Ngandamnak Zohkhenhnak Ah Baibal Hmuhning Ngei Zungzal

“Bawipa nan Pathian cu . . . nan ruahnak dihlak le nan thazang dihlak in nan dawt lai.”—Mar. 12:30.

1. Minung ca i Pathian tinhmi cu zeidah a si?

Minung ca i Jehovah Pathian tinhmi ah zawtnak le thihnak aa tel lo. Adam le Evi cu Eden dum asiloah a nuammi paradis ah a chiah hna. Cu dum cu kum 70 asiloah 80 lawng si loin zungzal in ‘zohkhenh awk le ven awk a si.’ (Gen. 2:8, 15; Salm 90:10) Hmasa bik minung nuva hna cu Jehovah cungah zumhawktlak tein an hmunh i cungnung bik a sinak tang an i dor ahcun zeitikhmanh ah an zaw an fak lai lo i an thi lai lo.

2, 3. (a) Tarnak nih zeidah a chuahter? (b) Adam a thih hi aho ruang ah dah a si i cu ruang i a chuakmi thil kha zeitindah hrawh a si lai?

² Phungchimtu angan 12 nih a tling lomi minung tarnak he aa tlaimi “ni ṭhalo hna” kong kha fiangte in a chim. (Phungchimtu 12:1-7 rel.) Sam kha a par lai. A ṭhawngmi ke kha a der i a fek ti lo. Mit cu an muih caah fiang tein khua hmuh khawh a si ti lo. Rawl khainak ding caah haa cu an tlawm tuk cang lai.

³ Cucu minung ca i Pathian tinhmi a si hrimhrim lo. Mahleng ah Adam sinin hmuhmi ro thihnak hi “Khuachia rianṭuannak” pakhat a si i Pathian Fapa nih a Messiah Pennak hmangin a hrawh cang lai. Lamkaltu Johan nih hitin a ṭial: “Pathian Fapa a hung langhnak cu Khuachia rianṭuannak hrawh awkah hin a si.”—1 Johan 3:8.

A Zafang In Lungretheih Cu A Phung A Si

4. Jehovah salle cu ngandamnak kongah zeicah a zatawk in an lungre a theih, asinain zeidah an hngalh?

⁴ Tuchan ah, Jehovah salle cheukhat zong sualnak a tuahmi minung nih ton lengmangmi zawtfahnak le tarnak kha an tong. Cu bantuk thil sining lakah ngandamnak kong a zatawk lungretheih cu a phung a si i ṭhathnemnak hmanh a um. Jehovah rian kha kan “thazang dihlak in” ṭuan kan duh a si lo maw? (Mar. 12:30) Asinain a zatawk ngandamnak kawl kan i zuam lioah, tar lo le zawt lo ding tuah khawh a si lo cohlan in a sining taktak in hmuh awk a si.

5. Pathian i zumhtlakmi a salle pawl zawtnak tonghtham ning in zei fimnak dah lak khawh a si?

⁵ Zumhtlakmi Jehovah salle tampi cu damlo harnak an tong. Cu lakah pakhat cu “Epafroditas” a si. (Fil. 2:25-27) Lamkaltu Paul i zumhtlakmi a hawi Timote cu a paw a fah lengmang caah Paul nih “zu kha tlawmpal in rak ding” tiah a ti. (1 Tim. 5:23) Lamkaltu Paul theng “fahnak pakhat” a tuar i cucu mit fah asiloah mah chan ah thlopnak a um lomi a dang takpum zawtnak a si kho men. (2 Kor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11) Paul nih mah a “fahnak” lakpiak awkah Jehovah kha lungtak in zaangfah a hal. (2 Korin 12:8-10 rel.) Pathian nih Paul a “fahnak” kha khuaruahhar in a damter lo. Mah canah Pathian nih inkhawh awkah ṭhawnnak a pek. Cucaah Jehovah ṭhawnnak cu Paul ‘derthawmnak ah a lang.’ Hi kong in fimnak i lak awk a um maw?

Ngandamnak Zohkhenhnak i Lungretheih Tuk Kha Hrial

6, 7. Ngandamnak kong i lungretheih tuk kha zeicah hrial awk a si?

⁶ Na hngalh bantuk in, Jehovah hngaltu hna nih sii in i thlop le thlop ning phun tampi kha an cohlan. I Hlau! kan cauk ah ngandamnak kong capar zong aa tel lengmang. Cu thlop ning kan hnatlakpi timi kan ngei lo nain, ngandamnak lei thiammi hna bawmhnak cungah kan i lawm. A ngaitein, a tlingmi damnak hmuh khawh a si rih lo kha kan hngalh. Cucaah ngandamnak kong lawng ruah zungzal asiloah lungretheih zungzal hrial cu fim a si. Nunnak cu hi vial lawng a si tiah a ruatmi le an zawtnak zei bantuk thlop ning paoh in thlop aa zuammi, “ruahchannak [a] ngei lo” mi hna he kan lungput aa dan awk a si. (Efe. 2:2, 12) Jehovah mithmai ṭha sung in atu kan nunnak khamh i zuam lo awkah bia kan khiak, zeicahtiah Pathian cungah zumhawktlak kan si peng ahcun bia a kan kamhmi vawlei thar ah “nunnak taktak a simi zungzal nunnak” kan hmuh hrimhrim lai kha kan zumh.—1 Tim. 6:12, 19; 2 Pit. 3:13.

⁷ Ngandamnak kong ah lungrethei tuk in kan umlonak a ruang dang a um rih. Ngandamnak kong i lungretheih tuk ahcun mah zawn lawng aa ruatmi kan si khawh caah a si. Mah ṭihnung kha hrial awkah Paul nih “mi dang duhning kha hmuh thiam i zuam u law nanmah duhnak lawng kha ruat hlah u” tiah Filipi khua mi kha ralrin a pek hna. (Fil. 2:4) Ngandamnak kong a zatawk in ruah cu a ṭha, asinain kan unau hna le “Pennak kong thawng ṭha” kan chimhmi hna cungah lungtak in siaherhnak ngeih ahcun kan ngandamnak kong lawng kan ruat ti lai lo.—Matt. 24:14.

8. Ngandamnak kong i lungretheih tuknak nih zei ah dah a kan hruai khawh?

⁸ Khrihfa pakhat nih ngandamnak kha biapi chia in Pennak kong daithlanhnak ṭihnung a tong kho. Ngandamnak lawng ruah ahcun tirawl, i thlop ning asiloah ei chap chihmi tete a ṭhathnemnak kongah mah pumpak ruahnak kha midang cohlanter a fawi. Cu kong he aa tlaiin Paul ṭialmi phunglam hi ruat hmanh: “Cuticun a ṭha bik i thim awk kha nan hngalh lai, ti hi a si. Cun thurhnawmhnak vialte le mawhchiatnak in Khrih ni ah cun nan luat lai.”—Fil. 1:10.

A Ṭha Bik Cu Zeidah A Si?

9. Philh awk a ṭha lomi a biapi bikmi cu zeidah a si, zeiruangah a biapit bik?

⁹ A ṭha bikmi kan hngalh taktak ahcun, midang kha Pathian he pehtlaihnak ṭha ngeihternak rian ah lungtho tein kan i tel lai. Mah cu Pathian Bia chimnak le cawnpiaknak in lim khawh a si. Cu a nuammi rian nih kanmah he kan cawnpiakmi hna he a kan ṭhathnemh. (Ptb. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16) A zawt a zualmi unau nu le unau pa hna kong capar kha Vennak Innsang le I Hlau! Mekazin ah aa tel tawn. Mah capar nih a caancaan ah midang kha Jehovah le a ṭha tukmi a biakam kong hngalh awk bawmh an i zuamnak thawng in an zawtnak an inkhawh ning asiloah chikkhat an philh khawh ning kong a fianter.a

10. I thlop ning thimnak hi zeicah a biapit?

¹⁰ A cuza mi Khrihfa paoh dam lonak i thlop ning thim tikah “kan thil cio cu kanmah te nih kan i phorh awk” a si. (Gal. 6:5) Asinain kan thimmi thlop ning cu Jehovah caah a biapi ti kha philh lo ding a si. Baibal phunglam kan upatmi nih ‘thi hrial’ ding a kan forh bantukin Pathian bia kan upat tukmi nih Baibal phunglam a kan buarter khomi asiloah Jehovah he kan i pehtlaihnak a hnorsuang khomi thlop ning hman lo ding a kan forh awk a si. (Lam. 15:20, Nw) Cheukhat zawtnak check ning le thlop ning hna cu khuachia thiamnak aa tel. ‘Khuachia thiamnak aa telmi thil’ asiloah thlarau thiamnak thil a hmang i zumhnak a pialmi Israel miphun nih Jehovah mithmai ṭha an hmu lo. Hitin a ti: “Man ngei lo nan ka pekchanhmi thil hi ka duh ti hna lo. Nan ka pekchanhmi zihmui rim hi ka luak a chuak. Nan Thla Thar Puai te hna, nan Sabbath te hna, nan biaknak pumhnak tehna hi a in in ka ing kho ti lo; [“khuachia thiamnak aa telmi thil,” Nw] nih a thutter dih cang hna.” (Isa. 1:13) Zawtfah lioah kan thlacamnak a dawnmi thil le Pathian he kan i pehtlaihnak a hrawkmi thil tuah awk a si lo.—Ṭah. 3:44.

‘Ṭha Tein I Ralrinnak’ A Herhtuk

11, 12. Zawtnak thlop ning thim tikah ‘ṭha tein i ralrinnak’ cu zeitindah aa tel?

¹¹ Zawt tikah khuaruahhar in Jehovah damter lai kha i ruahchan khawh a si lo nain i thlop ning thim tikah fimnak kan pe tiah thlacam khawh a si. I thimnak kha Baibal phunglam le ṭha tein tuaknak nih lam a hruai nakhnga i zuam ding a si. Zawt zual tikah “ruahnak i cheuhnak a um lo ahcun khuakhannak kha a pingah a kal tawn, sihmanhsehlaw ruahnak cheutu an tam ahcun a hlawh a tling tawn” timi Phungchimtu 15:22 he aa tlak in a si khawh ahcun sii lei thiam sangmi tampi sinah ruahnak hal cu fim a si. Lamkaltu Paul nih zumtu hawi pawl kha “hi vawlei cungah hin [‘ṭha tein i ralrinnak,’ Nw] le ding tein nun le Pathian ṭihzah in um” awkah a forh hna.—Titas 2:12.

¹² Mi tampi cu Jesuh chan i a zawmi nu bantuk sining he an i lo. Marka 5:25, 26 ah hitin kan rel: “Nu pakhat, thichuahnak in kum hleihnih a zaw cangmi a um. Sibawi tampi nih an thlop i cu thlopnak ahcun a ngeihchiah vialte zong a hmang dih cang nain a ṭha deuh hlei lo; a zual in a zual chin.” Jesuh nih mah nu kha a damter i zaangfahnak ngei ngaiin a chonhbiak. (Mar. 5:27-34) Cheukhat Khrihfa cu an lung a dong i a thiangmi phunglam a buarmi zawtnak check ning, i thlop ning thim awkah tukforh an si.

13, 14. (a) Satan nih kan zumhfehnak hrawh awkah i thlop ning thimnak kha zeitindah a hman khawh? (b) Khuachia thiamnak he aa pehtlaimi zei paoh zeicah hrial ding a si?

¹³ A hmaanmi biaknak in pial awkah Satan nih zei lam paoh a hman lai. Cheukhat kha tlukrilhter awkah nupa sualnak le thilri lawng biapi chiahnak a hman bantuk in a dang cu khuachia thiamnak aa telmi lungaw ṭawm awk thlop ning hna in an zumhfehnak hrawh awkah aa zuam. Jehovah sinah “mi ṭhalopa sin” le “ṭhatlonak chungin” kan khamh tiah thla kan cam. Cucaah khuachia thiamnak he aa pehtlaimi thlop ning hmannak in Satan kut ah kan phanh awk a si lo.—Matt. 6:13; Titas 2:14.

¹⁴ Jehovah nih Israel miphun kha litin thiam le khuachia thimnak hman lo awk a thlauh hna. (Deut. 18:10-12) Paul nih ‘khuachia thiamnak hman’ kha ‘minung sining ziaza hna’ lakah a telh. (Gal. 5:19, 20, Nw) Mahleng ah, ‘khuachia thiamnak a hmangmi’ cu Jehovah timhtuahnak thar ah aa tel kho lai lo. (Biat. 21:8, Nw) Cucaah khuachia thiamnak aa telmi zei paoh Jehovah caah fihnung a si cu a fiang ko.

‘A Tlarimi Na Si Kha Langhter’

15, 16. Ngandamnak zohkhenhnak ah zeicah fimnak ngeih a herh, kum zabu pakhatnak uktu bu nih zei cawnpiaknak ṭha dah a pek hna?

¹⁵ A cunglei chimmi zoh tikah cheukhat zawtnak check ning asiloah i thlop ning cungah kan lung a hrin ahcun hrial ah a ṭha. Thlop ning phun khat zeitin tuah a si fianter khawh lo men in khuachia thiamnak aa tel ti khawh tu cu a si lo. Ngandamnak zohkhenhnak ah Baibal hmuh ning ngeih peng awkah Baibal fimnak le thleidan thiamnak ngeih a herh. Phungthlukbia angan 3 ah hi cawnpiaknak hi kan hmuh: “Bawipa kha na lung chung dihlak in i bochan law Nangmah fimnak kha i rinh hlah. Na kalnak lam kip ah amah kha hngal law Amah nih na lam kha a tluanter hna lai. . . . fimnak ṭha le ruahthiamnak cu i ken hna, . . . Annih cu na thlarau caah nunnak an si lai i na hngawng caah ṭamhnak an si lai.”—Ptb. 3:5, 6, 21, 22.

¹⁶ A si khawh chung damte in um kan i zuam bu in, zawtnak tei awk asiloah tarnak inkhawh awk i zuam tikah Pathian mithmai ṭha sungh lo awk kan i ralring lai. Ngandamnak zohkhenh tikah thil dang bantuk in Baibal phunglam ning in nunnak thawngin ‘a tlarimi kan si kha mi vialte hmai ah langhter’ awk a si. (Fil. 4:5, Nw) Kum zabu pakhatnak uktu bu nih a biapi tukmi cakuat ah, Khrihfa hna kha siasal, thi le nupa sualnak hrial awkah a cawnpiak hna. Mah cakuat ah hi biakam hi aa tel: “Hi thil hna tuah hi nan i sum ahcun nan caah a ṭha lai.” (Lam. 15:28, 29) Zei lam in dah?

A Tlingmi Ngandamnak Cuan In A Zaceu In Zohkhenhnak

17. Baibal phunglam kan i tlaih caah takpum kha zeitindah a ṭhathnem?

¹⁷ Pakhat cio hitin kan i hal awk a si, ‘Thi le nupa sualnak he aa tlaimi Baibal phunglam fel tein ka zulh caah ṭhathnemnak ka hmuh hi ka hngal maw? ‘Pum siseh, thlarau siseh, a thurhnomh tertu paohpaoh in thenh’ kan i zuam caah kan hmuhmi ṭhathnemnak zong kha ruat. (2 Kor. 7:1) Takpum thianhhlimhnak he aa tlaimi Baibal phunglam zulh tikah zawtfahnak phun tampi kan tei khawh. Kan takpum le Pathian he kan i pehtlaihnak a hrawk khomi khuhsi le phung nih a onh lomi ritnak sii kan hrial caah kan ngan a dam. A zaceo in eidin ruangah hmuhmi ngandamnak zong ruat rih hmanh. (Phungthlukbia 23:20; Titas 2:2, 3 rel.) I dinh le takpum cawlcanghnak tuah ti bantuk thil nih a huap in damnak a kan pek ko nain Cathiang lamhruainak kan cohlan ruangah takpum le thlarau lei damnak kan hmuh hi a si khun.

18. Zei kong ah dah a bik in lungretheih awk a si? Ngandamnak he aa tlaiin zei chimchung bia a tlin lai dah kan i ruahchan khawh?

¹⁸ Mah lengah, “atu kan nunnak” le bia a kan kamhmi vawlei thar ah hmuh laimi “hmailei kan nunnak” hrampi, vancung kan Pa he pehtlaihnak ṭha ngeih awk le fehter awkah ṭha tein i ralrin ding a si. (1 Tim. 4:8; Salm 36:9) Pathian vawlei thar ah, Jesuh tlanhnak man raithawinak hrambunh in kan sualnak ngaihthiam kan sinak thawngin kan pum cu tlingte in damh a si lai i Pathian he kan i pehtlaihnak zong tling tein a ṭha lai. Pathian Tuufa, Jesuh Khrih nih “nunnak tiput cerh kam” ah a kan hruai lai i Pathian nih kan mitthli vialte a kan hnawhpiak dih lai. (Biat. 7:14-17; 22:1, 2) Cu tikah lung thawh awk a simi mah chimchungbia a tlin hi kan hmuh lai: “Kan ram i a ummi cu ka zaw tiah an zai ti lai lo.”—Isa. 33:24.

19. Kan ngandamnak a zatawk in zohkhenh lioah zeidah kan zumh khawh?

¹⁹ Kan khamhnak a nai cang ti kan zumh i minung tonmi zawtnak le thihnak Jehovah nih a hrawh laimi ni kha lungtho tein kan i ruahchan. Mah a phak hlan chung dawtnak a ngeimi kan Pathian nih a kan “zohkhenh” caah kan zawtfahnak inkhawh awk a kan bawmh lai ti kan zumh khawh. (1 Pit. 5:7) Cucaah kan ngandamnak kha Pathian thawchuah hnawhmi Bia i a fiangmi lamhruainak he aa tlakin a zungzal in zohkhenh u sih!

[A Tanglei Fianternak]

Zohṭhannak

• Aho ruang ah dah zawtnak a um, sualnak nih a chuahtermi in aho nih dah a kan khamh lai?

• Damnak he aa tlaiin lungretheih cu a phung a si nain zeidah hrial ding a si?

• Kan i thimmi thlop ning hi Jehovah caah zeicah a biapit?

• Ngandamnak kongah Baibal phunglam zulhnak thawngin zeitindah ṭhatnak hmuh khawh a si?

[Cahmai 23nak i hmanthlak]

Minung hi zawtnak le tarnak tong dingin ser an si lo

[Cahmai 25nak i hmanthlak]

An dam lo nain Jehovah mi hna cu phungchimnak ah an i nuam