LESEN 25
Lúkúlúk Wóón Jiowa lón Óm Aúrek
“Ngang eman . . . mi fokun riaföü.”—1 SAM. 1:15.
KÉL 30 Semei, Ai Kot me Chienei
MINNE SIPWELE KÁÉa
1. Pwata a lamot ach sipwe aúseling ngeni án Jesus we kapasen éúréúr?
IEI met Jesus a erá lón an oesini usun ekkewe ránin lesópwólóón: “Oupwe afälikemi, pwe lelukemi esap chouchou ren . . . öürekin manauen ikenai [are “aúrekin kataween atufichi manawach; lólilenin aúrekin manawach iteiten rán,” nwtsty-E ftn.].” (Luk. 21:34) Mi lamot sipwe aúseling ngeni ena kapasen éúréúr. Pwata? Lón ei fansoun, a lamot sipwe engiló fán ekkewe esin osukosuk aramas ese lifilifil ra kan kúkkúna.
2. Met sókkun osukosuk pwiich kewe ra kúna?
2 Fán ekkóch, a chék fisippék chómmóng ach osukosuk. Áwewe chék, nengeni met a fis ngeni ekkóch pwiich kewe. Emén Chón Pwáraatá itan Johnb mi úri eú semmwen mi chou itan multiple sclerosis, a fókkun letipechou lupwen pwúlúwan we lón úkúkún 19 ier a péútaaló. Mwirin, néún kewe rúúemén nengngin ra úkútiw le angang ngeni Jiowa. Pwal eú pean pwúpwúlú iter Bob me Linda a fis ngeniir pwal eú sókkun osukosuk. Ese chúen wor ar angangen moni, iwe ese chúen mé ngeniir imwer we. Nge me lúkún ekkena osukosuk, néún Linda we tokter a ereni pwe a úri eú semwenin ngasangas mi tongeni máló ren, me a pwal úri eú samau mi poputá le atai án Linda we minen eppetin ménún samau lón inisin.
3. Met sia tongeni lúkúlúkú me ren Filipi 4:6, 7?
3 Sia tongeni lúkúlúk pwe Jiowa, Semach we mi tong me Chón Férikichetá a weweiti weiresich lupwen sia aúrek. Me a mochen álisikich le likiitú. (Álleani Filipi 4:6, 7.) Án Kot we Kapas a masou ren chómmóng pwóróusen néún Kot kewe aramas mi kúna weires. A pwal apwóróusa ifa usun Jiowa a álisiir pwe repwe tongeni likiitú fán ar kewe weires. Sipwe pwóróus wóón ekkóch me leir.
“ELIAS EMAN ARAMAS USUN CHÖK KICH”
4. Ikkefa ekkewe weires Elias a kúna, me met a meefi usun Jiowa?
4 Elias a angang ngeni Jiowa lón ewe fansoun mi áweires, me a kúna watteen osukosuk. King Ahap, emén me lein ekkewe kingen Israel ese tuppwél ngeni Jiowa, me a pwúlúweni Isipel, emén aramasangaw mi fel ngeni Paal. Iir me rúúemén ra apéchékkúla angangen fel ngeni Paal lón unusen ewe fénú, me ra nieló chómmóng néún Jiowa kewe soufós, nge Elias a feiéch pwe a sú. A pwal kúna manaw atun fissin eú watteen lengita pokiten a lúkúlúk wóón Jiowa. (1 King 17:2-4, 14-16) Pwal och, Elias a lúkúlúk wóón Jiowa lupwen a ú ngeni ekkewe soufós me chókkewe mi fel ngeni Paal. A pesei ekkewe chón Israel ar repwe fel ngeni Jiowa. (1 King 18:21-24, 36-38) Elias a kúna chómmóng mettóch mi fis lón manawan mi pwáraatá pwe Jiowa a ákkálisi lón ekkena fansoun weires.
Jiowa a tinaló emén chónláng pwe epwe álisi Elias le péchékkúlsefál (Ppii parakraf 5-6)c
5-6. Me ren 1 King 19:1-4 met meefien Elias, iwe ifa usun Jiowa a pwári pwe a tongei?
5 Álleani 1 King 19:1-4. Iwe nge, Elias a poputá le meefi niwokkus lupwen Kiwin Isipel a ekiekin nieló. Ina popun a súló Persepa. A fókkun letipechou pwe iwe a “älälei an epwe mäla.” Pwata a ina usun meefian? Elias ese unuséch, “eman aramas usun chök kich.” (Jas. 5:17) Neman a meefi pwe a kon ssenúk weiresin me a fókkun meefi pekkus. Eli Elias a meefi pwe a chék lamotmwáál an achocho le apéchékkúla fel mi enlet, pwe ekkewe chón Israel rese siwil, me fókkun i chék a chúen fel ngeni Jiowa. (1 King 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Neman sia máirú ren meefien ena soufós mi tuppwél. Nge Jiowa a weweiti meefien Elias kewe.
6 Jiowa ese apwúngú Elias ren meefian kana. Nge a fen álisi an epwe péchékkúlsefál. (1 King 19:5-7) Mwirin fán kirekiréch, Jiowa a áwena án Elias ekiek ren an pwár ngeni amwararen an manaman. Jiowa a ereni pwe a chúen wor 7,000 aramas lón Israel rese fel ngeni Paal. (1 King 19:11-18) Án Jiowa féri ekkena mettóch, a ámmeef ngeni Elias pwe a tongei.
USUN ÁN JIOWA ÁLISIKICH
7. Ifa usun ach silei án Jiowa álisi Elias a alúkúlúkúkich?
7 Ka nóm fán watteen aúrek? Ach silei pwe Jiowa a weweiti meefien Elias kewe, a fókkun oururu letipach! A alúkúlúkúkich pwe Jiowa a pwal weweiti weiresin letipach. A silei met sia tufichin féri me met sise tufichin féri. A pwal mwo nge silei met sia ekieki me meefi. (Kölf. 103:14; 139:3, 4) Ika sia áppirú Elias ren an lúkúlúk wóón Jiowa, iwe Jiowa epwe pwal álisikich le likiitú fán ekkewe osukosuk mi efisi ach aúrek.—Kölf. 55:22.
8. Ifa usun Jiowa a tongeni álisuk le likiitú fán aúrek?
8 Aúrek a tongeni ámmeef ngonuk pwe ese wor muchchún óm kewe osukosuk, iwe epwe fókkun eletipechouk. Ika a fis ena, chechchemeni pwe Jiowa epwe álisuk le likiitú. Ifa usun? A etiwok óm kopwe pwár ngeni óm kewe lólilen. Me i epwe pélúweni óm sié ngeni. (Kölf. 5:3; 1 Pet. 5:7) Ina minne, kopwe ikkiótek ngeni Jiowa iteitan usun óm kewe osukosuk. Jiowa esap wesewesen fós ngonuk usun an fós ngeni Elias, nge epwe fós ngonuk me ren an we Kapas ewe Paipel, me an we mwicheich. Ekkewe pwóróus ka álleani lón ewe Paipel a tongeni oururuk me awora ngonuk ápilúkúlúk. Pwal och, pwiium kewe Chón Kraist ra tongeni apéchékkúlok.—Rom 15:4; Ipru 10:24, 25.
9. Ifa usun emén chiechiach sia lúkúlúkú epwe tongeni álisikich?
9 Lupwen Jiowa a ereni Elias an epwe ewisa ngeni Elisa ekkóch angang, Jiowa a awora ngeni emén chienan pwe epwe tongeni álisi lupwen a fókkun letipechou. Pwal ina chék usun, lupwen sia uwawu meefiach ngeni emén sia lúkúlúkú, iwe epwe tongeni álisikich le likiitú fán ach riáfféú. (2 King 2:2; SalF. 17:17) Ika ka meefi pwe ese wor ié ka tongeni fós ngeni me pwár ngeni meefiom, iwe tingorei Jiowa an epwe álisuk le kúna emén Chón Kraist mi ásimaw epwe tongeni apéchékkúlok.
10. Ifa usun pwóróusen Elias a tongeni ngenikich ápilúkúlúk, me ifa usun ewe pwon lón Aisea 40:28, 29 a álisikich?
10 Jiowa a álisi Elias le likiitú fán an aúrek pwe epwe tuppwél le angang ngeni ren fite fite ier. Pwóróusen Elias a awora ngenikich ápilúkúlúk. Neman sia nóm fán watteen weires ren fansoun langattam mi fókkun epekkusukich lón pekin inis me memmeef. Nge ika sia lúkúlúk wóón Jiowa, epwe apéchékkúlakich pwe sipwe tongeni sópwósópwóló lón ach angang ngeni.—Álleani Aisea 40:28, 29.
HANA, TAFIT, ME EMÉN SOUMAKKEN KÉLFEL RA LÚKÚLÚK WÓÓN JIOWA
11-13. Ifa usun aúrek a áweiresi úlúmén néún Kot kewe chón angang lóóm?
11 A pwal wor ekkóch lón ewe Paipel ra pwal kúna watteen aúrek. Áwewe chék, Hana a likiitú fán an sáw pokiten a riit. Pwal eú, pwúlúwen pwúlúwan we a pwal turunufasa fán kirikiringaw. (1 Sam. 1:2, 6) Hana a fókkun aúrek, iwe a efisi an epwe letipechou pwe iwe a chék kekkechiw me ese chúen mwon anan.—1 Sam. 1:7, 10.
12 Mi wor ekkewe atun a kon ssenúk án King Tafit aúrek. Ekieki usun ekkewe weires a fen kúna. Mengiringirin an kewe féfférmwáál ra chounaatiw. (Kölf. 40:12) Apsalom néún we mi áchengicheng a ú ngeni, me a máló ren an féri ena. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Me emén me lein chiechien Tafit kewe a kon tongei, a rawei i. (2 Sam. 16:23–17:2; Kölf. 55:12-14) Chómmóng me lein ekkewe kél mi pin Tafit a makkeer, ra pwáraaló letipechoun me pwal watteen an lúkúlúk wóón Jiowa.—Kölf. 38:5-10; 94:17-19.
Met a álisi ewe soumakken kélfel le pwapwasefál lón an angang ngeni Jiowa? (Ppii parakraf 13-15)d
13 Mwirin emén soumakken kélfel a poputá le lólówóiti pwapwaan manawen ekkewe aramas mi ngaw. Neman i mwirimwirin ewe chón Lefi itan Asaf mi angang lón án Kot we “imwenfel.” Án ena soumakken kélfel aúrek a efisi an epwe letipechou me menemenemmang. A pwal mwo nge poputá le tipemwaramwareiti ekkewe feiéch mi pop seni an angang ngeni Kot.—Kölf. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 21.
14-15. Met sia káé seni pwóróusen ekkewe úlúmén aramas lón Paipel ren ar seppiti Jiowa fán iten álillis?
14 Ekkena úlúmén chón fel ngeni ewe Kot mi enlet sia kerán pwóróus usur ra lúkúlúk wóón án Jiowa álillis. Ra iótek ngeni Jiowa usun ar kewe aúrek. Rese pireir le ereni meinisin ekkewe popun ra fókkun aúrek. Me ra sópweló le feffeiló ngeni ewe leeni ra fel ngeni Jiowa ie.—1 Sam. 1:9, 10; Kölf. 55:22; 73:17; 122:1.
15 Jiowa a kirekiréch le álisi emén me emén chókkana. Hana a meefi kinamween letipan. (1 Sam. 1:18) Tafit a makkeei: “Chomong riaföü ra tori ewe chon pwüng, nge ewe Samol mi Lapalap a angasala i seniir meinisin.” (Kölf. 34:19) Me mwirin och fansoun, ewe soumakken kélfel a meefi pwe Jiowa a ‘amwöchü pöüifichin,’ me ekkemmweni ren an kapasen fén mi fiti tong. A kélú: “Me rei, a mürina pwe üpwe kan ngeni Kot. Üa filätä Kot ewe Samol mi Lapalap pwe epwe ai lenien op.” (Kölf. 73:23, 24, 28) Met sia káé seni ekkena pwóróus? Fán ekkóch epwe wor atun sipwe kúna osukosuk mi chounikichetiw me efisi ach aúrek. Nge sia tongeni likiitú ika sia ekilonei ifa usun Jiowa a álisi ekkewe ekkóch, lúkúlúk wóón i lón iótek, me álleasochisi ren ach féri letipan.—Kölf. 143:1, 4-8.
LÚKÚLÚK WÓÓN JIOWA ME KOPWE SOPWÉCH
Me akkomwan, emén chienach fefin a ekiekin pwisin áimuoló, nge a péchékkúletá lupwen a kútta alen an epwe álisi ekkewe ekkóch (Ppii parakraf 16-17)
16-17. (a) Pwata a lamot ach sisap pwisin áimukicheló? (b) Ifa usun sipwe péchékkúlsefál?
16 Ekkena úlúngát pwóróus ra áiti ngenikich pwal eú lesen mi lamot, ina lamoten ach sisap pwisin áimukicheló seni Jiowa me néún kewe aramas. (SalF. 18:1) Nancy a fókkun aúrek lupwen pwúlúwan we a likitaló. Iei met a apasa: “A wor chómmóng atun use mochen kúna are fós ngeni ese pwal lifilifil. Nge, lapólóón ai pwisin áimueiló, a pwal ina lapólóón ai letipechou.” Nge a siwil nónnómun Nancy lupwen a poputá le kútta alen an epwe álisi ekkewe ekkóch mi pwal nóm lón osukosuk. A erá: “Ua aúseling ngeni án ekkewe ekkóch pwári ngeniei ar kewe weires. Iwe ua kúna pwe lupwen ua achocho le weweitiir me meefieni meefier, a kisikisiló ai meefi pwisin ai kewe riáfféú.”
17 Sia tongeni péchékkúlsefál ren ach fiffiti ach kewe mwich. Lupwen sia nóm lón ekkewe mwich, a suuk ngenikich án Jiowa epwe pwal ‘alisikich o achipakich.’ (Kölf. 86:17) Me lón ach kewe mwich Jiowa a kan apéchékkúlakich ren an we manaman mi fel, an we Kapas, me ren néún kewe aramas. Ekkewe mwich ra suuki alen ach sipwe pwapwaiti le “apöchökülafengenikich.” (Rom 1:11, 12) Iei alon emén chienach fefin itan Sophia: “Jiowa me pwiich kewe ra álisiei le likiitú. A mmen lamot ngeniei ach kewe mwich. Ua kúna pwe lupwen ua alapaaló ai achocho le fiffiti ewe angangen afalafal me ai álillis lón ai we mwichefel, a álisiei le likiitú fán ai kewe weires me aúrek.”
18. Met Jiowa a tongeni ngenikich atun sia letipechou?
18 Lupwen sia letipechou, sipwe chemeni pwe Jiowa ese chék pwonei an epwe angasafóchekich seni ach kewe osukosuk lón mwachkkan, nge a pwal pwonei an epwe álisikich le likiitú fán ach kewe weires iei. A ngenikich ewe “mochen” me “tufichin” pworacho ngeni ach letipechou me ápilúkúlúkúngaw.—Fil. 2:13.
19. Met Rom 8:37-39 a alúkúlúkú ngenikich?
19 Álleani Rom 8:37-39. Ewe aposel Paulus a alúkúlúkúkich pwe ese wor met epwe tongeni áimukicheló seni án Kot tong. Ifa usun sipwe tongeni álisi pwiich kewe iir mi achocho le likiitú fán ar kewe weires? En lesen mwirin epwe pwóróus wóón ifa usun sipwe tongeni áppirú Jiowa ren ach pwári tong me ákkálisi pwiich kewe lupwen ra nóm fán watteen aúrek.
KÉL 44 Án Ekkewe mi Letipechou Iótek
a Ssenúkún aúrek are ach aúrek ren fansoun langattam a tongeni efeiengaw ngeni inisich me meefiach. Ifa usun Jiowa epwe tongeni álisikich? Sipwe nengeni ifa usun Jiowa a álisi Elias lón an aúrek. Pwal ekkóch pwóróusen aramas lón Paipel repwe áiti ngenikich ifa usun sipwe seppiti Jiowa lupwen sia nóm fán weires.
b A fen siwil ekkewe it lón ei lesen.
c ÁWEWEEN SASING: Néún Jiowa we chónláng a féngúni Elias me uwou ngeni anan pilawa me únúman konik.
d ÁWEWEEN SASING: Ewe soumakken kélfel eli mwirimwirin Asaf, a kan sani le makkeei ekkewe kél mi pin me kélúúr iir me chienan kewe chón Lefi.