Ojedhegevi Sidadi Ehinagome

1. Txini yavuhuleli Yezu egapadduwile na Jeruzalemi wa sekulu yoroma?

MASIKU mang’onovi ahinatti okwa, Yezu wahawaddela anamafwara aye nivuhulo nakwanihedheyile dila yoroma mudhidhi otolotxiwe Jeruzalemi vina mparha. Iyene wahiloga wi “Jeruzalemi agahirijiwa na anyakoddo.” (Lk. 21:20) Yezu wahawaddela anamafwara aye wi kowawona anyakoddo aba—àli anyakoddo a akadda Roma—awene anfwanyela ottawa momaguva.—Lk. 21:​21, 22.

2. Mubutxedho gani wavahile Paulo Akristu akala o Judeya vina o Jeruzalemi?

² Vyaka dhing’onovi anyakoddo a akadda Roma ahinatti omurija Jeruzalemi, murumiwi Paulo ohileba karta ninziwiwa ninga nivuru na Ahebreu. Mukartani mpu Paulo wahavaha Akristu o Judeya vina o Jeruzalemi malago agakamihedhile ovisasanyedhela esile dhigadhile opadduwa. Txini egadhile opadduwa? Jeruzalemi agahitolotxiwa. Akristu aba kofuna oviluwa, anfwanyela okala omala-nawale wi attiye nyumba dhawa vina marhondda awa. Nona, alogaga mwaha wa Jeruzalemi Paulo ohileba: “Kaninna sidadi ehinagome.” Musogorhomwa ohenjedhedha: “Ninotamela na murima wotene sidadi enadhe.”—Ahe. 13:14.

3. Sidadi ena alisersi webaribari jivi vina ninawodhe dhavi odhowavi nijedhelaga?

³ Muganile Akristu obudduwa o Jeruzalemi vina o Judeya, txino attu enji awoona ninga otowa malago vina annateya. Mbwenyi yogana eji ehivuna dhigumi dhawa. Masaka abano txino attu anologa wi kanili a malago sabwani kaninkuluvela wi attu anele ogomiha makattamiho a mwilaboni. Sabwaya? Sabwani ninoziwa wi mohigonela Omwene wa Mulugu onele otolotxa elabo ejino yabure. ‘Ninotamela sidadi enna alisersi webaribari,’ obe, “sidadi enadhe,” Omwene wa Mulugu.a (Ahe. 11:10; Mt. 6:33) Mwana mutoma mmodha-mmodha wa nsunzo ntti onele osekeserha: (1) nlago novudheleliwa na Paulo nakamihedhile dhavi Akristu a sekulu yoroma otamelavi “sidadi enadhe,” (2) Paulo wakamihedhile dhavi ovisasanyedhela dhilobo dhigapadduwile musogorho vina (3) nlago na Paulo ninnikamihedha dhavi masaka abano.

OMUKULUVELE YEHOVA SABWANI IYENE TXIPO KANAWUNYANYALE

4. Jeruzalemi wakaleleni wamakamaka mwa Akristu?

⁴ Jeruzalemi yali sidadi yamakamaka mwa Akristu. Mulogo woroma Wokristu witiwe sidadenejile yaka ya 33 nsaka na Kristu, nikuru nolamulela vina nakala wenewale. Ottiya ejuwenevi, Akristu enji ahikana nyumba vina ahigumela dhilobo dhinji dhomaningoni sidadenejile. Mbwenyi Yezu wahakokomeza anamafwara aye obudduwa o Jeruzalemi vina o Judeya.—Mt. 24:16.

5. Paulo wakamihedhile dhavi Akristu ovisasanyedhela dhigapadduwile na Jeruzalemi?

⁵ Wi akamihedhe Akristu ovisasanyedhela dhigadhile musogorho, Paulo wahakokomeza ofwaseyela mukalelo woona Yehova sidadi ya Jeruzalemi. Paulo wahawubutxedha wi Yehova kaarumela anamakutta alaba mumparhani nne vina mikutto dhaperhekiwa mwenemwale. (Ahe. 8:13) Attuya enji akala sidadi ejile ahimukoodda Mesiya. Attu vina kafwanyela odhowa o Jeruzalemi wi amwebedhe Yehova, ottiya ejo Jeruzalemi vina mparha ogahitolotxiwa.—Lk. 13:​34, 35.

6. Akristu afunela nni nlago navahile murumiwi Paulo va Ahebreu 13:​5, 6?

⁶ Mwalebele Paulo akadda Ahebreu, Jeruzalemi yali sidadi yofuma. Namaleba dhahi w’o Roma wa nsaka nttile ohikuwela Jeruzalemi ninga “sidadi yovuwetxa epaddi ejile ya elabo.” Ayuda a dhilabo dhinjene andowa wenewale vyaka dhotedhene wi aje mattanga, ejo yankamihedha Jeruzalemi okala sidadi yofuma. Sabwa ya ejuwene Akristu enjene ahifuma vaddiddi. Txino jijuwene emuttukulele Paulo ologa: “Muhikwelege kobiri vano muziveliwegena esile dhinenyuna.” Musogorhomwa iyene oromola mazu anfwanyeya mMaleboni anlagiha nipikirhelo ninkosa Yehova: “Miyo txipo kaddinauttiye vina txipo kaddinaunyanyale.” (Kengesa Ahebreu 13:​5, 6; Oli. 31:6; Ms. 118:6) Musogorhomwa Akristu anfwanyela wubuwela wi Yehova kaganyanyalile. Sabwaya? Sabwani mudhidhi mung’onovi mmalelani wakela karta ntti, egahifuneya awene ottiya nyumba dhawa, marhondda awa vina dhokana dhawa. Nona awene anfwanyela oroma wili egumi elabo yina, nanda okosa ejo kiyali yovevuwa.

7. Ninfwanyelela nni olibiha omukuluvela wehu Yehova ovanene?

⁷ Ensunzihu: Txini enapadduwe mohigonela? Elabo eji yabure enele otolotxiwa mohigonela ‘mugoyini enddimuwa.’ (Mt. 24:21) Dhahene ninga Akristu a sekulu yoroma, ninofwanyela okala txenjewa vina omala-nawale. (Lk. 21:​34-36) Mugoyini enddimuwa, txino enele ofuneya ottiya dhilobo dhehu dhina obe dhokana dhehu dhotedhene nikuluvelaga wi Yehova txipo kananyanyale nlogo naye. Masiki ovanene goyi enddimuwa ehinaroma, nihikana gari ya olagiha wi ninomukuluvela kakamwe Yehova. Kavivuze, ‘Koddi dhokosa dhaga vina dhogana dhaga dhinolagiha wi ddinkuluvela dhorela, obe ddinimukuluvela Mulugu ompikirhela oddikamihedha?’ (1 Tm. 6:17) Yotagiha ya Akristu a masaka a mundduni, enodhaga onikamihedha okalavi wororomeleya mudhidhi wa goyi enddimuwa. Mbwenyi goyi enddimuwa enele okala yorutxa vaddiddi opitta elobo-elobovi egumanilena Akristu. Nona ninawodhe dhavi oziwa mowakwana-mwene ejile enfwanyelihu okosa goyi enddimuwa egaroma?

WAWIWELELE ABALE ANNISOGORHELA

8. Malago gani avahile Yezu anamafwara aye?

⁸ Vyaka dhing’onovi mmalelani wakela karta nalebele Paulo akadda Ahebreu, Akristu ahawona anyakoddo a akadda Roma arijaga sidadi ya Jeruzalemi. Moonelani ejuwene Akristu ahizinddiyela wi obule wali mudhidhi wa ottawa o Jeruzalemi vina o Judeya sabwani Jeruzalemi agahitolotxiwa. (Mt. 24:3; Lk. 21:​20, 24) Kito awene afwanyela ottawela wuvi? Yezu wahawaddela: “Abale ali mu Judeya, attawele omyangoni.” (Lk. 21:21) Elabo ejile mwanfwanyeya myango dhinjidhene. Awene agaziwile dhavi myango dhafwanyelani ottawela?

9. Yakalelani yorutxa Akristu oziwa myango gani dhafwanyelelani ottawela? (Koona vina mapa.)

⁹ Katanalela myango dhafwanyela ottawela Akristu: myango dho Samariya, myango dho Galileya, Mwango Hermoni, myango dho Líbano vina myango dhafwanyeya epaddi yina ya mwinje Jordau (Koona mapa.) Sidadi dhina mwafwanyeya mirudda esi mwali myango dhakala ninga dhobareleya. Motagiha sidadi ya Gamla, yali omwangoni wolapa vina yanrutxa ofiyawo. Ayuda ena oona sidadi ejile ninga mburo wafwanyelelani ottawela. Mbwenyi akadda Roma alupela vina atolotxa sidadi ejile, attu enjene ali wenewale ahikwa.b

10-11. (a) Yehova waweddihile dhavi Akristu? (Ahebreu 13:​7, 17) (b) Akristu apurelemo dhavi sabwa ya wawiwelela abale asogorhela? (Koona vina foto.)

¹⁰ Enkala ninga Yehova ohaweddiha Akristu alabihedhaga abali asogorhela mulogo. Namaleba mapadduwo dhahi onkuweliwa Euzebio ohileba musogorhomwa mwaha wa mudhidhi obu: “Mulugu ohanonihedhamo abali ena o Jeruzalemi wi Akristu anfwanyela ottawa o Jeruzalemi wi adhowe o Pela sidadi y’o Pereya, enkala ninga Pela yali yosakula yofwanyelela vowi wali vakuvi na Jeruzalemi, ejuwene yakosiha ohikala yorutxa ofiyawo. Ottiya ejo attu enjene akala o Pela kaali Ayuda, nona katamela owana na akadda Roma.—Koona mapa.

¹¹ Akristu attawele o myangoni ahivirihamo nlago na Paulo na ‘wawiwelela abale asogorhela’ mulogo. (Kengesa Ahebreu 13:​7, 17.) Yodhelavoyá? Nlogo na Mulugu nahiviluwa. Mapadduwo anowoniha wi Mulugu kaanyanyalile abale ajedha ‘sidadi enna alisersi webaribari’—Omwene wa Mulugu.—Ahe. 11:10.

12-13. Yehova oneddiha dhavi nlogo naye mmidhidhini dhorutxa?

¹² Ensunzihu: Yehova onowalabihedha abale annisogorhela wi avahe nlogo naye malago ohipipiriheya. Bibilia onolagiha wi Yehova onowalabihedha alobwana ororomeleya wi asogorhele nlogo naye mmidhidhini dhorutxa vaddiddi. (Oli. 31:23; Ms. 77:20) Masaka abano ninowona vizinddiyelo dhinlagiha wi Yehova onodhowavi alabihedhaga abale annisogorhela.

¹³ Motagiha, muromile COVID-19, abali ansogorhela ahinivaha malago ali ofuneya. Anddimuwa a mmulogoni ahakela mashagiho a ozuzumela dhojombeliwa dha abalawa vina arogora. Myeri dhing’onovi muromile COVID-19, nahikana kongresu na vilogelo 500, abali na arogora anwodha woona programaya modhela interneti, TV, obe mu radioni. Kongresu ninga oddu wali ahinakosiwaga. Masiki mudhidhi wa COVID-19 Yehova wandhowavi anivahaga mashagiho afunihu. Yodhelavoyá, iyo nihikana wiwanana. Ninofwanyela okana ebaribari wi kintanala makattamiho anagumanihuna musogorho, Yehova onele odhowavi àkamihedhaga abale annisogorhela okosa dhogana dha malago. Ottiya omukuluvela Yehova vina wiwelela malamulo aye, mikalelo gani dhinanikamihedhe ovisasanyedhela goyi enddimuwa vina okosa dhogana dha malago mudhidhi obo worutxa?

KALAGIHA OKWELANA WOBALI VINA OKALE NAMAKELA ALEDDO

14. Mowiwanana na Ahebreu 13:​1-3, mikalelo gani dhafwanyela Akristu olagiha Jeruzalemi ahinatolotxiwa?

¹⁴ Goyi enddimuwa egaroma enele ofuneya olagihana okwela muttu na mukwaye opitta wale. Nsakanene ntto, iyo ninele ofwara yotagiha ya Akristu akala o Jeruzalemi vina o Judeya. Mudhidhi wotene awene anlagiha okwelana muttu na mukwaye. (Ahe. 10:​32-34) Mbwenyi nsaka naddamela otolotxiwa wa Jeruzalemi, awene anfwanyela olagihana venjene “okwelana w’obali” vina “ekalelo ya wawakela aleddo.”c (Kengesa Ahebreu 13:​1-3.) Enele ofuneya iyo vina olagihana okwelana muttu na mukwaye mudhidhi wa goyi enddimuwa.

15. Akristu a Ahebreu afwanyelela nni olagiha okwelana w’obali vina okala anamakela aleddo mmalelani ottawa?

¹⁵ Anyakoddo a akadda Roma ahimurija Jeruzalemi vina ahittiya sidadiya momaguva-mwene, sabwa ya ejuwene Akristu ahiwodha ottawa, mbwenyi awene agawodhile ottukula dhilobo dhing’onovi. (Mt. 24:​17, 18) Awene anfwanyela okamihedhana muttu na mukwaye mudhidhi wattawelani omyangoni vina mudhidhi watamelani oviparhapattela egumi yina. Mohaganyedha ahikalawo enji afuna nikamihedho momaguva, eji egahavaha Akristu gari ya olagiha okwelana wobali vina ekalelo ya wawakela aleddo, modhela okamihedhana muttu na mukwaye vina ogawelana esile dhanani.—Tit. 3:14.

16. Ninawodhe dhavi walagiha okwela abali ena anfuna nikamihedho? (Koona vina foto.)

¹⁶ Ensunzihu: Okwela ononittukulela wakamihedha abalihu agafuna nikamihedho. Enjene a nlogo na Mulugu ali omala-nawale wi azuzumele dhojombeliwa dhomuyani vina dhomaningoni dha abalawa na arogora attawile koddo obe apattiwe dhifoyo dhipadduwile ovanenevi. Murogora dhahi onkala o Ucrânia ottiyile nyumbaye sabwa ya koddo ohiloga: “Ninowona mukalelo onalabihedha Yehova abalihu wi aneddihe vina anikamihedhe. Awene ahinakela vina ahinikamihedha deretu o Ucrânia, Hungria vina anokosa yakakene okuno o Alemanha.” Ninolaba vamodha na Yehova nigaawakela abalihu vina nigazuzumela dhojombeliwa dhawa.—Gan. 19:17; 2 Ko. 1:​3, 4.

17. Ekaleleni yamakamaka wunuwiha okwelana w’obali vina okala anamakela aleddo ovanene?

¹⁷ Mugoyini enddimuwa enele ofuneya okamihedhana muttu na mukwaye opitta ovanene. (Hab. 3:​16-18) Yehova ononishagiha ovanene wi nunuwihe okwelana wobali vina okala anamakela aleddo, mikalelo esi dhinele ofuneya mugoyini enddimuwa.

TXINI ENAPADDUWE MUSOGORHO

18. Ninawodhe dhavi watagiha Akristu a Ahebreu a sekulu yoroma?

¹⁸ Mapadduwo anowoniha wi Akristu àttawele omyangoni ahiwodha orabela makattamiho agwele sidadi ya Jeruzalemi. Awene ahittiya sidadiya, mbwenyi Yehova txipo kaanyanyalile. Kito masaka abano? Iyo kaninziwa mowakwana-mwene mukalelo onapadduwe dhilobo musogorho. Mbwenyi Yezu ohinikokomeza okala womala-nawale wi niwelele. (Lk. 12:40) Ninofwanyela vina otanalela nlago nalebele Paulo akadda Ahebreu vina ovirihamo. Ninokuluvela vina wi mwinyene Yehova txipo kananinyanyale. (Ahe. 13:​5, 6) Nidhowevi nijedhelaga Omwene wa Mulugu, sidadi enakalewovi, dhahene ninele okana mareliho apama namukalakala.—Mt. 25:34.