“Oupwe Chok Apilukuluk Allim! Ngang Ua Fen Pworacho Ngeni Fonufan”
EWE ranin an Jises malo—lon ewe engol me aruaanun ran lon an chon Jus pwinin maram itan Nisan—a poputa lon Aruaanu, March 31, 33 C.E. mwirin tuputiuwen ewe akkar. Lon ena pwinin, Jises me noun kewe aposel ra chufengen lon eu ruum asan lon eu imw lon Jerusalem pwe repwe fori ewe Pasofer. Lupwen Jises a ammonlata “pwe epwe feilo seni ei fonufan ngeni ewe Sam,” a pwarata pwe a tongei noun kewe aposel tori ewe sopwoloon. (Jon 13:1) Ifa ussun? Ren an asukuleer ekkewe lesen mi amwarar epwe alisiir le mmonleta fan iten met epwele fisita.
Ekiselo lon ena pwin, Jises a ereni noun kewe chon kaeo: “Oupwe chok apilukuluk allim, ngang ua fen pworacho ngeni fonufan.” (Jon 16:33) Met weween alon na mi pwora? Epwe ekis iei ussun weween: ‘Ewe ingau lon ewe fonufan ese amarasaalo letipei me ese pwal amwokutuei le liwiningau ngeni aramas. Use fen mut ngeni ewe fonufan an epwe alapalapaei. Kopwe tongeni fori pwal ussun chok.’ Met Jises a fen aiti ngeni noun kewe aposel mi tuppwol lon ekkena saingoon awaan an nonnom won fonufan epwe pwal alisiir le pworacho ngeni fonufan.
Fofforingau a choufetal won unusen fonufan ikenai. Met meefiach ngeni ekkewe pwungungau me foffor mi akachofesa mi umwes? A amarasaalo letipach are etipetipakich le liwiningau ngeni aramas? Ifa ussun lapaloon limengauen manauen aramas mi pwellifeilikich a etipetipakich? A kapachelong etipetipaen fonufan inisich mi apwangapwang me ina popun a ussun ita pwe mei wor ruu maun sia fiti: eu ngeni ewe fonufan mi ngau me eu ngeni ewe mochenia a nonnom rech. Sipwe tongeni sopwoch ika Kot ese alisikich? Ifa ussun sipwe tongeni angei an alillis? Met sokkun lapalap sipwe amaaraata fan iten ach sipwe u ngeni mocheniaingau? Sipwe tongeni kuna poluan ren ach atittina met Jises a aiti ngeni noun kewe chon kaeo mi achengicheng lon ewe saingoon ranin manauan won fonufan.
Akkufu Lamalam Tekia Ren Tipetekison
Ren chok awewe, ekieki mwo ei osukosuken lamalam tekia are tunosikesik. Ewe Paipel a apasa ussun ei lapalap: “Lamalamtekia a akom mwen feiengau, nge tunosikesik a akom mwen an eman tur.” (An Salomon Fos 16:18) Ewe Paipel a pwal fonoukich: “Pun are emon epwe ekieki pwe mi wor itan, nge ese fen wor; iwe, a chok pwisin otupu i.” (Kalesia 6:3) Ewer, lamalam tekia a efeiengau me otupotup. Sipwe tipatchem ika sia oput “lamalamtekia me sikesik.”—An Salomon Fos 8:13.
Mei wor an noun Jises kewe aposel osukosuk ren sikesik me lamalam tekia? Eu fansoun, ra aninifengen ussun io me leir mi lapalap. (Mark 9:33-37) Lon pwal eu fansoun, Jemes me Jon ra tingor wiiser mi tekia lon ewe Muu. (Mark 10:35-45) Jises a mochen alisi noun kewe chon kaeo ar repwe poutalo ei lapalap. Ina popun atun ra mongo ewe mongon Pasofer, a uta, a ri ngeni lukunapan echo taul, iwe a poputa le tolu pechen noun kewe chon kaeo. A fokkun ffat menni lesen a mochen pwe repwe kaeo. Jises a apasa: “Nge are ngang, noumi Sense o noumi Samol, ua tolu pechemi, iwe, ami oupwe fori pwal usun chok ngang ua fori ngenikemi.” (Jon 13:14) A lamot pwe sipwe siwili minne mi mwaalfesen me lamalam tekia—tipetekison.
Nge, ese mecheres ach sipwe akkufu lamalam tekia. Lon na pwinin mwirin an Jises tinalo Jutas Iskariot, ewe epwe afangema i, eu anini watte a fisita lefilen ekkewe 11 aposel. Ussun met? Menni leir epwe lapalap seni meinisin! Jises ese mineer, nge a mosonottam le enniwilisefalli ewe lamoten ar angang fan iten aramas. A apasa: “Ekkewe Jentail ra chok nemenir, o nour kewe chon nemenem ra iteni aramas murinno. Nge am ousap usun chok, pwe ewe mi lap leimi epwe usun chok emon mi kisikis, o ewe chon nemenem leimi epwe usun chok emon chon angang.” A achema ngeniir met a fen fori ren an apasa: “Nge ngang ua nom leimi usun chok emon chon ateneki.”—Luk 22:24-27.
Ekkewe aposel ra weweiti ewe lesen? Ewer. Fitu ier mwirin ewe aposel Piter a makkei: “Ami meinisin oupwe tipeeufengen o tongfengen, oupwe tongei pwimi kewe Soulang, o letipemi epwe umoumoch pwal tipetekison.” (1 Piter 3:8) A ifa me lamoten ach sipwe pwal akkufu lamalam tekia ren tipetekison! Sipwe tipatchem ika sise achocho le chei itetekia, manaman, are ach sipwe foummong. Ewe Paipel a apasa: “Kot a u ngeni chon lamalam tekia, nge a ngeni chon tipetekison umoumoch.” (Jemes 4:6) Eu mwiitun mi tipatchem seni loom a apasa: “Wou me iteuoch me manauatam, iei ewe liwin fan iten eman mi tipetekison o niuokusiti ewe Samol mi Lapalap.”—An Salomon Fos 22:4.
Akkufu Oput—Epwe Ifa Ussun?
Ekieki mwo ussun pwal eu lapalap a fen choufetal won fonufan ikenai—oput. Ese lifilifil ika a fisita pokiten niuokkus, tiparoch, apap, nemenemengau, pwungungau, acheni muu are fonu, tongen einang, are sokkofesennin ach lewo, a ussun ita pwe oput a nonnom ekis meinisin. (2 Timoti 3:1-4) Oput a pwal choufetal lon ranin Jises we. Ekkewe chon Jus ra oputa ekkewe chon angei takises. Mei wor koum lefilen ekkewe chon Jus me ekkewe chon Sameria. (Jon 4:9) Me ekkewe Jentail ra anioput ngeni ekkewe chon Jus. Nge lo, lo, lo, Jises a poputani eu sokkun lamalam mwirin epwap kapachelong aramas seni muu meinisin. (Fofor 10:34, 35; Kalesia 3:28) Iwe a awora ren tong och mettoch minefo ngeni noun kewe chon kaeo.
Jises a apasa: “Upwe ngenikemi eu alluk mi fo, pwe oupwe tongfengen lefilemi, usun chok ua tongeikemi, pwe ami oupwe tongfengen lefilemi.” A lamot ar repwe kaeo le pwarata ei tong, popun pun a pwal apasa: “Epwe iei usun pwe aramas meinisin repwe sinei pwe ami nei chon kaeo, are mi wor ewe tong lefilemi.” (Jon 13:34, 35) Iei eu minefoon alluk pokiten a kon lu seni tongei ‘chon arum usun chok pusin en.’ (Lefitikos 19:18) Ifa ussun? Jises a affata ena poraus ren an apasa: “Iei ai alluk, pwe oupwe tongfengen lefilemi. Esor an emon och tong epwe lap seni ei tong, pwe epwe fangelo manauan fan iten chienan.” (Jon 15:12, 13) Repwe tufichin penukuolo manauer fan iten emon me emon leir me fan asengesin aramas.
Ifa ussun aramas mi tipis repwe tongeni poutalo oput seni lon manauer? Ren ar akkasiwili ewe oput ngeni tong epwe amwokutur pwe repwe pennuku pwisin manauer. Fite milion aramas mi letip wenechar seni sokkun aramas, einang, lamalam, me muu ra foffori ena mettoch. Ra kan ikkioifengen lon eu kumi mi tipeeufengen me mi molo seniir oput, iwe, ir eu mwicheichen pwipwiin Chon Pwarata Jiowa mi nom ekis meinisin won fonufan. Ra lefareni ewe kapasen Kot ewe aposel Jon a makkei: “Are emon a oput pwin Soulang, iwe, i emon chon nielo aramas; o oua fen sinei pwe manau esemuch ese nonnom lon emon chon nielo aramas.” (1 Jon 3:15) Chon Kraist mi enlet rese fiti maun nge ra pwal achocho le pwarata tong lefiler.
Nge epwe ifa ekiekich ngeni chokkewe rese fitikich lon ach luku me pwarata ar oputa kich? Lupwen Jises a itewetiw won ewe ira, a iotek fan asengesin ekkewe chon nnielo, a apasa: “Semei, kopwe omusalo ir, pun rese mo sinei minne ra fori.” (Luke 23:34) Lupwen ekkewe mwan ra ur ren koput ra monei ngeni fau ewe chon kaeo Stifen tori malo, iei saingoonon an kewe kapas: “Samol, kosap tipi ngenir ei tipis.” (Fofor 7:60) Jises me Stifen ra mochen ewe mettoch mi murinno seni meinisin pwal mwo nge fan iten chokkewe mi oputeer. Esor oput lon letiper. Ewe Paipel a fonoukich: “Sipwe fofor-murinno ngeni aramas meinisin.”—Kalesia 6:10.
‘Emon Chon Alillis Feilfeilo Chok’
Lupwen ewe mwich ren noun kewe 11 aposel mi tuppwol a fiffis, Jises a ereniir pwe ekiselo chok esap chuen nonnom rer lon fituk. (Jon 14:28; 16:28) Nge a alukulukuur: “O ngang upwe tingor ngeni ewe Sam, o i epwe fangelo ngenikemi pwal emon Chon Aururu, pwe epwe nonnom remi feilfeilo chok.” (Jon 14:16) Ewe chon alillis mi pwalo ina an Kot we ngun mi fel. Epwe aiti ngeniir ekkewe mettoch mi alollon lon ewe Paipel me epwe achema ngeniir minne Jises a fen aiti ngeniir atun an angangen afalafal won fonufan.—Jon 14:26.
Ifa ussun ewe ngun mi fel epwe tongeni alisikich ikenai? Iwe, ewe Paipel ina an Kot we Kapas. Kot a nounou ekkewe mwan le aporausa ekkewe oesini me makkei ewe Paipel ra “mokutukut ren ewe Ngun mi Fel.” (2 Piter 1:20, 21; 2 Timoti 3:16) Ach kakkaeo ewe Paipel me ach apwonueta met sia kaeo a ngenikich sile, tipatchem, weweoch, mirit, me ach tufichin ekiek. Epwe iei ussun ach sipwe tufichin pwakini ekkewe osukosuk seni ei fonufan mi ngau.
Ewe ngun mi fel a pwal alillis lon eu mettoch. An Kot ngun mi fel eu manaman mi pochokkul fan iten mettoch mi murinno, me a atufichi chokkewe mi nonnom fan nemenian ar repwe lapalapeni lapalapen Kot kewe. Ewe Paipel a apasa: “Nge iei ewe uwan Ngun: tong, pwapwa, kinamwe, mosonoson, kirokiroch, lipwakoch, luku, tipefesir, forfichi.” Ikkeei ir ekkewe lapalap a lamot pwe sipwe akkufu mochenian inisich ussun lisowu mwaal, fiu, lolowo, song, me metakan.—Kalesia 5:19-23.
Ren ach lukuluk won an Kot ngun, sia pwal angei “pochokkulen ewe manaman mi nonnom ren Kot” pwe sipwe tongeni pwakini ekkewe osukosuk are weires ra torikich. (2 Korint 4:7) Inaamwo ika ewe ngun mi fel ese amoielo ekkewe sossot nge, a tongeni alisikich fan ekkewe sossot. (1 Korint 10:13) “Ewe aposel Paul a makkei: “Ngang mi tufich ren mettoch meinisin lon ewe emon mi apochokkulaei.” (Filipai 4:13) Kot a awora ena esin manaman ren an ngun mi fel. Mwa met ren ach kilisou pwe a nom rech ewe ngun mi fel. Alon ewe pwon, epwe tori chokkewe mi ‘tongei Jises me alleasochisi an kewe alluk.’—Jon 14:15.
“Oupwe Chok Nonnom Lon Ai Tong”
Lon ewe saingoon pwinin an Jises nonnom won fonufan, a ereni noun kewe aposel: “Ewe mi wor ai kewe alluk ren o mi alleasochisi ir, ina i mi tongeiei. Iwe, Semei epwe tongei ewe mi tongeiei.” (Jon 14:21) A peseer: “Oupwe chok nonnom lon ai tong.” (Jon 15:9) Ifa ussun ach sipwe chok nonnom lon an ewe Sam me an ewe Nau tong epwe alisikich lon ach maun ngeni ewe mocheniaingau a nonnom rech me ewe fonufan mi ngau a nonnom lukun?
Iwe, sipwe tongeni wesewesen nemeni ach mocheniaingau ika ese nom rech eu minen amwokut mi pochokkul? Esor eu minen amwokut mi pochokkul lap seni ach mochen chiechioch ngeni Jiowa Kot me Noun we. Ernesto,a emon sarafo mi achocho le poutalo lisowu mwaal a foffori seni an tori emon teenage a apasa: “Ua mochen apwapwai Kot, me ua filata pwe upwe wiliiti pwal eu sokkun aramas, pwe upwe alleasochisi an Kot kewe alluk. Iteiten ran, ua fiu ngeni ekkewe ekiek mi ngau me annou mi chuen aosukosuka ai ekiek. Nge ua uppos le win lon ei maun, me ua tittingor an Kot alillis lon iotek. Mwirin ruu ier a ekis ochulo, nge a chuen lamot ai upwe pochokkul lon ai nemeni ai kewe foffor.”
Nge ussun ach maun ngeni ewe fonufanen lukun, ekieki mwo ussun an Jises we saingoon iotek mwen an feitiu seni ewe ruum asan lon Jerusalem. Fan asengesin noun kewe chon kaeo, Jises a iotek ngeni Seman we me a tingor: “Usap tingor pwe kopwe angei ir seni fonufan, nge kopwe chok amwochu ir seni ewe mi ingau. Esap ir seni fonufan, usun chok ngang usap seni fonufan.” (Jon 17:15, 16) A ifa me an alukulukukich! Jiowa a tumunu chokkewe a tongei me a apochokkuleereta lupwen ra aimulo seni ewe fonufan.
“Anganga Luku”
Ach alleasochisi an Jises kewe alluk epwe alisata ach win lon ach maun ngeni ewe fonufan mi ngau me ach kewe apwangapwang. Nge inaamwo ika ach win a fokkun lamot nge esap tongeni ataielo fonufan are awesalo ach kewe tipis. Nge sisap apilukulukingau.
Ewe Paipel a apasa: “Iwe, fonufan epwe morelo, o pwal an kewe mochenia-ingau; nge i mi fori letipen Kot epwe nonnom feilfeilo chok.” (1 Jon 2:17) Jises a fangolo manauan pwe epwe senali seni tipis me malo “meinisin mi luku i.” (Jon 3:16) Lupwen sia maarita lon ach sile ussun letipen Kot me an kewe kokkot, iwe, sipwe lefareni an Jises emmwen: “Oua luku Kot, iwe, oupwe pwal lukuei.”—Jon 14:1.
[Footnotes]
a Sia siwili iten emonnewe.
[Picture on page 6, 7]
Jises a pese ngeni noun kewe aposel: “Oupwe chok nonnom lon ai tong”
[Picture on page 7]
Ngaselo seni tipis me feiengauan epwele pwonueta