Lungrualnak Nih A Hmaanmi Biaknak A Thleidanter
“Tuukawm kawm khat chung i a ummi . . . tuu bantuk in hmunkhat ah kan pumh hna lai.”—MIK. 2:12.
1. Sermi thil nih Pathian fimnak zeitindah an langhter?
S ALM caṭialtu nih hitin a chim: “Jehovah, na sermi thil hi an tam hringhran ko! An dihlak in fimnak in na ser hna. Vawlei cu na sermi thil in a khat.” (Salm 104:24) Vawlei cungah a nuai in a ummi khuaruah-har thil phunphun, thingkung, thakza le saram hna pakhat le pakhat an i pehtlaihnak nih Pathian fimnak fiang tein a langhter. Kan pum chung thilri a ngan bik in cell chung i a hme bik tiang, pum thilri thong tampi hna cu kan ngandamnak ding caah rian an ṭuanṭi.
2. Cahmai 13 hmanthlak i Khrihfa hna lungrualnak cu zeicah khuaruahhar thil a lawh?
2 Jehovah nih minung cu pakhat le pa-khat i pehtlaih ding in a kan ser. Minung cu muisam, ziaza le thiamnak phunphun kan ngei. Cun hmasa bik mipa le minu cu Pathian ngeihmi ziaza he ser an si caah pakhat le pakhat pehtlaihnak an ngei i an i bawm kho. (Gen. 1:27; 2:18) Asinain tuchan minung cu Pathian he an i hlat caah vawlei pumpi ah lungrualnak a um kho lo. (1 Johan 5:19) Cucaah Efesa khua mi sal pawl, min thangmi Greek nu pawl, cathiammi Judah mi pa pawl le hlan ah siasal a biami hna in dirhmi kumzabu pakhatnak Khrihfabu ah lungrualnak a um cu khuaruahhar thil a lo.—Lam. 13:1; 17:4; 1 Thes. 1:9; 1 Tim. 6:1.
3. Khrihfa lungrualnak kha Baibal nih zeitindah a chim, hi capar ah zei kong dah kan i ruah lai?
3 Pumchung nge hna cu hmunkhat ah rian an ṭuanṭi bantuk in a hmaanmi biaknak nih mi kha hmunkhat ah rian a ṭuanter khawh. (1 Korin 12:12, 13 rel.) Hi capar ah kan i ruah hngami a kong cheukhat cu: A hmaanmi biaknak nih mi kha zeitindah an lung a rualter? Miphun kip chung in mi nuai tampi kha zeicah Jehovah lawng nih an lung a rualter khawh? Jehovah nih lungrualnak a dawntu zei thil tei awkah dah a kan bawmh? Lungrualnak kongah a hmaanmi Khrihfa le Khrihfaram cu zeitindah an i thleidan?
A Hmaanmi Biaknak nih Lung a Rualter Ning
4. A hmaanmi biaknak nih mi kha zeitindah an lung a rualter?
4 A hmaanmi biaknak ah a ummi hna nih Jehovah cu zeizong vialte sertu a si caah van le vawlei Uktu si awk aa tlak kha an hngalh. (Biat. 4:11) Cucaah a hmaanmi Khrihfa hna cu nunning le sining phunphun a ngeimi hna lakah an um nain Pathian nawlbia an ngaihmi le Baibal phunglam an zulhmi cu aa khat. A hmaanmi biaknak ah a ummi hna nih Jehovah kha “kan Pa” tiah an auh. (Isa. 64:8; Matt. 6:9) Cucaah annih cu thlaraulei unau an si i “unau rual i rem tein khuasak ṭi hi zeitluk in dah a ṭhat i a nuamh” tiah salm caṭialtupa nih a chim bantukin lungrual tein khua an sa.—Salm 133:1.
5. A hmaanmi biaknak ah a ummi cu zei ziaza nih dah an lung a rualter?
5 A hmaanmi Khrihfa cu mitlinglo an si ko nain pakhat le pakhat i dawt ding an cawn caah biaknak ah an lung aa rual. Midang nih an langhter khawh lomi dawtnak he i dawt awkah Jehovah nih a cawnpiak hna. (1 Johan 4:7, 8 rel.) Baibal nih hitin a ti: “Mi zawnruahnak, zaangfahnak, toidornak, nemnak le lungsaunak kha nan i aih awk a si. Pakhat le pakhat lungsilonak nan i ngeih tikah pakhat le pakhat i ngaithiam u law i bawm u. Bawipa nih an ngaihthiam hna bantuk in pakhat le pakhat nan i ngaithiam lai. Cun hi thil vialte cungah hin dawtnak kha chap u law dawtnak cu zeizong vialte, i rem ṭhipṭhep tein a funtomtu a si.” (Kol. 3:12-14) I rem ṭhipṭhep tein a funtomtu dawtnak cu a hmaanmi Khrihfa hna a thleidan tertu ziaza a si. Lung-rualnak cu a hmaanmi biaknak a thleidan tertu a si kha nangmah theng nih na hmuh ko lai.—Johan 13:35.
6. Pennak ruahchannak nih zeitindah kan lung a rualter?
6 A hmaanmi biaknak ah a ummi cu Pathian Pennak lawng minung caah ruahchannak petu in an i bochan ca zongah an lung aa rual. A rauh hlan ah Pathian Pennak nih minung uknak a rolh lai i nawlngaimi kha zungzal daihnak a pek hna lai ti an hngalh. (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44) Cucaah a zultu hna he aa tlai in Jesuh nih a chimmi hi bia hi Khrihfa hna nih an zulh: “Vawlei ta ka si lo bantuk hin annih zong vawlei ta an si ve lo.” (Johan 17:16) A hmaanmi Khrihfa hna cu vawlei buainak ah an i tel lo caah midang ral an i tuk lio hmanh ah lungrual tein an um.
Pathian Lamhruainak Hmuh Khawhnak Lam
7, 8. Baibal hrambunhmi lamhruainak nih lung-rual awkah zeitindah a kan bawmh?
7 Kumzabu pakhatnak Khrihfa hna cu thazang peknak an hmuhnak lam aa khah caah an lung aa rual. Jesuh nih Khrihfabu kha uktu bu hmang in lam a hruai i a cawnpiak ti kha an cohlan. Uktu bu cu Jerusalem i a ummi lamkaltu hna le upa hna in dirh a si. Mah zumhtlakmi pa pawl nih Baibal hrambunh in biakhiahnak an tuah i mah kha khualtlawng rianṭuantu hna nih hmun kip i Khrihfabu sinah an thanh. Khualtlawng rianṭuantu hna kong kha Baibal nih hitin a chim: “Khua khat hnu khua khat an tlawng i an tlawn pah cun a zummi hna cu Jerusalem khua i a ummi lamkaltu hna le upa hna nih an khiahmi phung kha an chimh hna i cu phung cu nan zulh lai tiah an ti hna.”—Lam. 15:6, 19-22; 16:4.
8 Tuchan zongah chiti thuhmi Khrihfa hna in dirhmi Uktu Bu nih vawleicung pumpi Khrihfabu kha lungrualnak um awk an bawmh. Uktu Bu nih thlaraulei thazang a pemi cauk kha holh phun tampi in an chuah. Mah thlarau rawl cu Pathian Bia ah hrambunhmi a si. Cucaah mah cawnpiaknak hna cu minung sinin si loin Jehovah sinin a rami a si.—Isa. 54:13.
9. Pathian pekmi rian nih lungrual awkah zeitindah a kan bawmh?
9 Bu zohkhenhtu pawl nih phungchim rian lam an hruainak in lungrualnak an karhter. Pathian rian a ṭuanmi hna lakah a ummi lungrualnak cu vawlei mi hna lakah a ummi lungrualnak nakin a fek deuh. Khrihfabu cu hawikomhnak bu phun in dirhmi si loin Jehovah thangṭhat awk, thawngṭha chim awk, zultu siter awk le Khrihfabu thazang pek awkah dirhmi a si. (Rom 1:11, 12; 1 Thes. 5:11; Heb. 10:24, 25) Cucaah lamkaltu Paul nih Khrihfa hna kha hitin a ti khawh hna: “Tinhmi pakhat he fek tein nan dir i thawngṭha zumhnak ah hmunkhat i ral a do ṭimi nan si.”—Fil. 1:27.
10. Pathian miphun kan lung aa rualning cheukhat cu zeidah an si?
10 Jehovah miphun cu a nawlngeihnak a cohlangmi kan si, unau kan dawt hna, Pathian Pennak kan i ruahchan i a kan hruaitu pawl kan upat hna caah kan lung aa rual. Lungrualnak a hrawk khomi kan tlinlonak, kan ziaza cheukhat tei khawh awkah Jehovah nih a kan bawmh.—Rom 12:2.
Porhlawtnak le Nahchuahnak Tei Khawh Ning
11. Porhlawtnak nih lungrualnak kha zeicah a rawhter, i porhlawt lo awkah Jehovah nih zeitindah a kan bawmh?
11 Porhlawtnak nih lungrualnak a rawhter. Aa porhlawmi cu midang nakin ka sang deuh tiah aa hmu i porhlawt in bia a chim tawn. A chimmi bia a theimi nih an nahchuah tikah lungrualnak a rawk. Lamkaltu Jeim nih “porhlawtnak vialte cu a hmaan lomi thil a si” tiah a ti. (Jeim 4:16) Mi nautat in biachim cu dawtnak ngeih lo a si. Jehovah nih mitlinglo minung toidornak he a kan pehtlaihmi kha i cinken awk a si. ‘Pa-thian toidornak nih a ka nganter’ tiah David nih a ṭial. (2 Sam. 22:36, NW) Baibal nih kan sining i hngalh awk a kan cawnpiaknak thawngin porhlawtnak ngeihlo awk a kan bawmh. Paul nih thlarau lamhruainak in hitin a ṭial: “Midang nakin cungnung deuh ah aho nih dah an ser? Pathian pek a si lomi na ngeihmi zeital a um maw? Cucaah cun nan hmuhmi cu a lak in hei hmu hlah u law cu bang, zeitindah nan i porhlawt khawh lai?”—1 Kor. 4:7.
12, 13. (a) Nahchuahnak ngeih cu zeicah a fawi? (b) Jehovah hmuhning in midang hmuhnak nih zeidah a chuahter?
12 Nahchuahnak zong lungrualnak dawntu a si. Ro kan comi tlinlonak ruangah kan zapi in duhnak ṭihnung asiloah nahchuahnak kan ngei. Khrihfa a sinak a sau cangmi hmanh nih midang sining, ngeihchiah, tinvo sung le thil ti khawhnak kha a nahchuah caan a um a men lai. (Jeim 4:5) Tahchunhnak ah, fa a ngeimi unau pa nih caantling rian a ṭuanmi unau pa ngeihmi tinvo sung kha a nahchuah men lai, cun caantling rian a ṭuanmi zong nih fa a ngeimi unau pa kha a nahchuah ve men lai. Lungrualnak a hrawk khomi cu bantuk nahchuahnak ngeih lo awkah zeinihdah a kan bawmh khawh?
13 Baibal nih chiti thuhmi Khrihfa hna kha pum chung nge he a tahchunh. (1 Korin 12:14-18 rel.) Tahchunhnak ah, na mit cu na lungthin nakin a langh deuhnak ah a um nain a pahnih in na caah a biapi. Cu bantuk in cheukhat cu Khrihfabu ah an lang deuh lai nain Jehovah nih kan zapi in a kan sunsak. Cucaah nahchuahnak ngeih lo awkah Jehovah hmuhning in kan unau kha hmu hna u sih. Nahchuah can ah, zawnruahnak le siaherhnak tu langhter u sih. Cuti tuahnak in a hmaanmi Khrihfa le Khrifaram aa dannak kan langhter.
Khrihfaram ah Lungrualnak a Um Lo
14, 15. Zumhpialmi Khrihfa hna lakah zeitindah ṭhencheunak a chuah?
14 A hmaanmi Khrihfa hna lungrualnak cu Khrihfaram an i ṭhencheunak he aa thleidang tuk. Kumzabu palinak tiang zumhpialmi Khrihfa hna cu an karh tuk, Rom uktu ruangah a karh chinchin. Cu hnuah Rom pennak cu ram tampi ah aa ṭhencheu i biaknak an dirh cio.
15 Mah biaknak hna cu kum tampi chung pakhat le pakhat an i do. Kumzabu 17nak le 18nak ah England, France le U.S. ah a ummi nih an ram kha an ṭanh tuk caah phun ṭanhnak lungthin cu biaknak bantuk a hung si. Kumzabu 19nak le 20nak ah mi tam deuh cu phun ṭanhnak lungthin an hun ngei ve. A donghnak ah Khrihfaram cu biaknak tampi ah aa ṭhen i a tam deuh nih phun ṭanhnak lungthin kha an cohlan. Church ah aa pummi hna cu ramdang ah a ummi zumtu khat pawl he an i do. Tuchan zong ah, Khrihfaram cu an zumhmi aa dan ca le phun an ṭanh caah an i ṭhencheu.
16. Zei kong nih dah Khrihfaram kha a ṭhencheuter?
16 Kumzabu 20nak ah Khrihfaram bu zakhat leng ah a ummi bu cheukhat nih lungrualnak caah an i zuam. Kum tampi an i zuam hnu ah church tlawmpal cu an i fon ṭhan nain bu chungah a ummi hna cu thlennawnnak, nau hrawhnak, nu le nu, pa le pa sualnak le nu pastor ṭuannak ti bantuk kongah cun an lung aa khat rih lo. Khrihfaram cheukhat ah church hruaitu pawl nih an zumhning aa khat lomi kha biapi chia ti loin bu dang he i rem awk an i zuam. An zumhning biapi an chiah ti lo caah an zumhnak a der lengah remnak zong a um hlei lo.
A Hmaanmi Biaknak cu Phun an Ṭanh Lo
17. A hmaanmi biaknak nih “hmailei caan” ah mi lung a rualter lai tiah zeitindah chimchung a si?
17 Hlan nakin tuchan ah ṭhencheunak a tam deuh nain lungrualnak nih a hmaanmi biaknak kha a thleidanter. Pathian profet Mikah nih hitin a chimchung: “Tuukawm kawm khat chung i a ummi . . . bantukin hmunkhat ah kan pumh hna lai.” (Mik. 2:12) A hmaanmi biaknak cu a hmaan lomi pathian a biami le ram a biami hna biaknak vialte cungah hlorh a si lai tiah Mikah nih a chimchung. Hitin a ṭial: “Hmailei caan ah cun [Jehovah] inn a umnak tlang cu tlang vialte lakah a sang bik a si lai; Cu tlang ah cun mi tampi kha an ra lai, phun tampi kha an ra lai i, mi vialte hna cu anmahle an pathian min cio in an kal ko lai, Sihmanhsehlaw kannih cu [Jehovah] kan Pathian min in a zungzal in kan kal lai.”—Mik. 4:1, 5.
18. A hmaanmi biaknak nih zei thlennak tuah awk dah a kan bawmh?
18 Hlan ah aa ralmi hmanh a hmaanmi biaknak nih an lung a rualter hna lai tiah Mikah nih a ti. Hitin a ṭial: “ ‘Ra u law [Jehovah] tlang ah cun kai hna u sih, Jakob Pathian inn ah cun kal hna u sih, Kannih cu a lam kha kan cawnpiak seh law A lam cu kannih nih zul u sih,’ an ti lai. . . . Annih nih an vainam hna cu tuhmui ah an ser hna lai i an fei hna cu hlawhkawi ah an ser hna lai; Miphun pakhat nih miphun pa-khat cungah a vainam kha a hler ti lai lo i, Raltuk zong kha an i cawnpiak ti lai lo.” (Mik. 4: 2, 3) Serchommi pathian le phun ṭanhnak a kaltak i Jehovah a biami hna cu vawlei pumpi ah lungrual tein an um. Pathian nih dawtnak ngeih awkah a cawnpiak hna.
19. A hmaanmi biaknak ah a ummi nuai tampi an lungrualnak nih zeidah a langhter?
19 Tuchan a hmaanmi Khrihfa hna vawlei cung pumpi lungrualnak cu aa thleidang tukmi a si i Jehovah nih a thiang thlarau in a mi lam a hruai peng hna ti a lang. Miphun kip chungin a rami hna an lungrualnak bantuk cu minung tuanbia ah a um bal lo. Mah cu Biathlam 7:9, 14 tlinnak a si i a rauh hlan ah Pathian vancung mi nih hi chan ṭhalo hrawh awkah “thlitu” an thlah cang lai. (Biathlam 7:1-4, 9, 10, 14 rel.) Vawlei cung pumpi lungrualnak ah i tel khawh cu tinvo sung a si. Lungrualnak a um nak-hnga zeidah kan tuah awk a si? A hnu capar ah kan i ruah lai.
Zeitindah Na Leh Lai?
• A hmaanmi biaknak nih mi kha zeitindah an lung a rualter hna?
• Lungrualnak a rawhter khomi nahchuahnak kha zeitindah tei khawh a si?
• A hmaanmi biaknak ah a ummi cu Phun ṭanhnak nih zeicah a ṭhen khawh hna lo?
[Cahmai 13 Hmanthlak]
Kumzabu pakhatnak Khrihfa hna cu sining phunphun a ngeimi an si
[Cahmai 15 Hmanthlak]
Kingdom Hall saknak i naa telnak nih zeitindah lungrualnak a chuahter?