Ka “Tipemecheres le Álleasochis”?

1. Pwata a tongeni weires ngenikich ach sipwe álleasochis?

A KON weires óm kopwe álleasochis? A pwal ina ussun meefien King Tafit, ina popun a iótek ngeni Kot: “Kopwe atufichiei pwe üpwe aleasochis ngonuk.” (Kölf. 51:12) Tafit a tongei Jiowa. Nge fán ekkóch a chúen weires ngeni an epwe álleasochis, me pwal ina ussun kich. Pwata? Áeúin, pokiten álemwiriach we tipis iwe sia kan álleasolap. Oruuan, iteitan Setan a achocho le etipetipakich ach sipwe ú ngeni Jiowa ussun chék i. (2 Kor. 11:3) Aúlúngátin, sia nónnóm lein chón ei fénúfan mi eáni ekiekin álleasolap ina ewe ekiek “mi nemeni ekewe aramas mi aleasolap ngeni Kot iei.” (Ef. 2:2) A lamot ach sipwe angang weires le fiu ngeni ach mochen féri tipis me pwal ú ngeni án ewe Tefil me ei fénúfan etipetipakich le álleasolap. Sipwe fókkun achocho le álleasochisi Jiowa me chókkewe a ewiser an epwe wor ar nemenem wóóch.

2. Met weween ach sipwe “tipemecheres le álleasochis”? (James 3:​17, NW)

² Álleani James 3:17 seni ewe footnote.b Ewe soumakken Paipel Jemes a erá pwe ekkewe aramas mi tipáchem iir ra “tipemecheres le álleasochis.” Ekieki met weween ena itiitin kapas. A lamot sipwe mochen me mómmólnetá chék le álleasochisi chókkewe Jiowa a ewisa ngeniir ekkóch nemenem. Pwúngún, Jiowa ese mochen ach sipwe álleasochisi emén mi erenikich ach sipwe álleasolapa An kewe allúk.—Föf. 4:​18-20.

3. Pwata a lamot ngeni Jiowa ach sipwe álleasochisi chókkewe a wor ar nemenem wóóch?

³ Eli sia meefi pwe a mecheres ach sipwe álleasochisi Jiowa lap seni aramas, pokiten an emmwen a fókkun múrinné. (Kölf. 19:7) Nge ekkewe aramas mi nemenikich a weires ach sipwe álleasochisiir pún rese unuséch. Iwe nge, Semach we lón láng a fen ngeni ekkewe sam me in, néúwisin mwú, me ekkewe mwán mi ásimaw och nemenem le nemenikich. (SalF. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pet. 2:​13, 14) Atun sia álleasochisiir, sia enletin álleasochisi Jiowa. Iei sipwele pwóróus wóón ifa ussun sia tongeni álleasochisi chókkewe Jiowa a ngeniir ar nemenem, inaamwo iká eli fán ekkóch sise tipeeú ngeni are sise mochen álleasochisi ar emmwen.

ÁLLEASOCHISI SEMOM KEWE ME INOM

4. Pwata chómmóng ekkewe naw ra álleasolapa semer kewe me iner?

⁴ Ekkewe kúkkún me sáráfé ra nóm lein táppiir kewe mi “aleasolap ngeni semer me iner.” (2 Tim. 3:​1, 2) Pwata chómmóng leir ra álleasolap? Ekkóch ra meefi pwe semer kewe me iner ra mochen ar repwe féri met pwisin iir rese féri, iwe me rer ese pwúng ena. Ekkóch ra meefi pwe án semer kewe me iner emmwen a fen minen lóóm, ese chúen álilliséch, are a kon tichik. Iká en emén kúkkún me sáráfé, ka fen meefi ena? Chómmóng ra meefi pwe a weires ar repwe álleasochisi án Jiowa ei allúk: “Oupwe aleasochisi sememi me inemi lon ach Samol, pun iei met mi pwüng pwe oupwe föri.” (Ef. 6:1) Met a tongeni álisuk óm kopwe féri ena?

5. Pwata a eú leenien áppirú mi múrinné pwóróusen án Jises álleasochisi seman kewe me inan lón Lukas 2:​46-52?

⁵ Ka tongeni káé álleasochis seni án Jises leenien áppirú mi fókkun múrinné. (1 Pet. 2:​21-24) I emén mi unuséch nge seman kewe me inan rese. Nge Jises a ésúfélúr pwal mwo nge lón ekkóch atun ra mwáálliló are wewengaweiti. (Eks. 20:12) Áwewe chék, ren met a fis atun a 12 ierin. (Álleani Lukas 2:​46-52.) Seman kewe me inan rese fen tepereni pwe ra likitaaló lón Jerusalem. Úrúrún fen wisen Josef me Meri ar repwe nochchei pwe néúr kewe meinisin ra fiti ewe kúmiin aramas repwe liwiniti leenier wesin ewe fetellap. Iwe atun Meri me Josef ra kúna Jises, Meri a tipi ngeni pwe a fen aosukosuker! Jises a tongeni ereniir pwe ese pwúng ar tipi ngeni, nge a fen pélúweniir fán súfél. Iwe nge Josef me Meri “resap weweiti” minne a pélúwen ngeniir. Nge Jises a chék sópweeló le “aleasochis ngeniir.”

6-7. Met a tongeni álisi ekkewe kúkkún me sáráfé ar repwe álleasochisi semer kewe me iner?

⁶ Ámi kana kúkkún me sáráfé, oua fen meefi pwe a weires ámi oupwe álleasochisi sememi kewe me inemi atun ra mwáálliló are atun ra wewengaweitikemi? Met a tongeni álisikemi? Akkomw, ekieki meefien Jiowa. Ewe Paipel a apasa pwe “Kot a pwapwa ren” óm álleasochisi semom kewe me inom. (Kol. 3:20) Jiowa a silei atun semom kewe me inom rese kon lien weweiti meefiom, are fán ekkóch ra féri allúk ese mecheres óm kopwe álleasochisiir. Inaamwo iká ina ussun, nge atun ka chúen álleasochisiir Jiowa a pwapwa reom.

⁷ Oruuan, ekieki meefien semom kewe me inom. Atun ka álleasochisiir, ka apwapwaar me a lapóló ar lúkúlúkuk. (SalF. 23:​22-25) Ese mwáál epwe pwal péchékkúleló óm riri ngeniir. Iei alon emén pwiich seni Belgium itan Alexandre: “Lupwen úa poputá le féri met semei kewe me inei ra mochen, iwe áúa ririéchúló me a lapóló ám pwapwa.”c Aúlúngátin, iká ka kan álleasochisi semom kewe me inom iei, iwe epwe álisuk lón mwachkkan. Paulo seni Brazil a erá: “Ái álleasochisi semei kewe me inei a álisiei le álleasochisi Jiowa me chókkewe mi wor ar nemenem.” Ewe Paipel a apasa pwe iká ka álleasochisi semom kewe me inom “kopwe feiöch me manauatam won fanüfan.”—Ef. 6:​2, 3.

8. Pwata chómmóng kúkkún me sáráfé ra filaatá le álleasochisi semer kewe me iner?

⁸ Chómmóng ekkewe kúkkún me sáráfé ra kúna feiéchún mwirilóón ar álleasochis. Luiza, pwal seni Brazil, me akkomwan a weires ngeni an epwe weweiti pwata ese mumu ngeni an epwe wor néún phone ren ekkóch fansoun. Nge lape ngeni táppin kewe a wor néúr. Nge mwirin a silei pwe seman kewe me inan ra mochen túmúnú. Iei a mirititi pwe an álleasochisiir esap ussun ra kalapusei, nge ar kewe kapasen emmwen ina met epwe fókkun álisi. Pwal emén fépwúl itan Elizabeth seni Merika a chúen weires ngeni an epwe álleasochisi seman kewe me inan fán ekkóch. A áweweei: “Iká úse kon lien weweiti pwata ra féri eú allúk, úa chemesefáli atun ar kewe allúk ra fen túmúnúei.” Monica seni Armenia, a apasa pwe atun a álleasochisi seman kewe me inan a atoto ngeni pwapwa, lap seni an álleasolaper.

ÁLLEASOCHISI EKKEWE NÉÚWISIN MWÚ

9. Met meefien chómmóng aramas ussun ar álleasochisi allúk?

⁹ Chómmóng aramas ra mirititi pwe a lamot ngenikich an epwe wor eú mwú epwe nemenikich, me a lamot ach sipwe mwaren álleasochisi ekkóch allúk ra isettiw. (Rom 13:1) Nge pwal chókkana eli repwe tipemwárámwár le álleasochisi eú allúk me rer ese kon lien pwúng are a kon áweires. Áwewe chék, ren án aramas méénatiw takises. Lón eú fénú lón Iurop, chómmóng aramas ra lúkú pwe “ese éch óm kopwe mééni takises iká ka meefi pwe ese pwúng.” Iwe, sise máirú pwe chón ena fénú rese méénatiw meinisin ewe takises ewe mwú a allúk ngeniir.

10. Pwata sia chúen álleasochisi ekkewe allúk sise sani?

¹⁰ Ewe Paipel a affata pwe mwúún aramas ra efisi riáfféú, iir mi nóm fán nemenien Setan, me ekiseló chék repwe móló. (Kölf. 110:​5, 6; SalAf. 8:9; Luk. 4:5, 6) A pwal apasa pwe “eman a ü ngeni ekewe nöüwis, a ü ngeni met Kot a akota.” Ren iei mwo Jiowa a mut ngeni ekkewe mwú ar repwe nemeni aramas pwe epwe wor mwaren kókkót lón ei fénúfan. Nge i a mochen ach sipwe álleasochisiir. Ina minne, mi lamot sipwe ‘ngeni ekei aramas mine sipwe wisen ngeniir’ kapachelong ach méénatiw ach takises, ésúfélúr me álleasochisiir. (Rom 13:​1-7) Eli me rech ach álleasochisi eú allúk seni ewe mwú a áweires, ese pwúng are mémmóng. Nge sia álleasochisi Jiowa, me a erenikich ach sipwe álleasochisi ekkena néúwis chilóón chék iká ra erenikich ach sipwe atai án Jiowa kewe allúk.—Föf. 5:29.

11-12. Met Josef me Meri ra féri pwe repwe álleasochisi eú allúk, me met mwirilóón? (Lukas 2:​1-6) (Pwal ppii ekkewe sasing.)

¹¹ Sia tongeni káé seni pwóróusen Josef me Meri, iir ra tipemecheres le álleasochisi ekkewe néúwisin mwú inaamwo iká a áweires ngeniir. (Álleani Lukas 2:​1-6.) Atun a arapakkan án Meri epwele néúnéú, i me Josef ra kúna sóssót iká repwe álleasochis. Akostos ewe sounemenemen Mwúún Rom, a féri eú census are álleaan iteiten aramas. A lamot án Josef me Meri repwe sái ina epwe 93 mwail ngeni Petleem nge ra sái wóón ekkewe fénú mi chukuchukutá. Epwe weires ar na sái ákkáeúin ngeni Meri. Ena pean pwúpwúlú eli ra lólilen iká met epwe fis ngeni Meri iká epwe néúnéú atun ar sái. Esap tongeni efeiengaw ngeni ewe ménúkol nge i ewe Messaia mi fen Pwonetiw? Itá ra tongeni kúnetipingen pwe resap chúen álleasochisi ena allúk?

¹² Inaamwo iká mi wor popun án Meri me Josef repwe lólilen, nge ra chúen álleasochisi ewe allúk. Jiowa a efeiéchú ar álleasochis. Meri a wareiti Petleem fán núkúnúkéch, a néúnatiw emén ménúkol mi péchékkúl, me pwal mwo nge álisaatá pwénútáán eú oesini lón Paipel!—Mik. 5:2.

13. Ifa ussun ach álleasochis a tongeni álisi pwiich kewe?

¹³ Atun sia álleasochisi néúwisin ewe mwú, sia kúna feiéch me pwal ekkewe ekkóch. Ifa ussun? Sia túmúnúkich seni ach kúna kapwúngún álleasolapa allúk. (Rom 13:4) Ach pwisin álleasochis a tongeni álisaatá itéchún ewe mwicheichen Chón Pwáraatá Jiowa me ren ekkewe mwú. Áwewe chék, fitu ier a ló lón Nigeria, ekkewe soufiu ra tolong lón eú Leenien Mwiich atun ra mwiich, ra kútta ekkewe chón efitikoko iir mi protest ussun án aramas méénatiw takises. Nge ewe meilapen soufiu a ereni ekkewe soufiu ar repwe likitiireló, a erá “Chón Pwáraatá Jiowa ra chék mémméénatiw ar takises fansoun meinisin.” Iteiten fansoun ka álleasochisi allúk, ka tongeni álisaatá itéchún néún Jiowa kewe aramas, itéchúr na neman eú rán a tongeni túmúnú chiechiom kewe Chón Kraist.—Mat. 5:16.

14. Met a álisi emén Chón Kraist fefin an epwe “tipemecheres le álleasochis” ekkewe néúwisin mwú?

¹⁴ Nge eli sipwe meefi pwe fán ekkóch esap mecheres ach sipwe álleasochisi néúwisin mwú. Iei alon Joanna emén fefin Chón Kraist lón Merika, “A fókkun weires ái úpwe álleasochis, pokiten án chón ewe mwú kirikiringaw ngeni ekkóch chón ái famili.” Nge Joanna a filaatá an epwe ekkesiwili an ekiek. Akkomw, a úkútiw le ákkálleani ekkewe pwóróus online mi efisi an epwe mángaweiti chón ekkewe mwú. (SalF. 20:3) Oruuan, a iótek ngeni Jiowa an epwe álisi le lúkúlúk wóón lap seni mwúún aramas. (Kölf. 9:9, 10) Aúlúngátin, a álleani néúch kewe puk ussun ach sisap angolong lón mwékútúkútún fénúfan. (Joh. 17:16) Iei Joanna a erá pwe an súféliti me álleasochisi ewe mwú a fókkun kinamwe letipan.

ÁLLEASOCHISI EMMWEN SENI ÁN JIOWA WE MWICHEICH

15. Pwata epwe tongeni weires ngenikich ach sipwe álleasochisi emmwen seni án Jiowa we mwicheich?

¹⁵ Jiowa a erenikich ach sipwe ‘aleasochisi nöüch kewe souemwen’ lón ewe mwichefel. (Ipru 13:17) Néúch we Souemmwen Jises i mi unuséch, nge chókkewe a néúnéú le emmwenikich wóón fénúfan rese. Eli epwe weires ach sipwe álleasochisiir ákkáeúin iká ra erenikich ach sipwe féri och mettóch sise mochen féri. A wor eú atun aposel Piter a tipemwárámwár le álleasochis. Atun emén chónláng a ereni an epwe ochooch ekkewe man mi limengaw me ren ewe Allúkún Moses, Piter ese mochen álleasochisi, esap fán eú chék nge fen fán úlúngát! (Föf. 10:​9-16) Pwata? Pún ussun ese pwúng me ren ena mineféén emmwen, pokiten a sókkóló met a fen féfféri lón unusen manawan. Iká a weires ngeni Piter an epwe álleasochisi eú emmwen seni emén chónláng mi unuséch, iwe sisap máirú iká fán ekkóch a weires ngenikich ach sipwe álleasochisi ekkewe chónemmwen rese unuséch.

16. Inaamwo iká aposel Paul eli a meefi pwe ewe emmwen a angei ese kon lien pwúng, nge met a féri? (Föför 21:​23, 24, 26)

¹⁶ Ewe aposel Paul a “tipemecheres le álleasochis” inaamwo iká neman me ren ussun ese pwúng ewe emmwen a angei. Ekkewe chón Jus Chón Kraist ra rongorong ekkóch pwóróus ussun Paul, mi erá pwe a afalafal ussun ar “repwe pöütala än Moses kewe allük” me a turunufaseei ewe Allúkún Moses. (Föf. 21:21) Ekkewe mwán mi ásimaw lón Jerusalem ra ereni an epwe uwei ekkewe fémén mwán ngeni ewe imwenfel me fitiir le féri angangen elimelim pwe epwe pwá pwe i a fiti ewe Allúk. Nge Paul a silei pwe rese chúen nóm fán nemenien ewe Allúk, me ese féri och mettóch mi ngaw. Nge a chék mwittir álleasochis. “Sorotän ewe rän a fitiir le föri ewe angangen limelim.” (Álleani Föför 21:​23, 24, 26.) Án Paul álleasochis a álisaatá tipeeúfengen.—Rom 14:​19, 21.

17. Met sia káé seni pwóróusen Stephanie?

¹⁷ Emén Chón Kraist fefin itan Stephanie a weires an epwe álleasochisi emmwenien ekkewe chónemmwen lón fénúan we. I me pwúlúwan we ra pwapwa le álillis lón eú kúmien chón afalafal mi sókkóló ar fós. Mwirin, ewe keangen ofesilap a apwúngaló pwe esap chúen wor ena kúmi, me ena pean pwúpwúlú ra kewis sefál ngeni ewe mwichefel mi eáni pwisin ar fós. Iei met Stephanie a erá: “Úa fókkun lichippúng. Úse kon lien lúkú pwe a watte osupwangen chón afalafal lón ewe mwichefel mi eáni pwisin ám fós.” Ikáámwo ina, nge a filaatá le álisaatá ena mineféén kókkót. A erá, “Ló, ló, ló, úa mirititi tipáchemen ena emmwen. Lón ám na mineféén mwichefel, a chómmóng ese wor ar famili lón ewe enlet. Iwe áúa wiliiti chón ar famili me áúa apéchékkúler. Iei úa káé ngeni emén a kerán poputá le angang sefál ngeni Jiowa, me a wor ái watteen fansoun fán iten ái pwisin káé.” A pwal erá: “A limeliméch mwelien letipei, ren ái silei pwe úa fen féri úkúúkún ái tufich le álleasochis.”

18. Met feiéchún ach álleasochis?

¹⁸ Sia tongeni káé ach sipwe álleasochis. Jises a “kaiö aleasochis ren ekewe riaföü a tolong lon” nge esap atun a múrinné nónnómun. (Ipru 5:8) Sia pwal ussun Jises, fán chómmóng sia káé le álleasochis atun sia nóm fán weires. Áwewe chék, lepoputáán ewe COVID-19 pandemic, a katowu ewe emmwen ach sisap mwo mwichfengen lón ach kewe Leenien Mwiich, me sisap mwo afalafal imw me imw. Iwe a weires óm álleasochisi ekkena? Nge óm álleasochis a túmúnuk, a etipeeúfengenuk me pwiich kewe, me a apwapwaai Jiowa. Iei, kich meinisin sia mmólnetá le álleasochisi ese lifilifil emmwen sia angei atun ewe riáfféú mi lapalap. Manawach a tongeni lóngólóng wóón ach álleasochis!—Hiop 36:11.

19. Pwata ka mochen álleasochis?

¹⁹ Sia fen káé pwe álleasochis a atoto chómmóng feiéch. Nge sia filaatá le álleasochisi Jiowa ákkáeúin pokiten sia tongei me sia mochen apwapwaai. (1 Joh. 5:3) Sise tongeni liiwini ngeni Jiowa mettóch meinisin a fen féri fán ásengesich. (Kölf. 116:12) Nge sia tongeni álleasochisi me chókkewe mi wor ar nemenem wóóch. A eú alen tipáchem iká sia álleasochis. Nge atun sia pwáári tipáchem sia apwapwaai Jiowa.—SalF. 27:11.