Alon Jiowa A Chök Pwöpwönüetä

“Iteiten ekewe pwon [Jiowa ami Kot] a eäni ngenikemi ra pwönüetä, nge esap wor eu me leir esap pwönüetä.”—JOSUA 23:14.

1. Iö na Josua, me met a föri le sopwoloon manauan?

I EMÖN meilapen sounfiu mi fokkun manaman me pwora, iwe, a watte an lükü me an tuppwöl. A fiti Moses me a filitä me ren Jiowa pwe epwe emmwenawu ewe mwuun Israel seni eü fönüpöön mi aniuaniu ngeni eü fönü mi uwaaöch. Aramas ra fokkun süföliti ena mwän itan Josua, iwe, le sopwoloon manauan, a eäni eü afalafal mi achchüngü letipen ekkewe chinnap re Israel. Ese mwääl, ena afalafal a apöchökkülatä ar lükü. Epwe pwal apöchökkülok.

2, 3. A fet nonnomun Israel atun Josua a fos ngeni ekkewe chinnap mwän lon Israel, iwe, met Josua a apasa?

² Anchangei mwo met Paipel a apasa: “Iwe, a la chomong fansoun mürin än ewe Samol mi Lapalap ngeni chon Israel kinamwe seni chon oputeer mi nom ünükür. Lon ei fansoun Josua a fokun chinlap. Iwe, Josua a körifengeni chon Israel meinisin, nöür kewe souemwen me souakom, nöür kewe soukapwüng me nöür kewe meilap o üreniir, ‘Iei ngang üa fokun chinap.’”—Josua 23:1, 2.

³ Josua epwele tori 110 ierin, iwe, a manau lon eü fansoun mi ämmeseik lon uruwoon nöün Kot kewe aramas. A pwisin küna chommong föfförün Kot mi manaman, me pwönüetään chommong än Jiowa kewe pwon. Ina popun, pokiten a pwisin küna ekkena mettoch, a unusen lükülük me apasa: “Ämi meinisin oua silei seni lelukemi me letipemi, pwe ewe Samol mi Lapalap a ngenikemi ekewe mettoch mi mürina meinisin a pwon ngenikemi. Iteiten ekewe pwon a eäni ngenikemi ra pwönüetä, nge esap wor eu me leir esap pwönüetä.”—Josua 23:14.

4. Met Jiowa a alükülükü ngeni ekkewe chon Israel?

⁴ Ikkefa alon Jiowa kewe ra pwönüetä lon ränin manauen Josua? Sipwe käeö ülüngät pwon Jiowa a ngeni chon Israel. Äeüin, Kot epwe angaserelo. Oruuan, epwe tümünüür. Aülüngätin, epwe atufichi manauer. Jiowa a pwal pwonei ekkena mettoch ngeni nöün kewe aramas lon ach ei fansoun, me sia küna pwönüetään an kewe pwon lon änein manauach. Iwe nge, mwen ach sipwe kapas ussun met a föfföri lon ach ei fansoun, sipwe akkom käeö ussun föfförün Jiowa lon ränin Josua.

Jiowa A Angasalo Nöün kewe Aramas

5, 6. Ifa ussun Jiowa a angasalo chon Israel seni Isip, iwe, met a pwäratä?

⁵ Lupwen ekkewe chon Israel ra siö ngeni Kot pokiten iir slave lon Isip, Jiowa a aüseling. (Ekistos 2:23-25) Seni ewe petewel mi ngetenget, Jiowa a apasa ngeni Moses: “Iwe, üa feitiu pwe üpwe angaseer [nei kewe aramas] seni chon Isip, üpwe pwal emwenirewu seni ewe fanü o emwenirelong lon eu fanü mi öch o watte, eu fanü mi pwülüöch o fanüeräs.” (Ekistos 3:8) A ifa me watteen apwapwaan ar ra küna än Jiowa föri ena mettoch! Lupwen Farao ese mut ngeni Israel an epwe lo seni Isip, Moses a ereni pwe Kot epwe siwili konikin Nail ngeni chcha. A chök pwönüetä alon Jiowa. Konikin ewe Chanpupu Nail a wiliti chcha. Ekkewe iik ra mälo, me aramas rese tongeni ünümi ewe konik. (Ekistos 7:14-21) Farao a chök tipeförea, iwe, Jiowa a pwal efisi tiu riäfföü, nge me mwen an epwe fis eü me eü ekkena riäfföü, a fen affata met epwe föri. (Ekistos, sopwun 8-12) Mwirin ninniiloon mwänichien nöün chon Isip kewe lon ewe aengolun riäfföü, Farao a ereni chon Israel pwe repwe feilo—iwe, ra lo!—Ekistos 12:29-32.

⁶ Än Jiowa angaserelo a atufichi an epwe mwuti Israel pwe repwe nöün aramas. Ekkena mettoch ra elingalo Jiowa pwe I a akkapwönüetä minne a pwonei, me an kapas a chök fisitä. A pwäratä pwe Jiowa a tekia seni koten ekkewe mwu. Ach älleäni ussun an angaserelo a apöchökkülatä ach lükü. Anchangei mwo ika sia nonnom lon na fansoun! Josua a küna pwe esor tipemwaramwar, Jiowa I “Ewe mi Fakkun Tekia won fonufan meinisin.”—Kölfel 83:18.

Jiowa A Tüttümünü Nöün kewe Aramas

7. Ifa ussun Jiowa a tümünü chon Israel seni nöün Farao we mwichen sounfiu?

⁷ Met pworausen än Jiowa oruuen kapasen alükülük pwe epwe tümünü nöün kewe aramas? A fen affat lon än Jiowa we pwon pwe epwe angaserelo seni Isip me mut ngeniir ar repwe tolong lon ewe Fönüen Pwon. Chechchemeni pwe Farao me nöün kewe sounfiu ra chechchei chon Israel woon fitepükü waar kewe woken lon ar lingeringer. Ese mwääl lon an lamalam tekia, Farao a lükülük pwe epwe win, äkkäeüin, lupwen ekkewe chon Israel ra mwöchütiü lefilen ekkewe chuuk me ewe säät! Ina atun Kot a angolong me tümünü nöün kewe aramas ren an anomu eü kuchu lefilen ekkena ruu mwichen aramas. Pekin ikewe ie chon Isip ra nom ie a kiroch, nge pekin chon Israel a saram. Lupwen ewe kuchu a pinei än chon Isip feilo, Moses a eitietä wokun we me a äimufesenni konikin ewe Setipar, iwe, a suuki efoch alen ngaselo fän iten chon Israel, nge eü ssär fän iten chon Isip. Jiowa a nielo nöün Farao kewe sounfiu meinisin, nge a tümünü Nöün kewe aramas pwe resap kkuf rer.—Ekistos 14:19-28.

8. Met sokkun tümün chon Israel ra küna (a) lon ewe fönüpöön me (b) lupwen ra tolong lon ewe Fönüen Pwon?

⁸ Mwirin ar tori pekiloon ewe Setipar, ekkewe chon Israel ra feilfetäl lon eü fönü “mi watte o eniwokus, ia a wor ie serepenit mi poison me chöükö. Lon ewe fanü mi pwasapwas pwülün, pun esap wor kolukun.” (Tuteronomi 8:15) Ikewe ie, Jiowa a pwal tümünü nöün kewe aramas. Iwe, met pworausen ar tolong lon ewe Fönüen Pwon? Ekkewe mwichen sounfiun Kenaan ra ü ngeniir. Iwe nge, Jiowa a ereni Josua: “Kopwe ütä iei o feila pekilan ei chanpupu Jortan, ämi me ekei aramas meinisin, pwe oupwe feila lon ewe fanü üpwe ngeni ekewe aramasen Israel. Esap wor eman epwe tongeni ü ngonuk lon ränin manauom meinisin. Usun üa eti Moses, iei usun üpwe pwal etuk. Üsap tümwününgau ngonuk, üsap pwal likituk.” (Josua 1:2, 5) A chök pwönüetä alon Jiowa. Lon orun wonu ier, Josua a akkufu 31 king me a nemenalo chommong fönüen ewe Fönüen Pwon. (Josua 12:7-24) Esap tufich an epwe föri ena ika Jiowa ese tüttümünüür.

Jiowa A Atufichi Manauen Nöün kewe Aramas

9, 10. Ifa ussun Jiowa a atufichi manauen nöün kewe aramas lon ewe fönüpöön?

⁹ Ekieki ussun ewe aülüngätin pwon—Jiowa epwe atufichi manauen nöün kewe aramas. Ekiselo mwirin ar ngaselo seni Isip, Kot a pwon ngeni chon Israel: “Üpwe apüngätiu mongö remi seni läng. Iwe, ekewe aramas repwe towu iteiten rän o ioni ükükün mongön eu chök rän.” Iwe, Kot a wesewesen föri minne a apasa, a awora ‘pilaua seni lang.’ “Lupwen aramasen Israel ra küna, ra kapasfengen lefiler, ‘Met ei?’” Ina ewe mana, ewe pilawa Kot a fen pwon ngeniir.—Ekistos 16:4, 13-15.

¹⁰ Ren ükükün 40 ier lon ewe fönüpöön, Jiowa a ataweei osupwangen chon Israel ren an awora ngeniir möngö me konik. Iwe, Jiowa a pwal mwo nge föri pwe üfer rese mesilo, me pecher rese pwo. (Tuteronomi 8:3, 4) Josua a küna ekkena mettoch meinisin. Jiowa a angasalo, tümünü, me atufichi manauen nöün kewe aramas, ussun chök a fen pwon ngeniir.

Ngaselo lon Ach ei Fansoun

11. Met Brother Russell a apioni lon Bethel fän October, 1914? Iwe, menni fansoun a tori?

¹¹ Nge met pworausen ach ei fansoun? Lesossorun Enimu, October 2, 1914, Charles Taze Russell, emönnewe mi wisen emmweni ekkewe Chon Käeö Paipel lon na fansoun, a feilong lon ewe ruumwen möngö lon Bethel, lon Brooklyn, New York. A kapong ngeni meinisin fän pwapwa, “Lesor allim, ämi meinisin.” Iwe, me mwen an a motiu, a apioni pwe “Ekkewe fansoun Jentail ra muchulo, a wes nemenemen nöür kewe king.” A tori fansoun Jiowa, ewe mi Unusen Tekia seni meinisin, epwe mwökütüküt fän iten nöün kewe aramas. Iwe, ina met a föri!

12. Ifa ewe ngaselo a fis lon 1919, iwe, a suuki ewe al ngeni met?

¹² Nimu chök ier mwirin, Jiowa a angasalo nöün kewe aramas seni “Papilon mi Lapalap,” ewe mwicheichen lamalam chofona mi manaman. (Pwäratä 18:2) Lape ngenikich sisaamwo uputiu lon na fansoun, ina minne, sise küna än Kot angaserelo. Iwe nge, sia küna mwiriloon. Jiowa a försefälli ewe fel mi limöch me a etipeeüfengenni iir kewe mi fokkun mochen fel ngeni. A fen oesini ren ewe soufos Aisea: “Iwe, lon fansoun sopolan, ewe chuk ia a nom ie imwenfelin ewe Samol mi Lapalap epwe fefeita o nukunuk, epwe pwal tekia seni chuk meinisin. Chon ekewe mwu won fanufan repwe mwicheto ren.”—Aisea 2:2.

13. Met ka küna ren chochchommongoloon nöün Jiowa kewe aramas?

¹³ Alon Aisea a chök pwönüetä. Lon 1919, ekkewe mi kepit ra poputäni eü angangen afalafal woon unusen fönüfan mi ätekiatääi ewe fel ngeni ewe Kot mi enlet. Lap seni engol ier mwirin, a pwälo pwe “ekkewe pwal ekkoch siip” ra ioifengen. (Jon 10:16) Akkom, fite ngeröü ra tolong, mwirin, fitepükü ngeröü, me iei, fite million ra üppos fän iten fel mi enlet! Lon künaen Jon, a küna “eu mwich mi fakkun lapalap, esor emon mi tongeni alleani iteiter, seni ekkewe mu meinisin, o ekkewe einang meinisin, o sokkun aramas meinisin, o sokkun kapas meinisin.” (Pwäratä 7:9) Ese mwääl ka fen küna chochchommongoloon nöün Kot kewe aramas. A wor fitemön Chon Pwäratä Jiowa atun ka kerän käeö ewe enlet? Ikenäi, lap seni 6,700,000 ra angang ngeni Jiowa. Ren än Jiowa angasalo nöün kewe aramas seni Papilon mi Lapalap, a suuki ewe al pwe repwe chochchommongolo woon unusen fönüfan.

14. Ifa ussun Kot epwe angasalo nöün kewe aramas lon mwachkkan?

¹⁴ Lon mwachkkan, Jiowa epwe pwal angasalo nöün kewe aramas—nge epwe kküü aramas meinisin woon fönüfan. Epwe fokkun amwarar än Jiowa pwäri an manaman le arosalo chon ü ngeni i meinisin. Epwe pwal angasalo nöün kewe aramas pwe epwe anomuur lon eü otot sefö ikewe pwüng epwe nonnom ie. A ifa me amwararen ach sipwe küna sopwoloon föfföringaü me poputään eü fansoun mi mürinnö seni meinisin lon uruwoon aramas!—Pwäratä 21:1-4.

Än Jiowa Tümün lon Ach ei Fansoun

15. Pwata a lamot än Jiowa tümün lon ach ei fansoun?

¹⁵ Ussun sia fen küna, a lamot än Jiowa tümün ngeni chon Israel lon fansoun Josua. Itä esap pwal lamot an tümün ngeni nöün kewe aramas lon ach ei fansoun? Ewer! Jises a öüröüra nöün kewe chon äppirü: “[Aramas] repwe afangema ami lon riaffou, o repwe nielo ami; o ekkewe einang meinisin repwe oput ami pokiten itei.” (Mattu 24:9) Ren fitu ier, Chon Pwäratä Jiowa lon chommong fönü ra likiitü fän koput me riäfföü. Iwe nge, a ffatöch pwe Jiowa a älisi nöün kewe aramas. (Rom 8:31) An we Kapas a alükülükü ngenikich pwe esor och mettoch—‘esap wor och pisekin maun’—epwe aükalo ach angangen afalafala me asukula aramas ussun ewe Mwu.—Aisea 54:17.

16. Ikkefa ekkoch pisekin ännet pwe Jiowa a tümünü nöün kewe aramas?

¹⁶ Inaamwo ika chon fönüfan ra oputer, nge Chon Pwäratä Jiowa ra chochchommongolo. Ra uwaaöch lon 236 fönü—enlet, ina eü pisekin ännet pwe Jiowa a nonnom rech me epwe tümünükich seni iir kewe mi mochen nnikichelo are aükatiu ach angangen afalafal. Ka chechchemeni iten ekkoch sou nemenem are nouwisen lamalam mi pöchökkül lon änein manauom mi fokkun arochongaü ngeni nöün Kot kewe aramas? Met a fis ngeniir? Ikkefa iir iei? Lape ngeniir meinisin rese chüen nom, ussun chök Farao lon ränin Moses me Josua. Iwe, met pworausen nöün Kot kewe chon angang lon ach ei fansoun mi mälo lon ar tuppwöl? Ra nonnom fän än Jiowa tümün ren an chechchemeniir. Esor pwal eü leeni mi nükünüköch lap seni ena. A ffatöch pwe alon Jiowa ussun an tümün a pwönütä.

Jiowa A Atufichi Manauen Nöün kewe Aramas Ikenäi

17. Met Jiowa a alükülükü ngenikich ussun möngöön ngün mi tongeni älisikich pwe sipwe ririöch ngeni I?

¹⁷ Jiowa a atufichi manauen nöün kewe aramas lon ewe fönüpöön, iwe, a pwal föri ena ikenäi. “Ewe chon angang mi tuppwel o tipatchem” a kan amöngönikich, weween, a atufichi ach sipwe arap ngeni Kot. (Mattu 24:45) A pwä ngenikich ekkoch pworausen Kot mi enlet, nge ra fen monomon fitepükü ier. Ewe chonläng a ereni Taniel: “Kopwe tukumala ekei kapas, kopwe numala ewe puk o fötala tori fansoun sopolan fanüfan. Iwe, chomong aramas repwe sotun kütta wewen, nge ar weweiti epwe lapala.”—Taniel 12:4.

18. Pwata sipwe tongeni erä pwe a lapolo sile mi enlet ikenäi?

¹⁸ Iei sia manau lon ewe fansoun sopwoloon, iwe, a lapolo ewe sile ussun Kot. Woon unusen fönüfan, ewe ngün mi fel a emmweni iir mi tongei minne mi enlet pwe repwe silefichi ewe Kot mi enlet me an kewe kokkot. Woon fönüfan ikenäi, mei wor chommong Paipel me puken aweween pworaus mi aüchea lon Paipel. Awewe chök, ekieki ussun masouen ewe puk What Does the Bible Really Teach? (Ifa Wesewesen Äitien Paipel?)a Ikkeei ekkoch itelap: “Ifa ewe Enlet Ussun Kot?,” “Ikkefa Iir Ekkewe mi Mälo?,” “Meta Mwuun Kot?,” me “Pwata Kot A Mutatä Riäfföü?” Ren fite ngeröü ier, aramas ra fen eäni ena sokkun kapas eis. Iei a kawor pölüwen ekkewe kapas eis. Pwal mwo nge mwirin fitepükü ier än aramas rese silei Paipel me än Kristentom eäni afalafal mi rikilo seni ewe enlet, än Kot we Kapas a chök nonnom me a apöchökküla iir meinisin mi mochen angang ngeni Jiowa.

19. Ikkefa ekkewe pwon ka fen küna ar ra pwönütä, me met om ekiek ussur?

¹⁹ Seni minne sia pwisin küna, sipwe tongeni apasa: “Ewe Samol mi Lapalap a ngenikemi ekewe mettoch mi mürina meinisin a pwon ngenikemi. Iteiten ekewe pwon a eäni ngenikemi ra pwönüetä, nge esap wor eu me leir esap pwönüetä.” (Josua 23:14) Jiowa a angasalo, tümünü, me atufichi manauen nöün kewe chon angang. Ka tongeni ekieki ussun eü pwon ese apwönüetä lon chök ewe fansoun a apasa epwe fis? Ese fokkun wor. Sipwe tipatchem ika sipwe lükülük woon Kapasen Kot.

20. Pwata sipwe lükülüköch le ekieki ussun mwachkkan?

²⁰ Nge met ren mwachkkan? Jiowa a fen erä pwe lape ngenikich meinisin sia äpilükülükü ach sipwe manau woon eü fönüfan epwe wilisefäliti eü paratis mi lingöch. Chokisikis chök ra äpilükülükü ar repwe eti Kraist le nemenem lon läng. Ese lifilifil ika ifa ach äpilükülük, nge mei wor popun ach sipwe likiitü lon ach tuppwöl, ussun chök Josua. Epwe war ewe rän lupwen epwe pwönüetä ach äpilükülük allim. Ina atun sipwe lesöküriiti än Jiowa kewe pwon meinisin, iwe, sipwe pwal apasa: “Iteiten ekewe pwon a eäni . . . ra pwönüetä.”

[Footnote]

Ka Tongeni Aweweei?

• Josua a küna pwönüetään menni än Jiowa kewe kapasen alükülük?

• Ikkefa än Jiowa kewe kapasen alükülük ka fen küna pwönüetään?

• Met sipwe lükü ussun alon Kot?