“Vadhulu Va Dhilobo Dhotene, Mukaane Okwela Onddimuwa”
“Omagomo wa dhilobo dhotene onowaddamela. . . . Vadhulu va dhilobo dhotene, mukaane okwela onddimuwa muthu na mukwaye.”—1 PEDURU 4:7, 8.
YEZU wahiziwa wila mawora mañgonovi oomariha aaniyena na arumiwi aye aali a thima vaddiddi. Iyene wahiziwa ejile yafuna ogumana na arumiwi aye. Awene aahikaana mabasa manddimuwa vaddiddi a okosa, mbwenye awene agahiddiwa vina agahifarafariwa, ninga vina mwakoseliwe iyene. (Joau 15:18-20) Dila dhinjidhene omagomo wa omathiyu obule wakalilani vamodha, iyene wahawubutxedha ofuneya wa “okwelana muthu na mukwaye.”—Joau 13:34, 35; 15:12, 13, 17.
2 Murumiwi Peduru, oddwene walivo omathiyu obule, wahiwelelamo mubutxedhoya. Vyaka dhinjidhene musogorhomwa, mudhidhi muñgonovi Yeruzalemi ahinathi otolotxiwa Peduru wahileba vina wahithukulela vadhulu ofuneya wa okwela. Iyene wahalaga Akristu dhahi: “Omagomo wa dhilobo dhotene onowaddamela. . . . Vadhulu va dhilobo dhotene, mukaane okwela onddimuwa muthu na mukwaye.” (1 Peduru 4:7, 8) Mazu a Peduru ba ntapulelo vaddiddi wa abale ankala “mmasikuni oomariha” a elabo eji ya ovanene. (2 Timoteo 3:1) “Okwela onddimuwa” txini? Ekaleli eni ya makamaka wila nikaane mukalelo obu wa okwela na athu ena? Nanda nilagihe dhavi yawila nihikaana okwela oku?
“Okwela Onddimuwa”—Txini?
3 Athu enjene anoona okwela ninga yiwelo enfanyeela okoseya na mukalelo wobaaliwana. Mbwenye Peduru kaloga mwaha wa mukalelo mukalelovi wa okwela; iyene waloga mwaha wa okwela wa thima vaddiddi. Nzu nthi “okwela” va 1 Peduru 4:8 obu mutapulelo wa nzu na Egrego a·gaʹpe. Nzu nthi nintapulela okwela wohikaana nrima, okwene oneeddihiwa obe onlamuliwa na magano. Mowiwanana na nivuru dhahi, olagiha mukalelo obu wa okwela podi olamuliwa sabwani okwela oku, voroma kayo ovilevela, mbwenye oku ogana wa ofuna okwene onimuthukulela muthu okosa dhilobo na mukaleloya. Sabwa yawila nihibaaliwana dhimanya dha nrima, ninofuna dhubutxedho dha okwelana muthu na mukwaye, banigakosa dhaene mmakaleloni aneeddihiwa na magano a Mulugu.—Wita 8:21; Roma 5:12.
4 Eji kintapulela wila ninkwelana muthu na mukwaye bure bure. A·gaʹpe okwela wa nzivelo. Peduru walogile wila ninofanyeela ‘okaana [txibarene, “ovilibihedha”] okwela onddimuwa muthu na mukwaye.’a (Kingdom Interlinear) Masiki dhaenevi, okwela oku onofuna guru. Mowiwanana na nzu na Egrego nitapuleliwe “onddimuwa” muziwi dhahi wa mulobwana ohiloga: “Eji enaddana onddamuwa wa misipe dha muliba makuruta bagakosa guru yaye yomariha ya ovinddamurha omagomo wa mavurhano.”
5 Venevo okwela wehu, kunfanyeela okalela okosavi dhilobo esile dhihinrutxa obe wakwela athu añgonovi bahi aasakulilihu. Okwela wa Okristu onofuna “otapula” murima wehu, okwela masiki txino egakala yorutxa okosawa dhaene. (2 Korinto 6:11-13) Mowooneya, mukalelo obu wa okwela, eji elobo enfanyeelihu wunuwiha vina olabela, ninga muliba makuruta munfanyeeleliye ovisasanyedha vina olaba wila ogolele thotho dhaye. Jofuneya wila iyo nikaane okwela oku muthu na mukwaye. Sabwa yani? Ngafuna mwaha wa sabwa tharu.
Ninfanyeelela Eni Okwelana Muthu Na Mukwaye?
6 Yoroma, “sabwani okwela ondela wa Mulugu.” (1 Joau 4:7) Yehova, Nipara na mukalelo obu wofuneyetxa, ddi iyene oromile onikwela. Murumiwi Joau ohiloga dhahi: “Modheela eji okwela wa Mulugu wahilagihiwa wa iyo, sabwani Mulugu wahimuruma Mwana waye wa nammodha mwilaboni, yawila nakele egumi modheela iyene.” (1 Joau 4:9) Mwana Mulugu ‘wahirumiwa’ modheela okala muthu, osoriha orumiwi waye, vina okwa va pingirizini ya goi—dhotene esi “yawila nakele egumi.” Iyo nakulele dhavi mulagiho obu munddimuwa vaddiddi wa okwela wa Mulugu? Joau ohiloga dhahi: “Akala bu mukalelo obu wanikweli Mulugu, dhaene iyo ninofanyeela okwelana muthu na mukwaye.” (1 Joau 4:11) Koona yawila Joau ohileba, “Akala bu mukalelo obu wanikweli Mulugu”—othiya weyo bahi mbwenye iyo. Mwahaya bowooneyene: Akala Mulugu onowakwela anamebedha akwihu, dhaene iyo vina ninofanyeela wakwela awene.
7 Ya nawili, makamaka eji jofuneya yawila nikwelane vaddiddi muthu na mukwaye ovanene wila naatapulele nikamihedho abali ehu asegedheyile sabwani “omagomo wa dhilobo dhotene onowaddamela.” (1 Peduru 4:7) Ninkalawo “mmasakani oorutxa ooyima weeddanawa.” (2 Timoteo 3:1) Makalelo a elabo, ngovi dha mwilaboni, vina opambihiwa ononitotela makathamiho. Mutxiddo mwa dhilobo dhoweha, ninofanyeela ofiyedhana opitha mpule mwakoseligihu. Okwela onddimuwa onela onigumaniha vamodhavi vina onela oniwaralihedha “otanaalana muthu na mukwaye.”—1 Korinto 12:25, 26.
8 Ya noraru, ninofanyeela okwelana muthu na mukwaye sabwani kaninfuna “onvaha mburo Ddiabo” wila anipure. (Efeso 4:27) Satana oli mento wila alabihedhe dhohakwana dha arumeeli akwihu—dhowobana dhawa, dhojomba dhawa, vina dhovonya dhawa—ninga myarha dha okwakwathutxa. Yubuwelo yohakwana obe mwirelo wohikala deretu onela onikosiha osusamo mmulogoni? (Vimarya 12:18) Nigakaana okwela onddimuwa muthu na mukwaye, kaninabudduwemo! Okwela oku ononikamiha okaanavi murenddele nanda na wiwanana omulaba Mulugu “na murima mmodha.”—Sofoniya 3:9.
Mukalelo Wa Olagiha Yawila Weyo Onowakwela Athu Ena
9 Okwela onofanyeela oroma vatakulu. Yezu walogile wila anamafara aye a txibarene agahizinddiyeliwa modheela okwela onanina muthu na mukwaye. (Joau 13:34, 35) Okwela onofanyeela wooneya othiya mmulogonivi bahi mbwenye vina va muralani—vari va atelani vina vari va amambali na aima. Wakwela anamudhi bahi kunakwana; ninofanyeela olagiha okwelawa modheela merelo.
10 Atelani awodhe dhavi okwelana muthu na mukwaye? Mulobwana onimukwela txibarene mwadhiye onomuthiya iyene oziwa eji modheela mazu vina merelo—vari va athu vina balivo woka—yawila iyene onombona mwadhiye. Mulobwana onoriha ethomo ya mwadhiye vina onothithimiha dhubuwelo dhaye, moonelo waye, vina dhiwelo dhaye. (1 Peduru 3:7) Iyene onowika dhifunelo dha mwadhiye vasogorho va dhifunelo dhaye, vina onokosa dhilobo dhotene dhinwodhiye wila atanaale dhilobo dhaye dha omaningoni, dha omuyani, vina wila ahagalale. (Efeso 5:25, 28) Muyana onimukwela txibarene mamunaye onomukaanela “nriho nddimuwa,” masiki akala mulobwanaya mudhidhi na mudhidhi kanakwaniha esile dhinjeedheliye. (Efeso 5:22, 33) Iyene mukamihedhi wa mamunaye vina onomwiwelela, bagakoodda okumbirha dhilobo dhinrutxa ogumelawa, mbwenye bagalaba vamodha na iyene mwa wika vasogorho dhilobo dha omuyani.—Wita 2:18; Mateus 6:33.
11 Amambali, muwodhe dhavi walagihedha okwela aima enyu? Oviperheka wenyu wa olaba na guru wila mwasapele dhilobo dha omaningoni obu onamoona wa okwela wenyu. (1 Timoteo 5:8) Mbwenye aima anofuna dhilobo opitha dhoja, dhabalo, vina vogona. Akala awene anela wunuwa wila amulabe vina amukwele Mulugu wa ebaribari, awene anofuna nsunziho na omuyani. (Vimarya 22:6) Eji entapulela okaana mudhidhi wa omusunza Bibilia ninga murala, okamihedha mmabasani a omundda, vina odhowa omatugumanoni a Okristu. (Deuteronomo 6:4-7) Ohijombela mabasa aba onofuna guru vaddiddi, makamaka mmasakani aba oorutxa. Ozuzuma wenyu vina guru dhenyu dha otanaala dhofuna dha omuyani dha aima enyu obu mulagiho wa okwela, wawila nyuwo mowiwanana na ejene munolagiha yawila munotanaala okala deretu wawa wa mukalakala.—Joau 17:3.
12 Jofuneya wila amambali vina alagihe okwela modheela otanaala dhofuneya dha ohagalala wa ana awa. Aima kanrutxa oguleya; mirima dhawa dha oima dhinofuna othiddeeliwa na okwela wenyu. Kaapangeni yawila munowakwela, vina kaaboneni vaddiddi, sabwani malagiho aba anowavaha nikuluvelo nawila awene bokweleya vina ahikaana thima. Kakaaneleni nzivelo, vina ntamaalelo na txibarene, sabwani eji enowathiya awene oziwa wila nyuwo munowoona vina munothithimiha guru dhawa. Kaalageni na okwela, sabwani osaddeya oku onowapanga awene yawila nyuwo munotanaala mukalelo wa muthu onadhani okala. (Efeso 6:4) Malagiho aba otene aderetu a okwela anokamiha olibiha murala wa osanzaya, wofiyedhana obwene onawodhe owana na dhozuzumiha dha masiku aba oomariha.
13 Okwela ononikosiha ohilaza dhojomba dha athu ena. Kobuwela wila bagaalaga anamengesa aye wila “mukaane okwela onddimuwa muthu na mukwaye,” Peduru wahivaha sabwaya ekalelani ya makamaka: “Sabwani okwela onokuneela muthithi wa dhothega.” (1 Peduru 4:8) ‘Okuneela’ dhothega kuntapulela ‘ovuba’ dhothega dhinddimuwa. Dhothega ninga esi dhinopangiwa vina dhinosasanyedhiwa na anddimuwa a mmulogoni. (Levitiko 5:1; Vimarya 29:24) Egahikala yotuwa okwela vaddiddi—vina yohikala ya malebo—wathiya anamakosa yothega yonyakuwa wavoreyagavi vina bagaasothotha abale ahina muladdu.—1 Korinto 5:9-13.
14 Dila dhinjidha, dhovonyadha vina dhojomba dha arumeeli akwihu dhiñgono. Mudhidhi na mudhidhi iyo notene ninokwakwathuwa na mazu obe na dhowira, baniganyimula obe banigavoreyana muthu na mukwaye. (Tiago 3:2) Ninofanyeela omaguvela olaleya dhojomba dha athu ena? Mukalelo obu ogatotile bahi magudulano mmulogoni. (Efeso 4:1-3) Akala ninlamuliwa na okwela, “kaninalaleye yojomba” ya namebedha mukwihu. (Salmo 50:20) Ninga mathaka vina muthwethwe onzirhima erugu ena minyaza, dhaene okwela onokuneela dhohakwana dha athu ena.—Vimarya 17:9.
15 Okwela onela onikosiha iyo wakamiha abale ali txibarene mu osegedheyani. Vowila mikalelo dha masiku aba oomariha dhinonongeyavi, txino dhinokalawo midhidhi dhinfuna arumeeli akwihu nikamihedho na dhilobo dha omaningoni. (1 Joau 3:17, 18) Motagiha, muthu wa mmulogoni mwehu onotabuwa na makathamiho manddimuwa a otuwa kobiri obe sabwa ya oyeleela ganyo? Txino iyo podi onvaha dhilobo, mowiwanana na mikalelo dhehu. (Vimarya 3:27, 28; Tiago 2:14-17) Numba ya mamukwela wa wuluvala enofuna osasanyedhiwa? Txino iyo podi ofuna omukamiha na mabasaya mena.—Tiago 1:27.
16 Okwela wehu mwa athu ena kungomela mwa abale ankala waddamana na iyo bahi. Na mudhidhi, ninowiwa ologiwa mwaha wa adhari a Mulugu a dhilabo dhiina abene anfanyiwa pevo dha mutokora, othekenyeya wa elabo, obe mbigiddi wa nlogo. Na osegedheya, txino awene anofuna dhoja, dhabalo, vamodha na dhilobo dhiina. Kina muladdu akala awene ba nlogo obe ziza niina. “Ninokwela wiwanana wotene wa obali.” (1 Peduru 2:17) Mwakakene, ninga milogo dha vyaka zana dhoroma, ninowaralela okamihedha musasanyedho wa wavuna athu ena ali mu osegedheyani. (Merelo 11:27-30; Roma 15:26) Nigalagiha okwela na makalelo aba, ninolibiha nifunddo nthene ninniwananiha mmasikuni aba oomariha.—Kolosi 3:14.
17 Okwela ononithukulela ogawana na athu ena bili yaderetu ya Omwene wa Mulugu. Koona yotagiha ya Yezu. Iyene walaleyela vina wasunzihedha eni? Iyene “waana thagaraga” na mithithi dha athu sabwa ya mukalelo wawa woyelega wa omuyani. (Markos 6:34) Awene ela opwaziwa vina opupurutxiwa na akumbuzi a relijiau a othambi, abene afanyeela wasunziha ebaribari ya omuyani vina wavaha njeedhelo. Noona, na okaana okwela onddimuwa wa murima vina thagaraga, Yezu wahapangarhaza athuya na “bili yaderetu ya omwene wa Mulugu.”—Lukas 4:16-21, 43.
18 Nsaka na ovanene vina, athu enjene anopwaziwa vina anopupurutxiwa mpaddi wa omuyani nanda kana njeedhelo. Akala ninokosa ninga Yezu, banigakala mento wila nikamihedhe dhofuneya dha omuyani dha abale ahinathi omuziwa Mulugu wa ebaribari, venevo ninela weeddihiwa na okwela vina thagaraga ya ogawana bili yaderetu ya Omwene wa Mulugu na awene. (Mateus 6:9, 10; 24:14) Sabwa ya mudhidhi muñgonovi ohaliwo, kinakalege ya omaguva vaddiddi olaleya muselu obu wa ovuna egumi.—1 Timoteo 4:16.
“Omagomo Wa Dhilobo Dhotene Onowaddamela”
19 Kobuwela, Peduru waromile nlago naye na okwelana muthu na mukwaye na mazu aba: “Omagomo wa dhilobo dhotene onowaddamela.” (1 Peduru 4:7) Mohigoneela elabo eji yabure enela otxinjiwa na elabo yoligana eswa ya Mulugu. (2 Peduru 3:13) Ovanene kayo mudhidhi wa osapwa myeddo. Yezu wahinilaga dhahi: “Muviwañganele, wila mirima dhenyu txipo dhinadhe olemeliwetxa na oja bure, vina omwa s’ohikaana mpimo, vina dhozuzumela dha egumi, nanda siku ntho wudheelani morurumutxa ninga murega.”—Lukas 21:34, 35.
20 Noona, ndoweni ‘nikalevi txenjewa,’ banigobuwela nsaka ninkalihuwo. (Mateus 24:42) Ndoweni nikalele txenjewa dhonyengetha dhonyengethavi dha Satana esene dhigawodhile onizuzumiha. Ndoweni txipo nihithiye elabo eji yotuwa kakamwe okwela onikathamiha wakwela athu ena. Vadhulu va dhotene, opitha mundduni ndoweni ninfiyedhe Mulugu wa ebaribari, Yehova, oddwene ona Omwene wa Mesiya obwene onfuna osoriha mohigoneela efunelo yaye yoñganimela va elabo ya vati.—Ovuhulela 21:4, 5.
[Yowenjedhedha mutxiddo]
a Va 1 Peduru 4:8, Mabibilia mena anloga wila ninofanyeela okwelana muthu na mukwaye “na murima,” “vaddiddivene,” obe “mwa txibarene.”
MAVUZO A OSUNZA
• Nlago gani na opaganyana navahile Yezu anamasunza aye, nanda txini enlagiha yawila Peduru wahiwelelamo mubutxedhoya? (Ddima 1-2)
• “Okwela onddimuwa” txini? (Ddima 3-5)
• Ninfanyeelela eni okwelana muthu na mukwaye? (Ddima 6-8)
• Owodhe dhavi olagiha yawila weyo onowakwela athu ena? (Ddima 9-18)
• Obu okooddeli eni okala mudhidhi wa osapwa myeddo, nanda ninfanyeela ogana okosaga eni? (Ddima 19-20)
[Foto vanikukuni 29]
Murala wofiyedhana obwene onawodhe owana na dhozuzumiha dha masiku aba oomariha
[Foto vanikukuni 30]
Okwela ononikosiha iyo wakamiha abale ali txibarene mu osegedheyani
[Foto vanikukuni 31]
Okwela ononikosiha ogawana bili yaderetu ya Omwene wa Mulugu na athu ena