Bahin 1—Si Jehova Nagaatiman Kanamo Samtang May Pagdili
Sa daghang dekada ang mga Saksi ni Jehova nahibulong mahitungod
sa ilang mga igsoon diha sa kayutaan diin gidili ang ilang Kristohanong mga kalihokan. Kami malipay nga itanyag ang una sa tulo ka artikulo nga nagbutyag sa pipila sa mga nahitabo. Kini maoy personal nga mga asoy sa matinumanong mga Kristohanon sa nailhan kaniadto nga Sidlakang Alemanya.
NIADTONG 1941, ako usa ka Aleman nga binilanggo sa gubat, nagtrabaho ingong atendant sa ospital sa Kampo sa Cumnock, duol sa Ayr, Scotland. Ako gitugotan sa paggawas sa kampo, apan gidili ang pakighigala sa lokal nga mga tawo. Misuroysuroy sa usa ka Dominggo, nahibalag ko ang usa ka tawo nga mihimog maikagong paningkamot nga ipatin-aw ang mga butang sa Bibliya kanako. Human niadto kami kanunay nang magkaubang mamasiyo.
Wala magdugay iya akong gidapit sa usa ka panagkatigom diha sa balay. Kini peligroso alang kaniya, sanglit sakop ako sa kaaway nga nasod. Sa maong panahon wala ko makaamgo nga siya usa sa mga Saksi ni Jehova—ang miting dayag usa sa ilang gagmay nga mga grupo sa pagtuon sa Bibliya. Bisag wala kaayo makasabot, tin-aw ko nga nahinumdoman ang usa ka hulagway sa usa ka bata nga nagbisti ug taas puting bisti, uban sa usa ka liyon ug usa ka karnero. Kini nga hulagway sa bag-ong kalibotan, ingon sa gihubit sa Bibliya sa basahon sa Isaias, dulot nga nakapaikag kanako.
Sa Disyembre 1947, ako gipagawas gikan sa bilanggoan sa kampo. Mipauli sa Alemanya, ako naminyo kang Margit, nga akong nakaila sa wala pa ang gubat. Kami mipuyo sa Zittau, duol sa mga utlanan sa Polandia ug Czechoslovakia. Sulod sa pipila ka adlaw, usa sa mga Saksi ni Jehova nanuktok sa among pultahan. “Kon kini ang samang grupo nga akong nahibalag sa Scotland,” giingnan ko ang akong asawa, “nan kita moduyog kanila.” Nianang semanahona, kami mitambong sa among unang tigom uban sa mga Saksi ni Jehova.
Gikan sa Bibliya, kami sa ulahi nakakat-on sa panginahanglan sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom nga regular ug sa pagpakig-ambit sa buluhatong pagsangyaw. Ngani, ang gitudlo sa mga Saksi gikan sa Bibliya sa ulahi nahimong ang labing hinungdanong butang sa among kinabuhi. Sa wala magdugay ako misugod sa pagdumala sa usa ka grupo sa pagtuon sa Bibliya. Dayon, sa Pebrero 1950, duha ka nagapanaw nga magtatan-aw nangutana nako: “Dili ka ba buot magpabawtismo?” Nianang hapona mismo si Margit ug ako nagpasimbolo sa among dedikasyon sa Diyos pinaagig bawtismo.
Sinugdanan sa mga Kagubot
Ang Zittau nahimutang sa Sobyet nga sona sa Alemanya, ug ang mga paningkamot sa pagsamok sa mga Saksi ni Jehova misugod niadtong 1949. Human lamang sa labihang kalisod nga nabatonan ang mga pasilidad alang sa usa ka gamay nga asembliya sa Bautzen. Dayon, sa ting-init, ang linain nga mga tren alang sa mas dagko distritong kombensiyon sa Berlin sa kalit gikanselar. Bisan pa linibo ang mitambong.
Gisamok usab ang mga miting sa kongregasyon. Ang mga samokan motambong aron lang mosiyagit ug managhoy. Sa usa ka okasyon kami halos gipugos sa pagpahunong sa pakigpulong sa nagapanaw nga magtatan-aw. Ang prensa nagtawag kanamong mga propeta sa kalaglagan. Ang mga artikulo sa mantalaan ngani miangkon nga kami nagtigom sa mga tuktok sa bungtod samtang nagpaabot nga madala diha sa mga panganod. Ang mga mantalaan usab mikutlog pipila ka babaye nga miingon nga ang mga Saksi misulay sa paghimog imoralidad uban kanila. Ang katin-awan nga ‘kadtong nagapahinungod kang Jehova makadawat ug kinabuhing walay kataposan’ gituis sa pag-ingon nga kadtong nakigsekso uban sa mga Saksi makabaton ug kinabuhing walay kataposan.
Sa ulahi kami gisumbong usab nga mga tigpasiugdag-gubat. Ang among giingon mahitungod sa gubat sa Diyos sa Armageddon gisayop pagsabot nga kami nagdasig sa lumba sa armas ug gubat. Pagkadakong binuang! Bisan pa, sa Agosto 1950, sa dihang miabot ako alang sa panggabii nga trabaho sa lokal nga mantalaan nga akong gitrabahoan ingong usa ka tigpatik, ako gipahunong diha sa ganghaan. “Gipalagpot kana,” miingon ang sireno, nga giubanan ug polis. “Kamo gusto ug gubat.”
Mipauli sa balay, si Margit nahupayan. “Wala nay trabaho sa gabii,” siya miingon. Kami wala mabalaka. Wala magdugay ako nakakitag laing trabaho. Kami misalig sa Diyos nga motagana, ug siya gayod mitagana.
Gidili ang Among Buluhaton
Sa Agosto 31, 1950, ang kalihokan sa mga Saksi ni Jehova gidili sa Demokratikanhong Republika sa Alemanya. Ang kaylap nga pagpanakop misunod. Ang mga Saksi gihusay, ang uban nakadawat ug tibuok kinabuhing pagkabilanggo. Duha gikan sa Zittau, nga nag-antos sa mga kampong konsentrasyon ilalom sa mga Nazi, gibilanggo sa mga Komunista.
Ang usa nga nagdumala sa among kongregasyon gidakop uban sa iyang asawa. Gibilin sa nagdakop kanila ang ilang duha ka nag-inusarang bata diha sa balay sa pag-atiman sa ilang kaugalingon. Gikuha sa ilang mga apohan ang mga bata, ug karon ang duha ka batang babaye masiboton sa pagsugilon sa uban mahitungod sa Gingharian sa Diyos.
Ang mga tighatod gikan sa mga kongregasyon sa Sidlakang Alemanya mobiyahe ngadto-nganhi sa Berlin sa pagkuha sa literatura sa mga dapit kuhaanan sa gawasnong sektor sa Kasadpan. Daghan niining maisogong mga tighatod gidakop, gidala sa korte, ug gisentensiyahan sa pagkabilanggo.
Ang mga awtoridad miabot ug sayo sa usa ka buntag niana aron sa pagrekisa sa among balay. Nagpaabot kami sa ilang pag-abot, busa gipagawas ko ang tanang rekord sa kongregasyon, nga akong gitagoan, didto sa among kuwadra, sunod sa gibalayan sa lampinig. Wala gayod ako samoki sa mga insekto, apan sa dihang ang mga tawo misugod na sa pagrekisa sa dapit, sila sa kalit gilikosan sa daghang mga lampinig. Ang tanan nanalagan aron makaikyas!
Si Jehova nag-andam kanamo alang sa pagdili pinaagi sa mga kombensiyon nga gihimo niadtong 1949. Ang programa nag-agda kanamo nga pakusgan ang personal nga pagtuon, pagtambong sa tigom, ug sa among kalihokan sa pagsangyaw, ug sa pagsalig sa usag usa alang sa pagpaluyo ug pagdasig. Kini nakatabang gayod kanamo nga nakapabiling maunongon. Busa, bisan pag sawayon ug balikason kami kanunay sa mga tawo, wala kaayo namo kini hatagig pagtagad.
Paghimog mga Tigom Samtang May Pagdili
Human nga gipahibalo ang pagdili, ako nakigtagbo sa duha ka isigkasaksi sa paghisgot kon sa unsang paagi ipadayon ang mga tigom sa kongregasyon. Ang pagtambong peligroso, sanglit ang pagdakop samtang nagtambong nagkahulogang pagkabilanggo. Among giduaw ang mga Saksi sa among dapit. Ang uban nabalaka, apan kadto makapadasig nga ang matag-usa miila sa panginahanglan sa pagtambong sa mga tigom.
Ang usa ka interesadong tawo kinsa adunay kuwadra nagtanyag niana aron magamit ingong usa ka dapit tigomanan. Bisag kini nagbarog diha sa umahan, nga makita sa tanan, ang kuwadra dunay pultahan sa likod nga bukas sa usa ka dalan nga nasalipdan sa mga kakahoyan. Busa ang among pagpaingon ug pagpamauli wala himatikdi. Sa tibuok nga tingtugnaw kadtong karaan nga kuwadra nakatagana sa mga pasilidad sa among mga tigom nga gihimo sa suga nga kandila, nga mga 20 ka tawo ang nagtambongan. Kami nagtigom matag semana alang sa among pagtuon sa magasing Bantayanang Torre ug alang sa Tigom sa Pag-alagad. Ang programa gipahiuyon sa among mga sirkumstansiya, gipasiugda ang among panginahanglan sa pagpadayong aktibo kanunay sa espirituwal. Kami sa ulahi nalipay sa pag-abiabi sa maong interesadong tawo ingong among bag-ong igsoon sa kamatuoran.
Sa tungatunga sa mga tuig 1950, ang mga sentensiya sa korte migaangaan, ug ang pipila ka igsoon gipagawas sa bilanggoan. Daghan ang gipabalik ngadto sa Kasadpang Alemanya. Alang kanako, ang mga butang nausab nga wala-damha human nga miduaw ang usa ka igsoon sa Kasadpang Alemanya.
Ang Akong Unang Dakong Asaynment
Ang igsoon miingon nga siya si Hans. Human sa among kabildohay ako gisugo sa pagduaw sa usa ka adres sa Berlin. Human nakita ang takobang ngalan diha sa dorbel, ako gipasulod. Duha ka tawo ang miduyog kanako ug nag-estoryahay kami sa masaya apan sa linangkob nga diskusiyon. Unya miabot ang ilang tuyo: “Kon ikaw tanyagan ug linain nga asaynment, modawat ka ba niana?”
“Oo,” matud ko.
“Maayo,” sila miingon, “mao ra kanay buot namong masayran. Hinaot aduna kay luwas nga pagpauli.”
Tulo ka semana sa ulahi gihangyo ako nga pabalikon sa Berlin ug diha na usab ako niadtong lawaka. Gitunolan akog mapa sa rehiyon palibot sa Zittau, ang mga igsoon nakighisgot sa pangunang katuyoan niini nga miting. “Kami wala nay kontak sa mga Saksi niining dapita. Mabalik mo ba ang maong kontak alang kanamo”?
“Oo buhaton ko kana,” mitubag ako dayon. Dako ang dapit, kapin sa 100 kilometros ang gitas-on, gikan sa Riesa ngadto sa Zittau, ug mokabat ug 50 kilometros ang gilapdon. Ug biseklita lamang ang akong sakyanan. Sa dihang natukod na ang kontak sa indibiduwal nga mga Saksi, ang matag usa gitingob sulod sa iyang kaugalingong kongregasyon, nga regular nga nagpadala ug hawas ngadto sa Berlin aron sa pagkuha ug literatura ug mga instruksiyon. Kini nga paagi sa pagpalakaw nakapugong sa pagpameligro sa ubang mga kongregasyon kon lutoson sa mga awtoridad ang ubang kongregasyon.
Salig Kang Jehova
Bisan pa sa paglutos, sa pagsunod sa mga instruksiyon sa Bibliya, kami wala gayod mohunong sa pagpamalaybalay uban sa among mensahe mahitungod sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Buhat 20:20) Among giduaw ang mga adres pinasukad sa mga rekomendasyon gikan sa mga indibiduwal nga amo nang nahibaloan, ug kami nakapahimulos ug matahom nga mga eksperyensiya. Usahay, bisan ang among kasaypanan nahimong mga panalangin, ingon sa giilustrar sa mosunod:
Ako ug ang akong asawa gihatagag adres aron moduaw, apan sayop ang among giduaw nga balay. Sa gibuksan ang pultahan, nakamatikod kami ug uniporme sa polis diha sa butanganan ug coat. Nangluspad si Margit; mikubakuba ang akong dughan. Nagkahulogan kini ug pagkabilanggo. Higayon na sa daklit nga pag-ampo.
“Kinsa ba kamo?” masuk-anong nangutana ang tawo. Kami nagpabiling kalma.
“Seguradong nakakita na ako nimo,” miingon si Margit, “apan dili ko makahinumdom kon diin. Oo, ikaw usa ka polis. Tingali nakakita ko nimo sa imong trabaho.”
Kini nagpakalma kaniya ug nangutana sa usa ka mahigalaong tuno. “Kamo ba mga Jehova?”
“Oo,” matud ko, “mga Saksi kami, ug imong nakita nga nagkinahanglan kami ug kaisog sa pagtuktok sa imong pultahan. Kami interesado kanimo sa personal.”
Iya kaming gidapit sa pagsulod sa iyang balay. Giduaw namo siya kanunay ug gisugdan ang pagtuon sa Bibliya. Sa ulahi kining tawhana nahimong among Kristohanong igsoon. Nakahatag gayod kadtong eksperyensiyaha ug kalig-on sa among pagsalig kang Jehova!
Ang mga igsoong babaye sagad nahimong mga tighatod, nga nagkinahanglan nga magpakita silag bug-os nga pagsalig kang Jehova. Mao kana ang kahimtang sa dihang si Margit kas-a mibiyahe ngadto sa Berlin sa pagkuha ug literatura. Kadto wala gayod dahoma. Ang pisi gigamit, sa pagbangan sa bug-at, daghag-sulod nga maleta. Maayo ra ang lakaw hangtod nakasakay na si Margit sa tren. Unya ang tigbantay sa utlanan midungan sa pagsulod.
“Kang kinsa ba kana, ug unsay sulod niana?” siya miingon, nga nagtudlo sa maleta.
“Ako kanang labhonon,” mitubag si Margit.
Nagduda, mimando siya sa pagbukas niana. Sa hinayhinay ug tinuyo, usa-usang gibadbad ang baligtos, gisugdan ni Margit ang pagbadbad sa pisi nga gibangan sa maleta. Sanglit ang trabaho sa tigbantay sa utlanan nagkinahanglan kaniya sa pagbiyahe sa usa ka tinong distansiya lamang ug unya mokanaog ug mosakay ug laing tren pabalik sa iyang panaw, siya wala makahulat. Sa kataposan, dihang tulo na lamang ka baligtos ang nahibilin, siya misurender. “Hawa diha ug dalha kanang imong labhonon,” siya misinggit!
Ang Personal nga Pag-atiman ni Jehova
Upat ka oras lamang ang akong tulog sa gabii, sanglit gabii ang kasagarang pag-atiman ko sa mga butang sa kongregasyon. Human sa usa ka gabii sa maong buluhaton dihay nanuktok nga mga polis sa among pultahan pagkabuntag. Miabot sila sa pagrekisa. Ulahi na nga itago ang bisan unsa.
Tibuok adlaw nga girekisa sa mga polis ang tibuok balay, gitan-aw pa gani ang kasilyas basin adunay gitago didto. Walay nakahunahuna sa pagtan-aw sa akong diyaket nga gibitay diha sa butanganan. Gidalidali ko pagsulod ang mga dokumento sa mga bulsa niana. Nag-ugdo ang mga bulsa sa nga butang nga maoy ginapangita mismo sa mga polis, apan mipauli silang walay-dala.
Sa laing okasyon, sa Agosto 1961, ako didto sa Berlin. Kadto nahimong akong kataposang pagkuhag literatura sa wala pa tukora ang Berlin Wall. Ang estasyon sa tren sa Berlin napuno sa mga tawo samtang ako nangandam sa pagpauli ngadto sa Zittau. Miabot ang tren, ug ang tanan nagtinuloray diha sa plataporma aron makasulod. Nadala sa agos sa panon, nakita ko ang akong kaugalingon diha sa usa ka bahin sa tren nga walay pasahero. Wala magdugay human nga ako nakasakay na, gisiradoan sa guwardiya ang mga pultahan sa gawas. Nag-inusara ako diha sa usa ka seksiyon, ang ubang mga pasahero naghuot diha sa nahibilin sa tren.
Migikan kami paingon sa Zittau. Taudtaod akong nag-inusara diha sa maong seksiyon. Unya mihunong ang tren, ug ang mga pultahan sa akong seksiyon gibuksan. Misulod ang daghang sundalong Sobyet. Diha ko pa naamgohan nga ako nakasakay sa seksiyong gireserba alang sa mga sundalong Sobyet. Nangandoy ako nga mobuka unta ang yuta ug lamyon ako. Apan, ang mga sundalo daw walay nakitang may deperensiya.
Kami mipadayon sa among biyahe paingon sa Zittau, dihang gibuksan ang mga pultahan sa among seksiyon, ang mga sundalo nangambak. Misugod sila sa pagrekisa sa tanang pasahero diha sa estasyon. Ako lamang ang wala hilabti. Daghan sa mga sundalo misaludar pa gani kanako, nagtuo nga usa ako ka hataas nga opisyal.
Human lamang niadto nga among naamgohan kon unsa ka bililhon ang maong literatura, kay sa dihang natukod ang Berlin Wall naputol man nga temporaryo ang among ruta sa suplay. Apan, ang maong literatura igong nagsilbi sa among panginahanglan sa daghang bulan. Kasamtangan, ang kahikayan sa pagkontak kanamo mahimo.
Ang pagtukod sa Berlin Wall niadtong 1961 nakahatag mga kausaban kanamo sa Sidlakang Alemanya. Apan si Jehova, sa kanunay, nag-una sa mga panghitabo. Siya padayong nag-atiman kanamo samtang may pagdili.—Sumala sa giasoy ni Hermann Laube.
[Hulagway ni Hermann ug Margit Laube sa panid 26]
[Hulagway sa panid 27]
Kami nalipay sa gamay nga asembliya sa Bautzen