Unsa Kahay Imong Isakripisyo sa Imong Negosyo?

ANG asawa sa presidente sa usa ka nasod sa Amerika del Sur giakusar nga nagpalusot ug gatosan ka linibong dolyares diha sa mga kontrata ngadto sa pantalyang mga negosyo nga gitukod sa mga sakop sa iyang pamilya. Usa ka 38-anyos nga tigbaligyag aksiyones sa India gidakop ug gipadlas gikan sa iyang maluhong apartment ug sa iyang 29 ka kotse tungod sa iyang pagkalambigit kono sa $1.6-bilyon nga eskandalo labot sa pagbangko ug pagbaligyag aksiyones. Dinhi sa Pilipinas, linibong molupyo sa usa ka isla nagapangabuhi pinaagi sa paggamag ilegal nga mga paltik. Sa pagpabilin niining dakog-ganansiyang negosyo, gitaho kini, sila kasagarang magsuborno sa opisyales aron dili manghilabot.

Oo, lukop sa tibuok kalibotan ang pagkadili-matinud-anon ug panglimbong sa negosyo. Ug kasagaran ang katungdanan ug kadungganan, ingon man ang salapi, gisakripisyo sa mga tawong nalambigit.

Komosta ka man? Naganegosyo ka ba? O nagahunahuna ka ba sa pagsugod ug usa ka negosyo? Unsa kaha ang imong isakripisyo? Dili kalikayan, adunay isakripisyo diha sa pagnegosyo. Kini dili daotan sa tanang panahon. Ugaling, maalamon ang pag-ihap sa bili sa dili pa mosugod ug usa ka negosyo o mohimog mga desisyon bahin sa negosyong natukod na. (Lucas 14:28) Gipakita sa kahon sa panid 31 ang pila ka sakripisyo nga buot nimong tagdon.

Tin-aw, ang pagnegosyo dili yano. Alang sa usa ka Kristohanon, adunay espirituwal ug moral nga mga obligasyon nga pagatagdon. Makahimo ka ba sa mga sakripisyo ug magpabiling timbang sa espirituwal nga paagi? Ang pila ba ka sakripisyo maoy lapas na sa imong madawat sa moral nga paagi? Unsa ang pila ka prinsipyo nga motabang kanimo sa pagtino kon unsang mga sakripisyo ang dalawaton ug unsa ang dili?

Ibutang ang Salapi sa Iyang Dapit

Gikinahanglan ang salapi sa pagpadagan ug negosyo, ug gilaomang ang usa ka negosyo mokitag igong salapi sa pagbuhi sa pamilya sa usa. Ugaling, daling matuis ang mga tumong labot sa salapi. Ang kadalo basin mahimong usa ka hinungdan. Alang sa daghang tawo, ang tanang ubang butang maoy ikaduha kon nalangkit ang salapi. Bisan pa niana, usa ka magsusulat sa basahong Proverbio sa Bibliya, si Agur, mipahayag sa timbang nga panglantaw sa miingon siya: “Ayaw ako paghatagi ug kakabos ni mga bahandi. Itugot nga ako mokaon sa pagkaong gisugyot alang kanako.” (Proverbio 30:8) Siya nakaamgo sa bili sa pagkatagbaw sa igong pagkaon​—dili niya gustong “makagordo,” sumala sa giingon sa pipila diha sa negosyo.

Hinunoa, tungod sa kadalo mahikalimtan sa usa kining prinsipyoha inigtungha sa gitawag nga bulawanong higayon. Usa ka nagapanawng ministro sa mga Saksi ni Jehova sa usa ka nagkaugmad nga nasod mitaho bahin sa maong kaso. Usa ka kompaniya nga nagkinahanglag puhunan mihatag sa impresyon nga ang mga mamuhunan dali nga makadoble sa ilang salapi, tingali sa pila lamang ka bulan. Kining sayong-salapi nga tanyag mitultol sa daghan sa pagpamuhunan. Ang nagapanawng ministro miingon: “Naikag kaayo ang pipila sa pag-apil. Wala na nila kana susiha sa bug-os, ug nanghulam pa silag salapi [aron ipamuhunan].”

Sa kasukwahi, gisusi sa duha ka indibiduwal ang opisina sa maong kompaniya una mamuhunan. Wala itugot ang ilang hangyo nga makita ang mga pasilidad sa produksiyon. Kadto nagpahinabo sa ilang pagduhaduha sa pagkamadungganon sa kompaniya. Kadto nahimong panalipod alang kanila, sanglit sa pila lamang ka semana, ang dayag malansisong plano nayagyag, ug ang mga tawo gisikop. Hunahunaa kon unsay napildi niadtong wala una mosusi. Sila nawad-an dili lamang sa salapi apan tingali sa mga higala pa nga nagpahulam kanila apan dili mabayran sa dihang nalumpag ang plano. Kon bahin sa salapi, pagkamaalamon nga ipadapat ang prinsipyo sa Proverbio 22:3: “Maalamon ang usa nga nakakita sa katalagman ug nagtago sa iyang kaugalingon, apan ang walay-kasinatian miagi ug kinahanglang mag-antos sa silot”!

Tumana ang Imong Pulong

Unsa na man kon maalkansi ang negosyo? Ang Salmo 15:4 nagdayeg sa usa ka tawong motuman sa iyang mga kasabotan bisan pag sa pagbuhat niana siya mapildihan: “Siya nakapanumpa sa kon unsay daotan alang sa iyang kaugalingon, ug bisan pa niana siya dili mag-usab.” Sayon ang pagtuman sa pulong sa usa kon mauswagon ang negosyo. Apan mahimong usa ka pagsulay sa pagkamatinud-anon kon kana makapaalkansi kaniya.

Hinumdomi ang usa ka panig-ingnan sa Bibliya gikan sa panahon ni Josue. Ang mga Gabaonhon nagmaneobra sa mga butang aron ang mga pangulo sa Israel mohimog pakigtugon uban kanila ug dili maglaglag kanila. Sa pagkamatuod, sila bahin sa usa ka nasod nga giisip nga usa ka kapeligrohan sa Israel. Sa dihang ang panglansis nadiskobrehan, “ang mga anak sa Israel wala magpatay kanila, tungod kay ang mga pangulo sa katigoman nakapanumpa kanila pinaagi kang Jehova.” (Josue 9:18) Bisan pag ang maong pundok naggikan sa kaaway nga teritoryo, ang mga pangulo mibating importante ang pagtuman sa ilang pulong. Ug ang sunod nga mga panghitabo nagpakitang kadto nakapahimuot kang Jehova.​—Josue 10:6-11.

Motuman ka ba usab sa mga kasabotan ug mga kontrata sa imong negosyo bisan pag ang mga butang maoy dili sumala sa imong gidahom?a Ang pagbuhat niana maghimo kanimong mas sama kang Jehova, kinsa kanunayng motuman sa iyang pulong.​—Isaias 55:11.

Magmatinud-anon

Ang pagkamatinud-anon maoy sama sa nameligro, kon dili man napuo nang espisye sa kalibotan sa negosyo karong adlawa. Ang uban diha sa mga negosyong sama sa imoha tingali naggamit ug dili-matinud-anong mga paagi sa pagpadako sa ilang kita. Tingali sila dili matinud-anon sa pagpaanunsiyo. Tingali sila mangawat sa ngalan sa laing kompaniya ug ibutang kana sa ilang produkto. O tingali ilang ipresentar ang menos nga produkto ingong usa nga superyor ug kalidad. Kining tanan maoy mga dagway sa pagkadili-matinud-anon. Kadtong nagabuhat niana maoy sama sa “tuman-kadaotan” si kinsa, sumala kang Asap, “nagpadako sa ilang pangabuhian,” lagmit sa malimbongong paagi.​—Salmo 73:12.

Ikaw ba, ingong Kristohanon, mogamit ug supak-sa-balaod nga mga paagi? O buot mo hinuong magiyahan sa mga prinsipyo sa Bibliya, sama sa: “Wala kamiy gibuhatag sayop, wala kamiy gidaot, wala kamiy gipahimuslan”; “kami mibiya na sa sinuwitik nga mga butang nga angayng ikaulaw, nga wala magalakaw uban sa lipatlipat”; “ang duha ka matang sa mga bato sa timbangan maoy butang nga dulumtanan kang Jehova, ug ang limbongang timbangan dili maayo”? (2 Corinto 4:2; 7:2; Proverbio 20:23) Hinumdomi, ang nagmugna sa pagkadili-matinud-anon walay lain kondili si Satanas nga Yawa, “ang amahan sa bakak.”​—Juan 8:44.

Ang pipila tingali motutol ug moingon: ‘Lisod ang pagpabilin sa negosyo gawas nga mogamit ang usa ug dili-matinud-anong mga paagi sama sa ginabuhat sa uban.’ Dinhi ikapasundayag sa Kristohanon ang iyang pagtuo kang Jehova. Ang pagkamatinud-anon masulayan sa dihang may isakripisyo. Ang pag-ingon nga dili makapanginabuhi ang usa ka tawo nga dili manglimbong maoy pag-ingon nga ang Diyos walay pagtagad niadtong nahigugma kaniya. Ang usang may tiunay nga pagtuo kang Jehova nasayod nga ang Diyos makatagana alang sa iyang mga alagad sa bisan unsang nasod ug sa bisan unsang kahimtang. (Hebreohanon 13:5) Tinuod, ang usa tingali kinahanglang makontento sa menos nga kinitaan kay sa mga limbongan, apan dili ba kini usa ka sakripisyo nga angay aron makaangkon sa panalangin sa Diyos?

Hinumdomi, ang pagkalimbongan maoy samag usa ka balisong nga, sa dihang ilabay, mobalik sa naglabay. Kon ang usa ka negosyante hisayrang limbongan, kasagarang ang mga suki ug mga tigsuplay mobiya kaniya. Tingali makalimbong siya kanila sa makausa, apan tingali kana na ang kataposang panahon. Sa laing bahin, ang usa ka matinud-anong negosyante kasagarang makaangkon sa pagtahod sa uban. Pagbantay nga dili ka maimpluwensiyahan sa bakak nga pangatarongan, ‘Ang tanan nagbuhat niini, busa OK lang kini.’ Ang prinsipyo sa Bibliya mao, “Kinahanglang dili ka mosunod sa panon alang sa daotang mga katuyoan.”​—Exodo 23:2.

Pananglit kon ang dugay na nimong kasosyo sa negosyo maoy dili isigka-Kristohanon ug dili kanunayng mosunod sa mga prinsipyo sa Bibliya. Tukma ba ang paggamit niini ingong usa ka katarongan sa paglikay sa imong kaugalingong responsabilidad sa dihang ginahimo ang butang nga dili kasulatanhon? Hinumdomi ang mga panig-ingnan nga sama ni Adan ug Saul. Inay likayan ang sala, nagpadala sila sa pagpit-os gikan sa uban ug unya ipasangil nila kana sa ilang mga kauban. Pagkadako sa ilang gibayad!​—Genesis 3:12, 17-19; 1 Samuel 15:20-26.

Himoa ang Tukmang mga Pakiglabot sa Negosyo Uban sa Isigkamagtutuo

Aduna bay mga sakripisyo nga pagatagdon inigsulod sa mga pakiglabot sa negosyo uban sa isigkamagsisimba ni Jehova? Sa dihang ang propetang Jeremias mipalit ug usa ka umahan sa iyang lungsod sa Anathoth gikan sa iyang ig-agaw mismo, wala lang siya naghatag sa salapi ug nakiglamano. Hinunoa, siya miingon: “Misulat ako ug usa ka kalig-onan ug gipatikan kini ug nagdalag mga saksi samtang akong gitimbang ang salapi sa timbangan.” (Jeremias 32:10) Ang pagbuhat nianang sinulat nga mga kasabotan makasanta sa mga dipagsinabtanay nga mahimong motungha sa ulahi kon mausab ang mga kahimtang.

Apan unsay kinahanglang himoon kon ang usa ka Kristohanong igsoon daw nanglupig kanimo sa negosyo? Angay bang dad-on mo siya sa korte? Tin-aw kaayo ang Bibliya bahin niini. “May si bisan kinsa ba kaninyong may buroka batok sa lain nga mangahas pag-adto sa korte atubangan sa mga tawong dili-matarong, ug dili atubangan sa mga balaan?” nangutana si Pablo. Unsa na man kon ang usa ka problema wala dayon masulbad? Si Pablo midugang: “Kini nagakahulogan ug bug-os nga kaparotan alang kaninyo nga kamo nagkinihaay sa usag usa. Nganong dili hinuon ninyo tugotan ang inyong kaugalingon nga buhatag sayop? Nganong dili hinuon ninyo tugotan ang inyong kaugalingon nga matikasan?” Hunahunaa lamang kon unsang daotang dungog ang ihatag niana sa Kristohanong organisasyon kon mabatian sa mga tagagawas ang bahin sa matuod nga mga Kristohanon nga nagahusay sa ilang mga panagbangi sa korte! Mahimo kaha nga sa maong mga hitabo ang gugma sa salapi mas kusganon kay sa gugma alang sa igsoon? O mahimo kahang ang kadungganan sa usa namantsahan ug ang pagpanimalos maoy naglabi sa hunahuna? Ang tambag ni Pablo nagpakitang sa maong mga kaso mas maayo nga makaagom ug kapildihan kay sa moadto sa korte.​—1 Corinto 6:1, 7; Roma 12:17-21.

Siyempre, adunay usa ka Kasulatanhong paagi sa pagsulbad sa maong mga panagbangi sulod sa kongregasyon. (Mateo 5:37; 18:15-17) Sa pagtabang sa mga igsoong nalangkit sa pagsunod sa girekomendar nga mga lakang, ang Kristohanong mga magtatan-aw tingali motanyag ug pila ka makatabang nga tambag alang sa tanang hitungdan. Tingali sa panahon sa maong mga panaghisgot morag sayon ang pag-uyon sa mga prinsipyo sa Bibliya, apan human niana tinuod bang ipakita gayod nimo nga ikaw namati pinaagi sa pagpadapat sa tambag nga gihatag? Ang gugma alang sa Diyos ug alang sa atong isigka-Kristohanon mag-aghat kanato sa paghimo niana.

Sa walay duhaduha, may isakripisyo ka sa pagnegosyo. Hinaot unta, makataronganon ang imong isakripisyo. Kon mag-atubang sa mga desisyon o bisan unsang kaduhaduhaang kahimtang, hinumdoming adunay daghang butang sa kinabuhi nga labi pang bililhon kay sa salapi. Pinaagi sa pagbutang sa salapi diha sa iyang dapit, pagtuman sa pulong sa usa, pagkamatinud-anon, ug pagpakiglabot sa mga kauban sa negosyo sa Kristohanong paagi, makapaneguro kita nga ang isakripisyo sa usa ka negosyo mao lamang ang panahon ug salapi nga gikinahanglan, ug sa samang panahon, kita makapatunhay sa mga panaghigala, maayong konsensiya, ug maayong relasyon uban kang Jehova.

[Mga footnote]

[Kahon sa panid 31]

Mga Butang nga Tingali Isakripisyo Nimo sa Imong Negosyo

Panahon: Ang pagpadagan ug kaugalingong negosyo kasagaran kaayong mokuhag mas daghang panahon kay sa pagtrabaho ingong empliyado sa usa ka kompaniya. Mobalda ba kini sa imong eskedyul, nga magbilin ug menos nga panahon alang sa importanteng espirituwal nga kalihokan? Sa positibong bahin, makaarang ka ba sa paghikay sa imong pagkabutang aron mogugol ug mas daghang panahon sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos? Kon mao, maayo. Apan pagbantay! Dili kini sayon.

Salapi: Ang salapi gikinahanglan aron makasapi. Unsang puhunan ang gikinahanglan alang sa imong negosyo? Duna ka na bay salapi? O kinahanglan bang manghulam ka? Maabot ba nimo nga mapildihan ug salapi? O ang alkansi ba unya mas dako kay sa imong maabot kon dili molampos ang negosyo sumala sa gidahom?

Mga Higala: Tungod sa mga problemang motungha sa adlaw-adlaw nga mga kalihokan, daghang negosyante ang nawad-an sa iyang mga higala tungod sa negosyo. Bisan pag anaay posibilidad sa paghimog mga higala, ang posibilidad sa nadaot nga mga relasyon lagmit kaayo. Unsa na man kon ang maong mga higala maoy atong Kristohanong mga igsoon?

Usa ka Maayong Konsensiya: Ang pamaagi sa kadaghanan sa pagnegosyo sa kalibotan karong adlawa maoy “Pintas nga kompetensiyahanay” o “Sa unsang paagi makaganansiya ako?” Kapig 70 porsiento sa mga estudyante sa usa ka surbi sa Uropa nagpatuo nga ang maayong pamatasan adunay gamay o kaha walay dapit sa kinabuhi sa negosyo. Dili katingalahan nga kasagaran na ang panikas, panglimbong, ug kaduhaduhaang mga batasan sa negosyo. Matental ka ba sa pagbuhat sa ginabuhat sa uban?

Imong Relasyon Kang Jehova: Ang bisan unsang buhat diha sa negosyo nga supak sa mga balaod ug mga prinsipyo sa Diyos, bisan pag kasagaran sa kahikayan sa negosyo, makadaot sa relasyon sa usa ka tawo uban sa iyang Magbubuhat. Mahimong isakripisyo niya ang iyang kalaoman sa kinabuhing dayon. Dili ba dayag nga kini dako kaayong sakripisyo nga ibayad sa usa ka maunongong Kristohanon, bisan unsa pa ang materyal nga benepisyo?

[Hulagway sa panid 31]

Hain ang motabang pagsanta sa mga dipagsinabtanay sa ulahi? Ang palabra diunor o ang sinulat nga kontrata?