GÁLATAS
Nau kartaɗe Pabloba naa ɓʉɗa
1 Mʉ Pablobʉ, Jesucristoba bʉiɗabʉ.* Ẽbẽrarãba mʉ jʉrʉ adauɗaabasii Jesucristoba bʉiɗa ɓuamera. Maumaarã Jesucristoba mauɗe ichi Akõreba, ichi biu ɓuaɗa chokae jiradubiɗaba mʉ maka ɓusiɗau. 2 Mʉʉba nau karta ɓʉʉruu ãbarã Galacia druaɗebenarã baita. Joma ãbarã mʉ ome panuurãba kʉ̃ria panuu, 3 Dachi Bajãaɗebena Akõreba mauɗe Dachi Mechiu Jesucristo ãchi sõbiaɗeeba machi aiɗa panaɗai mauɗe jirukaraayuwãe panabiaɗai. 4 Ara mau Jesucristoba ichi dachi kachirua kakua ida beabisii nau ewari kachiruaɗebena karibai baita. Maka wausii Dachi Bajãaɗebena Akõreba maka kʉ̃riasiiɗeeba. 5 Ewaricha ichimaa biꞌia berreaɗai panuu. Biꞌia ɓuu maka ɓuai.*
Beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena aɓaburu ɓuu
6 Mʉ saka kʉ̃risiai adua ɓuu machiba kãꞌãabariwãeɗe Dachi Akõre ida ɓupeɗaaɗa. Ichiba machi iusii Cristo sõbiaɗeeba karibai baita, maamina machiba ãrea ũri panuu waabenarãba beɗea bia kĩra jara panuu. 7 Biawãra, chi beɗea bia june wãꞌãe. Maamina chi nureerãba machimaa biꞌiwãe kʉ̃risiabiabadau, chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena ãyaa jaradea panuuɗeeba. 8 Barikiuba chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena daiba machimaa jaradeapeɗaaɗa june ãyaa jaradearuubʉrã, Dachi Akõreba mau ewaricha kastikai; daiba maebʉrã ángel biɗa june ãyaa jaradeaduubʉrã, dai siɗa Dachi Akõreba ewaricha kastikai. 9 Daiba naeɗe jarapeɗaaɗa mʉʉba waya jaraaruu: machiba chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena ijãapeɗaaɗa barikiuba june jaradearuubʉrã, Dachi Akõreba mau baribai.
10 Maka jara ɓuuɗeeba mʉʉba jʉrʉwẽa ɓuu ẽbẽrarãba mʉ biꞌia unuɗamera, maumaarã kʉ̃ria ɓuu Dachi Akõréburu mʉ biꞌia unumera. Cristoɗe ijãai naeɗe mʉʉba jʉrʉ ɓuabachii ẽbẽrarãba mʉ biꞌia unuɗamera. Wabiɗa maka wau ɓuasirã, mʉ Cristo baita bari trajabarii ɓuabai basii.
Jesucristoba Pablo iuɗa
11 Ãbarã, kuitásturu chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena mʉʉba machimaa jaradeaɗa ẽbẽra kʉ̃risiaɗebenawãe. 12 Mau beɗea mʉʉba aɓa ẽbẽraɗebena kuitaabasii. Aɓa ẽbẽraba mʉʉmaa jaradeabasii. Maumaarã Jesucristoba mʉʉmaa kuitaabisii. 13 Machiba ũrisiɗau mʉ saka nibasii judiorãba jaradeabadau joma wau ɓuasiiɗe. Machiba kuitaa panuu mʉʉba ẽbẽrarã Dachi Akõreɗerã ãrea kachirua waubachii. Joma perdonai kʉ̃ria ɓuasii. 14 Judiorãba jaradeabadau mʉʉba biꞌia kuitaaruu basii mʉ aɓaarakaurã audeara, dai nabẽraeɗebenarãba waubachiɗau mʉʉba ãrea waubachiiɗeeba. 15 Maamina mʉ naweba mʉ adaui naeɗe Dachi Akõreba mʉ jʉrʉ adausii. Ichi sõbiaɗeeba mʉ iusii ichi baita bari trajabarii ɓuamera. Ichiba kʉ̃risiaɗa kĩra 16 ichi Warr mʉʉmaa kuitaabisii judiowãerãmaa mau ʉ̃rʉbena jaramera. Mauɗe mʉʉba aɓaumaa biɗa iɗiibasii saka waui ɓuu kuitaai baita. 17 Mauɗe mʉ Jerusalenɗaa wãabasii chi mʉ naeɗe Jesucristoba bʉiɗarãmaa iɗii baita. Maumaarã mʉ Arabia druaɗaa wãsii. Maaɗakare Damasco puuruɗaa waya wãsii.
18 Año õbea baɗakare mʉ Jerusalenɗaa wãsii Pedro unui baita. Aria 15 ewari mau ome ɓuasii. 19 Pedro awara, Jesucristoba bʉiɗarãɗebena, Dachi Mechiu ãba Santiagóturu unusii.* Waabenarã mʉʉba unuubasii. 20 Dachi Akõre daaɗe mʉʉba machimaa jaraaruu: mʉ ʉ̃rʉbena ɓʉʉruu setawãe. 21 Jerusalenɗaa wãsiiɗe mʉ Siria druaɗaa mauɗe Cilicia druaɗaa wãsii. 22 Cristoɗe ijãabadaurã Judea druaɗebenarãba mʉ unuɗakau basii. 23 Ãchiba naka jaraadúturu ũribachiɗau: «Dachi kachirua waui baita wãraa ɓuaɗaba jãabae jaradea ɓuu jomaurãba Cristoɗe ijãaɗamera. Naeɗe mau ichiba joma wãꞌãebii kʉ̃ria ɓuasii». 24 Mauɗeeba mʉ kakua ãchiba Dachi Akõremaa biꞌia berreasiɗau.
Jesucristoba bʉiɗarãba Pablo biꞌia irsibipeɗaaɗa
2 Año 14 baɗakare mʉ Bernabé ome waya Jerusalenɗaa wãsii. Tito siɗa wãsii. 2 Mʉ wãsii Dachi Akõreba kuitaabisiiɗeeba araa wãi ɓuu. Ara basiiɗe mʉʉba ãbarã chi mechiurã ómeburu araa imibiapeɗa, jarasii chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena mʉʉba judiowãerãmaa saka jaradea ɓuu. Maka wausii mʉʉba wau ɓuu ãchiba biꞌia unu panuu kuitaai baita.* 3 Mauɗe Tito mʉ ome ɓuu judiowãemina, ãchiba jaraɗaabasii ichi mukĩra chi kakua tõoi ɓuu. 4 Mau ʉ̃rʉbena berreasiɗau chi nuree biawãra ãbarãwãeba jarabachiɗauɗeeba. Maarã ãbarã kĩra neeɗapeɗa, unuɗai kʉ̃riabachiɗau dachi Moisesba ɓʉɗaɗebena ãyaa wãsiɗau kuitaa. Jesucristoɗe ijãaɗai baɗamaarã, chi Moisesba ɓʉɗa waya waubi kʉ̃ria panasiɗau, chi mau ɓʉɗa baita bari trajabadaurã kĩra. 5 Maamina ãchiba jarapeɗaaɗa daiba ne aɓa biɗa ijãaɗaabasii machiba chi beɗea bia biawãra Cristo ʉ̃rʉbena ewaricha uru nureaɗamera.*
6 Chi mechiurã abadau ãbarãba kʉ̃risia awara jaraɗaabasii mʉʉba jaradeamera. Maumaarã kuitaasiɗau Dachi Akõreba mʉ bʉisii chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena judiowãerãmaa jaradeamera Pedro judiorãmaa bʉiɗa kĩra. (Ãchi chi mechiurã panuu abadamina, mʉ baita araɓauɗe ɓuu, Dachi Akõreba dachi kĩra awara unukauɗeeba). 7 —. 8 Biawãra Dachi Akõreba Pedro ichiba bʉiɗa ɓusii judiorãmaa jaradeamera. Ara mau Dachi Akõreba mʉ ɓusii ichiba bʉiɗa bai baita, judiowãerãmaa jaradeamera. 9 Ãbarã chi mechiurã Santiagoba*, Pedroba* mauɗe Juanba kuitaasiɗau Dachi Akõreba ichi sõbiaɗeeba biawãra mʉ judiowãerãmaa bʉisii. Mauɗe ãchi mʉ ome mauɗe Bernabé ome jua deasiɗau kuitaabiɗai baita araɓau kʉ̃risia uru panuu. Ãchiba jarasiɗau daiba judiowãerãmaa jaradea panaɗai, mauɗe ãchiba judiorãmaa jaradea panaɗai. 10 Aɓaburu daimaa jarasiɗau ãbarã chi nejarr barauwãe nuree aiɗaɗamera. Mau mʉʉmaarã ãrea biꞌia ɓuasii maka wau kʉ̃ria ɓuasiiɗeeba.
Pabloba Pedro iadaaɗa
11 Ewari aɓa Pedro Antioquía puuruɗaa ãbarã ichiaɗe wãsii. Aria mʉʉba jomaurã ãbarã daaɗe ichi iadaasii, ichiba biawãra kachirua wausiiɗeeba. 12 Naka kachirua wausii: chi nuree ãbarã judiorã ẽbẽrarã Santiagoɗebenarã Antioquía puuruɗaa wãsiɗau. Ãchiba jarabachiɗau judiowãerã mukĩra chi kakua tõoɗai panuu ẽbẽrarã Dachi Akõreɗerã nureaɗai baita. Ãchi neeɗai naeɗe Pedro ãbarã judiowãerã ome kobachii, maamina mau ãbarã judiorã neeɗapeɗa ichi waya ãbarã judiowãerã ome koobasii. Maumaarã ãyaa wãsii. Wapea ɓuasii chi judiowãerã ãchi mukĩra chi kakua tõoɗai panuu a jara panuu ʉ̃rʉbena.* 13 Mauɗe waabenarã ãbarã judiorãba chi ãbarã judiowãerã ida ɓusiɗau Pedroba biawãrawãe wau ɓuu kĩra. Maka wau panuuɗeeba Bernabé biɗa ara mau kĩra kachirua wausii. 14 Maamina mʉʉba unusii ãchi biawãra chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena jara ɓuu kĩra nibaɗaabasii. Mauɗeeba mʉʉba Pedro jomaurã ãbarã daaɗe naka iadaasii: «Bichi judiomina judio kĩra nibakau. Maumaarã judiowãe kĩra nibabarii. Mau ¿sakãe bichiba ãbarã judiowãerãmaa judiorãba waubadau waubia ɓuma?»
15 Judiowãerãba Moisesba ɓʉɗa wãꞌãe panuuɗeeba dachi judiorãba ãchi kachirua waubadaurã abadau. Dachi naweba warr adausiɗauɗeeɗebena judiorãɗeeba, mau Moisesba ɓʉɗa uru panuu. 16 Maamina dachiba kuitaa panuu Dachi Akõreba aɓa biɗa ɓuwẽe chi jipa nuree baara, mau Moisesba ɓʉɗa wau ɓuuɗeeba. Maumaarã Jesucristoba mau Moisesba ɓʉɗa kĩra joma wausiiɗeeba, Dachi Akõreba dachi ɓubarii chi jipa nuree baara. Mauɗeeba dachia biɗa Jesucristoɗe ijãasiɗau mauɗe Jesucristoɗe ijãa ɓu kakua maka chi ichiɗirã jipa nuree baara duanubarii, ichiba mau ɓʉɗa kĩra joma wauɗa kakua. Biawãra Moisesba ɓʉɗa wau panuuɗeeba Dachi Akõreba dachi ɓukau chi jipa nuree baara.*
17 Dachiba jʉrʉsiɗau Cristoɗeeba Dachi Akõreba dachi chi jipa nuree baara duanumera. Mauɗeeba waabenarãmaarã dachi kachirua waubadaurãbʉ, chi Moisesba ɓʉɗa ida ɓusiɗauɗeeba. Makarã ¿Cristoba dachimaa kachirua waubia ɓuka? ¡Makawãema! 18 Mʉʉba Moisesba ɓʉɗa ida ɓuɗakare waya ijãaruubʉrã, mʉ nebʉra baraa ɓeei mau ɓʉɗa ida ɓu ɓuasiiɗeeba. 19 Naeɗe mʉ Moisesba ɓʉɗaɗeeba nibasii. Maamina mau Moisesba ɓʉɗaɗebena wãsii.* Maka mʉ Dachi Akõre baita chokae ɓeesii. 20 Mʉ Cristo ome cruzɗe ãbua jiraɓusiɗau. Mauɗeeba ara mʉʉɗeeba ɓuwãema, maumaarã Cristo mʉ sõɗe ɓuu. Nau kakuaɗe chokae ɓuumisa mʉ Dachi Akõre Warr Jesusɗeeba nibai. Ara mau Jesús, Dachi Akõreba waubi ɓuu wausiiɗeeba, mʉ kʉ̃riasii mauɗe mʉ kakua ichi ida beabisii. 21 Dachi Akõreba ichi sõbiaɗeeba wauɗa mʉʉba ida ɓuwẽe. Moisesba ɓʉɗa wau panuuɗeeba chi jipa nuree baara panasirã, Cristo bari biui basii.
Jesucristoɗe ijãaɗai panuuɗéburu Dachi Akõre Jauri irsibibadau
3 Ãbarã Galacia druaɗebenarã, ¡machi kʉ̃risiaswãe nureerã! ¿Kaiba machi setaa kũruasii chi biawãra beɗea ida ɓuɗamera? Daiba machimaa joma chi Jesucristo cruzɗe biu ɓuaɗa ʉ̃rʉbena jaradeabachiɗau. 2 Mʉʉba nau machimaa iɗiiruu: Dachi Akõre Jauri irsibisiɗauɗe ¿machiba chi Moisesba ɓʉɗa wau panasiɗaka? Maebʉrã ¿chi beɗea Jesús ʉ̃rʉbena ũripeɗaaɗa ijãasiɗaka? 3 ¡Machi biawãra kʉ̃risiaswãe nuree! Cristoɗe ijãasiɗauɗe naeɗe Dachi Akõre Jauriɗeeba biꞌia nibasiɗau. ¿Jãabae ara machiba wau panuuɗeeba chi jipa nuree baara panaɗaika?* 4 Machi biꞌiwãe panaɗa Cristo kakua ¿bari makaska? ¡Mʉʉmaarã, machi bari ãrea biꞌiwãe panaɗaabasii! 5 Dachi Akõreba ichi Jauri machimaa deasii awara, ẽbẽrarãba ne poyaa wauɗakau machi tãeɗe wau ɓuu. ¿Chi Moisesba ɓʉɗa machiba wau panasiiɗeeba maka wau ɓuka? ¿Maka wauwẽka chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena ũriɗapeɗa ijãasiɗauɗeeba?
6 Abraham ʉ̃rʉbena kʉ̃risiásturu. «Abrahamba Dachi Akõreɗe ijãasii. Mauɗeeba Dachi Akõreba ichi nebʉraswãe nii unusii».* 7 Mauba kuitaaɗai panuu chi biawãra Dachi Akõreɗe ijãabadaurã, Abraham warrarãbʉ. 8 Nabẽraeɗe Dachi Akõre beɗeaɗe ɓʉ kuɓuu judiowãerãba Dachi Akõreɗe ijãapeɗaaɗa basirã ichiba ãchi ichiɗirã jipa nureerã baara ɓui basii. Mauɗeeba nabẽraeɗe Dachi Akõreba Abrahammaa chi beɗea bia berreasii. Ichiba naka jarasii: «Bichi kakua mʉʉba nau iujãaɗe duanuu puuru joma karibai».* 9 Mauɗeeba chi Abrahamba ijãaɗa kĩra ijãa nuree Dachi Akõreba joma aiɗai Abraham aiɗaɗa kĩra.
10 Chi Moisesba ɓʉɗa wau panuuɗeeba chi Dachi Akõreɗe jipa nuree baara paneeɗai kʉ̃risia nuree, nebʉra barau a ɓuu. Mau Moisesba ɓʉɗaɗe naka ɓʉ kuɓuu: «Nau Moisesba ɓʉɗa joma wauwẽa nii Dachi Akõreba nebʉra barau ai».* 11 Biawãra dachiba biꞌia kuitaa panuu Moisesba ɓʉɗa wau ɓuuɗeeba Dachi Akõreba aɓa biɗa chi ichiɗirã jipa nuree baara ɓui.* Dachi Akõre beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: «Chi jipa nii, Dachi Akõreɗe ijãa niiɗeeba chokae nibai».*
12 Maamina chi Dachi Akõreɗe ijãa ɓuu chi Moisesba ɓʉɗa waui ɓuu audeara ãyaa ɓuu. Maumaarã ichi ʉ̃rʉbena naka ɓʉ kuɓuu: «Chi Moisesba ɓʉɗa wau ɓuu, mauba nibai».*
13 Moisesba ɓʉɗa kĩra wau panuwãeɗeeba, nebʉra barau ai. Mauɗebena Jesucristoba dachi karibasii. Ichi Dachi Akõreba dachi kakua nebʉra baraabisii. Moisesba ɓʉɗaɗe naka ɓʉ kuɓuu: «Aɓa bakuruɗe jira ɓeeɗa Dachi Akõreba mau nebʉra barau ai».* 14 Makasii Dachi Akõreba Jesucristoɗeeba judiowãerã siɗa karibamera ichiba naeɗe Abrahammaa karibai aɗa kĩra.* Dachiba Jesucristo ijãa panuuɗeeba Dachi Akõreba ichi Jauri deai jaraɗa irsibisiɗau.*
Dachi Akõreba Abrahammaa beɗea deaɗa
15 Ãbarã, dachi ẽbẽrarãba ne waubadau kĩra berrearuu: ẽbẽraba waabena ome beɗea deaɗa kartaɗe ɓupeɗa ichi trʉ̃ mau kartaɗe ɓʉʉruubʉrã aɓau biɗa mau beɗea ɓʉɗa poyaa ãyaa ɓuɗaabai, mauɗe kʉ̃risia awara poyaa eɗa ɓʉɗaabai. 16 Ara mau kĩra Dachi Akõreba Abrahammaa, mauɗe chi ichiɗebena neei ɓuumaa jarasii mauba jomaurã karibai.* Dachi Akõre beɗeaɗe ɓʉwẽa ɓuu «Abrahamɗebena imiɗai ẽbẽrarã» ãrea ẽbẽrarã jara ɓuu kĩra. Maumaarã ɓʉ kuɓuu Dachi Akõreba Abrahamɗebena neei ɓuumaa maka jarasii aɓau ʉ̃rʉbenáturu berrea ɓuuɗeeba. Mau Cristobʉ. 17 Mʉʉba naka jara ɓuu: Dachi Akõreba Abraham ome beɗea deasii.* 430 año basiiɗe Moisesmaa ichiba jaraɗa ɓʉbisii. Maamina ichiba Abraham ome naeɗe beɗea deaɗa mau Moisesba ɓʉɗa ãyaa ɓuubasii. Ãyaa ɓuɗa basirã ichiba karibai aɗa waubai basii. 18 Moisesba ɓʉɗa wau panuu baita ichiba dachi karibaaruubʉrã, ichiba karibai aɗa kĩra karibawẽe. Maamina Dachi Akõreba Abraham karibai asiiɗeeba ichi sõbiaɗeeba karibasii.
19 Makarã ¿Dachi Akõreba sakãe Moisesmaa chi ichiba ɓʉɗa ɓʉbisma? Maka wausii ẽbẽrarãba kachirua waubadau kuitaaɗamera. Ẽbẽrarã mau Moisesba ɓʉsiiɗeeba panasiɗau aɓa Abrahamɗebena neei ɓuaɗa neeruuɗaa, ichiɗeeba Dachi Akõreba karibai asiiɗeeba. Dachi Akõreba Moisesmaa mau ichiba ɓʉɗa angelerãɗeeba deasii. Mau deaɗakare Moisesba ẽbẽrarãmaa deasii. 20 Maamina Dachi Akõreba Abrahammaa karibai asiiɗe aɓa biɗa mau beɗea jaraɗe bʉibasii, maumaarã ara ichiaburu Abrahammaa maka jarasii.
21 Maka ɓuubʉrã Dachi Akõreba Moisesmaa ichi beɗea ɓʉbisiiɗe ¿ichiba Abraham ome beɗea deaɗa ida ɓuska? ¡Makawãema! Moisesba ɓʉɗaba dachi poyaa chokae panaɗai basirã, mau ɓʉɗa wau panuuɗeeburu Dachi Akõreba dachi chi jipa nuree baara duanui basii. 22 Maamina Dachi Akõre beɗeaɗe ɓʉ kuɓuu kachiruaba jomaurã jʉ̃a uru ɓuu. Maka Jesucristoba ichi Akõreba jaraɗa wausiiɗeeba, chi ichiɗe ijãaduurãba mau Dachi Akõreba deai jaraɗa adauɗai.
23 Cristoɗe ijãaɗai naeɗe dachi Moisesba ɓʉɗa juaɗe panasiɗau. Mauɗebena poyaa awara wãɗaabasii aɓa Dachi Akõreba Cristo kuitaabiiruuɗaa. 24 Biawãra Moisesba ɓʉɗaba dachi nu ua ɓuasii aɓa Cristoɗe ijãaduuɗaa. Cristo neesiiɗe ichiɗe ijãa panuu kakua Dachi Akõreba dachi chi jipa nuree baara duanubarii. 25 Maamina iɗibae dachiba Cristoɗe ijãa panuuɗeeba Moisesba ɓʉɗaba nu ua ɓuakau. 26 Jesucristo ijãa panuuɗeeba joma machi Dachi Akõre warrarãbʉ. 27 Machi boro easiɗauɗe Cristo kĩra paneesiɗau unubisiɗau.* 28 Mau jara ɓuu judio griego ome araɓauɗe panuu, chibari baita bari trajabarii chi chibariswãe nii ome araɓauɗe panuu, mauɗe mukĩra wẽra ome araɓauɗe panuu. Joma machi ẽbẽra aɓa nii kĩra nureebʉ, Jesucristo ome ãbua nureeɗeeba. 29 Machi Cristoɗeɗeeba biawãra Abraham warrarãbʉ. Mauba Dachi Akõreba machi karibasii ichiba Abrahammaa dachi karibai asiiɗeeba.
Dachi Akõre warrarãbʉ
4 Mau awara naka jara ɓuu: warrba ichi akõreɗe joma adaui ɓumina kaebe niiɗeeɗe chibari baita bari trajabarii kĩra nii. 2 Chi kaebe nii warr ichi nubadaurã juaɗe ɓuu, mauɗe ichi akõreɗe adaui ɓuu chi nureerãba nubadau aɓa chi akõreba jaraɗa ewariɗaa. 3 Ara mau kĩra Cristoɗe ijãaɗai naeɗe dachi warraeɗebena kĩra nureasii. Mau ewariɗe dachiba nau iujãaɗebena jauri mechiurã ijãa panasiɗau, chibari baita bari trajabarii kĩra. 4 Maamina Dachi Akõreba jaraɗa ewari neesiiɗe ichi Warr nau iujãaɗaa bʉisii. Mau Warr wẽraba adausii mauɗe Moisesba ɓʉɗa waui ɓuasii. 5 Dachi Akõreba ichi bʉisii dachi mau Moisesba ɓʉɗa juaɗe nureaɗa karibapeɗa, ichi warrarã babiai baita. 6 Machi Dachi Akõre warrarãɗeeba ichi Warr Jauri bʉisii machi sõɗe ɓuamera. Ichi Jauri dachi sõɗe ɓuuba «¡Mʉ Chacha!» abarii kuitaaɗamera dachi Ichi warrarãbʉ. 7 Mauɗeeba jãabae machi chibari baita bari trajabadaurãwãema, maumaarã Dachi Akõre warrarãbʉ. Dachi Akõre warrarãɗeeba ichi warrarã baita uru ɓuu adauɗai.*
Pablo ãbarã kakua kʉ̃risia baraa ɓuaɗa
8 Naeɗe machiba Dachi Akõre adua panasiɗauɗe chi biawãra Dachi Akõrewãerã ijãa panasiɗau ãchi baita bari trajabadaurã kĩra. 9 Maamina jãabae machiba Dachi Akõre unubadau. Mʉʉba arakʉɗe jaraaruubʉrã, Dachi Akõreba machi unubarii. Maka ¿sakãe nau iujãaɗebena jauri mechiurã waya ijãaɗai kʉ̃ria panuma, chibari baita bari trajabadaurã kĩra? Mauba machi aiɗakau. 10 Barikiu bari panabadau ewari, jeɗakoɗe mauɗe añoɗe waubadau Dachi Akõreba biꞌia unumera. 11 Mauɗeeba mʉʉba kʉ̃risia ɓuu mʉ bari machimaa jaradeasii.
12 Ãbarã, mʉ machi judiowãe kĩra ɓuai baita, Moisesba ɓʉɗa ida ɓusii. Mauɗeeba mʉʉba machimaa chi chuburia iɗiiruu mʉ kĩra mau Moisesba ɓʉɗaɗe panarãaɗamera. Naeɗe machiba mʉʉmaa kachirua wauɗaabasii, maumaarã biꞌia wausiɗau. 13 Kuitaa panuu mʉʉba machimaa chi beɗea bia Cristo ʉ̃rʉbena naa jaraɗe wãsiiɗe, mʉ ẽpermo ɓuasiiɗeeba machimaa jaradea ɓeesii. 14 Ẽpermo ɓuasmina machiba mʉ ida ɓuɗaabasii mauɗe duabʉiɗaabasii.* Maumaarã biꞌia irsibisiɗau Dachi Akõreɗe ángel irsibiiduu kĩra, Jesucristo irsibiiduu kĩra. 15 ¿Sakasma chi machi kĩrajʉʉ naeɗe uru panaɗa? Mʉʉba biawãra jaraaruu machiba poyaa waupeɗaaɗa basirã ara machi dau noetaɗai basii mʉʉmaa deaɗai baita. 16 Mʉʉba biawãra jara ɓuuɗeeba ¿mʉ machi kĩramaa baika?
17 Machi tãeɗe chi biꞌia jaradeaɗakaurãba ne joma wau panuu machiba ãchi beɗea ijãaɗamera. Maamina ãchiba maka wauɗakau machi aiɗaɗai baita. Machi daiɗebena ãyaa adoe kʉ̃ria panuu sõɗeeba ãchi baara panaɗamera. 18 Biawãra biꞌia ɓuu ewaricha kʉ̃risia biꞌia sõɗeeba ijãa panaɗai. Maamina maka panaɗaabai panuu mʉ machi ome ɓuuɗéburu. Maumaarã mʉ wãꞌãeɗe biɗa ijãaɗai panuu. 19 Ãbarã, machi mʉ warrarã kĩra nuree. Mʉ waya machi baita ãrea biꞌiwãe ɓuu wẽra warr adauruuɗe puꞌuabarii kĩra. Mʉ maka ãrea biꞌiwãe ɓuai aɓa machi Cristo kĩra paneeduuɗaa. 20 ¡Mʉ ʉ̃rauɗaa machi baara ɓuaɗa basirã kuitaai basii saka berreai ɓuu! Mʉʉba biawãra adua ɓuu machi ʉ̃rʉbena saka kʉ̃risiai.
Sara mauɗe Agar ʉ̃rʉbena
21 Chi Moisesba ɓʉɗa juaɗe panaɗai kʉ̃ria panuuba mʉʉmaa panáusturu: ¿Moisesba ɓʉɗaɗe ɓʉ kuɓuu adua panuka? 22 Naka ɓʉ kuɓuu: Abrahamba warr ome uru ɓuasii. Aɓa chibari baita bari trajabarii Agarba warr adausii.* Chi aɓa chibariswãe nii Saraba warr adausii.* 23 Chi chibari baita bari trajabariiba warr adausii Abrahamba maka kʉ̃riasiiɗeeba. Maamina chi chibariswãe nii wẽraba warr adauɗa Dachi Akõreba deai jaraɗa basii.
24 Mauba dachimaa naka ãrea kʉ̃risiabia ɓuu: Dachi Akõreba beɗea deaɗa ome panuu. Mau beɗea deaɗa ome panuu Sara mauɗe Agar kĩra panuu. Dachi Akõreba beɗea deaɗa aɓa Sinaí eaɗe deasii. Mau beɗea deaɗa chi chibari baita bari trajabarii Agar kĩra ɓuu, chi mau beɗea deaɗa ijãa nuree chibari baita bari trajabadaurã kĩra nureeɗeeba. 25 Chi Sinaí ea Arabia druaɗe ɓuu Agar kĩra ɓuu, chi mau eaɗe deaɗa Moisesba ɓʉɗaɗe ijãa nuree, chibari baita bari trajabadaurã kĩra nureeɗeeba. Mauɗe chi nau iujãaɗebena Jerusalén puuru Agar kĩra nii, mau puuruɗebenarã chibari baita bari trajabadaurã kĩra nureeɗeeba. 26 Maamina chi bajãaɗebena Jerusalén puuru Sara kĩra ɓuu, mau puuruɗebenarã chibari baita bari trajabadaurã kĩra nureewãeɗeeba. Maka nuree Moisesba ɓʉɗaɗe ijãawẽa nureeɗeeba. Dachi mamabenaɗeeba Sara warrarã kĩra nuree. 27 Dachi Akõre beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu:
«Wẽra warr deakau, kĩrajʉʉse. Warr adauruuba chi puꞌua unukau, ãrea kĩrajʉʉ ɓiáse.
Wẽra mukĩraba amaaɗaba warrarã aude uru ɓuai, wẽraba mukĩra uru ɓuaɗa audeara».*
28 Isaac chi naweba adausii Dachi Akõreba Abrahammaa maka jarasiiɗeeba. Ãbarã, Isaac kĩra, dachi Dachi Akõre warrarã paneesiɗau ichiba maka jarasiiɗeeba. 29 Abraham ewariɗe, Ismael chi naweba adausii, barikia warr kĩra. Isaac chi naweba adausii Dachi Akõre Jauri poyaabariiɗeeba. Ismaelba kachirua waubachii Isaacmaa. Iɗibae biɗa Moisesba ɓʉɗaɗe nureerãba Cristoɗe ijãa nureemaa kachirua waubadau. 30 Maamina Dachi Akõre beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: «Chi chibari baita bari trajabarii wẽra mauɗe ichi warr siɗa duabʉise. Chi chibari baita bari trajabarii wẽra warrba ichi akõreba uru ɓuu poyaa adaubai. Maumaarã chi chibariswãe nii wẽra warrba mau adaui».*
31 Mauɗeeba ãbarã, dachi chi chibari baita bari trajabarii warrarã kĩra nureewãe. Maumaarã chi chibariswãe nuree warrarã kĩra nuree.
Moisesba ɓʉɗaɗebena Cristoba dachi karibaɗa
5 Cristoba dachi karibasii ena duanaɗamera. Mau ãrea ijãa panásturu. Waya chibari baita bari trajabadaurã kĩra nurearã́sturu. 2 Mʉ Pablobʉ. ¡Ũrísturu! Mʉʉba nau machimaa jaraaruu: machi mukĩra chi kakua tõoɗai panuu a kʉ̃risia panuubʉrã, Cristoba machi baita wauɗaba karibaabai. 3 Waya mʉʉba jaraaruu: barikia mukĩraba ichi mukĩra chi kakua tõobiiruubʉrã, Moisesba ɓʉɗa joma wau ɓuai ɓuu. 4 Chi nuree machiɗebenarãba kʉ̃risiabadau Moisesba ɓʉɗa waubadauɗeeba, Dachi Akõreba chi jipa nureerã baara ɓui. Cristo ãyaa wãsiɗau mauɗe ichi sõbiaɗeeba jipa duanubiaɗa ida ɓusiɗau. 5 Maamina dachiba Cristoɗe ijãa panuuɗeeba Dachi Akõre Jauriɗeeba biawãra kuitaa panuu Dachi Akõreba dachi chi jipa nureerã baara ɓui. 6 Cristo Jesusba mukĩra chi kakua tõo ɓuai maebʉrã mukĩra chi kakua tõowẽa ɓuai biꞌia unuwẽa ɓuu. Maumaarã chi ichiɗe ijãa ɓuuɗeeba ichi ome ãbua ɓuu mauɗe waabenarã kʉ̃ria ɓuu.
7 Machiba biawãra chi beɗea bia ijãa panasiɗau. ¿Kaiba waa joesma machiba mau beɗea ida ɓuɗamera? 8 Chi jãarãba jaradea panuu, mau Dachi Akõreɗebena neeɗawãe. Ichiba machi iukuasii. 9 Kĩrabásturu: «Masa ẽesãabibarii ɓistĩika ɓuuba masa joma ẽesãabibarii». Ara mau kĩra ɓistĩika biꞌiwãe jaradea ɓuuba joma biꞌiwãe kʉ̃risiabibarii. 10 Maamina Dachi Mechiu Jesucristoɗeeba mʉʉba kuitaa ɓuu machiba mʉʉba jara ɓuu awara kʉ̃risiaɗaabai. Barikiuba machi maka waa joe ɓeeruubʉrã Dachi Akõreba kastikai. 11 Ãbarã, mukĩra chi kakua tõoɗai panuu mʉʉba wabiɗa jaradea ɓuaɗa basirã, chi maka jaradea nureerãba mʉ kachirua wauɗai baita wãraaɗaabai basii. Mʉʉba maka jaradea ɓuaɗa basirã ãchiba Jesús cruzɗe biuɗa ʉ̃rʉbena kachirua kʉ̃risiaɗaabai basii.* 12 Mʉʉmaarã ¡biꞌia ɓuu chi machi maka waa joe nuree ãchicha kãra jaɗai!
13 Ãbarã, Dachi Akõreba machi iusii ichiba ena duanaɗamera. Maamina karibapeɗaaɗaɗeeba kʉ̃risiarã́sturu machi kakuaba kʉ̃ria ɓuu kĩra wauɗai panuu. Maumaarã biawãra kʉ̃riaɗeeba chiya aiɗásturu. 14 Moisesba ɓʉɗa nau beɗea aɓaba joma jara ɓuu: «Aɓau kʉ̃riáse ara bichi kʉ̃ria ɓuu kĩra».* 15 Kauwa panásturu. Oa kachirua berrea duaneeduubʉrã, chĩo duaneeduubʉrã, ara machi du aɓa joma baribaɗai.*
Dachi Akõre Jauriɗeeba nibásturu
16 Mauɗeeba mʉʉba jaraaruu: Dachi Akõre Jauriɗeeba nibásturu. Makaaruubʉrã machi kakuaba kachirua wau kʉ̃ria ɓuu wauɗaabai. 17 Nau kakuaba kachirua wau kʉ̃ria ɓuu Dachi Akõre Jauriba kʉ̃riakau. Mauɗe Dachi Akõre Jauriba waubii kʉ̃ria ɓuu nau kakuaba kʉ̃riakau. Mau ãbua biꞌia panaɗakauɗeeba machiba wau kʉ̃ria panuu poyaa wauɗaabai. 18 Maamina Dachi Akõre Jauriba machi ua nibaaruubʉrã, Moisesba ɓʉɗaɗe panuuwãe.
19 Dachiba chi nau kakuaba kachirua waubarii ãrea kuitaa panuu. Naubʉ: dachi kakuaba barikia kachirua waubadau, ne mia pera wau nibabadau, barikiu ome kĩra nejasia wau kʉ̃riabadau, 20 Dachi Akõre kuenda juaba ne kapeɗaaɗamaa ʉtaa iɗibadau, jaibanarãba waubadau, waabenarã kĩramaabadau, oa kachirua berreabadau, waabenarãɗe ne uru panaɗai kʉ̃riabadau, bari au kĩrubadau, waabenarã audeara biꞌia panaɗai jʉrʉbadau, ãchi kakawaa kʉ̃risia uru panabadau, Dachi Akõre beɗea ãyaa jaradea panuuɗeeba ãyaa wãbadau, 21 waabenarãba uru panuu kakua kachirua kʉ̃risiabadau, mia beabadau, itua biu nibabadau, kĩrajʉʉ bara ɓuabarii ewariɗe ãrea kachirua waubadau mauɗe ne joma kachirua mau kĩra ɓee siɗa.* Mʉʉba machimaa naeɗe jaraɗa kĩra waya jaraaruu: mau kachirua wau nuree Dachi Akõre juaɗe panaɗaabai, ichiɗirã baara.
22 Maamina Dachi Akõre Jauriba nau deabarii: waabenarã kʉ̃ria nureabadau, kĩrajʉʉbadau, jirukaraayuwãe nureabadau, joma dauchia jãadua nureabadau, ẽbẽrarã baara biꞌia nureabadau, ẽbẽra bia nureabadau, chi jara panuu kĩra waubadau, 23 waabenarã audeara biꞌia nuree kʉ̃risiaɗakau mauɗe dachi kakua jipa uru nureabadau. Mau ley wãꞌãe, joma mau jaraɗa «kachirua» ai baita. 24 Cristoɗerãba chi nau kakuaba ne joma kachirua wau kʉ̃ria ɓuu cruzɗe jiraɓu beasiɗau. 25 Dachi Akõre Jauriɗeeba chokae panuuɗeeba ichiɗeeba nibaɗai panuu. 26 Waabenarã audeara biꞌia nuree kʉ̃risiaɗaabai panuu, oa kachirua berrea duanaɗaabai panuu mauɗe aɓauba uru ɓuu kakua kachirua kʉ̃risiaɗaabai panuu.
Chiya aiɗásturu
6 Ãbarã, machiɗebena aɓa mia aduaɗe kachiruaɗe ɓaeruubʉrã, machi chi Dachi Akõre Jauriɗeeba nureerãba, waabenarã audeara biꞌia nuree kʉ̃risiaɗakauɗeeba, aiɗaɗai panuu mau waya jipa nibamera. Maamina kauwa panásturu machi siɗa ara mau kĩra kachiruaɗe ɓaerãaɗamera. 2 Nebʉraɗe panuuɗe chiya aiɗásturu. Maka Cristoba waubi ɓuu machiba joma wauɗai. 3 Chi mechiuwãe ɓuuba ichi chi mechiu nii kʉ̃risia ɓuubʉrã, ara ichi du aɓa setaa kũrua ɓuu. 4 Aɓauba wau ɓuu ichiaɗai baɗamaarã dachiba wau panuu ichiaɗai panuu, jipa wau panuu kuitaaɗai. Maka ara dachiba wau panuu kakua kĩrajʉʉ panaɗai. 5 Dachicha wauɗai panuu joma jipa wauɗai panuu.
6 Chi beɗea ũri ɓuuba ichi ne bia uru ɓuuɗebena deai ɓuu,* chi Dachi Akõre beɗea jaradeabariimaa.
7 Ara machi du aɓa setaa kũruarã́sturu. Aɓau biɗa Dachi Akõre poyaa setaa kũruabai. Kĩrabásturu: chi ne uu ɓuuba ichiba uuɗa kĩra junai. 8 Mauɗeeba nau kakuaba kachirua wau kʉ̃ria ɓuu aɓauba wau ɓuubʉrã, Dachi Akõreba mau ẽbẽra ichiai.* Maamina Dachi Akõre Jauriba kʉ̃ria ɓuu aɓauba wau ɓuubʉrã, Dachi Akõreba mau ẽbẽra ewaricha ichi ome chokae ɓui. 9 Mauɗeeba kakua ãkaaɗawẽa ne biꞌia wau panásturu. Kakua ãkaaɗawẽa panuubʉrã, Dachi Akõreba ɓuɗa ewariɗe dachiba biꞌia adauɗai. 10 Mauɗeeba dachiba poyaaduucha, jomaurã biꞌia aiɗaɗai panuu. Chi Jesusɗe ijãabadaurã maka aude aiɗaɗai panuu.
Pabloba nau kartaɗe aanama ɓʉɗa
11 Ichiásturu, ara mʉ juaba letra mechiuɗeeba nau karta ɓʉmaa ɓuu. 12 Chi machi mukĩra chi kakua tõobi kʉ̃ria nureerãba maka waubadau, judiorãba biꞌia unuɗamera mauɗe ãchiba Cristo cruzɗe biuɗa ʉ̃rʉbena jaradea panuu kakua ãchi kachirua waurãaɗamera. 13 Chi mukĩra chi kakua tõopeɗaaɗarãba Moisesba ɓʉɗa joma wauɗakau. Maamina maarãba machi mukĩra chi kakua tõobiaɗai kʉ̃ria panuu, ara ãchi ʉ̃rʉbena biꞌia berreaɗai baita. 14 Maamina mʉ maka niiwãema. Ara mʉ ʉ̃rʉbena aɓa biɗa biꞌia berreawẽma. Maumaarã aɓaburu Dachi Mechiu Jesucristo cruzɗe biuɗa ʉ̃rʉbena biꞌia berreai. Cristo cruzɗe biusiiɗeeba chi nau iujãaɗebenarãba biꞌia unubadau, mʉʉmaarã mau joma biusii. Mauɗe chi nau iujãaɗe nureemaarã, mʉ biusii. 15 Dachi Akõreba mukĩra chi kakua tõo ɓuai maebʉrã mukĩra chi kakua tõowẽa ɓuai biꞌia unuwẽa ɓuu. Ichiba ẽbẽra wiɗi wauɗa biꞌia unu ɓuu. 16 Mʉʉba kʉ̃ria ɓuu joma chi mʉʉba jara ɓuu kĩra ijãa nuree Dachi Akõreba kĩra chuburia ɓuai mauɗe jirukaraayuwãe ɓuabiai. Maarã ẽbẽrarã Dachi Akõreɗerãbʉ.*
17 Jesús ʉ̃rʉbena jaradea ɓuu kakua, ẽbẽrarãba mʉ kachirua wausiɗau. Mau mʉ kakuaɗe tõokuapeɗaaɗaba somia uru ɓuu. Mauba mʉ ichiɗe ɓuu unu ɓuu. Mauɗeeba iɗiiɗeeba mʉʉba kʉ̃riawẽma aɓauba waa nebʉra baraabi ɓuai.
18 Ãbarã, mʉʉba kʉ̃ria ɓuu Dachi Mechiu Jesucristoba ichi sõbiaɗeeba joma machi aiɗa ɓuai. Biꞌia ɓuu maka ɓuai.
1:1 Jesucristoba bʉiɗabʉ. Kajuma beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: apóstol. Mau griego beɗeaɗe jara ɓuu «bʉiɗa».
1:5 Biꞌia ɓuu maka ɓuai. Kajuma beɗeaɗe ɓʉ kuɓuu: amén.
1:19 Santiago ara mau «Jacob» abadau.
2:2 Maka wausii...kuitaai baita. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Maka wausii mʉ bari piraabayua maebʉrã bari pira ɓuaɗawãebayua.
2:5 Pabloba jara kʉ̃ria ɓuu mukĩra chi kakua tõobai ɓuu judiorãba waubadau kĩra, Dachi Akõreɗe ijãabarii bai baita.
2:9 Santiagoba. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Jacob.
2:9 Pedroba. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Cefas.
2:12 Pedro ʉ̃rʉbena naeɗe kachirua jarasiɗauɗeeba waya kachirua jaraɗai kʉ̃risiasii. Hechos 11:1-18.
Salmos 143:2.
2:19 Mau Moisesba ɓʉɗaɗebena wãsii. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Mau Moisesba ɓʉɗaba biusii Moisesba ɓʉɗa baita.
3:3 Ara machiba wau panuuɗeeba. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: nau kakuaɗeeba. Chi nureemaarã, mau jara ɓuu dachi mukĩra chi kakua tõoi.
3:6 Dachi Akõreba ichi nebʉraswãe nii. Mau versiculoɗe jara ɓuu Dachi Akõre ichi jipa nuree baara ɓusii. Cristoɗe ijãa panasiɗauɗeeba Galaciaɗebena judiowãerã ijãabadaurãba Dachi Akõre Jauri poyaa irsibiɗai panasii, chi judiorã kĩra. Génesis 15:6.
Génesis 12:3.
Deuteronomio 27:26.
Salmos 143:2; Romanos 3:20.
Habacuc 2:4.
Levítico 18:5.
3:13 Bakuruɗe. Griego beɗeaɗe bakuru aaruuɗe cruz siɗa jara ɓuu. Deuteronomio 21:23.
Génesis 12:3.
Isaías 44:3; Hageo 2:5.
Génesis 22:18.
3:17 Griego beɗeaɗe chi ɓee kartaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Cristoɗeeba Dachi Akõre Abraham ome beɗea deasii.
3:27 Cristo kĩra paneesiɗau. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: Cristoɗe paru wiɗi kĩra jʉ̃ paneesiɗau.
4:7 Adauɗai. Griego beɗeaɗe chi ɓee kartaɗe ɓʉ kuɓuu: Cristoɗebena adauɗai.
4:14 Chi nureeba kʉ̃risiabadau Pablo ẽpermo ɓuaɗaba Galacia druaɗebenarã ãrea biꞌiwãe panabiasii.
Génesis 16:1-16.
Génesis 21:1-3.
Isaías 54:1.
Génesis 21:10.
5:11 Jesús cruzɗe biuɗa ʉ̃rʉbena kachirua kʉ̃risiaɗaabai basii. 1 Corintios 1:22-23.
Levítico 19:18.
5:15 Griego beɗeaɗe mau versículo naka ɓʉ kuɓuu: Machi chiya ka duanaaduubʉrã, mauɗe chiya ko duanaaduubʉrã, ara machi du aɓa joma ãriɗai.
5:21 Mia beabadau. Griego beɗeaɗe chi ɓee kartaɗe mau wãꞌãe.
6:6 Ichi ne bia uru ɓuuɗebena deai ɓuu. Mau jara ɓuu chi nejarra, chiko, paru deaɗai panuu chi Dachi Akõre beɗea jaradeabariimaa.
6:8 Dachi Akõreba mau ẽbẽra ichiai. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: dachi biubadau chaui.
6:16 Maarã ẽbẽrarã Dachi Akõreɗerãbʉ. Griego beɗeaɗe naka ɓʉ kuɓuu: maarã Dachi Akõre Israelɗebenarãbʉ. Mau jara ɓuu joma chi Dachi Akõreɗe ijãabadaurã, judiorã mauɗe judiowãerã.