Jeremiah Bantukin Na Ralṭha
“Bawipa [“Jehovah,” NW] cu i bochan u! Zumhnak ngei u, nan lung dong hlah u! Bawipa cu i bochan ko u!”—SALM 27:14.
1. Jehovah Hngaltu hna nih zei thluachuah nganpi dah an hmuh?
JEHOVAH Hngaltu hna cu thlarau lei paradis ah an um. (Isaiah 11:6-9) Harnak in a khatmi hi vawlei ah, annih cu Jehovah le pakhat le pakhat aa remmi Khrihfa hawi hna he aa phun dangmi thlarau lei hmun ah an i nuam. (Salm 29:11; Isaiah 54:13) Thlarau lei an paradis cu a karh thluahmah. ‘Pathian duhmi kha an lungthin takte in a tuah’ mi hna nih khakha an karhter. (Efesa 6:6) Zeitindah an karhter? Baibal nunphung in an nun le cutin nun ve awk i midang an va cawnpiak hna nak thawngin mah paradis thluachuah nganpi kha anmah he i nuamhpi awkah an sawm hna.—Matthai 28:19, 20; Johan 15:8.
2, 3. A hmaanmi Khrihfa hna nih zeidah an ton?
2 Sihmanhsehlaw, thlarau lei paradis ah kan um caah hneksaknak kan tong lai lo tinak asi lo. Mi tlinglo kan si rih i kan zaw, kan tar i a donghnak ah kan thi. Cuhleiah, “ni hmanung bik” kong i profet chimchung bia a tlinnak kha kan ton hna. (2 Timote 3:1) Raltuknak, zang-ennak, zawtfahnak, mangṭam le a dang harsatnak nganpi pi hna kha minung dihlak nih an ton i Jehovah Hngaltu hna zong mah in khan an luat lo.—Marka 13:3-10; Luka 21:10, 11.
3 Cun annih cu a nuammi thlarau lei paradis ah an um ko nain a leng i a ummi hna nih fak piin a kan doh ti kha ṭhate in an hngalh. Jesuh nih a zultu hna kha hitin ralrinnak a rak pek hna: “Vawlei ta rak si u law cu, vawlei nih cun amah ta bantuk in an dawt ko hna hnga. Sihmanhsehlaw keimah nih hi vawlei chung hin kan thim hna i amah ta nan si ti lo caah an huat hna nak cu asi. ‘Sal cu a bawipa nakin angan deuh bal lo,’ tiah kan chimhmi hna kha philh hlah u. Keimah kha an ka hrem ahcun nannih zong an in hrem ve ko hna lai.” (Johan 15:18-21) Nihin zongah cuticun asi ve. Mi tamdeuh nih Pathian kan biakning kha an hngalthiam lo i, an sunsak kho rih lo. Jesuh nih ralrinnak a kan pek bantuk khan a cheu nih an kan soi i an kan nihsawh, cun a huat tiang a kan huat. (Matthai 10:22) Zapi theihternak media hmangin asi lopi in kan kong hna an thanh tawn. (Salm 109:1-3) Asi ko, kan zapi in harnak thil umtuning hna kan tong i, a cheu cu kan lung zong a dong kho men. Zeitindah kan in khawh lai?
4. In khawh awk bawmhnak khoika ah dah kan kawl?
4 Jehovah nih a kan bawmh lai. Thawchuahhnawh a simi salm caṭialtu nih hitin a rak ṭial: “Miṭha nih harnak tampi a in tawn, sihmanhsehlaw, harnak a in mi chung khan Bawipa nih a khamh.” (Salm 34:19; 1 Korin 10:13) Fekte in Jehovah kan i bochan ahcun, zei harnak paoh in khawh awkah ṭhawnnak a kan pek tikha a chim khotu tampi kan um. Amah kan dawtnak le kan hmai i a chiahmi lunglawmhnak nih lung donghnak le ṭihphannak kha a kan teiter khawh. (Hebru 12:2) Cucaah, harnak kan ton bu in kan in khawh ko.
Pathian Bia Nih Jeremiah Kha a Ṭhawnter
5, 6. (a) In khawhnak a ngeimi Pathian a bia taktakmi hna i zeibantuk zohchunhawk dah a um? (b) Profet pakhat si ding i auh asi tikah Jeremiah nih zeitindah a rak leh?
5 Tuanbia chung vialte, zumhawktlak Jehovah salle hna cu harnak thil umtuning lakah an rak i lawm kho. Acheu cu Jehovah nih zumhawk a tlak lomi hna bia a ceih hna lioah an rak nung. Mah zumhawktlak Pathian a biami hna lakah khan Jeremiah le amah chan chungmi hna lengin kum zabu-pakhatnak Khrihfa hna zong an i tel. Zohchunh awk mah tuanbia hna kha kanmah tha pek awk caah Baibal ah an rak khumhmi asi caah mah khakha kan hlathlainak in tampi kan i cawn khawh. (Rom 15:4) Tahchunhnak ah, Jeremiah kha ruathmanh.
6 Jeremiah cu a ngakchiat lio tein Judah ram i profet rian ṭuan dingah auh a rak si. Mah cu a fawimi rian asi lo. Mi tampi nih pathian deu hna kha an rak biak. Jeremiah rian-ṭuan hram aa thawkka ah siangpahrang Josiah cu zumhawktlak a rak si ko nain, a hnu i a hung bawimi siangpahrang vialte hna cu zumh-awktlak lo an rak si, mi cawnpiak awk rian a ngeimi—profet le tlangbawi tam deuh zong biatak leiah an dir lo. (Jeremiah 1:1, 2; 6:13; 23:11) Kha caan ah khan Jeremiah cu profet pakhat ṭuan dingin auh asi tikah zeitindah a rak um? A rak ṭih ngaingai! (Jeremiah 1:8, 17) “Aa, Bawipa Pathian! Zohhmanh ngakchiate men ka si i biachim ka thiam lo” timi bia hi Jeremiah nih hmasa bik ah a rak chim.—Jeremiah 1:6.
7. Jeremiah cu a umnak hmun ah zeibantuk rak lehrulhnak dah a ton i, amah nih tah zeitindah a rak lehrulh ve?
7 Jeremiah a umnak hmun i mi tamdeuh nih ngaih an duh lo lengah fak ngaiin rak dohnak hmanh a tong tawn. Voikhat cu tlangbawi Pashhur nih a tuk i hreng a khenh. Cu tikah Jeremiah nih zeitindah a tuar tikha hitin a chim: “Bawipa [Jehovah] kong cu ka lung chungah ka riahter ti lai lo i a min zongin bia ka chim ti lai lo.” Khuacaan ahcun nang zong cutin ngol na duh ko lai. Teimak tein a ṭuan zungzal khawh nakhnga Jeremiah kha zeinihdah a rak bawmh tikha zoh. Hitin a rak ti: “A bia [Pathian bia, asiloah thawngpang] cu ka lung chungah hin mei bantuk in a alh i ka ruh chungah hin aa khumh. Ka chung i tlaih peng kha ka celh ti lo i chuak loin ka tlai kho ti lo.” (Jeremiah 20:9) Pathian bia cu na cungah cuticun rian a ṭuan ve maw?
Jeremiah A Hawile Hna
8, 9. (a) Profet Uriah nih zei derthawmnak dah a rak langhter i, zeidah a rak cang? (b) Zeiruangah Baruk cu a lung a rak dongh i, zeitindah bawmh a rak si?
8 A profet rianṭuannak ah Jeremiah cu amah lawng a rak si lo. Hawikom a rak ngei i, amah caah thazang petu an rak si lai. Asinain, a zei maw caan ahcun a hawile cu hrut ngaiin rian an ṭuan. Tahchunhnak ah, Uriah timi a profet ṭuan hawi pakhat cu “Jeremiah nih a chim bantuk” in Jerusalem le Judah kong i ralrin peknak ah a rian a rak tam. Sihmanhsehlaw, Siangpahrang Jehoiakim nih Uriah thah awk i nawl a rak chuah tikah khan profet cu Izipt ram ah a rak zaam. Izipt ram ah a zaam ko nain a rak luat lo. Siangpahrang a mi hna nih an va dawi i an tlaih, cun Jerusalem ah an rak kirpi ṭhan i, an thah. Jeremiah caah ṭihnung ngai a va si dah!—Jeremiah 26:20-23.
9 Jeremiah i a hawi dang pakhat cu a chung- ṭuan, Baruk asi. Baruk cu Jeremiah caah bawmtu ṭha a rak si, sihmanhsehlaw voikhat cu anih zong a thlarau lei hmuhnak a rak tlau. Phunzai hram aa thawk i hitin a ti: “Ngaihchia ka hei si hringhran dah! Ka fahnak cungah Bawipa nih ngaihchiatnak a ka chap; ka aihramnak nih hin a ka nor ko cang i dinhnak zeihmanh ka hmu lo.” Baruk cu a lung a dongh tikah thlarau lei thil hna cung i a upatnak kha tlau hram aa thawk. Asinain, Jehovah nih Baruk cu zangfah ngaiin ṭhate in a rak cawnpiak i a rak i remhṭhan. Cun Jerusalem a rawh tikah na luat lai tiah biakamh a rak si. (Jeremiah 45:1-5) Baruk nih a thlarau lei khing a hun rualter ṭhan tikah Jeremiah cu a tha a va tlung thiam lai dah!
Jehovah Nih a Profet Kha a Rak Domhtlaih
10. Jehovah nih Jeremiah kha kan domhtlaih lai tiah zeitindah bia a rak kamh?
10 A biapi bikmi cu, Jehovah nih Jeremiah kha a rak kaltak lomi hi asi. A profet nih zeitindah a tuar ti kha a rak hngalhthiam i a herh- mi thazang in a rak domhtlaih. Tahchunhnak ah, Jeremiah nih a phungchim rian a rak thawkka ah thiamnak ka ngei lo tiah a rak ti tikah khan Jehovah nih hitin a rak leh: “Annih cu ahohmanh ṭih hna hlah, zeicahtiah na sinah ka um i kan huhphenh lai.” Cun, a profet kha a rian kong a rak chimh hnuah: “Annih nih nangmah cu an in tuk lai, sihmanhsehlaw na sinah ka um i kan huhphenh lai caah an in tei lai lo” tiah Jehovah nih a rak ti ṭhan. (Jeremiah 1:8, 19) A hna a va ngamter lai dah! Jehovah nih a biakam a hmaan tikha a langhter.
11. Jehovah nih Jeremiah sinah kan domhtlaih lai tiah a rak kamhmi bia a tlinter ti kha zeitindah kan hngalh?
11 Jeremiah cu hreng an khenh i mihmai ah capo i an saih hnu hmanhah zumhfek ngaiin hitin a rak chim: “Bawipa [“Jehovah,” NW] cu keimah lei ah a ṭang i ṭawng ngai le zangfahnak ngei loin a um, Cucaah a ka hremtu hna cu an ril lai i zeihmanh tuah kho loin an tlu lai. An tuah duhmi kha an tlinter khawh lo tikah an ningzahnak cu a fak ngaingai lai.” (Jeremiah 20:11) A hnu kum hna ah Jeremiah thah kha an rak i zuam nain Jehovah nih a rak umpi peng, Jeremiah cu Jerusalem a rak rawh tikah Baruk bantukin a rak luat, amah a hremtu hna le ralrin a pekmi hna zei i a rel lomi hna tu cu thah an si asilole Babilon ah kalpi an si.
12. Lungdongh awk a kong tam ko hmanhsehlaw, kan lungchung ah zeidah kan chiah awk asi?
12 Nihin Jehovah Hngaltu hna cu Jeremiah bantukin harnak phunphun an tong. Hmasa ah chim asi cang bantukin, mah harnak a cheu cu kanmah tlinlo ruang le hi aa tuaiurmi vawlei ruangah le kan rian a dotu hna ruangah a hung chuak. Mah harnak hna nih kan lung a donghter khawh. Jeremiah bantukin, hi rian hi ka peh zulh kho hnga maw zul kho hnga lo dah tiah kan ruah men ko lai. Asi ko, khuacaan ahcun kan lung a dong kho ko. Lungdonghnak nih Jehovah kan dawtnak a thukpuanh kha a hneksak. Cucaah lungdonghnak nih Jehovah rian kan ṭuannak khan Uriah bantukin a kan kirter ṭhan sual nakhnga lo biakhiahnak tuah u sih. Lungdongh can ah, Jeremiah i zohchunh in Jehovah domhtlaihnak kha fek tein zum hna u sih.
Lungdonghnak Doh Ningcang
13. Jeremiah le David kha zeitindah kan i zohchunh khawh?
13 Jeremiah nih hmaante in Jehovah Pathian he pehtlaihnak a tuah i, a lungthin bungh in ṭhawnnak ka pe tiah a rak hal. Cucu kan zulh ding zohchunh awk ṭha pakhat asi. Mah ṭhawnnak Hrampi sinah bawmhnak a rak halmi, hlan lio David nih hitin a rak ṭial: “Maw Bawipa, ka bia hi ka ngaihpiak hna law, ka aihramnak hi ka theih piak tuah hna. Ka Siangpahrang le ka Pathian, ka thlacamnak hi ka ngaih piak tuah.” (Salm 5:1, 2) Jehovah sin i a bawmhhalnak thlacamnak hna kha Pathian nih atu le atu te a rak leh lengmang tikha David a nuncan kong thawchuahhnawh in ṭialmi nih a langhter. (Salm 18:1, 2; 21:1-5) Cu bantukcun, hneknak nih an nenh tikah asilole kan harnak cu tei khawh dawh a lawh lo tikah, Jehovah sin i lungthin bungin thla kan cam ahcun kan hna a ngam ngaingai lai. (Filipi 4:6, 7; 1 Thesalon 5:16-18) Jehovah nih kan thlacamnak kha ngaih loin a um lo. Mah nakin, ‘kan zohkhenh hna’ lai tiah aamah a khan. (1 Piter 5:6, 7) Sihmanhsehlaw, Jehovah sinah thla kan cam i a chimmi kan ngaih lo ahcun aa tlak hnga maw?
14. Jehovah bia hna cu Jeremiah cungah zei hmual dah an ngeih?
14 Jehovah nih kan sinah zeitindah bia a chim. Pathian nih Jeremiah kha zeitindah a pehtlaih tikha ruat hmanh. Jeremiah cu profet asi caah, Jehovah nih dairek in a rak pehtlaih. Pathian bia nih zeitluk in dah a lungthin a rak tongh tikha Jeremiah nih hitin a chim: “Na bia cu kei ka caah cun lawmhnak le thanuamnak asi. Zeicahtiah nangmah nih keimah cu na ta si awkah min na ka bunh cang, maw Bawipa, Ralkapbu Pathian.” (Jeremiah 15:16) Asi, Jeremiah cu Pathian bunhmi min in auh kha aa lawm i Pathian bia hna cu profet caah an sunglawi tuk. Cucaah lamkaltu Paul bantukin Jeremiah nih a sinah pekmi thawngpang kha lungtho ngai in a rak thanh.—Rom 1:15, 16.
15. Jehovah bia hna kha kan lungthin chungah zeitindah kan rawn khawh i, zei kong ruahnak nih dah dai tein um lo awkah bia a kan khiahter lai?
15 Nihin ah Jehovah nih dairek in aho hmanh a pehtlai hna lo. Sihmanhsehlaw, Baibal ah Pathian bia a um. Cucaah, Baibal kha biatak tein kan hlathlai i kan hngalhmi kha thukpi in kan ruah ahcun Pathian bia cu kanmah ca zongah “lawmhnak le thanuamnak asi” ve lai. Cuhleiah mah bia hna kha midang kan va hrawm tik hna ah khan Jehovah min kan chimh hna caah kan lung aa lawm kho. Nihin vawlei cungah midang aho hmanh nih Jehovah min an thanh lo ti kha philh hna hlah u sih. Pathian Tehte hna lawng nih dirh cangmi Pathian Pennak kong thawngṭha kha an thanh i Jesuh Khrih zultu si dingah toidormi hna kha an cawnpiak hna. (Matthai 28:19, 20) Thluachuah kan va hmu dah! Jehovah nih dawtnak in rian a kan pekmi asi caah zeitindah dai tein kan um khawh hnga?
Kan Hawikom Kha I Ralring U Sih
16, 17. Hawikom kong i Jeremiah hmuhning cu zeidah asi i, zeitindah amah kha kan i cawn khawh?
16 A ral a rak ṭhattermi adang thil pakhat kha Jeremiah nih hitin a chim: “Aa nuam huahmah mi hna sinah khan ka ṭhu ka um bal lo i an sin zong ah kaa nuam bal lo; Nangmah nih rian na ka pekmi ruangah keimah lawngte in ka um i Nangmah nih thinhunnak in na ka khahter.” (Jeremiah 15:17) Jeremiah cu hawi-ṭhalo ruang i ziaza rawh nakin mah te lawng um a rak duh deuh. Nihin zongah thil kongah cutin kan hmuh ve. “Hawi ṭhalo nih ziaza ṭha,” kum tampi chung kan rak ngeihmi ziaza ṭha hmanh “a hrawh” timi Paul ralrin peknak kha zeitik hmanhah kan philh lo.—1 Korin 15:33.
17 Hawi ṭhalo ruangah hi vawlei lungput ngeiin kan ruahnak a hung thurhnawm kho. (1 Korin 2:12; Efesa 2:2; Jeim 4:4) Cu asi caah, a kan hrawk khotu hawikom hna kha kan thleidan khawh hna nakhnga le tling tein kan hrial khawh hna nakhnga thleidan khawhnak kan ngeihmi kha cawnpiak u sih. (Hebru 5:14) Nihin vawlei ah Paul a nun ahcun, ziaza rawhnak, zang-ennak baisikup te hna a zohmi Khrihfa pakhat kha zeitindah a hei ti hnga tiah na ruah? Internet in theih bal bak lomi hna he i hawikomhnak a tuahmi unau pakhat kha tah zeitindah a hei cawnpiak hnga? Cun pumpak hlathlainak ṭha tuah ṭung lo i video in lente celhnak le TV zohnak ah caan tampi a hmangmi Khrihfa pakhat khi tah zeitindah a hei hmuh hnga tiah na ruah?—2 Korin 6:14b; Efesa 5:3-5, 15, 16.
Thlarau Lei Paradis Ah Um Peng
18. Thlarau lei kan ṭhawn nakhnga zeinih dah a kan bawmh lai?
18 Kannih nih thlarau lei kan paradis hi kan sunhsak. Nihin vawlei ah cu he aa lomi zei taktak hmanh a um lo. Zumlotu hna hmanh nih Khrihfa hna i pakhat le pakhat cung i an langhtermi dawtnak, zawnruahnak le zangfahnak hna kha an thangṭhat hna. (Efesa 4:31, 32) Asinain, hlan nakin atu ahhin, lung donghnak hi doh khun a hau. Hawikomṭha, thlacamnak le hlathlainak ṭha tuahnak nih thlarau lei a kan ṭhawnter khawh. Cutin tuahnak le tling khitkhet in Jehovah i bochannak nih hneksaknak doh awkah ṭhawnnak a kan pek lai.—2 Korin 4:7, 8.
19, 20. (a) In khawh awkah zeinihdah a kan bawmh lai? (b) A hun changtu capar cu ahote caah dah ṭial khun asi i, ahote ca zong ah dah zoh duh awk ngai asi ve?
19 Baibal bia a huami hna ṭhihphaihnak ruangah zeitik hmanhah kan zumhnak i derter ding asi lo. Jeremiah a rak hremmi ral hna bantukin kanmah a kan domi cu Jehovah an doh asi. An tei lai lo. Kan ral nakin a let tampi in a ṭhawng deuhmi Jehovah nih hitin a kan ti: “Bawipa cu i bochan u! Zumhnak ngei u, nan lung dong hlah u! Bawipa cu i bochan ko u!” (Salm 27:14) Kan lung chungah hram thukpi in a sihmi Jehovah kan i ruahchannak thawngin lung dong loin thil ṭha tuah awkah biakhiak hna u sih. Jeremiah le Baruk bantukin ṭhatnak tuahnak ah kan baat lo ahcun a man kan zun lai tikha fek tein zum u sih.—Galati 6:9.
20 Khrihfa unau tampi hna cu lungdonghnak hi an doh zungzal. Mino pawl bel cu a hlei khunmi zuamcawhnak an tong. Sihmanhsehlaw tinvo ṭha an ngei ve. A hun changtu capar cu kanmah lak i mino pawl kha hmuichon khun in ṭialmi asi. Bia in siseh, zohchunh awk ṭha in siseh, lamhruainak in siseh Khrihfabu chung mino pawl a bawm kho hngami nulepa le bu chung i aa pumpe cangmi upa vialte hna ca zongah zoh duh awk ngai asi lai.
Zeitindah Na Leh Lai?
• Lungdongh awk thil umtuning hna kha zeicah kan i ruahchan khawh i, aho sinah dah bawmhnak kawl ding asi?
• Jeremiah nih rian har a ṭuan buin lung donghnak kha zeitindah a rak tei?
• Harnak lakah zeinihdah ‘lawmhnak le thanuamnak’ kha a kan pek lai?
• Khrihfa tak pawl nih zei tuah awk dah bia an i khiah?
[Cahmai 6nak i Hmanthlak]