Ataweei Osukosuk fán Tong

1, 2. Ikkefa ekkóch pwóróusen án aramas osukosukfengen a mak lón puken Keneses me pwata sia mochen silei usur?

KA FEN ekieki usun pwóróusen án aramas osukosukfengen lefiler mi mak lón Paipel? Lón ekkewe fitu sópwun me lepoputáán chék ewe puken Keneses, sia silei pwe Kain a nieló Epel (Ken. 4:3-8); Lamek a nieló emén alúwél pokiten an a awata (Ken. 4:23); néún Apraham kewe chón fol man ra áninifengen me néún Lot kewe chón fol man (Ken. 13:5-7); Hakar a lamalamtekia ngeni Sara, iwe Sara a song ngeni Apraham (Ken. 16:3-6); Ismael a ú ngeni aramas meinisin, me aramas meinisin ra pwal ú ngeni i.​—Ken. 16:12.

² Met popun a mak lón Paipel ekkena sókkun osukosuk? Pún sia tongeni káé seni pwóróusen ekkeei aramas rese unuséch mi kúna wesewesen osukosuk. Kich sise pwal unuséch, iwe lupwen sipwe kúna pwal ekkena esin osukosuk lón manawach, sia tongeni áppirú ekkewe leenien áppirú mi múrinné mi mak lón Paipel me sisap áppirú ekkewe mi ngaw. (Rom 15:4) Ei mettóch a tongeni álisikich le silei ifa usun sipwe amwéchú kinamwe lefilach me ekkewe ekkóch.

3. Met sipwe káé lón ei lesen?

³ Lón ei lesen sipwe káé ewe popun a lamot ach sipwe ataweei osukosuk lefilach me ekkewe ekkóch, me ifa usun sipwe féri ena. Sipwe pwal káé ekkóch kapasen emmwen lón Paipel mi lamot epwe tongeni álisikich le áwesaaló osukosuk me amwéchú ach ririéch ngeni Jiowa me ekkewe ekkóch.

POPUN A LAMOT NÉÚN KOT CHÓN ANGANG REPWE AWESAALÓ OSUKOSUK

4. Ifa ewe ekiek a chéúló wóón unusen fénúfan, me ifa mwirilóón?

⁴ Satan i ewe ákkáeúin popun aramas ra tipefesen me a fiffis chómmóng osukosuk lefilen aramas. Pwata sia apasa ena? Lón Eten, Satan a erá pwe meinisin aramas mi wor ar tufich le wisen pwisin filatá met mi éch me met mi ngaw me lúkún án Kot álillis. (Ken. 3:1-5) Nge lupwen sia nengeni fénúfan ikenái, sia tongeni kúna pwe ena esin ekiek a chék atoto osukosuk. Chómmóng aramas ra meefi pwe mi wor ar pwúng le pwisin filatá ika met mi éch me ngaw. Ra lamalamtekia, ra ekieki chék pwisin iir, me ra mochen okkuffengen, me rese fen ekieki ifa usun minne ra filatá a tongeni aosukosuka ekkewe ekkóch. Ekkena sókkun ekiek a chék emmwen ngeni osukosuk. Ewe Paipel a áchema ngenikich pwe ika sia mwittir le song, epwe efisatá tipefesen lefilach me ekkewe ekkóch me sipwe féri chómmóng tipis.​—SalF. 29:22.

5. Met Jesus a áiti ngeni aramas ar repwe féri ika a fis tipefesen?

⁵ Lupwen Jesus a eáni ewe Afalafal Wóón ewe Chuuk a áiti ngeni néún kewe chón káé pwe repwe efisatá kinamwe lefiler pwe esap fis tipefesen, ikaamwo ar féri ena usun itá esap fen échitiir. Áwewe chék, a éúréúrer pwe repwe kirekiréch, efisatá kinamwe lefiler me ekkewe ekkóch, likitaló ekkewe memmeef usun chék song, mwittir ataweei osukosuk, me tongei chón oputer.—Mat. 5:5, 9, 22, 25, 44.

6, 7. (a) Pwata a lamot sipwe mwittir ataweei osukosuk lefilach me ekkewe ekkóch? (b) Ikkefa ekkewe kapas eis mi lamot néún Jiowa kewe aramas meinisin repwe pwisin eisiniir?

⁶ Lón ei fansoun, sia fel ngeni Jiowa lupwen sia iótek, afalafal, me fiti ach kewe mwich. Ika sise efisatá kinamwe lefilach me pwiich kewe, Jiowa esap etiwa ach fel ngeni. (Mark. 11:25) Ren ach sipwe amwéchú ach chiechi ngeni Jiowa, mi lamot sipwe omusaaló tipisin ekkewe ekkóch lupwen ra mwáálliló.​—Álleani Lukas 11:4; Efisos 4:32.

⁷ Jiowa a mochen pwe meinisin néún kewe chón angang repwe tipemecheres le omusaaló tipis me kinamwefengen me ekkewe ekkóch. Sia tongeni pwisin eisinikich: ‘Ngang mi mwittir omusaaló tipisin pwii kewe? Ua pwapwaiti ai chiechi ngeniir inaamwo ika ra fen eletipengawaei?’ Ika ka meefi pwe a lamot kopwe angang wóón óm kopwe omusaaló tipisin ekkewe ekkóch, tingor án Jiowa álillis lón iótek an epwe álisuk. Semach lón láng epwe rongorong me pélúweni ekkena esin iótek mi pwáraatá tipetekison.​—1 Joh. 5:14, 15.

KA TONGENI LIKITALÓ TIPISIN EMÉN?

8, 9. Met mi lamot sipwe féri ika emén a asongakich?

⁸ Kich meinisin sise unuséch, ina popun aramas repwe tongeni apasa are féri mettóch epwe tongeni asongakich. (SalAf. 7:20; Mat. 18:7) Met kopwe féri ika a fis ena? Sia tongeni káé eú lesen mi lamot seni ei pwóróus. Emén Chón Kraist fefin a kapong ngeni rúúemén Chón Kraist mwán lón eú pari. Nge emén leir a meefi song ren napanapen án neminnan kapong ngeni. Lupwen ekkewe rúúemén Chón Kraist mwán ra fósfengen, pwiich we mi song a poputá le ngúnúngúnúngawa ewe Chón Kraist fefin. Iwe nge, ewe pwal emén a áchema ngeni pwe fefiner na a tuppwél le angang ngeni Jiowa úkúkún 40 ier fán chómmóng weires. A fókkun silei pwe neminna ese fen ekiekin asonger. Met pwiich we mi song a féri? A erá, “Mi pwúng reom.” Iwe, mwirin a filatá an esap pwal ekieki met a fis.

⁹ Met ei pwóróus a áiti ngenikich? Lupwen emén a asongakich, sia tongeni filatá met sipwe féri. Emén aramas mi tong epwe tipemecheres le omusaaló tipis. (Álleani Än Salomon Fos 10:12; 1 Petrus 4:8.) Ach sisap pwal ‘ekieki mine eman a föri ngenikich,’ ina eú féffér mi múrinné me ren Jiowa. (SalF. 19:11; SalAf. 7:9) Iwe, ika a fis pwe emén a apasa are féri och mettóch mi asongok, kopwe pwisin eisinuk: ‘Ngang mi tongeni likitaló chék ei tipis? Mi chúen lamot ai upwe kon ekieki ei mettóch?’

10. (a) Me akkomwan, ifa meefien emén pwiich fefin lupwen ekkewe ekkóch ra esiita i? (b) Menni kapasen fén seni Paipel a álisi pwiich na an epwe amwéchú kinamween letipan?

¹⁰ Lupwen ekkóch aramas ra esiitakich, epwe tongeni weires ach sisap ekieki minne ra apasa. Nengeni pwóróusen emén pioneer, sipwe erá pwe itan Lucy. Ekkóch chón an we mwichefel ra esiita napanapen an a féri ewe angangan afalafal me ifa usun a áeá an fansoun. A fókkun metek letipen Lucy, iwe a tingorei ekkóch mi ásimaw Chón Kraist mwán ar epwe álisi. Met mwirilóón? A erá pwe ra néúnéú ewe Paipel le álisi i an esap chúen kon ekieki an ekkewe ekkóch ekiekingaw usun i, me poputá le awatteelóói an ekieki Jiowa. Án Lucy álleani Mateus 6:1-4 a fókkun ápéchékkúla i. (Álleani.) Ekkena wokisin ra áchema ngeni ewe mettóch mi lamot seni meinisin, ina an epwe apwapwaai Jiowa. Iwe, Lucy a filatá an esap chúen ekieki an ekkewe ekkóch kapasen esiit. Iei, ikaamwo ekkewe ekkóch repwe esiita napanapen an a féri ewe angangan afalafal, nge a chúen pwapwa pokiten a silei pwe a achocho úkúkún an tufich le apwapwaai Jiowa.

LUPWEN SISAP TONGENI LIKITALÓ ÁN EMÉN TIPIS

11, 12. (a) Met emén Chón Kraist itá epwe féri ika a meefi pwe pwiin we a ‘chou ngeni’? (b) Met sia tongeni káé seni án Apraham ataweei eú osukosuk? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

¹¹ “Kich meinisin sia mwälila fän chomong.” (Jas. 3:2) Áwewe chék, ika ka rongorong pwe emén pwiich we a song ren met ka fen apasa are féri. Itá met kopwe féri? Jesus a erá pwe ika “kopwe wätä om asor ngeni Kot won ewe rongen asor, o ikenan ka chechemeni pwe pwiüm a chou ngonuk, kopwe likiti om we asor mwen ewe rongen asor o liwinla, pwe kopwe achä ngonuk pwiüm. Mürin kopwe liwinto o wätä om we asor won ewe rongen asor.” (Mat. 5:23, 24) Iwe, fós ngeni pwiium na. Lupwen ka fós ngeni, itá kopwe achocho pwe kopwe efisatá kinamwe lefilemi. Mi lamot kopwe omusomus ngeni ren ewe tipis ka féri ngeni, me kosap pwal fósun met a féri. Ach sipwe kinamwefengen me pwiich kewe, ina ewe mettóch mi lamot seni meinisin.

¹² Ewe Paipel a áiti ngenikich ifa usun néún Kot aramas ra tongeni efisatá kinamwe lupwen a wor osukosuk. Áwewe chék, Apraham me néún we Lot ra néúni chómmóng man, me néúr chón fol man ra poputá le ánini pokiten ese chúen naf ewe fénú fán iter meinisin. Pokiten Apraham a mochen an epwe wor kinamwe, a mut ngeni Lot an epwe wisen filatá ewe fénú mi múrinné seni meinisin. (Ken. 13:1, 2, 5-9) A ifa me échún ena leenien áppirú fán itach! Iwe, Apraham a itá lus pokiten an fangafangéch? Aapw. Lón chék ena atun, Jiowa a pwon ngeni Apraham pwe epwe efeiéchú ren chómmóng mettóch lap seni minne a péút seni. (Ken. 13:14-17) Ifa ewe lesen? Ikaamwo sipwe kúna weires, Jiowa epwe efeiéchúkich lupwen sia ataweei ach osukosuk fán tong.^[1]

13. Met emén chónemmwen a féri lupwen emén pwiich a kapasechou ngeni, iwe met sia tongeni káé seni an leenien áppirú?

¹³ Nengeni mwo ei pwóróus. John, emén mineféén chónemmweni eú kúmiin chón angang lón mwichelap a kékkéri Mike emén Chón Kraist mwán wóón phone pwe epwe eisini ika a mochen angang lón ena kúmi. Mike a kapasechou ngeni me watiw ewe phone pokiten a chúen song ren met a fis ngeni me ewe emén a pin emmweni ena kúmi. Iwe nge John ese song, nge ese tongeni likitaló met a fis. Mwirin eú awa, John a kékkérisefálli Mike me tingorei ika ra tongeni chufengen. Iwe, mwirin eú wiik, iir me rúúemén ra chufengen lón ewe Leenien Mwich. Ra mwo akkomw iótek ngeni Jiowa, mwirin ra fósfengen úkúkún eú awa. Mike a áweweei ngeni ewe osukosuk a fis lefilan me ewe chónemmwen akkomw. John a aúseling fán kirekiréch me áwewe ngeni Mike ekkóch wokisin mi tongeni álisi. Iwe mwirilóón, iir me rúúemén ra angangfengen lón ena mwichelap fán kinamwe. Mike a kilisou pún John a fós ngeni fán kirekiréch me mosonoson.

ITÁ EKKEWE MWÁN MI ÁSIMAW REPWE ANGOLONG LÓN?

14, 15. (a) Ineet atun sipwe apwénúetá ewe kapasen fén lón Mateus 18:15-17? (b) Ikkefa ekkewe úlúngát mettóch Jesus a apasa, me met sia mochen achocho ngeni lupwen sia apwénúetá ekkena mettóch?

¹⁴ Fán chómmóng ika a wor án ekkewe Chón Kraist osukosukfengen repwe tongeni chék pwisin ataweei lefiler, me itá úrúrún epwe ina usun. Iwe nge, lón ekkóch osukosuk ese tufich ena me epwe lamot pwe ekkóch repwe pwal álisiir usun met a mak lón Mateus 18:15-17. (Álleani.) Ewe “tipis” Jesus a apasa lón ena wokisin ese fós usun ewe sókkun tipefesen mi chék kisikis lefilen Chón Kraist. Pwata sia silei? Pún Jesus a apasa pwe ika ewe chón tipis ese mochen aier mwirin an a fós ngeni pwiin we Chón Kraist, ekkewe chón pwáraatá, me ngeni ekkewe mwán mi ásimaw, iwe ewe mwichefel epwe féri ngeni eménna pwe i emén “esap lükü Kot ika eman chon ioni takises.” Lón ach ei fansoun, ena itiitin a wewe ngeni pwe emén epwe katowu seni mwichefel. Mi tongeni kapachelong lón ena sókkun “tipis” ewe angangen chúri are pweni aramas. Nge esap tongeni weneiti ekkewe sókkun tipis ren choweán tipisin lisowumwáál, an mwán me mwán are fefin me fefin pwúpwúlúfengen, angangen rikiló, are fel ngeni ululun pún ekkena sókkun tipis mi fókkun lamot án ekkewe mwán mi ásimaw repwe angang wóón.

¹⁵ Jesus a awora ngenikich ei kapasen fén pwe epwe áiti ngenikich ifa usun sipwe álisi pwiich Chón Kraist pokiten sia tongei. (Mat. 18:12-14) Ifa usun sipwe apwénúetá ei emmwen? (1) Mi lamot sipwe achocho le ataweei ewe osukosuk lefilach, nge ekkóch aramas rese pwal angolong lón. Epwe tongeni lamot ach sipwe fós ngeni fán chómmóng. Iwe nge, met sipwe féri ika a chúen wor osukosuk? (2) Mi lamot sipwe fós ngeni pwiich we fitifengen me pwal emén mi silei ewe osukosuk are emén mi tongeni kúna ika pwe a fis och féffér ese pwúng. Ika a tawe ewe osukosuk iwe “kopwe pwinisefäli.” Iwe nge, ika ka fen fós ngeni pwiim fán chómmóng nge ouse tongeni kinamwefengen, iwe lón ena atun kopwe (3) esile ngeni ekkewe mwán mi ásimaw ewe osukosuk.

16. Met a pwáraatá pwe ach apwénúetá án Jesus kapasen emmwen a eú alen tong me a fókkun álilliséch?

¹⁶ Fán chómmóng ese pwal lamot ach sipwe féri meinisin ekkena úlúngát tettelin mettóch a mak lón Mateus 18:15-17. A múrinné ena. Pwata sia apasa ena? Pún fán chómmóng ewe chón tipis a mirititi pwe minne a féri ese pwúng, iwe a áwena féfférún na pwe ese chúen lamot an epwe katowu. Iwe, ewe emén i a asonga epwe omusaaló an tipis pwe repwe kinamwefengen. Ina popun, a ffat seni án Jesus kapasen fén pwe ese lamot ach sipwe mwittir chuuri ekkewe mwán mi ásimaw. Mi lamot sipwe esile ngeniir ewe osukosuk mwirin ach féri ekkewe ruu mettóch akkomw me ika mi wesewesen wor pisekin ánnet pwe a fis och féffér ese pwúng.

17. Ikkefa ekkewe feiéch sipwe pwapwaiti lupwen sia amwéchú kinamwe lefilach me ekkewe ekkóch?

¹⁷ Pokiten kich chón tipis, epwe chék tongeni fis pwe sipwe asonga ekkewe ekkóch. Iei met ewe chón káé James a makkeei: “Are eman aramas esap fokun mwälila won mine a apasa, i eman mi unusöch, a pwal tongeni püsin nemeni unusen inisin.” (Jas. 3:2) Ren ach sipwe ataweei osukosuk, mi lamot sipwe achocho le “kutta kinamwe, o tapwelo mwirin.” (Kölf. 34:14, Testament Mi Fö) Lupwen sia akkachocho le efisatá kinamwe lefilach me ekkewe ekkóch, sipwe chiechiéchfengen me pwiich kewe me ena mettóch epwe etipeeúfengenikich. (Kölf. 133:1-3) Nge lap seni ena, sipwe ririéch ngeni Jiowa, ewe “popun ach kinamwe.” (Rom 15:33) Sipwe pwapwaiti meinisin ekkeei feiéch lupwen sia ataweei osukosuk lefilach fán tong.