MUTWE WA KULILONGESA 35
MWASO 123 Kuzeyela ku Ululikiso wa Zambi
Kuchi Makulwana Mahasa Kukwasa Waze Achijile mu Chikungulwila?
“Mukukapwa uwahililo unene mwilu, mumu lia chivulumunyi umuwika yoze walikonyeka, kuhiana akwa-ululi 99 waze kafupiwile kulikonyeka.”—LUKA 15:7.
YIZE MUTULILONGESA
Mutumona mumu liaka atu amwe atamba kwachiza mu chikungulwila, ni chize makulwana mahasa kwakwasa hanga alikonyeke ni kupwa cheka ni utayizo wa Yehova.
1-2. (a) Kuchi Yehova akumona yivulumunyi waze keshi kuzanga kwalumuna yitanga yo? (b) Yika Yehova anashimbwila hanga yivulumunyi alinge?
YEHOVA keshi kutayiza yitanga ya mutapu weswe; iye keshi kulengulula shili. (Samu 5:4-6) Kanashimbwila ngwenyi, yetu eswe twononokene shimbi jenyi jize jili mu Mbimbiliya. Alioze iye keshi kushimbwila ungunu muli yetu mumu kananyingika ngwenyi tuli yihenge. (Samu 130:3, 4) Chipwe chocho, keshi kutayiza ‘atu api waze akwalumuna chawana cha keke ya Zambi ngwe jila yakulingilamo yitanga ya shili.’ (Yunda 4) Kwamba umwenemwene, Mbimbiliya yakuhanjika ha “unongeso wa atu api” uze muukalingiwa ha jita ya Armagedone.—2 Petu. 3:7; Uso. 16:16.
2 Chipwe chocho, Yehova kazangile hanga mutu niumwe atoke. Ngwe chize twamona ha mitwe yize yapalika, Mbimbiliya yakusolola pundu ngwo, “iye kanazange hanga atu eswe alikonyeke.” (2 Petu. 3:9) Makulwana a mu chikungulwila kakwimbulula Yehova ha kupwa akwa-kulihumikiza muze akufupa kukwasa yivulumunyi hanga alumune yitanga yo ni kupwa cheka masepa ja Yehova. Alioze chaluyinda, hi eswe ko matayiza ukwaso uno. (Iza. 6:9) Amwe manunga ni kulinga yuma yipi, chipwe ngwe makulwana masa tachi ha yisuho yinji hanga aakwase. Hachino, yika makulwana a mu chikungulwila atamba kulinga?
“CHIZENU MUTU MUPI MUKACHI KENU”
3. (a) Yika Mbimbiliya yinambe ngwo chatamba kulinga nyi chivulumunyi kalikonyekene? (b) Ha chikuma chino, mumu liaka mutuhasa kwamba ngwetu, mutu mwene mwe wasakula kumuchiza mu chikungulwila?
3 Nyi ngwe chivulumunyi kalikonyekene, makulwana keshi ni chuma chikwo chize malinga shina wika chize chili ha 1 A-Korindu 5:13; chinambe ngwo: “Chizenu mutu mupi mukachi kenu.” Mu maliji akwo, mutu mwene mwe wasakula kumuchiza mu chikungulwila; hachino iye kanahele yize akuwile. (Ngala. 6:7) Mumu liaka tunambe chocho? Mumu iye kalituna kwalumuna yitanga yenyi chipwe ngwe makulwana kasa tachi ha yisuho yinji hanga amukwase. (2 Mia. 17:12-15) Yitanga yenyi yasolola zwalala ngwo, iye kazangile kwononokena shimbi ja Yehova.—Shimbi 30:19, 20.
4. Mumu liaka akutwa mutambi muze akuchiza mu chikungulwila mutu yoze kalikonyekene?
4 Muze mutu yoze keshi kulikonyeka akumuchiza mu chikungulwila, kakutwa mutambi hanga atoweze chikungulwila ngwo, iye keshi nawa Chela cha Yehova.a Chikuma akutwila mutambi wacho, hi kukolesa ko mutu wacho sonyi, alioze hanga akwase chikungulwila kukaula chiyulo chinambe ngwo: “Kanda nulikata” ni mutu wacho, “chipwe kulia, kanda nulia hamwe nenyi.” (1 Kori. 5:9-11) Yehova kahanyine utowezo uno mumu lia yikuma yinji yipema. Postolo Paulu kambile ngwenyi: “Futunwiso yikepe muyihasa kufutunwisa mwaha weswe.” (1 Kori. 5:6) Atu waze akulinga shili chakuhona kulikonyeka, mahasa kuzeyesa tachi ja yoze unazange kutwama kulita ni Shimbi jingunu ja Yehova.—Yishi. 13:20; 1 Kori. 15:33.
5. Yitanga yika twatamba kusolola muze mutu umwe mamuchiza mu chikungulwila, nawa mumu liaka?
5 Mba yika twatamba kulinga nyi umwe mamuchiza mu chikungulwila? Kutuchi kuliendela ni mutu wacho hanji kupalikisa nenyi mashimbu. Chipwe chocho, kanda tumumona ngwe keshi ni uhashi wa kufuna mu chikungulwila, alioze tumumonenu ngwe panga yoze watoka. Panga yoze wasosoloka mu chendo mahasa kufuna nawa. Twiulukenu ngwetu, mutu yono kahanyine mwono wenyi kuli Yehova. Chaluyinda, ha mashimbu wano, iye keshi kutwama kulita ni kulihana chenyi, chipwe kulinga yuma yize yakuvwisa Yehova kuwaha. Hachino, iye kanase mu ponde kutalatala chenyi cha mwono wa mutolo. (Eze. 18:31) Alioze, shimbu Yehova machinunga ni kusolola keke, mutu wacho mahasa kufuna mu chikungulwila. Mba kuchi makulwana mahasa kukwasa chivulumunyi yoze achijile mu chikungulwila?
CHIZE MAKULWANA MAHASA KUKWASA MUTU YOZE ACHIJILE MU CHIKUNGULWILA
6. Yika makulwana mahasa kulinga hanga akwase mutu yoze achijile mu chikungulwila?
6 Nyi umwe mutu mamuchiza mu chikungulwila, shina makulwana kechi kuhasa nawa kumukwasa? Hi chocho ko! Muze makulwana maya ni kulweza mutu wacho ngwo mamuchiza mu chikungulwila, ayo mamulweza nawa yize atamba kulinga nyi mazanga kufuna. Makulwana malinga nawa yuma yikwo. Ayo kanji-kanji, mahula mutu wacho nyi ha kupalika cha amwe tukweji mahasa nawa kulikungulula nenyi ni nyonga lia kumona nyi kalumuna yitanga yenyi. Nyi iye matayiza, ha kupalika cha amwe mashimbu, makulwana malikungulula nenyi cheka amukolweze hanga alikonyeke ni kufuna kuli Yehova. Chipwe ngwe mutu wacho kanda achilikonyeka, nihindu makulwana meseka kuhanjika nenyi ha yisuho yikwo hanga amukolweze alikonyeke.
7. Kuchi makulwana akwimbulula keke ya Yehova muze mutu umwe akumuchiza mu chikungulwila? (Jeremia 3:12)
7 Makulwana kakusa tachi hanga embulule keke ya Yehova muze maya ni kukwasa mutu yoze achijile mu chikungulwila. Ngwe chilweza, Yehova kakashimbwilile hanga A-Izalele yihulia aliange kufuna kuli iye. Shimbu achilinge, iye mwe waliangile kuya kuli ayo hanga aakwase chipwe ngwe te kanda achilikonyeka. Ngwe chize tunakamona ha longeso liamuchiali mu kaposhi yono, Yehova kalwezele Hozeia hanga akonekene mukwo-pwo ni kumufunyisa ku zuwo, chipwe ngwe iye te machinunga ni kulinga shili. Hachino, Yehova yasolola kuli tuvumbi twenyi ngwenyi, te kanazange kwakonekena. (Hoze. 3:1; Mala. 3:7) Ngwe Yehova, makulwana no kanazange hanga chivulumunyi alikonyeke ni kufuna mu chikungulwila. Ayo keshi kukalishila chivulumunyi yuma muze anambe kufuna.—Tanga Jeremia 3:12.
8. Kuchi chishima cha mwana chimwangi chakutukwasa kunyingika kanawa keke ya Yehova? (Luka 15:7)
8 Twiulukenu chize tata wa ha chishima cha mwana chimwangi atambwile mwanenyi. Muze amwene mwanenyi kanahiluka ku zuwo, “iye yazomboka, yamukangayika ni kumumbejala chinji.” (Luka 15:20) Tata wacho kakashimbwilile hanga mwanenyi amwite ukonekeno. Shimbu achilinge, iye yalianga kumukonekena. Yino ye akulinga chisemi mweswe yoze ukwete zango. Makulwana no kakusa tachi hanga asolole chitanga chino kuli waze ahichikile chikungulwila. Ayo kanazange hanga atu waze ahichikile Yehova ahiluke kuli iye. (Luka 15:22-24, 32) Muze chivulumunyi akulikonyeka, Yehova, Yesu ni angelo kakuwahilila chinji, ni mandumbu eswe mu chikungulwila no che akulivwa!—Tanga Luka 15:7.
9. Yika Yehova anazange hali yivulumunyi?
9 Ngwe chize twamona ndo hano, chinasoloka zwalala ngwo, Yehova keshi kutayiza chivulumunyi yoze kalikonyekene anunge mu chikungulwila. Alioze chino kuchalumbunukine ngwo, iye kakumba nyima chivulumunyi wacho. Yehova kanazange hanga iye afune mu chikungulwila. Mukanda wa Hozeia 14:4 unasolola zwalala chize Yehova akwivwa hakutwala kuli yivulumunyi waze akulikonyeka. Unambe ngwo: “Mungukawuka kukokoloka cho; mungukaazanga liakulu, mumu utenu wami hiwatewuluka kuli ayo.” Ha kunyingika manyonga ja Yehova, makulwana a mu chikungulwila malihulikila ha chilayi cheswacho chize muchisolola ngwo, mutu wacho kanalikonyeka. Mba kuli waze ahichikile Yehova, maliji wano kanashindakenya ngwo iye kakwazanga chinji, nawa kanazange hanga afune kawashi mu chikungulwila.
10-11. Kuchi makulwana akuzanga kukwasa atu waze achijile mu chikungulwila ha miaka yinji kunyima?
10 Mba kuchi makulwana mahasa kukwasa mutu yoze achijile mu chikungulwila ha miaka yinji kunyima? Hanji mutu wacho haneche kulinga shili yize amuchijilile mu chikungulwila. Iye hanji keshi kwiuluka nawa mumu liaka anakamuchiza mu chikungulwila. Chipwe ngwe kwalingiwile yuma yeswayo, nihindu makulwana mafupa mutu wacho ni kumumeneka. Ha kumeneka chacho, makulwana mahasa kulemba nenyi, ni kumukolweza hanga ahiluke mu chikungulwila. Chochene, mutu yoze walihandunwine ni chikungulwila ha miaka yinji, iye chamwenemwene kanakokoloka ku ufulielo. Hachino, nyi mwene mazanga kuhiluka mu chikungulwila, makulwana mahasa kusakula umwe hanga amulongese Mbimbiliya, shimbu kanda achimufunyisa mu chikungulwila. Ha chikuma chino, makulwana e atamba kusakula ndumbu wa lunga hanji wa pwo yoze masongwela longeso lia Mbimbiliya kuli mutu wacho.
11 Makulwana a mu chikungulwila kanazange kwimbulula keke ya Yehova, hachino o kakufupa waze ahichikile Yehova ni kwalweza pundu ngwo, nyi kanazange kuhiluka yikolo yili yawashi. Muze umwe chivulumunyi masolola ngwo kanalikonyeka ni kwalumuna yitanga yenyi, mahasa kumufunyisa mu chikungulwila chakuhona kushimbula.—2 Kori. 2:6-8.
12. (a) Ha yuma yika makulwana atamba kukeya chinji? (b) Mumu liaka kutwatambile kunyonga ngwetu, atu amwe kechi kuhasa kutambula ukonekeno wa Yehova? (Tala nawa maliji mushi lia lifwo.)
12 Ha mashimbu amwe, makulwana katamba kukeya chinji muze kanda achitayiza umwe mutu kufuna mu chikungulwila. Ngwe chilweza, nyi mutu umwe kapihishile kanuke, kapwile chitanganyanyi hanji kashihile ulo ku tachi, makulwana katamba kupwa ni shindakenyo nyi iye chamwenemwene kalikonyeka. (Mala. 2:14; 2 Timo. 3:6) Mumu ayo kali ni chiteli cha kufunga chikungulwila. Chikwo nawa, makulwana kananyingika ngwo, Yehova kakutayiza chivulumunyi mweswawo malikonyeka ni mbunge yeswe ni kwecha kulinga yuma yipi. Chipwe ngwe makulwana makeya chinji hali atu waze alingile yuma ya kalimbalimba kunyima, nihindu katambile kwamba ngwo, mutu umwe kechi kuhasa kutambula ukonekeno wa Yehova.b—1 Petu. 2:10.
YIZE CHIKUNGULWILA MUCHIHASA KULINGA
13. Kalisa muka watwama ha chize twakumona mutu yoze watambula fumbo ni mutu yoze achiza mu chikungulwila?
13 Ngwe chize twamonanga ha mutwe uze wapalika, ha mashimbu amwe kakutwa mutambi ngwo umwe mutu katambula fumbo. Ha chikuma chino, mutuhasa kununga ni kulikata nenyi, mumu tunanyingika ngwetu kalikonyeka nawa kecha kulinga yuma yipi. (1 Timo. 5:20) Mutu wacho manunga mu chikungulwila, nawa mafupa ukwaso wa mandumbu akwo hanga anunge ni kulinga yize yalita. (Hepre. 10:24, 25) Alioze, chino chinalise ni mutu yoze achiza mu chikungulwila. Ha chikuma chino, yetu kutushi “kulikata” ni mutu wacho, “chipwe kulia, [kutushi] kulia hamwe nenyi.”—1 Kori. 5:11.
14. Chiyulo chika hita Mukwa-Kristu atamba kukwata hakutwala kuli mutu yoze achijile mu chikungulwila? (Tala nawa Chizulie.)
14 Shina chino chinalumbunuka ngwo mutulengulula liakulu atu waze achijile mu chikungulwila? Kutwambile chocho, wika kutushi kuliendela ni atu jacho. Alioze hita Mukwa-Kristu mahasa kukalakalisa shimbi yenyi ya mbunge ya kufumba ni Mbimbiliya, hanga atese nyi masanyika umwe yoze achijile mu chikungulwila aye ku kukunguluka. Mutu wacho mahasa kupwa usoko wenyi hanji te sepa lienyi. Kuchi twatamba kumumona nyi maya ku kukunguluka? Ku mashimbu akunyima, te kutushi kumumeneka. Alioze haliapwila, hita Mukwa-Kristu makalakalisa shimbi yenyi ya mbunge ya kufumba ni Mbimbiliya hanga amone yize malinga ha chikuma chacho. Amwe hanji mazanga kumutambwisa ni kumumeneka. Chipwe chocho, chili chilemu kunyingika ngwetu, kutwatambile kuhanjika nenyi ha mashimbu anji chipwe kulinga nenyi yuma yikwo.
Hita Mukwa-Kristu mahasa kukalakalisa shimbi yenyi ya mbunge ya kufumba ni Mbimbiliya, hanga atese nyi masanyika umwe yoze achijile mu chikungulwila aye ku kukunguluka hanji kumutambwisa ni kumumeneka ha shimbu likehe muze meza ku kukunguluka (Tala paragrafu 14)
15. Chivulumunyi wa mutapu uka anatongola ha 2 Yoano 9-11? (Tala nawa mushete, “Shina Yoano ni Paulu te Kanahanjikila ha Shili Yimuwika?”)
15 Mbimbiliya yakwamba ngwo, kutwatambile kumeneka chivulumunyi. Nyi mutumumeneka, mutulichinga nenyi “mu yitanga yenyi yipi.” (Tanga 2 Yoano 9-11.) Versu jikwo ja 2 Yoano 9-11 jinasolola ngwo, chisoneko chino chinatale hali yitanganyanyi ni waze akukolweza akwo kulinga yuma yipi. (Uso. 2:20) Kashika, nyi mutu umwe makolweza akwo hanga akaule malongeso a yitanganyanyi hanji kulinga yitanga yipi, makulwana kechi kuya ku zuwo lienyi ni kumumeneka. Chipwe chocho, mutuhasa kushimbwila ngwetu iye malikonyeka ni kwalumuna yitanga yenyi. Alioze, nyi chino kuchalingiwile, kutuchi kumeneka mutu wacho chipwe kumusanyika ku kukunguluka chetu.
IMBULULA ZANGO NI KEKE YA YEHOVA
16-17. (a) Yika Yehova anazange hanga yivulumunyi alinge? (Ezekiele 18:32) (b) Kuchi makulwana a mu chikungulwila mahasa kukalakala hamuwika ni Yehova hanga akwase chivulumunyi?
16 Yika twalilongesa ha mitwe yino yitano? Twalilongesa ngwetu, Yehova kazangile mutu niumwe hanga atoke! (Tanga Ezekiele 18:32.) Kanazange hanga yivulumunyi eswe ahiluke kuli iye. (2 Kori. 5:20) Kashika mashimbu eswe Yehova akwita kuli tuvumbi twenyi waze avulumwine hanga alikonyeke ni kufuna kuli iye. Makulwana a mu chikungulwila kali ni chiwape cha kukalakala hamuwika ni Yehova hanga akwase atu waze alingile shili yinene alikonyeke.—Roma 2:4; 1 Kori. 3:9.
17 Achinyonga uwahililo uze eswe mu malilu akupwa nawo muze umwe chivulumunyi akulikonyeka! Tata yetu wa mu malilu, Yehova, kakuwahilila chinji hita shimbu panga yoze watokele akufuna mu chikungulwila. Chikwo nawa, muze twakupukuna ha keke ni ha chawana cha vumbi lia Yehova, zango lietu hali iye liakwoka chinji.—Luka 1:78.
MWASO 111 Yuma Yize Yakutuvwisa Kuwaha
a Kutuchi kupwa nawa ni kutongola liji kusosolola mutu mu chikungulwila. Kulita ni maliji a Paulu ali ha 1 A-Korindu 5:13, nyi mutu umwe keshi nawa Chela cha Yehova mutupwa ni kwamba ngwetu, kamuchiza mu chikungulwila.
b Mbimbiliya yakwamba ngwo, atu amwe kechi kaakonekena. Chikuma chino kuchatalile ha shili yize alingile alioze ha yitanga yo. Atu a mutapu au, hanakwata ene chiyulo cha kulimika ni Yehova. Chipwe chocho, Yehova ni Yesu e wika mahasa kupatwila mutu nyi matambula ukonekeno nyi ka.—Marku 3:29; Hepre. 10:26, 27.