“Pathian Bia Cu Ralṭha Ngai In An Chim”

‘Annih cu thiang thlarau in an khat i Pathian bia cu ralṭha ngai in an chim.’—LAM. 4:31.

1, 2. Phungchimnak rian ah hmualngeih awk zeicah kan i zuam awk a si?

JESUH nih a thih lai nithum ah a zultu kha hitin a ti hna: “Miphun vialte hna ca i tehte si awkah Vancung Pennak kong thawng ṭha hi khuazakip ah chim a si lai, cun cu hnu lawngah cun donghnak cu a si lai!” Jesuh nih a thawhṭhan hnu van a kai hlan ah a zultu pawl kha “khuazakip ah va kal u law miphun vialte kha ka zultu ah va ser hna u, . . . kan fialmi vialte hna hi an zulh nakhnga va cawnpiak hna u” tiah a fial hna. Cun “nan sinah a zungzal in caan dongh tiang in ka um lai” tiah bia a kamh hna.—Matt. 24:14; 26:1, 2; 28:19, 20.

² Jehovah Tehte pawl nih kum zabu pakhatnak thawk in ṭuanmi rian kha lungtho tein kan ṭuan. Nunnak a khamhmi Pennak kong chimnak rian le zultu siternak rian tluk in a biapimi rian a um lo. Cucaah kan phungchimnak rian cu hmual a ngeih nakhnga a biapi tuk. Phungchimnak rian ah ralṭha tein chim awkah thiang thlarau lamhruainak nih a kan bawmh khawh ning kha hi capar ah kan hmuh lai. A hnu capar pahnih ah phungchim thiamnak le ngol loin phungchim awkah Jehovah thlarau nih zeitindah lamhruainak a kan pek kha kan i ruah lai.

Ralṭhat A Herh

3. Pennak kong chimnak ah zeicah ralṭhatnak ngeih kan herh?

³ Pathian pekmi Pennak kong chimnak rian cu zei he hmanh tahchunh khawh lomi tinvo a si. Asinain zeimaw caan ah cun a har tawn. A cheukhat nih Pathian Pennak thawng ṭha kha an cohlan colh nain mi tampi cu Noah chan lio minung bantuk an si. “Tilian a hung tlun taktak i a fenh dih hna hlan tiang kha cu zeihmanh an hngal lo” tiah Jesuh nih a ti. (Matt. 24:38, 39) Cun an kan nihsawhtu le ralchanhtu zong an um. (2 Pit. 3:3) Ralchanhnak cu nawlngeitu hna, sianginn kai hawi, rianṭuan ṭi hawi asiloah innchungkhar chung in a ra kho. Cun ningzahnak le hlawt lai ṭihnak ti bantuk kanmah thadernak zong kan doh. ‘Zalong tein chim’ awk le “ralṭha” tein Pathian bia chim awk a harnak a kong tampi a um. (Efe. 6:19, 20) Pathian bia chim peng awkah ralṭhatnak ngeih kan herh. Ralṭhatnak ngeih awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?

4. (a) Ralṭhatnak cu zeidah a si? (b) Thesalon khua phungchim awkah lamkaltu Paul cu zeitindah ralṭhatnak a ngeih?

⁴ ‘Ralṭhatnak’ tiah lehmi Greek biafang cu “hlangfang tein chim, phehthuh loin chim, fiang tein chim” timi sullam a ngei. Mah biafang cu “ralṭhat, fek tein zumh, . . . ṭihlo” tinak a si. Ralṭhatnak ti tikah a sining bak in chim asiloah hruhran kha a chim duhmi a si lo. (Kol. 4:6) Kan ral a ṭha nain mi vialte he i rem kan duh. (Rom 12:18) Cun Pathian Pennak thawngṭha kan chim tikah ruah loin mi dang hnorsuan lo awkah ralṭhatnak le thil sining hngalhnak kha aa ruangmi siter kan duh. A taktak ahcun aa tlakmi ralṭhatnak ngeih awkah a dang ziaza hna zong ngeih i zuam a herh. Asinain mah bantuk ralṭhatnak cu kanmah ṭhawnnak asiloah mah le mah i bochan in ngeih khawh a si lo. Lamkaltu Paul le a hawile cu ‘Filipi khua ah serhsat, nihsawhnak’ an ton hnuah Thesalon khua ah phungchim ding kha zeitindah “ralṭhatnak” an ngeih? Paul nih ‘Pathian nih a kan pek’ tiah a ṭial. (1 Thesalon 2:2 rel.) Jehovah Pathian nih ṭihnak kan ngeihmi a tlauter khawh bantuk in ralṭhatnak zong a kan pek khawh.

5. Jehovah nih Piter, Johan le a dang zultu pawl kha ralṭhatnak zeitindah a pek hna?

⁵ “Judah mi hruaitu hna le upa hna le Phungbia cawnpiaktu saya hna” nih an thlauhmi lamkaltu Piter le Johan nih hitin an chim: “Pathian mithmuh ah nanmah bia ngaih cu maw a ṭha deuh Pathian bia ngaih dah a ṭha deuh, ti cu nanmah nih ruat ko ngat u. Zei ti si hmanh ah kannih nih cun kanmah hrimhrim nih kan hmuh komi le kan theih komi cu chim lo cun kan um kho bal lai lo.” Hremnak hi donghter ko ti thlacam canah zumtu hawi pawl he “Bawipa, an kan hronak hi kan hngalhpiak law kannih na sal rual nih hin na bia cu ralṭha chinchin in kan chim nakhnga a nawl kan pe ko” tiah thla an cam. (Lam. 4:5, 19, 20, 29) An nawlnak kha Jehovah nih zeitindah a leh hna? (Lamkaltu 4:31 rel.) Jehovah nih ralṭhatnak ngeih awkah a thlarau in a bawmh hna. Pathian nih a thlarau in kan cung zong ah cuticun a tuah khawh. Pathian thlarau zeitindah kan hmuh khawh i phungchimnak rian ah a lamhruainak kha zeitindah kan cohlan khawh?

Ralṭhatnak Ngeih Khawh Ning

6, 7. Pathian thiang thlarau dairek in hmuh awkah zeidah kan tuah lai? Tahchunhnak in chim.

⁶ Pathian thiang thlarau dairek in hmuh khawhnak lam cu a thlarau hal kha a si. Jesuh nih a bia a ngaimi kha hitin a ti hna: “Hi tluk i nan ṭhalo ko na hin nan fale kha thil ṭha pek cu nan hngalh ahcun, vancung i a ummi nan Pa nih cun amah kha thiang thlarau a halmi cu zeitluk in dah a pek chinchin hna lai.” (Luka 11:13) Thiang thlarau caah atu le atu thla kan cam awk a si. Lam cung, tonsaphak asiloah chawdawr ah phungchim ti bantuk phungchimnak rian pakhatkhat ah kal ding kan ṭih ahcun a thiang thlarau hmuh awk le a herhmi ralṭhatnak caah kan bawm tiah Jehovah sin ah thla kan cam khawh.—1 Thes. 5:17.

⁷ Unau nu Rosa nih cuticun a tuah.a Nikhat cu rianṭuannak hmun a um lioah a rianṭuan ṭi hawi sianginn sayama cu kaa dang sianginn ngakchia pawl ṭhalo in an hrem hna kong kha a rel. A relmi kong ah a thin a hung tuk i “vawlei hi zeitindah a si cang?” tiah a au. Phungchimh khawh ding caanṭha kha Rosa nih tlolh a duh lo. Bia ruah awkah zeidah a tuah? “Jehovah sinah na thlarau in ka bawm tiah thla ka cam” tiah Rosa nih a ti. Ṭha tein phung a chimh khawh i a dang kong zong i ruah awkah caan a suai khawh. New York City ah a ummi kum nga a simi Milane timi nute kong hi ruat hmanh. Milane nih “sianginn ka kal hlan ah ka nu he Jehovah sinah thla kan cam lengmang” tiah a chim. Zeicaahdah thla an cam? A zumnak ning in dir awk le Pathian kong ralṭha tein chim awkah a si. A nu nih hitin a chim “Milane cu sianginn ah tuahmi chuahni puai le puai dangdang hna ah a dirhmun le mah puai ah zeicah aa tel lo kha chim awkah mah nih a bawmh.” Thlacamnak nih ralṭhatnak a kan pek kha mah tahchunhnak nih a langhter a si lo maw?

8. Ralṭhatnak ngeihnak kongah profet Jeremiah sin in zeidah kan cawn khawh?

⁸ Profet Jeremiah cu ralṭhat awkah zeinihdah a bawmh kha zoh hmanh. Jehovah nih profet rian a pek tikah Jeremiah nih hitin a leh: “Ngakchiate men ka si i biachim ka thiam lo.” (Jer. 1:4-6) Asinain a caan a phanh tikah Jeremiah cu fek ṭhup le ngol loin a chim caah a herh lomi thawngchia lawng chimtu in mi nih an hmuh. (Jer. 38:4) Kum 65 leng Jehovah biaceihnak kong ralṭha in a thanh. Israel ram ah ṭihnak ngei lo le ralṭha tein phung a chim caah mah hnu kum 600 ah Jesuh nih ralṭha tein phung a chim tikah Jeremiah a nung ṭhan tiah mi a cheu nih an ruah. (Matt. 16:13, 14) A hmasa ah aa cungcangmi profet Jeremiah nih a ningzahnak kha zeitindah a tei? Hitin a chim: “A bia cu ka lung chungah hin mei bantukin a alh i ka ruh chungah hin aa khumh. Ka chung i tlaih peng kha ka celh ti lo i chuak loin ka tlai kho ti lo.” (Jer. 20:9) Jehovah bia ṭhawnnak cu Jeremiah chungah a um i chim awkah a forh.

9. Pathian bia Jeremiah cungah ṭhatnak a chuah bantukin kan cungah zeitindah a chuah khawh?

⁹ Lamkaltu Paul nih Hebru mi hna sin ah hitin a ṭial: “Pathian bia cu a nung i a ṭhawng. Kap hnih har vainam nakin a har deuh. Hlang lak in a cheu khawh, nunnak le thlarau an i tonnak tiang, hliahcang le thlek an i tonnak tiang a cheu khawh. Minung lungthin duhnak le ruahnak vialte kha a hngalh dih.” (Heb. 4:12) Pathian bia nih Jeremiah cungah ṭhatnak a chuahter bantukin kan cungah a chuahter khawh ve. Baibal ṭial awkah minung a hman hna nain Pathian thlarau forhfialnak in ṭialmi a si caah minung fimnak khawmhmi cauk a si lo kha hngal. 2 Piter 1:21 ah hitin kan rel: “Profet bia cu minung duhnak chung menmen in a chuakmi a si lo, sihmanhsehlaw Pathian sinin a rami bia kha mi nih an chim tikah, thiang thlarau nih a fial hna caah a si.” Baibal hlathlainak ṭha tein tuah ding a caan kan pek tikah thiang thlarau in ṭialmi bia cu kan lungchung ah a khat lai. (1 Korin 2:10 rel.) Mah bia cu kan lung chungah “mei bantukin a alh” lai i mi sinah chim lo in kan um kho lai lo.

10, 11. (a) Ralṭha tein phungchim kan duh ahcun Baibal hlathlainak zeitindah tuah awk a si? (b) Baibal hlathlainak tuah ningcang thiam awkah ka tuah lai tiah na ruahmi a tlawm bik pakhat in chim.

¹⁰ Baibal hlathlainak ṭhawnnak kan cungah a um nakhnga Baibal kha kan lungthin a chunglei tiang a luhtermi lam in hlathlai awk a si. Tahchunhnak ah, profet Ezekiel cu langhnak a hmuhmi ah Pathian bia a cohlan lomi sin thanh awk thawngpang chia aa telmi cazual kha ei awkah fial a si. Ezekiel nih thawngpang kha tling tein a cohlan lai i a nunnak ah a biapimi pakhat a siter lai. Cu tikah a thawngpang chim ding a rian cu khuaihliti bantuk in a thlum lai i duhnungmi a si lai.—Ezekiel 2:8–3:4, 7-9 rel.

¹¹ Kan sining cu Ezekiel sining he aa lo. Tuchan ah mi tampi nih Baibal chimmi kha an ngai duh lo. Cucaah Pathian bia teimak tein chim peng kan duh ahcun Baibal tling tein hngalhthiam awk le a chimmi zumh awk in hlathlai a biapi. Tuah chel, tuah lo chel si loin hmaan tein hlathlainak tuah awk a si. Kan lung duhnak cu salm caṭialtu sakmi hi hla bantuk a si awk a si: “Ka kaa chung bia hna le ka lungchung ruahnak hna cu, nangmah cohlan awk tlak si ko hna seh, maw [Jehovah], ka lungpi le ka tlantu.” (Salm 19:14) Baibal biatak kan lungthin chungah thukpi in luh awkah kan relmi kha ṭha tein ruahnak caan pek cu a biapi tuk! Baibal hlathlainak tuah ningcang thiam deuh awkah fakpi in kan i zuam awk a si.b

12. Thiang thlarau lamhruainak hmuh awkah pumhnak nih zeicah a kan bawmh?

¹² Jehovah thiang thlarau in ṭhathnemnak hmuh khawhnak a dang pakhat cu ‘pakhat le pakhat kan i dawt khawh nakhnga le thil ṭha kan i tuah piak khawh nakhnga, i bawmh le pakhat le pakhat hmun khat i i pumh lengmang’ kha a si. (Heb. 10:24, 25) I pumh lengmang le ṭha tein ngaih le cawnmi nunnak ah hman hi thlarau lamhruainak hmuhnak ah a ṭhami lam an si. Jehovah thlarau nih Khrihfabu in lam a kan hruai a si lo maw?—Biathlam 3:6 rel.

Ralṭhatnak Ngeih A Ṭhatnak

13. Kum zabu pakhatnak Khrihfa hna nih phungchimnak rian an limmi in zeidah kan hngalh khawh?

¹³ Van le vawlei ah thazang a ṭhawng bik cu thiang thlarau ṭhawnnak a si i Jehovah duhnak tuah awkah minung kha a bawmh khawh. Mah lamhruainak nih kum zabu pakhatnak Khrihfa hna kha a ngan ngaimi phungchimnak rian a limter khawh hna. Thawng ṭha bia cu “vanrang tang khuazakip ah sermi thil vialte sinah” an chim. (Kol. 1:23) A tam deuh cu “fimthiamnak zeihmanh a ngei lomi, mi sawsawh menmen an si” hmuh tikah a ṭhawng ngaimi thazang nih a forh hna cu a fiang.—Lam. 4:13.

14. ‘Thlarau in lungthawh’ awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?

¹⁴ Thiang thlarau lamhruainak ning in nunnak nih phungchimnak ah ralṭhatnak a kan ngeihter khawh. Thlarau hmuh awkah thlacam lengmang le sullam ngei in Baibal hlathlainak tuah, relmi thlacamnak he ruah le hmaan tein i pumhnak nih ‘thlarau in lungthawh’ awk a kan bawmh khawh. (Rom 12:11, NW) “Alekzandria khuami Judah mi pakhat a min Apollo a simi kha Efesa khua ah a ra. Amah cu biachim a thiam ngaingaimi a si” i a kong kha Baibal nih hitin a chim: ‘Jesuh kong kha Thiang thlarau thawng in lungtho ngai in a chim i hmaan tein mi kha a cawnpiak hna.’ (Lam. 18:24, 25, NW) ‘Thlarau in lungthawhnak’ thawng in innkhat hnu innkhat le tonsaphak in phungchim tikah kan ral a ṭha deuh lai.—Rom 12:11, NW.

15. Phungchimnak ah ralṭhat deuhnak nih zeitindah a kan ṭhathnem?

¹⁵ Phungchimnak ah ralṭhat deuhnak nih ṭhatnak a chuahter. Kan rian a ṭhatnak le a biapitnak fiang deuh in kan hngalh caah a ṭhatnak lei lungput kan ngei chin. Kan phungchimnak hmual a ngeih tikah kan lung aa lawm i kan tha a nuam deuh. Phungchimnak rian a biapi tuk ti kan hngalh caah teimaknak kan ngei deuh.

16. Phungchimnak rian ah teimaknak a zor ahcun zeidah kan tuah awk a si?

¹⁶ Phungchimnak rian ah teimaknak a zor asiloah kan lungthawhnak a zor ah tah zeitin? Mah le mah ṭha tein i hlathlai ah a ṭha. Paul nih hitin a ṭial: “Nanmah le nanmah kha ṭha tein in i hneksak tuah u: zumhnak nunning khan a nungmi nan si maw?” (2 Kor. 13:5) Hitin i hal: ‘Thlarau in lungthawhnak ka ngei ti maw? Jehovah thlarau hmuh awkah thla ka cam maw? A duhnak tuah awkah amah kaa bochan kha ka thlacamnak nih a langhter maw? Rian a kan pekmi phungchimnak caah lawmhnak bia ka thlacamnak ah ka telh maw? Baibal hlathlainak ka tuah tawnmi zeitindah a si? Ka relmi le ka theihmi ṭha tein ruah awkah zeitluk dah a caan ka pek? Khrihfabu pumhnak ah zeitindah kaa tel?’ Mah biahalnak hna ruahnak nih kan thadernak a kan hngalhter lai i kan i remh khawh lai.

Pathian Thlarau in Ralṭhatnak Ngei

17, 18. (a) Tuchan ah phungchimnak rian kha zeitluk tiang in dah ṭuan a si? (b) Pathian Pennak thawng ṭha thanhnak ah zeitindah ‘zalong tein chim’ khawh a si?

¹⁷ A thoṭhanmi Jesuh nih a zultu hna kha “Thiang thlarau nan cung i a tlun tikah cun, ṭhawnnak in nan khat lai i Jerusalem khua le Judea ram vialte le Samaria ram ah le vawlei cung khuazakip ah ka tehte nan si lai,” tiah a ti hna. (Lam. 1:8) Mah lioah rak thawkmi rian cu tuchan tluk in ṭuan a si bal lo. Pennak kong thanhnak ah nuai sarih hrawng a simi Jehovah Tehte nih ram 230 leng ah kum khat ah suimilam 1.5 billion hmang in an ṭuan. A hnu zeitikhmanh ah ṭuan a si ti lai lomi rian ah teimak in i tel cu lunglawmh tuk awk a va si dah!

¹⁸ Kum zabu pakhatnak bantukin tuchan vawlei pumpi phungchimnak rian cu Pathian thlarau lamhruainak tang ah ṭuan a si. Thlarau lamhruainak kan zulh ahcun phung kha ‘zalong tein kan chim’ lai. (Lam. 28:31, NW) Cucaah Pathian Pennak thawng ṭha kan thanh tikah thlarau lamhruainak zul hna u sih.

[A Tanglei Fianternak]

Zeidah Na Hngalh?

• Pathian bia chim tikah zeicah ralṭhat a herh?

• Hmasa zultu pawl kha ralṭha in phungchim awkah zeinihdah a bawmh hna?

• Zeitindah ralṭhatnak kan ngeih khawh?

• Ralṭhatnak nih zeitindah a kan ṭhathnem?

[Cahmai 7 hmanthlak]

Nulepa nih fale ralṭhatnak ngeih awkah zeitindah an bawmh khawh hna?

[Cahmai 8 hmanthlak]

Phungchimnak ah tawite thlacamnak nih ralṭhat awkah an bawmh khawh