ÁPPIRÚ AR LÚKÚ

A Chiechi Ngeni ewe Kot mi Enlet

NOA a áwenatá sékúrún me emmeiawu péún me pechen. Anchangei an a mómmót wóón efóch úr, a mwo ekis asésé me akkattola watteen anapanapen ewe waimw a falei. Sia fáreni fáremaún pwonen ewe appach me rongorong akúrangen ekkewe pisekin táikú me metakkan. Noa a kakkatol néún kewe át mi angang weires wóón kassoon me úrelapen ewe waimw. Noa me pwúlúwan we me néún kewe me pwúlúwer kewe, ra akkangang wóón ewe waimw ren fite fite ier. A fen watte met ra áwesi me wóón ewe waimw, nge ese akkarap mi chúen fókkun watte ewe angang repwe féri wóón!

Ekkewe aramas lón ewe leeni ra ekieki pwe Noa me chón an we famili meinisin ra umwes. Atun Noa me néún kewe ra falei ewe waimw, ekkewe aramas ra eáni minen atakirikir ar afalafala pwe eú noter epwe pwélúoló unusen fénúfan. Me ren ekkena aramas, esap fókkun tongeni fis eú noter mi efeiengaw! Rese tongeni weweiti ika pwata Noa a asolapa manawan me manawen chón an famili le féri ei sókkun angang mi umwes. Iwe nge, esap ina ekiekin Jiowa, ewe Kot Noa a fel ngeni.

Án Kot we Kapas a erá pwe Noa a “chiechifengen me Kot.” (Keneses 6:9) Met weween ena? A wewe ngeni pwe Noa a fókkun álleasochisi me tongei Kot, usun chék emén wesewesen chiechian. Mwirin fite ngeréú ier, iei alon Paipel usun Noa: “Ren an lükü a pwä pwe fanüfan a tipis.” (Ipru 11:7) Ifa usun a fis ena? Met sipwe tongeni káé seni án Noa lúkú?

EMÉN MWÁN MI FÉFFÉRÉCH LÓN EWE FÉNÚFAN MI PWOROINGAW

Noa a mááritá lón ewe fénúfan a lallapóló féfféringawan. A fen ngaw ewe fénúfan lón fansoun semelapen Noa we itan Enok, pwal emén mwán mi pwúng me a chiechifengen me Kot. Enok a oesini usun warotoon ewe ránin kapwúng ngeni ekkewe aramas mi ngaw wóón fénúfan. Iwe, iei lón fansoun Noa we, féfféringaw a fókkun watteeló seni ena atun. Ina popun, me ren Jiowa, ewe fénúfan a fókkun ngawóló pún a uroló ren féfférún akkachofesá. (Keneses 5:22; 6:11; Jutas 14, 15) Met a efisatá ngangawólóón fénúfan?

Lón ena atun a fókkun elichippúng met a fis lein néún Kot kewe chónláng. Emén me leir a fen ú ngeni Jiowa, me a wiliti Satan ewe Tefil ren an pweni Kot me etipetipa Atam me Efa ar repwe tipis. Lón ránin Noa we, ekkóch chónláng ra pwal ú ngeni án Jiowa nemenem mi pwúng. Ra likitaló wiser Kot a ngeniir lón láng, ra feitiw fénúfan me ewilaaló inisiir ngeni inisin aramas me ra pwúlúweni ekkewe fin fénúfan mi liéch. Ekkena chónláng mi lamalam tekia mi ú ngeni Kot, ra chék ekieki pwisin mocheniir, me iir ra usun etipetip mi ngaw ngeni aramasen fénúfan.​—Keneses 3:1-5; 6:1, 2; Jutas 6, 7.

Pwal och, lupwen ekkewe chónláng mi ewilaaló inisiir ra pwúlúweni ekkewe fin fénúfan, iwe, ra néúnatiw ekkewe mwánemmong mi fókkun péchékkúl. Ekkewe mwánemmong, iir kewe ra eriáfféú aramas, ra alapaaló ekkewe féfféringaw wóón fénúfan. Ina popun, me ren ewe Chón Férikich, “än aramas föföringau a fokun wattela won fanüfan, nge ekiekin leluker a chök ngauala fansoun meinisin.” Jiowa a apwungalo pwe a wor 120 ier chék lusun epwele amóeló ena ótót mi ngaw.​—Keneses 6:3-5.

Anchangei óm ámáári eú famili lón ena sókkun fénúfan! Nge ina met Noa a féri. A pwúlúweni emén fefin mi múrinné. Iwe lupwen a 500 ierin Noa, pwúlúwan we a néúnatiw úlúmén néúr át iter Säm, Ham me Jafet.a Noa me pwúlúwan we ra angangfengen ar repwe túmúnú néúr kewe seni ekkewe etipetip mi ngaw mi pwellifeiliir. Fán chómmóng ekkewe kúkkún át ra kan mwaar me ingeiti ekkewe mwán mi “iteföüla lon ar nemenem me pwora,” usun chék ekkena mwánemmong. Noa me pwúlúwan we rese tongeni pinei seni néúr kewe ar repwe rongorong iteiten pwóróus mi ámmeseik me amwarar usun angangen ekkena mwánemmong. Nge ra tongeni áiti ngeniir ekkewe pwóróus mi enlet epwe luki letiper le tongei Jiowa Kot, ewe a oput féffér mi ngaw meinisin. A lamot repwe álisi néúr kewe ar repwe mirititi pwe Jiowa a fókkun meefi weires ren ekkewe féfférún akkachofesá me féfférún ú ngeni mi fiffis wóón fénúfan.​—Keneses 6:6.

Ese mwáál ekkewe sam me in ikenái repwe weweiti nónnómun Noa me pwúlúwan we. Ach ei fénúfan a pwal poison ren ekkewe féfférún ú ngeni me féfférún akkachofesá. Ekkewe minen apwapwa fán iten semirit ra pwal mwo nge ur ren ekkena féffér. Ekkewe sam me in mi mirit ra achocho úkúkún ar tufich le fiu ngeni etipetipaen ei fénúfan ren ar asukula néúr kewe usun Jiowa, ewe Koten kinamwe, ewe epwe amóeló féfféringaw meinisin. (Kölfel 11:5; 37:10, 11) Ekkewe sam me in ra tongeni sópwéch! Noa me pwúlúwan we ra sópwéch lón ar emiriti néúr kewe. Néúr kewe át ra mááritá ngeni mwán mi múrinné me ra kefiléch pwúlúwer mi pwal tipemecheres le akkomwa lón manawer ewe Kot mi enlet, Jiowa.

“KOPWE FÖRI EFOCH WAIMW”

Minne a fis ngeni Noa lón eú rán, a siwili unusen manawan. Jiowa a fós ngeni néún na chón angang mi áchengicheng me pwári pwe epwe ataieló ewe ótóten aramas lón ena fansoun. Kot a allúk ngeni Noa: “Kopwe föri efoch waimw seni ewe irä itan kofer.”​—Keneses 6:14.

Ei waimw, esap efóch siip, usun met ekkóch aramas ra ekieki. Ese wor tekkin mwan, tekkin mwirin, stanpotun, ewe mwirimwir, me ese kken mwan are fan. A chék usun eú wakkatteen pwóór. Jiowa a ngeni Noa tichikin saisin ewe waimw, me epwe ifa napanapan, me a ereni an epwe apacha lón me lúkún ngeni appach. A pwal ereni Noa ewe popun, a erá: “Ngang üpwe awarato eu noter won fonüfan . . . Meinisin mine a manau won fonüfan epwe mäla.” Iwe nge, Jiowa a ngeni Noa ei éúréúr: “Oupwe tolong lon ewe waimw, ämi me noum kewe mwän, pwal pwülüom me pwülüer kewe.” Wisen Noa an epwe pwal atolonga ekkóch man seni iteiten sókkun man meinisin. Chókkewe chék mi nóm lón ewe waimw ra tongeni manawewu seni ewe Noter!​—Keneses 6:17-20.

A nóm mwen Noa eú angang mi fókkun wachemwuk. Ei waimw epwe fókkun watte, ttaman epwe lap seni 400 fiit, chélapan epwe lap seni 70 fiit, nge tekian epwe lap seni 40 fiit. A kon watte seni ekkewe siip meinisin mi ffér seni irá, pwal mwo nge ekkewe lón ach ei fansoun. Noa a itá likitaló ena wis, a ngúnúngúnúngaw are siwili och napanapen ewe waimw pwe epwe ámecheresaaló an angang? Ewe Paipel a pélúweni, a apasa: “Noa a föri meinisin mine Kot a allük ngeni.”​—Keneses 6:22.

Ar angang wóón ena waimw a ttam, ina epwe 40 are 50 ier. Repwe kotur irá, átekiniir, me faleer, mwirin repwe ochufengeniir. Ewe waimw epwe wor úlúngát sássárin, epwe wor fitu refirefin lón me epwe wor asamalapen lepekin. Ese mwáál a wor ekkewe asammwacho asan me ungan a ekis ununukken pwe púngún ewe út epwe tongeni putiw.​—Keneses 6:14-16.

Mwirin fite, fite ier, minne ra angang wóón a poputá le napanapen eú waimw, iwe ese mwáál Noa a kilisou ren álillisin chón an we famili! Iwe nge mi pwal wor ar angang, eli epwe fen weires lap seni ar angangen falei ewe waimw. Ewe Paipel a erá pwe Noa “chon afalafala usun pwüng.” (2 Petrus 2:5) Fán pwora, a éúréúra ekkewe aramas mi ngaw usun warotoon ewe ránin katalóón ena ótót mi ngaw. Met meefien ekkewe aramas usun? Jesus Kraist a fós usun ena fansoun me a erá pwe ekkewe aramas rese áteneki. A erá pwe ekkewe aramas ra osukosuk ren manawer rán me rán ren ar mwémmwéngé, úkkún me akkapwúpwúlú nge rese aúseling ngeni Noa. (Mateus 24:37-39) Ese mwáál chómmóng ra esiita Noa me an famili, eli ekkóch ra ammésékú me kirikiringaw ngeni ren ar ú ngeni.

Iwe nge, Noa me an we famili rese mwo nge fangetá. Ra tuppwél le apwénúetá ar angang, inaamwo ika aramas ra ekieki pwe esor lamotan me a umwes minne ra féri. Ina minne, a watte met ekkewe famili iir Chón Kraist ikenái ra tongeni káé seni Noa me an famili. Pún usun chék Noa, sia pwal nónnóm lón “ekewe ränin lesopolan” ei ótóten fénúfan. (2 Timoty 3:1) Jesus a erá pwe ach ei fansoun epwe chék usun ewe atun Noa a falei ewe waimw. Ika ekkewe aramas rese pwapwaiti are ra esiita ewe pwóróus usun ewe Mwúún Kot, are pwal mwo nge eriáfféúmwááli chókkewe mi afalafala, iwe, ekkewe Chón Kraist repwe tongeni chechchemeni Noa me káé seni pún a fen kúna ekkena sókkun osukosuk.

“OUPWE TOLONG LON EWE WAIMW”

Mwirin fite fite ier, minne ra angang wóón epwele wesewesen usun eú waimw. Lupwen epwele tori 600 ierin Noa, ekkóch attongan kewe ra máló. Seman we Lamek a máló.b Nimu ier mwirin, semen Lamek we itan Metusala a pwal máló lupwen a 969 ierin, nge i ewe emén a manawattam seni meinisin pwóróusan mi mak lón Paipel. (Keneses 5:27) Lamek me Metusala, iir pilóón Atam ewe áeménún mwán.

Lón pwal ena ier, Jiowa a pwal ngeni Noa eú mineféén éúréúr, a erá: “Oupwe tolong lon ewe waimw ämi me chon leimwom.” Kot a pwal ereni Noa an epwe angei sókkópaten sókkun man meinisin, ákkáfúmén seni iteiten sokun man mi liméch mi fich ngeni asor, me ekkewe lusun epwe angei ákkárúúemén seni iteiter meinisin.​—Keneses 7:1-3, NW.

Anchangei amwararen met a fis mwirin. Sia tongeni kúna me towau án ekkewe man mi sókkópat saisiir, napanaper, ekkewe mi mwacho me ekkewe mi fesir, ra té, mwet, chang, me fetál pwe repwe ettó ngeni ewe waimw. Ese pwal lamot ach sipwe anchangei weiresin án Noa turufi, appafengeni me emichimichi ekkena man mi mwacho pwe repwe tolong lón ewe waimw. Ewe Paipel a erá pwe “ra etalong Noa lon ewe waimw.”​—Keneses 7:9.

Eli ekkóch mi tipemwaramwar repwe eis: ‘Ifa usun ei mettóch a tongeni fis? Ifa usun meinisin ekkena man ra nónnómfengen fán kinamwe lón eú chék kúkkúnún leeni?’ Nge ekieki mwo: Epwe wesewesen weires ngeni ewe Chón Fératá unuselapen láng me fénúfan an epwe nemeni férian kewe man meinisin ren an epwe efesirer ika mi lamot pwe repwe kinamwefengen lón ewe waimw? Chechchemeni pwe Jiowa Kot a áimufeseni ewe Setipar me a féri pwe ewe akkar epwe úló. Iwe, epwe weires an epwe fis minne a apasa epwe féri lón fansoun Noa we? Aapw esap fókkun weires ngeni, me a wesewesen féri!

Pwúngún pwe Kot a tongeni filatá pwal eú alen an epwe amanawa férian kewe man meinisin. Iwe nge, a tipachem le filatá ewe alen amanawa ekkewe man epwe áchema ngenikich an lúkúlúk wóón aramas me lepoputáán ar repwe wisen túmúnú ekkewe ménúmanaw meinisin wóón fénúfan. (Keneses 1:28) Ina minne, chómmóng sam me in ra apwóróusa ngeni néúr kewe pwóróusen Noa pwe epwe áiti ngeniir pwe Jiowa a aúcheani férian kewe aramas me man.

Jiowa a ereni Noa pwe a chék eú wiik lusun ewe Noter epwele war. Ese mwáál a chómmóngóló án ewe famili angang lón ena atun. Anchangei ar angang le atolonga ekkewe man meinisin, uwealong ener mwéngé me eleeniaéchúr, me pwal uwealong meinisin pwisin pisekiir kewe. Pwúlúwen Noa we me pwúlúwen néún kewe át, eli ra angang weires le ammólnatáéchú ewe leeni pwe repwe nónnóméch lón.

Nge met meefien ekkewe aramas lón ena fansoun? Inaamwo ika a fókkun pwáló pwe Jiowa a ekkefeiéchú Noa me an angang, nge rese áfánni. Ra tongeni kúna án ekkewe man tettelitiw pwe ra tolong lón ewe waimw. Nge itá sisap máirú ren meefien ekkena aramas. Pún aramasen ikenái ra pwal ina usun, rese áfánni chómmóngun ekkewe pisekin ánnet mi pwáraatá pwe sia nónnóm lón ekkewe ránin lesópwólóón ei ótót. Ekkewe chón esiit ra takiri chókkewe mi aúseling ngeni án Kot kapasen éúréúr, usun chék met aposel Petrus a oesini. (2 Petrus 3:3-6) Pwal ina chék usun, ekkewe aramas lón fansoun Noa we ra pwal esiita me takiri Noa me an famili.

Ineet a kaúló án aramas esiiter? Ewe Paipel a erá pwe lón chék ewe atun Noa a atolonga an famili me ekkewe man lón ewe waimw, me “ewe Samol mi Lapalap a apüngala ewe asam.” Ika ekkewe chón esiit ra nóm kan ngeni ewe waimw lón ena atun, eli epwe kaúpékúló ar esiit ren met Jiowa a féri. Nge ika esap ina, iwe, ese mwáál epwe fen kaúpékúló atun a púngútiw ewe rán! Ewe rán a chék púng, púng, púng tori án ewe konik a pwélúoló unusen fénúfan usun met Jiowa a fen apasa.​—Keneses 7:16-21.

Jiowa mi meefi pwapwa ren málóón ekkena aramas mi ngaw? Aapw! (Isikiel 33:11) A fen suuki ngeni aramas ar repwe siwili manawer me féri minne mi pwúng. Ra tongeni siwili manawer? Án Noa eáni ewe sókkun manaw mi álleasochisi Kot a pwáraatá pwe ekkewe ekkóch aramas ra pwal tongeni siwili manawer pwe repwe tufichin kúna manaw. Ren ena itiitin, án Noa lúkú a pwáraaló ngawen ekkewe aramas lón an we fansoun. An lúkú a eú minen túmún ngeni me chón an famili. Ika kopwe áppirú Noa, en me óm famili oupwe pwal tongeni kúna manaw. Usun chék Noa, ka tongeni chiechifengen me Kot, me pwapwaiti ena sókkun chiechi feilfeiló chék!

[Sasing lón pekin taropwe 28]

[Sasing lón pekin taropwe 29]

A lamot án Noa me pwúlúwan we repwe túmúnú néúr kewe seni ekkewe etipetip mi ngaw

[Sasing lón pekin taropwe 30, 31]

Inaamwo ika a pwáló pwe Kot a ekkefeiéchú Noa, nge ekkewe aramas ra esiita me tunaló an kapasen éúréúr