Malongeso a Mukanda Wakuzachisa ha Kukunguluka cha Mwono ni Mulimo Wetu
7-13 DEZEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | ULEVI 10-11
“Zango Lietu Hali Yehova Liatamba Kupwa Likolo Kuhiana Hali Asoko Jetu”
(Ulevi 10:1, 2) Nandambe ni Ambihu, ana ja Arone, anjile mutu mweswe chikwachilo chenyi. Yasamo kahia ni insensu, yalambula ni kahia keka kumeso ja Yehova, kaze iye kaatumine. 2 Mba mwatuhukile kahia kumeso ja Yehova, yikaalalisa, yafwa kumeso ja Yehova.
it-2 371
Kahia Keka
Kahia ni Insensu Yeka. Mu mukanda wa Ulevi 10:1, liji lia Hepreu Zar (liji lino za·rah linatale hali pwo, linalumbunuka chilambala) kakulizachisa ha ‘kahia keka kaze [Zambi] kakatumine,’ alioze kaze ana ja Arone, Nandambe ni Ambihu alambwile kumeso ja Yehova, mba iye yaashiha ni kahia. (Lev 10:2; Kwa 3:4; 26:61) Hanyima, Yehova yamba kuli Arone ngwenyi: “Kanda ukanwa vinyu hanji kunwa chisasu, chipwe yena, chipwe ane a malunga hamwe ni yena, muze mununjila mu mbalaka ya chikungulwila, kuchina munufwa. Chino chikapwe chiyulo cha mutolo kuli yenu ndusu yisemuko yenu yeswe. Chanutamba kupatula hakachi ka yisandu ni yuma yeswayo; hakachi ka yuma yipema ni yuma ya luchisa. Nukalongese A-Izalele yiyulo yeswe yize Yehova haakunjika kuli Mose.” (Lev 10:8-11) Chino che chinasolola ngwo, Nandambe ni Ambihu kota te kanazengewa muze alambwile kahia keka kaze kakaatumine, chino che chaahele hamu mba achilinge. Kahia kacho kota kapwile keka kulita ni mashimbu waze te anakahane, chihela hanji mulali uze akahanyine, hanji insensu yize azachile yalisa ni yize anambe ha Kutuhuka 30:34, 35. Uzengi wo, kuwakapwile kaliongelo ha shili yo.
(Ulevi 10:4, 5) Mba Mose yasanyika Mishaele ni Elezafwa, ana ja Uziele natu ya Arone, yamba kuli ayo ngwenyi, Tweyenu nuzundule akwenu kulutwe lia muma musandu nukaachize mu chilombo. 5 Chocho yeza yaambata mu yikuto yo, yaachiza mu chilombo, chizechene ngwe Mose haatuma.
(Ulevi 10:6, 7) Mba Mose yamba kuli Arone, ni kuli Eleazare, ni kuli Itama, anenyi a malunga ngwenyi, Kanda nukasulula kambu jenu, chipwe mazalo jenu kanda nuasonya, kuchina munufwa, kuchina nawa ufwatulo muwiza ha chikungulwila cheswe. Alioze akwenu, vungu lieswe lia Izalele mahasa kulila ha kahia kano Yehova hawika. 7 Kanda nutuhuka ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila, kuchina munufwa, mumu hananuwayisa ni maji kuli Yehova. O chocho alingile nikulita ni liji lia Mose.
w11 15/7 31 ¶16
Shina Hiwanjila mu Uhwimino wa Zambi?
16 Arone yayo ya Mose, kapalikile mu kapinda mukalu chinji hakutwala kuli ana jenyi aali, Nandambe ni Ambihu. Achinyonga chize evwile muze anenyi alambwile kahia kaze kakalitele kuli Yehova, mba iye yaashiha. Chuma chize ana jacho alingile chahwishile usepa weswawo uze te mahasa kupwa nawo ni yisemi jo. Chikwo nawa, kupalikila muli Mose, Yehova yahana usongwelo kuli Arone ni ana jenyi ashishika ngwenyi: “Kanda nukasulula kambu jenu, chipwe mazalo jenu kanda nuasonya [ngwe chilayi cha malilo], kuchina munufwa kuchina ufwatulo [wa Yehova] ukapwile ha chikungulwila cheswe.” (Lev 10:1-6) Lusango yono kali zwalala. Zango lietu hali Yehova, liatamba kupwa likolo kuhiana hali asoko jetu waze keshi kushishika kuli iye.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(Ulevi 10:8-11) Yehova yamba kuli Arone ngwenyi, 9 Kanda ukanwa vinyu hanji kunwa chisasu, chipwe yena, chipwe ane a malunga hamwe ni yena, muze mununjila mu mbalaka ya chikungulwila, kuchina munufwa. Chino chikapwe chiyulo cha mutolo kuli yenu ndusu yisemuko yenu yeswe. 10 Chanutamba kupatula hakachi ka yisandu ni yuma yeswayo; hakachi ka yuma yipema ni yuma ya luchisa. 11 Nukalongese A-Izalele yiyulo yeswe yize Yehova haakunjika kuli Mose.
w14 15/11 17 ¶18
Twatamba Kupwa Asandu ha Kwenda Chetu cheswe
18 Twatamba kupukuna kanawa ha yisoneko ni kulinga yize Zambi anatwite mba tupwe asandu. Chakutalilaho, tutalenu lusango wa Nandambe ni Ambihu, ana ja Arone waze afwile ha kulambula “kahia keka,” kota muze te hazengewa. (Lev 10:1, 2) Tutalenu yize Zambi alwezele Arone. (Tanga Ulevi 10:8-11.) Shina versu jino jinalumbunuka ngwo, kutwatambile kunwa walwa muze tunambe kuya ku kukungukuka? Tunyongenu ha yikuma yino. Yetu kutushi mwishi lia Shimbi ya Mose. (Rom. 10:4) Ku yifuchi yimwe mandumbu jetu kakunwa ndambu ya walwa muze anali shimbu kanda achiya ku kukungukuka. Ha Chizomboka te kakuzachisaho misenge yiwana ya vinyu. Muze Yesu alingile Chiwanyino cha Kwiwuluka Kufwa chenyi, yalweza tumbaji twenyi hanga anwe vinyu yize yinalumbunuka manyinga jenyi. (Mat 26:27) Mbimbiliya yakukanjisa kunwa chinji ni uzengi. (1Ko 6:10; 1Ti 3:8) Mumu lia shimbi ya mbunge yo, akwa-Kristu anji hanji kakwecha kunwa walwa muze analingi milimo ya Zambi. Alioze chikuma chino muchihasa kulisa kulita ni chifuchi, chikuma chilemu kuli akwa-Kristu, chili kunyingika kalisa yoze uli ha yuma “yisandu ni yuma yeswayo” mba apwe ni yitanga yipema yize yakuvwisa Zambi kuwaha.
(Ulevi 11:8) Yifwo yo kunuchi kuyilia, chipwe mijimba yo ya kufwa kunuchi kuyikwata. Akapwe a luchisa kuli yenu.
it-1 135 ¶4
Tushitu
Shimbi jino ja kukanjisa kulia, te jinatale wika hali atu waze apwile mwishi lia Shimbi ya Mose, kashika, maliji waze ali ha mukanda wa Ulevi 11:8 anambe ngwo: “Akapwe a luchisa kuli yenu,” te kanatale wika hali A-Izalele. Mumu lia chitapo cha ukuule wa Yesu Kristu, shimbi jino hanajijimuna, hachino, atu eswe te makaula yize alwezele Noa hanyima lia Sanga lia meya.—Kol 2:13-17; Upu 9:3, 4.
Kutanga Mbimbiliya
(Ulevi 10:1-15) Nandambe ni Ambihu, ana ja Arone, anjile mutu mweswe chikwachilo chenyi. Yasamo kahia ni insensu, yalambula ni kahia keka kumeso ja Yehova, kaze iye kaatumine. 2 Mba mwatuhukile kahia kumeso ja Yehova, yikaalalisa, yafwa kumeso ja Yehova. 3 Henaho Mose yamba kuli Arone ngwenyi, Chino che chuma Yehova hamba ngwenyi, Mungupwa Musandu kuli waze eswe makakundama kuli yami. Kumeso ja e atu eswe mungukalema. Arone yahola lume. 4 Mba Mose yasanyika Mishaele ni Elezafwa, ana ja Uziele natu ya Arone, yamba kuli ayo ngwenyi, Tweyenu nuzundule akwenu kulutwe lia muma musandu nukaachize mu chilombo. 5 Chocho yeza yaambata mu yikuto yo, yaachiza mu chilombo, chizechene ngwe Mose haatuma. 6 Mba Mose yamba kul Arone, ni kuli Eleazare, ni kuli Itama, anenyi a malunga ngwenyi, Kanda nukasulula kambu jenu, chipwe mazalo jenu kanda nuasonya, kuchina munufwa, kuchina nawa ufwatulo muwiza ha chikungulwila cheswe. Alioze akwenu, vungu lieswe lia Izalele mahasa kulila ha kahia kano Yehova hawika. 7 Kanda nutuhuka ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila, kuchina munufwa, mumu hananuwayisa ni maji kuli Yehova. O chocho alingile nikulita ni liji lia Mose. 8 Yehova yamba kuli Arone ngwenyi, 9 Kanda ukanwa vinyu hanji kunwa chisasu, chipwe yena, chipwe ane a malunga hamwe ni yena, muze mununjila mu mbalaka ya chikungulwila, kuchina munufwa. Chino chikapwe chiyulo cha mutolo kuli yenu ndusu yisemuko yenu yeswe. 10 Chanutamba kupatula hakachi ka yisandu ni yuma yeswayo; hakachi ka yuma yipema ni yuma ya luchisa. 11 Nukalongese A-Izalele yiyulo yeswe yize Yehova haakunjika kuli Mose. 12 Mba Mose yamba kuli Arone ni kuli Eleazare ni Itama, anenyi a malunga waze asala ngwenyi, Andenu mulambu wa wunga uze wasala wa ku milambu ya kahia kuli Yehova, nukaulie kuushi futunwiso ku lumbu lia chilumbilo, mumu usandu wahiana. 13 Nukaulile kuma kumwe kusandu, mumu niwe ni wa ane a malunga, wa ku milambu ya kahia kuli Yehova, mumu chocho hangutuma. 14 Alioze pambo lia kuhungisa ni chilama cha kuzundula nukayilie kuma kweswako kupema, ni yena ni ane a malunga, ni ane a mapwo hamwe ni yena, mumu hanakweheyo yikapwe chihanda che ni cha ane a malunga, ya ku yitapo ya milambu ya sambukila ya A-Izalele. 15 Chilama cha kuzundula ni pambo lia kuhungisa akayinehe hamwe ni milambu ya kahia ya maji akayihungise kumeso ja Yehova mulambu wa kuhungisa. Muukapwa wa yena ni wa ane a malunga hamwe ni yena, chihanda chenu cha mutolo chizechene ngwe Yehova hamba.
14-20 DEZEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | ULEVI 12-13
“Yika Mutuhasa Kulilongesa ha Shimbi ya Mbumba?”
(Ulevi 13:4, 5) Alioze nyi chipeka chapwa chitoma ha kowa lia mujimba wenyi, hindu ngwe kuchanjilile kushi lia kowa, ni we wona kuwalumukine utoma, mba sasendote akajilishile mukwa musongo mu zuwo matangwa shimbiali. 5 Mba ha tangwa liamuchishimbiali sasendote mamutala nawa, nyi kanamono ngwe musongo kuwatanjile ha kowa nawa, wapwa chizechene, mba sasendote mamwajilila mu zuwo matangwa akwo shimbiali nawa.
Shina Mbimbiliya Yili Yikulu Nyi Yichili ni Ulemu Musuno?
• Kuhandununa atu ayiza mukachi ka akwo.
Shimbi ja Mose te jakwamba ngwo, mutu yoze uli ni yikola ya mbumba katamba kumuhandununa ni atu akwo. Shimbi yino ha mashimbu akunyima te keshi kuyikawula kuli mandotolo, alioze haliapwila kanalilongesayo, yichili ni ulemu, nawa kakuyikaula.—Ulevi, kapitulu 13 ni 14.
(Ulevi 13:45, 46) Mba mukwa mbumba mweswe mapwa ni we musongo, masonya mazalo jenyi, mafukula mutwe wenyi, mafuka muvumbo wenyi wa helu, makololoka ngwenyi, Luchisa! Luchisa! 46 Kumakapwa wa luchisa matangwa eswe ali ni we musongo, iye wa luchisa. Kumakatwama zuwo lia ukawenyi haze lia chilombo.
Unachinyingika Nyi?
Kumashimbu akunyima, A-Yunda kapwile ni kwivwa woma wa yimwe mbumba yalisa yize yapwile ni kukwata atu anji. Mbumba yacho yipi, yapwile ni kukwata atu ni kupihisa yihanda yimwe ya mujimba ku mwono wo weswe. Kanji-kanji, yapwile ni kupihisa mujimba wa mutu. Musongo uno upi kuwakapwile ni uukiso nawa te wakusambuluka. Kashika, mutu yoze wapwile ni mbumba te katamba kutwama kuma kwaukawenyi nawa katamba kulweza akwo hakutwala ku musongo wenyi.—Ulevi 13:45, 46.
(Ulevi 13:52) Mba uzalo wa wona wa panga hanji wa hina lia linyu lipema, mawocha, chipwe musongo wapwa mu mutwalo chipwe mu mbandwola, chipwe cheswacho cha kupu, mumu musongo wa mbumba ya mbongola, kashika achoche ni kahia.
(Ulevi 13:57) Nyi kuluwe muusoloka cheka nawa ha uzalo, chipwe mu mutwalo, hanji ha mbandwola, hanji mu chuma cheswacho cha kupu, mba wapwa musongo wa kutanda. Ukoche mu kahia chuma chize chili musongo.
it-2 690 ¶11
Mbumba
Ku mazalo ni mu mazuwo. Mbumba yapwile ni kukwata nawa ha uzalo wa wona wa panga, mahina a linyu lipema hanji ku chuma cha kupu. Mbumba te muyihasa kukatuka ku chuma muze machikosa, nawa kapwile ni kuhandununa chuma chize chili ni mbumba. Alioze, nyi chipeka cha ulombo wa mbundu hanji uchila kuchisolo kwalumuka ha chimwe chuma, uli musongo wa mbumba ya mbongola, chuma chacho te katamba kuchocha mu kahia. (Lev 13:47-59) Nyi musongo muupwa mu yishimi ya zuwo ngwe yipeka yila ngwe mbundu hanji yichila, mba sasendote majila lie zuwo. Kota chapwile ni kufupiwa kuchiza mawe waze apwile ni musongo ni kukwala mu chima lia zuwo, mba mawe jacho hamwe ni mavu waze te akukwala mu zuwo, kapwile ni kwambila kuma kwa luchisa haze lia chihunda. Nyi musongo muuhiluka nawa mu zuwo, maliamba ngwo lia luchisa, nawa te kakulipuzula, yuma yize apwile ni kuchiza ku zuwo liacho, kapwile ni kuyimbila kuma kwa luchisa. Alioze zuwo lize apwile ni kuvuluka ngwo lipema, kwapwile umwe usongwelo wa chize te malipemesa. (Lev 14:33-57) Kakwamba ngwo, mbumba yize te yakukwata ku mazalo hanji mu mazuwo yapwile mbundu, alioze kutushi ni shindakenyo ha chikuma chino.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(Ulevi 12:2) Amba kuli A-Izalele ngwe, Nyi umwe pwo maka ufumba, masema mwana wa lunga, akapwe wa luchisa matangwa shimbiali. Chizechene ngwe ha matangwa a kulihandununa ha kujila chenyi—chocho mapwa wa luchisa.
(Ulevi 12:5) Alioze nyi masema mwana wa pwo makapwa wa luchisa semana jiali chizechene ngwe ha kujila chenyi. Mba makapwa chizechene mu manyinga jenyi a kumupemesa makumi asambano a matangwa ni matangwa asambano.
w04 15/5 23 ¶2
Yikuma Yilemu ya Mukanda wa Ulevi
Lev 12:2, 5—Mumu liaka pwo te akupwa ni “luchisa” muze masema? Zambi katangile atu ni uhashi wa kusema ana angunu. Alioze mumu lia shili yize twahingile, atu yaputuka kusema ana yihenge. Mashimbu a “luchisa,” kanatale ha kusema ni ha yuma yikwo nawa, ngwe, muze pwo apwile ku chijila, ni muze lunga apwile ni kutuhwisa meya, chino te chakwiwulula A-Izalele ngwo kahingile shili.—Lev 15:16-24; Sam 51:5; Ro 5:12.
(Ulevi 12:3) Ha tangwa liamuchinake mapwisa mwe mwana ngalami.
Shina Mbimbiliya Yili Yikulu Nyi Yichili ni Ulemu Musuno?
• Mashimbu akupwisa mutu ngalami.
Shimbi ja Zambi te jakwamba ngwo, mwana wa lunga katamba kumupwisa ngalami ha tangwa liamuchinake. (Ulevi 12:3) Ana kemba, chilonda cho chili ni uhashi wa kuma kawashi, chipi-chipi waze achili ni poso jaali. Ku mashimbu akunyima, muze yinyingi ya uukiso te kanda yichoka, kushimbwila poso jaali mba apwise mwana ngalami te chakumufunga.
Kutanga Mbimbiliya
(Ulevi 13:9-28) Muze umwe mapwa ni chilonda ngwe cha mbumba mamuneha kuli sasendote. 10 Sasendote mamutala mba nyi kwapwa chijimbo chitoma ha kowa, ni we wona hiwalumuka utoma, ni ye yifwo yachila nge ha chijimbo, 11 wapwa musongo ukulu wa mbumba ha kowa lia mujimba wenyi. Mwe sasendote mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa, mba kechi kumwajilila mu zuwo mumu hapwa wa luchisa. 12 Alioze nyi mbumba muyitanda chikolo ha kowa, ndo kowa lieswe lia mukwa chilonda hiliatakana chize ku mutwe wenyi ndo ku chiliato chenyi kweswako meso ja sasendote matala, 13 sasendote matala, mba musongo hiwazuka mujimba wenyi weswe, kashika mavuluka mukwa chilonda ngwenyi, Kanapeme. Mweswe hatoma, hapema. 14 Alioze tangwa lize yifwo yichila nge muyisoloka muli iye makapwa wa luchisa. 15 Mwe sasendote matala yifwo yichila nge, mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa. Yifwo yichila yapwa ya luchisa, yapwa ya mbumba. 16 Alioze nyi yifwo yichila muyalumuka nawa yikapwe yitoma, akeze kuli sasendote. 17 Mwe sasendote mamutala. Mba nyi chilonda hichalumuka chitoma, hohene sasendote mavuluka mukwa chilonda ngwenyi, Kanapeme — se hapema. 18 Nyi umwe hapwa ni hute ha kowa lia mujimba wenyi mba hute hiliaya, 19 alioze haze hapwile hute hihapwa chijimbo chitoma, chipeka kanda chichila kanda chitoma, mba akachilweze kuli sasendote. 20 Sasendote machitala, mba nyi kanamono ngwe hichanjila kushi lia kowa ni we wona waho hiwalumuka utoma, henaho sasendote mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa. We musongo wa mbumba hiwaputuka mu hute. 21 Alioze nyi sasendote hatala, kumanyi wona waho hi utoma ko, we musongo kuwanjilile kushi lia wona, ngwe hiwatepuluka, henaho sasendote mamwajilila mu zuwo matangwa shimbiali. 22 Nyi musongo muutanda ha kowa mba sasendote mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa, wapwa we musongo. 23 Alioze nyi chipeka chasala chizechene, kuchatanjile, mba chapwa chimbandwa cha hute, sasendote mamuvuluka ngwenyi, Kanapeme. 24 Chipwe kowa lia mujimba liawema mba yifwo yize yichila hakachi ka chilonda muyisoloka kanda ngwe chipeka chichila chitoma kanda ngwe chitoma, 25 sasendote machitala, mba nyi wona wa ha chipeka hiwalumuka utoma, chikwo nawa kachi kanachimono ngwe hichanjila kushi lia kowa hichapwa mbumba. Ye mbumba hiyaputukila ha chilonda cha kahia, kashika sasendote mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa, mumu musongo wa mbumba. 26 Alioze muze sasendote hamutala nyi wona ha chipeka hi utoma ko, chipwe we musongo kuwanjilile kushi lia kowa ngwe hiwatepuluka, mba sasendote mamwajilila mu zuwo matangwa shimbiali. 27 Ha tangwa liamuchishimbiali sasendote mamutala. Nyi musongo hiwatanda ha kowa mba sasendote mamuvuluka ngwenyi, Wa luchisa. Wapwa musondo wa mbumba. 28 Alioze nyi chipeka chapwa chizechene, kuchatanjile ha kowa, ngwe hichatepuluka, chapwa chijimbo cha chilonda cha kahia. Kashika sasendote mamuvuluka ngwenyi, Kanapeme, mumu chapwa chimbandwa cha chilonda cha kahia.
21-27 DEZEMBRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | ULEVI 14-15
“Twatamba Kulinanga mba Tuwayile Yehova”
(Ulevi 15:13-15) Muze hawuka mukwa kuhita ku kuhita chenyi, malialwila matangwa shimbiali ha kulipemesa. Makosa mazalo jenyi, masana mu meya aze anende, mba mapema. 14 Ha tangwa liamuchinake akande tutele aali hanji ana-amembe aali akanjile kumeso ja Yehova ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila akaahane kuli sasendote. 15 Sasendote maalambula, umwe akapwe mulambu ha shili, mukwo akapwe mulambu wa kulumba. Chocho sasendote mamufukila ha kuhita chenyi kumeso ja Yehova.
it-1 305
Kusana
Kusana cha kulipemasa, chapwile ni ulumbunwiso unji kuli A-Izalele. Mutu yoze wapwile ni kuhinduka ku musongo wa mbumba, mweswawo wapwile ni kukwata ku yuma ya “mukwa kuhita,” lunga yoze wapwile ni kutuhwisa meya, pwo yoze uli ku chijila hanji unahita manyinga matangwa anji, chipwe mutu mweswawo malisumbakenya, te kakupwa wa “luchisa,” te katamba kusana. (Lev 14:8, 9; 15:4-27) Nyi umwe mutu makwata mufu te kakupwa wa “luchisa” katamba kumusapwila meya akumupesa no. Alioze mukwa luchisa yoze te keshi kuzanga kukawula usongwelo uno wa kumupemesa, te katamba kumuteta “hakachi ka chikungulwila; mumu iye hanachishi muma musandu mwa Yehova.” (Kwa 19:20) Chino chinalite, mumu kupemesa kapwile ni kuchizachisa hanga asolole kulinanga kumeso ja Yehova. (Sam 26:6; 73:13; Iza 1:16; Eze 16:9) Kusana meya a umwenemwene wa liji lia Yehova, lize lili chilayi cha meya, lili ni tachi jakupemesa.—Efw 5:26.
(Ulevi 15:28-30) Alioze nyi hapema ku kuhita chenyi akalialwile matangwa shimbiali mba kulutwe makapwa mupema. 29 Ha tangwa liamuchinake akande tutele aali hanji ana-amembe aali, akaatwale kuli sasendote ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila. 30 Sasendote akalambule umuwika mulambu ha shili. Mukwo akapwe mulambu wa kulumba. Chocho sasendote mamufukila ha kuhita chenyi cha luchisa kumeso ja Yehova.
it-2 805 ¶5
Chijila
Pwo te kakupwa wa luchisa muze mamona manyinga matangwa akehe, hanji matangwa anji kuhiana matangwa jenyi a chijila, chino te chakupwisa muhela uze mapomba ni chuma cheswacho matwama cha luchisa, chipwe atu waze te makwata ku yuma yacho no te kakupwa a luchisa. Alioze muze kuhita cha manyinga matangwa anji muchipatuka, iye te katamba kwalula matangwa shimbiali mba mapema. Ha tangwa liamuchinake pwo wacho kapwile ni kutwala tutele aali hanji ana-amembe aali kuli sasendote, yoze te mamufukila shili, iye te kakuhana kuli Yehova umuwika mulambu ha shili mukwo mulambu wa kulumba.—Lev 15:19-30.
(Ulevi 15:31) Chocho mukafunga A-Izalele a kuhandununa ku luchisa wo, kuchina makafwa mu luchisa wo ha kuchisa tabernakulu yami yatwama hakachi ko.
it-2 724
Muma Musandu
2. Chitangu yapwile mbalaka ya chikungulwila, mba kulutwe yiyipwa tembele. Mu yiize ya tabernakulu ni mu yiize ya tembele mweswe mwapwile muma musandu. (Kut 38:24; 2Sg 29:5; Yi 21:28) Yikumba yilemu yize yapwile mu yiize yili chilumbilo cha yitapo ni mbashila ya unengu. Yino yeswe yapwile yikumba yisandu. Atu waze te halipemesa, e wika apwile ni ulite wa kunjila mu yiize ya tabernakulu ha shimbu lieswalio, chizechene nawa, atu waze apwile ni luchisa te kechi kunjila mu yiize ya tembele. Chakutalilaho, pwo yoze wapwile ni luchisa, te keshi kukwata nichimwe chuma chisandu chipwe kunjila muma musandu. (Lev 12:2-4) Kwamba pundu, chipwe ka-Izalele yoze te wakupwa ni luchisa ha mashimbu anji kapwile ni kumumona ngwe kanachisa tabernakulu. (Lev 15:31) Waze apwile ni kuneha milambu ya kulipemesa ha mbumba kapwile ni kuyineha ndo ku chikolo cha yiize. (Lev 14:11) Niumwe mutu yoze te uli ni luchisa malia yifwo ya chitapo cha mulambu wa sambukila mu tabernakulu hanji mu tembele, te katamba kumushiha.—Lev 7:20, 21.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(Ulevi 14:14) Sasendote akande amwe manyinga a ku mulambu wa uhie akaakomone ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kumupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lia chindume.
(Ulevi 14:17) Amwe maji waze asala ha kwoko lienyi sasendote makomona ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kumupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lienyi lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lienyi lia chindume ha manyinga a mulambu wa uhie.
(Ulevi 14:25) Mashiha mwana-panga wa mulambu wa uhie, mba sasendote manda amwe manyinga a mulambu wa uhie, maakomona ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kumupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lienyi lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lienyi lia chindume.
(Ulevi 14:28) Maji waze ali mu kwoko lienyi sasendote maakomona ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kumupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lienyi lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lienyi lia chindume, haze akomonanga manyinga a mulambu wa uhie.
it-3 150 ¶1
Twitwi
Shimbi te yakwamba ngwo, Sasendote akande amwe manyinga a mwana-panga wa mulambu wa uhie, hamwe ni maji waze te akuhana, akaakomone ha songo lia twitwi lia chindume lia mukwa mbumba. (Lev 14:14, 17, 25, 28) Yehova kahanyine nawa shimbi yino hakutwala kuli ndungo yoze te unazange kununga ni kulingila mwene wenyi ndo ku miaka yeswe ya mwono wenyi. Ha chikuma chino, ndungo te katamba kumutwala ku yipamba ya chikolo, hachino, kako te katamba kumutuwa twitwi lienyi ni katwalo. Chilayi chino chize apwile ni kusa ku twitwi lia ndungo, te chakusolola chize ndungo apwile ni zango lia kununga ni kwononokena mwene wenyi.—Kut 21:5, 6.
(Ulevi 14:43-45) Nyi musongo muukasangumuka nawa mu zuwo muze te hachiza mawe aze, hakwala muchima lia zuwo nikulishingula nawa, 44 mwe sasendote manjila akatale. Nyi musongo hiwatanda mu zuwo, mba wapwa mbumba ya mbongola mu zuwo, liapwa lia luchisa. 45 Chocho makapuzula lie zuwo, ni mawe jalio, ni mitondo yalio ni mavu a kushingula no lie zuwo, akayituchile haze lia chihunda kuma kwa luchisa.
g 1/06 14, mushete
Mbundu—Sepa ni Mukwa-Kole!
MBUNDU HA MASHIMBU AKUNYIMA
Kakwamba ngwo, musongo uze te wakukwata mu zuwo apwile ni kuvuluka ngwo, “mbumba ya mbongola,” wapwile yimwe mbundu, alioze kutushi ni shindakenyo ha chikuma chino. Shimbi yize Zambi ahanyine kuli A-Izalele yapwile ni kwamba ngwo, enya-zuwo te katamba kuchiza mawe waze apwile ni musongo wacho ni kukwala muchima lia zuwo, hanyima mba mambila yuma yize achiza mu zuwo liacho “kuma kumwe kwa luchisa” haze lia chihunda. Chikwo nawa nyi musongo wacho muufuna cheka mu zuwo, kapwile ni kulivuluka ngwo lia luchisa, nawa te kakulipuzula lieswe ni kumbila yuma yacho. Shimbi yino, yapwile ni kusolola zango lia Yehova kuli A-Izalele ni chize iye apwile ni kulihulumba hali ayo.
Kutanga Mbimbiliya
(Ulevi 14:1-18) Yehova yamba kuli Mose ngwenyi, 2 Shimbi ya mukwa mbumba ha tangwa lia kumupemesa yino. Akamunehe kuli sasendote. 3 Sasendote matuhuka mu chilombo. Sasendote matala. Nyi musongo wa mbumba hiwakatuka kuli mukwa mbumba, 4 sasendote matumina akande tujila aali a mwono, apema, hali yoze anambe kumupemesa, hamwe ni mutondo wa sedru, ni hina lia ngengu ni hisope. 5 Sasendote matumina ashihe kajila umuwika mu chikwachilo cha uma helu lia meya aze anende. 6 Akande mwe kajila wa mwono hamwe ni mutondo wa sedru ni hina lia ngengu ni hisope, akayichupike hamwe ni kajila wa mwono mu manyinga a kajila yoze hamushiha helu lia meya waze anende. 7 Akaasapwile yisuho shimbiali hali yoze anambe kupemesa ku mbumba, akamuvuluke ngwo, Kanapeme. Mba akatusule kajila wa mwono mu chifuchi cha woya. 8 Mba yoze anambe kupemesa akakose mazalo jenyi, akatewule kambu jenyi jeswe, akasane meya, mba mapema. Muze halinga chino manjila mu chilombo alioze keshi kunjila mu mbalaka yenyi ndo matangwa shimbiali hahwa. 9 Ha tangwa liamuchishimbiali akatewule kambu jenyi jeswe ja ku mutwe, akatewule ni wevu wenyi ni yikenyikenyi, kambu jenyi jeswe lume. Mba makosa mazalo jenyi, masana meya, mba mapwa mupema. 10 Ha tangwa liamuchinake akande anamapanga aali a kuji keshi chipa, ni chihwo cha panga umuwika wa mwaka umuwika, keshi chipa, ni mulambu wa wunga wa yihanda yitatu ya ku kumi lia yihanda ya wunga wafufunuka wa kuchinga ni maji a olevwe, ni njongo ya maji. 11 Mba sasendote mukwa kupemesa matumbika yoze mamupemesa hamuwika ni yuma yino kumeso ja Yehova ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila. 12 Sasendote akande kuji ya panga umuwika akamulambule mulambu wa uhie hamuwika ni njongo ya maji, akayihungise yikapwe mulambu wa kuhungisa kumeso ja Yehova. 13 Akashihe mwe mwana-panga kuze akushihila mulambu ha shili ni mulambu wa kulumba kuma kusandu. Mumu mulambu wa uhie wapwa ngwe mulambu ha shili wa mbala wa sasendote. Chapwa chuma chisandu chahiana. 14 Sasendote akande amwe manyinga a ku mulambu wa uhie akaakomone ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lienyi lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lienyi lia chindume. 15 Sasendote akande nawa amwe a ku njongo ya maji akazujile ha kwoko lienyi mwene lia chimeso. 16 Akachupike songo lia munwe wenyi wa chindume mu maji ali ha kwoko lienyi lia chimeso, akasapwile amwe maji ni munwe wenyi yisuho shimbiali kumeso ja Yehova. 17 Amwe maji waze asala ha kwoko lienyi sasendote makomona ku songo lia twitwi lia chindume lia yoze anambe kupemesa, ni ha munwe wa shina wa kwoko lienyi lia chindume, ni ha munwe wa shina wa kulu lienyi lia chindume ha manyinga a mulambu wa uhie. 18 Maji aze asala ha kwoko lia sasendote akakomone ha mutwe wa yoze anambe kupemesa. Mba sasendote mamufukila shili yenyi kumeso ja Yehova.
28 DEZEMBRO–3 JANEIRO
YIKUMA YILEMU YA MU LIJI LIA ZAMBI | ULEVI 16-17
“Yize Tangwa lia Kufuka Shili Linatulongesa”
(Ulevi 16:12) Mba makanda chikwachilo cha to ni makala a kahia a kwokola ku chilumbilo kumeso ja Yehova, ni moko aali a insensu ya kutwa ya lupembo mupema, akayitwale muchima lia chikalakala.
Yize Mutuhasa Kulilongesa ha Mukanda wa Ulevi
4 Tanga Ulevi 16:12, 13. Achinyonga ha yize yalingiwile ha Tangwa lia Kufuka Shili. Sasendote wa lutwe kananjila mu tabernakulu. Ku kwoko limuwika, kanakwata chikwachilo cha too ni insensu ya lupembo mupema. Ku kwoko likwo, kanakwata chikwachilo cha oru cha too ni makala a kahia. Iye mamana kulutwe lia chikalakala cha unjililo cha Muma Musandu Mwahiana. Achi chili chisuho chitangu cha yisuho yitatu, chize iye manjila muma Musandu Mwahiana ha Tangwa lia Kufuka Shili. Ni vumbi lieswe, iye manjila Muma Musandu Mwahiana mamana kulutwe lia Mushete wa Usendo. Chapwile ngwe iye kanamana kulutwe lia mwene Yehova Zambi! Kusulaho, sasendote mahinjila kanawa insensu ha makala a kahia, chocho chihela chacho muchipwa ni lupembo mupema. * Hanyima, iye manjila cheka Muma Musandu Mwahiana ni manyinga a chitapo cha shili. Shina wamona nyi? Sasendote wa lutwe te kakwocha insensu shimbu kanda ahana manyinga a chitapo cha shili.
(Ulevi 16:13) Akase insensu ha kahia kumeso ja Yehova hanga mwishi wa insensu ukafuke chifuko cha ukukilo chize chili ha shindakenyo, kuchina mafwa.
Yize Mutuhasa Kulilongesa ha Mukanda wa Ulevi
5 Yika mutuhasa kulilongesa ha chize te akuzachisa insensu ha Tangwa lia Kufuka Shili? Mbimbiliya yinambe ngwo, kuli Yehova, yilemba ya tuvumbi twenyi ashishika yapwa ngwe insensu. (Samu 141:2; Uso. 5:8) Iwuluka ngwe sasendote wa lutwe kapwile ni kusolola vumbi linji muze apwile ni kunjila ni insensu kumeso ja Yehova. Chizechene nawa, ni yetu muze twakukundama kuli Yehova mu yilemba, twakuchilinga ni vumbi lieswe. Yehova katela vumbi lietu. Twakusakwilila chinji amu Sakatanga wetu akutwecha hanga tukundame kuli iye, ngwe chize mwana-kemba akukundama kuli tato. (Tia. 4:8) Iye kakututayiza ngwe masepa jenyi! (Samu 25:14) Chino chili chiwape chinene, kashika kutwazangile kulinga chuma chize muchivwisa Yehova yinyengo.
(Ulevi 16:14, 15) Akande amwe manyinga a mwe chimbembe akaasapwile ni munwe wenyi ha chifuko cha ukukilo kulutwe sali lia ku Chivumbuko. Mba kulutwe lia chifuko cha ukukilo akaasapwile yisuho shimbiali ni munwe wenyi. 15 Mba makashiha mwe pembe wa mulambu ha shili ya e atu akanehe manyinga jenyi muchima lia chikalakala. Akalinge ni manyinga jenyi chizechene ngwe halinga ni manyinga a mwe chimbembe, nikwasapwila ha chifuko cha ukukilo ni kulutwe lia chifuko cha ukukilo.
Yize Mutuhasa Kulilongesa ha Mukanda wa Ulevi
6 Iwuluka ngwo sasendote wa lutwe te katamba kwocha insensu shimbu te kanda alambula chitapo. Ha mashimbu a kwocha insensu, chitangu iye te katamba kusa shindakenyo ngwo Zambi matayiza chitapo chacho. Yika mutuhasa kulilongesa ha chikuma chino? Muze apwile hano hashi, Yesu te katamba kulinga chuma chilemu chize chahiana kulamwina atu, shimbu te kanda ahana mwono wenyi ngwe chitapo. Chuma chika chenacho? Kushishika ni kwononokena Yehova, hanga alulieke jila mba Yehova atayize chitapo chenyi. Ha kulinga chino, Yesu te masolola ngwo, kuvwisa Yehova kuwaha, che chuma chilemu ku mwono wenyi. Yesu te masolola nawa kuli eswe ngwo, pundu lume mulali wa Tato kuyula walita nawa ungunu.
Kuhengwola Yikuma Yilemu ya mu Mbimbiliya
(Ulevi 16:10) Alioze pembe yoze muchiholokela chela cha Zazele akamukunjike wa mwono kumeso ja Yehova akafuke shili hali iye, mba akamutume ku puya akapwe Zazele.
it-1 284 ¶2
Zazele
Ngwe chize postolo Paulu alumbunwine, amu Yesu ahanyine mwono wenyi ungunu ha mukunda wa shili ya atu, iye yalinga chuma chilemu chinji chize “manyinga ja ngombe ni ja pembe” te keshi kuhasa kulinga. (Hep 10:4, 11, 12) Iye yapwa ngwe “pembe wa kufuka nenyi shili,” yambata “milonga yetu,” “Ha uhenge wa yetu amuwondele.” (Iza 53:4, 5; Mat 8:17; 1Pe 2:24) Iye “wambachile” shili ya waze eswe akufuliela ha ndando ya chitapo cha ukuule wenyi. Yasolola yize Zambi alingile hanga ahwise shili ya atu. Kashika, “pembe yoze muchiholokela chela cha Zazele” kanalumbunuka chitapo cha Yesu Kristu.
(Ulevi 17:10, 11) Nyi mutu mweswawo, chipwe wa vungu lia Izalele, chipwe wa njize atwama hakachi ko, malia amwe manyinga, mungusa meso jami a kulimika ni mukwa kulia manyinga, ngukamutete hakachi ka atu jenyi. 11 Mumu mwono wa musunya watwama mu manyinga mba hinaahana ha chilumbilo hali yenu a kunufukila no mwono wenu. Mumu manyinga kapwa a kunufukila no, mumu o kapwa we mwono.
w14 15/11 10 ¶10
Mumu Liaka Twatamba Kupwa Asandu?
10 Tanga Ulevi 17:10. Yehova kahanyine shimbi kuli A-Izalele hanga kanda alia ‘niamwe manyinga.’ Akwa-Kristu no katamba kukaula shimbi yino ya kulituna manyinga ja mutu hanji ja kashitu. (Yi 15:28, 29) Muze twakunyonga ngwetu, nyi twalia manyinginga hanji kutusawo mu mujimba Zambi masa meso jenyi ni ‘kulimika ni yetu’ ni ‘kututeta’ mu chikungulwila chenyi, twakwivwa yikola ku mbunge. Yetu twakumuzanga, kashika tunazange kumwononokena. Chipwe ha chikuma cha kufwa hanji mwono, kutushi kutayiza chiyulo cha waze matushinjila hanga tutayize manyinga, mumu kanyingikine Yehova nawa keshi kumwononokena. Tunanyingika ngwetu mahasa kutuhungumiona nyi twalituna manyinga, chipwe chocho, yetu tunazange kwononokena Zambi.—Yu 17, 18.
Kutanga Mbimbiliya
(Ulevi 16:1-17) Yehova yahanjika ni Mose kulutwe lia kufwa cha ana a malunga aali a Arone, muze akundamine kuli Yehova mba yafwa. 2 Yehova yamba kuli Mose ngwenyi, Ambila yayenu Arone kanda anjila matangwa eswe muma musandu muchima lia chikalakala kumeso ja chifuko cha ukukilo chize chili ha mushete, kuchina mafwa. Mumu mungukasoloka mu lelwa ha chifuko cha ukukilo. 3 Alioze Arone manjila muma musandu ngwe chino: akanjile ni chimbembe wa kuji, akapwe mulambu ha shili, ni kuji ya panga akapwe mulambu wa kulumba. 4 Akazale chikuto chisandu cha hina lia linyu lipema, ni ha mujimba wenyi akazale kaputula wa hina lia linyu lipema. Akalijichike muya wa ponda wa hina lia linyu lipema, ni kapusa wa hina lia lia linyu lipema, e mazalo asandu ena-o kashika akasane, mba maazala. 5 Ku chikungulwila cha A-Izalele akatambule kuji a pembe aali akapwe mulambu ha shili, ni kuji ya panga umuwika akapwe mulambu wa kulumba. 6 Arone akalambule mwe chimbembe mulambu ha shili hali iye mwene, akafuke shili yenyi ni ya akwa zuwo lienyi. 7 Mba akatwale e pembe aali akaatumbike kumeso ja Yehova ku chikolo cha mbalaka ya chikungulwila. 8 Arone akate chela hali pembe aali, cha Yehova ni cha Zazele. 9 Pembe yoze muchiholokela chela cha Yehova, Arone akamukunjike akamulambule mulambu ha shili. 10 Alioze pembe yoze muchiholokela chela cha Zazele akamukunjike wa mwono kumeso ja Yehova akafuke shili hali iye, mba akamutume ku puya akapwe Zazele. 11 Arone makakunjika mwe chimbembe mulambu ha shili hali iye mwene. Akafuke shili yenyi ni ya akwa zuwo lienyi. Akashihe mwe chimbembe wa mulambu ha shili yenyi mwene. 12 Mba makanda chikwachilo cha too ni makala a kahia a kwokola ku chilumbilo kumeso ja Yehova, ni moko aali a insensu ya kutwa ya lupembo mupema, akayitwale muchima lia chikalakala. 13 Akase insensu ha kahia kumeso ja Yehova hanga mwishi wa insensu ukafuke chifuko cha ukukilo chize chili ha shindakenyo, kuchina mafwa. 14 Akande amwe manyinga a mwe chimbembe akaasapwile ni munwe wenyi ha chifuko cha ukukilo kulutwe sali lia ku Chivumbuko. Mba kulutwe lia chifuko cha ukukilo akaasapwile yisuho shimbiali ni munwe wenyi. 15 Mba makashiha mwe pembe wa mulambu ha shili ya e atu akanehe manyinga jenyi muchima lia chikalakala. Akalinge ni manyinga jenyi chizechene ngwe halinga ni manyinga a mwe chimbembe, nikwasapwila ha chifuko cha ukukilo ni kulutwe lia chifuko cha ukukilo. 16 Chocho makafukila muma musandu mumu ha luchisa wa A-Izalele, ni utanguko wo, ye shili yo yeswe. Chocho makalinga ha mbalaka ya chikungulwila yatwama hamwe no hakachi ka luchisa wo. 17 Kumuchi kapwa mutu niumwe mu mbalaka ya chikungulwila muze manjila muma musandu ni kufuka shili, ndo hatuhuka, hafuka shili yenyi mwene ni ya akwa zuwo lienyi, ni ya chikungulwila cheswe cha A-Izalele.