Matuod nga Pasikaranan sa Pagbatog Masanagong Panglantaw Karong Adlawa

ANG magsusulat sa kasaysayan ug sosyologong si H. G. Wells, nga natawo sa 1866, nakahatag ug dakong impluwensiya sa panghunahuna sa ika-20ng-siglo. Pinaagi sa iyang mga sinulat, iyang gipatin-aw ang iyang hugot nga pagtuo nga maatol ang milenyo sa pag-uswag sa siyensiya. Busa, ang Collier’s Encyclopedia nahinumdom sa “hingaping pagkamasanagon ug panglantaw” ni Wells samtang siya nagkugig maayo sa pagpalambo sa iyang kawsa. Apan kini usab nag-ingon nga ang iyang pagkamasanagon napusgay sa dihang mibuto ang Gubat sa Kalibotan II.

Sa dihang nakaamgo si Wells nga ang “siyensiya magamit alang sa daotan maingon man alang sa maayo, ang iyang hugot nga pagtuo nawagtang, ug siya nakabaton ug mangiobong panglantaw,” nag-ingon ang Chambers’s Biographical Dictionary. Nganong nahitabo kini?

Ang pagtuo ug masanagong panglantaw ni Wells gipasukad lamang sa tawhanong mga kalamposan. Sa dihang siya nakaamgo nga ang mga tawo walay katakos sa pagkab-ot sa iyang Utopia, siya walay lain nga kalisoan. Ang pagkawala sa paglaom dali nga nahimong mangiobon ug panglantaw.

Karong adlawa, daghang tawo nakaagom ug ingon niini sa mao gihapong katarongan. Sila buhi kaayo nga may masanagong panglantaw dihang bata pa sila apan makabatog mangiobong panglantaw sa magkatigulang na sila. May mga batan-on pa nga motalikod sa gitawag nga normal nga paagi sa pagkinabuhi ug magpatuyang sa pag-abuso sa droga, pagkamahilayon, ug ubang makadaot nga mga paagi sa kinabuhi. Unsa ang tubag? Palandonga ang mosunod nga mga panig-ingnan sa mga panahon sa Bibliya ug tan-awa kon unsay pasikaranan alang sa pagbaton ug masanagong panglantaw​—sa miagi, sa presente, ug sa umaabot.

Nabaslan ang Masanagong Panglantaw ni Abraham

Sa tuig 1943 W.K.P., si Abraham mibalhin gikan sa Haran, mitabok sa Subang Euprates, ug misulod sa yuta sa Canaan. Gibatbat si Abraham ingong “amahan kanilang tanan nga nagbatog pagtuo,” ug pagkamaayong panig-ingnan ang iyang gipakita!​—Roma 4:11.

Si Abraham giubanan ni Lot, ang nailong anak sa igsoong lalaki ni Abraham, ug sa pamilya ni Lot. Sa ulahi, sa dihang miabot ang kagutom sa yuta, ang duha ka pamilya mibalhin ngadto sa Ehipto, ug sa paglakat sa panahon sila dungang namauli. Niining higayona si Abraham ug Lot nakabaton ug daghang bahandi, maingon man mga panon sa kahayopan. Sa dihang mitungha ang panag-away sa ilang mga magbalantay sa hayop, si Abraham ang miuna sa paghimog tikang ug miingon: “Palihog, ayaw tugoting magpadayon ang panag-away tali kanako ug kanimo ug tali sa akong mga magbalantay sa kahayopan ug sa imoha, kay kita mga magsoon. Dili ba ang tibuok yuta imo mang mabatonan? Palihog, bulag gikan kanako. Kon moadto ka sa wala, nan ako moadto sa tuo; apan kon moadto ka sa tuo, nan ako moadto sa wala.”​—Genesis 13:​8, 9.

Si Abraham, nga mas magulang, makadumala unta sa maong butang nga pabor kaniya, ug angay untang ipalabi ni Lot, agig pagtahod sa iyang uyoan, ang pagpili ngadto kang Abraham. Hinunoa, “giyahat ni Lot ang iyang mga mata ug nakita niya ang tanan nga Distrito sa Jordan, nga ang tanan niini maayong-pagkatubig nga lugar sa wala pa malaglag ni Jehova ang Sodoma ug Gomora, sama sa tanaman ni Jehova, sama sa yuta sa Ehipto hangtod sa Zoar. Unya si Lot mipili alang kaniya sa tanang Distrito sa Jordan.” Kay nakapili sa ingon, si Lot adunay tanang katarongan sa pagbaton ug masanagong panglantaw. Apan komosta si Abraham?​—Genesis 13:​10, 11.

Wala ba gamita ni Abraham ang iyang utok, nga gipangarisgo ang kaayohan sa iyang pamilya? Wala. Ang positibong tinamdan ug mahinatagong espiritu ni Abraham nabaslan ug dako. Si Jehova miingon kang Abraham: “Iyahat ang imong mga mata, palihog, ug tan-awa ang dapit nga imong nahimutangan, paamihanan ug pahabagatan ug pasilangan ug pakasadpan, tungod kay ang tanang yuta nga imong gitan-aw, igahatag ko kanimo ug ngadto sa imong kaliwatan hangtod sa walay kataposan.”​—Genesis 13:​14, 15.

Ang masanagong panglantaw ni Abraham may maayong pasikaranan. Kadto gipasikad sa saad sa Diyos nga maghimo siya ug dakong nasod gikan kang Abraham aron “ang tanang pamilya sa yuta pagapanalanginan gayod sa ilang kaugalingon pinaagi [kang Abraham].” (Genesis 12:​2-4, 7) Kita usab adunay katarongan nga magmasaligon, kay nahibalo nga “ang Diyos nagahimo sa tanan niyang mga buhat nga magtambayayongay alang sa ikaayo niadtong mga nahigugma sa Diyos.”​—Roma 8:28.

Duha ka Masanagon ug Panglantawng mga Espiya

Sa milabay ang kapin sa 400 ka tuig, ang nasod sa Israel talisulod na sa Canaan, “usa ka yuta nga nagaagas sa gatas ug dugos.” (Exodo 3:​8; Deuteronomio 6:3) Gisugo ni Moises ang 12 ka hepe sa ‘pagsusi sa yuta ug sa pagsaysay bahin sa dalan nga ilang pagatungason ug sa mga siyudad nga ilang pagaadtoan.’ (Deuteronomio 1:​22; Numeros 13:2) Ang tanang 12 ka espiya parehas sa ilang paghubit sa pagkaabunda sa yuta, apan ang 10 kanila naghatag ug mangiob nga taho nga nakahatag ug kahadlok sa mga kasingkasing sa mga tawo.​—Numeros 13:​31-33.

Si Josue ug Caleb, sa laing bahin, naghatag sa mga tawo ug masanagong mensahe ug gihimo nila ang tanan aron mahupay ang ilang kahadlok. Ang ilang tinamdan ug taho nagpabanaag sa bug-os nga pagsalig sa katakos ni Jehova sa pagtuman sa iyang pulong sa pagpabalik kanila ngadto sa Yutang Saad​—apan sa walay kapuslanan. Hinunoa, “ang tibuok nga katilingban nagsabot sa pagbato kanila.”​—Numeros 13:​30; 14:​6-​10.

Giawhag ni Moises ang mga tawo sa pagsalig kang Jehova, apan sila wala mamati. Tungod kay nagpabilin sila sa ilang mangiobon nga tinamdan, ang tibuok nasod napugos sa paglaaglaag sa 40 ka tuig diha sa kamingawan. Sa 12 ka espiya, si Josue ug Caleb lamang ang nakadawat sa mga ganti sa pagkamasanagon ug panglantaw. Unsa ang paninugdang problema? Ang kakulag pagtuo, kay ang mga tawo nagsalig sa ilang kaugalingong kaalam.​—Numeros 14:​26-​30; Hebreohanon 3:​7-​12.

Ang Pagpanuko ni Jonas

Si Jonas nabuhi sa ikanuybeng siglo W.K.P. Ang Bibliya nagpaila nga siya maoy usa ka matinumanong manalagna ni Jehova sa napulo-ka-tribong gingharian sa Israel, sa panahon sa pagmando ni Jeroboam II. Bisan pa siya mibalibad sa pagdawat sa sugo sa pag-adto sa Nineve sa pagpasidaan sa mga tawo. Ang magsusulat sa kasaysayan nga si Josephus nag-ingon nga si Jonas “naghunahuna nga mas maayo pang moipsot” ug miadto hinuon ngadto sa Jope. Didto siya misakay ug barko paingon sa Tarsis, lagmit ang modernong-adlawng Espanya. (Jonas 1:​1-3) Kon nganong mangiobon ug paglantaw si Jonas niining buluhatona gibatbat diha sa Jonas 4:2.

Si Jonas sa kataposan misugot sa pagtuman sa iyang misyon, apan siya nasuko sa dihang ang mga tawo sa Nineve naghinulsol. Busa gitudloan siya ni Jehova ug maayong leksiyon sa kahangawa pinaagi sa pagpalaya sa tabayag nga ilalom niini nagpalandong si Jonas gikan sa kainit sa adlaw. (Jonas 4:​1-8) Ang kaguol ni Jonas sa pagkamatay sa tanom angay untang ipatumong ngadto sa 120,000 ka tawo sa Nineve kinsa wala “makaila sa kalainan tali sa ilang tuong kamot ug sa ilang wala.”​—Jonas 4:11.

Unsay atong makat-onan sa eksperyensiya ni Jonas? Walay luna diha sa balaang pag-alagad ang mangiobong panglantaw. Kon atong maila ang pagtultol ni Jehova ug mosunod nga may bug-os nga pagsalig, atong matagamtam ang kalamposan.​—Proverbio 3:​5, 6.

Pagkamasanagog Panglantaw Bisan pa sa mga Kalisdanan

“Ayaw kasuko tungod sa mga mamumuhat ug daotan,” miingon si Haring David. “Ayaw kasinahi kadtong nagabuhat ug daotan.” (Salmo 37:1) Kana, sa pagkamatuod, maoy maalamon nga tambag, kay karong adlawa ang inhustisya ug pagkabaliko anaa sa atong tanang palibot.​—Ecclesiastes 8:11.

Hinunoa, bisan pag kita wala masina sa mga daotan, natural nga mobatig kaluya kon atong makita ang mga tawong inosente nga nag-antos sa mga kamot sa daotan o sa dihang kita mismo gipakiglabotan nga dili makataronganon. Ang pagkaagom ug ingon niana makapaugmad pa kanato ug malugdahon o mangiobong tinamdan. Kon bation kita ug ingon niana, unsa ang angay natong himoon? Una, atong ibutang sa hunahuna nga ang daotan sa walay pagkabalaka dili makadahom nga wala gayoy moabot nga silot. Ang Salmo 37 nagpadayon sa pagpasalig kanato diha sa bersikulo 2: “Sama sa mga sagbot sila [mga mamumuhat ug daotan] mangalaya dayon, ug sama sa lunhawng bag-ong sagbot sila mangamatay.”

Dugang pa, kita makapadayon sa pagbuhat sa maayo, makapabiling may masanagong panglantaw, ug maghulat kang Jehova. “Palayo gikan sa daotan ug buhata ang maayo, ug magpuyo ka sa panahong walay tino,” nagpadayon ang salmista. “Kay si Jehova mahigugmaon sa hustisya, ug dili niya pagabiyaan ang iyang mga maunongon.”​—Salmo 37:​27, 28.

Matuod nga Masanagong Panglantaw Mangibabaw!

Apan, komosta ang bahin sa atong umaabot? Ang basahon sa Bibliya nga Pinadayag naghisgot kanato bahin sa “mga butang nga kinahanglang mahitabo sa dili-madugay.” Lakip kanila, usa ka mangangabayo sa kalayog-bulok nga kabayo, nga naglarawan sa gubat, gipadayag nga ‘mokuha sa pakigdait gikan sa yuta.’​—Pinadayag 1:​1; 6:4.

Usa ka popular​—ug masanagong panglantaw​—nga opinyon nga gihuptan sa Britanya sa panahon sa Gubat sa Kalibotan I mao nga kini mahimong ang kataposang dakong gubat. Sa 1916, ang Britanikong estadista nga si David Lloyd George mas realistikanhon. Siya miingon: “Kining gubata, sama sa sunod nga gubat, maoy gubat nga motapos sa gubat.” (Italiko amoa.) Husto siya. Ang Gubat sa Kalibotan II nagpakusog lamang sa paggamag mas mananapong mga paagi sa pinakyawng paglaglag. Kapin sa 50 ka tuig sa ulahi, wala gihapoy kataposan sa gubat ang nakita.

Diha sa mao gihapong basahon sa Pinadayag, mabasa nato ang bahin sa ubang mga magkakabayo​—nga nagsimbolo sa kagutom, kamatay, ug kamatayon. (Pinadayag 6:​5-8) Kini maoy dugang bahin sa ilhanan sa mga panahon.​—Mateo 24:​3-8.

Katarongan ba kini sa pagbaton ug mangiobong panglantaw? Dili gayod, kay ang panan-awon usab nagbatbat bahin sa “usa ka puting kabayo; ug ang usa nga naglingkod niini may pana; ug usa ka korona gihatag kaniya, ug siya miasdang nga nagpangdaog ug sa pagbug-os sa iyang pagpangdaog.” (Pinadayag 6:2) Dinhi atong makita si Jesu-Kristo ingong langitnong Hari nga nagwagtang sa tanang pagkadaotan, nga nagkabayo aron sa pagtukod sa pakigdait ug kalinaw sa tibuok-kalibotan.a

Ingong Tinudlong-Hari, si Jesu-Kristo samtang dinhi pa sa yuta nagtudlo sa iyang mga tinun-an sa pag-ampo alang niana nga Gingharian. Tingali ikaw usab gitudloan sa pagbungat sa “Amahan Namo,” o sa Pag-ampo sa Ginoo. Diha niana kita nag-ampo nga moabot ang Gingharian sa Diyos, aron ang iyang kabubut-on matuman dinhi sa yuta maingon man sa langit.​—Mateo 6:​9-​13.

Imbes maningkamot nga ayohon ang presenteng sistema sa mga butang, si Jehova, nga naglihok pinaagi sa iyang Mesiyanikong Hari, si Kristo Jesus, magwagtang niini sa bug-os. Puli sa dapit niini, nag-ingon si Jehova, “Ako magatukod ug bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta; ug ang nangaging mga butang dili na pagahinumdoman, ni motungha pa kini sa kasingkasing.” Ilalom sa langitnong Gingharian nga kagamhanan, ang yuta mapuno sa malinawon, malipayong puloy-anan alang sa katawhan, diin ang kinabuhi ug trabaho makahatag gayod ug kalipay sa tanang panahon. “Magmasadya sa walay kataposan tungod sa himoon ko,” nagaingon si Jehova. “Ang akong mga pinili magapahimulos pag-ayo sa buhat sa ilang mga kamot.” (Isaias 65:​17-​22) Kon imong gipasukad ang imong paglaom sa umaabot nianang dili-mapakyas nga saad, ikaw adunay tanang katarongan sa pagbaton ug masanagong panglantaw​—karon ug hangtod sa kahangtoran!

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 4]

Si H. G. Wells

[Credit Line]

Corbis-Bettmann