Alemwiriach Mi Auchea—Ifa Ukuukun Om Acheni?
“Ou feito, ami mi feioch me ren Semei, oupwe muni ewe mu mi moleta remi seni le poputan fonufan.”—MATTU 25:34.
1. Met sokkun mettoch aramas ra fen alemwiri?
ANOM ren aramas meinisin mettoch ra fen alemwiri. Ren ekkoch, eli minne ra alemwiri a apisekisekiir. Ren pwal ekkoch, a awoungauer. Iwe, fan ekkoch, pokiten minne chon ekkoch tappin aramas lom lom ra kuna are rong, ra emwirimwir ngeni mwirimwirir kewe ewe sokkun oput mi wesewesen watte ngeni chon pwal eu einang. Iwe nge, oukich meinisin sia fen alemwiri eu mettoch. Kich meinisin sia fen alemwiri tipis seni ewe akkaemonun mwan, Atam. Iwe, lo, lo, alemwiriach seni emonnewe epwe emmwen ngeni malo.—Eklesiastis 9:2, 10; Rom 5:12.
2, 3. Ifa ewe alemwir Jiowa a ekiekin liffang ngeni mwirimwirin Atam me If kewe me le poputaan, me met popun rese angei?
2 Jiowa, pokiten i emon Sam lon lang mi ur ren tong, a ekiekin awora ngeni aramas me le poputaan och alemwir mi fokkun sokko seni ena mi mak asan—weween, manau esemuch lon Paratis lon ewe sokkun manau mi unusoch. Le poputaan, mi unusoch me ese pacheri och tipis ewe manau mi kawor ngeni semelapach me inelapach, Atam me If. Jiowa Kot a liffang ngeni aramas ei fonufan. (Kol Fel 115:16) A awora ewe leeni itan Ichen pwe epwe liosun minne unusen fonufan epwe tongeni wiliiti me a isetiu mwen popuch kewe eu wiis mi fokkun amwarar me watte. Repwe wiisen nounou, tumunu fonufan me ekkewe sokkopaten ira me man won, me waasi ewe Paratis pwe epwe choufetal won unusen fonufan. (Keneses 1:28; 2:8, 9, 15) Nour kewe repwe etiir lon ena angang. A ifa me amwararen ena alemwir repwe tufichin likiti ngeni mwirimwirir kewe!
3 Iwe nge, ren ar repwe tufichin pwapwaesini ekkena mettoch meinisin, Atam me If me mwirimwirir kewe repwe ririoch ngeni Kot. Wiiser ar repwe tongei me alleasochisi Jiowa, nge Atam me If rese aucheani minne Kot a ngeniir, iwe, ra alleasolapa an alluk. A pout seniir ewe Paratis me ekkewe apilukuluk mi lingemwarar Kot a fen isetiu mwer. Ina popun, rese tufichin emwirimwir ngeni mwirimwirir kewe ekkena mettoch.—Keneses 2:16, 17; 3:1-24.
4. Ifa ussun sipwe tufichin alemwiri minne Atam a asechalo?
4 Fan umoumoch, Jiowa a akkota pwe mwirimwirin Atam me If kewe repwe tufichin angei ewe alemwir Atam a asechalo. Ifa ussun? Lon ewe fansoun Kot a fen filata me mwan, pwisin Noun we, Jises Kraist, a fangolo manauan we mi unusoch, manauen aramas, fan asengesin mwirimwirin Atam kewe. Ren ena foffor, Kraist a moniir meinisin. Iwe nge, sap minne ena alemwir epwe pukun toriir. Epwe lamot ar repwe uoch mwen Kot, nge epwe tufich ena ren ar anomu ar lukuluk won aucheaan an Jises asor, ewe minen omusomusen tipis, me pwal ren ar pwarata ena lukuluk ren ar alleasochis. (Jon 3:16, 36; 1 Timoti 2:5, 6; Ipru 2:9; 5:9) Om kewe foffor a ita pwarata pwe ka aucheani minne Kot a awora?
Eu Alemwir mi Sopwosopwolo ren Eperiam
5. Ifa ussun Eperiam a pwarata pwe a aucheani an ririfengen me Jiowa?
5 Atun an Jiowa akkapwonueta an kokkot ren ewe fonufan, a eani och foffor mi sokkolo ngeni Eperiam. A ereni ena mwan mi tuppwol pwe epwe lo seni fonuan me mwokut ngeni eu fonu Kot epwe pwisin aiti ngeni. Eperiam a tipemecheresin alleasochis ngeni. Mwirin an Eperiam wareiti ikewe ie, Jiowa a apasa pwe mwirimwirin Eperiam kewe, nge esap Eperiam, repwe alemwiri ewe fonu. (Keneses 12:1, 2, 7) Met meefien Eperiam? A tipeeu ngeni an epwe angang ngeni Jiowa lon menni chok leeni me lapalap Kot epwe emmwen ngeni pwe mwirimwirin kewe repwe tongeni angei ewe alemwir. Eperiam a angang ngeni Jiowa lon eu fonuen ekis ren 100 ier, tori an malo. (Keneses 12:4; 25:8-10) Ika pwe en Eperiam, kopwe tongeni fori ena mettoch? Jiowa a apasa pwe Eperiam “chiechian.”—Aisea 41:8.
6. (a) Eperiam a pwarata met ren an tipeeu ngeni an epwe eani asor noun we? (b) Ifa ewe alemwir mi auchea Eperiam a tufichin emwirimwir ngeni mwirimwirin kewe?
6 Eperiam a witiwit chommong ier pwe epwe nouni emon at, Aisek, iwe, a wesewesen tongei. Lupwen a emon aluwol, Jiowa a ereni pwe epwe angei me eani asor noun na. Eperiam ese silei pwe epwe pwomweni minne Kot epwap fori ren an fangolo Noun we pwe epwe eu moon kepich, iwe nge, a alleasochis, iwe, lupwen epwele eani asor Aisek, noun Jiowa we chonlang a pinei poun. (Keneses 22:9-14) Jiowa a fen apasa me mwan pwe an kewe pwon ngeni Eperiam epwe pwonuta ren Aisek. Ina minne, a ffat pwe Eperiam a luku nge Kot epwe tongeni amanauata Aisek seni malo, inaamwo ika ena mettoch esaamwo fis fan eu me mwan. (Keneses 17:15-18; Ipru 11:17-19) Pokiten Eperiam ese amwochu seni Jiowa noun we, iei alon ngeni: “Chon ekewe mwu won unusen fanufan repwe feioch me ren mwirimwirum kana.” (Keneses 22:15-18) Alon na a pwarata pwe ewe Mwirimwir mi mak ussun lon Keneses 3:15, ewe Messaia mi wiisen angasalo aramas, epwe uputiu lon tettelin Eperiam. A ifa me watteen aucheaan ena alemwir epwe likiti ngeni aramas!
7. Ifa ussun Eperiam, Aisek, me Jekop ra pwarata pwe ra aucheani alemwirier?
7 Eperiam ese silei lamoten minne Jiowa a fori, me a pwal ina ussun noun we Aisek me noun noun we Jekop, nge “ir chon eti i le alemwiri ewe chok pwon.” Nge ir meinisin ra eani lukuluk won Jiowa. Rese pacheri ekkewe telinimw mi nom fan en me muun lon ewe fonu pun ra nennelo ngeni och mettoch mi murinno seniir—weween, “ewe telinim mi wor longolongun kewe, ewe telinim Kot epwe forata o auta.” (Ipru 118-10, 13-16) Iwe nge, sap minne meinisin mwirimwirin Eperiam kewe ra miritiiti aucheaan ewe alemwir mi toto ren Eperiam.
Ekkoch mi Turunufasei ewe Alemwir
8. Ifa ussun Iso a pwarata pwe ese acheni aucheaan alemwirian?
8 Iso, noun Aisek mwanichi, ese aucheani an we alemwirin mwanichi. Ese aucheani mettoch mi fel. Ina minne, eu ran lupwen Iso a echik, a amomoolo an we alemwirin mwanichi ngeni pwiin we Jekop. Ren met? Ren och pilawa me och sseni! (Keneses 25:29-34; Ipru 12:14-17) An Kot kewe pwon ngeni Eperiam epwe pwonuta ren eu muu mi popu seni Jekop, nge Kot a siwili itan ngeni Israel. Met sokkun feioch a suuk ngeniir ren ena alemwir?
9. Pokiten minne ra alemwiri lon pekin ngun, mwirimwirin Jekop kewe, are Israel, ra ngaselo seni met?
9 Le atun eu fansoun lengita, Jekop me an we famili ra mwokut ngeni Isip. Me ikewe ie ra wesewesen chommongolo, nge ra pwal wiliiti chon kichiniwel. Iwe nge, Jiowa ese monuki an we pwon ngeni Eperiam. Lon ewe fansoun Kot a fen filata me inet ewe, a angasalo mwirimwirin Israel kewe seni fotek me a esile ngeniir pwe epwe atolonger lon “eu fonu mi uroureta ren milik me chonun pulech,” nge iei ewe fonu a fen pwonei ngeni Eperiam.—Ekistos 3:7, 8 New World Translation; Keneses 15:18-21.
10. Ren ewe Chuukun Sainai, met sokkun mettoch mi sokkolo amwararan a fis fan iten alemwirien noun Israel kewe?
10 Lupwen mwirimwirin Israel kewe ra feffeil ngeni ewe Fonuen Pwon, Jiowa a amwichafengenniir ren ewe Chuukun Sainai. Me ikewe ie a ereniir pwe “Ika oupwe aleasochisi aloi o apwonueta ai we pwon, murin oupwe wesewesen nei aramas. Inaamwo ika unusen fanufan ai, nge ua filikemiita me lein aramas meinisin, pwe oupwe eu mwichen souasor me eu mwu mi pin fan itei.” (Ekistos 19:5, 6) Mwirin an ekkewe aramas meinisin apasa pwe ra tipeeu ngeni ena mettoch, Jiowa a ngeniir an we Alluk—nge ina eu mettoch ese fori ngeni pwal eu mwichen aramas.—Kol Fel 147:19, 20.
11. Ikkefa ekkoch me lein ekkewe mettoch mi auchea a kapachelong lon ewe alemwir lon pekin ngun noun Israel kewe ra alemwiri?
11 A ifa me watteen ewe alemwir lon pekin ngun a nom ren ena minefoon muu! Ra fel ngeni ewe emon chok Kot mi enlet. I a angaserelo seni Isip me ra kuna ekkewe mettoch mi eingeing lupwen ewe Alluk a kawor ngeniir ren ewe Chuukun Sainai. Ar alemwir a lapalo lupwen ra angei seni ekkewe soufos pwal fitu “kapas mi fel seni Kot.” (Rom 3:1, 2, NW) Jiowa a filiireta pwe repwe noun chon pwarata. (Aisea 43:10-12) Ewe Mwirimwir mi wiliiti ewe Messaia epwe pwa lon ar muu. Ewe Alluk epwe wiisen emmwen ngeniir emonnewe, epwe affata ika io ewe Messaia, me epwe alisiir ar repwe miritiiti aucheaan emonna ngeni manauer. (Kalesia 3:19, 24) Pwal och, epwe suuk ngeniir eu wiis, wiisen ar repwe angangfengen me ena Mwirimwir mi wewe ngeni ewe Messaia lon eu muun samol fel me eu muu mi fel.—Rom 9:4, 5.
12. Inaamwo ika ra tolong lon ewe Fonuen Pwon, nge ifa ewe mettoch chon Israel rese kuna? Met popun?
12 Mi enlet an Jiowa we pwon, pwe a emmwen ngeni ewe Fonuen Pwon ekkewe chon Israel. Nge ussun ewe aposel Paul a awewei mwirin, pokiten nafangauen ar luku, ena fonu ese wiliiti wesewesen “eu leenien asoso.” A lap me lein chon ena muu rese tolong lon “an Kot asoso” pun rese weweiti me angang fan iten ewe popun a wor eu ranin an Kot asoso, ewe mi poputa mwirin forutaan Atam me If.—Ipru 4:3-10.
13. Pokiten ar rese aucheani alemwirier lon pekin ngun, met a poutulo seni ewe muun Israel?
13 Ewe wesewesen muun Israel a tufichin awora unusen nampaan ir repwe fiti ewe Messaia lon an we Muu lon lang pwe repwe eu muun samol fel me eu muu mi fel. Nge rese acheni alemwirier mi auchea. Och chok lusun chon Israel ra luku ewe Messaia lupwen a waroto. Ina popun, ekkoch chok ra kapachelong lon ewe muun samol fel. Ewe Muu a tiwelo seni wesewesen chon Israel me a “ngeni pwal eu mwichen aramas eka repwe fori uwan.” (Mattu 21:43) Menni ena mwich?
Eu Alemwir lon Lang
14, 15. (a) Mwirin maloon Jises, ifa ussun ekkewe muu ra poputa le pwisin efeiochuur ren “mwirimwirin” Eperiam we? (b) Ifa ewe alemwir chon “ewe Israelin Kot” ra angei?
14 Ewe mwich mi angei ewe Muu, iei “ewe Israelin Kot,” ewe Israel lon pekin ngun, iwe, a wor 144,000 chon appiru Jises Kraist lon, nge ir mi kepit ren ewe ngun mi fel. (Kalesia 6:16; Pwarata 5:9, 10; 14:1-3) Ekkoch me lein ekkena 144,000, ir wesewesen chon Jus, nge a lap me leir chon Jentail. A ina ussun an a poputa le pwonuta an Jiowa we pwon ngeni Eperiam, ewe mi era pwe ren “mwirimwirin,” ekkewe muu meinisin repwe feioch. (Fofor 3:25, 26; Kalesia 3:8, 9) Lupwen a keran aewin pwonuta ena oesini, chon ekkewe muu ra kepit ren ngun mi fel, iwe, Jiowa Kot a mwuutiir pwe repwe wiliiti noun lon pekin ngun, weween, ir pwiin Jises Kraist. Ina minne, ra pwal wiliiti ewe oruuen kinikinin ena “mwirimwir.”—Kalesia 3:28, 29.
15 Mwen an malo, Jises a eppieta ewe pwon sefo ngeni ekkewe chon Jus mi tufichin choni ena minefoon muu, nge iei ewe pwon epwe pwungulo ren pwisin chchaan. Ren ar luku ena asor mi apwungalo ewe pwon, chokewe mi kapachelong lon ena pwon repwe “unusochulo tori feilfeilo chok.” (Ipru 10:14-18, NW) Epwe tufich ar repwe “iteni chon pwung” me kuna omusomusen ar kewe tipis. (1 Korint 611, NW) Ina minne, ra ussun chok Atam mwen an we a tipis. Iwe nge, resap manau lon eu paratis won fonufan. Jises a apasa pwe epwe feilo ammonlata leenier lon lang. (Jon 14:2, 3) Ra kan likitalo ar apilukulukun manau won fonufan ren ar repwe eani ‘eu alemwir mi iseis ngeniir lon lang.’ (1 Piter 1:4) Met repwe fori ikewe ie? Jises a awewei ngeniir pwe “Ua fori eu atipeeu lefilach . . . fan iten eu muu.”—Luke 22:29, NW.
16. Ifa ewe wiis mi auchea chon Kraist mi kepit repwe wiiseni lon fansoun epwe feito?
16 Seni lang, chokewe mi eti Kraist le nemenem repwe amoielo seni fonufan mettoch meinisin mi u ngeni an Jiowa nemenem. (Pwarata 2:26, 27) Pokiten ir ewe oruuen kinikin lon mwirimwirin Eperiam we lon pekin ngun, repwe fiti ewe angangen atoto ewe feiochun manau mi unusoch ngeni chon ekkewe muu meinisin. (Rom 8:17-21) A ifa me watteen aucheaan ewe alemwir ra eani!—Efisus 1:16-18.
17. Atun ekkewe chon Kraist mi kepit ra chuen nonnom won fonufan, ra kan pwapwaesini met sokkun mettoch mi kapachelong lon alemwirier?
17 Nge ewe alemwir mi nom ren noun Jises kewe chon kaeo mi kepit esap fan iten mwach kkan chok. Lon eu lapalap esap pwak ren pwal emon, Jises a alisiir pwe repwe silei Jiowa, ewe emon chok Kot mi enlet. (Mattu 11:27; Jon 17:3, 26) Ren an kewe kapas me foffor, a aiti ngeniir weween ei kapas, a era ‘eani lukuluk won Jiowa’ me weween ewe mettoch alleasochis ngeni Jiowa. (Ipru 2:13; 5:7-9) Jises a anomu le pour ewe sile mi enlet ussun an Kot kokkot me a alukuluku ngeniir pwe ewe ngun mi fel epwe alapalo ar weweiti ena kokkot. (Jon 14:24-26) A ffotukalong lon ekiekir me letiper lamoten ewe Muun Kot. (Mattu 6:10, 33) Jises a pwal awiisa ngeniir ar repwe wiisen chon pwarata me foralo chok kaeo lon Jerusalem, Jutia, Sameria, me ekkewe fonu towau won fonufan.—Mattu 24:14; 28:19, 20; Fofor 1:8.
Eu Alemwir mi Auchea ren eu Mwich mi Lapalap
18. Ifa ussun a pwopwonuta ikenai an Jiowa we pwon pwe meinisin ekkewe muu repwe pwisin efeiochuur ren “mwirimwirin” Eperiam?
18 Neman a fen kefilita unusen nampaan chon ewe Israel lon pekin ngun, nge iei ewe “mwich kisikis” mi wewe ngeni chon alemwiri ewe Muu. (Luk 12:32) Ren chommong ier, Jiowa a fen akkaewin ekkemmweni ekiekin aramas ngeni ewe angangen ionfengenni eu mwich mi lapalap seni muu meinisin. A ina ussun an a pwopwonuta an Jiowa we pwon ngeni Eperiam pwe ren “mwirimwirin we” meinisin ekkewe muu repwe pwisin efeiochuur. Fan chengel, chokana mi feioch ra pwal eani angang mi fel ngeni Jiowa me ra miritiiti pwe ar tufichin kuna amanau a longolong won ar luku ewe Lamen Kot, Jises Kraist. (Pwarata 7:9, 10) Ka fen etiwa an Jiowa kokko pwe kopwe choni ena mwich mi pwapwa?
19. Chon ekkewe muu mi kukkuna feioch iei ra nennelo ngeni menni alemwir?
19 Ifa ewe alemwir mi auchea Jiowa a awora ngeni chokewe rese kapachelong lon ewe mwich mi kisikis? Esap ina eu alemwir lon lang. Ina eu alemwir Atam a tufichin likiti ngeni mwirimwirin kewe—weween, ewe apilukulukun manau esemuch fan ewe sokkun inis mi unusoch lon eu paratis epwe choufetal won unusen fonufan. Lon ena fonufan, “esap chuen wor malo, esap pwal chuen wor kechiu, are akurang, are metek.” (Pwarata 21:4) Ina minne, iei alon ewe Kapasen Kot mi fel ngonuk: “Kopwe chok luku ewe SAMOL o fori minne mi murinno; iwe, kopwe nonnom lon ewe fonu o kuna kinamwe. Kopwe pwapwaesini ewe SAMOL o epwe ngonuk mochenin letipom kewe. A ekis chok fansoun, o ir ekkewe mi ingau resap chuen nom . . . Nge ir ekkewe mi mosonoson repwele fonueni ewe fonu, o repwe pwapwaesini chommongun ar pisek. Ekkewe aramas mi pung repwe fonueni ewe fonu, o repwe nonnom lon, feilfeilo chok.”—Kol Fel37:3, 4, 10, 11, 29.
20. Ifa ussun “ekkewe pwal fitemon siip” ra pwapwaesini chommong me lein ekkewe mettoch mi kapachelong lon alemwirien ekkewe chon Kraist mi kepit?
20 Noun Jises kewe “pwal ekkoch siip” repwe eani och alemwir lon nemenen ewe Muun lang me won fonufan. (Jon 10:16a) Inaamwo ika resap nonnom lon lang, nge chommong me lein ekkewe mettoch ekkewe chon kepit repwe alemwiri lon pekin ngun epwe toriir. Ren ewe mwichen chon kepit, are “ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem,” a fen suuk ngeni ekkewe pwal fitemon siip weween ekkewe pwon mi auchea a nom lon ewe Kapasen Kot. (Mattu 24:45-47; 25:34) Ekkewe chon kepit fengen me ekkewe pwal fitemon siip ra silei me fel ngeni ewe emon chok Kot mi enlet, Jiowa. (Jon 17:20, 21) Ir fengen meinisin ra kilisou ngeni Kot ren aucheaan an Jises asor, ewe minen omusomusen tipis. Ra akkangangfengen ussun eu pwin siip fan emon Chon Masen Siip, Jises Kraist. (Jon 10:16b) Ir meinisin chon eu mwicheichen pwipwi mi tongfengen, nge a choufetal won unusen fonufan. Ir fengen meinisin ra wiiseni ewe wiis Chon Pwarata fan iten Jiowa me an we Muu. Ewer, ika pwe en emon noun Jiowa chon angang me ka fen fangolo manauom ngeni me papataiselo, ekkena mettoch meinisin ra kapachelong lon alemwiriom lon pekin ngun.
21, 22. Ifa ussun oukich meinisin sipwe tongeni pwarata pwe sia aucheani alemwiriach lon pekin ngun?
21 A ifa ukuukun om aucheani ena alemwir lon pekin ngun? Ukuukun om aucheani ena mettoch epwe ita amwokutuk pwe om foffori letipen Kot epwe lamot seni mettoch meinisin lon manauom? Ren eu pisekin pwarataan ena mettoch, en mi akkapwonueta ewe fon seni an we Kapas me an we mwicheich, ewe mi peppeseikich pwe sipwe fiffiti meinisin ekkewe mwich lon ewe mwichefelin Kraist? (Ipru 10:24, 25) En mi chuen akkangang ngeni Kot pokiten om aucheani ena alemwir, inaamwo ika a toruk fansoun weires? Ukuukun watteen om aucheani ena alemwir a tufichin apochokkulok ren om kopwe pooni sokkun sossot meinisin mi etipetipok pwe kopwe chei eu al mi tongeni emmwen ngeni an epwe pout sonuk ena alemwir?
22 Amwo kich meinisin sipwe aucheani ewe alemwir lon pekin ngun Kot a fen awora ngenikich. Fansoun ach sipwe akkannefota ewe Paratis mi nom mwach, sipwe akkapwonueta ren unusen tufichich ekkewe wiis lon pekin ngun Jiowa a akkawiisa ngenikich iei. Ren ach eani longolongun manauach ach ririfengen me Jiowa, sia kan awora pisekin annet mi lukuchar pwe a mmen auchea ngenikich alemwiriach me ren Jiowa. Amwo sipwe nom lein chokewe mi apasa pwe “Upwe mwareituk, ai Kot o ai King, o upwe mwareiti itom feilfeilo, feilfeilo chok.”—Kol Fel 145:1.
Ifa Ussun Kopwe Awewei?
• Ika pwe Atam a tuppwol ngeni Kot, ifa ewe alemwir epwe fen emwirimwir ngenikich?
• Mwirimwirin Eperiam kewe ra fetei ewe alemwir mi fen suuk ngeniir?
• Met a kapachelong lon alemwirien noun Kraist kewe chon kaeo mi kepit?
• Ifa alemwirien ewe mwich mi lapalap, me ifa ussun repwe tongeni pwarata pwe ra wesewesen aucheani?
[Sasing lon pekin taropwe 30]
En mi kan aucheani alemwiriom lon pekin ngun?