Nakaplagan Ko ang Katagbawan sa Pag-alagad sa Diyos
SUMALA SA GIASOY NI JOSHUA THONGOANA
Niadtong 1942, ako nalibog kaayo. Gitun-an nako ang mga basahong gipatik sa Adventista del Septimo Dia ug ang mga basahong gipatik sa Watch Tower Society. Sama sa mga Israelinhon sa kakaraanan, ako “nagkiangkiang sa duha ka hunahuna.”—1 Hari 18:21.
ANG Adventista del Septimo Dia nagpadala kanakog pinatik nga mga pakigpulong nga gitawag “Voice of Prophecy.” Nahimuot ako sa pagtubag sa ilang mga pangutana, ug misaad sila sa paghatag kanakog usa ka nindot nga sertipiko kon makapasar ako sa tanan nakong pasulit. Apan namatikdan nako nga ang “Voice of Prophecy” ug ang mga basahon sa Watch Tower Society gipadala sa koreyo gikan sa siyudad sa Cape Town sa Habagatang Aprika. Ako nahibulong: ‘Nagkahibal-anay ba sa usag usa ang maong mga organisasyon? Nagkauyon ba ang ilang mga pagtulon-an? Kon wala, kinsa ang husto?’
Sa paghusay sa butang, nagpadala ko ug puloparehong mga sulat ngadto sa matag organisasyon. Pananglitan, ako misulat ngadto sa Watch Tower Society: “Nailhan ba ninyo ang katawhang nalangkit sa ‘Voice of Prophecy,’ ug kon kamo nakaila, unsay inyong ikasulti mahitungod sa ilang mga pagtulon-an?” Sa wala madugay, nadawat nako ang mga tubag gikan sa duha ka pundok. Ang sulat gikan sa Watch Tower Society nag-ingon nga sila nahibalo sa “Voice of Prophecy” apan misaysay nga ang mga pagtulon-an niini, sama sa Trinidad ug pagbalik ni Kristo sa yuta diha sa unod, maoy dili kasulatanhon. Ang ilang sulat naglakip ug mga kasulatan sa pagpanghimakak sa maong mga doktrina.—Juan 14:19, 28.
Ang tubag gikan sa “Voice of Prophecy” yanong nag-ingon nga sila nahibalo sa “katawhan sa Watch Tower,” apan dili mouyon sa ilang mga pagtulon-an. Walay gihatag nga mga katarongan. Busa mihukom ako pabor sa Watch Tower Society, nga mao ang legal nga ahensiya nga gigamit sa mga Saksi ni Jehova. Karong adlawa, tapos sa 50 ka tuig nga pakig-uban sa mga Saksi, pagkamalipayon nako nga gihimo ko kanang hustong desisyon!
Relihiyosong Kagikan
Ako natawo sa 1912 sa usa ka banikang dapit nga gitawag Makanye, silangan sa lungsod sa Pietersburg sa Habagatang Aprika. Ang Makanye niadto nailalom sa relihiyosong paggahom sa Anglikanong Simbahan, mao nga ako nahimong membro nianang simbahana. Sa dihang ako diyes anyos, ang among pamilya mibalhin ngadto sa laing dapit nga gigamhan sa Lutheran Berlin Mission nga Simbahan, ug ang akong mga ginikanan mianib sa maong simbahan. Sa wala madugay ako kuwalipikado nga motambong sa Komunyon nga serbisyo ug mokaon sa tipik sa tinapay ug modimdim sa bino, apan kadto wala makapatagbaw sa espirituwal kong mga panginahanglan.
Human sa walo ka tuig nga pag-eskuyla, ako gipadala sa akong amahan ngadto sa Kilnerton Training Institution, ug niadtong 1935, nadawat ko ang Third Year Teacher’s Certificate. Usa sa mga magtutudlo nga kauban nako sa trabaho mao ang usa ka batan-ong dalaga, si Caroline. Kami nagminyo, ug sa ulahi si Caroline nanganak ug batang babaye nga ginganlan namog Damaris. Pila ka tuig sa ulahi, ako nahimong pangulong magtutudlo sa Tunghaan sa Sehlale sa balangay sa Mamatsha. Sanglit ang eskuylahan gidumala sa Dutch Reformed Church, kami mianib sa maong simbahan, nga regular nagtambongan sa iyang mga serbisyo. Gibuhat namo kadto kay kadto mao ang nauso nga pagabuhaton, apan kadto wala makahatag kanakog katagbawan.
Usa ka Dakong Kausaban
Usa ka Dominggo niadtong 1942, nagbansay kamig mga himno sa simbahan sa dihang usa ka puting batan-ong lalaki mitungha sa pultahan nga may tulo ka librong gipatik sa Watch Tower Society—Creation, Vindication, ug Preparation. Naghunahuna ko nga ang mga libro nindot tan-awon diha sa estante sa akong librarya, mao nga gidawat ko kadto baylo sa tulo ka shilling. Sa ulahi nasayran ko nga ang tawo, si Tienie Bezuidenhout, maoy usa sa mga Saksi ni Jehova, ang bugtong saksi diha sa dapit. Sa sunod nga pagduaw ni Tienie, siya nagdalag ponograpo ug nagpatokar sa pila ka pakigpulong ni Huwes Rutherford. Nakagusto ako pag-ayo sa usang nailhang “Snare and Racket,” apan si Caroline ug ang akong igsoong babaye nga si Priscilla, nga ipon namo sa pagpuyo, wala makagusto. Sa ikatulong pagduaw ni Tienie, gihatag niya kanako ang ponograpo aron ako makapatokar sa mga rekord alang sa mga higala.
Usa ka adlaw gipakli ko ang mga panid sa librong Creation ug nakit-an ang kapitulong “Hain ang mga Patay?” Misugod ako sa pagbasa nga naglaom nga hisayran ang mga kalipay nga masinati sa mga kalag sa nangamatay didto sa langit. Apan sukwahi sa akong mga pagdahom, ang libro nag-ingon nga ang mga patay anaa sa ilang mga lubnganan ug walay nahibaloan nga bisan unsa pa. Gikutlo ang mga bersikulo gikan sa Bibliya, sama sa Ecclesiastes 9:5, 10, ingong suportar. Ang laing kapitulo may ulohang “Pagpukaw sa mga Patay,” ug ang Juan 5:28, 29 gihisgotan ingong pamatuod nga ang mga patay walay panimuot ug nagpaabot sa pagkabanhaw. Kadto makataronganon. Kadto makapatagbaw.
Maoy niadtong panahona, sa 1942, nga giputol ko ang akong relasyon sa “Voice of Prophecy” ug misugod sa pagsulti sa uban sa mga butang nga akong nakat-onan gikan sa mga basahon sa Watch Tower Society. Usa sa unang misanong mao ang usa ka higala, si Judah Letsoalo, si kinsa maoy usa sa akong mga klasmet sa Kilnerton Training Institution.
Si Judah ug ako mibisikletag 51 ka kilometros aron sa pagtambong sa usa ka asembliya sa Aprikanong mga Saksi sa Pietersburg. Human niadto, ang mga higala nga taga-Pietersburg subsob mangabot gikan pa gayod sa Mamatsha aron sa pagtabang kanako sa pagpahayag sa mensahe sa Gingharian ngadto sa akong mga silingan. Sa kataposan, sa laing asembliya sa Pietersburg, sa Disyembre 1944, ako nabawtismohan ingong simbolo sa akong pagpahinungod kang Jehova.
Akong Pamilya ug Uban Misanong
Si Caroline, Priscilla, ug akong anak babaye si Damaris, nagpadayon sa pagtambong sa Dutch Reformed Church. Unya mihapak ang katalagman. Si Caroline nanganak sa among ikaduhang anak—usa ka morag himsog nga batang lalaki nga ginganlan namog Samuel. Apan sa kalit siya nagsakit ug namatay. Ang mga higala sa simbahan ni Caroline wala makahatag kahupayan, kay miingon nga gusto sa Diyos nga kadtong batang lalaki makauban niya sa langit. Sa kaguol, si Caroline nagpadayon sa pagsukna: “Nganong ang Diyos magkuha man sa among anak lalaki?”
Sa miabot ang balita bahin sa among katalagman ngadto sa mga Saksi sa Pietersburg, sila nangabot ug naghatag kanamog tinuod nga paghupay nga pinasukad sa Pulong sa Diyos. Si Caroline miingon sa ulahi: “Ang giingon sa Bibliya mahitungod sa hinungdan sa kamatayon, sa kahimtang sa mga patay, ug sa paglaom sa pagkabanhaw maoy makataronganon, ug nahupayan kaayo ako. Buot ko nga tua didto sa bag-ong kalibotan ug mag-abiabi sa akong anak lalaki gikan sa lubnganan.”
Mihunong si Caroline sa pag-adto sa simbahan, ug niadtong 1946 siya, si Priscilla, ug si Judah nabawtismohan. Wala madugay human sa iyang bawtismo, si Judah milakaw aron buksan ang buluhatong pagwali sa usa ka banikang dapit nga gitawag Mamahlola, ug hangtod ning adlawa siya nagaalagad ingon nga bug-os-panahong payunir nga ministro.
Sa paglakaw ni Judah, ako na lamang ang lalaki nga nabilin sa pag-atiman sa among kongregasyon, nga ginganlag Boyne. Dayon si Gracely Mahlatji mibalhin sa among teritoryo, ug sa kadugayan giminyoan niya si Priscilla. Kada semana, si Gracely ug ako mag-ulos sa paghatag ug mga pakigpulong publiko diha sa Sepedi, ang lokal Aprikanhong pinulongan. Aron mabatonan sa katawhan ang mga basahon sa Bibliya, gihangyo ako sa Sosyedad sa paghubad sa mga basahon ngadto sa Sepedi. Ang pagkakita nga ang katawhan makabatog kaayohan gikan sa maong mga basahon naghatag nakog dakong katagbawan.
Sa pagpakusog sa among kampanya pinaagig pakigpulong publiko, mipalit kamig usa ka ponograpo nga may dakong trompa aron sa pagpatokar sa mga pakigpulong sa Bibliya sa tibuok namong teritoryo. Mihulam kamig usa ka karomata nga ginuyod sa mga asno sa pagdala sa maong bug-at nga kasangkapan gikan sa usa ngadto sa laing dapit. Ingong sangpotanan, ang among mga silingan nag-angga kanamog “Katawhan sa Simbahan sa Asno.”
Kasamtangan ang among gamayng kongregasyon mipadayon sa pagtubo. Sa ngadtongadto, ang duha nako ka magulang babaye ug ilang mga bana nangahimong mga Saksi ug ang tanan nagpabiling matinumanon hangtod sa ilang kamatayon. Usab, daghan gikan sa Boyne nga kongregasyon (karon gitawag Mphogodiba) misulod sa bug-os-panahong buluhaton sa pagwali, ug ubay-ubay pa ang nagapadayon sa maong pag-alagad. Karon, may duha ka kongregasyon niining luag kaayong dapit sa natibulaag nga kabalangayan, ug ang katibuk-ang gidaghanon nga kapig 70 ka magmamantala maoy aktibo sa buluhatong pagwali.
Usa ka Bag-ong Karera
Niadtong 1949, ako mihunong sa pagkamaestro ug nahimong regular payunir. Ang una kong asaynment mao ang pagduaw sa mga itom nga obrero sa uma nga nagpuyo sa mga uma nga gipanag-iyag mga puti palibot sa Vaalwater sa Transvaal. Ang pila ka tag-iyag uma nagpaluyo sa bag-ong gisagop nga polisa sa apartheid ug determinado nga pagailhon sa mga itom ang ilang gituohan nga pagkaubos sa mga puti ug angay magsilbi sa puti nilang mga agalon. Busa sa nagwali ako ngadto sa itom nga mga obrero, nasaypan ako sa pila ka puti ingong magwawali sa pagkadili-magpasakop. Ang pipila nagbutangbutang pa nga ako Komunista ug mibahad sa pagpusil kanako.
Gitaho ko ang kahimtang ngadto sa sangang-buhatan sa Watch Tower Society, ug sa wala madugay gibalhin ako ngadto sa laing asaynment sa usa ka banikang dapit nga gitawag Duiwelskloof. Sa maomaong panahon ang akong asawa mihunong na usab sa iyang pagkamaestra ug mikuyog kanako sa payunir nga pag-alagad. Usa ka hapon niadtong 1950, sa among pag-uli gikan sa pagsangyaw sa kanataran among nakita ang usa ka dakong sobre gikan sa Sosyedad. Sa among katingala kadto naundan ug usa ka imbitasyon aron ako makadawat ug pagbansay ingong nagapanawng magtatan-aw. Sulod sa tulo ka tuig kami nagduaw ug mga kongregasyon sa Habagatang Aprika, ug dayon niadtong 1953 kami giasayn ngadto sa Lesotho, usa ka nasod nga gilibotan ug yuta sa tunga sa Habagatang Aprika.
Ministeryo sa Lesotho ug Botswana
Sa pagsugod namo sa pag-alagad sa Lesotho, may daghang hungihong nga ang mga estranghero sagad mao ang tumong sa rituwal nga pagpatay. Ang akong asawa ug ako nabalaka, apan ang gugma sa among mga igsoong Sotho ug ilang kamaabiabihon sa wala madugay nakatabang namo sa pagkalimot sa maong mga kahadlok.
Sa pag-alagad sa mga kongregasyon sa Maluti nga Kabukiran sa Lesotho, ako tigbiyahe pinaagig ayroplano, nga ibilin ang akong asawa sa kapatagan diin siya magpadayon sa payunir nga pag-alagad hangtod sa akong pag-uli. Ang mga higala malulutong nag-uban kanako gikan sa usa ka kongregasyon ngadto sa lain aron matabangan ako sa paglikay sa pagkamasalaag sa kabukiran.
Kas-a giingnan ako nga aron maabot ang sunod kongregasyon, kinahanglang motabok kami sa Subang Orange nga magkabayo. Gipasaligan ako nga buotan ang kabayo apan gipasidan-an nga sa dihang kusog na kaayo ang tubig, ang mga kabayo kasagarang mosulay sa paghaw-as sa ilang mga karga. Nabalaka ako kay ako dili maayong mangangabayo o manlalangoy. Sa taudtaod didto na kami sa suba, ug ang tubig nakaabot hangtod sa montura. Nahadlok kaayo ako nga gibuy-an ko ang renda ug nangupot pag-ayo sa buhok sa kabayo. Nahuwasan kaayo ako sa pagkaabot namo nga luwas sa pikas nga tampi!
Niadtong gabhiona wala ako makatulog kay ang akong lawas gipamaolan pag-ayo gumikan sa pagsakay sa kabayo. Apan takos ang tanang kalisod kay ang mga higala nagpakitag dakong apresasyon sa pagduaw. Sa pagsugod nako sa buluhatong sirkito sa Lesotho, may kinatas-ang ihap nga 113 ka magmamantala. Karong adlawa, kanang numeroha nakaabot nag 1,649.
Niadtong 1956 ang among asaynment nga sangyawanan nabalhin ngadto sa Bechuanaland Protectorate, karon gitawag Botswana. Ang Botswana maoy mas dakong nasod, ug kinahanglang biyaheon ang labi pang lagyong mga distansiya aron maabot ang tanang magmamantala. Kami mobiyahe pinaagi kahag tren o sa abiertong trak. Walay mga lingkoranan, mao nga kinahanglang molingkod kami sa salog kauban sa among kargamento. Kasagaran moabot kami sa among destinasyon nga puno kaayog abog ug gikapoy. Ang among Kristohanong mga igsoon kanunayng madinawaton kanamo, ug ang ilang ngayang mga nawong maghupay kanamo.
Niadtong panahona, ang mga basahon sa Sosyedad nailalom sa pagdili sa Botswana, mao nga ang among balay-balay nga pagsangyaw himoon nga mabinantayon, nga dili mogamit sa mga basahon sa Sosyedad. Kas-a kami nasakpan nga nagsangyaw duol sa balangay sa Maphashalala ug gidakop. Sa among depensa kami nagbasa gikan sa Bibliya, nga nagtumong sa among tinudlong buluhaton sa Mateo 28:19, 20. Bisan pag pipila sa mga magtatambag nakadayeg, ang hepe nagmando nga pagabunalan ang lokal nga mga Saksi. Dayon, sa among katingala, ang klerigo nagpakiluoy sa hepe nga magmaluluy-on ug magpasaylo kanamo. Ang hepe misugot, ug kami gibuhian.
Bisan pa sa paglutos ug pagdili sa among mga basahon, ang buluhaton sa Gingharian nagpadayon sa pag-uswag. Sa akong pag-abot sa Botswana, may kinatas-ang ihap nga 154 ka magmamantala. Tulo ka tuig sa ulahi sa pagtangtang sa pagdili, ang maong numero nakaabot ug 192. Karong adlawa, adunay 777 ka Saksi ni Jehova nga nagasangyaw nianang yutaa.
Pagpanudlo ug Paghubad
Sa nahaigong panahon, ako gigamit nga usa ka instruktor sa Tunghaan sa Ministeryo sa Gingharian alang sa Kristohanong mga ansiano. Sa ulahi natagamtam ko ang pribilehiyo nga mahimong instruktor sa Tunghaan sa Payunir nga Pag-alagad. Ang akong asawa ug ako panapanahon nag-alagad usab sa sangang-buhatan sa Habagatang Aprika. Nianang mga higayona ako motabang sa paghubad, ug si Caroline motrabaho sa kusina.
Usa ka adlaw niadtong 1969, ang magtatan-aw sa sanga, si Frans Muller, miduol kanako ug miingon: “Brader Thongoana, buot kong makigkita kanimo ug sa imong asawa sa akong opisina.” Didto iyang gisaysay nga kami apil niadtong napiling mga delegado ngadto sa 1969 “Pakigdait sa Yuta” nga Kombensiyon sa London. Natagamtam namo ang mahigugmaong pagkamaabiabihon sa among mga igsoon sa Inglaterra ug Scotland, ug kadto nagpauswag ug dako sa among apresasyon sa tibuok-kalibotang pag-igsoonay.
Sulod sa miaging upat ka dekada, si Caroline usa ka maunongong kauban sa among karera ingong bug-os-panahong mga magwawali. Giambitan namo ang daghang kalipay ug pila ka kasub-anan. Bisan tuod kami namatyan ug duha sa among mga anak, ang among anak babaye, si Damaris, mitubo nga nahimong usa ka buotang Saksi ug nakaambit usab sa buluhatong paghubad sa sangang-buhatan sa Habagatang Aprika.
Ang among panglawas dili na motugot nga kami magbuhat sa nagapanawng buluhaton, mao nga sa miaging pila ka tuig, kami maoy espesyal nga mga payunir sa usa ka kongregasyon sa Seshego, usa ka Aprikanhong lungsod duol sa Pietersburg. Ako nagaalagad nga nagadumalang magtatan-aw. Ang Bibliya nagaingon nga “ang pagsadya sa katagbawan nagauban sa [kang Jehova] nga nawong,” ug tinuod nga nakaplagan ko ang kalipay ug katagbawan sa pag-alagad sa Diyos diha sa habagatang Aprika.—Salmo 16:11.
[Hulagway sa panid 26]
Pagsangyaw sa lungsod sa Seshego, Habagatang Aprika