ang imong desisyon sa pagsunod sa Diyos, bisan unsa pay dihadihang resulta niini, malagmit mapalig-on kon aduna kay kaubang isigka-Kristohanon. (Itandi sa Daniel 3:13-18.) Apan, komusta kon pugson ka sa doktor o huwes sa pagdawat sa dugo, nga sultihan ka nga sila na ang manubag atubangan sa Diyos?
15 Ang mga taho gikan sa nagkalainlaing mga dapit nagpakita nga usahay ang mga doktor, mga opisyales sa ospital, ug mga huwes may sayop nga paghunahuna nga modumili ang mga Saksi ni Jehova sa pag-abunog dugo atubangan sa daghang tawo apan sa pribado o sa kinasuloran lahig pagbati. Diha sa usa ka kaso binuotbuot nga mihukom ang huwes nga “ang sukaranan sa suliran makita, dili sa relihiyosong pagtuo sa [pasyente], kondili sa iyang pagdumili sa pagpirmag sinulat daang awtorisasyon sa pag-abunog dugo. Dili siya motutol sa pagdawat sa tambal nga nalangkit—apan, siya dili, mosugo sa paggamit niini.” Sa kasukwahi, imbes mahuyang nga modumili sa ‘pagpirmag awtorisasyon sa dugo,’ nailhan ang mga Saksi ni Jehova nga malig-ong nagatinguha sa pagpirmag legal nga dokumento nga magpalibre sa mga doktor sa tanang tulobagon tungod sa pagdumili sa dugo.a
16 Tingali maningkamot ang mga doktor ug mga huwes sa pagdani kanimo sa pagdawat sa dugo tungod kay sila nakakita ug mga tawo sa ubang relihiyon nga modumili ug usa ka medikal nga paagi apan sa ulahi modawat niini sa tago. Miingon ang ubang mga opisyal nga may nailhan silang Saksi nga misugot sa sekretong pag-abuno. Kon tinuod kanang nahitabo, tingali may kalabotan kana sa usa nga bag-o pang nakig-uban sa mga Saksi ni Jehova. Nasayod ang matinud-anong alagad sa Diyos nga walay pagkompromiso nga dili niya mahibaloan. Hinumdomi sa dihang nakasala si David kang Bathseba ug Uria. Nakita ni Jehova kining tanan ug gipadala si Nathan nga may mensahe: “Kay ikaw [David] naghimo niana sa tago, ako, magabuhat niining mga butanga atubangan sa tibuok Israel ug sa atubangan sa adlaw.” Sumala sa gipamulong sa Diyos, gibati ni David sa ulahi ang makasubong mga resulta sa iyang “tago” nga kasal-anan.—2 Samuel 11:27 12:12; 16:21.
17. (a) Sa unsang paagi ang pagdawat ug pag-abuno sa dugo sa tago makahatag problema sa uban? (b) Ibatbat kon sa unsang paagi ang usa ka igsoong babaye nakabarog nga malig-on bahin sa isyu sa dugo bisan sa tago, ug unsay resulta niini?
17 Ang gugma sa imong Kristohanong mga igsoon makatabang usab kanimo sa pagsupak sa kapig-otan sa pagsugot sa tago sa paglapas sa balaod sa Diyos bahin sa dugo. Sa unsang paagi? Buweno, kon ang doktor o huwes mosulay sa pagpugos kanimo sa pagdawat sa dugo, bisan sa tago, hunahunaa ang dugang nga problema unya niini diha sa sunod nga Saksi. Matikdi kining eksperyensiyaha:
Gitambalan si Sister Rodriguez sa usa ka impeksiyon. Dayon migrabe ang iyang sakit; nasusihan sa iyang doktor nga nagdugo ang iyang sulod sa lawas ug gitambagan siya sa pag-adto sa dakong ospital. Gisultihan ni Sister Rodriguez ang mga doktor sa lawak nga emerhensiya: “Bisan unsay mahitabo, dili ako magpaabunog dugo.” Nagpabilin siya niini hangtod nga gipugos siya sa mga nars pinaagi sa pag-ingon nga midawat ang ubang mga Saksi sa dugo. Sa daghang adlaw padayong mius-os ang dugo ning igsoona ug naluya, sa kataposan gibalhin siya sa Intensive Care Unit. Dayon gipatawag sa ospital ang huwes sa Korte Suprema sa estado.
Sa milabay ang mga bulan diha sa ampiteyatro sa ospital, kining huwesa mihatag pakigpulong sa mga 150 ka doktor sa ulohang “Kay Kang Kinsa ba Gud Kanang Kinabuhia?” Siya, usab, miingon nga nakahibalag siyag mga tawo nga sa sinugdan modumili sa dugo apan mosugot sa malangkit na ang huwes. Apan komusta ang bahin kang Sister Rodriguez? Siya miasoy nga diha sa tago misulay siya sa pagkombinsi kaniya nga siya na ang ‘manubag sa kaakohan’ nga abunohan siya sumala sa mando sa korte. Unsay gihimo ni Sister Rodriguez? Gisultihan sa huwes ang nagtigom nga mga doktor nga sa tanan niyang kusog, gisultihan siya ni Gng. Rodriguez nga dili gayod siya modawat sa dugo ug nga pasagdan na lang nako siya ug makagawas na ako sa kuwarto. Busa, miasoy ang huwes, wala siyay basehanan sa pagpugos sa pag-abuno sa dugo nga supak sa iyang kabubut-on.
18. Unsa ang determinasyon nga kinahanglang atong ipatin-aw bahin sa isyu sa dugo, ug uban sa unsang kalagmitang mga resulta?
18 Nagpasiugda kini sa pagkahinungdanon sa bug-os nga pagpatin-aw sa atong baroganan bahin sa dugo nga dili-masabotsabotan. Ang mga apostoles mihimog malig-ong baroganan, nga miingon: “Kinahanglang maoy among unahon pagsugot ang Diyos ingong magmamando inay ang mga tawo.” (Buhat 5:29) Ang hitabo ni Sister Rodriguez nagpakita usab sa epekto diha sa uban kon mokompromiso ang usa ka Saksi. Samtang masakiton ug naluya sa pisikal, giatubang niya ang dugang kapit-osan tungod kay adunay usa sayo pa niana nga tingali sa tago nakalapas sa balaod sa Diyos. Siempre, kining paglapasa dili tago sa “Maghuhukom sa tibuok yuta.” (Genesis 18:25) Makalipay, wala gayod mokompromiso si Sister Rodriguez sa tago sama sa gihimo niya sa dayag. Ug sa ulahi, nga maayog panglawas, siya miasoy niana gihapong tigoma sa mga doktor sa iyang padayong determinasyon nga magmatinumanon sa Diyos.
19. Sa tanang panahon, kinahanglang mahunahunaon kita sa unsang kamatuoran?
19 Kita, usab, kinahanglang magmatinumanon makita man sa publiko o dili ang atong mga lihok. Malipay si Jehova niining pagkamatinumanon ug moganti niini; siya sa makataronganon mobalos sa mga buhat—sa publiko o sa tago—niadtong dili matinumanon sa iyang mga sukdanan. (Salmo 51:6; Job 34:24) Sa mahigugmaon siya mihatag kanato ug hingpit nga tambag nga makatabang kanato sa pagbuntog sa tanang natagong mga kasal-anan nga atong nahimo, nga maoy sunod natong tagdon.
[Mga footnote]
a Gigamit sa daghang mga ospital ang Form P-47 REFUSAL TO PERMIT BLOOD TRANSFUSION sumala sa gipatik sa Medicolegal Forms with Legal Analysis sa American Medical Association.
Unsaon Nimo sa Pagtubag?
◻ Unsang katakos ang nabatonan sa Diyos nga makaimpluwensiya sa atong mga lihok?
◻ Ang hitabo ni Achan nakatudlo kanato ug unsang hinungdanong pagtulon-an?
◻ Unsang kadaot ang moresulta kon ang Kristohanon sa tago molapas sa balaod sa Diyos bahin sa dugo?
◻ Kinahanglang determinado ka bahin sa unsa mahitungod sa panglantaw ni Jehova sa dugo?
6. Unsay makita ni Jehova diha kanato?
15. Unsang sayop nga panglantaw ang nabatonan sa ubang mga doktor ug mga opisyal bahin sa atong baroganan sa dugo?
16. Kon adunay mopugos kanimo sa tago sa pagdawat sa dugo, unsang butang nga kinahanglang dili nimo kalimtan?
[Kahon sa panid 13]
Ang Balaod sa Diyos Bahin sa Dugo Gidawat nga Balido Gihapon
SI JOSEPH PRIESTLEY (1733-1804) mao ang labing iladong siyentipiko nga nakadiskobre sa oksihino, apan usa usab siya ka teologo. Siya misulat:
“Ang pagdili sa pagkaon sa dugo, nga gihatag kang Noe, maoy sugo nga kinahanglang sundon sa tanan niyang kaliwatan.” Sumala sa pangangkon nga temporaryo lang ang pagdili sa dugo diha sa Kristohanon, si Priestley midugang: “Walay timaan, o pasumbingay nga temporaryo kini, o may paghisgot ug panahong matapos ang pagdili. . . . Kon atong sabton kining pagdilia sa mga apostoles pinaagi sa mga buhat sa unang mga Kristohanon, nga dili katuohan nga wala makasabot sa kinaiyahan ug sa sukod niini, kita makahukom, nga kadto gilaraw nga bug-os ug dumalayon.”
Sa 1646 gipatik ang A Bloody Tenet Confuted, or, Blood Forbidden (modernong pagtitik). Sa panid 8 kini mitapos: “Atong isalikway kining mapintas nga batasan sa pagkaon sa mga kinabuhi sa hayop, sama sa gibuhat sa tibuok Inglaterra, sama sa disagradong itom [dugo] nga sopas, aron atong mapadayag ang atong kaugalingon nga maluloy-ong mga tawo, tawhanon; aron dili kita mapalgang mga magsusupak sa Diyos sa gipahayag nga sugo, kondili matinumanon sa iyang kabubut-on, ug magbubuhat sa mga butang nga matarong sa iyang mga mata, aron atong mabatonan ang kahimuot sa Diyos, . . . ug dili pagaputlon gikan sa atong katawhan, ug ang dagway sa Diyos dili magpadayon sa pagtan-aw batok kanato tungod sa pagkadaotan.”
Si Thomas Bartholin maoy ika-17ng siglong propesor sa anatomiya sa University of Copenhagen. Nagsulat bahin sa ‘The Misuse of Blood,’ siya miingon: ‘Kadtong mamugos sa paggamit sa dugo sa tawo ingong tambal sa mga sakit sa sulod sa lawas nakitang nagaabuso niini ug dakog sala. Gitunglo ang mga tawong mokaon ug tawo. Nganong dili nato dumtan ang mga tawong magmansa sa ilang mga tutunlan sa dugo sa tawo? Kaamgid kini sa pagdawat ug langyawng dugo gikan sa naputol nga ugat, kon ipaagi man sa baba o sa mga instrumento sa pag-abuno. Ang mga tagmugna niining mga buhata nameligro tungod sa balaang sugo, diin gidili ang pagkaon sa dugo.’
Ang Revelation Examined with Candour (1745) naghisgot sa mga sugo sa Diyos bahin sa dugo. Kini miingon: “Ang sugo nga gihatag sa Diyos kang Noe, nga gisobli ngadto kang Moises, ug gipanghimatuod sa mga apostoles ni Jesu-Kristo; nga gihatag human gilayon sa lunop, sa dihang ang kalibotan, pagaingon pa, nagsugod pag-usab; ug ang bugtong sugo nga gihatag nianang dakong hitabo; nga gisobli pinaagi sa dakong pagkabalaan, ngadto nianang katawhan nga gilain sa Diyos gikan sa nanghibiling katawhan, nga mahimong balaan alang kaniya; gisobli uban sa makalilisang nga mga pahayag sa balaang panimalos, batok sa Hudiyo ug sa dumuluong nga mangahas sa paglapas niini; ug gipanghimatuod sa labing solemne ug balaang konselyo, nga natigom sukad dinhi sa yuta; nga naglihok ilalom sa dihadiha nga impluwensiya sa Espiritu sa Diyos! nga gipasa gikan sa balaang tigom ngadto sa daghang mga iglesya sa kanait nga mga nasod, pinaagi sa mga kamot sa dili ordinaryong mga mensahero, kondili duha ka obispo, ug duha ka apostoles . . . Aduna bay tawo, human niini, ang mangahas sa pagpasipala niining sugoa? Aduna bay tawo sa iyang maayong kabuot makaingon nga ang sugo, nga gihatag, nga gisobli, ug gipanghimatuod sa Diyos mismo, nga walay kahulogan ug walay kapuslanan?”
[Hulagway sa panid 14]
Ang lihok sa usa ka Saksi hayan makapasayon sa sunod nga magmatinumanon sa Diyos