Pa Pawl Khrih Lu Sinak Kha Nan Cohlang Maw?
‘Khrih cu pa vialte lu a si.’—1 KOR. 11:3.
1. Jehovah cu ningcang tein a ummi a si kha zeinihdah a langhter?
“KAN Bawipa le kan Pathian, nangmah cu sunparnak le upatnak le lianh-ngannak kha hmuh awkah aa tlakmi na si. Zeicahtiah zeizong vialte kha nangmah nih na ser hna i nangmah duhnak bangin annih cu ser an si i nunnak an ngei” tiah Biathlam 4:11 nih a ti. Jehovah Pathian cu zeizong vialte sertu a si i sermi thil vialte cungah Cungnung bik Nawlngeitu a si. Jehovah cu ‘ningcang lopi in a ummi si loin daite le rem tein a ummi’ Pathian a si kha vancungmi chungkhar ningcang tein a dirhnak ah kan hmuh.—1 Kor. 14:33; Isa. 6:1-3; Heb. 12:22, 23.
2, 3. (a) Jehovah nih hmasa bik ah ahodah a ser? (b) Pa he tahchunh ah Fapa cu zei reng dah a ngeih?
2 Zeizong vialte ser a si hlan ah Pathian cu rel cawk lo kum tampi chung ah a rak um cang. Hmasa bik a sermi thlarau cu “Bia” tiah hngalh a si. Zeicahtiah Jehovah Bia Chimtu a si caah a si. Bia thawngin zeizong vialte ser an si. Cu hnu ah vawlei ah mitling in a ra i Jesuh Khrih tiah hngalh a si.—Johan 1:1-3, 14 rel.
3 Baibal nih Pathian le a Fater an reng kong ah zeidah a chim? Lamkaltu Pual nih thlarau forhfialnak in hitin a ṭial: ‘Hngalhter kan duhmi hna cu Pathian cu Khrih lu a si ban-tukin pa cu nu lu a si i Khrih cu pa vialte lu a si.’ (1 Kor. 11:3) Khrih lu cu a Pa a si. Fimnak a ngeimi thilnung lakah daihnak le lungrualnak a um nakhnga lamhruainak le nawlngaihnak hi a herh tuk hringhran. ‘Van le vawlei i a ummi thil vialte sernak’ ah aa tel vemi hmanh nih Pathian lu sinak kha a co-hlan a herh.—Kol. 1:16.
4, 5. Jehovah he aa tlai in Jesuh nih a sining kha zeitindah a hmuh?
4 Jesuh cu Jehovah lu sinak cohlang in vawlei a rat tikah zeitindah a um? Baibal nih hitin a chim: “Khrih nih . . . Pathian sinak kha a ngeih zungzalmi a si ko nain hramhram in Pathian tluk si awk kha a ruat lo. Amah lungtho tein cu vialte cu a hlawt dih hna i sal si-nak tu kha aa lak. Minung bantuk ah a cang i minung mui in a lang; Mi toi ah aa dor i nawlngaihnak lam kha thih tiangin a zulh vailam cung thihnak kha.”—Fil. 2:5-8.
5 Jesuh nih a Pa duhnak kha toidor tein a tuah zungzal. Hitin a chim: “Keimah lawng-in zeihmanh ka tuah kho lo; . . . keimah nih ka duhmi kha si loin a ka thlahtu nih a duhmi kha tuah kaa zuam caah ka biakhiahnak cu a hmaanmi a si.” (Johan 5:30) “A ka thlahtu [ka Pa] duhmi kha ka tuah zungzal” tiah a thanh. (Johan 8:29) Jesuh cu vawleicung a nunnak a dih lai zan ah a Pa sin ah hitin thla a cam: “Vawlei cungah na sunparnak cu ka langhter cang; na ka fialmi rian cu ka lim cang.” (Johan 17:4) Jesuh nih Pathian lu sinak cohlan le a kut tang um kha aa harh lo.
Pa Nawlngaih cu Fapa caah A Ṭhahnem
6. Jesuh nih zei zaiza ṭha dah a langhter?
6 Jesuh nih vawleicung a um lioah ziaza ṭha tampi a langhter. Cu ah a Pa a dawtnak zong aa tel. “Ka Pa ka dawt” tiah a chim. (Johan 14:31) Minung a dawt zong a langhter. (Matthai 22:35-40 rel.) Jesuh cu zaangfahnak le zawnruahnak a ngei, a puar hrang lo asiloah mi a nek hna lo. “Re a theimi le thil a ritmi vialte hna, ka sinah ra tuah u, dinhnak kha kan pek hna lai. Ka seihnam kha i bei u, kei cu nunnem le toidornak lungthin a ngeimi ka si caah ka nawl hi i cawn ve u; cun dinhnak kha nan hmuh ko lai. Ka seihnam cu a bei a nuam i ka thil cu a zaang” tiah a ti. (Matt. 11:28-30) Tuu bantuk lungthin a ngeimi, a hlei in mi nih nautatmi le zei rel lomi hna cu Jesuh ziaza le lung a thawhtermi a bia in hnangamnak tampi an hmu.
7, 8. Thichuah zawtnak a ngeimi nu kha nawlbia nih zei tuah dah a thlauh, asinain Jesuh nih zeitindah a pehtlaih?
7 Jesuh nih nu pawl a pehtlaih hna ning zong zoh hmanh. Hlanlio ahcun pa nih nu cu an nautat hna. Hlanlio Israel mi biaknak lamhruaitu hna zong cuticun an si. Asinain Jesuh nih nu pawl kha a upat hna. Mah cu kum 12 chung thichuah zawtnak in a zawmi nu a pehtlaih ning ah a lang. Siibawi tampi sinah a ngeihchiah vialte hmang in aa thlop nain “a ṭha deuh hlei lo.” “A zual in a zual chin.” Nawlbia tang ah thianglo a si. Amah a tawngmi paoh cu tianglo an si ve lai.—Lev. 15:19, 25.
8 Jesuh nih mizaw a damter hna ti thawng a theih tikah, mibupi lak ah aa tenh i “a puan ka tawngh hmanh ah ka dam lai” tiah a ti. Jesuh puan kha a tawngh i a dam colh. A puan tawngh lo awk a si kha Jesuh nih a hngalh. Asinain a mawhchiat lo. Mah canah zaangfahnak a langhter. Kum tampi chung a inmi zawtnak kha a hngalhthiam i bawmh a herh kha a theihthiam. Zaangfahnak he “Ka fanu, na zumhnak nih an damter cang. Dai tein va kal law na zawtnak cun va dam ko cang” tiah a ti.—Mar. 5:25-34.
9. Jesuh sin ngakchia an ratpi hna kha a zultu nih an kham tikah zeitindah a rak leh hna?
9 Ngakchia cu Jesuh pawng an um tikah an sia a rem. Voikhat cu mi nih an fale an ratpi hna tikah ngakchia he hnahnawk in um a duh lai lo tiah an ruah i a zultu hna nih mi cu an mawhchiat hna. Mah cu Jesuh ruahnak a si lo. Baibal nih hitin a chim: “Cucu Jesuh nih a hmuh tikah a thin a hung i a zultu hna cu, ‘Ngakchia cu ka sinah ratter ko hna u. Pathian Pennak cu hi bantuk mi hna ta hi a si caah, annih cu kham hna hlah u.’” Cun “ngakchia cu a pom hna i an cungah a kut a chuan i thluachuahnak a pek hna.” Jesuh nih ngakchia rat a awnh lawng si lo in a cong-lawmh hna.—Mar. 10:13-16.
10. Jesuh nih a langhtermi ziaza kha zeitindah a ngeih khawh?
10 Jesuh nih vawleicung a nun lio a langhtermi ziaza kha zeitindah a ngeih khawh? Vawlei ah minung in a rat hlan, vancung ah rel cawk lo kum tampi chung a Pa sinah ṭha tein a cawn. (Phungthlukbia 8:22, 23, 30 rel.) Vancung ah Jehovah nih a sermi thil vialte dawtnak in a hruai hna ning kha Jesuh nih a hmuh i mah kha aa cawn. Jesuh cu nawl a ngaih lo ahcun cuticun a tuah kho lai lo. Anih cu a Pa nawlngaihnak ah aa lawm i cu bantuk nawlngaimi Fapa ngeihnak nih Jehovah lung a lawmhter. Jesuh vawleicung a um lio ah vancung a Pa sining kha tling tein a langhter khawh. Vancung Pennak ah Pathian nih uktu rian a pekmi Khrih kut tang umnak nawl kan hmuh cu tinvo sung a va si dah!
Khrih Ziaza I Cawn
11. (a) Aho nawl i cawn awk dah i zuam awk a si? (b) Khrihfa unau pa pawl nih Khrih nawl zeicah an i cawn khun awk a si?
11 Khrihfa a simi paoh, a hlei in pa pawl nih Khrih ziaza kha i cawn an i zuam peng awk a si. Kan hngalh cang bantukin Baibal nih ‘Khrih cu pa vialte lu a si’ tiah a ti. Khrih nih a Lu a simi a hmaanmi Pathian nawl aa cawn bantukin Khrihfa pa pawl nih an lu a simi Khrih nawl an i cawn awk a si. Lamkaltu Paul cu Khrihfa pakhat a hung si hnu ah cuticun a tuah. Khrihfa zumtu hawi pawl kha hitin a forh hna, “kei zong nih Khrih nawl ka cawn bantukin nannih zong nih ka nawl kha i cawn ve u.” (1 Kor. 11:1) Cun lamkaltu Piter zong nih hitin a chim: “Cu bantuk mi si awkah cun Pathian nih an kawh hna cu a si; zeicahtiah Khrih hrimhrim nih nan caah khan a in cang i ka keneh ka zul hna seh tiah i zohchun awk an chiahpiak cang hna.” (1 Pit. 2:21) Khrih nawl i cawn awk forh fialnak hi pa pawl nih a hlei in lungthin an peknak a ruang a um rih. Annih cu Khrihfa upa le bu rian a ṭuantu ding an si. Jesuh cu Jehovah nawl cawnnak ah aa lawmh bantukin Khrihfa pa pawl cu Khrih ziaza i cawnnak ah an i lawmh awk a si.
12, 13. Khrihfa upa nih an zohkhenh awk tuu kha zeitindah an pehtlaih hna awk a si?
12 Khrihfa upa cu Khrih nawl cawn awk rian an ngei. Piter nih kum upa asiloah Khrihfa upa pawl kha hitin a forh hna: “Pathian nih an pekmi hna tuu-run a khaltu kha si u law Pathian nih zohkhenh hna seh ti an duh hna bantuk-in lungtho lo si lo in lungtho tein zohkhenh hna u. Ṭuan man hmuh ding men ah si lo in ṭuan nan duh taktak ruang tu ah nan rian kha ṭuan u. Nanmah zohkhenh awkah chiahmi hna kha a uk in uk hna hlah u, sihmanhsehlaw an i zohchun ding tu si i zuam u, tiah kan nawl hna.” (1 Pit. 5:2, 3) Khrihfa upa cu nawlngei ngai, mi uk tuk, hnek asiloah puar hrang in um awk a si lo. Khrih nawl i cawn in an zohkhenh awk a simi tuu kha dawtnak, zawnruahnak, toidornak le zaangfahnak he an pehtlaih hna.
13 Khrihfabu hruaitu hna cu mitlinglo an si caah ri an ngeihnak kha a zungzal in an hngalh awk a si. (Rom 3:23) Cucaah Jesuh kong cawn le a dawtnak cawn a duh takmi an si lai. Pathian le Khrih nih minung an dawtnak hna kha ruat in an i cawn awk a si. Piter nih hitin a kan forh: “Nan dihlak in toidornak puan kha i aih u law pakhat le pakhat i bawm u, zeicahtiah Cathiang nih, Pathian nih mi lungpuam cu a doh hna i mitoidor mi cu a vel kha a pek hna a ti.”—1 Pit. 5:5.
14. Khrihfa upa nih midang kha zeitluk tiang in dah an upat hna awk a si.
14 Khrihfabu ah rian a ngeimi hna nih Pathian tuurun kha a ṭhami ziaza in an peh-tlaih hna awk a si. Rom 12:10 nih hitin a chim: “Pakhat le pakhat kha Khrih ah u le nau bantukin i daw cikcek u law pakhat le pakhat kha i hmaizah u.” Khrihfa upa le bu rianṭuantu nih midang kha an upat hna. Zumtu unau dang bantukin ‘pakhat le pa-khat i entainak le mah pumpak thangṭhat kawlnak umter lo in toidornak lungthin he mi dang nakin ka ṭha deuh tiah zeitikhmanh an ruah’ awk a si lo. (Fil. 2:3) Hruaitu nih cun midang kha anmah nakin a ṭha deuh ti hmuhnak he an pehtlaih hna awk a si. Cuticun Paul ruahnak cheuhmi kha an zulh a si lai: “Zumhnak ah thazang a ṭhawngmi kannih nih a dermi kha an thilrit phorh kan bawmh hna awk a si. Kanmah duhnak kha kan kawl awk a si lo. Kan unau hna cu an ṭhatnak ding kha kan tuah awk a si, zumhnak ah an ṭhan khawh nakhnga kan ruah awk a si. Zeicahtiah Khrih zong nih khan amah zawn lawng a rak i ruat lo.”—Rom 15:1-3.
‘Nan Nupile kha Hmaizah hna u’
15. Pa pawl nih an nupile kha zeitindah an pehtlaih hna awk a si?
15 Piter nih nupi a ngeimi pa pawl ruahnak a cheuhmi hna hi zohhmanh. Hitin a ṭial: “Nannih patung hna zong, nan nupile he nan um tikah, annih cu a der deuhmi an si kha philh hlah u. Cucaah bia nan chimh hna tikah hmaizahnak tein nan chimh hna lai.” (1 Pit. 3:7) Pakhatkhat hmaizah ti tikah mansung ah chiah tinak a si. Cucaah a ruahmi, a herhmi le a duhmi kha ruat in Baibal he aa ralchanh lo ahcun a duhnak kha na zulh men lai. Mah cu pa pawl nih an nupile cungah an tuah awk rian a si.
16. Baibal nih nupile hmaizahnak ah vale kha zeitindah ralrin a pek hna?
16 Piter nih nan nupile kha hmaizah hna u tiah a chim lio ah hitin ralrin a pek hna: “Hi bantuk hin um u law zeihmanh nih nan thlacamnak kha hna a hnawh kho lai lo.” (1 Pit. 3:7) Mahnih nupile zeitindah pehtlaih ding timi Jehovah hmuhning kha fiang tein a langhter. Nupile hmaizahlonak nih an thlacamnak kha a dawnh khawh. Cun vale nih hmaizahmi nupile zong nih ṭha tein lehrulh awk a si ve lo maw?
17. Pa pakhat nih a nupi kha zeitluk tiang in dah a dawt awk a si?
17 Nupile dawtnak kong ah Baibal nih hitin a chim: “Pa nih an nupile cu anmah pum an i dawt bantuk in an dawt hna awk a si. . . . Ahohmanh nih mah pum kha an hua bal lo. Khrih nih Khrihfabu kha a cawm a zoh a khenh bantuk in, ahohmanh nih a pum cu a zoh a khenh i a cawm ve; . . . vale nih nan nupi le cu nan pum nan i dawt bantukin nan dawt hna lai.” (Efe. 5:28, 29, 33) Nupile kha zeitluk tiang in dah dawt awk a si? Paul nih “Vale hna, Khrih nih Khrihfabu cu a dawt i a nunnak a pek bantukin nannih zong nih nan nupi le kha nan dawt hna awk a si” tiah a ṭial. (Efe. 5:25) A si, Khrih nih midang caah a nunnak a pek bantukin vale nih an nupile caah an nunnak pek an sian awk a si. Khrihfa pa-khat nih a nupi kha nem tein, zawnruahnak he a zohkhenh i mah zawn ruatlo in a peh-tlaih tikah a va lamhruinak zulh a fawiter lai.
18. Vale nih innchungkhar zohkhenhnak ah zei bawmhnak dah an hmuh?
18 Cuticun nan nupile kha nan hmaizah hna lai tiah vale sin halmi hi a tamtuk a si maw? A si lo, Jehovah nih minung tuah khawhmi leng in zeitikhmanh ah a hal bal lo. Cun Jehovah nih amah a biami hna kha van le vawlei dihlak ah a ṭhawng bikmi Pathian thiang thlarau a pek hna. Jesuh nih hitin a chim: “Hi tluk i nan ṭhalo ko na hin nan fale kha thil ṭha pek cu nan hngalh ahcun, vancung i a ummi nan Pa nih cun amah kha thiang thlarau a halmi cu zeitluk in dah a pek chinchin hna lai.” (Luka 11:13) Vale nih an thlacamnak ah an nupile tel in midang he an i pehtlaihnak ah na thlarau in kan bawm tiah Jehovah kha an hal khawh.—Lamkaltu 5:32 rel.
19. A hnu capar ah zei kong dah kan i ruah lai?
19 Pa pawl nih Khrih nawlngaihnak le lu sinak i zohchunh awk rian an ngeih cu a hmaan ko. Cuti a si ah nupile tah zeitin? Jehovah timhtuahmi ah nupile nih an rian zeitindah an hmuh awk a si kha a hnu capar ah kan i ruah lai.
Naa Cinken Maw?
• Jesuh ngeihmi zei ziaza hna dah kan i cawn awk a si?
• Khrihfa upa nih tuu kha zeitindah an pehtlaih hna awk a si?
• Vale nih nupile kha zeitindah peh-tlaih awk a si?
[Cahmai 10 Hmanthlak]
Midang hmaizahnak ah Jesuh nawl i cawn