Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Chuuk
  • PAIPEL
  • PUK
  • MEETINGS
  • w05 4/1 p. 3-5
  • Menlapen Poraus Seni ewe Puken Aewin Samuel

Ese wor video fán iten ei kinikin.

Omusaaló, a wor osukosuk le eppietá ewe video.

  • Menlapen Poraus Seni ewe Puken Aewin Samuel
  • Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
  • Itelap Kisikis
  • Pwal Ekkóch
  • SAMUEL A WII ILAI LON EWE WIIS SOU KAPWUNG
  • (1 Samuel 1:1–​7:​17)
  • EWE AKKAEMONUN KINGEN ISRAEL​—A OCH ARE NGAU AN NEMENEM?
  • (1 Samuel 8:1–​15:35)
  • EMON ALUWOL MI FFOLENI SIIP A KEFILITA FAN ITEN EWE WIIS KING
  • (1 Samuel 16:1–​31:13)
  • Met A “Murina Seni Asor”?
  • Néún Chón Israel we Áeménún King
    Lesen Ka Tongeni Káé Seni Paipel
  • Saul Ewe Áeménún Kingen Israel
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
  • Emén Kúkkún Át A Angang Ngeni Kot
    Nei Puken Pwóróusen Paipel
Ewe Leenien Mas a Esilefeili án Jiowa We Mwú—2005
w05 4/1 p. 3-5

An Jiowa we Kapas mi Manau

Menlapen Poraus Seni ewe Puken Aewin Samuel

IEI porausen lon ewe ier 1117 B.C.E. Ulupuku ier me mwan Josua a awesi an angangen liapeni ewe Fonu mi Pwonetiu. Ekkewe mwan mi chinnap lon Israel ra chuuri noun Kot we soufos fan eu tingor mi amairu. Ewe soufos a iotek ussun ena tingor, iwe, Jiowa a mut ngeniir ar we tingor. A ffat pwe ina sopwoloon ewe fansoun fan iten ekkewe Sou Kapwung me ina poputaan ewe fansoun fan iten nemenemen ekkewe king. Ewe puken Paipel itan Aewin Samuel a awewei ekkewe poraus mi amwarar lon ena fansoun mi lamot lon uruwoon ewe muun Israel.

Samuel, Natan, me Kat ra wiisen makkei Aewin Samuel, iwe, lon ena puk a mak porausen 102 ier​—poputa seni 1180 tori 1078 B.C.E. (1 Kronika 29:29) Ina porausen fomon chon emmwen lon Israel. Ruuemon leir ra wiisen sou kapwung, iwe, ruuemon ra wiisen king. Ruuemon ra alleasochisi Jiowa, nge ruuemon rese alleasochisi. A pwal mak porausen ruuemon fefin mi fokkun murinno me porausen emon sounfiu mi pwora me mosonoson. Chokana ra awora lesen mi auchea ussun ekkewe sokkun ekiek me foffor sipwe appiru me tumunukich seni. Ina minne, masouen Aewin Samuel epwe tongeni wor an pochokkul won ach kewe ekiek me foffor.​—Ipru 4:​12.

SAMUEL A WII ILAI LON EWE WIIS SOU KAPWUNG

(1 Samuel 1:1–​7:​17)

A tori fansoun ewe Fetellapen Imw Mangaku, iwe, Hanna, ewe mi nonnom lon Rama, a fokkun chengel.a Jiowa a polueni an kewe iotek, iwe, a nounatiu emon at. Ren an epwe apwonueta an we pwon, Hanna a uwei noun we at Samuel pwe epwe angang lon “imwen Jiowa we.” Me ikana ie ewe at a wiliiti “emon sou angang ngeni Jiowa fan nemenien Ilai ewe samol fel.” (1 Samuel 1:​24; 2:​11, New World Translation) Lupwen Samuel a chuen chok kukkun, Jiowa a fos ngeni, iwe, a esile ngeni an apwung ngeni imwen Ilai we. Lupwen Samuel a watteta, chon Israel meinisin ra wewefichiiti pwe i emon noun Jiowa soufos.

Iwe, mwirin och fansoun, chon Filistia ra maun ngeni Israel. Ra liapeni ewe Pworofel me ra nnielo noun Ilai kewe ruuemon mwan. Lupwen Ilai a rong ena poraus, a malo le chinnapan, nge a fen “wiisen sou kapwung ngeni Israel faik ier.” (1 Samuel 4:​18) Chon Filistia ra mmen riaffou pokiten an a nom rer ewe Pworofel, ina minne, ra enniwili ngeni chon Israel. Lon ena atun, Samuel a wiisen sou kapwung won Israel, iwe, a wor kinamwe lon ewe fonu.

Poluen Kapas Eis Ussun Minne a Mak lon Paipel:

2:​10​—Pwata Hanna a iotek pwe Jiowa epwe “apochokkula noun we king,” nge esaamwo wor emon aramas mi wiisen nemeni Israel lon ewe wiis king? Lon ewe Allukun Moses, a fen mak eu oesini pwe epwe wor emon king epwe nemeni chon Israel. (Tuteronomi 17:​14-​18) Lupwen Jekop a lukunuma, a uwawu ei oesini: “Esap mwokut senuk, Juta, ewe asisilen samol.” (Keneses 49:10) Pwal och, iei alon Jiowa ussun Sara​—inelapen chon Israel: “Epwe pwal wor king me lein mwirimwirum kana.” (Keneses 17:16) Ina minne, Hanna a iotek fan iten emon king epwap war.

7:​7-9, 17​—Pwata Samuel a asoresini eu asorun kek lon Mispa me forata eu roong lon Rama, nge ita uruurun pwe ekkewe asor repwe kawor lon chok ewe leeni Jiowa epwe filata? (Tuteronomi 12:​4-7, 13, 14; Josua 22:19) Mwirin an we a kekiwu ewe Pworofel seni ewe imwen fel mangaku lon Silo, ese chuen pwa me ikewe ie esissinnen an Jiowa nonnom ren chon Israel. Ina minne, pokiten Samuel a wiisen tupuni Kot, a asoresini eu asorun kek lon Mispa, iwe, a pwal forata eu roong lon Rama. Neman Jiowa a mutata ekkena mettoch.

Ikkeei Ekkoch Lesen Fan Itach:

1:8. A ifa me murinnoon ewe leenien appiru Elkana a isetiu ren an apochokkula aramas ren an kewe kapas! (Hiop 16:5) Lupwen Hanna a letipechou, a akkom eisini ei kapas eis fan kirokiroch: “Pwota ka letipeta?” Ena kapas eis a pesei an epwe uwawu meefian. Iwe mwirin, Elkana a ereni pwe a tongei ren alon ei: “Usap auchea me reom lap seni engol noum mwan?”

4:​3, 4, 10. Inaamwo ika mi pin pworun ewe pwon, nge esap ina eu minen eppetin feiengau. A mmen lamot ach sipwe ‘tumunukich seni uluulun.’​—1 Jon 5:​21.

EWE AKKAEMONUN KINGEN ISRAEL​—A OCH ARE NGAU AN NEMENEM?

(1 Samuel 8:1–​15:35)

Samuel a tuppwol ngeni Jiowa lon unusen manauan, nge noun kewe mwan rese feffetal lon alen Kot. Lupwen ekkewe mwan mi chinnap lon Israel ra tingor emon king, Jiowa a mutata ar tingor. Samuel a fori minne Jiowa a emmwen ngeni, iwe, a seikata Saul, emon re Peniamin mi atoch, pwe epwe wiisen king. Saul a anukunukatiu wiisan we, wiisen king, ren an akkufu chon Ammon.

Noun Saul we mi pwora itan Jonatan a akkufu eu mwichen chon Filistia. Iwe, eu watteen mwichen sounfiun chon Filistia ra maun ngeni Israel. Saul a niuokkus, iwe, a alleasolap ren an fori eu asorun kek. Jonatan, ewe mi pwora, me emon chok chienan, ewe mi wiisen uwei an kewe pisekin maun, a maunei pwal eu leenien chon Filistia. Iwe nge, an Saul we pwonongau a angaua ar pworacho lon maun. Saul a “maunfetal” ngeni meinisin chon koputan. (1 Samuel 14:47) Iwe nge, lupwen a akkufu chon Amalek, a alleasolapa Jiowa pokiten an ese ataielo are nnielo ekkewe mettoch mi imulo pwe repwe “kitteterilo.” (Lifitikos 27:28, 29) Ina popun, Jiowa a poutalo Saul pwe esap chuen king.

Poluen Kapas Eis Ussun Minne a Mak lon Paipel:

14:24-​32, 44, 45​—A ita ukutiu seni Jonatan an Kot chen pokiten an aea ewe chonun pulech, nge ina eu foffor mi ipweri an Saul we akkapwon? A ussun ita ena foffor ese aukatiu seni Jonatan an Kot chen. Akkom, Jonatan ese silei ussun an seman we akkapwon. Pwal och, pokiten ewe akkapwon a popu seni ewe sokkun ekitekit ese pwung are seni och ekiek mi mwaal ussun nemenemen king, iwe, a efisata fitikoko ngeni ekkewe aramas. Ita ifa ussun ena sokkun akkapwon epwe tongeni apwapwai Kot? Inaamwo ika Jonatan a tipeeu ngeni an epwe kuna liwinin an atai ewe akkapwon, nge ese nninniilo.

15:6​—Pwata chon Ken ra kuna kirokiroch mi sokkolo watteen seni Saul? Chon Ken ir mwirimwirin semen puluwen Moses we. Ra alisi chon Israel mwirin ar we ra lo seni Chuukun Sinai. (Numperis 10:29-​32) Lon fonuen Kenaan, chon Ken ra pwal nonnomfengen me chon Juta ren och fansoun. (Sou Kapwung 1:​16) Inaamwo ika ra nonnom lein chon Amalek me fitu sokkun aramas mwirin, nge a chuen wor kinamwe lefilen chon Ken me chon Israel. Ina minne, a pwung ewe popun an Saul pwarata umoumoch ngeni chon Ken.

Ikkeei Ekkoch Lesen Fan Itach:

9:​21; 10:22, 27. Tipetekisonun Saul lupwen a keran seikita king a tumunu i seni an eani foffor mi umwes lupwen ekkoch “mwan mi aramasangau” rese nguuri an wiiseni wiisen king. A ifa me watteen ewe tumun ena sokkun ekiek a kan awora, tumun seni foffor ese pwung!

12:20, 21. Sisap mut ngeni “minne mi poon,” awewe chok ren lukuluk won aramas, won pochokkulen ekkewe muu lon pekin sounfiu, are fofforun fel ngeni uluulun are lios, ar repwe okullukich seni ach angang ngeni Jiowa.

12:24. Eu mettoch mi fokkun lamot fan iten ach sipwe menniniti Jiowa me angang ngeni ren unusen letipach, iei ach ekieki “usun ekewe mettoch mi amwarar Kot a fori” fan iten noun kewe aramas lon ekkewe fansoun lom lom, me pwal lon ei fansoun.

13:10-​14; 15:22-​25, 30. Sipwe tuttumunukich seni lamaiki​—ese lifilifil ika epwe pwalo ren foffor mi alleasolap are lamalam tekia.​—An Salomon Fos 11:2.

EMON ALUWOL MI FFOLENI SIIP A KEFILITA FAN ITEN EWE WIIS KING

(1 Samuel 16:1–​31:13)

Samuel a epiti ngeni Tafit lo pwe epwe wiisen king, nge i seni einangen Juta. Ekiselo mwirin, Tafit a nnielo ewe mwanemmongun Filistia itan Koliat ren efou fouun aunuun. A poputa chiechiochfengen lefilen Tafit me Jonatan. Saul a awiisa ngeni Tafit an epwe wiisen sou emmwen won noun kewe sounfiu. Pokiten Tafit a pworaiti chommong mwichen sounfiu lon maun, ekkewe fin Israel ra eani ei kol: “Saul a akkufu fite ngerou, me Tafit a akkufu fite kit ngerou.” (1 Samuel 18:​7, NW) Pokiten a kon watte lolowoon Saul, a ekiekin nnielo Tafit. Mwirin an Saul sotuni le nnielo Tafit fan ulungat, Tafit a sulo, iwe, a chok susufeil.

Atun ekkewe ierin an susufeil, fan ruu Tafit a tongeni nnielo Saul, nge ese. A pwal chuuri Apiken, iwe, mwirin och fansoun, a puluweni. Lupwen chon Filistia ra maun ngeni Israel, Saul a tingor poraus seni Jiowa. Nge chenin Jiowa ese chuen nom ren. Samuel a fen malo. Pokiten watteen an osupwang, Saul a chuuri emon sou awarawar, iwe, ewe fefin a ereni pwe epwe malo lon an maun ngeni chon Filistia. Lon ena fansoun maun, Saul a feiengau watte, me noun kewe mwan ra nninniilo. Ena poraus a sopwolo ren an Saul malo fan itengau. Nge Tafit mi chuen okopfetal.

Poluen Kapas Eis Ussun Minne a Mak lon Paipel:

16:14​—Met sokkun ngunungau a eriaffou Saul? Ewe ngunungau mi atai kinamween Saul, ina ekiekingauan me letipengauan​—weween, meefian me leutun mi apochokkula fofforingau. Lupwen Jiowa a angei seni Saul an we ngun mi fel, a pout seni an tumun, iwe, a nom fan nemenien pwisin letipan we mi ngau. Pokiten Kot a mut ngeni ena sokkun memmeef mi ngau an epwe siwili an we ngun mi fel, ena ngunungau a iteni “eu ngunungau seni Jiowa.”

17:​55-58​—Pokiten minne a mak lon 1 Samuel 16:17-​23, pwata Saul a eis ika Tafit noun io? Sap minne Saul a chok eis ussun iten semen Tafit we. Neman a mochen silei met sokkun mwan a nounatiu ewe aluwol mi fori ewe mettoch mi fokkun amairu, fofforun nnielo emon mwanemmong.

Ikkeei Ekkoch Lesen Fan Itach:

16:​6, 7. Sisap ingeiti are apwungu aramas ren lapalaper me lukun, nge sipwe nennengeniir ussun an Jiowa nennengeniir.

17:47-​50. Sia tongeni meefi pwora ika chon u ngenikich mi ussun Koliat repwe fiu ngenikich are eriaffoukich pun “ewe maun an Jiowa.”

18:​1, 3; 20:41, 42. Sia tongeni kunakun chiechi mi enlet lein ir kewe mi tongei Jiowa.

21:12, 13. Iei ekiekin Jiowa, pwe sipwe aea tupuwach me tufichich kewe ren ach sipwe pwakini osukosuken lon manauach. A fen awora ngenikich an we Kapas mi fel, ewe mi emiritikich, me silelap, me ewe tufichin aeafichi tupuwach. (An Salomon Fos 1:4) A pwal nom rech ewe alillis seni ekkewe elter mi seikita ngeni wiiser lon ewe mwichefelin Kraist.

24:6; 26:11. A ifa me murinnoon ewe leenien appiru Tafit a isetiu ren an wesewesen sufoliiti ewe emon mi kepit me ren Jiowa!

25:23-​33. Miritin Apiken eu leenien appiru mi fokkun murinno.

28:​8-​19. Ren ar repwe sotuni le otupu are fori met aramas repwe feiengau ren, ekkewe ngun mi ngau ra tongeni pwomweni pwomwen ekkan aramas mi malo. A mmen lamot ach sipwe tuttumunukich pwe site fiti sokkun fofforun roong meinisin.​—Tuteronomi 18:10-​12.

Met A “Murina Seni Asor”?

Minne a fis ngeni Ilai, Samuel, Saul, me Tafit a menlapei menni kapas mi enlet? Iei: “Aleasochis a murina seni asor, nge auseling a murina seni ach eani asor iwien atemwanin sip. Pun lukumach a wewe ngeni tipisin pwee, nge uloforea a wewe ngeni foforingau me angangen anumwal.”​—1 Samuel 15:22, 23.

A fet watteen aucheaan ewe wiis mi nom rech, wiisen ach sipwe fiti ewe angangen afalafala porausen ewe Muu won unusen fonufan me ewe angangen foralo chon kaeo! Lupwen sipwe mwei ngeni Jiowa “uwaan tinauach,” sipwe achocho ren unusen tufichich pwe sipwe alleasochisi ewe emmwen a kan akkawora ren an we Kapas mi fen makketiu me an we mwicheich won fonufan.​—Osea 14:2; Ipru 13:15.

[Footnote]

a Ren an epwe ffat ngonuk ekkewe leeni mi mak iter lon ewe puken Aewin Samuel, kopwe pi pekin taropwe 18-19 lon ewe kukkun puk itan “See the Good Land,” forien Chon Pwarata Jiowa.

    Meinisin mi Peres lón Fósun Chuuk (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Chuuk
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share