Epwe Móróló Máló, ewe Amuchúlóón Chón Oput

1, 2. Ifa nónnómun Atam me Efa me lepoputáán, nge ikkefa ekkewe kapas eis ra ppiitá?

LUPWEN Atam me Efa ra fférútá, ese wor chón oputer. Iir aramas mi unuséch mi nónnóm lón paratis. A wor ar ririéch ngeni ewe Chón Fériiretá me iir néún kewe. (Ken. 2:7-9; Luk. 3:38) Ewe wis Kot a ewisa ngeniir a pwáraatá itá epwe ifa úkúkún ttamen manawer. (Álleani Keneses 1:28.) Mwirin fitu fansoun, ra tongeni áwesaaló wiser we le ‘achomongeer pwe fanüfan epwe masou rer o nom fän nemenier.’ Nge ren án Atam me Efa repwe sópweló le féri wiser we le túmúnú “mönün won unusen fanüfan,” a lamot repwe eáni ewe sókkun manaw esap much. Wisen Atam na itá epwe chék sópwósópwóló tori feilfeiló chék.

² Iwe nge, pwata chék nónnómun aramas lón ei fansoun a fókkun sókkóló? Met a fis, pwata a chómmóng chón oputa aramas mi eppeti ar repwe kúna pwapwa, nge ewe ákkáeúin me leir, ina máló? Met Kot epwe féri pwe epwe amóeló ekkeei chón oput? Pélúwen ekkena kapas eis ra mak lón Paipel me iei sipwele káé usur.

KAPASEN ÉÚRÉÚR MI PWÁRAATÁ TONG

3, 4. (a) Ifa ewe allúk Kot a ngeni Atam me Efa? (b) Ifa úkúkún lamoten ar repwe álleasochisi ena allúk?

³ Inaamwo ika Atam me Efa ra tongeni eáni ewe manaw esap much, nge iir ra pwal tongeni máló. Ren an epwe sópwósópwóló manawer mi lamot repwe ngasangas, annut, mwéngé me ún. Nge lap seni ekkena mettóch, sópwósópwólóón manawer a lóngólóng wóón ar riri ngeni ewe Chón Awora Manaw. (Tut. 8:3) Mi lamot repwe onómuur fán án Kot emmwen pwe epwe sópwósópwóló ar pwapwaiti manawer. Jiowa a affata ngeni Atam ena mettóch me mwen an fératá Efa. Ifa usun? “Kot ewe Samol mi Lapalap a allük ngeni ewe aramas, ‘Ka tongeni mongö seni irän ei tanipi meinisin, nge seni ewe irän silei öch me ngau kosap fokun mongö. Pun lon ränin om kopwe mongö seni, kopwe fokun mäla.’”​—Ken. 2:16, 17.

⁴ Ewe “irän silei öch me ngau” a eliosuetá án Kot pwúúng le filatá minne mi múrinné me ngaw. Pwúngún, a wor án Atam tufichin esilla met mi ngaw me éch pokiten a ffér lón napanapen Kot me I a fang ngeni eú mwelien letip. Ewe irá a eú minen áchem ngeni Atam me Efa pwe a lamot ngeniir án Jiowa emmwen fansoun meinisin. Ika repwe ochoch féún ena irá, repwe pwáraatá pwe ese wor lamoten án Kot emmwen ngeniir pún ra tongeni pwisin filatá met mi éch me ngaw. Ena mettóch epwe atoto watteen feiengaw ngeniir me mwirimwiriir kewe. Án Kot allúk me met a ereniir usun liwinin ar atai ena allúk a pwáraatá úkúkún watteen pwúnúngawen ena tipis.

IFA USUN MÁLÓ A TORI ARAMAS

5. Ifa usun Atam me Efa ra álleasolapa Jiowa?

⁵ Mwirin án Efa a fférútá, Atam a ereni án Kot we allúk. Ina popun Efa a fókkun sileéchú ena allúk me a tongeni apasa sefálli minne Atam a ereni. (Ken. 3:1-3) A enniwilisefálli ena allúk ngeni ewe serepenit, ewe Satan a néúnéú le fós ngeni. Satan, i néún Kot chónláng, nge a ámááraatá an mochen imuló seni Kot me an epwe pwisin wor an nemenem. (Apépé ngeni James 1:14, 15.) Ren an epwe otupu Efa, a ereni pwe Kot a kapas chofona ngeni. A ereni Efa pwe ika a imuló seni Kot, esap máló nge epwe fen usun chék Kot. (Ken. 3:4, 5) Efa a lúkú Satan, iwe a álleasolapa Kot ren an ochoch féún ewe irá, me a pwal etipetipa Atam an epwe fiti i. (Ken. 3:6, 17) Ewe Tefil a kapas chofona. (Álleani 1 Timoty 2:14.) Inaamwo ika a ina usun, nge Atam a chúen ‘aüselinga alon pwülüan we.’ Ewe serepenit usun itá emén chiechier, nge Satan ewe Tefil i wesewesen chón oput mi kirikiringaw mi fókkun silei watteen efeiengawen ewe féffér a etipetipa Efa an epwe féri.

6, 7. Ifa usun Jiowa a féri kapwúngún ekkewe chón tipis?

⁶ Atam me Efa ra chék ekieki pwisin iir, iwe ra ú ngeni ewe Emén mi awora ngeniir manawer me mettóch meinisin mi nóm rer. Jiowa mi silei meinisin met a fis. (1 Kron. 28:9; álleani Än Salomon Fos 15:3.) A mut ngeni Atam, Efa me Satan ar repwe pwáraatá met wesewesen meefier usun I. Pokiten Jiowa i Semer, ese mwáál a fókkun letipechou ren met ra féri. (Apépé ngeni Keneses 6:6.) Iwe mwirin, lón wisan we usun emén Soukapwúng, a apwúngúúr me a apwénúetá met a fen ereniir usun chappen ar féffér.

⁷ Kot a ereni Atam: “Lon ränin om kopwe mongö seni [ewe irän silei öch me ngau], kopwe fokun mäla.” Neman Atam a ekieki pwe ena ‘rän’ a fós usun, ewe rán 24 awa lón. Iwe, mwirin an atai ena allúk, eli a ekieki pwe epwe máló me mwen tuputiwen ewe akkar. Nge ekiseló mwirin lón chék ena rán, Jiowa a fós ngeni Atam me Efa. (Ken. 3:8) A féri eú kapwúng me rongorong met Atam me Efa repwe apasa. (Ken. 3:9-13) Mwirin, a ereniir met liwinin ar tipis. (Ken. 3:14-19) Ika epwe mwittir nireló lón ena atun, iwe esap tongeni pwénútá minne a tipeni fán iten Atam me Efa me mwirimwiriir kewe. (Ais. 55:11) Inaamwo ika a affata pwe repwe kúna kapwúngún máló me mwittir kúna pwúnúngawen ar tipis, nge Kot a mut ngeniir an epwe wor mwirimwiriir kewe, ekkewe repwe kúna feiéch seni ekkewe mettóch Kot epwe awora lón mwachkkan. Ina minne, me ren Kot, Atam me Efa ra fen máló lón ewe chék rán ra tipis, nge ra wesewesen máló lón ewe eú ‘rän’ mi wewe ngeni 1,000 ier.​—2 Pet. 3:8.

8, 9. Ifa usun án Atam tipis a kkúú meinisin mwirimwirin kewe? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁸ Itá féfférún Atam me Efa epwe pwal kkúú mwirimwiriir kewe? Ewer. Rom 5:12 a apasa: “Ren eman mwän tipis a tolong lon fanüfan, nge an tipis a atoto mäla. Iei popun mäla a tori aramas meinisin, pun ir meinisin ra tipis.” Ewe mwán mi tuppwél itan Epel, i ewe áeménún aramas a máló. (Ken. 4:8) Iwe mwirin, mwirimwirin Atam kewe pwal ekkóch ra chinnapeló me máló. Itá ra álemwiri tipis me máló? Aposel Paulus a pélúweni: “Aramas meinisin ra tipis pokiten än ewe eman mwän aleasolap.” (Rom 5:19) Iwe, tipis me máló, ekkewe ra fis pokiten Atam, ra wiliti chón oputa aramas, nge aramas rese tongeni sú seniir. Sise tongeni unusen tichikin áweweei ifa usun tipis me máló a tori emén me emén mwirimwirin Atam kewe, nge a ffat pwe a tori aramas meinisin.

⁹ A fich ewe kapas áwewe Paipel a eáni usun tipis me máló pwe iir ra usun ‘pwölüpwölün won mesen aramas meinisin’ me “ewe pwölüpwölün letipeta a nonom wor.” (Ais. 25:7) Ena pwélúpwél a fittieló me fétekinaaló aramas meinisin. Ina minne Paipel a apasa pwe “aramas meinisin ra mäla lon Atam.” (1 Kor. 15:22) Iwe, iei ewe kapas eis a ppiitá me ren Paulus: “Iö epwe angasaei seni ei inis inisin mäla?” Mi wor emén a tongeni angasaaló i?a​—Rom 7:24.

EPWE MÓRÓLÓ EWE TIPIS ME MÁLÓ SIA ÁLEMWIRI SENI ATAM

10. (a) Ikkefa ekkóch wokisin lón Paipel mi pwáraatá pwe Jiowa epwe amóeló máló ewe sia álemwiri seni Atam? (b) Met ekkena wokisin ra áiti ngenikich usun Jiowa me Néún we?

¹⁰ Ewer, Jiowa a tongeni angasaaló Paulus. Mwirin án Aisea kapas usun ewe ‘pwölüpwöl,’ a pwal apasa: “Kot ewe Samol mi Lapalap epwe aükätiu mäla, pwe esap chüen wor tori feilfeilachök. Epwe talü chönün mas seni won mesen aramas meinisin.” (Ais. 25:8) Usun emén sam mi amóeló minne mi efisi riáfféú ngeni néún kewe me télú chénún meser, Jiowa a fókkun mwétéresiti an epwe amóeló máló, ewe sia álemwiri seni Atam. Jesus a álisatá án Jiowa na kókkót. Áeúin Korint 15:22 a apasa: “Pun usun aramas meinisin ra mäla lon Atam, iei usun aramas meinisin repwe manausefäl lon Kraist.” Pwal ina chék usun, mwirin án Paulus eáni ewe kapas eis “Iö epwe angasaei?” a sópweló le apasa: “Kilisou ngeni Kot a angasaei ren ach Samol Jesus Kraist!” (Rom 7:25) A ffat pwe inaamwo ika Atam me Efa ra álleasolap ngeni Jiowa, nge i mi chúen eáni ewe esin tong mi amwékútú le féri aramas. Me ewe emén mi álisi I le féri ewe áeúin pean pwúpwúlú a pwal chúen pwapwa ren mwirimwirin ena pean pwúpwúlú. (SalF. 8:30, 31) Nge, ifa usun Jiowa epwe angasaaló aramas seni tipis me máló?

11. Met Jiowa a awora pwe epwe álisi aramasen fénúfan?

¹¹ Lupwen Atam a tipis, Jiowa a apwúngaló an epwe máló. Iwe pokiten ena, aramas meinisin ra álemwiri tipis me máló. (Rom 5:12, 16) Iei met Rom 5:18 a apasa: “Iei mine pokiten ewe eu chök tipis aramas meinisin ra nom fän liwiningauen tipis.” Ifa usun Jiowa epwe amóeló ewe kapwúngún máló nge esap pwal atai pwisin an kewe allúk mi pwúng? Sia tongeni kúna pélúwen ena kapas eis lón alon Jesus ei, a erá: “Nöün Aramas . . . a feito an epwe angang ngeniir o fangala manauan fänäsengesin chomong aramas pwe möön manauer.” (Mat. 20:28) Pokiten Jesus emén aramas mi unuséch, iwe epwe awora ewe méén kepich. Ifa usun ena méén kepich a tongeni fis fán pwúngún án Kot kewe allúk?​—1 Tim. 2:5, 6.

12. Menni ewe méén kepich mi álisatá pwúngún án Kot kewe allúk mi pwúng?

¹² Pokiten Jesus emén aramas mi unuséch, a tongeni manaw tori feilfeiló chék. Itá pwal ina met Jiowa a tipeni fán iten Atam pwe ei fénúfan epwe masou ren mwirimwirin mi unuséch. Ina minne, pokiten a alóllóól án Jesus tongei Seman we me mwirimwirin Atam kewe, a eáni asor manawan. Ewer, Jesus a asoresini manawan we mi unuséch mi léllé ngeni ewe sókkun manaw a péút seni Atam. Iwe mwirin, Jiowa a amanawasefálietá Néún we usun emén ngún ngeni manaw lón láng. (1 Pet. 3:18) Fán án Jiowa allúk mi pwúng, a tongeni etiwa án Jesus asoresini manawan we, manawen emén mwán mi unuséch, pwe eú méén kepich epwe méénisefáli mwirimwirin Atam kewe. Me epwe suuk ngeniir ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch a péút seni Atam. Lón och itiitin, usun itá Jesus a siwili Atam. Paulus a áweweei: “Pun iei usun mine a mak lon ekewe Toropwe mi Pin, ‘Ewe poputän aramas Atam, i eman aramas mi manau,’ nge ewe amüchülan Atam, i eman Ngün mi afisätä manau.”​—1 Kor. 15:45.

13. Met ewe “amüchülan Atam” epwe féri fán iten ekkewe mi máló?

¹³ Ekiseló chék, ewe “amüchülan Atam” epwele war me fang ngeni mwirimwirin Atam kewe manaw esemuch. Lap ngeni mwirimwirin Atam kewe repwe manawsefál. Pwata? Pokiten ra fen manaw me máló, iwe a lamot Kot epwe amanawasefáliir ngeni manaw wóón fénúfan.​—Joh. 5:28, 29.

14. Ifa usun a tufich án aramas repwe ngaseló seni tipis?

¹⁴ Ifa usun epwe tufich án aramas repwe ngaseló seni ewe fétekin tipis ra álemwiri seni Atam? Jiowa a awora ewe Mwú lón láng, nge ewe “amüchülan Atam” me chienan kewe mi kefilitá seni aramasen fénúfan iir repwe wisen sou nemenem lón ena Mwú. (Álleani Pwärätä 5:9, 10.) Chienen Jesus kana, iir aramas rese unuséch me lóóm. Iwe, lón úkúkún engeréú ier, repwe awora álillis ngeni chón fénúfan ar repwe unuséchúló me pworacho ngeni ewe apwangapwangen tipis rese tongeni pwisin amóeló.​—Pwär. 20:6.

15, 16. (a) Ifa ‘ewe amüchülan chon oput,’ nge ineet epwe móló? (b) Me ren 1 Korint 15:28, met Jesus epwe féri?

¹⁵ Lemuchúlóón án Kraist nemenem úkúkún engeréú ier, ekkewe aramas mi álleasochis repwe fen ngaseló seni meinisin chón koputer kewe mi fis seni án Atam álleasolapa Kot. Ewe Paipel a erá: “Pun usun aramas meinisin ra mäla lon Atam, iei usun aramas meinisin repwe manausefäl lon Kraist. Nge meinisin repwe manausefäl lon en me tettelin: Kraist a akom, mürin chokewe ir nöün Kraist [chienan kewe sou nemenem] repwe manausefäl lon fansoun an liwinsefäl. Mürin epwe war ewe fansoun sopolan. Kraist epwe akufu ekewe samol, ekewe sounemenem me ekewe manaman o atolonga mwün fän nemenien Saman Kot. Pun Kraist epwe fokun nemenem tori Kot epwe akufu chon oputan meinisin o anomuur fän pechen. Iwe, ewe amüchülan chon oputan epwe mola, iei mäla.” (1 Kor. 15:22-26) Ewer, ewe máló aramas ra álemwiri seni Atam epwele móróló. Ewe ‘pwölüpwöl’ mi fétekinaaló aramasen fénúfan unus epwe móló fóchófóch.​—Ais. 25:7, 8.

¹⁶ Ewe aposel Paulus a áwesaaló minne a makkeei ren an apasa: “Lupwen ekewe mettoch meinisin ra nom fän nemenien Kraist, mürin ewe Nau epwe püsin anomu i fän nemenien Kot, i ewe mi anomu mettoch meinisin fän nemenian. Iwe, Kot epwe unusen nemeni mettoch meinisin.” (1 Kor. 15:28) Lón ena atun epwele fen pwénúetá ewe popun Kot a ngeni Jesus ewe nemenem. Iwe mwirin, fán watteen an pwapwa epwe eliwini ngeni Jiowa an we nemenem me onómu mwen I ewe familien aramas mi unuséch.

17. Met epwe fis ngeni Satan?

¹⁷ Nge met epwe fis ngeni Satan, ewe populapen chón efisi ekkewe riáfféú meinisin mi tori aramas? Pwärätä 20:7-15 a pélúweni ena kapas eis. Lón ewe sáingolóón sóssót ngeni meinisin aramas mi unuséch, epwe mumutá ngeni Satan an epwe sótuniir. Ewe Tefil me chókkewe repwe fiti i repwe ninniiló lón ewe “aruen mäla.” (Pwär. 21:8) Chókkewe repwe máló lón ena “aruen mäla” resap chúen tongeni manawsefál, repwe máló fóchófóch, ina popun, ena “aruen mäla” esap tongeni an “epwe mola.” Iwe, ewe “aruen mäla,” esap ina ewe chón oputa chókkewe mi tongei me angang ngeni Jiowa.

18. Ifa usun ewe angang Kot a ewisa ngeni Atam epwe pwénúetá?

¹⁸ Iwe, aramasen fénúfan repwe unuséch me Jiowa a pwapwa an epwe fang ngeniir manaw esemuch. Esap pwal chúen wor chón oputer. Ewe angang Kot a ewisa ngeni Atam epwe fen pwénúetá, inaamwo ika Atam ese chúen nóm. Ewe fénúfan epwe ur ren mwirimwirin kewe, iir repwe túmúnú me pwapwaiti masouen fénúfan meinisin. Amwo sipwe kilisou ngeni Jiowa fansoun meinisin ren an tongekich me amóeló máló, ewe amuchúlóón chón koputach!